WARUNKI TECHNICZNE Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej ŁPSC Bogdanka z kształtowników V32 i V36

Transkrypt

1 Zał. 6

2

3

4

5 WARUNKI TECHNICZNE Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej ŁPSC Bogdanka z kształtowników V32 i V36 WT- 127a str.1 / 7 1. Przedmiot Warunków Technicznych Przedmiotem niniejszych Warunków Technicznych są wymagania techniczne wykonania i odbioru typoszeregów odrzwi obudowy ŁPSC z kształtowników V32 i V36 oraz elementów łukowych wchodzących w skład tych odrzwi stosowanych do obudowy wyrobisk korytarzowych w podziemiach kopalń. Wyżej wymienione odrzwia należy wykonać zgodnie z dokumentacją konstrukcyjną rys. BG a oraz zgodnie z niniejszymi Warunkami Technicznymi opracowanymi w Głównym Instytucie Górnictwa w Katowicach. 2. Dokumenty związane PN-85/G-15000/01 - Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Postanowienia ogólne. PN-93/G-15000/02 - Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Odrzwia łukowe podatne ŁP, z kształtowników typu V, typoszereg A. Wymiary. PN-93/G-15000/03 - Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Odrzwia łukowe podatne ŁP, z kształtowników typu V, typoszereg A. Łuki. PN-H Kształtowniki stalowe walcowane na gorąco dla górnictwa. Część 1: Ogólne wymagania i badania. PN-H Stale mikrostopowe na kształtowniki i akcesoria górnicze. PN-H Kształtowniki stalowe walcowane na gorąco dla górnictwa. Część 3: Kształtowniki typu V. Wymiary. BG a - Odrzwia obudowy ŁPSC Bogdanka 3. Główne części składowe Odrzwia przedstawiono na rysunku: BG a Części składowe przedstawiono na rysunkach: Prostka ociosowa: BG a Łuk ociosowy: BG a Łuk stropnicowy: BG a

6 WARUNKI TECHNICZNE Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej ŁPSC Bogdanka z kształtowników V32 i V36 WT- 127a str.2 / 7 Wykonanie I Wykonanie II Rys1. Odrzwia obudowy ŁPSC Bogdanka Tablica 1. Nr części wg rysunku Nazwa części Liczba szt. w komplecie Nr rysunku 1 Prostka ociosowa 2 BG a 2 Łuk ociosowy 2 BG a 3 Łuk stropnicowy 2/3 BG a 4 Strzemię dwujarzmowe dolne 5/ Strzemię dwujarzmowe górne 5/ Podział i oznaczenia 4.1. Odmiany Odrzwia ŁPSC Bogdanka z kształtowników V32 i V36 wykonane są według rysunku BG a w trzech odmianach ŁPSC/K, ŁPSC/S oraz ŁPSC/S Wielkości Odrzwia odmiany ŁPSC/K są wykonywane w wielkościach od 9 do 11, zaś odrzwia odmiany ŁPSC/S i ŁPSC/S7 - w wielkościach od 11 do 13. Odrzwia ŁPSC/K i ŁPSC/S są wykonywane jako sześcioelementowe, natomiast odrzwia ŁPSC/S7 jako siedmioelementowe.

7 WARUNKI TECHNICZNE Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej ŁPSC Bogdanka z kształtowników V32 i V36 WT- 127a str.3 / Wymiary Wymiary i masy odrzwi według tablicy 2. Wielkość odrzwi Oznaczenie S W Tablica 2. masa odrzwi bez strzemion V32 V36 V32 V36 mm kg ŁPSC9/K ŁPSC9/K/V32 ŁPSC9/K/V ± ±83 457,8 506,2 ŁPSC10/K ŁPSC10/K/V32 ŁPSC10/K/V ± ±91 489,8 541,8 ŁPSC11/K ŁPSC11/K/V32 ŁPSC11/K/V ± ±96 514,8 569,4 ŁPSC11/S ŁPSC11/S/V32 ŁPSC11/S/V ± ±90 499,2 552,0 ŁPSC12/S ŁPSC12/S/V32 ŁPSC12/S/V ± ±90 508,8 562,6 ŁPSC13/S ŁPSC13/S/V32 ŁPSC13/S/V ± ±96 533,6 590,0 ŁPSC11/S7 ŁPSC11/S7/V32 ŁPSC11/S7/V ± ±90 528,7 584,7 ŁPSC12/S7 ŁPSC12/S7/V32 ŁPSC12/S7/V ± ±90 535,7 592,6 ŁPSC13/S7 ŁPSC13/S7/V32 ŁPSC13/S7/V ± ±96 561,5 621,1 Przykłady oznaczeń elementów łukowych odrzwi a) prostka ociosowa odrzwi ŁPSC/K wielkości 9 z kształtownika V32: prostka ociosowa ŁPSC9/K/V32 c) łuk stropnicowy odrzwi ŁPSC/S wielkości 11 z kształtownika V36: łuk stropnicowy ŁPSC11/S/V36 c) łuk stropnicowy odrzwi ŁPSC/S7 wielkości 13 z kształtownika V36: łuk stropnicowy ŁPSC13/S7/V36 5. Wymagania 5.1. Materiał na kształtowniki łuków: Według PN-H lub stal o podwyższonych własnościach mechanicznych wg PN-H Wymiary odrzwi, łuków stropnicowych i ociosowych Wymiary odrzwi, łuków stropnicowych i ociosowych podano w dokumentacji rysunek BG a. Koniec łuku ociosowego przeznaczony do łączenia z łukiem

8 WARUNKI TECHNICZNE Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej ŁPSC Bogdanka z kształtowników V32 i V36 WT- 127a str.4 / 7 stropnicowym oraz oba końce łuków stropnicowych na długości nie większej niż 190 mm mogą być proste, lecz styczne do łuku. Pomiaru odcinka prostego należy dokonać na zewnętrznej górnej powierzchni kształtownika. Wymiary poprzecznego przekroju kształtownika łuków stropnicowych i ociosowych oraz łączników zgodnie z PN-H , dopuszcza tolerancję wymiaru szerokości kształtownika 1,5 mm +2,5 mm. Wykonanie elementów łukowych wymaga zachowania stałego wymiaru szerokości kształtownika co najmniej na długości współpracy kształtowników w złączu obudowy podatnej to jest minimum 2000 mm Wykonanie Elementy stropnicowe i ociosowe Zwichrowanie mierzone na kołnierzach w odległości 100 mm od końca zagiętego łuku, nie powinno być większe od ±2 mm, a zwichrowanie w dowolnym miejscu łuku ±4 mm. Płaskość. Odchylenie od płaskości, mierzone w dowolnym miejscu łuku, nie powinno być większe od 2,5 mm na 1 m długości łuku. Końce łuku. Odchylenie powierzchni cięcia od prostopadłości do osi podłużnej nie powinno być większe od 5 mm wzdłuż osi symetrii Y-Y i 1 mm wzdłuż osi obojętnej X-X. Nierówności powierzchni czołowej nie powinny przekraczać 2 mm. Na powierzchniach czołowych nie dopuszcza się rozwarstwień i pozostałości jamy skurczowej widocznej nieuzbrojonym okiem. Na końcach łuków ociosowych przeznaczonych do łączenia z łukami stropnicowymi, nie dopuszcza się gratu i odkształceń powstałych przy cięciu, wystających poza zarys profilu na bocznych zewnętrznych powierzchniach ścianek w odległości powyżej 30 mm od dolnych powierzchni kołnierzy. Stan powierzchni łuków powinien być zgodny z wymaganiami PN-H Cechowanie Każdy łuk musi być oznakowany znakiem producenta i wielkością kształtownika na powierzchni zewnętrznej lub wewnętrznej kształtownika (rysunek 2).

9 WARUNKI TECHNICZNE Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej ŁPSC Bogdanka z kształtowników V32 i V36 WT- 127a str.5 / 7 Miejsce znakowania Rys. 2. Znakowanie łuków 6. Pakowanie i transport 6.1. Pakowanie. Łuki dostarcza się bez pakowania w wiązkach jednej odmiany i wielkości. Każda wiązka powinna być zaopatrzona w wywieszkę, zawierającą co najmniej następujące dane: nazwę producenta, oznaczenie wyrobu, datę produkcji, numer wytopu stali zastosowanej na kształtowniki oraz wielkość obudowy zgodnie z pkt Transport Elementy obudowy z kształtowników można przewozić dowolnymi środkami transportu. 7. Badania 7.1. Przedmiot badań Przedmiotem badań są: - elementy ociosowe odrzwi, - łuki stropnicowe odrzwi Rodzaje badań Elementy obudowy z kształtowników V poddaje się następującym badaniom: - sprawdzenie materiału, - sprawdzenie wymiarów, - sprawdzenie wykonania, - sprawdzenie cechowania.

10 WARUNKI TECHNICZNE Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej ŁPSC Bogdanka z kształtowników V32 i V36 WT- 127a str.6 / Kontrola jakości Kontrola jakości zgodnie z PN-85/G-15000/01: Opis badań Sprawdzenie materiału Jakość materiału, z którego wykonane są kształtowniki na łuki należy sprawdzić przez porównanie wymagań podanych w punkcie 5.1. niniejszych Warunków Technicznych z danymi w zaświadczeniu dostawcy o jakości Sprawdzenie wymiarów Długości łuków stropnicowych i ociosowych należy sprawdzić taśmą z podziałką milimetrową, mierząc długość łuku po zewnętrznej i wewnętrznej stronie. Za wynik należy przyjąć średnią arytmetyczną otrzymanych wartości. Pomiaru promienia krzywizny łuków należy dokonać przez pomiar długości odcinka, którego jednym końcem jest środek cięciwy a drugim punkt przecięcia wewnętrznej powierzchni z prostą prostopadłą do cięciwy i przechodzącą przez jej środek. Promień wyznacza się z zależności: 4h c R = 8h gdzie: c długość cięciwy, h długość odcinka łączącego środek cięciwy z prostopadłą do niej wewnętrzną powierzchnią łuku. Długości elementów z kształtowników V należy sprawdzić taśmą z podziałką milimetrową. Sprawdzenia wymiarów poprzecznego przekroju kształtownika oraz odchyłek tych wymiarów należy dokonać przyrządami pomiarowymi o dokładności pomiaru 0,1 mm. Kształt przekroju poprzecznego należy sprawdzić za pomocą wzorników wykonanych jako sprawdziany przechodni i nieprzechodni. Sprawdzenie zwichrowania łuków stropnicowego i ociosowego należy przeprowadzić przyrządem kątowym o kącie 90 w następujący sposób: położyć łuk na gładkiej płycie i przyłożyć przymiar kątowy tak, aby jedno ramię spoczywało na płycie, a drugie dotykało kołnierza kształtownika i zmierzyć prześwit między ramieniem przymiaru a drugim kołnierzem. Sprawdzenie płaskości należy dokonać na płycie przez pomiar luzu między płytą a kołnierzem łuku i pomiaru odległości dwóch sąsiednich punktów styku z płytą, między którymi dokonuje się pomiaru luzu. Sprawdzenie stanu krawędzi końców łuków przeprowadzić nieuzbrojonym okiem.

11 WARUNKI TECHNICZNE Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej ŁPSC Bogdanka z kształtowników V32 i V36 WT- 127a str.7 / 7 Sprawdzenie prostopadłości płaszczyzn cięcia na końcach łuków względem osi podłużnej łuków przeprowadzić należy przyrządem kątowym o kącie 90 i jednym ramieniu nie większym niż 100 mm. Przymiar kątowy należy przyłożyć do łuku w ten sposób, aby jego ramię o długości nie przekraczającej 100 mm przylegało do łuku. Pomiaru należy dokonać wzdłuż osi X-X i osi Y-Y przekroju poprzecznego łuku. Sprawdzenie stanu powierzchni należy dokonać nieuzbrojonym okiem pod względem zgodności z wymaganiami normy PN-H Sprawdzenie cechowania należy przeprowadzić nieuzbrojonym okiem Ocena wyników badań Wyniki należy ocenić zgodnie z rozdziałem 3 normy PN-H Postępowanie z partią uznaną za niezgodną z wymaganiami Z partią elementów z kształtowników uznaną za niezgodną z wymaganiami WT-127a należy postąpić zgodnie z normą PN-H , rozdział Zaświadczenie jakości i atest Dla każdej partii elementów z kształtowników wytwórca zobowiązany jest wystawić zaświadczenie o jakości, zawierające: - liczność partii, - stwierdzenie zgodności z wymaganiami WT- 127a, a na żądanie zamawiającego dodatkowo: - nazwę zamawiającego, - numer i datę zamówienia - nazwę wytwórcy. Katowice, sierpień 2009r. Opracował: Zatwierdził: inż. Marcin Skuplik dr inż. Marek Rotkegel

12 Zakład Technologii Eksploatacji i Obudów Górniczych I N S T R U K C J A RUCHOWO-EKSPLOATACYJNA ODRZWI OBUDOWY WYROBISK KORYTARZOWYCH ŁPSC BOGDANKA IO 127a Niniejsza instrukcja zastępuje instrukcję IO-127 i związana jest z dokumentacją BG a Katowice, sierpień 2009 r.

13 2 Instrukcja przeznaczona jest dla pracowników dozoru technicznego podziemnych zakładów górniczych i przedsiębiorstw zajmujących się gospodarką i wykonywaniem obudowy w wyrobiskach korytarzowych i stanowi podstawę do opracowania szczegółowych własnych instrukcji stosującego przedmiotowe odrzwia obudowy, uwzględniających lokalne warunki geologiczno-górnicze, oraz własne doświadczenia i uwarunkowania technologiczne, zatwierdzanych przez Kierownika Działu Robót Górniczych. Instrukcja dotyczy montażu odrzwi ŁPSC Bogdanka z kształtowników typu V32 i V36 wykonanych według norm PN-H i PN-H

14 3 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP DOKUMENTY ZWIĄZANE OPIS KONSTRUKCJI OBUDOWY CHARAKTERYSTYKA PROFILÓW KSZTAŁTOWNIKÓW V ODRZWIA OBUDOWY OKŁADZINY ROZPORY MIĘDZYODRZWIOWE STOPY PODPOROWE STRZEMIONA TRANSPORT OBUDOWY ZAKRES STOSOWANIA OBUDOWY ŁPSC BOGDANKA SPOSÓB ZABUDOWY ODRZWI ŁĄCZENIE ŁUKÓW ROZPORY MIĘDZYODRZWIOWE STOPY PODPOROWE OKŁADZINY KONTROLA STANU OBUDOWY... 11

15 4 1. WSTĘP Odrzwia obudowy ŁPSC Bogdanka są odrzwiami sześcioczęściowymi i siedmioczęściowymi. Poglądowo przedstawiono je na rysunku 3. Przedmiotowe odrzwia składają się z dwóch lub trzech łuków stropnicowych i czterech ociosowych, dwóch prostek ociosowych i dwóch łuków ociosowych. Kształtowniki typu V32 i V36 wykonane są według normy PN-H , ich korzystną cechą jest kształt profilu umożliwiający wykonywanie i łączenie ze sobą wszystkich elementów łukowych odrzwi. Współpraca kształtowników w złączach polega na przyleganiu do siebie odpowiednio dolnych i górnych powierzchni kołnierzy profili kształtownika (rys. 2). Zapewnia to stałe opory zsuwu i zmniejsza możliwość luzowania się strzemion. Elementy łukowe odrzwi łączone są strzemionami dwujarzmowymi. Instrukcja nie określa sposobu wykonywania obudowy tymczasowej, który powinien być ustalony w projekcie technicznym wyrobiska. 2. DOKUMENTY ZWIĄZANE - PN-90/G Wyrobiska korytarzowe poziome i pochyłe w kopalniach. Wyrobiska obudowane odrzwiami z kształtowników korytarzowych. Wymagania i badania przy odbiorze. - PN-94/H Kształtowniki stalowe walcowane na gorąco dla górnictwa. Kształtowniki typu V. Wymiary. - PN-93/G-15000/02 - Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Odrzwia łukowe podatne ŁP, z kształtowników typu V, typoszereg A. Wymiary. - PN-93/G-15000/03 - Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Odrzwia łukowe podatne ŁP, z kształtowników typu V. Typoszereg A. Łuki. - PN-88/G-15000/06 - Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Elementy pomocnicze. Stopa podporowa. - PN-96/G-15000/07 - Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Rozpory stalowe dwustronnego działania. Wymagania i badania. - PN-96/G Obudowa wyrobisk górniczych. Siatki okładzinowe zgrzewane. Wymagania i badania. - BN-73/ Obudowa wyrobisk korytarzowych. Okładziny żelbetowe. Wymiary i badania wytrzymałościowe. - PN-H Stale mikrostopowe na kształtowniki i akcesoria górnicze.

16 5 3. OPIS KONSTRUKCJI OBUDOWY 3.1. Charakterystyka profilów kształtowników V Główne wymiary kształtowników typu V32 i V36 podane są w tablicy 1. zgodnie z rys. 1. Siła tarcia decydująca o nośności złącz uzyskiwana jest na dolnych powierzchniach kołnierzy łuków zewnętrznych i górnych powierzchniach kołnierzy łuków wewnętrznych (rys. 1). Taki sposób współpracy kształtowników zabezpiecza je przed wzajemnym wciskaniem w złączu i zapewnia stałe opory zsuwu, uzależnione głównie od wartości momentu dokręcenia nakrętek śrub strzemion. Rys. 1. Wymiary przekroju poprzecznego kształtownika typu V Rys. 2. Poprzeczny przekrój połączenia łuku stropnicowego z łukiem ociosowym Tablica 1. Kształtownik K N F D G E H I x I y W x W y F p m mm cm 4 cm 3 cm 2 kg V ±1 128,3 ±0,5 59,5 ±0,5 16 ±0,5 7,5 31,5 ±0,5 137 ±0, ,8 32,0 V ±1 128,3 ±0,5 60,5 ±0,5 17 ±0,6 8,5 ±0,5 31,5 ±0,6 138 ±0, , ,7 35,9

17 Odrzwia obudowy Odrzwia obudowy ŁPSC Bogdanka składają się z dwóch łuków stropnicowych i czterech elementów ociosowych, w tym dwóch prostek ociosowych i dwóch łuków ociosowych. Liczbę elementów odrzwi przedstawiono w tablicy 2. Tablica 2. Nr części wg rys. 3 Nazwa części Liczba sztuk w komplecie odrzwi Nr rysunku 1 Prostka ociosowa 2 BG a 2 Łuk ociosowy 2 BG a 3 Łuk stropnicowy 2/3 BG a 4 Strzemię dolne 5/ Strzemię górne 5/6 --- Odrzwia ŁPSC Bogdanka (rys. 3) z kształtowników V32 i V36 są wykonywane w dwóch odmianach K (kombajnowej) oraz S (strugowej), różniących się rozmiarem i stosunkiem szerokości do wysokości. Odmiana K zawiera 3 odrzwia wielkości 9-11, a odmiana S również 3 odrzwia wielkości Gabaryty odrzwi oraz ich masy zestawiono w tablicy 3, zaś wymiary i masy ich elementów w tablicach 4 6. Wykonanie I Wykonanie II Rys. 3. Odrzwia obudowy ŁPSC Bogdanka Oznaczenia cyfrowe na rysunku oznaczają odpowiednio: 1 prostka ociosowa, 2 łuk ociosowy, 3 - łuk stropnicowy, 4 strzemię dwujarzmowe dolne, 5 - strzemię dwujarzmowe górne.

18 7 Tablica 3. Odrzwia ŁPSC Bogdanka Wielkość S W C1 C2 C3 masa odrzwi bez strzemion odrzwi V32 V36 mm kg ŁPSC9/K 5500 ± ±83 457,8 506,2 ŁPSC10/K 6000 ± ±90 489,8 541,8 ŁPSC11/K 6400 ± ±96 514,8 569,4 ŁPSC11/S 6400 ± ±90 499,2 552,0 ŁPSC12/S 6800 ± ±91 508,8 562,6 ŁPSC13/S 7200 ± ±96 533,6 590, ŁPSC11/S ± ±90 528,7 584,7 ŁPSC12/S ± ±91 535,7 592,6 ŁPSC13/S ± ±96 561,5 621, Tablica 4. Prostki ociosowe Masa łuku Wielkość L V32 V36 odrzwi mm kg ŁPSC9/K 1955 ±20 62,8 69,4 ŁPSC10/K 2115 ±20 67,9 71,5 ŁPSC11/K 2215 ±20 71,1 78,6 ŁPSC11/S 1750 ±20 56,2 62,1 ŁPSC12/S 1750 ±20 56,2 62,1 ŁPSC13/S 1820 ±20 58,4 64,6 ŁPSC11/S ±20 51,8 57,3 ŁPSC12/S ±20 51,4 56,8 ŁPSC13/S ±20 51,8 57,3 Tablica 5. Łuki ociosowe Masa łuku Wielkość L R z V32 V32 odrzwi mm kg ŁPSC9/K 2425 ± ±26 77,8 86,1 ŁPSC10/K 2580 ± ±28 82,8 91,6 ŁPSC11/K 2710 ± ±30 87,0 96,2 ŁPSC11/S 2465 ± ± ,1 87,5 ŁPSC12/S 2490 ± ±33 79,9 88,4 ŁPSC13/S 2650 ± ±36 85,1 94,1 ŁPSC11/S ± ± ,1 75,3 ŁPSC12/S ± ± ,7 76,0 ŁPSC13/S ± ± ,7 74,9 Tablica 6. Łuki stropnicowe Masa łuku Wielkość L R V32 V32 odrzwi mm kg ŁPSC9/K 2750 ± ±25 88,3 97,6 ŁPSC10/K 2935 ± ±28 94,2 104,2 ŁPSC11/K 3095 ± ±30 99,3 109,9 ŁPSC11/S 3560 ± ±30 114,3 126,4 ŁPSC12/S 3685 ± ±32 118,3 130,8 ŁPSC13/S 3840 ± ±34 123,3 136,3 ŁPSC11/S ± ±30 96,3 106,5 ŁPSC12/S ± ±32 98,5 109,0 ŁPSC13/S ± ±34 107,5 118,9 minimum 500 minimum 500

19 8 Odrzwia obudowy ŁPSC Bogdanka podczas zabudowy posiadają zakładki 500 mm z tolerancją tylko w górę o wartość dopuszczalną wartość 5%, z wyjątkiem połączenia prostek ociosowych z łukami ociosowymi, gdzie można stosować tzw. zmienną zakładkę w przedziale mm dla odrzwi sześcioelementowych i mm dla odrzwi siedmioelementowych, w zależności od rzeczywistej miąższości pokładu i wysokości wyłomu w górotworze dobraną tak, aby stopę podporową pod elementem ociosowym posadowić na twardym spągu bez stosowania dodatkowych podkładek. W odrzwiach obudowy mogą być zastosowane elementy wykonane z kształtownika V32 i V36. W przypadku braku rozpoznania rzeczywistego rozkładu obciążeń przez górotwór poszczególnych elementów odrzwi, do obliczeń należy przyjmować parametry kształtownika V Okładziny Jako okładziny obudowy ŁPSC Bogdanka należy stosować typowe okładziny żelbetowe i stalowe wykonane zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami. W szczególności zaleca się stosowanie okładzin z siatek zaczepowych z pojedynczymi lub podwójnymi zaczepami, oraz siatek łańcuchowych lub siatek łańcuchowo-węzłowych Rozpory międzyodrzwiowe W celu zapewnienia właściwej stabilizacji odrzwi i prawidłowego powiązania ich między sobą należy stosować wyłącznie stalowe rozpory dwustronnego działania mocowane na łukach odrzwi wykonane zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami. Rozpory należy zakładać na odrzwia zgodnie z p niniejszej Instrukcji Stopy podporowe Pod łuki ociosowe odrzwi należy stosować stopy podporowe stalowe walcowane, tłoczone, spawane lub o innej konstrukcji, zgodnie z punktem 6.3. niniejszej Instrukcji Strzemiona W celu zapewnienia właściwej pracy odrzwi należy stosować wyłącznie strzemiona typu SD36 wykonane zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami. W odrzwiach wykonanych ze stali o podwyższonych parametrach (R e = 480 MPa i R m = 650 MPa) należy stosować strzemiona wzmocnione wykonane ze stali o minimalnych właściwościach mechanicznych: Re = 480 MPa, Rm = 650 MPa, A 5 =17%, KCU2A min = 30 J/cm TRANSPORT OBUDOWY Transport elementów obudowy powinien odbywać się zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Strzemiona do łączenia łuków, rozpory i stopy podporowe powinny być

20 9 transportowane do miejsca zabudowy zgodnie z wymaganiami określonymi w odpowiednich instrukcjach ich stosowania. 5. ZAKRES STOSOWANIA OBUDOWY ŁPSC BOGDANKA W tablicy 7 podano wskaźniki nośności W N odrzwi obudowy ŁPSC Bogdanka wykonanych ze stali o R e = 340 MPa i R m = 550 MPa, zaś w tablicy 8 podano wskaźniki nośności W N odrzwi obudowy ŁPSC Bogdanka wykonanych ze stali R e = 480 MPa i R m = 650 MPa w zależności od wielkości odrzwi. Tablica 7 Wielkość odrzwi szerokość wysokość wskaźnik nośności odrzwi mm V32 MN/m V36 ŁPSC9/K 5500 ± ±83 0,253 0,272 ŁPSC10/K 6000 ± ±90 0,227 0,244 ŁPSC11/K 6400 ± ±96 0,200 0,219 ŁPSC11/S 6400 ± ±90 0,180 0,199 ŁPSC12/S 6800 ± ±91 0,166 0,186 ŁPSC13/S 7200 ± ±96 0,153 0,174 ŁPSC11/S ± ±90 0,180 0,199 ŁPSC12/S ± ±91 0,166 0,186 ŁPSC13/S ± ±96 0,153 0,174 Tablica 8 Wielkość odrzwi szerokość wysokość wskaźnik nośności odrzwi mm V32 MN/m V36 ŁPSC9/K 5500 ± ±83 0,303 0,324 ŁPSC10/K 6000 ± ±90 0,273 0,292 ŁPSC11/K 6400 ± ±96 0,241 0,263 ŁPSC11/S 6400 ± ±90 0,216 0,239 ŁPSC12/S 6800 ± ±91 0,200 0,224 ŁPSC13/S 7200 ± ±96 0,184 0,208 ŁPSC11/S ± ±90 0,216 0,239 ŁPSC12/S ± ±91 0,200 0,224 ŁPSC13/S ± ±96 0,184 0,208

21 10 6. SPOSÓB ZABUDOWY ODRZWI Zabudowa odrzwi powinna być realizowana zgodnie z wymaganiami normy PN-90/G Dwuczęściowe lub trzyczęściowe stropnice odrzwi wraz z łukami ociosowymi można łączyć na spągu lub na pomoście i w całości podnosić i umieszczać na podciągach pod stropem wyrobiska, bądź też łączyć pod stropem po ułożeniu elementów dwuczęściowej stropnicy na podciągach. W każdym przypadku należy zachować długość zakładki określonej w tablicy 3. W wyrobiskach drążonych kombajnami, do podnoszenia stropnic można wykorzystać odpowiednio wyposażony urabiający organ kombajnu. Prostki ociosowe należy posadowić na stopach podporowych przeznaczonych do danej wielkości kształtownika odrzwi następnie połączyć je z łukami ociosowymi po czym z łukami stropnicowymi umieszczonymi pod stropem wyrobiska Łączenie elementów odrzwi Łączenie elementów odrzwi na długości zakładki podanej na rysunku 3. oraz w tablicy 3. wykonuje się jednakowo dla wszystkich połączeń łuków współpracujących. Do łączenia łuków odrzwi należy stosować strzemiona spełniające odpowiednie wymagania do stosowania w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych. Zaleca się stosowanie strzemion dwujarzmowych typu SD. Połączenie elementów w złączu wykonuje się w sposób opisany poniżej. W pierwszej kolejności na łuk zewnętrzny należy nasunąć strzemię górne w stanie złożonym, zabierakami dolnego jarzma zwróconymi w kierunku nasuwania (w przypadku strzemienia górnego z zabierakami), następnie na łuk wewnętrzny nasunąć strzemię dolne, również w stanie złożonym, zabierakami jarzma górnego zwróconymi w kierunku nasuwania (w przypadku strzemienia dolnego z zabierakami). Łuk wewnętrzny na długości zakładki równolegle złożyć z łukiem zewnętrznym i na końce nasunąć strzemiona. Śruby strzemion muszą być dokręcone momentem (M d ) o odpowiedniej wartości. Wartości momentów dokręcenia nakrętek śrub strzemion określone są w instrukcjach stosowania poszczególnych typów strzemion, lub określony indywidualnie przez stosującego dla własnych warunków. Nakrętki śrub strzemion należy dokręcać kluczem ręcznym lub za pomocą zakrętaków mechanicznych dopuszczonych do stosowania w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych. Do kontroli wartości momentu dokręcenia służą klucze dynamometryczne o dokładności wskazań ±10 Nm. Strzemiona zabudowane w złączach odrzwi nie mogą być wykorzystywane do mocowania rozpór Rozpory międzyodrzwiowe Rozpory należy rozmieszczać na zasadach ogólnych, tj. w stropie w osi wyrobiska oraz kolejne symetrycznie po prawej i lewej stronie w odległościach nie większych niż 1,2 m od siebie, mierzonych po wewnętrznej stronie kształtownika V. W przypadku stosowania wykładki mechanicznej za odrzwiami wykonywanej w przodku drążonego wyrobiska można stosować zmniejszoną ilość rozpór określoną na podstawie odrębnych badań i opracowanych zasad.

22 Stopy podporowe W zależności od wytrzymałości na ściskanie skał spągowych, pola powierzchni stóp podporowych można dobrać zgodnie z PN-90/G-06011, która stanowi że: - przy skałach o wytrzymałości R c 4,0 MPa stopa minimum 600 cm 2, - przy skałach o wytrzymałości R c powyżej 4,0 MPa stopa minimum 400 cm 2, - przy skałach o wytrzymałości R c > 30 MPa - można nie stosować stóp podporowych Okładziny Długość siatek okładzinowych musi być dobrana do rozstawu odrzwi. Przy niewielkich rozstawach odrzwi można zastosować siatkę o długości równej dwom rozstawom. W przypadku stosowania wykładki mechanicznej za odrzwiami obudowy wykonywanej w przodku drążonego wyrobiska należy stosować siatki okładzinowe łańcuchowe lub łańcuchowo-węzłowe. Najlepsze bezpieczeństwo robót w przodku osiąga się gdy siatki łączone są poza odrzwiami i zabudowywane wysięgnikowo. 7. KONTROLA STANU OBUDOWY Zakres i sposób kontroli stanu obudowy powinny być zgodne z wymaganiami normy PN- 90/G Kontrola ta powinna być prowadzona w miarę postępu przodka i w okresie 2 do 4 tygodni po zabudowie. W chodnikach drążonych za pomocą MW, po każdorazowym odstrzeleniu ładunku, na pięciu kolejnych odrzwiach obudowy, licząc od strony przodka, należy sprawdzić wartości momentu dokręcenia nakrętek śrub strzemion i ewentualnie dokręcić je wymaganym momentem. W chodnikach drążonych kombajnami należy również kontrolować moment dokręcenia strzemion w strefie przodkowej według zasad określonych przez kierownika działu robót górniczych. W wyrobiskach, w których występują objawy zwiększonych ciśnień górotworu, należy prowadzić okresową kontrolę stanu obudowy w wyrobisku. Szczegółowy harmonogram dokonywania kontroli obudowy w wyrobisku, w zależności od konkretnych warunków geologiczno-górniczych, ustala kierownik działu robót górniczych. W niniejszej Instrukcji uwzględniono wybrane uwarunkowania technologiczne drążenia wyrobisk korytarzowych z kopalni Lubelski Węgiel Bogdanka S.A. Katowice, sierpień 2009r. Opracował: Zatwierdził: inż. Marcin Skuplik dr inż. Marek Rotkegel

23

24

25

26

27

28 WARUNKI TECHNICZNE WT- 128a Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej zamkniętej ŁPSCZ Bogdanka z kształtowników V32 i V36 str.1 / 7 1. Przedmiot Warunków Technicznych Przedmiotem niniejszych Warunków Technicznych są wymagania techniczne wykonania i odbioru typoszeregów odrzwi obudowy ŁPSCZ z kształtowników V32 i V36 oraz elementów łukowych wchodzących w skład tych odrzwi stosowanych do obudowy wyrobisk korytarzowych w podziemiach kopalń. Wyżej wymienione odrzwia należy wykonać zgodnie z dokumentacją konstrukcyjną rys. BG a oraz zgodnie z niniejszymi Warunkami Technicznymi opracowanymi w Głównym Instytucie Górnictwa w Katowicach. 2. Dokumenty związane PN-85/G-15000/01 - PN-93/G-15000/02 - PN-93/G-15000/03 - PN-H PN-H PN-H PN-88/H BG a 3. Główne części składowe Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Postanowienia ogólne. Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Odrzwia łukowe podatne ŁP, z kształtowników typu V, typoszereg A. Wymiary. Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Odrzwia łukowe podatne ŁP, z kształtowników typu V, typoszereg A. Łuki. Kształtowniki stalowe walcowane na gorąco dla górnictwa. Część 1: Ogólne wymagania i badania. Kształtowniki stalowe walcowane na gorąco dla górnictwa. Część 3: Kształtowniki typu V. Wymiary. - Stale mikrostopowe na kształtowniki i akcesoria górnicze. Stal. Półwyroby i wyroby hutnicze. Pakowania, przechowywanie i transport. - Typoszereg odrzwi obudowy ŁPSCZ Bogdanka Odrzwia przedstawiono na rysunku: BG a Części składowe przedstawiono na rysunkach: Prostka ociosowa: BG a Łuk ociosowy: BG a Łuk stropnicowy: BG a Łuk spągnicowy: BG a

29 WARUNKI TECHNICZNE WT- 128a Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej zamkniętej ŁPSCZ Bogdanka z kształtowników V32 i V36 str.2 / 7 Wykonanie I Wykonanie II Rys1. Odrzwia obudowy ŁPSC Bogdanka Tablica 1. Nr części wg rysunku Nazwa części Liczba szt w komplecie Nr rysunku 1 Prostka ociosowa 2 BG a 2 Łuk ociosowy 2 BG a 3 Łuk stropnicowy 2/3 BG a 4 Łuk spągnicowy 2 BG a 5 Strzemię dwujarzmowe dolne 6/7 BG Strzemię dwujarzmowe środkowe 2 BG Strzemię dwujarzmowe górne 6/7 BG Prosty odcinek kształtownika V Podział i oznaczenia 4.1. Odmiany Odrzwia ŁPSCZ Bogdanka z kształtowników V32 i V36 wykonane są według rysunku BG a. w trzech odmianach ŁPSCZ/K, ŁPSCZ/S oraz ŁPSCZ/S Wielkości Odrzwia odmiany ŁPSCZ/K są wykonywane w wielkościach od 9 do 11, zaś odrzwia odmiany ŁPSCZ/S i ŁPSCZ/S7 - w wielkościach od 11 do 13. Odrzwia ŁPSCZ/K i ŁPSCZ/S są wykonywane jako ośmioelementowe, natomiast odrzwia ŁPSCZ/S7 jako dziewięcioczęściowe.

30 WARUNKI TECHNICZNE WT- 128a Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej zamkniętej ŁPSCZ Bogdanka z kształtowników V32 i V36 str.3 / Wymiary Wymiary i masy odrzwi według tablicy 2. Wielkość odrzwi Oznaczenie S S1 W Tablica 2. masa odrzwi bez strzemion V32 V36 V32 V36 mm kg ŁPSCZ9/K ŁPSCZ9/K/V32 ŁPSCZ9/K/V ± ±83 661,6 731,6 ŁPSCZ10/K ŁPSCZ10/K/V32 ŁPSCZ10/K/V ± ±90 712,6 788,2 ŁPSCZ11/K ŁPSCZ11/K/V32 ŁPSCZ11/K/V ± ±96 746,6 825,8 ŁPSCZ11/S ŁPSCZ11/S/V32 ŁPSCZ11/S/V ± ±90 731,0 808,4 ŁPSCZ12/S ŁPSCZ12/S/V32 ŁPSCZ12/S/V ± ±91 754,6 834,6 ŁPSCZ13/S ŁPSCZ13/S/V32 ŁPSCZ13/S/V ± ±96 787,6 870,8 ŁPSCZ11/S7 ŁPSCZ11/S7/V32 ŁPSCZ11/S7/V ± ±90 760,5 841,1 ŁPSCZ12/S7 ŁPSCZ12/S7/V32 ŁPSCZ12/S7/V ± ±91 781,5 862,6 ŁPSCZ13/S7 ŁPSCZ13/S7/V32 ŁPSCZ13/S7/V ± ±96 815,5 901,9 Przykłady oznaczeń elementów łukowych odrzwi a) prostka ociosowa odrzwi ŁPSCZ/K wielkości 9 z kształtownika V32: prostka ociosowa ŁPSCZ9/K/V32 b) łuk ociosowy odrzwi ŁPSCZ/K wielkości 10 z kształtownika V36: łuk ociosowy ŁPSCZ10/K/V32 c) łuk stropnicowy odrzwi ŁPSCZ/S wielkości 13 z kształtownika V36: łuk stropnicowy ŁPSCZ13/S/V36 d) łuk spągnicowy odrzwi ŁPSCZ/S7 wielkości 13 z kształtownika V36: łuk spągnicowy ŁPSCZ13/S7/V36 5. Wymagania 5.1. Materiał na kształtowniki łuków: Według PN-H lub stal o podwyższonych własnościach mechanicznych wg PN-H

31 WARUNKI TECHNICZNE WT- 128a Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej zamkniętej ŁPSCZ Bogdanka z kształtowników V32 i V36 str.4 / Wymiary odrzwi, łuków stropnicowych i ociosowych Wymiary odrzwi, łuków stropnicowych i ociosowych podano w dokumentacji rysunek BG a. Koniec łuku ociosowego przeznaczony do łączenia z łukiem stropnicowym oraz oba końce łuków stropnicowych na długości nie większej niż 190 mm mogą być proste, lecz styczne do łuku. Pomiaru odcinka prostego należy dokonać na zewnętrznej górnej powierzchni kształtownika. Wymiary poprzecznego przekroju kształtownika łuków stropnicowych i ociosowych oraz łączników zgodnie z PN-H , dopuszcza tolerancję wymiaru szerokości kształtownika 1,5 mm +2,5 mm. Wykonanie elementów łukowych wymaga zachowania stałego wymiaru szerokości kształtownika co najmniej na długości współpracy kształtowników w złączu obudowy podatnej to jest minimum 2000 mm Wykonanie Elementy stropnicowe, ociosowe i spągowe Zwichrowanie mierzone na kołnierzach w odległości 100 mm od końca zagiętego łuku, nie powinno być większe od ±2 mm, a zwichrowanie w dowolnym miejscu łuku ±4 mm. Płaskość. Odchylenie od płaskości, mierzone w dowolnym miejscu łuku, nie powinno być większe od 2,5 mm na 1 m długości łuku. Końce łuku. Odchylenie powierzchni cięcia od prostopadłości do osi podłużnej nie powinno być większe od 5 mm wzdłuż osi symetrii Y-Y i 1 mm wzdłuż osi obojętnej X-X. Nierówności powierzchni czołowej nie powinny przekraczać 2 mm. Na powierzchniach czołowych nie dopuszcza się rozwarstwień i pozostałości jamy skurczowej widocznej nieuzbrojonym okiem. Na końcach łuków ociosowych przeznaczonych do łączenia z łukami stropnicowymi, nie dopuszcza się gratu i odkształceń powstałych przy cięciu, wystających poza zarys profilu na bocznych zewnętrznych powierzchniach ścianek w odległości powyżej 30 mm od dolnych powierzchni kołnierzy. Stan powierzchni łuków powinien być zgodny z wymaganiami PN-H

32 WARUNKI TECHNICZNE WT- 128a Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej zamkniętej ŁPSCZ Bogdanka z kształtowników V32 i V36 str.5 / Cechowanie Każdy łuk musi być oznakowany znakiem producenta i wielkością kształtownika na powierzchni zewnętrznej lub wewnętrznej kształtownika (rysunek 2). 6. Pakowanie i transport Miejsce znakowania Rys. 2. Znakowanie łuków 6.1. Pakowanie. Łuki dostarcza się bez pakowania w wiązkach jednej odmiany i wielkości. Każda wiązka powinna być zaopatrzona w wywieszkę, zawierającą co najmniej następujące dane: nazwę producenta, oznaczenie wyrobu, datę produkcji, numer wytopu stali zastosowanej na kształtowniki oraz wielkość obudowy zgodnie z pkt Transport Elementy obudowy z kształtowników można przewozić dowolnymi środkami transportu. 7. Badania 7.1. Przedmiot badań Przedmiotem badań są: - elementy ociosowe odrzwi, - łuki stropnicowe odrzwi, - łuki spągnicowe odrzwi Rodzaje badań Elementy obudowy z kształtowników V poddaje się następującym badaniom: - sprawdzenie materiału,

33 WARUNKI TECHNICZNE WT- 128a Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej zamkniętej ŁPSCZ Bogdanka z kształtowników V32 i V36 str.6 / Kontrola jakości - sprawdzenie wymiarów, - sprawdzenie wykonania, - sprawdzenie cechowania. Kontrola jakości zgodnie z PN-85/G-15000/ Opis badań Sprawdzenie materiału Jakość materiału, z którego wykonane są kształtowniki na łuki należy sprawdzić przez porównanie wymagań podanych w punkcie 5.1. niniejszych Warunków Technicznych z danymi w zaświadczeniu dostawcy o jakości Sprawdzenie wymiarów Długości łuków stropnicowych i ociosowych należy sprawdzić taśmą z podziałką milimetrową, mierząc długość łuku po zewnętrznej i wewnętrznej stronie. Za wynik należy przyjąć średnią arytmetyczną otrzymanych wartości. Pomiaru promienia krzywizny łuków należy dokonać przez pomiar długości odcinka, którego jednym końcem jest środek cięciwy a drugim punkt przecięcia wewnętrznej powierzchni z prostą prostopadłą do cięciwy i przechodzącą przez jej środek. Promień wyznacza się z zależności: 4h c R = 8h gdzie: c długość cięciwy, h długość odcinka łączącego środek cięciwy z prostopadłą do niej wewnętrzną powierzchnią łuku. Długości elementów z kształtowników V należy sprawdzić taśmą z podziałką milimetrową. Sprawdzenia wymiarów poprzecznego przekroju kształtownika oraz odchyłek tych wymiarów należy dokonać przyrządami pomiarowymi o dokładności pomiaru 0,1 mm. Kształt przekroju poprzecznego należy sprawdzić za pomocą wzorników wykonanych jako sprawdziany przechodni i nieprzechodni. Sprawdzenie zwichrowania łuków stropnicowego i ociosowego należy przeprowadzić przyrządem kątowym o kącie 90 w następujący sposób: położyć łuk na gładkiej płycie i przyłożyć przymiar kątowy tak, aby jedno ramię spoczywało na płycie, a drugie dotykało kołnierza kształtownika i zmierzyć prześwit między ramieniem przymiaru a drugim kołnierzem.

34 WARUNKI TECHNICZNE WT- 128a Wykonania i Odbioru typoszeregu odrzwi i łuków obudowy specjalnej zamkniętej ŁPSCZ Bogdanka z kształtowników V32 i V36 str.7 / 7 Sprawdzenie płaskości należy dokonać na płycie przez pomiar luzu między płytą a kołnierzem łuku i pomiaru odległości dwóch sąsiednich punktów styku z płytą, między którymi dokonuje się pomiaru luzu. Sprawdzenie stanu krawędzi końców łuków przeprowadzić nieuzbrojonym okiem. Sprawdzenie prostopadłości płaszczyzn cięcia na końcach łuków względem osi podłużnej łuków przeprowadzić należy przyrządem kątowym o kącie 90 i jednym ramieniu nie większym niż 100 mm. Przymiar kątowy należy przyłożyć do łuku w ten sposób, aby jego ramię o długości nie przekraczającej 100 mm przylegało do łuku. Pomiaru należy dokonać wzdłuż osi X-X i osi Y-Y przekroju poprzecznego łuku. Sprawdzenie stanu powierzchni należy dokonać nieuzbrojonym okiem pod względem zgodności z wymaganiami normy PN-H Sprawdzenie cechowania należy przeprowadzić nieuzbrojonym okiem Ocena wyników badań Wyniki należy ocenić zgodnie z rozdziałem 3 normy PN-H Postępowanie z partią uznaną za niezgodną z wymaganiami Z partią elementów z kształtowników uznaną za niezgodną z wymaganiami WT-128a należy postąpić zgodnie z normą PN-H , rozdział Zaświadczenie jakości i atest Dla każdej partii elementów z kształtowników wytwórca zobowiązany jest wystawić zaświadczenie o jakości, zawierające: - liczność partii, - stwierdzenie zgodności z wymaganiami WT- 128a, a na żądanie zamawiającego dodatkowo: - nazwę zamawiającego, - numer i datę zamówienia - nazwę wytwórcy. Katowice, sierpień 2009r. Opracował: Zatwierdził: inż. Marcin Skuplik dr inż. Marek Rotkegel

35 Zakład Technologii Eksploatacji i Obudów Górniczych I N S T R U K C J A RUCHOWO-EKSPLOATACYJNA ODRZWI OBUDOWY WYROBISK KORYTARZOWYCH ŁPSCZ BOGDANKA IO 128a Niniejsza instrukcja zastępuje instrukcję IO-128 i związana jest z dokumentacją BG a Katowice, sierpień 2009 r.

36 2 Instrukcja przeznaczona jest dla pracowników dozoru technicznego podziemnych zakładów górniczych i przedsiębiorstw zajmujących się gospodarką i wykonywaniem obudowy w wyrobiskach korytarzowych i stanowi podstawę do opracowania szczegółowych instrukcji, uwzględniających lokalne warunki geologiczno-górnicze, zatwierdzanych przez Kierownika Działu Robót Górniczych. Instrukcja dotyczy montażu odrzwi ŁPSCZ Bogdanka z kształtowników typu V32 i V36 wykonanych według norm PN-H i PN-H

37 3 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP DOKUMENTY ZWIĄZANE OPIS KONSTRUKCJI OBUDOWY CHARAKTERYSTYKA PROFILÓW KSZTAŁTOWNIKÓW V ODRZWIA OBUDOWY OKŁADZINY ROZPORY MIĘDZYODRZWIOWE STOPY PODPOROWE STRZEMIONA TRANSPORT OBUDOWY ZAKRES STOSOWANIA OBUDOWY ŁPSCZ BOGDANKA SPOSÓB ZABUDOWY ODRZWI ŁĄCZENIE ŁUKÓW ROZPORY MIĘDZYODRZWIOWE STOPY PODPOROWE OKŁADZINY KONTROLA STANU OBUDOWY... 12

38 4 1. WSTĘP Odrzwia obudowy ŁPSCZ Bogdanka są odrzwiami ośmioczęściowymi. Poglądowo przedstawiono je na rysunku 3. Przedmiotowe odrzwia składają się z czterech łuków ociosowych oraz dwóch łuków stropnicowych. Kształtowniki typu V32 i V36 wykonane są według normy PN-H , ich korzystną cechą jest kształt profilu umożliwiający wykonywanie i łączenie ze sobą wszystkich elementów łukowych odrzwi. Współpraca kształtowników w złączach polega na przyleganiu do siebie odpowiednio dolnych i górnych powierzchni kołnierzy profili kształtownika (rys. 2). Zapewnia to stałe opory zsuwu i zmniejsza możliwość luzowania się strzemion. Elementy łukowe odrzwi łączone są strzemionami dwujarzmowymi. Instrukcja nie określa sposobu wykonywania obudowy tymczasowej, który powinien być ustalony w projekcie technicznym wyrobiska. 2. DOKUMENTY ZWIĄZANE - PN-90/G Wyrobiska korytarzowe poziome i pochyłe w kopalniach. Wyrobiska obudowane odrzwiami z kształtowników korytarzowych. Wymagania i badania przy odbiorze. - PN-H Kształtowniki stalowe walcowane na gorąco dla górnictwa. Kształtowniki typu V. Wymiary. - PN-93/G-15000/02 - Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Odrzwia łukowe podatne ŁP, z kształtowników typu V, typoszereg A. Wymiary. - PN-93/G-15000/03 - Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Odrzwia łukowe podatne ŁP, z kształtowników typu V. Typoszereg A. Łuki. - PN-88/G-15000/06 - Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Elementy pomocnicze. Stopa podporowa. - PN-96/G-15000/07 - Obudowa chodników odrzwiami podatnymi z kształtowników korytkowych. Rozpory stalowe dwustronnego działania. Wymagania i badania. - PN-96/G Obudowa wyrobisk górniczych. Siatki okładzinowe zgrzewane. Wymagania i badania. - BN-73/ Obudowa wyrobisk korytarzowych. Okładziny żelbetowe. Wymiary i badania wytrzymałościowe. - PN-H Stale mikrostopowe na kształtowniki i akcesoria górnicze.

39 5 3. OPIS KONSTRUKCJI OBUDOWY 3.1. Charakterystyka profilów kształtowników V Główne wymiary kształtowników typu V32 i V36 podane są w tablicy 1. zgodnie z rys. 1. Siła tarcia decydująca o nośności złącz uzyskiwana jest na dolnych powierzchniach kołnierzy łuków zewnętrznych i górnych powierzchniach kołnierzy łuków wewnętrznych (rys. 1). Taki sposób współpracy kształtowników zabezpiecza je przed wzajemnym wciskaniem w złączu i zapewnia stałe opory zsuwu, uzależnione głównie od wartości momentu dokręcenia nakrętek śrub strzemion. Rys. 1. Wymiary przekroju poprzecznego kształtownika typu V Rys. 2. Poprzeczny przekrój połączenia łuku stropnicowego z łukiem ociosowym Tablica 1. Kształtownik K N F D G E H I x I y W x W y F p m mm cm 4 cm 3 cm 2 kg V ±1 128,3 ±0,5 59,5 ±0,5 16 ±0,5 7,5 31,5 ±0,5 137 ±0, ,8 32,0 V ±1 128,3 ±0,5 60,5 ±0,5 17 ±0,6 8,5 ±0,5 31,5 ±0,6 138 ±0, , ,7 35,9

40 Odrzwia obudowy Odrzwia specjalnej obudowy chodnikowej ŁPSCZ Bogdanka składają się z dwóch/trzech łuków stropnicowych, dwóch łuków ociosowych, dwóch prostek ociosowych i dwóch łuków spągnicowych. Liczbę elementów odrzwi przedstawiono w tablicy 2. Tablica 2. Nr części Nazwa części Liczba sztuk w komplecie odrzwi Nr rysunku wg rys. 3 1 Prostka ociosowa 2 BG a 2 Łuk ociosowy 2 BG a 3 Łuk stropnicowy 2/3 BG a 4 Łuk spągnicowy 2 BG a 5 Strzemię dolne 6/7 BG Strzemię środkowe 2 BG Strzemię górne 6/7 BG Prosty odc. kształtownika V Odrzwia ŁPSCZ Bogdanka (rys. 3) z kształtowników V32 i V36 są wykonywane w dwóch odmianach K oraz S. Każda z odmian zawiera 3 wielkości odrzwi. Gabaryty odrzwi oraz ich masy zestawiono w tablicy 3, zaś wymiary i masy ich elementów w tablicach 4 7. Wykonanie I Wykonanie II Rys. 3. Odrzwia obudowy ŁPSCZ Bogdanka Oznaczenia cyfrowe na rysunku oznaczają odpowiednio: 1 prostka ociosowa, 2 łuk ociosowy, 3 łuk stropnicowy, 4 łuk spągnicowy,

41 7 5 strzemię dwujarzmowe dolne, 6 strzemię dwujarzmowe środkowe, 7 strzemię dwujarzmowe górne, 8 prosty odcinek kształtownika V. Tablica 3. Odrzwia ŁPSCZ Bogdanka masa odrzwi Wielkość odrzwi S S1 W c1 c2 c3 c4 bez strzemion V32 V36 mm kg ŁPSCZ9/K 5500 ± ± ,6 731,6 ŁPSCZ10/K 6000 ± ± ,6 788,2 ŁPSCZ11/K 6400 ± ± ,6 825,8 ŁPSCZ11/S 6400 ± ± ,0 808,4 ŁPSCZ12/S 6800 ± ± ,6 834,6 ŁPSCZ13/S 7200 ± ± ,6 870,8 ŁPSCZ11/S ± ± ,5 841,1 ŁPSCZ12/S ± ± ,5 862,6 ŁPSCZ13/S ± ± ,5 901, Tablica 4. Prostki ociosowe Masa łuku Wielkość L V32 V36 odrzwi mm kg ŁPSC9/K 1955 ±20 62,8 69,4 ŁPSC10/K 2115 ±20 67,9 71,5 ŁPSC11/K 2215 ±20 71,1 78,6 ŁPSC11/S 1750 ±20 56,2 62,1 ŁPSC12/S 1750 ±20 56,2 62,1 ŁPSC13/S 1820 ±20 58,4 64,6 ŁPSC11/S ±20 51,8 57,3 ŁPSC12/S ±20 51,4 56,8 ŁPSC13/S ±20 51,8 57,3 Tablica 5. Łuki ociosowe Masa łuku Wielkość L R z V32 V32 odrzwi mm kg ŁPSC9/K 2425 ± ±26 77,8 86,1 ŁPSC10/K 2580 ± ±28 82,8 91,6 ŁPSC11/K 2710 ± ±30 87,0 96,2 ŁPSC11/S 2465 ± ± ,1 87,5 ŁPSC12/S 2490 ± ±33 79,9 88,4 ŁPSC13/S 2650 ± ±36 85,1 94,1 ŁPSC11/S ± ± ,1 75,3 ŁPSC12/S ± ± ,7 76,0 ŁPSC13/S ± ± ,7 74,9 minimum 500 minimum 500

42 8 Tablica 6. Łuki stropnicowe Masa łuku Wielkość L R V32 V32 odrzwi mm kg ŁPSC9/K 2750 ± ±25 88,3 97,6 ŁPSC10/K 2935 ± ±28 94,2 104,2 ŁPSC11/K 3095 ± ±30 99,3 109,9 ŁPSC11/S 3560 ± ±30 114,3 126,4 ŁPSC12/S 3685 ± ±32 118,3 130,8 ŁPSC13/S 3840 ± ±34 123,3 136,3 ŁPSC11/S ± ±30 96,3 106,5 ŁPSC12/S ± ±32 98,5 109,0 ŁPSC13/S ± ±34 107,5 118,9 Tablica 7. Łuki spągnicowe Masa łuku L R z Wielkość odrzwi V32 V36 mm kg ŁPSCZ9/K 3175 ± ± ,9 112,7 ŁPSCZ10/K 3470 ± ± ,4 123,2 ŁPSCZ11/K ŁPSCZ11/S 3610 ± ± ,9 128,2 ŁPSCZ12/S 3830 ± ± ,9 136,0 ŁPSCZ13/S 3955 ± ± ,0 140,4 ŁPSCZ11/S ± ± ,9 128,2 ŁPSCZ12/S ± ± ,9 136,0 ŁPSCZ13/S ± ± ,0 140,4 Odrzwia obudowy ŁPSCZ Bogdanka podczas zabudowy posiadają zakładki 500 mm z tolerancją tylko w górę o wartość dopuszczalną wartość 5%, z wyjątkiem połączenia prostek ociosowych z łukami ociosowymi, gdzie można stosować tzw. zmienną zakładkę w przedziale mm dla odrzwi sześcioelementowych i mm dla odrzwi siedmioelementowych, w zależności od rzeczywistej miąższości pokładu i wysokości wyłomu w górotworze dobraną tak, aby stopę podporową pod elementem ociosowym posadowić na twardym spągu bez stosowania dodatkowych podkładek. W odrzwiach obudowy mogą być zastosowane elementy wykonane z kształtownika V32 i V36. W przypadku braku rozpoznania rzeczywistego rozkładu obciążeń przez górotwór poszczególnych elementów odrzwi, do obliczeń należy przyjmować parametry kształtownika V Okładziny Jako okładziny obudowy ŁPSC Bogdanka należy stosować typowe okładziny żelbetowe i stalowe wykonane zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami.

43 9 W szczególności zaleca się stosowanie okładzin z siatek zaczepowych z pojedynczymi lub podwójnymi zaczepami, oraz siatek łańcuchowych lub siatek łańcuchowo-węzłowych 3.4. Rozpory międzyodrzwiowe W celu zapewnienia właściwej stabilizacji odrzwi i prawidłowego powiązania ich między sobą należy stosować wyłącznie stalowe rozpory dwustronnego działania mocowane na łukach odrzwi wykonane zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami. Rozpory należy zakładać na odrzwia zgodnie z p niniejszej Instrukcji Stopy podporowe Pod łuki ociosowe odrzwi należy stosować stopy podporowe stalowe walcowane, tłoczone, spawane lub o innej konstrukcji, zgodnie z punktem 6.3. niniejszej Instrukcji Strzemiona W celu zapewnienia właściwej pracy odrzwi należy stosować wyłącznie strzemiona typu SD36 posiadające certyfikat B, potwierdzający zgodność wykonania z obowiązującymi normami i przepisami. W odrzwiach wykonanych ze stali o podwyższonych parametrach (wg PN-H-84042) należy stosować strzemiona wzmocnione wykonane ze stali o minimalnych właściwościach mechanicznych: Re = 480 MPa, Rm = 650 MPa, A5 =17%, KCU2Amin = 30 J/cm2. 4. TRANSPORT OBUDOWY Transport elementów obudowy powinien odbywać się zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Strzemiona do łączenia łuków, rozpory, stopy podporowe, stopy łącznikowe i wsporniki łącznikowe powinny być transportowane do miejsca zabudowy zgodnie z wymaganiami określonymi w odpowiednich instrukcjach ich stosowania.

44 10 5. ZAKRES STOSOWANIA OBUDOWY ŁPSCZ Bogdanka W tablicy 8 podano wskaźniki nośności W N odrzwi obudowy ŁPSCZ Bogdanka wykonanych ze stali o R e = 340 MPa i R m = 550 MPa, zaś w tablicy 9 podano wskaźniki nośności W N odrzwi obudowy ŁPSCZ Bogdanka wykonanych ze stali R e = 480 MPa i R m = 650 MPa w zależności od wielkości odrzwi. Nośności te odnoszą się do odrzwi po zamknięciu łukiem spągnicowym. Tablica 8. wskaźnik nośności odrzwi Wielkość szerokość wysokość odrzwi V32 V36 mm MN/m ŁPSC9/K 5500 ± ±83 0,262 0,281 ŁPSC10/K 6000 ± ±91 0,234 0,251 ŁPSC11/K 6400 ± ±96 0,207 0,226 ŁPSC11/S 6400 ± ±90 0,188 0,208 ŁPSC12/S 6800 ± ±90 0,174 0,195 ŁPSC13/S 7200 ± ±96 0,160 0,182 ŁPSC11/S 6400 ± ±90 0,188 0,208 ŁPSC12/S 6800 ± ±90 0,174 0,195 ŁPSC13/S 7200 ± ±96 0,160 0,182 Tablica 9. wskaźnik nośności odrzwi Wielkość szerokość wysokość odrzwi V32 V36 mm MN/m ŁPSC9/K 5500 ± ±83 0,313 0,335 ŁPSC10/K 6000 ± ±91 0,281 0,301 ŁPSC11/K 6400 ± ±96 0,249 0,272 ŁPSC11/S 6400 ± ±90 0,226 0,250 ŁPSC12/S 6800 ± ±90 0,210 0,235 ŁPSC13/S 7200 ± ±96 0,193 0,218 ŁPSC11/S ± ±90 0,226 0,250 ŁPSC12/S ± ±90 0,210 0,235 ŁPSC13/S ± ±96 0,193 0,218

45 11 6. SPOSÓB ZABUDOWY ODRZWI Zabudowa odrzwi bez łuków spągnicowych powinna być zgodna z wymaganiami normy PN-90/G Dwuczęściowe lub trzyczęściowe stropnice odrzwi wraz z łukami ociosowymi 2 (górnymi) można łączyć na spągu lub na pomoście i w całości podnosić i umieszczać na podciągach pod stropem wyrobiska, bądź też łączyć pod stropem po ułożeniu elementów dwuczęściowej stropnicy na podciągach. W każdym przypadku należy zachować długość zakładki określonej w tablicy 3. W wyrobiskach drążonych kombajnami, do podnoszenia stropnic można wykorzystać odpowiednio wyposażony urabiający organ kombajnu. Łuki ociosowe należy posadowić na stopach podporowych przeznaczonych do danej wielkości kształtownika odrzwi następnie połączyć je z łukami stropnicowymi umieszczonymi pod stropem wyrobiska Łączenie łuków Łączenie łuków na długości zakładki podanej na rysunku 3. oraz w tablicy 3. wykonuje się jednakowo dla wszystkich połączeń łuków współpracujących. Do łączenia łuków odrzwi można stosować strzemiona spełniające odpowiednie wymagania do stosowania w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych. Połączenie łuków w złączu wykonuje się w sposób opisany poniżej. W pierwszej kolejności na łuk zewnętrzny należy nasunąć strzemię górne w stanie złożonym, zabierakami dolnego jarzma zwróconymi w kierunku nasuwania (w przypadku strzemienia górnego z zabierakami), następnie na łuk wewnętrzny nasunąć strzemię dolne, również w stanie złożonym, zabierakami jarzma górnego zwróconymi w kierunku nasuwania (w przypadku strzemienia dolnego z zabierakami). Łuk wewnętrzny na długości zakładki równolegle złożyć z łukiem zewnętrznym i na końce nasunąć strzemiona. Śruby strzemion muszą być dokręcone momentem (M d ) o odpowiedniej wartości. Wartości momentów dokręcenia nakrętek śrub strzemion określone są w instrukcjach stosowania poszczególnych typów strzemion. Nakrętki śrub strzemion należy dokręcać kluczem ręcznym lub za pomocą zakrętaków mechanicznych dopuszczonych do stosowania w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych. Do kontroli wartości momentu dokręcenia służą klucze dynamometryczne o dokładności wskazań ±10 Nm. Strzemiona zabudowane w złączach odrzwi nie mogą być wykorzystywane do mocowania rozpór.