JĘZYK POLSKI PZO 2016/2017

Transkrypt

1 JĘZYK POLSKI PZO 2016/2017

2 PZO - JĘZYK POLSKI Dokumenty określające PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 20 sierpnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dziennik Ustaw z r. nr 156, poz. 1046) Statut Szkoły Szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego I Katolickiego Gimnazjum im. króla Jana III Sobieskiego w Bydgoszczy Szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego I Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego im. króla Jana III Sobieskiego w Bydgoszczy I Katolickie Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące im. króla Jana III Sobieskiego w Bydgoszczy 1. Szanujemy godność i czas nauczycieli, kolegów i swój. Dbamy o to, żeby wypowiadała się jedna osoba. 2. W skład umowy wchodzi plan nauczania w danej klasie, wymagania na ocenę i zasady organizacyjne lekcji. 3. Celem oceniania jest gromadzenie informacji na temat postępów ucznia w zakresie: znajomości dziedzictwa literackiego kulturowego, rozumienia tradycji narodowej i europejskiej oraz rozpoznawania jej obecności we współczesnej literaturze i kulturze, interpretacji dzieł literackich w różnych kontekstach, orientacji w zjawiskach artystycznych we współczesnej kulturze i ich wartościowania. 4. Ucznia obowiązuje: opanowanie wiadomości i umiejętności wskazanych w wymaganiach edukacyjnych z języka polskiego na poziomie podstawowym lub ponadpodstawowym, znajomość zagadnień historycznoliterackich oraz problemów związanych z omawianymi tekstami literackimi; mogą być one opanowane przez ucznia na różnym poziomie (odpowiadającym określonej ocenie), znajomość pojęć z zakresu teorii literatury, filozofii, sztuki nauk pomocnych przy interpretacji tekstów literackich, wskazanych w opisie wymagań. 5. W stosunku do ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi obniża się wymagania w następujący sposób: uczniowie mający opinie poradni psychologiczno-pedagogicznej zawierające informacje o dysortografii nie otrzymują ocen z dyktand, uczniowie mający opinie poradni psychologiczno-pedagogicznej zawierające informacje o dysgrafii mogą pisać na komputerze prace klasowe, sprawdziany (jeśli zawierają zadania otwarte), prace stylistyczne - nauczyciel kopiuje je na inny nośnik, jeśli komputer nie jest własnością szkoły; prace stylistyczne pisane w domu uczniowie oddają nauczycielowi w formie wydruku komputerowego, przy ocenie prac pisemnych uczniów z dysfunkcjami nauczyciel bierze pod uwagę przede wszystkim wartość merytoryczną wypowiedzi oraz jej formę językową,

3 uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi zobowiązani są do systematycznej pracy nad zdiagnozowanymi trudnościami w oparciu o materiały i zalecenia przygotowane przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną. 6. Przedmiotem oceniania są wiadomości, umiejętności i postawy ucznia na lekcjach języka polskiego, a zwłaszcza: wypowiedzi ustne, udział w dyskusji (waga argumentów, etyka i kultura wypowiedzi, dokumentowanie tez), praca ucznia na lekcji, pisemne prace sprawdzające w różnej formie, prezentacja na forum klasy (referaty, recytacje, efekty własnych działań twórczych), praca w grupie, wykonywanie zadań domowych, wykonywanie dodatkowych zadań samodzielnie przez ucznia. 7. W celu oceniania postępów ucznia stosuje się następujące sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności: 1) prace klasowe (co najmniej dwie w semestrze spośród niżej wymienionych): wypracowanie będące dłuższą samodzielną wypowiedzią o różnym charakterze(np. rozprawka, esej, wypowiedź interpretacyjna); przedmiotem rozważań może być utwór liryczny, fragment tekstu jako klucz do odczytania utworu, sposób ujęcia tego samego motywu, tematu w utworach dotyczy to zwłaszcza wypracowań typu maturalnego, sprawdzian wiadomości dotyczący problematyki omówionych tekstów literackich, wiedzy o epoce, test sprawdzający umiejętność czytania ze zrozumieniem tekstów literackich i nieliterackich, sprawdzian wiedzy o języku; 2) test diagnozujący w pierwszym miesiącu nauki w klasach pierwszych; 3) pisemne prace domowe; 4) wypowiedzi ustne na zadany temat, dotyczące omawianych tekstów literackich, zjawisk kulturowych, gramatyki; 5) inne sposoby, np.: prace stylistyczne i notatki, referaty, prezentacje wyszukanych i opracowanych materiałów źródłowych, głos w dyskusji, recytacja utworów literackich i udział w przedstawieniach teatralnych organizowanych na terenie szkoły; uczniowie są zobowiązani do przygotowania recytacji co najmniej jednego tekstu literackiego w ciągu roku, w gimnazjum ocenie podlega także zeszyt ucznia- w kategoriach estetycznych i merytorycznych. W zeszycie muszą znajdować się karty pracy, które uczeń otrzymuje od nauczyciela, ponieważ stanowią część notatki. 6) Wszelkie wytwory pracy ucznia (np. prace klasowe, testy, sprawdziany itp.) są omawiane przez nauczyciela na lekcji i pozostają w szkole uczeń nie zabiera ich do domu. Wgląd do wytworów pracy ucznia mają rodzice, którzy mogą także poprosić nauczyciela o omówienie prac i uzasadnienie ocen.

4 8. Nieprzygotowanie można zgłosić dwa razy w semestrze. Obejmuje ono brak notatki z ostatniej lekcji, zadania domowego, przygotowania do odpowiedzi ustnej lub brak innej pomocy dydaktycznej wskazanej przez nauczyciela. Każde następne nieprzygotowanie oznacza ustalenie oceny niedostatecznej. Lektura musi być przeczytana na wskazany termin. 9. Brak zeszytu, podręcznika nauczyciel zapisuje w dzienniku. Te informacje bierze pod uwagę przy ustalaniu oceny śródrocznej i końcoworocznej. 10. Nieprzygotowanie zgłasza uczeń w momencie rozpoczęcia lekcji, np. w trakcie sprawdzania obecności. Stwierdzenie nieprzygotowania w toku lekcji skutkuje oceną niedostateczną. 11. Nieprzygotowanie nie obejmuje długoterminowych prac stylistycznych, sprawdzianów, prac klasowychoraz znajomości treści lektury. 12. Uczniowie muszą mieć na każdej lekcji zeszyt, podręczniki i inne materiały wskazane przez nauczyciela. Podręcznik do literatury może być jeden na dwie osoby. Ta zasada nie dotyczy podręcznika do kształcenia językowego. Każdy uczeń musi mieć swój lub kserokopie ćwiczeń, które będą realizowane na lekcji. 13. Za udział w lekcji można otrzymać plus za trzy plusy uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą. 14. Uczeń, który spóźni się na lekcję, traci prawo do zgłoszenia nieprzygotowania i może być pytany z bieżącego materiału. 15. Dwugodzinną pracę klasową oraz całogodzinny sprawdzian z wiedzy piszą uczniowie w terminie zapowiedzianym co najmniej tydzień wcześniej. Nieobecni uczniowie zaraz po powrocie do szkoły uzgadniają termin napisania pracy z nauczycielem i piszą pracę najpóźniej dwa tygodnie po pierwszym terminie. Jeśli uczeń nie dotrzyma terminu, pisze pracę na kolejnej lekcji. 16. W przypadkach losowych (dot. np. długotrwałej choroby) uczeń ustala z nauczycielem dogodny termin (możliwie najszybszy). 17. Uczeń musi poprawić ocenę niedostateczną z pracy klasowej, ze sprawdzianu, z pracy stylistycznej w ciągu dwóch tygodni od jej otrzymania. 18. Uczeń może poprawić oceny dopuszczające, dostateczne, dobre z prac klasowych, sprawdzianów, prac stylistycznych. Z tego prawa może skorzystać maksymalnie 2 razy w semestrze. Wybraną pracę może poprawiać tylko raz. Robi to w ciągu dwóch tygodni od otrzymania oceny, która go nie satysfakcjonuje. Oceny wyższe wpisuje się do dziennika. Jeśli oceny będą niższe lub takie same,wpisuje się NP - nie poprawił. 19. Uczeń nie poprawia ocen z kartkówek, odpowiedzi ustnych, zadań domowych. W uzasadnionych przypadkach możliwa jest poprawa oceny z recytacji w terminie ustalonym przez nauczyciela. 20. Jednodniową nieobecność na lekcji uczeń uzupełnia na bieżąco, na kolejną lekcję. W przypadku dłuższej nieobecności uczeń uzupełnia braki merytoryczne i zadania domowe w terminie wskazanym przez nauczyciela (nie dłużej jednak niż w ciągu jednego tygodnia). 21. Ocena klasyfikacyjna ustalana przez nauczyciela (semestralna i końcoworoczna) nie jest średnią arytmetyczną ocen uzyskanych w ciągu semestru (roku). Oceny bieżące mają różną wartość najbardziej znaczące wskazują na poziom opanowania podstawowych umiejętności przedmiotowych, czyli tworzenia dłuższych wypowiedzi mówionych i pisanych dotyczących odczytywania tekstów kultury. 22. Podstawą do klasyfikacji śródrocznej i końcowej jest uzyskanie co najmniej sześciu ocen bieżących z różnych rodzajów aktywności. 23. W przypadku opuszczenia z różnych przyczyn połowy godzin przedmiotu w semestrze uczeń zdaje pod koniec semestru egzamin klasyfikacyjny, składający się z części pisemnej i ustnej z całego materiału. 24. Semestralną lub roczną ocenę niedostateczną uczeń poprawia w formie egzaminu poprawkowego w terminach wyznaczonych przez Dyrektora szkoły (dotyczy oceny niedostatecznej z jednego przedmiotu). 25. Jeśli uczeń na koniec semestru chce się ubiegać o ocenę wyższą niż przewidywana, stosuje się przepisy zawarte w Szczegółowych warunkach i sposobie oceniania wewnątrzszkolnego I Katolickiego Gimnazjum i LO im. króla Jana III Sobieskiego. 26. Uczeń może ubiegać się o wyższą ocenę semestralną lub końcoworoczną po spełnieniu warunków określonych w Szczegółowych warunkach i sposobie oceniania wewnątrzszkolnego.

5 27. Za udział i zdobycie miejsc w konkursach szkolnych, międzyszkolnych itp. związanych z programem przedmiotu uczeń otrzymuje ocenę bieżącąbardzo dobrą. Ocenę celującą (końcoworoczną) otrzymuje gimnazjalista, który został laureatem konkursu organizowanego przez kuratorium. 28. Ewaluacja umowy jest dokonywana po każdej klasyfikacji na koniec roku szkolnego.

6 Ogólne wymagania przedmiotowe z języka polskiego dla liceum Uczeń powinien: 1) wykazać się znajomością i rozumieniem tekstów kultury poznanych w szkole oraz umiejętnością ich analizowania i interpretowania a zwłaszcza: Poziom podstawowy odróżniać tekst literatury pięknej od innych rodzajów piśmiennictwa, znać tytuły i autorów najważniejszych utworów klasyki polskiej i światowej wskazanych w wykazie lektur, opisać elementy świata przedstawionego, streszczać główne wątki, charakteryzować głównych bohaterów, określać tematykę utworów, odnajdywać główna ideę, analizować tekst w celu wyjaśnienia środków językowych, rozpoznawać i odróżniać sensy dosłowne od metaforycznych, interpretować utwór w kontekście dla niego najważniejszym, wskazać nawiązania do tradycji literackiej wskazać przykłady związków literatury z innymi sztukami, odnaleźć tekście wartości ogólnoludzkie, wskazać charakterystyczne cechy języka poszczególnych społecznych środków przekazu, rozróżniać teksty kultury masowej i kultury wysokiej. Poziom ponadpodstawowy znać wyróżniki dzieła literackiego, orientować się w twórczości pisarzy polskich i obcych wymienionych w podręcznikach lub innych źródłach wskazanych przez nauczyciela, opowiadać fabułę utworów, streszczać wątki, oceniać bohaterów literackich według różnych kryteriów, precyzować problematykę tekstów, odnajdować wartości ideowe, interpretować tekst i dokonać jego wartościowania, interpretować utwór w kontekście biograficznym, historycznym, określić funkcję nawiązań do tradycji literackiej, wskazać przykłady korespondencji sztuk, odnaleźć tekście kultury trwałe wartości narodu, dla siebie samego, dostrzegać sposoby manipulacji odbiorcą i zagrożenie ze strony mass mediów, charakteryzować język kultury masowej

7 2) dostrzegać związki między poznanymi tekstami kultury a światopoglądem, filozofią, kulturą, sztuką poszczególnych epok literackich oraz uwarunkowania historyczne; wtym celu: Poziom podstawowy znać ramy czasowe epok, objaśniać tło epoki, wskazując najważniejsze wydarzenia, wyjaśniać podstawowe pojęcia związane ze światopoglądem epok, wymieniać prądy literackie i wyjaśnić ich nazwy, wskazać nurty filozoficzne i ich przedstawicieli, odnaleźć hasła i ideały epoki w tekstach literackich, wymieniać gatunki literackie typowe dla danej epoki, dostrzec charakterystyczne motywy literackie i tematy (miłości, domu, rodziny, śmierci, wędrówki) scharakteryzować wzorce osobowe bądź typowe cechy bohatera, rozpoznać style w sztuce. Poziom ponadpodstawowy dostrzegać związek między ramami czasowymi epoki a wydarzeniami historycznymi, literackimi, przełomami światopoglądowymi, wyjaśniać kontekst historyczny, polityczny, gospodarczy epoki, scharakteryzować wizję świata i człowieka dostrzegać podobieństwa i różnice między światopoglądami różnych epok, wskazać i omówić wyróżniki prądów literackich artystycznych, oceniać zjawiska literackie, rozpoznawać konwencje artystyczne, wykryć filozoficzne uwarunkowania koncepcji świata przedstawionego, konstrukcji bohatera, wykryć uwarunkowania doboru gatunków literackich (np. funkcją literatury, postawą ideową twórcy) porównać utwory literackie o podobnych motywach, przedstawić ewolucję w ujęciu wybranych motywów, tematów, toposów, charakteryzować właściwy epoce kanon piękna. 3) opanować wiedzę i umiejętności umożliwiające opisanie systemu i życia języka, ukazania jego rozwoju, zróżnicowania, bogactwa znaczeń i środków ekspresji oraz nabycie kompetencji w różnych sytuacjach, sytuacjach zwłaszcza: Poziom podstawowy wyjaśnić pojęcie znaku językowego, wskazać rodzaje znaków językowych, odróżnić komunikat mówiony od pisanego, dostosować treść i formę komunikatu do odbiorcy i sytuacji (dbać o etykę językową), dostrzegać etyczne aspekty komunikatu, rozróżniać werbalne i niewerbalne środki komunikowania, dostrzegać perswazyjność wypowiedzi, znać i dostosować podstawowe elementy etykiety językowej, znać podstawowe funkcje językowe tekstów (komunikatywna, ekspresywna, impresywna), redagować teksty pełniące określoną funkcję, Poziom ponadpodstawowy opisać język jako system znaków świadomie organizować komunikat i przekazywać go, określać specyficzne funkcje językowe tekstów (poetycka), świadomie redagować teksty o różnych

8 znać budowę wypowiedzeń umieć je opisać, przeprowadzić analizę słowotwórczą wyrazu, wyjaśnić pojęcie treści i zakresu znaczeniowego wyrazów, definiować różne znaczenia wyrazów (np. słowotwórcze, realne, etymologiczne), wskazywać w tekście słownictwo nacechowane chronologicznie (archaizmy, neologizmy), wyjaśnić pojęcie frazeologizmu, wymienić odmiany języka ogólnego, wymienić dialekty polskie, znać pochodzenie języka polskiego, wymienić i omówić najdawniejsze zabytki języka polskiego wskazać typowe zjawiska językowe w polszczyźnie współczesnej, znać sposoby bogacenia słownictwa i ilustrować je przykładami, wyjaśnić pojęcie stylu i wymienić rodzaje stylów, wskazać cechy stylów funkcjonalnych, świadomie konstruować tekst w określonym stylu, trafnie dobierając stosowne środki językowe, wyjaśnić zjawisko stylizacji językowej na wybranych przykładach i rozpoznać jej odmiany (zwłaszcza archaizację i dialektyzację), wyjaśnić pojęcie błędu językowego, rozpoznać błędy językowe i stylistyczne oraz dokonać korekty, sprawnie posługiwać się polszczyzną w odmianie pisanej, układać konspekty i funkcjach, celowo stosując specyficzne środki językowe, świadomie i celowo operować różnymi konstrukcjami składniowymi, znać środki stylistyczne służące wyrażeniu nacechowania ujemnego lub dodatniego wyrazów, wskazywać w tekście literackim słownictwo o ograniczonym zasięgu, wyjaśniać funkcję archaizmów neologizmów utworach, wyróżniać typy związków frazeologicznych, znać mechanizmy powstawania błędów w stosowaniu frazeologizmów, wymieniać cechy odróżniające dialekty od języka ogólnego, wskazać charakterystyczne cechy gwary lokalnej na podstawie analizy form w tekście, wskazać ślady historycznych zmian fonetycznych i fleksyjnych we współczesnym języku polskim, wymienić wyróżniki polszczyzny śród języków słowiańskich, wskazać miejsce języka polskiego wśród grupy języków indoeuropejskich, określić cechy typologiczne języka polskiego na przykład w porównaniu z językiem angielskim, omówić przejawy tendencji rozwojowych języka polskiego, ilustrując je przykładami, dostrzegać i nazwać zjawiska powodujące niejednoznaczność wypowiedzi (homonimia, wieloznaczność, anakoluty, elipsy), świadomie posługiwać się w różnych formach wypowiedzi synonimami, antonimami, frazeologizmami, wyrazami nacechowanymi uczuciowo, posługiwać się odmianami polszczyzny w zależności od sytuacji komunikacyjnej, wskazać cechy słownikowe, składniowe, fonetyczne, danej stylizacji, klasyfikować błędy językowe, komponować dłuższe, spójne wypowiedzi, nadawać tytuły i śródtytuły,

9 plany prac, napisać życiorys (CV), list motywacyjny, list intencyjny, zredagować wypowiedź pisemną: referat, rozprawkę interpretację, uczestniczyć w dyskusji, zabierając głos, wygłosić przemówienie, aktywnie i krytycznie słuchać wystąpień publicznych, odróżniać fakty od opinii, wartościować wypowiedzi językowe, odróżniać prawdę od fałszu, szczerość od kłamstwa, dostrzegać elementy agresji językowej i wulgarności. zredagować wypowiedź pisemną: artykuł, recenzję, prowadzić dyskusję, uczestniczyć w polemice, wziąć udział w negocjacjach, dostrzegać kontrowersje, dostrzegać i oceniać wartość estetyczną wypowiedzi, dostrzegać elementy manipulacji językowej. Ogólne wymagania przedmiotowe z języka polskiego dla gimnazjum A) Odbiór tekstów kultury, w tym szczególnie tekstów literackich: Umiejętność Słuchanie Czytanie ze zrozumieniem Zakładane osiągnięcia ucznia Poziom podstawowy Poziom ponadpodstawowy - słucha uważnie, - hierarchizuje zapamiętane - zapamiętuje najważniejsze informacje oraz uzupełnia na informacje, podstawie kontekstu i sytuacji - przy pomocy nauczyciela informacje opuszczone przez przetwarza funkcjonalnie nadawcę, słyszaną wypowiedź dla - posiada nawyk funkcjonalnego pełnego jej zrozumienia, przetwarzania słyszanych - odczytuje informacje zawarte wypowiedzi dla pełnego ich w znakach niewerbalnych zrozumienia, (mimika, mowa ciała), - wykorzystuje informacje - stara się zrozumieć intencje zawarte w znakach nadawcy, niewerbalnych, - słucha z empatią, - rozumie intencje nadawcy - ocenia zgodność słyszanej (aprobatę, dezaprobatę, wypowiedzi z prawdą, negację, prowokację), - na polecenie nauczyciela - żywo reaguje na słyszane słucha tekstów artystycznych w teksty, funkcji estetycznej. - jest wyczulony na perswazję, agresję słowną, kłamstwo i manipulację językową, ocenia zgodność wypowiedzi z prawdą, - dzieli się wrażeniami po zapoznaniu się z tekstami artystycznymi w funkcji - przy pomocy nauczyciela dochodzi do rozumienia czytanego tekstu na poziomie wyrazu, zdania, akapitu, estetycznej. - samodzielnie dochodzi do rozumienia czytanego tekstu na poziomie wyrazu (np. odczytuje znaczenie wyrazu na podstawie

10 Czytanie ciche Czytanie głośne Czytanie dzieł sztuki posługujących się kodem pozajęzykowym(malarstwo, rzeźba, architektura, muzyka, teatr, opera, film, komiks) większych całości kompozycyjnych, - rozumie dosłowne znaczenie całego tekstu, - przy pomocy nauczyciela dochodzi do zrozumienia sensów naddanych tekstu literackiego (i innych), - stara się sformułować ideę czytanego tekstu, - wyszukuje w dziele literackim wskazane środki stylistyczne i określa ich funkcje, - czyta proste teksty informacyjne o charakterze poznawczym (np. artykuły z podręcznika) i praktycznym (np. proste instrukcje, polecenia), - odnajduje wartości estetyczne dzieła wskazane przez nauczyciela, - przy pomocy nauczyciela rozpoznaje wypowiedzi argumentacyjne, - odczytuje dodatkowe informacje z przypisów i stara się je wykorzystać do zrozumienia czytanego tekstu. - świadomie ćwiczy rozpoznawanie coraz dłuższych grup wyrazowych jednym rzutem oka, - pracuje nad eliminacją ruchów wstecznych oka i ruchów artykulacyjnych, - czyta cicho dość szybko. - po uprzednim przygotowaniu czyta głośno trudny tekst z zachowaniem poprawności artykulacyjnej, poprawnej linii melodycznej, - przy pomocy nauczyciela przygotowuje interpretację głosową tekstu literackiego. - zna podstawowe wyróżniki kodów pozajęzykowych różnych dziedzin sztuki (malarstwa, rzeźby, architektury, muzyki itp.), - przy pomocy nauczyciela odczytuje idee tekstów kultury posługujących się kodem pozajęzykowym, - uczestniczy w przygotowanych przez szkołę (i inne środowiska) spotkaniach z dziełami sztuki, - wyraża własne opinie na temat dzieł sztuki, próbuje formułować kontekstu), zdania (np. wskazuje zdania kluczowe), akapitu (np. wyjaśnia znaczenie akapitu dla struktury całości), większych całości kompozycyjnych, - odczytuje sensy naddane tekstów literackich (i innych), - samodzielnie odkrywa idee tekstów - wykorzystuje wiedzę teoretycznoliteracką przydatną dla zrozumienia tekstu, - czyta teksty informacyjne o charakterze poznawczym (np. artykuły popularnonaukowe) i praktycznym o różnych stopniu trudności, - czyta dla przyjemności, - ocenia czytane teksty, - wskazuje w wypowiedzi tezę, argumenty i wnioski, - samodzielnie wykorzystuje dodatkowe informacje z przypisów do zrozumienia tekstu. - jednym rzutem oka obejmuje duże odcinki tekstu (ok. 5 7 wyrazów), - nie wykonuje podczas czytania niepotrzebnych ruchów wstecznych oka i ruchów artykulacyjnych, - czyta cicho w szybkim tempie. - poprawnie czyta głośno bez przygotowania, - samodzielnie przygotowuje interpretację głosową tekstu literackiego. - wykorzystuje wiedzę o podstawowych wyróżnikach kodów pozajęzykowych do interpretacji dzieł sztuki (malarstwo, rzeźba, architektura, muzyka itp.), - samodzielnie dochodzi do odkrycia idei tekstów kultury posługujących się kodem pozajęzykowym, - poszukuje kontaktu z dziełami sztuki, - wyraża własne opinie,

11 oceny, - spostrzega synkretyczny charakter kodów różnych tekstów kultury. formułuje oceny na temat dzieł sztuki, uzasadnia swoje stanowisko, - odczytuje funkcje poszczególnych elementów kodu o charakterze synkretycznym. B) Umiejętności nadawcze wypowiadanie się w mowie i piśmie: Umiejętność Mówienie Zakładane osiągnięcia ucznia Poziom podstawowy Poziom ponadpodstawowy - posługuje się poprawną - posługuje się poprawną wymową, dykcją, - pracuje nad dykcją, - świadomie i zgodnie z - zachęcany i kontrolowany potrzebą wykorzystuje środki przez nauczyciela wykorzystuje ekspresji żywej mowy, środki ekspresji żywej mowy, - poprawnie interpretuje - przy niewielkiej pomocy głosowo teksty własne i cudze, przygotowuje interpretację - skutecznie nawiązuje kontakt głosową tekstu własnego i językowy z innymi zgodnie z cudzego, konwencjami różnych sytuacji i - nawiązuje kontakt językowy z norm kultury, innymi zgodnie z konwencjami - podczas kontaktu językowego różnych sytuacji i norm kultury, nastawiony jest na rozmówcę, - zachowuje życzliwą postawę - ciekawie rozmawia z różnymi w kontaktach z innymi, osobami na dowolne tematy, - rozmawia z różnymi osobami - stosuje zasady uczestnictwa w na wybrane tematy, dyskusji, - zna zasady uczestnictwa w - potrafi grzecznie i stanowczo dyskusji i stara się je stosować, bronić własnego zdania, - przedstawia własne zdanie na - przygotowuje i wygłasza określony temat, dłuższą wypowiedź na zadany - przygotowuje i wygłasza temat (referuje zagadnienie), krótką wypowiedź- wie, jakie - korzysta z pozajęzykowych znaczenie mają pozajęzykowe środków wyrazu (gest, mimika środki wyrazu (gest, mimika itp.) w procesie komunikacji. itp.). Pisanie - przy pomocy nauczyciela dokonuje redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze, - świadomie pracuje nad ortograficzną poprawnością własnych tekstów, - korzysta na polecenie nauczyciela ze słowników (ortograficznego, języka - samodzielnie dokonuje redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze, - opanował nawyk pisania ortograficznego (w zakresie pisania wyrazów z własnego czynnego słownika), - posiada nawyk korzystania ze słowników (ortograficznego, języka polskiego, poprawnej

12 polskiego, poprawnej polszczyzny, wyrazów obcych, frazeologicznego, synonimów i antonimów oraz szkolnego słownika terminów literackich), - poprawnie buduje zdania, - stara się świadomie budować spójne teksty, - tworzy przewidziane programem formy wypowiedzi (także użytkowe), - zna różnice między językiem pisanym a językiem mówionym i wskazuje cechy tych odmian w tekstach, - pracuje nad budowaniem indywidualnego stylu wypowiedzi. polszczyzny, wyrazów obcych, frazeologicznego, synonimów i antonimów oraz szkolnego słownika terminów literackich), - opanował biegle operacje zdaniotwórcze, wykorzystuje synonimię składniową, - buduje spójne teksty, dobierając wyrażenia językowe zależnie od treści i funkcji tekstu, - podejmuje samodzielne próby pisarskie także w zakresie form nieobjętych programem nauczania (np. poznanych na zajęciach pozalekcyjnych), - przekłada wypowiedź mówioną na pisaną i odwrotnie z zachowaniem różnic między obiema odmianami języka, - posługuje się stylem zindywidualizowanym. C) Świadome posługiwanie się językiem ojczystym: Umiejętność Zasób języka Zakładane osiągnięcia ucznia Poziom podstawowy Poziom ponadpodstawowy - rozumie konieczność - dba o poszerzanie własnego bogacenia własnego języka, zasobu leksykalnego - zachęcany i kierowany przez (samodzielnie poszukuje nauczyciela, pracuje nad znaczeń wyrazów nowych, poszerzaniem zasobu szuka synonimicznych słownictwa, sposobów wyrażania tej samej - wykorzystuje coraz więcej treści). struktur składniowych. Nauka o języku Poprawność językowa - opanował przewidzianą programem wiedzę o języku z zakresu fonetyki, fleksji, słowotwórstwa, składni, stylistyki, historii języka, - rozpoznaje kategorie gramatyczne i wyjaśnia ich znaczenie, - wykorzystuje wiedzę o języku do tworzenia tekstów własnych (mówionych i pisanych), - stosuje wiedzę o języku przy czytaniu tekstów literackich, zwłaszcza dawnych, - ma świadomość zmienności języka. - dostrzega u siebie i innych błędy w posługiwaniu się językiem, stara się je korygować. - świadomie wykorzystuje wiedzę z zakresu nauki o języku do tworzenia własnych tekstów, - świadomie operuje strukturami gramatycznymi dla osiągnięcia zamierzonych funkcji wypowiedzi. - świadomie i refleksyjnie posługuje się językiem w różnych sytuacjach mówienia.

13 D) Samokształcenie Umiejętność Planowanie pracy Dobór technik uczenia się Zakładane osiągnięcia ucznia Poziom podstawowy Poziom ponadpodstawowy - regularnie odrabia zadane - samodzielnie planuje pracę prace domowe, przygotowuje własną, wykorzystując wiedzę o się do lekcji zgodnie z swoim charakterze, rodzaju zaleceniami nauczyciela, pamięci itp. - stosuje techniki uczenia się zalecane w szkole. - poszukuje własnych technik uczenia się, wykorzystując przy tym wiedzę z zakresu psychologii uczenia się. Poszukiwanie wiedzy Ocena wiedzy własnej - korzysta ze wskazanych przez nauczyciela źródeł wiedzy, przede wszystkim z zasobów biblioteki, ze wskazanych stron internetowych. - bazuje na ocenie nauczycieli, stara się sprostać wymaganiom stawianym przez szkołę, - prosi o pomoc w razie potrzeby. - korzysta z różnych źródeł wiedzy i samodzielnie ich poszukuje. - analizuje przyczyny swoich sukcesów i porażek, a wnioski wykorzystuje do planowania pracy, - zdaje sobie sprawę, że wartością dla niego jest wiedza, a nie ocena. E) Kryteria oceny i metod sprawdzania osiągnięć uczniów obowiązujące w gimnazjum i liceum 1) Ocenianie osiągnięć polega na rozpoznawaniu przez nauczyciela poziomu oraz postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych zawartych w programie nauczania, które wynikają z podstawy programowej. 2) Ocenianie pełni funkcję diagnostyczną i klasyfikacyjną, ma następujące cele dydaktyczne: poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie; pomoc uczniowi w rozwoju jego uzdolnień i zainteresowań; motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce; dostarczenie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach w nauce oraz specjalnych uzdolnieniach ucznia; umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktycznowychowawczej. 3) Oceny dzieli się na: bieżące, klasyfikacyjne śródroczne, klasyfikacyjne końcoworoczne. 4) Oceniając wiedzę i umiejętności ucznia, nauczyciel może skorzystać z proponowanych kryteriów odnoszących się do sześciostopniowej skali ocen. Stopień celujący (6) Uczeń wykonał większość zadań dodatkowych, a jego wiedza i umiejętności znacznie wykraczają ponad poziom programu ogólnego. Jest twórczy, aktywny i sumienny. Interesuje się przedmiotem i rozwija się indywidualnie. Osiąga także sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych. Stopień bardzo dobry (5)

14 Uczeń opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności. Sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami i korzysta z różnych źródeł informacji. Jest samodzielny, aktywny i sumienny. Stopień dobry (4) Uczeń opanował treści istotne w strukturze przedmiotu i sprawnie stosuje wiadomości w sytuacjach typowych. Jest sumienny i dość aktywny. Potrafi samodzielnie rozwiązać typowe zadania. Stopień dostateczny (3) Uczeń opanował najważniejsze treści przedmiotowe oraz posiada proste, uniwersalne umiejętności rozwiązywania problemów typowych o średnim stopniu trudności. Jest dość sumienny i raczej aktywny. Stopień dopuszczający (2) Uczeń opanował treści przedmiotowe na poziomie koniecznym do dalszej edukacji. Zazwyczaj wykonuje proste, typowe zadania, a także rozwiązuje problemy o niskim stopniu trudności, powtarzające się w procesie edukacji. W miarę regularnie odrabia zadane prace, choć niektóre błędnie. Potrafi uczestniczyć w pracy na lekcji. Stopień niedostateczny (1) 5) Uczeń nie zdobył podstawowych wiadomości i umiejętności niezbędnych do dalszego kształcenia. Nie interesuje się procesem dydaktycznym, nie uczestniczy w lekcji, jak również nie odrabia zadanych prac i lekceważy podstawowe obowiązki szkolne. Progi procentowe na poszczególne oceny*: Celujący (6) 97%-100%** Bardzo dobry (5) 96%-90% Dobry (4) 89%-75% Dostateczny (3) 74%-60% Dopuszczający (2) 59%-50% Niedostateczny (1) Poniżej 50%*** *) graniczne wartości między poszczególnymi przedziałami można oznaczyć + lub - przy ocenie **) dotyczy testów, prac klasowych i zapowiadanych całogodzinnych sprawdzianów z wiedzy oraz innych form aktywności pozwalających oceniać wiedzę wykraczającą poza wymagania podstawy programowej ***) powyższe progi procentowe nie dotyczą prac typu maturalnego, gdyż te oceniane są według innego klucza: Bardzo dobry (5) 90% - 100% Dobry (4) 75% - 89% Dostateczny (3) 50% - 74% Dopuszczający (2) 30% - 49% Niedostateczny (1) poniżej 30% 6) Ocenie podlegać mogą następujące formy pracy i dokonania ucznia: test kompetencyjny, kartkówka (obejmująca trzy ostatnie lekcje i trwająca nie dłużej niż 20 minut), praca klasowa (obejmuje ustaloną przez nauczyciela partię materiału i trwa 2 godziny lekcyjne), sprawdzian pisemny (obejmuje ustaloną przez nauczyciela partię materiału i trwa co najmniej 1 godzinę lekcyjną), zadanie domowe, aktywność na zajęciach, odpowiedź ustna, dyskusja, referat, praca w grupach, praca samodzielna, praca pozalekcyjna, np. konkurs, olimpiada, ćwiczenie praktyczne, pokaz, prezentacja,

15 projekt, wykonanie pomocy dydaktycznych. 7) W przypadku prac pisemnych ocenie podlegają: zrozumienie i realizacja tematu, zawartość merytoryczna, kompozycja, styl i język. 8) OCENIANIE DŁUGICH FORM WYPOWIEDZI W GIMNAZJUM temat (0-4) - od ujęcia idealnego do częściowego, 0 punktów brak zgodności z tematem (ocena niedostateczna) kompozycja (0-2)- 2 punkty akapity i trójdzielność, 1 punkt akapity lub trójdzielność język (0-3) - 3 punkty najwyżej 3 błędy, 2 punkty 4 błędy, 1 punkt 5 błędów, 0 punktów ponad 5 błędów styl (0-1) najwyżej 3 błędy ortografia (0-2) 2 punkty 2 błędy, 1 punkt- 3 błędy, 0 punktów od 4 błędów Uczeń z opinią o dysortografii otrzymuje maksimum punktów, niezależnie od liczby błędów. interpunkcja (0-1)- do 3 błędów oceny/punktacja niedostateczny- 0-5 dopuszczający- 6 dostateczny- 7-9 dobry bardzo dobry ) Oceniając odpowiedź ustną ucznia, uwzględniane są następujące kryteria: poziom merytoryczny wypowiedzi, umiejętność przekazania wiedzy, sprawność wypowiadania się, styl prezentacji, elastyczne reagowanie na pytania dodatkowe, zadawane przez nauczyciela i innych uczniów. 10) Przy ustalaniu oceny końcowej przyjmowane są następujące wyznaczniki: wiedza, umiejętności, systematyczność, aktywność, samodzielność. 11) Nauczyciel jest zobowiązany do tego, aby sprawdzanie osiągnięć i postępów uczniów odznaczało się: obiektywizmem, indywidualizacją wymagań, konsekwencją, systematycznością, jawnością. mgr Anna Musiał - Łubianka mgr Jolanta Szymańska mgr Aneta Tabin mgr Marta Wasielewska dr Piotr Rambowicz