PROCEDURA ZAPEWNIENIA I DOSKONALENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA na WYDZIALE BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA SGGW w Warszawie

Transkrypt

1 PROCEDURA ZAPEWNIENIA I DOSKONALENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA na WYDZIALE BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA SGGW w Warszawie 1. Cele Celem procedury jest: stymulowanie ciągłego doskonalenia jakości kształcenia na Wydziale, podnoszenie rangi pracy dydaktycznej oraz budowanie etosu nauczyciela akademickiego, podnoszenie poziomu wykształcenia absolwentów Wydziału, szerokie informowanie o jakości kształcenia na Wydziale. 2. Odpowiedzialność Osobą odpowiedzialną za formułowanie oraz realizację i doskonalenie Procedury Zapewnienia i Doskonalenia Jakości Kształcenia na Wydziale jest Dziekan. Dziekan może delegować odpowiedzialność na inne osoby. 3. Zakres obowiązywania Procedura obowiązuje na wszystkich rodzajach, kierunkach i formach studiów I, II i III stopnia oraz podyplomowych realizowanych na Wydziale. 4. Opis działania a) Rekrutacja Rekrutacja na studia I i II stopnia przebiega zgodnie z aktualnymi regulacjami uczelnianymi, na podstawie Uchwały Senatu SGGW przyjmowanej corocznie na rok przed danym rokiem akademickim, a także Uchwały Senatu w sprawie uprawnień laureatów olimpiad i konkursów. Opiera się na centralnym, elektronicznym systemie rejestracji i komunikacji z kandydatami, nadzorowanym przez Uczelnianą Komisję Rekrutacyjną i obsługiwanym przez Centrum Informatyczne SGGW. Wymagania wstępne dla kandydatów na studia I i II stopnia stawiane kandydatom w kolejnych latach, po zatwierdzeniu przez Radę Wydziału, a następnie Senat, ogłaszane są w publikowanym Informatorze dla kandydatów na studia oraz na stronie internetowej uczelni. Organem odpowiedzialnym za proces rekrutacji na Wydziale jest Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna (WKR) zatwierdzana przez Radę Wydziału. Rekrutacja na studia III stopnia przebiega na podstawie Uchwały Senatu w sprawie zasad rekrutacji na studia trzeciego stopnia w SGGW oraz Uchwały Rady Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska i jest nadzorowana przez Kierowników Studiów Doktoranckich. Rekrutacja na studia podyplomowe przebiega na podstawie Uchwały Senatu w sprawie zasad rekrutacji na studia podyplomowe w SGGW i jest nadzorowana przez Kierownika Studiów Podyplomowych. 1

2 b) Organizacja procesu kształcenia Organizacja procesu kształcenia na wszystkich formach, stopniach i trybach oferowanych na Wydziale jest oparta na aktualnych aktach prawnych: ustawie Prawo o Szkolnictwie Wyższym i aktach wykonawczych Ministra właściwego ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także aktualnie obowiązujących w SGGW przepisach (Statut Uczelni, Regulamin Studiów, Zarządzenia Rektora itp.). Nadzór nad organizacją procesu kształcenia na Wydziale prowadzi Dziekan, który oddelegowuje swoje uprawnienia Prodziekanom, Koordynatorowi, kierownikom studiów doktoranckich i podyplomowych. c) Uruchamianie kierunków i specjalności Decyzję o rozpoczęciu prac nad utworzeniem nowego kierunku studiów podejmuje Dziekan po uzyskaniu akceptacji Rady Wydziału. Uruchomianie kierunków studiów odbywa się na podstawie aktualnie obowiązujących aktów prawnych. Decyzję o uruchomieniu nowej specjalności na istniejącym kierunku studiów podejmuje Dziekan po akceptacji Rady Wydziału. Decyzję o otwarciu i uruchomieniu studiów doktoranckich i podyplomowych podejmuje Rektor po uzyskaniu opinii Rady Wydziału. d) Opracowywanie programów kształcenia Opracowanie nowych oraz doskonalenie istniejących programów kształcenia prowadzi Komisja ds. Dydaktyki przy współudziale prodziekana ds. dydaktyki, prodziekana ds. studiów oraz koordynatora ds. studiów niestacjonarnych. Zmiany w programie kształcenia mogą wynikać między innymi z: zmieniających się potrzeb rynku pracy, postępu nauki w ramach kierunku kształcenia. Uwagi w sprawie doskonalenia programu kształcenia zgłaszają w szczególności: studenci kierunku (badania ankietowe), absolwenci kierunku (badania ankietowe), nauczyciele akademiccy prowadzący zajęcia, za pośrednictwem Komisji ds. Dydaktyki, interesariusze zewnętrzni, za pośrednictwem Pełnomocnika dziekana ds. współpracy z gospodarką. e) Opracowywanie programów przedmiotów Opracowanie programów przedmiotów jest powierzane przez Dziekana kierownikom katedr, którzy delegują w tym celu kompetentnych nauczycieli akademickich. Dziekan może zlecić opracowanie programu przedmiotu pracownikowi spoza Wydziału. Osoba opracowująca program przedmiotu przygotowuje jego sylabus wg ogólnouczelnianego wzoru, uwzględniającego wymogi KRK i kierunkowe efekty kształcenia. Nowe lub skorygowane sylabusy przedmiotów powinny być zaopiniowane przez Komisję ds. Dydaktyki i zatwierdzone przez Dziekana Wydziału. Sylabusy przedmiotów są upubliczniane na internetowej stronie Wydziału. f) Przeglądy programów kształcenia Programy kształcenia na kierunkach realizowanych na Wydziale podlegają przeglądowi przez Wydziałową Komisję ds. Dydaktyki z częstotliwością raz na dwa lata, lub w miarę potrzeb. 2

3 Zmiany w programach uwzględniają opinie i sugestie interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych oraz zmieniające się uregulowania prawne. Weryfikacja efektów kształcenia Po zakończeniu każdego roku akademickiego koordynator przedmiotu dokonuje oceny osiągnięcia efektów kształcenia podejmując, w miarę potrzeby, odpowiednie działania korygujące i doskonalące. Pełnomocnik ds. Jakości Kształcenia analizuje raporty ocen przedmiotów przeprowadzonych w trakcie poprzedniego roku akademickiego. W przypadku stwierdzenia problemów z osiągnięciem założonych efektów kształcenia lub w innych przypadkach uznanych za krytyczne Dziekan na wniosek Pełnomocnika ds. Jakości Kształcenia wszczyna działania mające na celu podniesienie jakości kształcenia w ramach danego przedmiotu. Procedury weryfikacyjne są realizowane według Załącznika 2, Załącznika 3 i Załącznika 4 g) Warunki wyboru przedmiotów fakultatywnych Zajęcia do wyboru (fakultety), proponowane są w ramach obowiązujących programów studiów i efektów kształcenia na danym kierunku przez pracowników dydaktycznych Wydziału, pracowników spoza Wydziału, w tym nauczycieli zagranicznych, interesariuszy zewnętrznych. Przedmioty fakultatywne wybierane są przez studentów w trakcie semestru poprzedzającego ich realizację. Studenci zapisują się na listę w Dziekanacie, która jest zatwierdzana przez właściwego Prodziekana lub Koordynatora. W ramach przedmiotów do wyboru student może również realizować przedmioty spoza oferty Wydziału, w tym przedmioty ogólnouczelniane oraz przedmioty realizowane poza uczelnią, za zgodą właściwego Prodziekana lub Kierownika Studiów. h) Plan zajęć Kalendarz roku akademickiego jest corocznie określany zarządzeniem Rektora w sprawie organizacji roku akademickiego. Ogólne zasady organizacji studiów określa Regulamin studiów w SGGW. Semestralny plan zajęć tworzony jest przez wyznaczonego pracownika Wydziału w porozumieniu z pracownikami Wydziału. Plany zajęć po konsultacjach z Wydziałowym Samorządem Studentów lub Wydziałowym Samorządem Doktorantów zatwierdza Prodziekan najpóźniej na dwa tygodnie przed rozpoczęciem zajęć. i) Organizacja zajęć dydaktycznych Zajęcia prowadzone na Wydziale odbywają się w formie wykładów, ćwiczeń audytoryjnych, ćwiczeń laboratoryjnych, projektowych, terenowych i seminariów. Część zajęć może być prowadzona w formie e-learningowej. Formy zajęć poszczególnych przedmiotów są określone w sylabusach. j) Prowadzenie zajęć dydaktycznych Zajęcia w trakcie semestru prowadzone są zgodnie z ustalonym planem zajęć. W przypadku uzasadnionej potrzeby zmiany terminu zajęć, prowadzący w porozumieniu z przedstawicielem studentów ustala nowy termin zajęć i informuje o w/w fakcie dziekanat. Odwołanie zajęć reguluje Regulamin studiów SGGW. Przedstawiciel studentów informuje zainteresowanych studentów oraz informacja jest podawana na tablicy ogłoszeń i w Internecie, 3

4 k) Warunki zaliczania zajęć Warunki zaliczania zajęć są zgodne z obowiązującym Regulaminem studiów, a w odniesieniu do poszczególnych przedmiotów opisane są w sylabusie. Oceny cząstkowe oraz końcowe uzyskane podczas zajęć przechowywane są przez prowadzących przedmiot przez okres 3 lat. Końcowe prace zaliczające przechowywane są przez prowadzących przedmiot przez okres 1 roku Załącznik 5. Oceny końcowe archiwizowane są w ogólnouczelnianym systemie ehms. Właściwy Prodziekan wydaje decyzje w sprawie obiegu dokumentacji związanej z ewidencją egzaminów i zaliczeń. l) Warunki przechodzenia na kolejne okresy rozliczeniowe Warunki przechodzenia na kolejne okresy rozliczeniowe określone są w Regulaminie studiów. Decyzję w tym zakresie podejmuje Prodziekan ds. dydaktyki. m) Warunki przenoszenia z innych uczelni i kierunków Warunki przechodzenia z innych uczelni i kierunków ustalane są indywidualnie przez właściwego Prodziekana, na podstawie analizy zrealizowanego dotychczas przez studenta programu kształcenia i osiągniętych efektów kształcenia. Prodziekan właściwy dla danego kierunku wyznacza na drodze decyzji przedmioty lub efekty kształcenia, które student ubiegający się o przeniesienie musi dodatkowo zrealizować. n) Praktyki i staże studenckie Praktyki i staże studenckie zarówno krajowe, jak i zagraniczne koordynowane są przez Pełnomocnika Dziekana ds. Praktyk. Tryb realizacji oraz zaliczania praktyk, określony jest w Regulaminie praktyk Załącznik 6. o) Prace dyplomowe Tematy prac dyplomowych proponowane są przez pracowników dydaktycznych Uczelni oraz interesariuszy zewnętrznych. Inicjatywę w podejmowaniu określonej tematyki mogą mieć również studenci. Prace dyplomowe realizowane są w katedrach. Zgłaszane przez Kierowników katedr tematy prac dyplomowych są zatwierdzane przez właściwego Prodziekana po zasięgnięciu opinii właściwego dla danego kierunku zespołu Komisji ds. Dydaktyki. Student powinien mieć zatwierdzony temat pracy dyplomowej nie później niż na rok przed ukończeniem studiów. Ostateczny temat realizowanej pracy dyplomowej może być w końcowej fazie opracowywania uściślony przez promotora w porozumieniu z dyplomantem. Ocena jakości zrealizowanych prac dyplomowych przeprowadzana jest okresowo przez Komisję ds. Jakości Kształcenia. Dwa razy do roku, tj. po semestrze zimowym i letnim wybierane są losowo przynajmniej po 4 prace dyplomowe z każdego kierunku, stopnia i rodzaju studiów i przekazywane do odpowiedniego dla danego kierunku zespołu podlegającego Komisji ds. Dydaktyki, celem dokonania oceny, która będzie dotyczyła: zgodności tematu z kierunkiem studiów, poziomu pracy i zgodności recenzji z poziomem pracy. Ocena w formie protokołu podpisanego przez przewodniczącego odpowiedniego zespołu powinna być przekazana Pełnomocnikowi Dziekana ds. Jakości kształcenia, który w porozumieniu z Prodziekanem ds. Dydaktyki podejmuje stosowne działania. W przypadku stwierdzenia nie spełnienia kryteriów oceny Dziekan podejmuje działania mające na celu podniesienie jakości prac dyplomowych Załącznik 7. Wnioski z przeprowadzonych działań przekazywane są Radzie Wydziału. Weryfikacja oryginalności prac dyplomowych przeprowadzana jest przez system Antyplagiat zgodnie z obowiązującymi aktami wewnętrznymi SGGW. 4

5 p) Egzamin dyplomowy Warunki przystąpienia do egzaminu dyplomowego określa Regulamin studiów w SGGW. Organizację i zasady prowadzenia egzaminów dyplomowych określa Zarządzenie Rektora SGGW Załącznik 8, Załącznik 9 i Załącznik 10. Komisja ds. Dydaktyki okresowo, tj. nie rzadziej niż 2 razy w kadencji ocenia zgodność przebiegu egzaminów z obowiązującymi regulaminami. q) Stypendia i pomoc materialna W ramach środków ogólnouczelnianego funduszu pomocy materialnej (FPM) każdy student Wydziału może ubiegać się o pomoc materialną w formie różnego rodzaju stypendiów i zapomóg. Stypendia uwzględniają także potrzeby osób niepełnosprawnych oraz promują studentów wyróżniających się w różnych aktywnościach związanych z kształceniem. Zasady udzielania pomocy materialnej reguluje Regulamin pomocy materialnej w SGGW. Wszelkie szczegółowe informacje odnośnie pomocy materialnej, jej form i terminów składania podań znajdują się na internetowej stronie głównej SGGW oraz Wydziałowej stronie internetowej.za proces przydzielania stypendiów i pomocy materialnej odpowiedzialna jest właściwa Wydziałowa Komisja Stypendialna. Organem odwoławczym i kontrolnym jest Uczelniana Komisja Stypendialna. r) Polityka informacyjna Za politykę informacyjną Wydziału względem interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych odpowiada Dziekan, który może delegować swoje uprawnienia innym osobom. W celu właściwego przepływu informacji Dziekan powołuje Pełnomocnika ds. promocji i kontaktu ze szkołami średnimi, Pełnomocnika ds. promocji Wydziału, Pełnomocnika ds. współpracy z gospodarką oraz Pełnomocnika ds. monitorowania losów zawodowych absolwentów. Głównymi elementami polityki informacyjnej Wydziału jest przekazywanie informacji na temat: prowadzonych kierunków i programów studiów, prowadzonych tematów badawczych, oferty dla podmiotów gospodarczych, współpracy międzynarodowej, upublicznienia informacji o strategii rozwojowej Wydziału i jakości kształcenia. Podstawowym kanałem informacji dla pracowników jest poczta internetowa, poprzez którą przesyłane są informacje według kompetencji. Podstawowym kanałem informacyjnym dla studentów jest system ehms. Wydział posiada stronę internetową zawierającą najważniejsze informacje o organizacji, strukturze i działalności jednostki. Za funkcjonowanie wydziałowej strony internetowej odpowiada Prodziekan ds. rozwoju wspólnie z wyznaczonym przez niego operatorem systemu. s) Monitorowanie losów absolwentów Monitorowanie losów absolwentów podlega Pełnomocnikowi Dziekana ds. monitorowania losów zawodowych absolwentów i prowadzone jest przy współpracy z Pełnomocnikiem Rektora ds. monitorowania losów absolwentów zgodnie z obowiązującymi zasadami na uczelni. Dane uzyskane z monitoringu wykorzystywane są, przede wszystkim do doskonalenia programów kształcenia oraz procesu kształcenia, a także w innych wykazanych badaniami przypadkach. 5

6 t) Ocena nauczycieli Nauczyciele akademiccy podlegają ocenie zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym oraz Statutem SGGW. Okresowe oceny prowadzi Komisja ds. Oceny Kadry Naukowej w porozumieniu z Prodziekanem ds. nauki. Ocenę spełnienia wymogów, jakim powinni odpowiadać nauczyciele akademiccy zaliczani do minimum kadrowego dokonują na Wydziale corocznie Prodziekan ds. nauki i Prodziekan ds. dydaktyki. Ważnym narzędziem oceny pracy nauczyciela akademickiego jest hospitacja zajęć. Celem hospitacji zajęć dydaktycznych jest dążenie do systematycznej oceny i poprawy jakości kształcenia na Wydziale oraz dbałość o rozwój kadry dydaktycznej. Hospitacje przeprowadzane są przez Komisję ds. Hospitacji na zlecenie Dziekana w szczególności w celu oceny: umiejętności dydaktycznych doktorantów i pracowników, na wniosek kierowników katedr, umiejętności dydaktycznych przy awansowaniu pracownika, w przypadku niskiej oceny wynikającej z badań ankietowych lub zastrzeżeń zgłaszanym przez Samorząd Studencki. Na początku każdego roku akademickiego Przewodniczący Komisji Hospitacyjnej w konsultacji z Kolegium Dziekańskim sporządza harmonogram hospitacji. Hospitacje przeprowadza się zgodnie z procedurą - Załącznik 11 i Załącznik 12. Studenci oceniają jakość procesu edukacyjnego poprzez ankiety oceny przedmiotów zamieszczone w systemie ehms przez Biuro Spraw Studenckich w porozumieniu z Dziekanem Wydziału. Za badanie oceny jakości procesu edukacyjnego przez absolwentów jest odpowiedzialny Pełnomocnik dziekana ds. monitorowania losów absolwentów, który współpracuje z odpowiednim pełnomocnikiem Rektora. u. Prowadzenie badań naukowych Prace badawcze prowadzone na Wydziale realizowane są zgodnie z reprezentowanymi dyscyplinami naukowymi i prowadzonymi kierunkami studiów. Pracownicy wchodzący w skład minimum kadrowego poszczególnych kierunków powinni prowadzić w szczególności badania naukowe powiązane z tematyką prowadzonych zajęć. v. Zasoby wykorzystywane w procesie kształcenia Potrzeby w zakresie zatrudniania pracowników dydaktycznych i kształcenia przyszłej kadry akademickiej powinny być analizowane na bieżąco stosownie do zmieniających się programów nauczania, programu rozwoju Wydziału oraz planowanej liczby studentów. Analiza taka prowadzona jest na wszystkich poziomach organizacyjnych Wydziału a zidentyfikowane potrzeby przekazywane do Dziekana Wydziału. Potrzeby w zakresie zasobów materialnych związanych z prowadzeniem procesu dydaktycznego powinny być identyfikowane co najmniej raz w roku przez kierowników katedr z określeniem perspektywy czasowej ich realizacji (Załącznik 13). w. Umiędzynarodowienie procesu kształcenia Studenci, doktoranci oraz pracownicy Wydziału mają możliwość wyjazdów zagranicznych w ramach programów wymiany i programów stypendialnych. Zasady uczestnictwa w poszczególnych programach określają odpowiednie rozporządzenia i regulaminy obowiązujące w SGGW. Ważnym elementem umiędzynarodowienia procesu dydaktycznego jest prowadzenie przez Wydział angielskojęzycznych studiów II stopnia, w których biorą udział studenci z różnych krajów. 6

7 Studenci Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska na podstawie podpisanych umów dwustronnych biorą udział w programie podwójnego dyplomowania z innymi uczelniami. Program międzynarodowej wymiany studentów prowadzony przez Pełnomocnika Dziekana d/s Współpracy z Zagranicą i Badawczych Programów Europejskich zatwierdzany jest przez Prodziekana ds. dydaktyki w porozumieniu z Biurem Współpracy Międzynarodowej SGGW. x. Budowanie relacji w środowisku społeczno-gospodarczym Wydział otwarty jest na współpracę ze wszystkimi grupami interesariuszy, którzy wyrażają wolę uczestniczenia w doskonaleniu jakości kształcenia poprzez zasięganie opinii m.in. o programach studiów, programach poszczególnych przedmiotów, opinii na temat wiedzy i umiejętności studentów oraz ich przygotowania do pracy zawodowej. Wydział organizuje seminarium z pracodawcami absolwentów poświęcone jakości kształcenia nie rzadziej niż raz w ciągu trwania kadencji. Szczególną wagę Wydział przykłada do podejmowania prac usługowo-badawczych na rzecz podmiotów gospodarczych, w realizacji których uczestniczą studenci realizując prace inżynierskie i magisterskie. y. Etyka w kształceniu Przestrzeganie norm etycznych jest głównym przesłaniem w realizacji celów edukacyjnych i naukowych. Każdy pracownik Wydziału biorący udział w procesie edukacyjnym i badaniach naukowych zna Kodeks etyki pracownika SGGW i jest zobowiązany do jego przestrzegania. Studenci zobowiązani są do postępowania zgodnie z Kodeksem etyki studenta i Regulaminem Studiów w SGGW, a doktoranci zgodnie z Kodeksem etyki doktoranta. W przypadku wystąpienia sytuacji łamania zasad etyki zgłoszonych przez pracowników lub studentów Wydziału, Dziekan podejmuje decyzję o ewentualnym skierowaniu sprawy do odpowiedniej Komisji Dyscyplinarnej. Instrumentem oceny oryginalności i przestrzegania praw autorskich w pracach dyplomowych studentów jest wdrożony przez SGGW ogólnouczelniany system Antyplagiat. Każda praca dyplomowa wykonywana na Wydziale Budownictwa i Inżynierii Środowiska poddawana jest procedurze oceny oryginalności i przestrzegania praw autorskich. z. Innowacje i porównania Wydział rozwija proces edukacji ze szczególnym uwzględnieniem kryterium innowacyjności. Spełnienie tego kryterium odbywa się w szczególności poprzez realizację części edukacji w nowoczesnych laboratoriach, udział w edukacyjnych programach zagranicznych, współpracę z organizacjami gospodarczymi. Ważnym elementem w kształtowaniu procesu edukacyjnego jest wymiana doświadczeń w ramach konferencji i seminariów jednoimiennych wydziałów. Przy opracowaniu programów nauczania brane są pod uwagę doświadczenia i wzorce uczelni zrzeszonych w organizacji Euroliga oraz uczelni, z którymi Wydział prowadzi dwustronną współpracę. 5. Przeglądy procedury Procedura podlega okresowemu przeglądowi w miarę potrzeb przez Komisję ds. Jakości Kształcenia, jednak nie rzadziej niż raz w trakcie trwania kadencji. Wyniki przeglądu stanowią załącznik w dokumentacji jakości kształcenia. 7

8 6. Działania naprawcze i doskonalące Działania naprawcze podejmowane są niezwłocznie według ustalonego, w miarę zaistniałych potrzeb harmonogramu przez odpowiednie jednostki organizacyjne, stosownie do zidentyfikowanego aspektu edukacyjnego. Prace zleca Dziekan odpowiednim osobom. Każde działanie naprawcze powinno być opisane i podejmowane jest w porozumieniu z Pełnomocnikiem dziekana d/s jakości kształcenia. 8