Postawy rodzicielskie. Opracowanie: Agnieszka Ignatowicz-Witkowska
|
|
- Zdzisław Małecki
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Postawy rodzicielskie Opracowanie: Agnieszka Ignatowicz-Witkowska
2 Rodzina jako grupa społeczna: rozkład relacji emocjonalnych, podział ról, podział władzy, obowiązujące normy, typowe wzorce komunikowania się (Tyszka, 1979) Cele realizowane przez rodzinę: zaspokojenie indywidualnych potrzeb członków rodziny (fizycznych i emocjonalnych) Realizowanie zadań, jakie stawiają przed rodziną inne grupy społeczne System rodzinny stanowi pierwotne środowisko w którym powstaje i rozwija się dziecko.jest on rozumiany jako system o określonej strukturze, wzorach funkcjonowania, wzorach relacji, który aby trwać musi się zmieniać (de Barbaro 1999)
3 System rodzinny Rodzina to zespół składający się z poszczególnych członków, którzy pozostają ze sobą w interakcjach stanowiąc tym samym system System-uporządkowana kompozycja elementów, tworząca spójną całość. Podstawowa cecha to... jest on zwykłą sumą jej części...elementy na siebie oddziałują, pozostając w dynamicznej równowadze System dąży do utrzymania spójności, do utrzymywania stałości, jest zdolny do rozwoju System ma ustalony porządek i układ zdeterminowany przez działanie poszczególnych elementów, ich współdziałanie oraz przez fakt, że wzajemnie na siebie oddziałują.
4 System rodzinny Najważniejsze przekonanie to, że system jako całość zachowuje się inaczej niż suma jego oddzielnie obserwowanych, pojedynczych elementów W definiowaniu rodziny istotna jest złożoność różnorodność Dynamiczna równowaga elementów. Wzajemne oddziaływania o charakterze sprzężeń zwrotnych: ujemnych- korygują system przywracając poprzedni porządek Dodatnich- mogą one prowadzić do rozpadu systemu
5 System rodzinny Właściwości typowe dla systemów (Pietruszewski 1992): Systemy złożone nie działają wg charakterystyk linearnych, tzn. zależność między bodźcem działającym na system, a jego reakcją nie jest prosta.może być złożona w czasie i zmienna Umysł ludzki ma duże trudności w rozumieniu dynamiki systemów złożonych, gdyż jego właściwością jest redukowanie złożonych zależności do prostszych schematów przyczynowo-skutkowych
6 Fazy cyklu życia rodziny W klasycznym podejściu systemowym rodzinna to system o określonej strukturze, wzorach funkcjonowania, wzorach relacji, który aby trwać musi się zmieniać. Rodzina wraz z biegiem czasu przechodzi przez różne okresy, zwane cyklem życia rodziny Najczęściej stosowany podział cyklu życia rodziny uwzględnia 5 faz: 1. Młode małżeństwo 2. Rodzina z małymi dziećmi 3. Rodzina z dorastającymi dziećmi 4. Opuszczanie domu przez dzieci 5. Rodzina w późniejszym okresie.
7 Stres rozwojowy Wszystkie systemy rodzinne doświadczają stresu rozwojowego, który wynika z dwóch podstawowych źródeł: 1. Zmieniające się potrzeby i możliwości indywidualnych członków rodziny 2. Zmiany w systemie rodziny jako całości, która zmienia się przez cały czas. Przejścia rodziny z jednej fazy to kolejnej związane z np.. urodzeniem dziecka, adopcją lub rozpoczęciem szkoły, śmiercią członków systemu rodzinnego wymagają adaptacji do tych zmian i modyfikacji życia rodzinnego. Stres rozwojowy należy rozpatrywać z perspektywy wielopokoleniowej, ponieważ ze względu na cyrkularność systemu niemożliwe jest ustalenie początku zmian zachodzących w systemie, jak też wyróżnienie tylko niektórych interakcji w oderwaniu od dynamiki pokoleń.
8 Stres ponadnormatywny Stres ponadnormatywny pojawia się wówczas, gdy wydarzenia życiowe pojawiają się w niestosownym czasie-zbyt wcześnie lub z opóźnieniem, np.. Pojawiają się nierozwiązane zadania rozwojowe z poprzednich faz cyklu życia, lub jeśli wydarzenia są nie zaplanowane, naruszające naturalną sekwencję i rytm cyklu życiowego rodziny
9 Poziome i pionowe stresory w systemie rodzinnym Poziome- czynniki stresowe związane z przechodzeniem z jednej fazy cyklu życia rodziny do następnej (rozwojowe) oraz występują w postaci niekorzystnych, nieoczekiwanych zdarzeń życiowych (wypadki, choroba, śmierć, wojna)- utrudniają a nawet uniemożliwiają przesuwanie się rodziny w czasie, z jednej fazy cyklu do drugiej Pionowe- czynniki stresowe przekazywane z pokolenia na pokolenie w postaci mitów, wzorców i delegacji rodzinnych Jeśli na osi poziomej pojawi się jakiś szczególny dla rodziny stres rozwojowy, a nawet jeśli jest ona w trakcie przechodzenia z jednej fazy cyklu do drugiej, czynnik z osi pionowej może spowodować wykolejenie się rodziny z normalnego rytmu rozwojowego czynnik. Stopień stresu na osi poziomej i pionowej determinuje satysfakcjonujące przechodzenie przez fazy cyklu życia rodziny
10 Okres adolescencji Wiąże się z zwiększającym dystansem brakiem satysfakcji i konfliktem w relacji rodzic-dziecko. Sposób sprawowania władzy w rodzinie staje się mniej autorytarny, relacje stają się bardziej partnerskie (rodzice dziecko) i lepsza wymiana informacji pomiędzy wszystkimi podsystemami. Jest to okres dużego stresu dla rodziny.(namysłowska 2004)
11 Okres adolescencji Zadania rozwojowe systemu-zwiększanie elastyczności granic rodziny umożliwiając dziecku swobodne poruszanie się w i na zewnątrz rodziny Młody człowiek w tym okresie odczuwa potrzebę bycia z rodziną jak również bycia poza nią, niezbędne jest w tym czasie wsparcie rodziców Adolescent dąży do ponownego ustalenia relacji z rodzicami i innymi członkami rodziny w celu zwiększenia autonomii i samowystarczalności. Częściowo jest jednak zależny od rodziny. Może decydować np.. Gdzie i z kim spędzi czas ale oczekuje od rodziców emocjonalnego wsparcia Rodzice w tym okresie winni ponownie skupić się na swoim małżeństwie
12 Okres adolescencji Młody człowiek ma coraz więcej kontaktów ze światem zewnętrznym. Zmieniają się też jego relacje z osobami należącymi do rodziny. Nie należy już do podsystemu dzieci nie jest zobowiązany do stosowania się do reguł, które panują w podsystemie dzieci. Wzrasta jego autonomia i zakres odpowiedzialności. Stosownie do tego rodzice powinni umieć dostrzec rozpoczynający się proces stawania się dorosłym i zaadoptować się do nowej sytuacji. Jednakże niektóre rodziny przejawiają opór przed tą zmianą. Jeżeli rodzina uniemożliwi zmianę, pojawi się i utrwali dysfunkcjonalny wzór relacji uruchamiany w przypadku każdego następnego konfliktu (de Barbaro 1999)
13 Okres adolescencji Separacja i bunt rozwojowy-duża trudność dla systemu Zaburzenia tej fazy to: duża zależność w relacji rodzic-dziecko zbyt wczesne usamodzielnianie się dzieci Istotna jest potrzeba zmiany relacji rodzicdziecko. Jest ona zdeterminowana przez własne dziedzictwo rodziców. To jak nastąpił ich własny proces indywiduacji ma wpływ na zdolność akceptowania potrzeby zmiany relacji rodzic-dziecko, gdy własne dziecko dorasta
14 Okres adolescencji Ustalenie równowagi pomiędzy kształtowaniem swojej tożsamości i dokonywaniem procesu separacji i indywiduacji a określeniem zdolności do bliskości z rodziną pochodzenia Jakkolwiek zmiany biologiczne są podstawowe dla adolescencji to czynniki psychospołeczne, głównie kulturowe, które wyznaczają społeczną odpowiedź na te zmiany są najistotniejsze
15 Zadania okresu adolescencji 1. Stopniowy proces odłączanie się od rodziny pochodzenia 2. Usamodzielnianie się zarówno w sferze emocjonalnej jak i materialnej 3. Ukształtowanie na nowo relacji rodzic-dziecko 4. Zakończenie procesu separacji i indywiduacji 5. Ustalenie własnego systemu wartości 6. Kształtowanie seksualności, przyjęcie roli kobiety/mężczyzny 7. Tworzenie nowych związków z rówieśnikami 8. Ustalenie celów życiowych
16 Postawy rodzicielskie Działania rodziców wobec dzieci są nasycone ładunkiem emocjonalnym i wywołują w nich reakcję w postaci specyficznego zachowania Postawy rodziców wywołują określony typ interakcji wpływając na tworzenie się specyficznych cech osobowości dziecka Postawy rodziców winny zmieniać się tak, by umożliwić dziecku efektywne przechodzenie przez kolejne fazy rozwojowe i radzenie sobie z zadaniami rozwojowymi
17 Postawy rodzicielskie Specyficzna tendencja do zachowania się w pewien określony i względnie stały sposób wobec dziecka (Ziemska 1973) Struktura postaw rodzicielskich: komponent poznawczy komponent behawioralny komponent emocjonalny
18 Postawy rodzicielskie M.Ziemska wyróżnia prawidłowe i nieprawidłowe postawy rodzicielskie. Opisuje pożądane i niepożądane postawy rodzicielskie za pomocą czterech skal: akceptacja-odtrącanie, współdziałanie- unikanie, uznawanie praw dziecka-nadmierne wymaganie, przyznawania dziecku rozumnej swobody nadmierne ochranianie
19 Prawidłowe postawy rodzicielskie 1. Akceptacja dziecka Rodzice kochają dziecko takim jakie jest, z jego możliwościami trudnościami, zdolnościami Rodzice pozwalają dziecku na uczuciową niezależność Dają poczucie bezpieczeństwa i zadowolenie z własnego istnienia Rodzice mają potrzebę poznania i zaspokajania potrzeb dziecka, zrozumienia jego problemów, chęć pomocy, chęć przebywania i współdziałania z nim
20 Prawidłowe postawy rodzicielskie 2.Współdziałanie z dzieckiem Świadczy o pozytywnym zaangażowaniu i zainteresowaniu rodziców zabawą i pracą dziecka Rodzice angażują dziecko w sprawy domowe odpowiednio do możliwości rozwojowych dziecka Dziecko jest ufne i zdolne do współdziałania 3.Dawanie dziecku rozumnej swobody Przyzwolenie na rosnącą autonomię i samodzielność Rodzice w miarę potrzeby służą radą nie tracąc przy tym autorytetu i szacunku dziecka Obdarzanie dziecka swobodą i zaufaniem
21 Prawidłowe postawy rodzicielskie 4. Uznanie praw dziecka Rodzice ustosunkowują się w sposób swobodny do przejawów aktywności dziecka Nie są formalni, wścibscy dyrektywni Pozwalają dziecku na odpowiedzialność za własne zadania Dziecko traktowane jest jako odrębna samodzielna jednośtkamająca swoje zainteresowania, potrzeby Okazują szacunek dla indywidualności dziecka Rodzice nie narzucają swojej woli ale kierują dzieckiem poprzez: sugestie, tłumaczenia, wyjaśnianie
22 Typowe cechy dzieci rodziców o właściwych postawach rodzicielskich 1. Mają szacunek do siebie ( z jednej strony doświadczają czułego wsparcia, a z drugiej mają jasno określone granice) 2. Ich świat jest bardziej bezpieczny-rozumieją one bowiem, że istnieją nieprzekraczalne granice i zasady (wartości) leżące u ich podstaw 3. Potrafią porozumiewać się z rodzicami- istnieje mniejsze zagrożenie totalnym buntem w okresie adolescencji 4. Mają na ogół: duży szacunek do siebie, łatwość uznawania autorytetów, zdecydowanie mniejszą skłonność do przyłączania się do grup ryzykownych
23 Nieprawidłowe postawy rodzicielskie 1. Postawa unikająca Charakteryzuje ją nadmierny dystans wobec dziecka z jednej strony, z drugiej uległości bierność Ubogi stosunek uczuciowy rodziców wobec dzieci Kontakt pozorny, ignorowanie potrzeb emocjonalnych dziecka, a także poznawczych i fizjologicznych Rodzice nie angażują się w problemy dziecka, nie wiedzą z kim i jak spędza czas Próby nawiązaania kontaktu emocjonalnego przez dziecko ignorowane lub zaspakajane poprzez prezenty
24 Nieprawidłowe postawy rodzicielskie 2.Postawa odtrącająca Głównym wyznacznikiem jest niechęć do dziecka Rodzice nie lubią go, dziecko jako ciężar, dominują uczucia zawodu, rozczarowania Wobec dziecka demonstrowana jest dezaprobata, krytyka negatywne uczucia Rodzice nie wnikają w motywy postępowania dziecka, nie interesują się jego potrzebami, kierują dzieckiem głównie poprzez kary, żądania, zastraszanie Skutki: brak identyfikacji z rodzicem
25 Nieprawidłowe postawy rodzicielskie Skutki postawy odtrącającej Surowość i zaniedbywanie powodują emocjonalne zranienie co prowadzi do buntu Dziecko dochodzi do wniosku że nie warto spędzać z rodzicami czasu, choć bardzo tego pragnie Brak poczucia bezpieczeństwa, ponieważ rodzice są nieprzewidywalni Brak szacunku dla samego siebie Brak motywacji do nauki
26 Nieprawidłowe postawy rodzicielskie 3. Postawa nadmiernie chroniąca Nadmierna koncentracja na dziecku Brak krytycyzmu wobec dziecka Nadmierny lęk o zdrowie i bezpieczeństwo dziecka Nadmierna uległość, dziecko traktowane jako istota bezradna, wymagająca ciągłej opieki, pomocy, ingerencji we wszystkie sprawy Rodzice zawsze wszystko wiedzą najlepiej, chcą dla dziecka samego dobra Zaniżone wymagania wobec dziecka
27 Nieprawidłowe postawy rodzicielskie 3. Postawa nadmiernie chroniąca- skutki brak dojrzałości społecznej i emocjonalnej, nadmierna zależność od rodziców bierność, brak inicjatywy nie kształtuje się poczucie odpowiedzialności występuje często brak krytycyzmu w stosunku do siebie Postawy lękowe i reakcje wycofania i rezygnacji Zaniżony obraz własnej osoby lub zawyżona samoocena ( zarozumialstwo, postawa roszczeniowa)
28 Nieprawidłowe postawy rodzicielskie 4. Postawa nadmiernie wymagająca Występuje, gdy rodzice są nadmiernie skoncentrowani na dziecku i przejawiają także cechy dominacji Dziecko jako ideał z wyobrażeń rodziców Nie liczenie się z realnymi możliwościami dziecka Perfekcjonistyczna postawa Ograniczanie samodzielności dziecka, zainteresowań zgodnych z ze zdolnościami dziecka Autorytaryzm i nadmierne karanie
29 Nieprawidłowe postawy rodzicielskie 4. Postawa nadmiernie wymagająca-skutki Brak wiary we własne możliwości, niepewność, lęk, zaniżona samoocena Negatywny i zagrażający obraz świata Lęk przed odpowiedzialności za siebie i innych, Bezradność w nowych sytuacjach, bierność wycofywanie z kontaktów Sztywność zachowań i brak tolerancji
30 Postawy rodzicielskie - podsumowwanie Postawy rodzicielskie rzadko występują w praktyce w postaci czystej Elementy poszczególnych postaw są przemieszane Występuje pewna dynamika postaw, jeden typ przekształca się w drugi Nieprawidłowe postawy rodzicielskie prowadzą do frustracji potrzeb, tworzą głębokie zranienia w psychice człowieka, brak zaufania do siebie i innych i poczucie osamotnienia, zagubienia,braku miłości
31 Postawy rodzicielskiepodsumowanie Istnieje bezpośredni związek między patologicznymi zachowaniami dzieci a ich percepcją własnego środowiska rodzinnego Dziecięca percepcja środowiska rodzinnego wsparcia, miłości, postaw rodziców jest zdecydowanie różna od tej jaką mają rodzice i osoby z zewnątrz (Gaś 1994) Pojawienie się zaburzeń w zachowaniu dziecka wskazuje na dysfunkcję w obrębie systemu rodzinnego
32 Transmisja oddziaływań opartych na dawaniu przykładu (Przetacznikowa, 1980) 1. Naśladownictwotermin ten używany jest najczęściej na określenie procesu mechanicznego kopiowania cudzych zachowań (Reber, 2005)Wątpliwości budzi mechaniczny charakter tego procesu, bowiem zawiera on zawsze jakąś dozę dowolności i intencjonalności Noworodki naśladują mimikę dorosłych np.. Otwieranie ust, wysuwanie języka, niemowlęta potrafią naśladować ruchy rąk Wraz z wiekiem rośnie zdolność naśladownictwa odroczonego, kiedy zachowanie oparte na wzorcu wcześniej zauważonym pojawia się w odstępie czasu
33 Naśladownictwo cd Naśladownictwo, nawet to przedsłowne, jest elementem czuciowo-ruchowej adaptacji jednostki do środowiska zewnętrznego. Tym samym jest procesem kontrolowanym przez inteligencję. Na początku zachowania naśladowcze są jeszcze nieudolne,z czasem są coraz dokładniejszą kopią obserwowanych ruchów kiedy dziecko osiągnie w pełni zdolność naśladownictwa Bezpośredniego pojawia się nowa forma nie wymagająca bezpośrednio kontaktu z modelem, pozwalająca odroczenie w naśladowaniu np.. Zabawa tematyczna
34 Naśladowanie Najnowsze badania nad mózgowym podłożem zachowań naśladowczych sugerują, że jest to mechanizm wrodzony Mechanizm odpowiedzialny z naśladownictwobezwarunkowy odruch naśladowania (Wyrwicka, 2001) zastępowany stopniowo przez instrumentalny odruch warunkowy
35 Modelowanie Procedura w trakcie której jednostka obserwuje drugą osobę, przyswaja sobie istotę jej zachowania, a następnie ją naśladuje (Przetacznikowa Reber 2005) Istota tego procesu koncentracja na znaczeniu naśladowanych zachowań, podczas gdy ich konkretna forma jest mniej istotna i może być zmieniana Modelowanie poszerza repertuar zachowań dzięki uwewnętrznieniu sensu obserwowanych zachowań Jednoskta może wyjść poza wierne odtwarzanie, może zastąpić innym zachowaniem, równoważnym znaczeniowo, ale nowym pod względem formy
36 Modelowanie Etapy modelowania ;obserwowanie i naśladowanie. Proces ten nazwany uczeniem przez obserwację ( Teoria społecznego uczenia się Bandura) Trzy rodzaje modelowania 1. Modelowanie właściwe- jednostka obserwuje zachowanie, do tej pory nie znane a następnie zaczyna robić to samo. Np.. Widzi jak starszy brat podczas śniadania ukradkiem karmi kota pod stołem, i przy następnym posiłku robi to samo
37 Modelowanie 2.Efekt zahamowania- odhamowania Polega na tym że pod wpływem cudzych zachowań jakieś nasze zachowanie zaczyna się pojawiać rzadziej lub częściej. Charakter zmian zależy od tego jak obserwator ocenia możliwość zastosowania danej reakcji i jak postrzega konsekwencje, które za taką reakcję ponosi model. Naśladownictwo, nawet to przedsłowne, jest elementem czuciowo-ruchowej adaptacji jednostki do środowiska zewnętrznego 3. Wywoływanie Nie kopiujemy tych samych zachowań, ale uruchamiamy podobne zaczerpnięte z repertuaru zachowań już posiadanych
38 Identyfikacja Jest to operacja umysłowa, dzięki której jednostka przypisuje sobie świadomie lub nieświadomie, cechy innej osoby lub grupy Proces identyfikacji uznawany jest za podstawowy w kształtowaniu osobowości, postaw, życiowych, wartości.umożliwia przekazywanie ideałów, dziedziczenie kultury Jest czynnikiem kształtującym indywidualną i społeczną tożsamość.
39 Identyfikacja Obiektami identyfikacji stają się przede wszystkim osoby przebywające z dzieckiem dłuższy czas, wzbudzające z nim silne uczucia (osoby znaczące) Są one punktem odniesienia w procesie socjalizacji Siła ich wpływu maleje wraz z wiekiem dziecka
40 Style przywiązania (Bowlby 1980) Bezpieczny- zaufanie otrzymywanie ciepła, wsparcia,opieki W dorosłym życiu łatwość nawiązywania bliskich kontaktów z ludźmi, brak obaw przed miłością, silna konstrukcja psychiczna, łatwiejsze radzenie sobie z odrzuceniem Ambiwalentno-lękowy silny lęk przed rozstaniem, niepewność, skrajne emocje W dorosłym życiu opory w zbliżaniu się do ludzi, ciągłe upewnianie się, czy jesteśmy kochani, lęk wyższy niż przeciętny, zazdrość, brak przekonania o własnej wartości
41 Style przywiązania (Bowlby 1980) Unikający- dzieci odrzucane, strofowane za próby przytulenia się surowo karane, matki pełne gniewu, w dorosłym życiu skrępowanie bliskością, nieufność i podejrzliwość, nerwowość, gdy ktoś próbuje się zbliżyć, negowanie uczuć, tłumienie potrzeby więzi emocjonalnych, izolacja
42 Etapy rozwoju psychospołecznego 1. Bazowa ufność vs brak bazowej ufności- okres niemowlęcy, osiągnięcie zaufania do opiekuna 2. Autononia vs wstyd i wątpliwości- dzieciństwo 2-3 lata, osiągnięcie samokontroli i poczucia własnej odrębności 3. Inicjatywa vs poczucie winy- wiek zabawy 4-5 lat, ukształtowanie orientacji na cele i inicjatywność w działaniu 4. Produktywność vs poczucie niższości- wiek szkolny 6-12 lat, osiągnięcie poczucia własnej kompetencji
43 Etapy rozwoju psychospołecznego 5. Tożsamość grupowa vs alienacja tożsamość (wczesna adolescencja 13-17) tożsamość indywidualna vs dyfuzja ró (póżna adolescencja lata), osiągnięcie odpowiedzi na pytanie kim jestem i kim mogę być, wierność sobie 6. Intymność vs izolacja (wczesna dorosłość lata), osiągnięcie zdolności do miłości bez utraty poczucia własnej tożamości 7. Generatywność vs stagnacja średnia dorosłość lat, potrzeba opiekowania się i trosk o los młodszych generacji 8. Integralność vs rozpacz- powyżej 61 lat osiągnięcie mądrości życiowej w wyniku pozytywnego bilansu życia
44 Prawidłowe funkcjonowanie rodziny Poczucie bezpieczeństwa Wzajemny szacunek, partnerstwo Zaspokajanie potrzeb Więzi uczuciowe; zewnętrzne wyrazy bliskości Zaufanie Poczucie odpowiedzialności: współodpowiedzialność Prawidłowe granice - między dziećmi a rodzicami - między rodziną a światem zewnętrznym Elastyczność podziału ról
45 Prawidłowe funkcjonowanie rodziny Tolerancja; akceptowanie przekonań innych Zainteresowanie sobą nawzajem Wsparcie emocjonalne Konstruktywne rozwiązywanie konfliktów Otwartość na kontakt ze światem zewnętrznym Aktywność społeczna Tradycja
46 Zadania rozwojowe w ciągu życia (Havighurst, 1972) Okres adolescencji ( 12/13 18 lat) Osiągnięcie nowych, bardziej dojrzałych więzi z rówieśnikami obojga płci. Ukształtowanie roli męskiej lub kobiecej. Akceptacja swojego wyglądu i skuteczne posługiwanie się własnym ciałem. Osiągnięcie niezależności uczuciowej od rodziców i innych osób dorosłych. Przygotowanie do małżeństwa i życia w rodzinie. Przygotowanie do kariery zawodowej (niezależności ekonomicznej). Rozwijanie ideologii (sieci wartości i systemu etycznego kierującego zachowaniem). Dążenie i osiągnięcie postępowania odpowiedzialnego społecznie.
47 Zadania rozwojowe w ciągu życia (Havighurst, 1972) Wczesna dorosłość (18-35 lat) Wybór małżonka (i). Uczenie się współżycia z małżonką (iem). Założenie rodziny. Wychowywanie dzieci. Prowadzenie domu. Rozpoczęcie pracy zawodowej. Przyjmowanie odpowiedzialności obywatelskiej. Znalezienie pokrewnej grupy społecznej.
Dr Marta Kochan - Wójcik Psychologia
Dr Marta Kochan - Wójcik Psychologia "Nauczyciel przedmiotów zawodowych w zakresie organizacji usług gastronomicznych i hotelarstwa oraz architektury krajobrazu - studia podyplomowe" projekt realizowany
Bardziej szczegółowoPOSTAWY RODZICIELSKIE
POSTAWY RODZICIELSKIE Wychowanie bez błędów jest mitem. Nic takiego nie istnieje. I nie tylko nie istnieje, ale wręcz nie powinno istnieć. Rodzice są ludźmi. Popełniają więc błędy i nie wiedzą wszystkiego.
Bardziej szczegółowowww.prototo.pl MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO
Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO www.prototo.pl
Bardziej szczegółowoWspółpraca doradcy zawodowego z rodzicami. Elwira Zadęcka Krakowska Szkoła Doradztwa Zawodowego
Współpraca doradcy zawodowego z rodzicami Elwira Zadęcka Krakowska Szkoła Doradztwa Zawodowego Wybór zawodu wyznacza kierunek kształcenia wyznacza kierunek i stopień rozwoju osobowości umożliwia przynależność
Bardziej szczegółowoAdolescencja. mgr Ewa Morawiecka
Adolescencja mgr Ewa Morawiecka Zadania rozwojowe 1. osiągnięcie dojrzałej więzi z rówieśnikami obojga płci 2. ukształtowanie roli kobiecej lub męskiej 3. akceptacja wyglądu i skuteczne posługiwanie się
Bardziej szczegółowoKATEGORIE ANALIZY ZJAWISKA ROZWOJU
KATEGORIE ANALIZY ZJAWISKA ROZWOJU KONCEPCJA ROZWOJU - kumulacja doświadczeń jednostkowych (zmiany ilościowe) - transformacja doświadczeń jednostkowych (zmiany jakościowe) CZYNNIKI ROZWOJU MECHANIZM ROZWOJU
Bardziej szczegółowoKONSEKWENCJE NIEOBECNOŚCI RODZICÓW DLA PSYCHOSPOŁECZNEGO ROZWOJU DZIECKA
KONSEKWENCJE NIEOBECNOŚCI RODZICÓW DLA PSYCHOSPOŁECZNEGO ROZWOJU DZIECKA Małgorzata Sitarczyk Zakład Psychologii Wychowawczej i Psychologii Rodziny Instytut Psychologii UMCS ZNACZENIE RELACJI RODZICE -
Bardziej szczegółowoAlkohol w rodzinie zaburzone więzi
Konferencja szkoleniowa dla nauczycieli i pedagogów Życie z FAS Alkohol w rodzinie zaburzone więzi Beata Stebnicka Fundacja FASTRYGA Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Zabrzu Zaburzenia więzi Nie ma takiego
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Psychologia potrzeb. Dr Monika Wróblewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia potrzeb Dr Monika Wróblewska Uniwersytet w Białymstoku 10 czerwca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL 1. Specyfika potrzeb
Bardziej szczegółowoEKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Psychologia i interakcje społeczne Doskonalenie współpracy w rodzinie Anna Konopka Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 13.10.2014 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Bardziej szczegółowoRozwój emocjonalny i społeczny. Paula Ulrych Beata Tokarewicz
Rozwój emocjonalny i społeczny w okresie dorastania Paula Ulrych Beata Tokarewicz Ogólna charakterystyka 11/12 19 lat Szeroka skala przemian, kształtowanie charakteru, próba ról Nie każdy przechodzi kryzys
Bardziej szczegółowoPsychologia rozwojowa wieku dojrzałego. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ
Psychologia rozwojowa wieku dojrzałego Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Tematyka kursu Wprowadzenie do psychologii rozwojowej wieku dojrzałego. Omówienie tematyki kursu. Podstawowe pojęcia z zakresu
Bardziej szczegółowoPROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY - ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO - SPOŁECZNE
PROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY - ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO - SPOŁECZNE 1. Założenia programu: Program zajęć socjoterapeutycznych rozwijających kompetencje emocjonalno - społeczne jest jedną
Bardziej szczegółowoProgram autorski Poznaję uczucia
Dziecko chce być dobre, Jeśli nie umie naucz, Jeśli nie wie wytłumacz, Jeśli nie może pomóż. Janusz Korczak Program autorski Poznaję uczucia 1 Anna Major Program Poznaję uczucia jest skierowany do dzieci
Bardziej szczegółowoCZEGO DZIECI POTRZEBUJĄ? 1
CZEGO DZIECI POTRZEBUJĄ? 1 Wprawdzie nie jesteśmy rodzicami doskonałymi, ale wystarczająco dobrymi, jeżeli kochamy nasze dzieci i staramy się, najlepiej jak potrafimy, dobrze je wychować. Bruno Bettelheima
Bardziej szczegółowoWykres 27. Często rozmawiasz z rodzicami na temat agresji, autoagresji lub innych problemów?
1. Wpływ środowiska rodzinnego na zachowania autoagresywne Do czynników środowiskowych wskazujących na źródła agresji zalicza się rodzinę, także jej dalszy wpływ na wielopokoleniowe rodziny, przekazywanie
Bardziej szczegółowoJak pomóc dziecku w okresie adaptacji w klasie I?
Jak pomóc dziecku w okresie adaptacji w klasie I? Magdalena Czub Zespół Wczesnej Edukacji Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie Uczelnie dla szkół Adaptacja w szkole Nauczyciel Dziecko Rodzic Rozpoznanie
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa nr7 im. Jana Pawła II w Oleśnicy Program adaptacyjny dla uczniów klas czwartych Uczę się z radością
Szkoła Podstawowa nr7 im. Jana Pawła II w Oleśnicy Program adaptacyjny dla uczniów klas czwartych Uczę się z radością Opracował zespół wychowawców klas IV-VI 1. Idea i założenia teoretyczne programu Sytuacja
Bardziej szczegółowoR A Z E M. Relacje Aktywność Zabawa Emocje Miejsce. Joanna Matejczuk. Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
R A Z E M Relacje Aktywność Zabawa Emocje Miejsce czyli jak efektywnie ucząc dzieci mieć z tego przyjemność? Joanna Matejczuk Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uczelnie
Bardziej szczegółowoRodzina jako system więzi społecznych i emocjonalnych.
Rodzina jako system więzi społecznych i emocjonalnych. Rodzina jest interpersonalnym systemem stosunków wewnątrz grupowych lub systemem społecznym. Te stosunki tworzone są przez więzi społeczne i emocjonalne.
Bardziej szczegółowoSzanse i ryzyka Psycholog - Edna Palm
Rodzeństwo dzieci niepełnosprawnych Szanse i ryzyka Psycholog - Edna Palm Tłumaczenie: Psycholog - Dorota Fedorowska (Fundacja EDUCO) Czynniki obciążające rodziny posiadające niepełnosprawne dziecko Obciążenie
Bardziej szczegółowoPOSTAWY RODZICIELSKIE I ICH WPŁYW NA OSOBOWOŚĆ DZIECKA. OPRACOWAŁA: mgr LIDIA HRAPKOWICZ
POSTAWY RODZICIELSKIE I ICH WPŁYW NA OSOBOWOŚĆ DZIECKA OPRACOWAŁA: mgr LIDIA HRAPKOWICZ WSTĘP Rodzina stanowi podstawową komórkę społeczeństwa. Jest to instytucja, która zachowuje zawsze swoją wartość
Bardziej szczegółowoPROCES GRUPOWY , Łódź Iwona Kania
PROCES GRUPOWY 19.0.2011, Łódź Iwona Kania Człowiek jest istotą nastawioną na bycie z innymi i jego życie w większości wiąże się z grupami. Pierwszą grupą, z jaką się styka, i w której się rozwija, jest
Bardziej szczegółowoOkres adolescencji- wiek dorastania część I. Anna Kartunowicz
Okres adolescencji wiek dorastania część I Anna Kartunowicz Dorastanie podział dwu fazowy: Wczesna faza dorastania (12 14 lat) jest etapem wyrastania z dzieciństwa, w którym przygotowują się istotne
Bardziej szczegółowoZnaczenie świadomości wychowawczej rodziców dzieci rozpoczynających edukację.
Renata Sikora Znaczenie świadomości wychowawczej rodziców dzieci rozpoczynających edukację. Rodzina jest pierwszym najważniejszym środowiskiem wychowawczym w życiu człowieka. Skuteczność jej wpływów wychowawczych
Bardziej szczegółowoINDYWIDUALNY PROGRAM REWALIDACJI DLA DAMIANA SKRZYMOWSKIEGO UCZNIA KLASY II LO. W ZESPOLE SZKÓŁ W Łukowie NA LATA SZKOLNE
INDYWIDUALNY PROGRAM REWALIDACJI DLA DAMIANA SKRZYMOWSKIEGO UCZNIA KLASY II LO W ZESPOLE SZKÓŁ W Łukowie NA LATA SZKOLNE 2011-2012 OPRACOWAŁA Stanisława Gilewicz strona 1 /10 I. Cele główne: 1. Wspieranie
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy W poszukiwaniu inspiracji, czyli jak rozwijać aktywność poznawczą dziecka? Magdalena Zientalska Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 27 marca 2014 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET
Bardziej szczegółowoŻałoba i strata. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ
Żałoba i strata Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Żałoba Proces psychologicznej, społecznej i somatycznej reakcji, będącej odpowiedzią na utratę i jej konsekwencje. Spełnia prawie wszystkie kryteria
Bardziej szczegółowoROZWOJOWE UWARUNKOWANIA STOSUNKU DO JEDZENIA
ROZWOJOWE UWARUNKOWANIA STOSUNKU DO JEDZENIA Rozważania na bazie badań sondażowych Dr Beata Ziółkowska Instytut Psychologii, UAM Klasyfikacja potrzeb psychicznych POTRZEBA: to siła wewnętrzna, która pod
Bardziej szczegółowoSTRES - PROBLEM WSPÓŁCZESNEGO ŚWIATA
STRES - PROBLEM WSPÓŁCZESNEGO ŚWIATA CZYM JEST STRES? reakcją organizmu na zmiany, niebezpieczeństwo, bodźce, itd. nietypową reakcją organizmu na żądania stawiane mu przez środowisko eustres- uczucie podekscytowania
Bardziej szczegółowoKryzys w wartościowaniu i relacje rodzinne w świetle badań podopiecznych schroniska dla nieletnich i uczniów liceum
Kryzys w wartościowaniu i relacje rodzinne w świetle badań podopiecznych schroniska dla nieletnich i uczniów liceum Wartości, które człowiek ceni, wybiera i realizuje, pozostają w istotnym związku z rozwojem
Bardziej szczegółowoNIEZBĘDNIK PEDAGOGICZNY 7
NIEZBĘDNIK PEDAGOGICZNY 7 JAK POSTAWY RODZICÓW WPŁYWAJĄ NA ROZWÓJ DZIECKA? Człowiek przychodzi na świat jako bezbronna istota, niezdolna do samodzielnego istnienia. Jej życie i rozwój uzależnione są od
Bardziej szczegółowoWspółpraca trenera z rodzicami jako warunek sukcesów nastoletniego zawodnika. Opr. prof. dr hab. Zbigniew B. Gaś
Współpraca trenera z rodzicami jako warunek sukcesów nastoletniego zawodnika Opr. prof. dr hab. Zbigniew B. Gaś Obszary dojrzewania nastolatka ZDROWIE ODPOWIEDZIALNOŚĆ Dojrzałość fizyczna Dojrzałość psychiczna
Bardziej szczegółowoŚwietlica socjoterapeutycznadobra praktyka w profilaktyce zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Ewa Janik
Świetlica socjoterapeutycznadobra praktyka w profilaktyce zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży Ewa Janik ZDROWIE PSYCHICZNE Zdrowie psychiczne jest różnie definiowane przez poszczególne dziedziny nauki:
Bardziej szczegółowoZasoby dziecka i jego rodziny a gotowość szkolna: kapitał społeczny dziecka na starcie dr Magdalena Czub
Zasoby dziecka i jego rodziny a gotowość szkolna: kapitał społeczny dziecka na starcie dr Magdalena Czub Zespół Wczesnej Edukacji Instytut Badań Edukacyjnych gotowość szkolna + gotowość środowiska lokalnego:
Bardziej szczegółowoAkademia Pozytywnej Profilaktyki. Programy pozytywnego rozwoju dla uczniów kl. I-III SP 2015/2016
Programy pozytywnego rozwoju dla uczniów kl. I-III SP 2015/2016 Drodzy Rodzice, Szanowni Pedagodzy, Nauczyciele oraz Wychowawcy! Pozytywny rozwój jest elementem tzw. pozytywnej profilaktyki. Idea ta nie
Bardziej szczegółowoDr Marta Kochan - Wójcik Psychologia
Dr Marta Kochan - Wójcik Psychologia "Nauczyciel przedmiotów zawodowych w zakresie organizacji usług gastronomicznych i hotelarstwa oraz architektury krajobrazu - studia podyplomowe" projekt realizowany
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty RODZIC I NAUCZYCIEL PARTNERZY PROCESU EDUKACJI Katarzyna Stryjek Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 19 października 2015 r. etapy rozwoju człowieka wg Eriksona Pięć z nich dotyczy
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp (Anna I. Brzezińska, Joanna Matejczuk, Paweł Jankowski, Małgorzata Rękosiewicz)... 11
Spis treści Wstęp (Anna I. Brzezińska, Joanna Matejczuk, Paweł Jankowski, Małgorzata Rękosiewicz)... 11 Część pierwsza Rozwój w okresie dzieciństwa i rola środowiska społecznego Rozdział I. Środowisko
Bardziej szczegółowoPsychologiczne skutki doświadczania przemocy w życiu dorosłym. Renata Kałucka
Psychologiczne skutki doświadczania przemocy w życiu dorosłym. Renata Kałucka Konferencja jest współfinansowana ze środków m.st. Warszawa. Porządek życia rodzinnego Zasady Granice Chaos Status quo związane
Bardziej szczegółowoTrzy filary motywacji wewnętrznej: jak je budować? Joanna Steinke-Kalembka
Trzy filary motywacji wewnętrznej: jak je budować? Joanna Steinke-Kalembka Czym jest motywacja wewnętrzna? motywacja to coś, co pobudza nas do działania i powoduje, że możemy w tym działaniu wytrwać. Motywacja
Bardziej szczegółowoZaburzenia osobowości
Zaburzenia osobowości U dzieci i młodzieży nie rozpoznajemy zaburzeń osobowości, a jedynie nieprawidłowy rozwój osobowości. Zaburzenia osobowości: Zaburzenia osobowości definiujemy jako głęboko utrwalone
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI
PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY Tematy szkolenia PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI Wykład 2 godz. - Podejście do rozwoju psychicznego w kontekście
Bardziej szczegółowoAneks do Programu Wychowawczo-Profilaktycznego Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu
Aneks do Programu Wychowawczo-Profilaktycznego Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu (zgodnie z rozporządzeniem MEN z 22.01.2018r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkole
Bardziej szczegółowoPrzemoc psychiczna wobec dzieci w sytuacjach okołorozwodowych. Bydgoszcz 08.10.2015r.
Przemoc psychiczna wobec dzieci w sytuacjach okołorozwodowych Bydgoszcz 08.10.2015r. Przemoc psychiczna Przemoc psychiczna to przewlekła, niefizyczna interakcja między dzieckiem i opiekunem, obejmująca
Bardziej szczegółowoFazy rozwoju psychoseksualnego człowieka
Fazy rozwoju psychoseksualnego człowieka Spis treści Cel lekcji Jak przebiega rozwój człowieka Faza rozwoju płodowego Faza narodzin Faza niemowlęca Faza wczesnodziecięca Faza zabawy Wczesny okres szkolny
Bardziej szczegółowoWczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny Fazy reakcji emocjonalnej rodziców w sytuacji pojawienia się niepełnosprawnego dziecka mgr Katarzyna Kowalska Dziecko niepełnosprawne w rodzinie Według
Bardziej szczegółowoZagadnienia na egzamin magisterski Rekrutacja 2015/2016 Rok akademicki 2019/2020
Spis treści Zagadnienia ogólne na egzamin magisterski... 2 Zagadnienia specjalistyczne na egzamin magisterski... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA PRACY, ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA
Bardziej szczegółowoModel autokratyczny Model liberalny Model demokratyczny. Pozytywne i negatywne skutki
Model autokratyczny Model liberalny Model demokratyczny Pozytywne i negatywne skutki Dzieci mają niskie poczucie własnej wartości zachowują się ulegle. Lub przeciwnie buntują się przeciwko wszystkim i
Bardziej szczegółowoZANIM POWSTAŁY PODŚWIADOME BLOKADY POZNAJ BŁOGIE PIĘKNO SWOJEJ SEKSUALNEJ NATURY
ZANIM POWSTAŁY PODŚWIADOME BLOKADY POZNAJ BŁOGIE PIĘKNO SWOJEJ SEKSUALNEJ NATURY UMYSŁ TOTALNA AKCEPTACJA IMPULSÓW wszystko co we mnie jest, jest dobre SERCE - EMOCJE IMPULS DO BLISKOŚCI miłość, radość,
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Zarządzanie emocjami Małgorzata Dębowska Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 20 listopada 2014 r. SUKCES W ŻYCIU ZALEŻY NIE TYLKO OD INTELEKTU, LECZ OD UMIEJĘTNOŚCI KIEROWANIA
Bardziej szczegółowoLIDER w grupie spływowej
LIDER w grupie spływowej Typy liderów w grupie spływowej Lider formalny Lider prowodyr Lider nieformalny a autorytet autorytet wiedzy autorytet przechodzi na tych, którzy wiedzą jak postąpić w danej, trudnej
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Zarządzanie emocjami Małgorzata Dębowska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 11 marca 2014 r. SUKCES W ŻYCIU ZALEŻY NIE TYLKO OD INTELEKTU, LECZ OD UMIEJĘTNOŚCI KIEROWANIA
Bardziej szczegółowoZABURZENIA WIĘZI, DEPRESJA, - PSYCHOLOGICZNE SKUTKI KRZYWDZENIA DZIECKA
ZABURZENIA WIĘZI, DEPRESJA, - PSYCHOLOGICZNE SKUTKI KRZYWDZENIA DZIECKA KARINA OWSIANKO PSYCHOLOG, PEDAGOG RESOCJALIZACYJNY DZIECKO KRZYWDZONE. Zamknij się! Uspokój się albo pożałujesz, że się urodziłeś
Bardziej szczegółowoBudowanie tożsamości w okresie dorastania a funkcjonowanie w dorosłości
Ogólnopolskie Seminarium Psychologiczno Pedagogiczne Szkolnictwa Artystycznego Rola psychologa i pedagoga w szkolnictwie artystycznym Poznań 4 marca 2016 roku Budowanie tożsamości w okresie dorastania
Bardziej szczegółowoAneks do Programu Wychowawczo Profilaktycznego Szkoły Podstawowej im. Jana Długosza w Piekarach opracowany na podstawie
Aneks do Programu Wychowawczo Profilaktycznego Szkoły Podstawowej im. Jana Długosza w Piekarach opracowany na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 2018 r. zmieniającego
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY
AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY Sztuka wychowania - rola rodzica Wychowanie do sukcesu Dr Tomasz Tokarz Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 20 marca 2017 r. CZYM JEST SUKCES? Po czym poznać, że moje dziecko
Bardziej szczegółowoO roli osób znaczących w rozwoju dzieci i młodzieży
Akredytacja Państwowej Komisji Akredytacyjnej (Uchwała Nr 474/2010 z dn. 27. 05. 2010 roku) Warszawskie Forum Rodziców nt.: Jakich autorytetów poszukuje współczesna młodzież Warszawskie Centrum Innowacji
Bardziej szczegółowoPraca ze sprawcą przemocy
Praca ze sprawcą przemocy stawianie granic w stosowaniu przemocy motywowanie do korzystania z pomocy Anna Wojciechowska Plan pracy Ogólne informacje nt przemocy w rodzinie Psychologiczna charakterystyka
Bardziej szczegółowoI Konferencja z cyklu "Praktyczne aspekty pomocy dziecku i rodzinie w sytuacjach kryzysowych Rodzina w trakcie rozwodu i rozstania
I Konferencja z cyklu "Praktyczne aspekty pomocy dziecku i rodzinie w sytuacjach kryzysowych Rodzina w trakcie rozwodu i rozstania Warszawa, dnia 24 września 2015r. Patronatem honorowym konferencję objęli
Bardziej szczegółowoSkłada się on z czterech elementów:
Asertywność umiejętność powiedzenia nie, odmowy lub obrony własnych postaw, granic, psychologicznych w taki sposób, aby z jednej strony nie odczuwać wyrzutów sumienia, że sie powidzialo nie, kiedy ktoś
Bardziej szczegółowoDIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska
DIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska KRYZYS stan dezorganizacji, w którym ludzie doświadczają frustracji ważnych celów życiowych lub naruszenia cyklów życiowych, a także zawodności metod
Bardziej szczegółowoAKADEMIA RODZICA PROGRAM ZWIĘKSZAJĄCY KOMPETENCJE WYCHOWAWCZE
AKADEMIA RODZICA Jak wychować szczęśliwe dziecko PROGRAM ZWIĘKSZAJĄCY KOMPETENCJE WYCHOWAWCZE Wyjątkowe warsztaty psychoedukacyjne w oparciu o: Szkołę dla Rodziców i Wychowawców oraz metodę KID S SKILLS-DAM
Bardziej szczegółowo2. Profilaktyka selektywna II stopnia - działania adresowane do dzieci i młodzieży z grup zwiększonego ryzyka
Współdziałanie pedagogów szkolnych, nauczycieli i wychowawców oraz rodziców w przeciwdziałaniu powstawania czynników depresjogennych w szkole, otoczeniu szkoły, domach rodzinnych I Poziomy profilaktyki
Bardziej szczegółowoJak pomóc 6-latkowi w dobrym funkcjonowaniu w szkole: co mogą zrobić rodzice, a co powinna zrobić szkoła?
Akredytacja Państwowej Komisji Akredytacyjnej (Uchwała Nr 474/2010 z dn. 27.05. 2010r.)1111 Jak pomóc 6-latkowi w dobrym funkcjonowaniu w szkole: co mogą zrobić rodzice, a co powinna zrobić szkoła? Anna
Bardziej szczegółowoWpływ więzi rodzinnej na prawidłowy rozwój emocjonalny dziecka. Opracowała: Małgorzata Ryndak
1 Wpływ więzi rodzinnej na prawidłowy rozwój emocjonalny dziecka. Opracowała: Małgorzata Ryndak 2 W rozwoju człowieka sfera uczuciowa jest niezmiernie delikatna i wymaga wielkiej troski oraz uwagi ze strony
Bardziej szczegółowoZarządzanie emocjami
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Zarządzanie emocjami Beata Skowrońska Uniwersytet w Białymstoku 9 grudnia 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Co to jest inteligencja
Bardziej szczegółowoKOMPETENCJE KLUCZOWE
KOMPETENCJE KLUCZOWE Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie wskazało kompetencje kluczowe jako te, których
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA TEORETYCZNE Na skrzydłach przyjaźni czyli o relacjach.
ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE Na skrzydłach przyjaźni czyli o relacjach. Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem. Konfucjusz DIAGNOZA PROBLEMU Co powoduje, że grupa rówieśnicza
Bardziej szczegółowoTRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA. analiza psychologiczna
TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA analiza psychologiczna Beata Dobińska psycholog Zachodniopomorska Szkoła Biznesu CHOROBA PRZEWLEKŁA A FUNKCJONOWANIE DZIECKA 1569,7 tys. dzieci i
Bardziej szczegółowoGRUPY SPOŁECZNE Rodzaje grup społecznych
Rodzaje grup społecznych Grupy małe WIELKOŚCI Grupy duże RODZAJE GRUP SPOŁECZNYCH SFORMALIZOWANIA WIĘZI Grupy formalne Grupy nieformalne Grupy pierwotne Grupy wtórne CZŁONKOSTWA Grupy zamknięte Grupy otwarte
Bardziej szczegółowoEdukacja włączająca w szkole ogólnodostępnej
Edukacja włączająca w szkole ogólnodostępnej ...Dobra edukacja to edukacja włączająca, zapewniająca pełne uczestnictwo wszystkim uczniom, niezależnie od płci, statusu społecznego i ekonomicznego, rasy,
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWAWCZY SAMORZĄDOWEJ SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA. w JEŻOWEM
Załącznik Nr 1 do Statutu Szkoły PROGRAM WYCHOWAWCZY SAMORZĄDOWEJ SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA w JEŻOWEM PODSTAWA PRAWNA Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Konwencja
Bardziej szczegółowoPsychologia kryzysów w kulturowym rozwoju dzieci i młodzieży
UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU SERIA PSYCHOLOGIA I PEDAGOGIKA NR 173 Błażej Smykowski Psychologia kryzysów w kulturowym rozwoju dzieci i młodzieży POZNAŃ 2012 3 Spis treści 1. Wstęp... 9
Bardziej szczegółowoto umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami i zdolność rozumienia innych ludzi. Ma ona decydujące znaczenie w kwestii tworzenia dobrych relacji
to umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami i zdolność rozumienia innych ludzi. Ma ona decydujące znaczenie w kwestii tworzenia dobrych relacji ze swoim otoczeniem i poczucia spełnienia się w życiu.
Bardziej szczegółowoJózef Augustyn SJ INTEGRACJA SEKSUALNA PRZEWODNIK. w poznawaniu i kształtowaniu własnej seksualności
Józef Augustyn SJ INTEGRACJA SEKSUALNA PRZEWODNIK w poznawaniu i kształtowaniu własnej seksualności Wydawnictwo WAM Kraków 2009 SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 5 ROZDZIAŁ I ROZWÓJ SEKSUALNY W OKRESIE DZIECIŃSTWA
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W KOCHANOWICACH
KONCEPCJA PRACY SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W KOCHANOWICACH CELE KONCEPCJI PRACY PRZEDSZKOLA 1. Diagnozowanie i rozwijanie inteligencji wielorakich dzieci. Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych
Bardziej szczegółowoJakość systemu rodzinnego a czynniki chroniące i czynniki ryzyka w profilaktyce zachowań dysfunkcjonalnych
Jakość systemu rodzinnego a czynniki chroniące i czynniki ryzyka w profilaktyce zachowań dysfunkcjonalnych dr Wiesław Poleszak Zakład Pomocy Psychologicznej i Psychoprofilaktyki Wydział Pedagogiki i Psychologii
Bardziej szczegółowoMOTYWOWANIE W ZARZĄDZANIU
WYKŁAD 9 MOTYWOWANIE W ZARZĄDZANIU 1 1. Istota motywacji i motywowania: Motywacja jest to ogół bodźców, pobudek oraz stan gotowości ludzi, do określonego zachowania się i działania. Motywacja wewnętrzna
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWAWCZY W SZKOLE PODSTAWOWEJ W SMARDZEWIE
,,Mądrość to dążenie do pełni Ks. Jan Twardowski PROGRAM WYCHOWAWCZY W SZKOLE PODSTAWOWEJ W SMARDZEWIE ,,Mądrość to dążenie do pełni Ks. Jan Twardowski Program wychowawczy SPIS TREŚCI: 1. Podstawa prawna
Bardziej szczegółowoPROFIL KLUCZOWYCH KOMPETENCJI FACYLITATORA International Association of Facilitators
International Association of Facilitators The Core Facilitator Competencies Framework PROFIL KLUCZOWYCH KOMPETENCJI FACYLITATORA International Association of Facilitators A1. Rozwijanie partnerskiego podejścia
Bardziej szczegółowoJakie kompetencje należy uznać jako kluczowe dla dziecka z autyzmem? Joanna Grochowska Skarżysko Kamienna 29.11.2012r.
Jakie kompetencje należy uznać jako kluczowe dla dziecka z autyzmem? Joanna Grochowska Skarżysko Kamienna 29.11.2012r. Kompetencje kluczowe Kompetencje kluczowe to te, których wszystkie osoby potrzebują
Bardziej szczegółowoDziecko wobec szkołyszkoła
Dziecko wobec szkołyszkoła wobec dziecka Wanda Papugowa psycholog, dyrektor Samorządowego Ośrodka Psychologiczno- Pedagogicznego Oferta szkoły- a gotowość dziecka Szkoła Nauczyciel Oferta edukacyjna: Środowisko
Bardziej szczegółowoRola LIDERa w kontekście rozwoju grupy szkoleniowej
Rola LIDERa w kontekście rozwoju grupy szkoleniowej Typy liderów w grupie szkoleniowej Lider formalny autorytet pozycji i stanowiska Zrób to, bo ja jestem szefem! Lider prowodyr autorytet wiedzy autorytet
Bardziej szczegółowoOFERTA WARSZTATÓW PSYCHOEDUKACYJNYCH DLA SZKÓŁ
OFERTA WARSZTATÓW PSYCHOEDUKACYJNYCH DLA SZKÓŁ Rok szkolny 2013/2014 Pracownia SENSOS przeprowadza ambitne i bezpieczne programy szkoleniowe dla dziec i i młodzieży. Program każdego warsztatu jest dostosowany
Bardziej szczegółowoPEDAGOGIZACJA RODZICÓW. Temat: Rola rodziców w procesie wychowania dziecka. Rola rodziców
PEDAGOGIZACJA RODZICÓW Temat: Rola rodziców w procesie wychowania dziecka Rola rodziców Rodzice podejmują najcięższe i najtrudniejsze zadanie, jakim jest wychowanie małego dziecka na wartosciowego, odpowiedzialnego
Bardziej szczegółowoI etap edukacyjny: klasy I III Edukacja wczesnoszkolna
Załącznik nr 1 I etap edukacyjny: klasy I III Edukacja wczesnoszkolna Edukacja wczesnoszkolna obejmuje pierwsze trzy lata nauki dziecka w szkole i ma za zadanie stopniowo przygotować dziecko do uczestnictwa
Bardziej szczegółowoLEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU
LEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU Pojęcie stresu wprowadzone zostało przez Hansa Hugona Selve`a, który u podłoża wielu chorób somatycznych upatrywał niezdolność człowieka do radzenia sobie ze stresem.
Bardziej szczegółowoWYCHOWANIE OD A DO Z
Podstawą skutecznego wychowana bez przemocy jest konsekwentne ustalanie granic, umożliwiające dziecku orientację w otaczającym je świecie. Robert Mc Kenzie Kiedy pozwolić? Kiedy zabronić? WYCHOWANIE OD
Bardziej szczegółowoWewnątrzszkolne Doskonalenie Nauczycieli Nowatorskie metody nauczania
Wewnątrzszkolne Doskonalenie Nauczycieli Nowatorskie metody nauczania Zapraszam na szkolenie on line prezentujące dwie nowoczesne metody pracy: coaching i mentoring. Idea i definicja coachingu Coaching,
Bardziej szczegółowoWYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE. w Zespole Szkół Nr 1 im. C. K. Norwida w Świdniku
WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE w Zespole Szkół Nr 1 im. C. K. Norwida w Świdniku 1 Wprowadzenie do nauczania w szkole zajęć Wychowanie do życia w rodzinie stawia przed nauczycielem ważne cele edukacyjne:
Bardziej szczegółowoAndragogika - tematy wykładów 1. Przedmiot i zadania andragogiki - andragogika jako nauka 2. Cele wychowania i kształcenia dorosłych we współczesnym świecie 3. Samokształcenie i samodoskonalenie. Edukacja
Bardziej szczegółowo2. Postawy wychowawcze rodzico w wobec dzieci
MODUŁ IV- Współpraca z rodzicami 2. Postawy wychowawcze rodzico w wobec dzieci Opracowała Grażyna Soroka W literaturze psychologicznej nauczyciele mogą znaleźć wiele różnych typologii postaw rodzicielskich
Bardziej szczegółowoRola rodziców i nauczycieli w procesie adaptacji dziecka w szkole
Organizator: Kuratorium Oświaty w Gdańsku 8 i 9 grudnia 2015 roku Konferencje dla Nauczycieli pt.: Szkolne progi: jak pomóc uczniom przejść do klasy czwartej? PSYCHOLOGIA na UAM od 1919 roku Rola rodziców
Bardziej szczegółowoWybrane programy profilaktyczne
Wybrane programy profilaktyczne Program Wzmacniania Rodziny Ogólne informacje na temat programu Program Wzmacniania Rodziny jest polską adaptacją amerykańskiego Strenghening Family Program Adaptacja została
Bardziej szczegółowoTakie jest Rzeczpospolitą władanie, jakie młodzieży chowanie Stanisław Staszic
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 65 W ŁODZI Takie jest Rzeczpospolitą władanie, jakie młodzieży chowanie Stanisław Staszic Priorytet w wychowaniu młodego człowieka powinien mieć dom rodzinny.
Bardziej szczegółowoWYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Program nauczania w gimnazjum
Maria Urban WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Program nauczania w gimnazjum Wydawnictwo Edukacyjne Zofii Dobkowskiej Warszawa 2009 SPIS TREŚCI Założenia programu...........................................
Bardziej szczegółowoBunt nastolatka. Przejawy buntu. Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Akademia Młodego Ekonomisty. dr Paweł Kwas. łamie wcześniejsze zasady
Bunt nastolatka Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Akademia Młodego Ekonomisty dr Paweł Kwas Przejawy buntu łamie wcześniejsze zasady nie wykonuje poleceń próbuje używek wchodzi w złe towarzystwo... 1 Dlaczego
Bardziej szczegółowoZADANIA EDUKACJI ELEMENTARNEJ
ZADANIA EDUKACJI ELEMENTARNEJ 1. Wspieranie dziecka w poznawaniu oraz wykorzystywaniu własnego potencjału rozwojowego i budowaniu pozytywnego obrazu własnego ja. 2. Tworzenie warunków umożliwiających dziecku
Bardziej szczegółowoPsychologia potrzeb. dr Sabina Zalewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Psychologia potrzeb dr Sabina Zalewska Akademia Ekonomiczna w Katowicach 7 czerwca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Potrzeba psychiczna to stan osoby doznającej poczucia
Bardziej szczegółowo