W t u t y i n l e c z e P o K h r y s t i c h u, k o t r e z m a d n j o w,

Transkrypt

1

2 2 W t u t y i n l e c z e P o K h r y s t i c h u, k o t r e z m a d n j o w, toot stw o rje n ja ß w e t a , - w u sta je n ja julianskeje p ro ty k i , - czerpjenja a horjestacza K hrystußow eho , - spoczatka kschesczijanstwa w S s e r b a c h , l i e z i t z o l e t : w ot satozenja Budyschskeho tach an tstw a , - spoczatka re fo rm a z ije , - n a r o d a trate t A lb e rta , - salozenja M aczizy S serb sk eje Zyrkwinske leine snamjenja. W porjedzenej W starej H rje h o rjo w e j p ro ty z y : julianskej p ro ty z y : slo ta l i c z b a w obw öd ßtönza rom ske b an ste czißlo... 4 D... pißm ik njedzelski.... F X X... epakty I 2 9. tn e rja... ju tro w m c z k a h a p r l nov njedzela ad v e n ta dez. Saezmieze tzlönza a mcstaczka. W lecze ßo ß lönzo a tez m eßaczk dwöjzy saczm itaj; p o la n a ß budze jenoz prenje ßtönczne saczmicze widzecz, ale woboje saczmicze meßaczka. P r e n je saczmicze ßtönza, koleskojte, smeje ß o 6. ju n ija popoldnju w ot 2 hodz. 5 8 m in. hacz do 7 hodz. 2 3 m in.; b rü h e, hdzez ßo ßtönczko jenoz s dzela saczmi, 1. dezem bra dopokdnja 1 0 hodz. 3 9 m in. hacz pop o td n ju do 2 hodz. 1 3 m in. P re n je saczmicze m eßaczka, dospotne, smeje ßo 2 3. meje p o p o td n ju 5 hodz. 3 6 m. hacz wjeczor do 9 h. 12 m.; druhe, teho r u n ja dospotne, w ot 1 5. novem bra wjeczor 11 hodz. 3 0 m in. hacz do 1 6. novem bra ra n o 2 hods. 5 8 m in. S aczm icze ß tö n za 6. ju n ija, kotrez budze p o la n aß jeno s dzela widzecz, w B udyschinje a wokolnofczi p o p o td n ju w ot 5 hodz. 5 6 m in. hacz wjeczor do 7 hodz. 2 5 m in. traje. W leeze 1891 Sslönezko knjezi. Kaz stoletna protyka p ra ji, ßu lcta, w kotrychz S s tö n z o knjezi, s wjetscha ßuche a m ato w tohi a ß re n ju czopkotu pschinjeßu. N a le c z e je pschemenjate a s wopredka trochu w tözne; m eja je rja n a a ßucha; s könz meje Pak ßylne m rösy hroza, kotrez hacz do ju n ija tra ja. L ec ze je s wjetscha rja n e, m a horze dny a khtödne n ozy; Po mrösach w ju n iju w ulka ßuchota pschiitdze, spoczatk au g u sta ßylne w ktry a n a to saßo rja n y czaß; lecze ßo s hrosnym w jedrom a w ktram i sköncsi. N a s y m a a s y m a pschinjeßetej rja n e, ßuche w jedro, sazne m rösy, ale ß r w ju sym u; m aty rözk s rja n y m w jedrom sastupi, ale ßo s wulkej sym u skönczi, kotraz hacz do m erza traje. W lttach, kajkez letusche je, zito, njech je rozka, pschenza, jeczmjen abo wowß, wjele kop njedaw a, ale sorno je csim rjensche. Hdzez jah ty ß y ja, njech je \ czaßom w oßyja, d y rb ja -li ßo radzicz. H^ochu, woki a ßöczkow budze m ato, khiba na tucznej abo wtöznej roli, kotraz je doscz dohnojena. Tez len budze s czezka kmany. S e ßynom budz'e ßnano schericz; sa to budza rjane w otaw y. Katej a repje letuscha ßuchota njehoji^ W ischnjow, ßlowkow a worjechow budze wjele, kruschwow wjazy hacz jabtukow. Hdz'ez je lo n i m ato w ina byto, tarn budze jeho letßa czim wjazy. W etry smejemy s wjetscha s ranja a f potnozy, redko juzny a wjeczorny wetr. S liw k ow ßo bojecz n im am y; ale cz'ezke hrim anja hroza s krupami, kotre; ßu pölnym pkodam jara schködne. Neschto rybow letßa wschudsom smkja. Schtyri leine ezatzy. S a p o c z a tk n a le c z a : 2 0. m e rz a w jeczor 1 0 hodz., - lecza: 2 1. ju n ija p o p o td n ju 6 hodz. - n a sy m y : 2 3. septem bra d o p o ld n ja 9 h o d ^ - sy m y : 2 2. dezem bra ra n o 4 hodz. Schtyri kwatembry W porjedzenej H rje h o rjo w ej p ro ty z y : 1 8. m a l. rozka f R em iniscere 2 0. meje I ß w j. T ro jiz y 1 6. sep tem b ra j kschiza 1 6. dezem bra Luzije f f f b o ra n, byk, # dw öjnikaj, - E rak, : 1 7. h ap rle je : 2. h ap rle je : 2 5. m erz a : 1 4. h a p rle je : 5. h ap rle ;e. 12 njebjeskich snamjenjow la w, i f knjezna, r h t w a h a, N v schkorpion, Jntry: W starej julianskej p ro ty z y : 1 3. m erza 1 2. ju n ija 1 8. septem bra 1 8. dezembra. tselnik, k I kosorözk, j C w ödny mi 5 k rybje : 1 8. h ap rle je : 1 0. haprleje : 2. h ap rleje : 1 5. haprleje. Abbreviatur») abo pschikrötschenja stlowow. ßkönzo, 3 m eßaczk, p o tn y.m eß aczk, C p o - ß le n i b ertlik, D m to d y m eßaczk, H p re n i bertlik, skhadz. skhadzenje, khow. khow anje, d o p. d o p o ld n ja, p o p. p o p o ld n ju, h. hodzin a, m. m in u ta. Maczicznych spihow czißio 86. ^

3 f i Dny Porjedzena protyka. Evangelska. Katholska J a n u a r, w u M rö ;k, ma 31 dnjow. O skhadz. khow. h. m. h. m. i D skhad^. I khow. h. m. h. m. 1. tydzen. Text dop.: J a n. 4, 34 36; p o p.: Romsk. 8, schtwörtk Nowe leto Nowe leto pop. Idop. 2 pjatk Malcharja Makarija r*i ßobota Kaschpra E Genovefy r*i dop. l l tydzen. Text dop.: Luk. 12, 16 21; pop.: T it. 3, njedzela N j. p. n. l. N j. p. n i h pop. 5 pöndzela Simeona Telesfora W o wutora 3 k ra lo w S w j 3 k r a l W o ßrjeda Luziana Luciana schtwörtk Erharda Severina pjatk Czesczimera Julian« ßobota Zacharija G Agathona tydzen. Text dop.: M at. 3, ; pop.: G al. 3, njedzela 1.n.p o 3 k r. 1. n P o 3 t pöndzela Reinholda Ernsta wutora Hilarija Bohumera ßrjeda Bohuwera Felixa schtwörtk Felixa Pawola put pjatk Erdmuty Marcela jrif dop. 17 ßobota Antona ) Antonija tydzen. Text dop.: M at. 4, ; pop.: Romjk. 12, 1 >6. 18 njedzela 2.n. p.3 k r. 2. n. p. 3 k r u n s pöndzela Priski Kanuta nw ř pop wutora Fab. a Boscz. Fab. a B t* 21 ßrjeda Hanze Hanze H schtwörtk Vinzenza Vincencija HE pjatk Kharity M arj. slub HE ßobota Timotheja Timotheja HE tydzen. T ext dop.: J a n. 2, ; p o p.: 1 Kor. 9, njedzela S e p.p.w.e ) S e p tu a g e s pöndzela Polykarpa Polikarpa wutora Jan a Khr. Khryzostoma r ßrjeda Karoliny Karola r schtwörtk Theobalda Franca S al r pjatk Adelgundy Martiny üat ßobota Virgilija Petra Nol r*i KermanKi a skötne wiki py taj sady «a stronom aj 17 a 18. Weßaczkowe pschemenjenje a wjedro. Poßleni bertlik 3. wulkeho rözka dopoldnja 11 hodz. 7 m in. jaßne njebjo o mjersnjenje pschinjeße. O Mkody meßaczk 10. wulkeho rözka pvpotdnju 4 hodz. 19 min. wetftk a ßneh lubi. A P re n i bertlik 17. wulk. rözka rano 7 hodz. 12 m in. no tacze pokasuje. E ) Pokny meßaczk 25. wulk. rözka rano 1 hodz. 20 m in. m a wközne a khmurne wjedro. Stokettta protyka. W ulki rözk se symu pöcznje; wot 20. hacz do 27. ßneh; Potom deschczojte a ßneh hacz do könza wulkeho rözka. Wot 2. hacz do 10. wulk. rözka sapitzowanje Pszow. Wot 10. hacz do 31. wulkeho rözka püyczi dawk. ' Waspownjenja. l*

4 4 Dny. Porjedzena protyka. Evangelska. ^Katholska Februar, Mary rözk, ma 28 dnjow. O skhadz. khow. h. m. h. m. f i i 'S s U s 6. tydzen. T ext dop.: J a n. 4, 5 15; pop.: 2 Kor. 11, D skhadz. 1 khow. h. m. h. m. 1 njedzela Sexagefim. Sexagefim Wfo dop pöndzela M. wucz. C Sw. Marije b wutora Blazija Blazija M o ßrjeda Veroniki Handr. Kors schtwörtk Agathy Agaty pop. 6 pjatk Dorotheje Doroteje QJ ßobota Richarda Romualda LZ tydzen. Text dop.: J a n. 4, ; Pop.: 1 Kor njedzela Estomihi Quinguag pöndzela Haple G Haple A wutora Pöstnizy Pöstnicy ßrjeda Pop. ßrjedaPopj. srjeda >*» schtwörtk Jordana Eulalije irtf pjatk Eulalije Benigna ßobota Valentina Valentina iwř 9 53 dop. 8. tydzen. Text dop.: J a n. 5, 5 18; pop.: 2 Kor. 6, njedzela Jnvok. ) 1. n. pofta pöndzela Onesima Juliany M wutora Konstanzije Donata ßrjeda Kwatember Suche dny HE schtwörtk Susany Mansweta HE pop pjatk Leberechta Eleutherija HE ßobota Eleonory Eleonory Ä* tydzen. Text dop.: Luk. 9, ; pop.: Hebr. 12, njedzela Reminisc. 2. «pofta pöndzela Lazara (v) Petra Dam wutora Matija Matija ßrjeda Viktora Walpory iü schtwörtk Jonasa Mechtildy pjatk Pok. pjatk Leandera r h ßobota Makara Romana Kerrnanßi a skötne mißt Pytaj sady na stronomaj 17 a 18. Meßaczßowe pschemenjerrje a ivjedro. C Poßleni bertlik 2.m atehorözka rano 5 hodz. 37 min. symu a ßneh woczakowacz dawa. D Mkody meßaczk 9. mal. rözka rano 3 hodz. 7 min. smeje mike wjedro. H P ren i bertlik 15. m al. rözka wjeczor 7 hodz. 24 m in. wetr a deschc^ pschinjeße. Pokny meßaczk 23. mal rözka wjeczor 8 hodz. 13 m in. pschi jaßnym njebju symu lubi. Stotetna prolyßa. Maky rözk s khmurnym njebjom a deschczojtym w jedrom sastupi; 9. a 10. rjenje, Potom ßneh, wulka symc a mjersnjenje; 14. deschczik krjepicz pöcznje, na tv ßo ßneh dze a je ja ra sym a; wot 18. deschczojte wjedro hacz do könza makeho rözka. 1. mak. rözka: 1. termija grünt» skeho dawka. Uaspoumjenja.

5 $nö. Porjedzena protyka. ' Evangelska. K atholska Mĕrc, «a le tn ik, ma 31 dnjow. O skhadz. >khow. h. m. 1h. m. M 'S 1 D skhadz. 1 khow. h. m. 1h. m. 10. tydzcn. Text dop.: J a n. 11, 1 16; pop.: 1 P etr. 2, njedzela Okuli 3: n. posta Wto pöndzela Amalije Simplicija Wo dop wutora Kumcsundy CT Kunigundy J? ßrjeda Hadriana Kazimira Jf schtwörtk Bjedricha Bjedricha «L pjatk Fridolina Fridolina fix 4 40 pop. 7 ßobota Perpetuy Domascha A A tydzen. Text dop : J a n. 11, 32 46; pop. Romsk njedzela Lätare 4. n. posta A pöndzela Rebeki Franciski wutora Alexandra G Makarija ßrjeda Rosiny Eulogija schtwörtk Hrjehorja Hrjehorja W pjatk Salomona Nikesora ßobota Abigaila Matildy uns tydzen. Text dop.: J a n. 11, ; pop.: Romsk. 8, njedzela Judika 5. n. posta n 8 39 dop. 16 pöndzela Henriety Heriberta wutora Herty H Herty M ßrjeda Anselma Cyrila >"E schtwörtk Josefa Jozefa E pjatk Joachima Boloscz. macz Ä? pop ßobota Benedikta Benedikta tydzen. Text dop.: J a n. 12, 1 13; pop. F il. 2, 6 ii. 22 njedzela Palmar. Bokmoncz pöndzela Eberharda Oty i wutora Gabriela Gabriela ßrjeda M. pschisj. Mae. psch rht schtwörtk Seleny scht. Zeleny scht sh pjatk Czichi pjatk Wulkr pjatk ih ßobota Angeliki Guntrama Mo tydzen. Text dop.: M at. 28, 1 10; pop.: 1 P e tr. 1, njedzela l.st.jutrow l.s.dz.jutr m o ii i pöndzela Z.tz.jutrow L.s.dz.jutr dop wutora Detlausa Balbiny KermanKi a skötne wißt pytaj sndy na stronomaj 17 a 18. Meßaczßowe pschemenjenje a wjedro. C Poßleni bertlik3. merza wjeczor 8 hodz. 32 m in. j wetrom a deschczom sastupi. D M lody meßaczk 10. m erza rano 12 hodz. 46 min. m a mike wjedro. H P re n i bertlik 17. m erza dopoidnja 10 hodz. 6 m in. jaßne njebjo lubi. Pokny meßaczk 25. m erza popotdnju 2 hodz. 7 m in. mröczne njebjo a mhku pschinjeße. Stotetna protyka. M erz m a w ot spoczatka ßurow e wjedro hacz do 20.; 22. a 23. ja ra sym a; wot 25. hacz do könzawschednje rano lob, m jes ihm so wo dnjo wobtaw a. 31. merza: 1. termija lrajneje rcnty. Aaspomnjenja.

6 6 Dny. 1 ßrjeda 2 schtwörtk 3 pjatk 4 ßobota 5 ujedzela 6 pöndzela 7 wutora 8 ßrjeda 9 schtwörtk 10 pjatk 11 ßobota 12 ujedzela 13 pöndzela 14 wutora 15 ßrjeda 16 schtwörtk 17 pjatk 18 ßobota 19 ujedzela 20 pöndzela 21 wutora 22 ßrjeda 23 schtwörtk 24 pjatk 25 ßobota 26 ujedzela 27 pöndzela 28 wutora 29 ßrjeda 30 schtwörtk Porjedzenc Evangelska. Theodory Rosamund. E Agapy Ambrosa H a p r l e j a, protyka. K atholska. Huga Franca P. Richarda Jsidora iu tn m m if, ma 30 dnjow. O # 5 skhadz. khow. h. m. t). m. A s s J sl A ) skhadz/ khow. h. m. h. m tydzen. Text dop.: J a n. 20, ; pop.: 1 Kor. 15, O n a sim o d. Jreueja Louisy Zölestina G Theofila Daniela Ju lija 1. n. p. j u tr. Sixta Hermana Alberta Waltrudy Ezechiela Leona Wulk A He» *&< Ha» urtř 16. tydzen. T ext dop.: M a t. 18, 1 7 ; pop.: Romsk. 10, M is. D om. Justina Tiburzija Paterna Aarona ) Rudolfa Valerija L. n. p. j u t r Jdy Tiburcija Anastasije Gerolda Aniceta Eleutherija t * HE HE pop. 17. tydzen. Text dop.: J a n. 21, ; pop.: 1 P etr. 2, J u b i l a t e Sulpizija Adolara Sotera Ju rja Alberta Marka (g) 3.n. p.j u t r. Viktora Anselma Sotera Ju rja Fidelis Marka scz rht rht z h Wv Wr» 18. tydzen. Text dop.: M at. 28, ; pop.: J a k. 1, K a n ta te Tertulliana Vitala Sibyle Eutropa 4.n. p.j u t r. Zity Vitala Antonije Khaty S OJE dop pop dop Kermanki a skölne tvifti pytaj sady na stronomaj 17 a 18. Meßaczkowe pschemenjenje a ivjedro. ( P o ßleni bertlik 2. haprleje rano 7 hodz. 25 m in. rjane naletnje wjedro lubi. W Mkody meßaczk 8. haprleje wjeczor 9 hodz. 52 min. rjane wjedro wobkhowa. H P re n i bertlik 16. hapr. rano 2 hodz. 35 m in. na wetsik a deschcz pokasuje. Pokny meßaczk 24. haprl. rano 6 hodz. smeje ßkönczne wjedro, ßo s deschczom wvtmenjaze., Stoketna protyka. H aprleja je wot spoczatka sym na; 4. rjenje a czopko; 8. wetsikojte a nahly deschcz; wot 9. hacz do 11. rjenje czopko; 18. sliwk a njewjedro; 19. rjenje; na to njewjedra hacz do 23.; 24. ßurow e; 25. ja ra syma a khmurne njebjo; 30. mröczne. 1. haprleje: 1. termija wopalenskeje katzy h ap r.: w Pruskej pokutny Sz'en. 30. haprleje: 1. termija dokhodneho dawka. Waspomnjevja.

7 Dny. 1 pjatk 2 ßobota Porjedzeim protyka. Evangelska. K atholska. F.aJ.W ak.ss Sigmunda F il.a J a k u b. Athstllstsija Meja, rö zow n ik, ma 31 dnjow. jkhadz. h. m. G ) khow. h. m u >) skh-dz.' khow. h. m. h. m tydzen. Text dop.: Luk. 11, 1 4 ; pop.: 2 Kor. 9, njedzela R o g a te 5. n. p. j u t r <*< 3 5 pop. 4 pöndzela Momki 1. pröstny dz wutora Gottharda P ija ßrjeda Dietricha Jan.zlacz. wr r ř schtwörtk B ozeftpieze B ozeftpieze inř pjatk Stanißk. D Mich. zjewj JłNř ßobota Hioba Hrjeh. Nac tydzen. Text dop.: J a p. sk. 1, 15 26; pop.: Ef. 2, njedzela Exaudi 6. n. p. jutr t* pöndzela Mamerta Mamerta wutora Pankraza Pankraca dop. 13 ßrjeda Servaza Servaca schtwörtk Kschesczijana Bonifaca pjatk Zofije ) Zofije ßobota Sary Jan a Nepom tydzen. Text dop.: J a p.sk. 2, 1 13; pop.: Ef. 1, njedzela l.tz. ftwjatk. 1. s. fwjatk pop pöndzela 2.ft.ftwjatk. 2 s. swjatk wutora Potenziany Cölestina i h ßrjeda Kwatember Suche dny i h schtwörtk Augnstina Konstantina Mr> pjatk Lejny Julije Wr> ßobota Desiderija (v) Desiderije W o tydzen. Text dop.: J a p. sk. 2, 38 a 39 ; pop.: Romsk. 11, č njedzela Sswj. troj. 1. n. p. swj ' pöndzela Hurbana Hörbana wutora Bedy Filipa Ner fix ßrjeda Florenza Hildeberta & dop schtwörtk Wylema Boz. ezela pjatk Khrystiany Maxima ßobota Barucha E Felixa <+< tydzen. Text dop.: J a p. sk. 2, ; pop.: 1 J a n. 4, njedzela l.n.p. ft.tr.2.«p.swj K 1 32> pop. 7 Kermanki a skötne n>iki pytaj sady int stronomaj 17 a 18. Meßaczkowe pschemenjenje a wjedro. C Poßleni bertlik 1. meje popoldnjn 2 hodz. 46 m in. ßkönczne o plödne wjedro pschinjeße. G M o d y mcßaczk 8. meje rano 7 hod^. 11 m in. je czopke a rjane. ) P re n i bertlik 15. meje wjeczor 7 hodz. 59 m in. n a deschczojte wjedro pokasuje. Pokny meßaczk 23. meje wjeczor 7 hodz. 21 m in., f widomnym sacm i- czom mehaczka, m a khmurne a reiche wjedro. Poßleni bertlik 30. meje wjeczor 7 hodh. 50 m in. mike a czopke wjedro lubi. Stoketna protyka. 1. a 2. meje ßurow e wjedro, wetsikojte o sym a; w ot 4. hacz do 15. rjane czopke w jedro, druhdy hrim anje a deschczik; 24. rano lob; 27. rjenje; 28. a 29. syma, pschi czimz deschczik pschökapuje; 30. m rös a mjcrsnjenje; 31. ßo zyly dzen deschczik dze, a ßneh do njeho plaza. Uaspomnjenja.

8 8 Dny. 1 pöndzela 2 wutora 3 ßrjeda 4 schtwörtk 5 pjatk 6 ßobota Porjedzena protyka. E v a n g e lsk a. K ath o lsk a. Nikodema Marzellina Erasma Karpasija Bonifaza Benigny G Theobalda Erasma Klotildy Kwirina Bonifaca Norberts «l e i B B i j, tzmaznik, ma 30 dnjow. skhadz. h. m. G ) 1*7 5 khow. *2 h. m. Ig a 8 2 n nrtř 8 7 t t skhadz. h. m ) khow. h. m Kermanki a skötne roifti p y ta j sady n a stro n o m a j 17 a 18. Meßaczkowe Pscheurenzerrje a wjedro. W Bttody meßaczk 6. junija popokdnju 5 hodz. 21 m in., s widomnym saczmiczom ßkönza, m a njewobstajne a ßurow e wjedro. ) P ren i bertlik 14. jun. popokdnju 1 hodz. 29 m in. wetsikojte a deschczojte wjedro pschinjeße. P vtny meßaczk 22. jun. rano 6 hodz. 7 min. rjane wjedro woczakowacz dawa. P o ßleni bertlik 29. jun. rano 12 hodz. 11 min. njewjedra s w etram i lubi. 24. tydzen. Text dop.: J a p. sk. 3, 1 10; pop.: Jak. 1, Stoketna protyka. 7 njedzela 2.n.p.tz.tr. 3. n. p.swj junija rjenja; 3. deschcz a sliwki; t t wot 4. hacz do 8. hrosne; 9. rjany 8 pöndzela Medarda Medarda czopiy dzen; 10. njestajne wjedro; 9 wutora Prim a Feliciana wot 11. hacz do 14. khlödne dny, m jes tym so tzu wjeczory czoplische; 10 ßrjeda Onofrija Marhaty zyky dzen a zyku nöz pospochi 11 schtwörtk Nikandera Barnabasa deschczik; 20. ran o jara syma; 22. a ä* 8 4 dop. 23. ja ra czopko; 24. wulki deschc^ a 12 pjatk Basilida Basilida sliwki; 25. ja ra syma; wot ßobota Tobije Antona Pad deschczik hacz do könza junija tydzen. Text dop.: Ja p.sk. 4, ; pop.: 1 T im. 6, ju n ija: 2. te rm ija krajneje rc n ty. 14 njedzela 3.p. tz.tr.) 4. tt. p.swj i f pöndzela Vita Vita Waspomnjenjst. i h pop wutora Justiny Bena i h ßrjeda Laury Adolfa r*i schtwörtk Arnulfa Marcela W h pjatk Gervasija Gero. a Prot J b ßobota Silverija Silverija njedzela 22 pöndzela 23 wutora 24 ßrjeda 25 schtwörtk 26 pjatk 27 ßobota 28 njedzela 29 pöndzela 30 wutora 26. tydzen. Text dop.: J a p. sk. 5, ; pop.: 2 Kor. 4, n.p.tz.tr. Pomhajb. (g) 5. tt. p.swj. Paulina Edeltrndy sm sji Basilija Jana Jana kschcz Eulogija Prospera 3 47 Jeremije Jan. a Paw spanzow Wladislawa tydzen. T ext dop.: J a p. sk. 5, ; p o p.: 1 P e tr. 3, S.n.p.tz.tr. Petr. Paw. Pawol. wop. 6. tt. p. swj Petr. Paw. 3 48j Pawol. wop. 3 49, >*» dop pop

9 Dny Porjedzenct Evangelska. protyka. K atholska lulij, praznik, ma 31 dnjow. skhadz. h. m. C ) khow. h. m. I I D sk h ad z/ khow. h. m. h. m. sä 1 ßrjeda Theodoricha Theobalda schtwörtk Mar. domp. Mar. domp * * pjatk Kornelija Anatola ßobota Florian«Udalrika tydzen. Text dop.: J a p. sk. 6, 1 7 ; pop:: Romsk. 6, njedzela tz.n.p.tz.tr. 7.N. p. swj HE pöndzela Jesaije # Goara HE wutora Wilibalda Wilibalda ßrjeda Kiliana Kiliana schtwörtk Zyrila Cyrila pjatk Bohußlawa Amalije i f ßobota Pija P ija I i f tydzen. T ext dop.: J a p. sk. 6, 8 15 a 7, ; pop.: 1 P etr. 2, njedzela 7.n.p.ß.tr. 8.tt. p. swj ih pöndzela Marhaty M arhaty ih wutora Bonavent. H Bonaventury r h t pop ßrjeda Jap. dzel. Hendricha Mv schtwörtk Rafaela M ar. z hör. K mo 3 7 dop. 17 pjatk Alexija Alexija Jfe? ßobota Eugena Kamil. L tydzen. Text dop.: J a p. sk. 8, ; pop.: Romsk. 8, njedzela 8.n.p.ß.tr. 9.n. p.swj pöndzela Elije Marhaty LK wutora Praxedy E) Julije sl ßrjeda M ar. Madl. Mar. Madl j<l schtwörtk Apollinara Apollinara A pjatk Khrystiny Khrystiny «< ßobota Jakuba Jakuba tydzen. Text dop.: J a p. sk. 8, ; p o p.: 1 Kor. 10, 12 a njedzela 9.1t. P f$ t v. top. s. Hany pöndzela Marsche Natalije wutora Pantaleon. E Jnnocenca pop. 29 ßrjeda Beatrizy Marsche i r? schtwörtk Ruthy Abdon. a Sen dop pjatk Florentiny Jgnaca Loy KermanKi a skötne wiki pytaj sady na stronomaj 17 a 18. Meßaczkowe pschemenjenje a wjedro. D M iody meßaczk 6. ju lija rano 4 hod^. 54 m in. je tuzno a mröczne. Z P ren i bertlik 14. jul. rano 6 hodz. 24 min. njcwjedra j deschczikami pschinjeße. Pokny meßaczk 21. jul. popoldnju 2 hodz. 49 min. znjam hoji. C P oßleni bertlik 28. jul. rano 5 hodz. 28 m in. budze ßuchi a wetsikojty. Stoketna protyka. W ot 1. hacz do 3. ju lija symue dny a khmurne njebjo; 4. c^oplo; 6. ja ra sym a; wot 7. hacz do 18. rjenje czopko; w ot 19. hacz do 21. deschczik; wot 22. rjany c oply a horzy czaß hacz do könza ju lija. 23. julija: Spoczatk ptzyczich dnjow. Waspomnjenja. 2

10 10 Dny. Porjedzena protyka. Evangelska. Katholska Augusts mim, mo 31 dnjow. skhadz. h. m. ( D khow. h. m. S Ä 5 SS*. D skhadz. khow. h. m. h. m. 1 ßobota Petra w rjecz. P etra w rjecz HE tydzeu. Text dop.: J a p. sk. 9, 1 8 ; pop.: Rornsk. 2, l i. 2 njedzela lo.np fo.tr. ll.n.p.swj HE pöndzela Augusta Schczep. nam HE wutora Dominika D Dominika Ä ßrjeda Oswalda M arj. sneh schtwörtk Khr. pschekr. Khr. pschekr pjatk Natuscha Kajetana 4 34 < ßobota Severa Cyriaka tydzeu. Text dop.: J a p. sk. 9, ; Pop.: Rornsk. 1, njedzela 11. «.$>. fo.tr. 12.np.swj ih pöndzela Lawrjenza Lawrjenca i h wutora Hermana Susany ü b ßrjeda Klary ) Klary W o pop schtwörtk Aurory Hippolita W o pjatk Eusebija Athanasija ßobota Mar. d. n. Mar.donj tydzeu. Text dop.: J a p. sk. 10, 25 33; pop.: 1 Kor. 4, njedzela 12.n p.fo tr. 13n.p.swj « dop. 17 pöndzela Liberata Liberta wutora Augustiny Heleny ßrjeda Sebalda (g).ludwika schtwörtk Bernhard«Bernhards pjatk Anastasija Franciski ßobota Alfonsa Filiberta ffff tydzeu. Text dop.: J a p.,k. 12, 1 11 ; pop.: Rornsk. 7, njedzela 13. «.$>. fo.tr. 14n.p.swj fff pöndzela Bartromja Bartromja wutora Ludwiga Ludwika JirtP ßrjeda Samuel«E Sebalda pop. 27 schtwörtk Gebharda Jozesa Kal pjatk Pelagija Augustina ** ßobota Ja n a ßmj. Jan a hlow dop tydzeu. Text dop.: J a p. sk. 13, ; pop.: F il. 3, njedzela 14. «.)>. fo.tr. Swj. jandz HE pöndzela Josuy Rajmunda Kermanki a skötne wiki pytaj fnbt) na stronomaj 17 a 18. Meßaczkowe pschemenjenje a wjedro. W Mkody meßaczk 4. augusta wjeczor 6 hodz. 7 m in. srneje rjane zujowe wjedro. H P r m i bertlik 12. aug. wjeczor 10 hodz. 7 m in. czopke a rjane wjedro wobkhowa. Pokuy meßaczk 19. aug. wjeczor 10 hodz. 23 min- hrim anje a deschczik pschinjeße. C Poßleni bertlik 26. aug. popokdnjn 1 hodz. 4 min. njestajne wjedro woczakowacz dawa. Stoketna protyka. P re n ja polojza augusta je rjan a cz'opka; 8. zyky dzeń deschczik; wot 9. hacz do 11. mröczne a s dzela deschczik; 13. rjenje; 15. w nozy m rö s; 16. hrim anje a nahky deschcz; 17. symny deschczik; w ot 18. hacz do 25. rjenje a ja ra czopko; wot 26. hacz do 28. wschcdnje hrim anja a wjele deschcza; tez pvßlenjej dnjej augusta deschczik. 1. augusta: 2. termija grünt* skeho dawka. 23. aug.: Könz Ptzyczich dnjow. Maspomnjenja.

11 Dny. Porjedzena protyka. Evangelska. K atholska September, Poznjenz, ma 30 dnjow. Q skhadz. 1khow. h. m. ]h. m. 5) skhadz.' khow. h. m. h. m. t f e r! 1 wutora Egidija Egidija M ßrjeda Absaloma Schczepana schtwörtk Mansweta D Mansweta pjatk Möjsaßa Rozalije $ ßobota Nathanaela Lawrj. Just kh tydzen. Text dop.: J a p. sk. 14, 11 18; pop.: G al. 5, , 5. 6 njedzela 15.N p ß t r 1 6.n.p.s w j s h pöndzela Reginy Reginy I4! wutora M arj. narod. Mar. nar W h ßrjeda Sidonije Korbiniana M o schtwörtk Pulcherije Mikk. Tol pop pjatk Abraham«H Prota J? ßobota Bohumila Gwida tydzen. Text dop.: J a p. sk. 14, ; pop.: Es. 3, njedzela 16.N p t r 1 7.n.p.s w j pöndzela Kschiza pow. Kschiza pow dop. 15 wutora Frideriki Nikodema A ßrjeda Kwatember Suche dny A schtwörtk Lamperta Hildegardy pjatk Tita (g) Dom. Will ßobota Renata Januarija ffff tydzen. Text dop.: J a p. sk. 15, ; pop.: Es. 4, njedzela 1 7.n.p.tz.tr. 1 8.n.p.s w j HÜ pöndzela Mateja Mateja scz **ř wutora Maurizija Mauricija ßrjeda Thekle Thekle pop. 24 schtwörtk Jan a podj. Gerarda pjatk Kleofasa E Kleofasa »E ßobota Zypriana Justiny tydzen. Text dop.: J a p. sk. 17, pop.: Hebr. 10, 38 11, njedzela 18.n p tr. 1 9.n.p.s w j dop pöndzela Wjazßkawa Wjacslawa wutora Michaka Michata WC ßrjeda Hieronyma Hieronyma Kermanki a skötne wiki p y ta j sady n a stro n o m a j 17 a 18. Weßaczkome pschemenjeuje a wjedro. O Mkody meßaczk 3. septembra dopoldnja 9 hodz. 11 m. rjane o czopke dny lubi. H P re n i bertlik 11. sept. rano 12 hodz. 2 m in. je pschemenjate. Pokny meßaczk 18. sept. rano 5 hodz. 59 m in. khmurne a deschczojte wjedro pschinjeße. E P o ßleni bertlik 25. sept. rano 12 hodz. 2 m in. m a rady wetr a deschczik. Stotetna protyka. Septem ber m a hacz do 4. czopke w jedro; 4. w nozy hrim anje o nahly deschcz; wot 5. hacz do 9. rjane ßtönczne w jedro; 11. rano deschczik; w ot 18. hacz do 25. njewobstajne a wetsik, pschi czimz s khwilemi ßneh pscheletuje; 26. rjenje a czoplo; 29. a poßlenjeho septembra deschczik septembra: 3. tc rm ija k rajn eje rc n ty. 2. tc r m ija dokhovneho daw ka. Ilaspornnjenja. 2*

12 12 Dny. Porjedzeno Evangelska Oktober, winowz, ma 31 dnjow. protyka. Katholska. C skhadz. h. m. ) khow. % m. # 5 'S 1 N L D skhadz/ khow. h. m. h. m. 1 schtwörtk Remigija Remigija pjatk Rahele Leodegara z ń t ßobota Maxim. D Kandida S4! tybzeti. Text dop. : J a p. sk. 19, 1 - i i ; pop.: Ef. 4, njedzela 19.n.p.s;.tr. Swj. röz s^j pöndzela Plazida Placida M o wutora Fidy Bruna ßrjeda Esthery Justiny je f schtwörtk Efraima Brigity pop pjatk Dionisija Dioniza Je? ßobota Athanasija H Franc. Borg L tydzeü. Text dop.: J a p. jf. 19, 23 10; pop : Kol. 3, njedzela 20.n.p.ß.tr. 21.n.p.fwj & pöndzela Maximiliana Maximiliana A wutora Kolomana Kolomana A '4 5 dop. 14 ßrjeda Burkarda Kalista schtwörtk Hedwigi Theresije > * pjatk Haka Hala ffff ßobota Jnnozenza <A Hedwigi frtf tydzeü. Text dop.: J a p. st. 20, 17 38; pop. : 1 P etr. 1, njedzela 21.n.p. tz.tr. 22.n.p.swj uns pöndzela Ferdinand«Petra Alkant wutora Wendelina Wendelina f i ßrjeda Wörschle Wörsche schtwörtk Kordule Kordule pop. 23 pjatk Severina Severina ßobota Salome C Rafaela tydzeü. T ext d o p.: J a p. sk. 21, 8-14 ; pop. F il. 1, i i. 25 njedzela 22np tz.tr 23.n.p.swj »C pöndzela Amanda Bernwarda dop wutora Sabiny Sabiny ßrjeda Schim. Judy Sym. Judy schtwörtk Narzißa Eusebije pjatk Klawdija Serapiona kh ßobota S s w j re f. Wolfganga s h Kermanki a skötne wiki Pytaj savy n a stronom aj 17 a 18. Meßaczkowe pschemenjenje a wjedro. D M lody mcßaczk 3.oftobra rano I hodz. 53 ntiit. mröczne njebjo a symu pschinjeße. D P ren i bertlik 10. oft. wjeczor I I hodz. 52 titttt. hischcze nekotre rjane dny lubi. P olny meßaczk 17. oft. popokdiiju 2 hodz. 40 ntiit. m a wlözne a mhokojte rojebro. ( Poßletti bertlik 24. oft. popofbttju, 2 hodz. 51 ntttt. mofre a hrostte wjedro wobfhowa. Stoketna prolyka. 1. cftobra tjenje; 2. a 3. rano m rös a jaßne njebjo; 4. a 5. rjenje czopfo; 7. zyly dzeü deschczif; mot 8. hacz bo 14. mröczne a ftjma, Psck>i czimz druhdy m iholi; 15. weisifojte, fhm urne rojebro a dejchczif; 16. w ulfi toetr a ßneh; 19. pschem ĕnjate; root 21. hacz bo 27. rojefe deschcza, bo fotrehoz ßo ßneh mescha; 29. rjenje boscz; 30. oftobra mröczne a jtjma. 1. oftobra: 2. term ija w opalenskcje katzy. Aaspom«je«ja.

13 l Dny. Porjedzena protyka. Evangelska. I Katholska November, nafymnik, ma 30 dnjow. 0 D skhadz. khow. f I skhadz. khow. h. m. h. m. h. m. h. m. 45. tłjb eń. Text dop.: J a p. sk. 24, ; p o p.: F il. 3, njedzela ZZ.p.tz.tr.GWschswjat ! b pöndzela Khud. dusch. Khud. dusch wutora Huberta Huberta ßrjeda Karola Korl.Borrom schtwörtk Blandiny Zach. ahilzbj pjatk Leonharda Leonarda qm pop ßobota Erdmana Willibrorda tydzen. Text dop. : J a p. sk. 24, " pop>: G al. 6, njedzela 24 n p tz tv 25.n.p.stt»j pöndzela Theodora H Theodora wutora M. Luthera Handr. Avell He» 2 33 dop. 11 ßrjeda Mennasa Merczina bisk schtwörtk Modesta Mercz. bamz f* pjatk Arkadija Stauislawa ffff ßobota Levina Serapiona tydzen. Text dop. J a p. sk. 25, 6 15; pop. 2 Kor. 5, njedzela 25.rr ptztr 26.n.p.swj pöndzela Edmunda ( )Othmara w wutora Huga Hrjehorja frfc ßrjeda Hesychija Oty schtwörtk Hilze Hilzbjety tjiilc pjatk Pok. pjatk Felixa Val uiuc 7 52 pop. 21 ßobota M arj. wopr. M arj. wopr tydzen. Ssw obodne texty. 22 njedzela Ssw.semr. 27.n.p.swj pöndzela Felizity C Klimanta wutora Khrysogena Jana z ksch jf dop ßrjeda Khatrny Khatrny if schtwörtk Konrada Konrada pjatk im. Metaf. Virgilija ßobota Ruf«Rufa tydzen. Text dop.: Jerem. 31, 31 34; ps. 100; J a n. 17, 3 ; pop. Luk. 1, njedzela l. n. a M i c u t. 1.n.advent pöndzela JO e<3 ö S-t Handrija Kerinanki a skotne wiki pytaj sady na stronomaj 17 a 18. WHaczkowe pschemenjenje a wjedro. M M lody meßaczi 1. novem bra wjeczor 7 hodz. 28 m in. s wetrom a deschczom sastupi. H P re n i bertlik 9. noti. dopoldnja 9 hodz. 4 1 miti. rady ßneh pschinjeße. P olny meßaczk 16. nov. rano 1 hodz. 11 m in., j w idom nym saczmiczom meßaczka, ßuchu symu lubi. C Poßleni bertlik 23. nov. dopokbnja 9 hodz. 21 m in. jmeje saßo böle mike wjedro. Stoketna protyka. W ot 1. hacz do 14. novembera deschczikojte a doscz^ symne^ w jedro; 16. w nozy ßo ßneh dze; w ot 17. hacz do 20. deschczik; na to rjenje czopko, kaz w leczu, hacz do könza novembra. Jaköowe weschcz. wo wjedr«. 1. rjadow nje: 9. februara, 10. m erza, 8. haprleje, 8. meje, 19. augufta, 18. septembra, 17. oktobra, 16. novembra. 2. rjadow nje: 10. jan u ara, 25. m erza, 24. haprleje, 23. meje, 6. junija, 21. ju lija, 3. oktobra, 1. novem bra, 15. dezembra. 3. rjadow nje: 25. jan u ara, 23. februara, 22 jjunija, 6. julija, 4. aug., 3. septembra, 1. dezembra, 31. dez. Aaspomttjenja.

14 14 Dny. Porjedzeno Evangelska December, hodownik, ma 31 dnjow. protyka. Katholska. ) skhadz. khow. h. m. h. m. # flh h. a m. d z / D khow. h. IN. 1 wutora Longina G EUgija ßrjeda Aurelije Bibiany J f schtwörtk Franza Xav. Franca 3Eat> « pjatk Borbory Borbory q ßobota Amosa Sabby A tydzen. T ext dop.: Jes. 4 0,1 5 ; M al. 4,1 a 2 ; 1 T im. 1,1 5 ; pop.: M a t. 3, njedzela 2.a d v. M ikk.il.n.advent A pop pöndzela Markwarda Ambrosija A wutora M arj.podj.) M a r j. p o d >*» ßrjeda Agrippiny Leokadije dop. 10 schtwörtk Judithy Melchiada n pjatk Damasa Damasa HÜ ßobota Epimacha Maxencija vmf tydzen. Text dop.: Hagg. 2, 7 10; 1 M öjs. 49, 18; 1 T im. 2, 4 a 5 ; pop.: Luk. 3, njedzela 3.n.advent. Z.n.advent pöndzela Jsidora Nikasija t i wutora Jgnaza Khrystiany M ßrjeda Kwatember Suche dny schtwörtk Kolumbija Floriana pjatk Wunibalda Graciana ßobota Reinarda Nemesija tydzen. Text dop.: Jes. 12, 2 3; 5 M öj. 18, 18 a 19; 1 J a n. 4, 9 ; pop : J a n. 1, njedzela 4.n. advent. 4.n. advent M pöndzela Domascha Domascha $ wutora Beaty Flaviana pop. 23 ßrjeda Daqoberta C Viktorije r*i dop schtwörtk Patorziza Patorziza pjatk Bozi dzen 1. s. hodow s h ßobota 2.tz.hodow 2. s. hodow qe tydzen. Text dop.: Jes. 40, ; ps. 103, 8 18; J u d. 24 a 25; pop.: J a n. 1, njedzela N.po.hodz. N. Po hodz qe pöndzela Njewin. dzecz. Njewin. dzecz wutora Jonathana Domascha K ßrjeda Davida Davida schtwörtk Sylvestra G Sylvestra KermanKi a skötne wiki pytaj sady tut stronomaj 17 a 18. Meßaczkowe pschemenjenje a ivjedro. D M lody meßaczk 1. dezembra pschipokdnjn 12 hodz. 40 m in. pschi jaßnym njebju symu lubi. D P ren i bertlik 8. dez. wjeczor 6 hodz. 8 m in. wetsik a ßneh pschinjeße. Potny meßaczk 15. dez. popokdnju 1 hodz. 48 min. s krutym i m rösam i sastnpi. C P o ßleni bertlik 23. dez. rano 6 hodz. 33 m in. na ßkabu symu a ßneh pokasnje. D M lody meßaczk 31. dez. rano 4 hodz. 5 min. pschi mröcznym njebju ßkabu symu wobkhowa. Stoketna protyka. 1. a 2. dezembra ßneh; wot 3. hacz do 8. njestajne wjedro; 10. w nozy kruta syma a wulki ßneh; 11. a 12. ßurow a sym a; 13. a 14. ßneh, ale syma popuschczi; wot 16. hacz do 20. pschi jaßnym njebju kruta syma, a ßneha mako. 31. dezembra: 4. tcrmija krajneje renty. Naspomnjmja.

15 15 ö «as i-<xo O ic O io O lo O io O O O O O O O O O O O O O. H H ( N o q c o c o ^ ^ i o i > c o a 5 0 o o o o o o o H fm CO ^loo O O xr H io O Wobttezenje danje. f -tj jh S i S OHj]Cl5'#» 5ist«t.COffl. <N»st b- ^ł< N N 'jl t» ^COCOO^^^OÜOiOO5COt^COCOiOCOQOcOW0»st HnnnHOKM^COCO^OOG^CD H 00 CD M L- ä - LOiCOiO iicolo lio O IO IO I I (MiOl> 1W»OI> 1(Mio 1 lo 1IC lo s I 1 1 H H H H (M W (M C O C O ^^io O isto ic O O O « H H N tm O io O <MiQ -+^ Oo»oOb-»stcoco<N o oo»st so 00»st»st»st hh COiDC^05HCOŁOCDOO(MCOOCOI>0(MOř-iOiD)0»E «^T" HHHHrHW(NCOCOfOI>HiOCOI>t>isl B» g s i Ö- ist ist ist ist ist ist 4W io I>O N i01>o ln io O io O io O IO O ( N ^ e w rh SO lo 00 Nt-HCO lo 1lO 1HO ^ -4-* «S I Ä rf. <s l l l g... " r- ^ 4-» «s s '1 =. 8 I S 1 Ä- Ä ^ «u n ^ V? 4»el -4» l HHHHCqCMi^lCOCC^^OiCOOO^UOistO 1 l O t- 4 t- t- -* b- 4* t- -41 GO 4» ifi ^-n 1WiO COOHCOiO!OOcO OCO I SO CO CO 00 O»" HHHHHCdSJOJCOCO 1CO ffl Cst ffl co l H H H m S? g ^ Z Z Z Z 1 Z Z Z Z 1 Z Z Z Z I I M H H H H C ü C iis q a ) M '^ f f ln h h ( M CM 0»ct»st»st JQ I>(M C D lo lst^c iln ^O N ain ^t' _hh C0^CDl>05OHC0THI>OC0CDC500I>C0LstHQ0CD 5"~ H r-ih W H N W IfK M iq X H ^O lo H ist»st»st»st»st»st C 0 t* im O t> (M O t- O O ö O I O IO HCOlßC-OO N 4 lo C» rt 4 00 i-l lo 1lO 1ifl «S I 1 1 I I 1 ^Hr-fCOC-ł-O T 1CO.& Ä»Sj 55 T # 1 L O K 8 S - «. so «--- w O Cst»st oo est ist 00 Cstist»st»st l NCOiO0I>COOrH(MiOI>O(MistOist 1IC O o I so t-ht-hth-m-i <G<IC<1G<3lOI>' ] C<J lo LO l H H O i, 2 ^ C O lo O lo O lo O lo O lo O O O O O T-i so to i> oi sqeoiooort t# i> I 1 I I HHHHH(M(M(MCOCDQ(MiO O O O I I HHCOlOO T 1CO Wobttezenje, schto pimt Pkacji, hdyz je zentnar 1, 2, 3 atd. markow Punt pschezo telko np. pkaczi, kaz zentnar markow. A na wopak: Zentnar pschezo telko markow pkaczi, kaz punt 5 ~ 1-lin O io O io O io O v O O O O O O O O O O O O O O. H H M M m n ^ ^ ö f f l t - M f f l O O O O O O O O «H T-KMCO'#iOOOO «1-1 to o rh

16 <0* 1 s a - e «" M- O C O C O - d Q Ü ^ ^ W M H o io tr f ^ t^ o o to to i- L H L O hp>. co fco 05 i co t«z 8 er ä 5 ^ a «8 _ # g B «0>< IM) t > 1 ^ 1 1 t * ) > ł ^ 0 C O «J p > l^ 0 3 K I I - * ^ I F M- h-l 1 Ll-l to K O O ^ O C O C D ^ l- J O J tř* CO b» CL f.» ts co co co co co cc co co co O c o c o - a o ł C ^ ^ w t ^ H K K H H P H K K H K 0 0 ^ x ^ co bs 05»00b >O II 1 1 G 0 * a - J i 0 i ^ r f ^ 0 5 OOlOOlOOlOOlOOl ««g ss t5 a c. rr g <Ö* 3 ««-e w. Pf s? 3 F 8 3 ^ 3 L ss rr V g <e* 1 «a s, '* - i - i * " i G 8 s 'S- ^ ^ ^ ^ ' o o c n r o c D O J O s o ^ i ^ K g* c a rr V g 111 I s 8 -g, C*M W O l i l l l l 3 2 ~ 8 s 5 % 8 3 s t p g«, er» so< -»» s.^ "H ** g «ř rv «*< S - e» rv S o 5 -s rr» >SP er ä" «*<» 4 T w s «* S -» rv «*< * <-K» «v l l l l l l l I l l l l l l l l I - b M- 1 11» I * h-* 1 * 1» 050irf^05l0l 1LO O C 0 ^ 0 5 Ü ^ ^ 0 5 IO K a a «H L ^ 1 Z -S a to to lo IO to K P H H H K G 0 05 ^0 5M C 0< lo i^lo O C 0< l0 ^0 5P M OS *5 M (km K ^0)03t-{)5üiC ß x» s 3 n 8 V % H C5l010lOtOtOb5W IOIOM HM to K O C O C O M O SÜ ^^O StO H O O G O ^."F3S 3 c* -» 1= H L jy a 3 a-h- s 3«3 s S: oioiatm *-t *t 't -tf*tf -üiöicocoaooo ^ W H c o - a o i t M o o 'a o > w i - o Ct -1 ts ^ * łtd H i^ a o 5 P Ł a O if f l b V 1 1 I I I S y i 8 łpx^rf^^l4^.h^rt^>p tp-050j05c»0j0jtu C 0 -] 0 lrf^0 3 t0 K O td C 0 -afflw ^ 0 5 p 3 : : & -ag W I I 1 1 Z & a 2» W W W -0-<I i ^0 5K C K lc ^fm O O C 0 ^]C n 05 H O G 0 -g tfioito^tf^aohciocc. co ^3^3O5O5O<OiOiOiOiOiOiOiOiOi^ O Oi O Oi O O GO *305 Oi 05 IO h-1o O p ä 3 3 8_ - ^ 3 s?,c& 2 rr.ot-rf. *1 «'SS 3 p -ö ^ ^ i ^i * t ^ i * i ^i 11 > ^ a 3 'S 4 a-tr ^ o: to H coooocoooooc S H t0 0 5 ^0 ^ ^to O G D < lo i0 5 M O C t$ 1^ 05 CO co if» 05 H Oi 05 CO co Ot Z «O» to 1 >- 1 L1 1K-1 1 ^ 1 11 ^ f Ł L( Ł^ L 3-5iÖ>» Sio- 1 I 0^^ff^O J0510tO M H 1 CO CO QO 1 I O O lo O lo O lo O lo O l 1 0X001 ü'a2b»b3totn3ln3is3is3coi-t -i -Ll L l-i a -ty -ag. * p* 3 ^ a 3 ^ a - e bcü'coü'tfa-üjbob )l-l WO> n» <1 ffl Ol CO ^ffi-ac Kl ^> O Ci C O ] O U K W ts ^W Ifk ffi^lo 05 O D K O -Z " 5 : )k-vich Urvttt g ksvtz *4u i f-hoz izjjvj lervtz Lftqtz 'v,ipm slual);iqow

17 Hermanki a skötne wiki. -(dop. = dopoldnja; Pop. = popoldnju; h. hermank; k. = konjaze wiki; ßw. = ßwinjaze wiki; w. = wokmowe wiki; l. tenotoe :wifi; snamjeschko * reka skötne w ik i, snamjeschko t Pak h erm a n k a sk ötn e w ik i; hdzez niczo Pödla njesteji, tam je jenoz herm ank.) NB. Dokelz ßo hermanki druhdy pschepokozuja, ß u smylki mözne. WufKi rözk. 2. R uland*, Lipsk(haczdo 15.). 7. Njeßwaczidko*!. 8. K am jenz* 12. K insbörk*. 19. Biskopizh*. 21. D obrilug ßw. 22. Kamjenz (dop.)*. 26. D razdzany (nome mesto)* k-, Lukow* k Lukow. ISaft; rözk. 2. K ulow *, Kinsbörk*, D am no*, G rabin*k., G aßynfk., Luban*. 3. Luban. 4. Njeßwaczidko*!.,Radeberg*, Z arow, Luban. 6. S ta r a D arbna*. 6. R uland*, K alaw a ßw. 7. Kalaw a* k. 9. W ojerezys, B ro d y s, S h o - rjelzs, W ostrowz, Kalaw a. 11. W ulki H ajn* k. a desk. wiki, Parzow *. 12. Kamjenz*, Wulki H ajn. 13. S h o rjelz hornczerske wiki. 14. Drjowk*. 16. Hrödks, Biskopizh*, G nbin * t, Grozischczo*. 17. Barschczs k., Grozischczo. 20. Wetoschow ßw. 21. Wetoschow* k., O rtrand* R ö sb o rk f, L uborasß k., S to lp in, Nowosalz, D o b rilug*, Wetoschow. 24. D obrilug. 25. Nowe Mesto*k., R adeburg* D obrilug ßw. 26. Radeburg L ubin ßw. 28. Lubin*k.,Rukow*k.,Zitawa. Merz. ' 2.,Rychwa!d f, Halschtrowf, Z itaw a* k., A stan k n o w f k., Pschibus t, Z ahanj-, L ubin, ; Rukow B a rt*, L a s s, R uland*, l Eisenberg*.? 4. Njeßwaczidko* l, R uland, - W ösbork*, Luban*. > ö. Kamjenz*, S ly Komorow ßw., Wikow*. 6. S ly Kom orow* k., Wikow. '7. S ly Kom orow, Mischno* 1, Trebule t k. l. t Merz. 9. D u b zf, Biskopizh*, Rychbachß, P iz n o f, G rabin* k., D razdzany. 10. B jarnaczizy* G rabin. v 11. S to lp in *, Z e m rf k., Z a row* k. 13. Czerwjena W o d af, S ta r a D arbna, Lubnjow ßw. 14. Lubnjow* k. 15. Mischno. 16. Wojerezy*, M uzakow f, Lubij* k., Pokczniza*, Lubnjow, Köstkow*!., B ja rn a - czizq. 17. G a ß y n f k., Köstkow. 18. Rum börk, G örow. 19. S horjelz*, Beskow*. 20. K alaw a ßw., Beskow. 21. BudyschinP, O rtran d * k., K alaw a* k. 23. K ulow h, Budyschin, Lubor a s f k., O rtran d, G nbin* k., Lukow* k. 24. Barschcz*. 25. Nowe Mesto* k. 31. Dzezef, Scherachowf. *1234*89 Kaprfeja. 1. Njeßwaczidko*, Parzow *. 2. Kamjenz (dop.)*. 3. R uland*. 4. S ta r a D arbna*. 6. W ösbork*, Kinsbörk*, Khocz'ebusf k., Pözkowy, D rjezdzany (nowe mesto)* k., Lipsk (hacz do 2. meje). 8. Stolpin*, Radeberg (dop.)*. 9. Radcberg (pop.). 11. Drjowk*. 13. Halschtrow*, M ikoras f, Drjowk, Brody-s. 14. Krakowf. 15. D am na*. 17. S ly Komorow ßw., W etoschow ßw. 18. S ly Komorow* k., W etoschow* k. 20. Rakezy, Biskopizh*, S ly K om orow, Wetoschow. 21. Z aro w w. 23. P obrilug*. 24. Z arow * k. 27. W ojerezyf, Kulow*, Lubor a s ß k., Biskopizh, Radm e- riz y f, Lukow* k. 28. Suforo: 29. Pokczniza*, Nowe Mesto. 30. Kamjenz*, Beskow. Weja. 1. B a r ts, Beskow, K alaw a ßw. 2. R uland*, K alaw a* k. 4. L ubijs., Kamjenz (pop.)s, R uland, K alaw a, G u b in s k. 6. Njeßwaczidko*. Rukow* k., Pow e Mesto* k., W etenzas, Z em rs k. 8. Pschibuss, Lubin ßw., G ro zischczo, Rukow. 9. L ubin* k., T reb u les k., Wikow*. 11. Wösbork*, Hrödks, K insbörk*,biskopizh*,gaßynsk., L ubin, Wikow, S slanknow s k., Z a h a n s. 12. Barschcz s k., Eisenberg s, K insbörk (pop.). 13. Radeburg*, D obrilug ßw. 14. Khoczebus* k. a wöskowe wiki. 19. K ulow s, W olbram ezys, ZyhaUnf. 21. Lukow*. 22. Czerwjena W odas, 24. Mischno. 25. P izn o s. 28. Kamjenz*, Khoczebus*!., K alaw a w. 29. Su&njom, ßw., S ta r a D a r bna. 30. W ojerezy w., Lubnjow* k., S ta r a D arbna*. Junij. 1. S h o rjelzs, Wulki H ajn* k. a desk. wiki, Lubnjow. 2. Wulki Hajn. 3. Njeßwaczidko*, L ubin w., Görow*. 4. K am jenz*, Khoczebus* l, O rtrand* k., K alaw a w. 5. R uland*, O rtran d, S h o - rjclz hornczerske wiki. 6. Lubin* k. 8. L ubans. 9. Khoczebus w., Luban. 10. D obrilug ßw., Luban. 11. Khoczebus* k., K alaw a w. 12. Hrödk w. 15. Rychwalds, G rabin* k, Radeberg*. 16. G rabin. 17. P arzow *, D am na*, G rabin w. 18. Khoczebus* t, D am na. 17 Zunij. 22. Huczinas, M uzakow s, H alschtrow*, G ubin* k., G aßyn U, Köstkow* k. 23 B art*, Köstkow. 24. W jeleczins, W ojerezy*, B rodys. 25. Khoczebus* k. 26. S ty Komorow ßw. 27. S ly Komorow* k. 29. R ösborks, Drjowk*, Lubor a s s k., S ly Komorow, Rychbachs, D razdzany, Z aro w s k. 30. Drjowk. I M 1. Njeßwaczidko*. 2- Huska, Khoczebus*!., D ubzs. 3. R uland*, K alaw a ßw. 4. T reb u les k., K alaw a* k. 6. Dzezes, Biskopizh*, G rozischczo*, D rjezdzany (nowe mesto)* k., K alaw a. 7. Barschcz*, Grozischczo. 9. Khoczebus* k. 11. Lubin* k., Rukow * k. 13. Lukow* k., Rukow. 15. D obrilug ßw. 20. Lubij* k., Pokczniza*. 21. Pokczniza. 22. Radeburg*. 24. Krakow* f. 25. Z arow * k. 27. W ösbork*, Pschibus*,Nowy G ersdorf. 30. Kamjenz*. August. 1. Budyschinf. 3. Kulow s, D am na*, B udyschin. 5. Njcßwaczidko*,Wikow*,Görow, W etenzas. 6. Kamjenz (dop.).* 7. Czerwjena W odaf, S ly Kom orow ßw. 8. Sky Komorow* k., Lubin* k. 10. K insbörk*,gubin*k.,dobrilug*, Z ah an s. 11. L as s, B a rt*, D obrilug. 12. Zem r* k. 14. Wetoschow ßw. 15. Wetoschow* k., R uland*. 17 Pokczniza*, R uland, Wetoschow, G aßyns k., Grabin*k., Sstanknow f k., Rumbörk. 18. G rabin. 3

18 18 August. 19. Radeberg (dop.)*. 20. Beskow*. 21. Beskow. 24. W ösborks, H rödks, Halschtrow s,b rodys,shorjelzf. 26. Nowe Mesto* k. 27. S ta r a D arbna*. 28. S horjelz hornczerske wiki, Lubnjow ßw., S ta r a D a r bna. 29. O rtran d * f., Lubnjow* l, Barschcz*. 30. Mischno. 81. W ojerezy*, O rtran d, T rebule* f., Lubnjow, L ubans, Lukow* k. September. 1. Lukow, Luban. 2. Njeßwaczidko*, Luban. 3. D obrilug ßw. 4. R uland*. 6. Kinsbörk*, Rukow* k. 7. K hoczebuss k. a karpjaze wiki, Pschibuss, Köstkow* k., Biskopizy*, W ulki Hajn* k. a deskowe wiki, Rukow, Z itaw a* k. 8. W okbram ezys, W ulki H ajn, Köstkow. 9. S to ip in *,, D am na*, R adeburg*, Z e m rs k. 10. R adeburg, D am na. 11. K alaw a ßw. 12. Kalaw a*. k. 14. D zezef,z aro w sk., K alaw a. 16. P arzo w *, Radeberg (dop.)*. 18. L ubin ßw. September. 19. O rtrand* k., L u b in * $., Drjowk*, Mischno* k. 21. B a rts, M uzakow s, Drjowk, K am jenz(dop.)s, M ikorass, Rychbachs, Grozischczo*, L ubin, W ostrow z, Lipsk (hacz do 17. oft.). 22. Grozischczo. 23. Pokczniza*. 24. Khoczebus* k., Pokczniza. 26. W ojerezy w., Lukow ßw. 28. W ojerezys, T rebules k. I., Halschtrow*, G u b in s 1, Biskopizy, G rabin* Nowosalz. 29. Wjeleczin-s, G rabin. 30. G rabin w. Hktober. 1. Kamjenz (bop.)*,v Khoczebus* f., Krakows-, Z arow w. 2. R u lan d *.. 5. H u czin as, Kulows-, Scherachow s, D am na*, Rakezy, L u b o rass k., Hrödk*. 6. Eisenberg* k. 7. Njeßwaczidko* l., W etenzas. 8. Khoczebus* k. 9. C zorna toobaf. 10. Dubz-s. 12. Lubij-j-k., Biskopizy*. Köstkow* k., Z y b alin -s,,s ^an k - now sk.,r um bork, Z a h an s. 13. Barschczs k., Sky Komorow ßw., Köstkow. 14. Nowe Mesto* 1, Sky Komorow*. Oktober. 15. Khoczebus* $., Wikow*. 16. Wikow. 18. Njeßwaczidko desk., kuczw. a ßmol. wiki. 19. Wösbork*,Halschtrow*,Brobt)f, Rychwakds, D razdzany, Kinsbörk*. 20. Kinsbörk. 21. Görow. 22. Khoczebus* k., O rtrand*., 23. Wetoschow ßw., O rtrand. 24. Wetoschow* k. 26. P izn o sk., Wetoschow, B jarnaczizys Radm erizys. 27. Wulki H ajn* k. a desk. wiki. 28. Nowe Mesto, D obrilug ßw., Radeberg (pop.)*. 29. Kamjenz (dop.)*, Khoczebus*!., Beskow*, Radeberg. 30. Beskow, S ta ra D arbna. 31. Drjowk*, Ruland*. Wovember. 2. Hrödks, Lukow* k., R u land*, D razdzany (nowe mesto)* k. 3. B art*, Lukow. 4. Njeßwaczidko* l. 5. Kamjenz (dop.)*, Khoczebu s* k. 6. Lubnjow ßw. 7. Budyschins-, Trebules- k. l., Lubnjow * t, Rukow*. 9. Budyschin, Rychbachs-, G u- 6 in f., Grozischczo*, Lubnjow. 10. L ass, Grozischczo. 11. Pokczniza*, Luban*. November. 13. Sky Kom orow ßw., L ubin ßw. 14. Sky Kornorow* Lubin»., Z itaw a. 16. Rösborks, Sky Komorow, L ubin, Stokpin, Z itaw ask., G rab in * k. 19. Kamjenz (dop.)*. 23. W ösborks, Kulow*, Mikora s s, D obrilug*. 24. D obrilug. v 25. R adeburg*, Z e m rf k. 26. Kamjenz (dop.)«, 27. K alawa ßw. 28. K alaw a* k. 30. Pschibuss, G aß y n s k. Dezember. 2. Njeßwaczidko* l. 3. Kamjenz (dop.)*.. 4. Ruland*. 5. Lukow ßw. 7. Dzezes, Drjowk, B rodys, Dam na*. 9 Eiscnberg*. 10. Kamjenz (dp.)*,grozischczo. 11. S ta r a D arbna. 12. W ojerezys. 14. L u b o ra ss k., Biskopizy*, Hrödk bozodzescz. h. 15. Barschcz bozodzescz. h. 16. D obrilug ßw., Rum bork, R uland bozodzescz. 6., P izno bozodzescz. h. 17. M uzakow s, L ubij bozo«. dzescz. h. 19. Trebule h. a l. 21. Kulow s Wuezah se sakskeho sakonja, dokhodny dawk nastupazeho. klaßa: fö n y dokhöd: dawk: k laß a: fönt) dokhöd: dawk: 1. psches mk. 5 0 np psches mk. 3 0 mk mk ,, ,,

19 19 W a m s njebjeß (be(e pschmdu ja, M a m wulzy kraßnu powjescz: B ö h wobradzi dzenß' Sböznika, Kiz chze wschlch k sbozu dowjescz. Czescz B a h n w wyßokosczu" Voza nöz. Wr> tubq wsche a kralojo Könz krawnym bitroam stajcze; A hdzez bratr s bratrom hidzr ßo, Ach luboscz saßo hajcze.j M er budz n a zyiej semi!" A scze wy wjele shreschilij' A B o h a roshnew ali, Netk Sböznik waß wschech swjeßcli, N a ßo wschu winu w ali. S s o spodoba ßwet B o h u!"

20 t 20 Pornhaj Böh! nichtö T n a m a j njepschikhadza. Ale to niczo wo to. Kak r ja n a wkz je to la, hdyz w dom je ßkönzo W jeczor ßo ßyn a pschichodna dzowka dom oj s dzeka dzeczazeje luboscze t starschim ßo ßweczi! Pschcdzcnak do w rüczitaj, n a m a j w jeßekeoa dzakne wobliczo pokasujetaj wschelakich dom ow pschikhadza a wschelakich ludzi sesnaje, a n a m a j s niczim Pytnycz njed ataj, so ßm öj wysche. tajkich s wyschschich stawow a tez nizschich ludzi, bohatych A tu ta dzakna luboscz je n a m a j wjazy w in o jta, hacz a khudych. N im o wschelakeho druheho je pschi tym to zyky chröd se wschemi p o lam i a konjemi nascheho knjejnaw uknyl, so swonkomne sczeny zenje njepscheradza, hacz stw a, hdzez pak m özeja starschi a dzeczi ßo ledm a widzecz. w dom je sboze b y d li: Schtöz by teho dla w ulkotny hröd H dy by m i dzenßa schtö tu to n hröd b at, ale ja bych wuhladaw schi prajicz chzyl: tu to n born dyrb i w lutym tarn dzeczazeje luboscze parow acz dyrbjak, ja tarn se sbozu ptowacz, tö n by ßo j a r a m y lil. T a k dzech r a s ßwojeje khezki czahnyk njebych, a hdy bychu po mnje psched ßwjatokom do dom u, hdzez mejach neschto wu- w skoczanym wosu pschijeli." T akle n a n reczesche. czinicz. Besche rja n e wulke kublo. N ow e rjc n je w u- ' P ra w je m acze", jeho ruku pschimnywschi, pschistajich, tw arjene domske ßwedczesche, so möze tö n, kiz je jo a potom dzech s khudeho a to la bohateho dom u. tw a rit, htuboko do pjenjezneho mecha m aßacz, bjes teho T o le sboze m öhli po praw ym, pschi ßebi n a born«so by n a dno pschischot. S pködnych polow bohate puczu m yßlach, wschitzy mkcz. Ale ludzo wschak hischcze zne do bröznjow wvzachu a w hrödzi howjadka stcjachu, dzenßa njew jedza, schtö k jich sbozu ßkuzi. P y ta ju tu kaz ßu s czezka hdze druhdze wid^ecz. H ospodar a a tarn, ßo prözuja a ßo sta ra ju, h aj husto doscz ßo hosposa ßw oju wez rosum ischtaj, so wscho t sbozu dzesche. psched kschiwymi puczemi njeströza w tym wschem P o w ita n y w ot n a n a a m aczerje ßo sa blido.ßydzcch. sa sbozom ßledza, ale tarn, hdzez sboze lezi, w domje, D o th o njetrajesche, dha ßo w khkzi ro p o t sbehny a n a jo n jep y taju. A duz tez je tak ßmjercz wjele domow, to d u rje wotewrichu a dw aj hölzaj w ot 1 0 er 1 2 let ßo do jstwy walischtaj. M je zuseho kedzbu njem ejo, m i a n t ru ft a n t postrow jenja njepopschejo, ßo do starscheju daschtaj a ßebi n a ja r a m a to ponizne waschnjc to a druhe zadaschtaj. S larschej ßo, trochu, to nad n im a j widzach, ßwojeju njeporadzeneju ßynow hanbowaschtaj a poczeschtaj wo tym reczccz, so to la wscho s luboscze dzesczomaj f w oll czinitaj, ale dzesczi stej s fözdym dnjom hörschej a njedzakownischej. J a po-, niznje jenoz prajach : so drje je dzeczom wscho Po w oll czinicz tez pucz, po kotrym z nechtözfuli fhodzi, ale so Po tym puczu n a n a macz wscho druhe skerje n am k ataj, jenoz niz dzafnu dzesczowu w u tro b u a hdy byschtaj ju se ßylsam i p y talo j; pschetoz pißm o p ra ji: czin rjenjc s tw ojim ßynvm, dha budzesch ßo psched n im bojecz. P o to m pak, widzo so ßu m oje ßlow a so rn a n a skatu, ßo wotßalich a hizo w duchu widzach, kak budzetaj ß y n a j sa nekotre leta s njedzakom n a starschiskej w utrobje teptacz, a pschi ßebi prajach: H a j njedzakowne dzeczi w dom je tez najbohatschi born njesbozowny sczinja. S tarsch i ta t j a r a wopuschczeni njejßu, hdyz zaneho dz^scza n im aju, kaz hdyz m aju wjele ale njedzakowne. S s y m pak tez saßo druhe bohate a khude domy sesnyk, hdzez dzakna dzecz'aza luboscz starscheju noschesche hacz do ro w a. T o r a s tez wjeczor do m ateje jstwiczki sastupich. Nikoho njenadendzech hacz stareho n a n a a sta ru m aczer. B eschtaj ßam lutkaj. S o wjele n a pschiberk njemejeschtaj, be s khudobncje jstwinskeje nadoby spüsnacz. T o la pak ßo sdaschtaj wjeßokaj bycz a sbozom naj. S s o s n im a j do recze dawschi ßo jejn wopraschach, hacz to la, hdyz zyky dzen ßam oj tu ßedzitaj, czaß dothi n jeje? S s m ö j tu w ßw ojej khezzy, w ot ßw eta kaz w otresnjenaj. S chtö dha bjes ßußodam i dyrbjak ßo wo n a ju staracz. N ow inkow wjele nje-- w em oj, n a druhich ßw aricz ßo n am aj njecha, D u z - hdzez praw a luboscz dzeczi k starschimaj njekczeje. N a czim to lezi? H usto drje doscz n a dzeczoch. W e wschem k dobrem u n ap o m in an e nekotre hizo sa schulski czaß n a niczim druhim wjeßele n im aju, hacz n a lutym lösystwje, a n a poßledku te njedzele s wjeßelom licza, klz m aju jenoz hischcze w starschiskim dom je, tutym jastwjc, kiz jich wot wobsbozowazeho scherokeho ßw eta wotsam knje, pschebywacz. S s u ßo sady nich durje starschiskeho dom a samkte, dha potom s zytej w u tro b u ßwetej pschißtuscheja. Neschto mako drje naw uknu, ale hischcze wjele wjazy po ßw ojim m enjenju m öza. N a starschiski born spom inacz, am khwila njeje. A so m aju ßo sa wscho, schtoz m aja, starschim aj dzakowacz, to je daw no sabyte. Pschindu sköncznje saßo dom oj, dha je psches njedobry wohen ßw eta s jich w utroby dzakna luboscz k starschimaj wup alen a a s n im i ßo do dom u niz sboze ale njesboze wröczi. T u ßu dzeczi we w inje. Ale husto starschi ßam i bjes w iny njejßu. Schtöz m a sahrodku pschi ßw ojim domje, tön wch so közdy ßadzany schtomik njcdoroscze, ale so nekotryzkuli sa nekotre leta sahinje. N a czim je to lezako? Pschi- cziny mözeja wschclake bycz. S s n a n o je nekajki saw ißuy ßußod abo tez nekajki njerosum ny hölz skoru n a re sa t, so by wobßedzer schkody mek, ß n an o je nechtö do schtomika s njcleposczn s neczim sakozik, a schtoz podom ne pschicziny ß u ; ale wjetschi dzel schtomikow na to hinje, so ßu pak pschehkuboko pak pscheniwko ßadzanc abo so hospodar hewak je ßw eru doscz njewothladuje. T a ßam a wez je s dom om.. H usto doscz tez tarn sahrodnik, m jenujzy n a n a m a c z / to ßwoje njeczinitaj a m a ta j posdzischo ßebi ß am y m aj pschipißacz, hdyz to znejetaj, schtoz staj wußy- -toafcj.

21 S o s krötka p ra ju : s ta rs c h i m a j u ß o w je le b ö l e w o ß w o je d z e c z i s t a r a c z, hacz to netto czinja Ṫ u ßtyschu, so nekotryzkuli w otm olw i: A le ja ßebi tu zaneje skomdy w edom ny njejßym. J a ßo prözuju a dzetam w ot ra n ja hacz htuboko do nozy a ßebi zaneho wotpoczinka njepopschawam. J a chzu, so m oje dzeczi po m n i tu b lo abo ziwnoscz bjes dotha pschewosmu a so smeja w ot wscheho spoczatka tez hischcze neschto mako n a d an i. Tez hizo netto nusu czerpicz n je trje b a ju.", D e rje küzdemu, kiz ßme takle prajicz. A le se sam ozenjom sastarane dzeczo hischcze daw no doscz sasta ra n e njeje. K tem u ßtuscha w jazy. Dzeczo dyrbi w közdym n a stu p a n ju derje wotczehnjene bycz. S o pak by to m özno byto, m a ju starschi ß am i w jazy czaßa sa wotczehnjenje ßwojich dzeczi w oprow acz, hacz to netto je. D e rje wem, so netczischi czaß to ja r a czezke czini. H acz do 6. leta drje dzeczo n a starscheju ß a m e ju p o - kasane w ostanje. H a j, a.le n a n je zyky dzen n a dzele, pak n a poli, brözni abo w fabrizy, macz teho ru n ja wjele domach njeje. W udaw kow sa jedz, picze a to a druhe nusne a tez s dzela njenusne je-w jele, duz m a ßo wschön czaß sa w a rb u wuzicz, a dzeczi w ostanu ßebi ßam e pschewostajene zyky dzen; a wjeczor, hdyz starschej s dzeta pschiüdzetaj, ßu saspane a chzedza k m erej. W o t koho m aju ßo netto w otczahnycz? S a nje ßo nichtö njestara, khiba wo neschto let starsche ßotry a b ratsja abo dzed a wowka, kiz wjazy do dzela, njejstaj. Starschej pak njem özetaj. A pschindze njedzelski dzen, dha m a ßo saßo tö n abo tam n y pucz sczinicz a tez njedzelske popotdnje je sa dzeczi kaz shubjene. P o la samozitych ludzi drje je trochu lepje, ale tez jenoz trochu. Wjetschi dzel d n ja sa dzeczi w o prow acz budz'e jenoz nekotrym m özno. A pschiüdu dzeczi do schulskich let, potom ßu saßo w jazy hodzinow w schuli a domach m aju schlllske dzeta dokonjecz, pißacz a czitacz a liczicz a s htowy wuknycz. S e schule wustupiwschi pak n a ßtuzbu czahnu, pak do wuczby stupja a widza starscheju jenoz tu a tarn. Hischcze posdzischo m aja 3 leta w wöjsku pschebywacz. W röcza ßo pak sköncznje dom oj, haj dha starschim kaz zusi napschecziwo steja. W o n i ßu wonkach w otw ukli dzeczi ßw ojeju starscheju bycz., A s tym wschem je dzen a hörje. M lo d zi pschezo, böte s dom a czekaju, a n an o jo ßam i m aju w odnjo dzetacz, po ßw jatoku pak w gm ejnje w uradzow acz, pak teho abo druheho wolicz atd., a duz ßo tez w odnjo w dom je jenoz sawröcza a nozy w n im spja. H dyz to tak bäte pöndze, dha budzeja dom y börsy tak prösdne kaz bröznje do znjow. A schtö dyrbi ßo potom W dzeczi staracz? / W Spartaniskim kraju buchn wschitzy ßynojo toot 4. leta ßem maczerjam wsaczi a do wulkich wustachow 21 daczi, hdzez ßo n a krajne khösty w trje b a n ju brö n jo w a druhich wezach wuwuczowachu. T a m wostachu, hacz dorosczeni ßebi ß am i ßw öj born satozichu. S ta rsch i po praw o m zyle zaneho p ra w a wjazy n a ßwojich dzeczoch njemejachu. T ez w nowischim czaßu kraj starschim Pschezo w jazy praw ow n a dzeczoch s rukow bjerje a n a ßo czehnje. W uczenje lezi zyle w krajnej mozy a zadyn n a n n im a p raw o ßebi zadacz, schtö m a ßo w schuli dzesczu wuczicz, a schtö niz. D u z pak je czim Böte nusne, so starschej tö n czaß, hdzez je dzeczo pod jeju rukom aj, czim böte w uzitaj. N im ale k polnozy w ot n aß kupa I s l a n d lezi. D okelz je ta m ja r a sym a, semja wjele njenjeße a ludzo ßu w wulkej khudobje ziwi. M a ju doscz czinicz, so ßo nekak seziwja. Pschi tutej khudobje zanych schulow n im a ju.. A to la möze tam közde dzeczo s w oßm ym letom czitacz, pißacz a liczicz. Z a n e dzeczo ßo n a zylej kupje n jenam aka, kiz by to njemöhko. A le s w otkal dha to n aw u k n u? W o t maczerje. Dzeczo, kiz njeby to wscho m öhlo a tez we kschesczijanskej werje domach njeby bylo, ßo njeby k konfirm aziji pschipuschczilo. T o la ßo leta dotho zane dzeczo wusamknycz trjeb ato njeje. D uchow ny, dokelz wuczerjow ta m njeje, hdys a hdys do dom ow pschindze a sa wuczenjom a wuknjenjom h la d a. H dyz by ßo n a tam n ej kupje prenje lepsche dzeczo w opraschat, schtö je cze to a mono naw uczit? dha je stajnje w otm olw jenje: m oja m acz. S 2 5 letam i je mtodzenz potom pobozny, pözcziwy, czichi, duschny, dzetaw y, poßtuschny, kaz besche, hdyz jako dzeczo n a m aczernym klinje prenje pißmiczki sesnawacz wuknjesche. D u z tez je bjes dziw a, so I s l a n d a n i wojakaw a n t kanonow n jesnaje, so je to hubjene rjem jeßto, n a blizscheho p o ln abo s blizscheho möschnje kradnycz, njesnate, so tez zaneho Polizeija a n i jastw a njenadendzesch a so ßo w poßlenich lttdzeßatkach zadyn stöstniski skutk wobeschok njeje. A to wscho je ptöd m aczerneho w otczehnjenja w starschiskim dom je. N a n im najwjetsche zohnow anje lezi. D ziw nje je n a ßwecze. Wscho, schtoz je tak rjcz naturske, je pschezo najkhmansche. H dyz ludzo pschindu a ßw oju mudroscz do wscheho mescheja a ßwoje pschistawki wschudzom czinja, potom s wjetscha preki dze. T o möze közdy wobkedzhowacz n a ßebi a n a druhich, n a ludzoch a n a wschech druhich stw orjenjach. N etto to zyle niczo naturske njeje, so wbohe dzeczi ßo starschiskej mozy börsy wosm u a ßo d ruhim m ozam do rukow dadza, kiz potom s n im i czinja, schtoz ßo jim sa dobre a praw e sda. A duz tez s wotczehnjenjom m todeho lu d a pschezo böle a böle preki dze. M to d z i bohabojoscze n im a ju, sprawnoscz ßu daw no sabyli, czeßneho ziw jenja jenoz p o la nekotrych nadendzesch, a hdyz schtö ßebi wjeßnych ludzi w obhlada, dha s wjetscha p ra ji: H a j nim ale we wschech domach ßyn n a poczinkach

22 22 zenje n a n a njedofcz'ehnje. A to budz'c pschezo hörje. HLowna w in a Pak njelezi w ty m abo ta m n y m, ale w ty m, so wotczehnjenje dzeczi n im ale zyle w druhich rukach lezi a niz w starschiskimaj. T o wschak je Weste, so tute druhe mozy ßw oju möz n ad wotrosczazym ludom dale wobkhowaju a dale wobkhowacz d y rb ja n a tym ßo niczo pscheczinicz njehodzi. A le to m a ßo zadacz, so starschi ßwoje dzeczi tutym m ozam zyle njepschewostaja, ale so tak wjele hacz w oni m özeja, tez ßo po ßwojich dzeczoch horjebjeru a, so tak p ra ju, sa wotczehnjenje w dzesczowej w utrobje praw y satozk pokoza, n a kotrym z m özeja p o ten t drusy dale tw aricz, bjes teho, so bychu do boka sajeli. T o d y rb ja ta to la közda m acz sa ßw oju pschißluschnoscz dzerzecz, so ßwoje dzeczo hizo wjele do schulfkeho czaßa wötczenasch, neschto schpruchow a kherluschow naw uczi. A w o bzarow anja hödne ßu te dzeczi, kiz w ot wscheho teho niczo do schulskich let njeshonja. W uczer tez hnydom we, schto m a wo tym Lomje dzerzecz, s kotrehoz tajke dzeczo k njem u do schule khodzi. Pschi schulskich letach m a n a n a m acz trochu sa dzesc^om hladacz, schto wuknje a kak wuknje, a zyle niczo njeschkodzi, hdyz m aczerje a n an o jo s n im i pschede wschem wo wuczbach kschesczijanskeje teert) druhdy porecza. S ozialdem okraczi ja r a derje wjedza, schto czinja, hdyz domach dzeczom teern, kiz w uczet wuczi, s w utrobow bjerjeja. S tajkim i dzeczimi ßo jim posdzischo zyle wescze ra d zi, wschön d o taln y p o rjad spowalecz. D u z dyrbjeli kschesczijanszy starschi nab o zin u, w schuli wuczenu, p o la ßwojich dzeczoch wobtwjerdzicz a powjetschicz. Schtoz pak pschede wschem nasche ßerbske dzeczi n astu p a, dha m a Pschedzenak hischcze neschto pschistajicz Ṫ o je zyle Weste, so budzemy m y wschitzy ßerbsku recz w pschichodnych letach wjele böle trjebacz m öz, hacz d o tal, a so budzeja te dzeczi, kiz m ejachu ßerbskeju starscheju, ale dokelz ßebi starschej m yßleschtaj, so ßerbskeje recze trje b a njeje, p o la njeju ßerbsku recz naw uknyle njejßu, tu tu w ulku skomdu ßw ojim starschim wjele böle w um jetow acz, hacz je ßo to hacz d o tal ßtyschalo. M y ßm y tu zyle n a mjesach ßtowjanskich ludow, Czechow, P olakow a druhich, s kotrym iz mözemy ßo se ßwojej reczu sreczecz. Dokelz w nowischim czaßu je pschezo wjazy zelesnizow a wjazy pschecz'ahowanja, je to la zyle wffte, so smejemy m y w blizschich letach se ßußodnym i S s io w ja n a m i wjele wjazy w obkhada hacz netto. T ez steji Awstriska s Nemskej w wuskim swjasku a to tez n a dalsche tak w ostanje, a wjetscha pokojza A w strije je, kaz je snate, ßlow janska. T eho d la smejemy se ßwojeje rčcje pschezo w jazy wuzitka, a duz je czim nusnische, so starschi ßwoje dzeczi w wukn jen ju ßerbskeje recze naw jeduja. A le czeho d la dha to schula njeczini? S chul«to czini a m a to tez, wot sakonja hizo n u so w an a, czinicz. Pschetoz tak dolho hacz ßo w w oßadzinej zyrkwi ßerbski preduje, m a ßo tez dzeczom ßerbski czitacz wuczicz a m a ßo jim n a - bozina w ßerbskej reczi daw acz. A le bohuzel wschelake ßerbske schule zaneho ßerbsteho w uczerja dostacz njejßu m öhle. T a m je s wuczenjom ßerbskeho czitanja könz. D y r b ja Pak tajke dzeczi netko teho d la tak w ulku schkodu sa zyle ziwjenje czetpicz? N e! A le tu d y rb ja starschi to czinicz, schtoz wuczerjo njem özeja a ß am i wuczerjo bycz. T o tez zyle derje dze. A s tym starschi ßebi a dzeczom dobrotu wopokaza, pschetoz czim w jazy je dzeczo n a czelnych a duchownych darach w ot starscheju dostalo, cstm dzakownische wone budze. Psched krötkim spißaczel tutych rynczkow ßerbstu j a r a sta ru w udow u w opyta, kiz pak wjazy, n a woczi ß lab a, do zanych knihow njewidz'esche. W o n a m i bjes d ru h im p r a ji: W ßw ojim czerpjenju m am netko jenoz hischcze jeneho troschtarja, m jenujzy ßw jate pißm o a modletske knihi, kiz tu leza." A le kak d h a? " w otmolwich, hdyz wjazy njew idzicze?" W o n a s wjeßelom rjekny: S s a m a drje czitacz njem özu, ale wschednje ra n o, pschipoldnju a wjeczor ßo lo le tn a dzowka m ojeho ß y n a ke m n i ßynje, a hdyz m aju drusy dzekacz, m i s B ozeho ßlow a czita. T ak m am wschednje tröjzy r ja n u B o z u ßkuzbu. M ö j ßyn je ßw oju dzowcziczku ßam ßerbski czitacz naw uczit. J a ßo jem u sa to dodzakowacz njem özu." T akle tam n a sestarjena. T o la n a ßerbskim czitanju hischcze doscz njeje. P o p ra w o m d y rb jai közdy S s e r b tez ßerbski pißacz m öz. J a k o Pschedzenak do schule khodzesche, je w ön tez w schuli ßerbski pißacz wuknyl. Közdy tydz'en mejesche 6 schpruchow s biblije do knihow ßerbski wotpißacz a je tez hewak wjele S ejlerjow ych spewow ßam o w now ym p raw o p iß u pißak. S a to ßo w ön ßw ojem u dostojnem u wuczerjej dodzakowacz njem öze. Pschetoz tu ta snajom - noscz w m aczernej reczi je jem u posdzischo wuknjenje druhich zusych reczow ja r a polözila. Netko w schulach d rje, dokelz m a ßo w jele druhich wezow wuczicz, tak wjele czaßa wjazy njeje, ale tu dyrbjeli tez n an o jo a m aczerje w uczerja czinicz, so közde ßerbske dzeczo tez ßerbski pißacz naw uknje. A n a to m özeja ßo spuschczecz: czim böle ßu ßo wo ßwoje dzeczi sta ra li, czim wjazy czaßa ßu n a nje n alo zili, czim dzakownische budzeja dzeczi posdzischo. Schtöz je dzeczom m aczernu recz w o b arn o w al, je ßo böle sa nje postarak, hacz tö n, kiz je jim neschto tyßaz to le ř hromadz'e sd rapai, kiz ßo to la w prenjej lepschej korczmje sa krötki czaß pschehracz a pschepicz hod^a. S s u dzkczi schuln wopuschczile, dha m a ta j starschej n a to hladacz, so je niz közdemu prenjem u lepschemu mischtrej abo hospodarjej d a ta j, ale tez n a to kedzbujetaj, komu pschindu a kajki w etr w domje weje. J u n u Pschedzenak s b u ro m reczesche, kiz ßw oju wez rosym i a tez s wjetscha s jaß n y m wöczkom wezam böle n a dno h lad a. W ö n skorzesche, so m a wulku

23 n u su, hödnu czeledz dostacz, hacz runjez w ulku m sdu d aw a, a ßebi w jele M l a njezada. D u z jeho wobzarow ach, ale pschistajich, so je to la dziw, so ßo jem u tos dz'e, ale so ß n an o m a letßa ru n je w ön ß am njesboze w ty m ; pschetoz", skönczich ja, p o la druhich to la ta t czezko njeje czeledh dostacz, a wczera rni snaty kubler wobkrucz'i, so s pschistajenjom zaneje nusy zettje n im a ". H a j", m i tam n y do rkcze p ad u je, ita tajkich kublach je ta wez zyle hinascha. N a tych, hdzez knjes a hetm an tez n a kschescz'ijanfle ziwjenje czeladnych h la d a ju, m aja ru n je tajku nusu kaz m y. N a druhich, hdzez ßo knjes wo to n jestara, hdzez m özeja czinicz, schtoz chzedza, m aja pschezo czeledze doscz. T ajk a ßw oboda mlodych böle w abi hacz wyßoka m sda. P o la n a ß burow pschezo hospodar s czeled^u dzela a duz ß u pschezo pod jeho w oczom aj. T o wschrlalich wvirvschr." S v r a M r n y strzv wvstach. T v b y ", menjach pschi ßebi, to la j a r a srudnje bylo. H dyz tez ßo nichtö m lodym hischcze njerosom uym ludzom njedziw a, so tarn dzeja, hdzez ßu böle ßw obodtti, dha d y rb ja to la starschi n a to hladacz, so dzeczo do dobreho dom a dadza, hdzez w eru a pözcziwoscz njepschißadza." S s u Pak dzeczi do njedobrych rukow pschischle, potom tez starschi ßo dziwacz n jetrjeb aja, so je w dzösczowej w utrobje se wschemi d ru h im i dobrym i poczinkam i tez dzeczaza dz'akna luboscz haßka. Sköncznje n a jene sapom nicz njecham. D o zyla m a ßo böle dom jaze a ßw öjbue ziwjenje hajicz. W dom je, hdzez ßu wschitzy ßw öjbui hrom ad^e, sta rt a m lodzi, m a ßo wschkm pschebywanje lube sczinicz. A hdyz je neschto w ot saßluzenych pjenjes wysche, dha njech ßo n a to w azi, so ßo do dom a neschto lepscheje jstwinskeje nadoby abo podom neho kupi, schtoz born rjenschi sczini, abo so ßo tez ßw öjbnym m ale sawjeßelenje poskiczi. T o wschitko budze wschem born luby a drohi czinicst Dzkczi budzeja n a born a s tym tez n a starschiflu w u tro b u kaz sw jasani. A ßu wotrostke a je ßyn hospodar abo dzowka hosposa, dha w wumjertkarskej jstwiczzy lodojty w etr dzesczoweho hidzenja wkcz njebudze, ale hnujazy wodych dzesczoweho dzaka. Schtoz ßyjesch, to znkjesch, to közdy r a t a t we. A közdy n a n a közda m acz njech w o p o m n itaj, so m a ta j tez luboscz wußyw acz, hdyz chzetaj luboscz znjecz. S ch to do tuteje luboscze ßkuscha, scze ßtyscheli. D u z w B ozem je a, da-li B ö h, n a saßowidzenje! Shubjeny a namakany. I. N jcdaloko B udyschina m a la wjeska lezi, kiz chzemy Bostaschezy m jenow ac^. Pschi hörzy lezo je n a jenym Loku w obdata wot rjanych czemnych schmrjokow, bukow 23 a dubow, hdzez ß o rn y ßo khow aju a w lecze ptaczata ßw ojim ß leb ro jaßnym wsukam klinczecz d aw aju, n a druhej stronje w ot plödnych polow, kiz w ot wßy pol hodziny daloko hacz k tukam, pschi rezy lezazym i, doßah aju. Schtöz s mksta ß n an o n a hörku ßebi slksy a tarn wjeß psched ßobu lezecz, a zyhelowe tsechi a bele ßw ißla se selenych schtomow kukacz widzi, tö n ßo teho nahladacz njem öze a ra d do wßy stupi, so by w n jej khwilku pschebywal. W jeß hizo dolho steji. T o la mejesche psched letam i zyle hinaschi n ap o h lad. Psched lötam i ß n an o, ta t wemy se starych lisczinow, ßu S s e rb jo do tam nych stronow pschischli. Besche drje wscho ß am a dziw in a; njepschewidz'omne wulke lkßy pokne dziwich swerjeczow, m jedwjedzow, wjelkow atd., a pschi rkzy schkroke, hluboke to n id la. T o la S s e rb jo wid^achu, so \ t to tto fo a srm ja a sv by zn r nsttzto. D n z ßv jedyn w ot nich, Bostach m jen o w an y, ro sß u d zi, tu wostacz. H n y d o m ßo se ßw ojim i dzeczimi a ßlustim - nym i do dzela d a, schtomy puschczesche, sem ju worasche, ßym jo wußywasche, w odu s tonidlow wotpuschczowasche a sa nekotre leta mejesche wjele plödnych polow pod ptuhom. D o ßwojeje ßmjerc^e ßwoje lezomnoscze bjes ßwoje 4 dzeczi ro sd zeli, közdemu tw arjenje n a tw a ri a ta t nasta wjeß Bostaschezy se ßw ojim i 4 kublam i. B echu posdz'ischo sle a dobre czaßy pschischle. T o la wjeß bksche n im ale teho ßam eho waschnja hacz do teho czaßa saw ostala, do kotrehoz n a ß podawk wjedze, kiz chze w am Pschedzenak dzenßa sdzelicz. W jeska Bostaschezy mejesche w spoczatku 1 7. ltt- stotytka kaz w spoczatku hischcze ßw oje 4 kubla. N a közdym ßw öjba bydlesche, kiz besche hizo w sastarsku tarn b y la a ßo wötzow dobreho ßerbsteho waschnja dzerzesche. T w a rje n ja bechu ßam e s luteho drjew a a bechu w symje czople a ßuche, w lecze skerscho khlödne. D u z ßo lepje w nich bydlesche hacz w meschczanskich hrodach. P lö d n e p o la közde leto bohacze nalozenu prözu sarunow achu a nichtö wo wßy m er njekazesche, dokelz tehdy hischcze taste wokoloczahanje ludz'i a pschedawanje a kupow anje kublow njebesche kaz netto. W jeß tez ryczerkubla zcnje m ela njebe. T eho d la b u rjo ßw öj najlkpschi czaß n a robocze pschestejecz a n t w ot knjesa ßo hanicz a czwilowacz dacz njetrjebachu. S jenym ßlow om, do Bostaschez by ßo közda ra d w udala. T a m be derje byc^. B y do wßy n u ts pschischol, dha by n a praw izy wulke kublo lezecz w idzal. B e to najwjetsche wo w ßy. H o spodar a wobßedzer besche J a n W rösk, nashonjeny dobry pobozny m uz. J e h o m andzelska bksche jem u psched 6 letam i prknjeho a jeniczkeho ßynka porodzila, m ateho J a k u b a, kiz b u w ot starscheju kaz serniczka ßw ojeju woczow h lad an y. Bksche n aletn y lubosny dzen. S s lö n z o besche ßo ru n je skhowalo, n a n s m aczerju psched khezu pod lip u n a kam jetitncj lawzy ßedz'esche.

24 24 B e to la rja n y dzen", m acz pocza, kiz je n a m B ö h w obradzit. A kaz w ön zylem u ßwetej tuto n a - lkczo jedyn rja n y dzeü Po d ru h im d aw a, tak n a m a j jene sboze po d ru h im. J a njew em, s czim ßm öj ßebi m öj jeno tak wjele dobreho saßtuziloj psched d ru h im i, a pschede wschem tez psched H aw kezam i, kiz ßu te leta njesboze po njesbozu m e ü." T o ßebi njechamy zanych m yßlow czinicz, ale ßo wjeßelicz, so ßm öj sbozow naj", w otm olw i n a n, a pocza sa lipow ej halozku pschimacz, w otkam a ju a schczipasche lipow e kczenje s njeje a dawasche jem u n a semju pabac$, jako by ßo hluboko do waznych m yßlow p o d n u ril byk. M i je pschezo tak ", n a n o, jako bychmy m y lktßa poßleni kröcz sbozomne naleczo w o h lad a li byli. Pschezo m i snutskow ny hlöß p r a ji: B ö rsy pschindz'esch n a czernjojty pucz. T w o je sboze je pschewulke, hacz so m öhte trajaze bycz. D z'enßa w nozy wo ßnje jeneho naschich holbjow widzich s hotbjenza leczicz. D u z schkraholz n a njeho tseli a jeho shrabnywschi prjecz leczesche. H olbik ßo wobarasche a s kschidlomaj wokolo ßo machotasche. A le wscho p o d arm o. W ö n ßo wjazy njew röczi. Wscha pschepoczena a naströ zen a wotzuczich. Z y ly dzen m je teho ß o n a d la stysk dzerzi, so zaneho pokoja n im a m." A le schto d ha, m aczi, tajke staroscze? B ö h wscho po ßwojej radze czinr. T ö n niczo sleho n a n a ju njedopuschczi." H a j", macz pschihloßowa, to wschak tez w erju. D u z njech pschindze, schtoz pschindze. J e n o so by B ö h n a ju dzeczo w obarnow ak." S tu ty m i ßlow am i ßo n u ts podaschtaj. A tez khlödno bycz poczinasche. P rjed y hacz ßo m acz k m erej p oda, dha k lözku ßwojeho ßynka stupi, kaz by to közdy wjeczor czinila. D z e n ß a besche Jak u b hizo wußnyk, dokelz besche macz ßo dlehe delkach sadzerzala. C zerwjenoliczkaty w lözku lezesche, jako by jandzelk pschischol byl a jeho wobliczo pyschil. M acz po swuczenym waschnju ruzy styknywschi ßo k njem u ß ynu a saspewa: O Jesu, m o ja p a ta, M i k pschikrywanju batet, S h re j ßwoje kurjatko; H dyz ro s d a ji czert khlam u A ßwet m i ryje jam u, D h a sdzerz ty ßwoje dzeczatko. Dzeczatko B o h u porucziwschi ßo k m eru poda a czischina w Wröskez dom je ßwedczesche; so je wscho po dokonjanym dzele do ßtödkeho spanja sap adnyto. N a sa jtra rja n y dzen saßw ita. W rösk ra n o sahe po dobrym waschnju stawasche. W ö n by husto p ra jil: P öcznje b u r lenika pascz, dha ßo njedz'iw aj, so ßu czeladni tez leni. Wscho wotroczkej rosestajiwschi, schto m a ßo wo dnjo czinicz, wosyczk s kölnje sczehnje, rjan eho brunaczka sgratow a a ßo n a wosyczk ß y n u, so by do mksta n a ßudnistw o doset, dokelz mejesche tarn neschto w o wjeßnych naleznosczach wuczinicz. M acz k wosej pschistupiwschi jem u pschiwola: N jebudz dolho, m i je pschezo tak, jako by ßo neschto stacz d y rb jalo. J a ßebi pomhacz njem özu." T a k rucze hacz ßym n a ßudnistw je hotow y, ßo w röczu. T o dze wesch, so m je meschczanske korczmy ja r a poredko w idza. D u z w B ozem je." S tym i ßlow am i s dw ora jedzesche. N a to ßo m acs do dom u poda, so by stanjeneho J a k u b a swoblekala. T ö n poßnedawschi nutskach m era njemöjesehe a börsy w on sab^za. N a sahrodze hizo jeho towarschka, ßußodz'iz M a rk a, 4 le tn a holczka, n a njeho czakasche. S njej by közdy d^en hrajkat. A tez dzenßa poczinaschtej traw iczku torhacz, do ßnopiczkow wjasacz, pöpy stajec^ a wschelake druhe, schtoz beschtaj ßebi hewak w othladatoj. M ö j n a n ", menjesche J a k u b, zyly dzen dzela. H dyz budu wulki, chzu tez tak wjele czinicz. A le M a rk a, tarn bäte w leßu ßu m alen y. W czera ßym s n an o m tarn byk a tö n je m i m aleny schczipat. O, kak ßtödke te bechu! P ö j ßobu, chzemoj ßebi neschto naschczipacz a nekotre tez m aczeri ßobu wsacz." H a j, ale njeje tarn leßny m uz? Nascha macz p ra ji, so d^eczi daloko do kerkow ßam e hicz njeßm edza. Hewak m öhl je leßny muz ßobu wsacz." Ach, schtö dha budze", Jak u b khrobloscz czujesche, ßo tych bojecz! J a ßym husczischo s n an o m w leßu byl a zaneho w idzal njejßym." D u z dha tarn dobehnuschtej. M a le n y schcz'ipajo pschezo bäte w ot pucza pschindzeschtaj a htubje n u ts do kerkow hacz n a d ru h i pucz, kiz psches h o ru do Czech wjedzesche. A le schto tarn wuhladaschtej? W jazy wosow, scheroko tw arjenych, kiz mejachu wokna a wuhenczki, w ot schescheratych malych konikow czehnjenych, po drosy jedzesche. D u z ru n je pohoncz konje prenjeho wosa satorze a wsche tuest) sastachu. N a to m uzojo a zony a dzeczi s wosow lesechu. M u zo jo s dothim i w loßam i a dolhim i schkörnjemi poskiczowachu n a p o h la d, kaz bychu dz'iwi ludzo b y li. Z o n y mejachu rospleczene dolhe w loßy a bechu czerw jenobarbne ßuknje wobleczene, dzeczi ßo sdachu jenoz n a pol wobleczene bycz. Hdyz bechu konje swupschahali a je n a tra w u puschczili, pschi puczu se sesberanych hakosow wohen sadzclachu a ßo wokolo njeho seßydachu a slehachu. Czi jeni poczachu koprowe kötliki platacz, drusy totste schtryki w u- porjedzecz a nekotsi ßo do khtödka dachn a n a hußlach hrajachu abo kurjachu. Z o n y Pak ßudobje k w öhnju stajachu a dzöczi ßo bjes tym honjachu abo hewak hrajkachu. M a rk a ßo tutych zenje widzanych brunolizatych zusomnikow n aströ za a n a zylym czele tschepjetacz poczina. Jakubej pak ßo czile zusi hosczo lubjachu.

25 W ö n jich p re n i kröcz njewidzesche. Psched nekotrym i njedzelem i BEschtaj n a n a m acz ßebi ßobotu n a wiki wuschloj a duz BEsche do wßy podom na B runo zönska pschischla. D zow ka Besche s JakuB om ß am a domach Byla. S tej Besche zusa zona reczecz poczala a chzysche jej weschczicz. T o la pak chzysche sa to najprjedy scheßnak mecz. J ö n dostawschi jö n n a ruku pvtozi, s ruku wokolo machotasche, a h laj, scheßnak w jazy n a ruzy njelezesche. Netko je ", zönska rjekny, Buch scheßnak wsak a tö n Bud^e psches m je czi weschczicz". P o to m je dzowzy wjele pow jedala, schtoz pak JakuB rosymik njebe. N an BEsche, hdyz Besche wscho shonil, dzowku n a ß w a rii, so je ßo tak w ot zyganki sjebacz d a la ; pschetoz tön scheßnak njeje zadyn Buch wsak, ale tem u je w o n a do ßwojeje rukaw y sjecz d ala. A le dzowka do zyganzynych ßtowow werjesche. " T a jz y zyganjo ", JakuB M a rz y p ra ji, ß u tez to. Czi niczo njeczinja. Chzemoj trochu Blize stupicz." D u z d h a s leßa w on n a pucz dzeschtaj. Ledm a Besche ßo to stalo, mach pßyczk schczöwkajo k nim aj sleczi a Börsy BE czrjöda dzeczi wokolo n jeju, a jim a j wscha Bojoscz w sata. DlEzschi czaß s dzeczimi hrajkaschtej a ßmeschtej ßeBi tez wschelake wopizy, wnuczki a druhe fw erjata wobhladacz, kiz zyganjo mejachu. B je s ty m Besche wodzer wschech zyganow ßo m aleho JakuB a dohladal. J e h o czerstwe wobliczo, jeho ßylne a wuschikne stawy ßo jem u spodobachu. J a n o ß o ", w ön k jenem u druhem u zyganej schepnje, tu tö n zusy hölczk By ßo n am hodzit. M y netko nikoho khmaneho n im am y. T ö n By keklowacz a wscho druhe naw uknyl a n am wschem bobre dokhody n a wßach a w mestach pschinjeßl. Nasche möschnje ßu tak prösdne. D o naschich weschczenjow a n i htupy wjeßny lud w jazy wericz njecha. D uchow ni, n a kotrychz lud poßlucha, wschem ludzom woczi w otew rjeja. Je n o z tu a tam ßo nekajka ßluzow na w ot n a ß nareczecz d aw a a nasch Hokuspokus w e n. A kotliki platacz a paßle dzelacz, to ßo n a m to la do ßmjercze wostudzi. D u z dyrbim y hischcze Böle w keklijach ßwoje sboze Pytacz. N a tajke neschto ßo ludzo nakawkacz njemözeja. A tu tö n hölczez By ßo trjebacz hodzil." T o czi, A n d e rß o ", tam n y rjekny, born praw o Bycz. A le kak dha tuteho hölczeza, kiz po sdaczu domach ßuchi khleb jescz njetrjeb a, nareczecz, so By s n a m i schol?" N iczo lözsche. Neschto zokora jem u pokasacz, so do wosa stupi, potom jem u hubu sawjasacz a prjecz s n im." A le to dze Bjes stracha njeje. Netko ßu ludzo tak n a wscho wuschczuwani, so ßeBi dzeczi kradnycz njedadza. A ty WEsch, schto ßm y ßo khowacz m eli, hdyz ßm y tam n em u Bohaczkej jeho jeniczku M ad len k u w sali. T ö n stary ßlepz Besche ßo wschön snjem dril a je ßam e wöjsko w upößkal, so Bychu dzeczo n am ak a li. A skoro ßu naß közdeho wo hlow u pschikrötschili. Schtö 25 w e, schto Budzische Bylo, hdyz njebudzichmy hlupe holczischczo w nozy ta m njedaloko mestka s wosa w on schm örnyli! D u ^ je trochu straschne." Ach daj jeno m i czinicz", sm erow a jeho A d ro s, ßw öj mjecz ßeBi pschipaßajo a k d ru h im stupjo. J i m wscho rosestaja a potom k JakuB ej a k M a rz y stupi. S wotkal dha ty ß y? " k njem u pocza, a jeho liczko majkasche. J a ßym se wßy a ta m je m acz a n a n, ale n a n domach njeje", JakuB smuzicze w otm olw i. T o le je ru n je p ra w je ", zygan pschi ßeBi sabörbota, d h a stary mjedwjedz tak rucze njepytnje, so ß u m lodeho s lehw a w sali." P o to m ßo jeho wötsje praschesche: M asch ty közdy dzen zokor a pöprjanz k jedzi?" R E, jenoz druhdy m i czeta abo m acz neschto Pschmjeße." D h a pöj jow do wosa, ja chzu czi neschto dacz." D u z s n im dzesche. T o la ta m, o B o z o! hrosny m uz durje sa ßoBu sam kny, dz'esc^u HuBu sapschimny, ju sw jasa, so wbohe dzeczo a n i synka w ot ßo dacz njemözesche, a potom jeho n a lozo czißny. N a to konje sapschezechu, jako By ßo niczo stalo njebylo, wschitzy ßo do wosow seßydachu a jedzichu po puc^u dale. M a rk a wonkach plakacz pocza, so JakuB wjazy w on njepschindze. J e d y n w ot zyganow pak k njej p ra ji: C zakaj jow khwilku, m y do m esta pojedzemy a JakuB chze ra d ßoBu. A le Börsy tu saßo ßm y a czi wjele ßlödkeho ßoBu pschinjeßemy." M a rk a werjesche a czakasche a czakasche, ale w oni ßo njewröczichu. D u z ßo dom oj poda a BE w jeßela, so pucza sm ylila njebe. D o m o j pschischedschi macz'eri powjedasche, kak je ßo jej schlo, a kak wjele rjan eho stej w idzatoj. A Jak u B ", ßo macz praschesche, hdyz Besche holczka w upow jedala, je tez saßo dom oj?" NE, tö n hischcze njeje, w ön je s n im i ßoBu jel, ale Börsy pschindze o tez wescze m i zokrowe kulki ßoBu pschinjeße." S kim dha je ßoBu je l?" S ty m i zyganam i." Kaz By ju B o ze njew jedro trjechilo, tak ßo macz strözi. M ö j B o z o, dha ßu zyganjo jeho k ra d n y li", s tu ty m i ß lo w am i stany a pkaczo k ßußodzinje dzesche, so By jej sru d n u powjescz pschinjeßla. S s n a n o Bychu ßo zyganjo hischcze doßahnycz m öhli. Wröskez m acz ru n je wobjed hotowasche. D ziw nje, d la nözneho ß o n a hischcze njebesche k zanem u merej pschincz m ö h la. R u n je chzysche hornyk w a rjen ja do w uhla stajic^, jako ßußodzinu wschu woblednjenu sastupicz w uhlada. S ch to dha je ßo sta lo? " Wröskez m acz niczo dobreho ßo njenadzijo rjekny, prjedy hacz BE ßeBi n a zane postrowjenje pom yßlila. A ch", ta m n a, ledm a ßylsam dowobarawschi, rjeknu, njeströz ßo jeno. T w ö j JakuB " 4

26 26 Jakub, ach, drje m orw y! abo schto je ßo s nim ftafo?" macs sawoka a hornyk s rukow puschczi, so ßo n a kamjenjach rosbi. N je b o j ßo je n o ", ßußodzina ju smerowacz pytasche, jem u niczo njeje. W ö n je strow y a czerstwy. A netto w upow jeda wscho, schtoz besche w ot ßwojeje M a rk t shonika. W röszyna besche, ßebi ßylsy trejo, poßkuchaka. Wscha slem jena padze n a kawku a ruzy kam ajo wokasche: Ach, m öj Jak u b je, m öj wczerawschi stysk, m öj ß ö n! Netko je wscho shubjene. A n a n tu tez njeje!" B je s ty m Pak kön sahrjehozy a n a n do dw ora sajedze. Wscho ßo jem u hnydom p ra ji. W ö n, wokomiknjenje w ot w utrobneje boloscze pschew injeny, ßo hnydom saßo sh raba. S a n im i, wschitzy w jeßni, ta t dokho hacz hischcze psches m jesu do Czech njejß u! Njech ßo wschitzy w jeßni sbrönja, njech ßo konje seßedkaju a potom rucze do wschech bokow, hacz rubjeznikow cz'er a jich ßamych njenam akam y. P rö zu közdemu bohacze sa ru n a m." T akle b u r rjekny a hnydom k wschöm w jeßnym pößka. D okho njetrajesche, bechu s mjeczemi a hlebijem i sbrönjeni. Jich Wröskowe njesboze ßamych w nlzy srudzi. Wschitzy bechn jem n dobri. D u z Pak tez wschitzy khwatachu, so bychu Jak u b a ß n an o saßo n an e j wudobycz m ö h li. ' N a dw orje jesdni ßo shromadziwschi ra d u skkadowachu, kak m öhli najruczischo zyganow wußledzicz. Njech ßo nekotsi", W rösk pschikasa, k poknozy podad^a n a puczu, kiz do Muzakowskeje hole wjedze. S s n a n o zyganjo tarn khowanku p y taju. M y brüst) pak do horow, kiz Luzizu w ot Czech dzela. Najskerje drje budza rubjeznizy tu. Netko dha sa n im i. B ö h chzyk n a m pom hacz a ßo n ah e m n u a m ojej mandz'elskej ßm ilicz." T ak ßo jecharjo s dw ora podachu. P röschna m röczel wysche nich ßwedczesche, kak rychke koniki do predka ß ah aju, jako bychu wjedz'ike, wo czo ßo jedna. P o to m be we wßy wscho smerom a W röszyna se ßwojej wulkej srudobu ßam a. Jecharjo ßw ojim konikam wjele wotpoczinka njedachu. W blizschich wßach ßo w obhonjow achu, hacz tu zyganjo b y li njejßu. Czi pak zanych w idzili njebechu, dokelz ßo pscheklepani dundakojo a paduschi hladachu do wßy dojecz, nie ßo wokoko wßow wijachu. D u z dale ale B ohuzel nihdze zadyn ßled. Psches nöz w czornym leßu wonkach wostachu. Hdyz ra n je saßw ita, W rösk, kotrehoz chzysche njem er skönzowacz, dale honjesche. W jele horow a dokow bechu pschepytali, we wjele jam ach a skakach sa zyganam i h la d a li. Wscho podarm o. N a poßledku jecharjo ß am i wjazy praw je njewjedz'achu, hdze ßu. D u z dha niczo wysche njew osta, hacz ßo wröczicz. O prjedy hacz W rösk do teho sw oli! A le sköncznje ß am widzesche, so je wscho p y tan je pod arm o. Wschem w jeßnym a meschczanskim wyschnosczam hrosny skutk zyganow wupowjedawschi a je proßywschi, sa Jakubow ej czerju stacz, ßo n a 4. dzen do ßwojeje w ßy wröczichu. D ru h e wotdzelenje tarn hizo besche a tez niczo nam akako njcbe. W o t teho d n ja be Wröskez sboze do najwjetscheho njesboza pschewobroczene. Lipa psched dom om hischcze kczöjesche a pczoky letachu schwörczo a börczo n a njej, ßiödkoscz s kczenjow czahajo. R öze w sahrodzy, n a d kotrym iz besche n a n wulke wjcßele m it, ßw oju lubosnu w ön do mschech stron czichemu psches sahrodku khodzazemu w ktrej ßobudzelachu. N a polach ßo rozki k znjam belachn a pokne kkoßy k semi khilachu o kak besche to m an» dzelskeju hewak swjeßeliko, a netko be jim a j tak, jako by jim a j közde kopjeschko pschiwokako: J a k u b a staj to la shubikoj, w aju sboze je w am aj spadnyio, kaz tez m y nasym u se schtoma spadam y a wjazy njestaw am y. Psched wjeczorom m acz do sahrodki dzesche, so by po swuczen y m waschnju krepika. D zen ß a pak rjadki skoro wjazy ßylsow hacz wody s kuzoia dostachu. Sköncznje psched rözow ym pjenkom sasta, kiz besche n a n pschi Jakubow ym narödze ßadzik. Pschi n im besche psched nekotrym i dnjem i staka s m yßlem i do hrösbneho ß o n a kaz wscha san u rjen a a njew jedzo, schto czini, röziczku s kerka wotschczipnyka a h laj to besche poßlednja byka. T ehdy ßona w u- kozenje njewjedzesche. Netko besche jej wscho jaßne. A ch ", rjekny, kaz rözowy pjenk bjes kczenja, tak ßm öj tez ßwojeje w utroby radoscz a ßwojeho ^iw jenja n a - dziju, ßwojeho jeniczkeho ßynka shubikoj." T o la schto n a pjenczku w u h lad a? P o d selenym i iopjenam i besche jedyn pupk po d ru h im, kiz wsche hischcze junkröcz sa«kczkcz lubjachu. O ", sdychny W röszyna, so by to la B ö h chzyk nascheho ßynka n a m a j saßo wröczicz! P o to m chzyka ra d rubjeznikam wodacz." S tym ßo do dom u poda. H dyz do jstwy stupi, be jej n a wokomiknjenje, jako by jeju dzeczo jej wjeßele napschecziwo stupicz dyrbjako, kaz pschezo. Besche jej wschak kaz njem özne, so jeho wjazy n im a. Wscho tez n a njeho dopominasche. H dyz klozki a koniki w u h la d a, s kotrymiz besche hrajkak, hdyz ßo dohlada jeho drascziczki, kiz be noßyk, a n a wscho druhe, dha ßo spokojicz njemözesche. W jeczor ßo k m eru podawschi starschej zaneho spanja njenam akaschtaj. J e ju m yßle bechu p o la dzescza. O kak drje ßo jem u pöndze? S s n a n o m a netko n a kamjenjach abo drjewje lezecz, a tu domach je jem u közko pößlane. Schtö budze jem u schto jescz dacz? S chtö budze' jeho lubow acz a a jem u ßylsy trecz? S s n a n o ßu jeho hizo skönzow a li? " T ak ßw ojim m yßlam po srudnych puczach khodzicz daw aschtaj. N apoßledku macz ka^ hewak pschidzescz'owym közku spewasche: O Jesu. m oja p a ta, M i k pschikrywanju d ata atd. a proschesche, so by jandzel B o z i p o la dzescza wschudzom wostak, hdyz macz pschi n im bycz njem öze, a so by je sköncznje saßo cziie a strowe dom oj dowjedk. W rösk besche wschön löscht k wschemu shubik. W o kubko ßo wjazy njestarasche. S stu z o b n i wschak wje-

27 dzachu, schto czerpi, a w oni s nim czerpjachu. S niczim jeho srudzicz njech achu. Közdy ßwoje dzeto s n ajwjetschej ßwernosczu a kcdzbnosczu wobstarasche, közdy s druhim ßam o Mische powjedasche, dokelz ßebi myßlesche, so möhke wötsje reczane ßtow a starscheju bolicz. B e tu widzecz, so bechu kaz dzeczi a dom jazy. W rösk ßo hizo s tej m yßlu wokoto noschesche, kubto pschedacz, dokelz to la wjazy njewjedzesche, sa koho ßo prözuje. T o dha Pak jem u sköncznje M a rz y n y n a n, M ic h a t Rjeka, w urecza, jeho n a to pokasawschi, so möze ßo ßyn to la saßo wröczicz, kaz je ßo to husto hizo stato, o so by jeho srudoba bjes pow o lan ja a bjes wschedneho dzeta hischcze wjele wjetscha byla. D u z ßo napoßledku do ßwojeho d ö n ta podaschtaj. W u tro b a bcsche slem jena, m tö d n a czerwjenoscz n a w obliczu Haschesche, wjeßelych ßkowow w dom je ßtyschecz njebe a ßam o sahrodka psched woknom, dokelz jeje zana p iln a ruka wjazy njehlabasche, s közdym letom ßw oju pychu böle shubjowasche. Wscho zarowasche wo rubjene jeniczke dzeczo. I I. B je s tym wschem besche Jak u b W rösk czezke dny pom et Ẇschön sespinany, w hubje s rubjcschkom wobw ity knebl m ejo, n a tozu lezesche a b u w ru m p lo w aty m wosu prjecz wjeseny. W otacz njemözesche, ruzy hibnycz njesam öh, rjem jenje do m jaß a rksachu, jenoz ßylsy p ra - jachu, schto w bohi hölczk wscho czerpi. W odzer wschech zyganow, ßylny m uz s hrosnym, traschazym wobliczom, konje k speschnemu hiczu honjesche. S ch tö löe", k ßw ojem u pscheczelej rjekny, hacz n a ß tale wez do njesboza njepschinjeße. T o holczischczo, kiz ßobu wsacz njemözachmy, je wescze hizo we w ßy, a zyiu wjeß n a nohi stajito. A s b u ra m i, hdyz jich ro s - hnewasch, njeje zortow acz. Czi m aju pasory a pjascze kaz law y. K onje tez wobßedza, ßo sa n a m i podacz, kaz ryczerjo n a wyßokich hrodach. J a njew em, ja m am skoro trochu stracha." A ch ", snapschecziwi tam n y, ty ßy to la kaz sta ra zona. M y to la preni kröcz ßo s b u ra m i p ra li njebychmy. H acz d o tal ßm y jich stajnje s krw aw ym i hlow am i k jich zonam dom oj p ö ß tali, so ßu te nusy doscz m eli, jich rospraskane stawy a hobanki swobalecz. T o tez tö n kröcz budze. T u, wsmi ßcbi radscho schklenczku stareho w in a, kiz ßym wczera w mescze hlupem u khlam a rje j w uw jedl, hdyz ßebi pola njeho pjenjesy wum e- n ich." S tym jem u schklenczku w in a porjedzi. N a to jedzichu bäte k czeskim m jesam psches zyly sbytkny dzeii a zylu nöz. H dyz ra n o saßw ita, psched wyßokej h o ru sastachu. T u le ", J a n o s pschikasa, m am y wostacz, so bychu konje wotpoczowale, a wschak tez je sa n aß nöznych ptakow lepje, wo dnjo ßo skhowanych dzerzecz." S ty m i ßlow am i s wosa slesy a ßo do leßa poda, hacz ß nano by tarn bäte wot pucza khowanku wu- 27 ßledzil. B ö rsy ju n am aka. Besche to sta ra skaka, s kotrejez bechu nehdy kamjenje b ra li, netto Pak wokoto njeje a w njej schmrjöki naßadzeli. T a m nichtö n i- koho ziweho n am ak at njeby. H nydom ßo tam wosy a konje podachu, a börsy m uzojo a zony wokoto w öhnja ßedzachu, so bychu ßebi j^dz pschihotowali. T ez Jak u b e j bechu p u ta prjecz w sali a jem u pschikasali, so wotacz njeßm e, a je-li to czini, dha jeho hnydom skönzuja. Budzesch Pak", J a n o ß o w a zona, hewak pscheczelna zönska, pschistaji, poßtuschny, dha zancje nusy nje- smejesch. T eb i budze ßo p o la n aß lepje lubicz, hacz domach. W rja n e j drascze budzesch khodzicz m öz, wschelake kraje widzecz, a közdy dzen n a koniku jechacz." A le ja chzu b o rn ", Ja k u b se ßylsam i skorzesche, ja chzu born k m aczeri a k n an e j. M i ßo njecha pola waß bycz. D u z dowjedzcze m je saßo dom oj." Z y g an zy besche wschak hölczka tez zel a w o n a jeho se ßw ojej ruku majkasche, so by jeho sm erow ata a jem u potom najlepschi kusk m jaß a, dsel w ot jeneje kranjeneje kokoschki, da. D okelz besche htödny, drje Jak u b jedzische. A le ßuchi khleb s m aczerneje ruki budzische jem u to la wjele lepje ßtodzit. T ak bechu zyganjo pschi ßnödanju. D u z n a dobo jich poß saschcjowka. Wschitzy woblednychu a wotmjelknychu a konje ßam e ßwojej wuschi nastajachu. J a n o ß se skaty dzesche a n a schtom slesy, s kotrehoz be n a dröhu widzecz. A h la j, ta m jechachu b u rjo, sa Jak u b o m p y tajo. Z y g a n, kiz besche swuczeny wschednje w strachu ziw jenja bycz, hnydom wjedzische, schto je tu czinicz. W ö n saßuta tsi kröcz sa ßobu n a podobne waschnje kaz ßow a. T o rekasche tak wjele jako: S trach w bliskosczi, hnydom ßo s mjeczemi wopaßacz a tselby s kulkami natykacz. Z y g an jo to wjedzachu. D u z n a bäte snam jo w ohen wuhaschachu a w obrönjeni psched skatu ßo sestupachu, so bychu burow s kulkami p o w itali. T o la bojoscz besche n jetrebna byta. B u r jo ßebi njem yßlachu, so m öhli zyganjo w odnjo skhowani bycz, a po puczu dale czerjachu. Njech lecza", zygan n a schtomje pschi ßebi rje k n y,. kaz schkraholz nim o hotbjenza, a njech h lad aju, hacz ßm y tak hkupi, so ßo netto ru n je n a puczu schm jatam y. A le hoberszy m uzojo to la ßu. C ji ß n a n o bychu n a m nasche koscze trochu do kruchow ro sb ili, hdyz bychu n aß m eli. M y drje n ajlepje tu kaz mysche w dzerje w ostanjem y, hacz ßo n jem dri burjo saßo w röczili njejßu. P o to m je sa n aß pow etr skerje czisty." T ak börbotajo se schtoma slesy a netto zytej zyganskej czrjödze po jich zusej reczi w upow jeda, schto besche w idzit. Ja k u b niczo njerosym i a duz njewjedzische, so besche ru n je jeho n a n ß n an o kroczele nim o njeho jechat. N a to ßwoje pschetorhnjene ßnedanje s wjeßelom dale wuziwachu. P o schtyrjoch dnjach b u rjo saßo wröczo jechachu, pom atu a ledm a ßtowczko p ra jo, a netto tez zyganjo

28 28 saßo do wosow ßo seßydawschi dale puczowachu a hischcze n a sa jtra do Czech pschindzechu, hdzez ßo nichtö w jazy sa shubjenym hölzom praschecz njemözesche. T a m ßo Ja k u b o w a wuczba sapocza. Z y g a n jo mejachu 8 konjow st schtyri w osam i. Jich be wscho hrom adze 1 2 muzskich a 1 0 zönskich a n a 1 5 dstczi. Wschitzy pod J a n o ß o m stejachu, Po kotrehoz w oli by wscho schlo. Kaz wschitzy zyganjo, prajachu tez w oni, so ßu n?hdy jich wötzojo w W u h erskej b y d lili. W o n i ß am i pak bechu ßo wschitzy n a puczu w ßwojich wosykach n aro d zili. Jich dom isna a wötzny kraj besche jich wosyk. S chule abo nekajkeho rosw u czo w anja a n t njesnajachu. Z yrkw jow tez njetrjebachu, dokelz bechu pöhcmjo. Z iw ili bychu pak ßo w ot proscherstwa, kotliki p la ta n ja, keklowanja, weschczenja a pschede wfchem k ranjenja. D o teho w um klstwa n a j- wjazy dzerzachu, dokelz mejesche sa nich slote dno. T o le wschitko mejesche po tajkim Wröskez Jak u b n a - wuknycz a posdzischo ßobu czinicz. T ak husto hacz bychu hdst sastali, jem u pokasowachu, kopor kowacz, g ro t plescz a podobne wezy. T o by rucze sapschim nyl. T ez bychu ßylny schtryk sa dwe khöjnje sw jasali a n a n im mejesche Won, ß y ln u $erb w rukom aj noscho, behacz. N a zerdz'ach mejesche kasycz, n a hlow je stawacz a wsche druhe keklerske kuski czinicst T a k n jera d hacz to czinjesche, se spodziw anjvm zyganjo widzachu, so ßo Ja k u b do wscheho hobst, a J a n o ß by husto pschi ßebi a ßw ojej zonje rjekk: T ö n hölczez budze n a m wuzitnischi, hacz ßm y hdy zaneho m kli. D u z daw aj jem u jenoz praw je dobru jedz, so pschi mozach w ostanje." T ez n a kradnjenje chzychu jeho wotcz'ahnycz, schtoz pak ßo n jera d zi. Z y g an jo bychu ßwoje dzeczi do hubjenych lapow stykali a w on n a wßy pößkali. T a m mejachu prajicz a skiwlicz, so ß u ßyroty a so m acz domach khora lezi a niczo k jed^i n im a a so ß a m i sa tsi dny niczo khm ane w o p tali njejßu, a schtoz podobne ize bechu. B u ro w k i bychu psches tu to jebanstw o ßo do ßylsow hnucz dake a bychu dzöcz'om d ra stu, jedz a pjenjesy ßobu n ad a w ale, so bychu dzeczi husto ledm a wscho do ßwojich wosow donjescz m öhte. Jak u b dyrbjesche tez r a s ß o b u ; tö n Pak burow zy rjekny, so to w erno njeje, schtoz druhe dzeczi p ra ja, a so m a ja w oni domach doscz jedze. W o t teho czaßa Jak u b a n a proscherstwo wjazy njesczelechu. W jeczor w ßwojich wosach lezachu. A le to be hubjene lehwo. Wschitko pak by Ja k u b snjeßk, jeno so by tu jeho mac wjeczor ßo k kozej ß y n y la a potom jem u spew aka: O Je su, m o ja p a ta atd. Ale tajkeho khkrluscha abo podomnych schtuczkow, kotrychz mözesche m acz tak wjele spewacz, tu nichtö ßkyschak njcby. Z y g a n jo tez druhdy spkwachu. A le tehdy bychu rejeli kaz law y a w jich spewach be jeno recz wo wöjnach a mjeczach a brönjach a td. A le zenje tak njespewachu, kaz m acz abo kaz besche tez w zyrkwi ßlyschal, hdyz besche jeho n a n jeho p re n i kröcz b»' wjeßneje zyrkwje ßobu wsak. N a tajke waschnje m im t ßo Jakubej leczo a na«sym a pom aku doscz. Pfchezo hischcze zadyn w uhlad njebe, so m öht saßo dom oj. D u z pschindzechu hody. Z y g an jo bechu do wjetscheho m esta ßo p o d ali, so bychu hodowne dny kekliju h ra li. B o z i wjeczor bechu hizo w mkscze. Jak u b popoldnju mesto pschekhodzi. D u z wschudzom widzesche bozedzestzowe fchtomy a druhe wezy, kaz besche jem u B o s t dzeczo domach w obradzako. S ru d n je n a to wscho hladasche. D o ßwojeho wosa ßo wröcziwschi zaneho B ozeho dzescz'oweho schtoma njew u h lad a. T u B o s t dzeczo, pschi ßebi myßlesche, njemöze pschincz, dokelz tucz'i ludzo kradnjeja, th a ja, sela a tak B o h a ru d za. A le czemu dha m i ßam em u a tym d ruhim dzeczom tez njew obradza? S s n a n o hischcst pschindze. J e d y n s zyganskich hölzow, kiz bksche jeho srudobu widzik, k njem u pocza: S ch to dha cz'i je, so ßy tak sru d n y? " W ö n w otm olw i: T eho d la, so n am zane B o s t dzeczo njew o b rad za." S ch to dha to je, B o s t dzeczo", ßo tam n y woprascha, w o tym hischcze niczo ßlyschal njejßym ". T o je ", wukladowasche Ja k u b, so je ßo Je fu ß n aro d zil, a so dzeczi wschelake rja n e wezy dostanu, so ßo schtom saßweczi, a so n a n czita, ta t je ßo Jesu ß, nasch sböznik, w B ethlehem je n aro d zil, a so ß u jan«dstljo to p asty rjam pschipowjedali, a je potom wulke wjeßele b y lo." T a m n y poßluchasche a rjekny: W o tym m i nichtö niczo p ra jil njeje. A le to je n a n p ra jil: so zyganjo w ot Jesu ß a niczo wjedzicz njechadza. J a pak ßebi m yßlach, so w ön jeneho nascheho w uja m eni, s kotrymz je ßo sw adzil." T ak dha leto po lecze sandze. Ja k u b be wotrostk a besche rja n y sröstny czlowjek. H dyz by w ön w kekliji w ustupil, dha bychu pschihladow arjo kleflali a ßo w jeßelili; pschetoz w ön wsche kumschtne wezy n a j- lepje dokonjesche. T o la dom isna pschezo psched jeho woczom aj stejesche: Ach! ta t by ßo w nozy n a ßw ojim lkhwje husto wokolo m jetajo pschi ßebi p ra jil: S o m ö h l jeniczki r a s saßo dom oj ßo wröczicz. Kak by ßo macz w jeßelila a n a n a ja. A le czi m i prjecz njedadza. W schudzom n a m nje kakaju a ßu p ra jili, so m je hnydom satsela, hdyz bych cstkak. C zin ili to wescze bychu. T o la prjecz w ot nich d y rb ju, s tutest helskeje jam y. B ö h chzyl m i dobru skladnoscz poskiczicst T a k dolho pak chzu czinicz, jako by ßo m i tu lu b ilo ; ß n a n o m je potom skerscho r a s s woczow puschcst. A le hdze je m öj born? Bych jön n a m ak a l? B ych mojeho n a n a hischcze spösnal a m acs, je-li so staj hischcze pschi ziw jenju? B yschtaj w onaj m je spösn a lo j? Ach, kak m je B ö h po cstzkim puczu w jedze!" P o to m drje by sköncznje w u ß n y t a wo ßnje by maczerka psched n im staka a spew ala: O Jesu, m oja p ata atd.

29 Wotzucziwschi, kaz macz wokawschi, by saßo widzccz d y rb ja i, so besche wscho jenoz ß ö n, kiz h n ad n y B ö h kaz sa wokschewjenje h u b jm y m czlowjekam do srudoby sczele. S s n a n o Pak je, by ßebi Jak u b m yßlik,,tu tö n I o n ' tez ßlubjenje, so saßo dorn W ohladam." T ak bu J a k u b W rösk 18 tet stary. R a s zyganjo blisko k jenem u wöjsku pschindzechu. J a n o ß rjeknu k W röskej: D z i ty s tsjöm i m uzem i do predka a h lad aj, hdze wöjsko czehnje. S w ojakam i ra d niczo czinicz n im a m. Czi hischcze böle ru b ja hacz m y. W obkedzbuj tez, hacz je ßylne, a hacz ßu hischcze druhe w bliskosczi." T o chzu", W rösk rjekny, tych ßo hizo sm injem y." Pschi ßebi pak myßlesche: T u budze skladnoscz czeknycz. B ö h pom haj." S tsjöm i m uzem i derje w obrönjeny wotendze. H dyz bechu n a khrom u leßa pschischli, pschikasa tow arscham, so bychu ßo dzelili a közdy se ßwojeho m estna wöjsko wobkedzbowal. T o ßo sta. Netko pak Ja k u b s leßa Won a wöjsku napschecziwo bezesche a ßo do jich lehw a p oda. Z y g a n jo sa n im tselachu, to la jeho njetrjechichu. w ön pak besche p o la wöjska. T a m psched wyschscheho w jedzeny shoni, so ßu to Schw edojo, wscho w upow jeda, kak je ßo jem u schlo a dokelz njewjedzische, hdz'e ßo podacz, kak ßo ziwicz a kak dom isnu nam akacz, be swölniw y do wöjska sastupicz a bu hnydonr p^chijaty. I I I. ' ' - T uto wöjsko besche schwediske. T ö n czaß ßo mjenujzy wulka 3 0 letn a wöjna wojowasche. W Czechach besche ßo sapoczala a ßo börsy psches zyiu Nemsku wupschestrela. Khezorszy pschecziwo protestantiskim wojowachu, kotrymz w lecze schwedski k ral G u stav A dolf n a pom oz pschindze, Luziza ßluschesche tehdy ßobu do Czeskeje. W lecze pak sakski khurwjerch sa to, so s wjetscha khezorskim pomhasche, Ä izizu dosta. Khezorske a schwediske wöjska ßo po zylej Nemskej honjachu a schtoz -ezi jeni sapusczili a w u ru b ili njebychu, to czi drusy. W tym czaßu be mkody W rösk schwediski wojak. Wyschk ßo jeho woprascha: S w otkal ßy a kak rekasch?" W ö n w otm olw i: W oboje njew em, kaz ßym hizo prajik." A le chzesch tez s n a m i ßobu do w öjny hicz, a ßo zenje njebojecz?" H a j, to ja chzu", wobkruczi W rösk; m o ja ruka ßo dzenßa prkni kröcz mjecza njepschim a. W y dyrbicze so m n u spokojom bycz." N a to jeho wojersku drastu wobleczechu a jeho n a wojaka wuwuczichu. S a krötke njedzele be W rösk najlepschi wojak a dokelz jem u werjachu, jeho sa podwyschka sczinichu. Jak u b ej ßo tu lubjesche; hizo teho d la, dokelz tudy saßo khörlusche spewacz ßlyschesche, dokelz ßmcdzische hdys a hdys kemschi khodzicz a netko häkle ßw oju kschesczijansku w eru pösnacj. Schtoz 6ĕ macz nehdy sapoczala jeho 29 wuczicz a jem u s biblije powjedacz, to netto jeho towarschojo bäte wjedzechu, tak so be börsy w w erje polnje rosw uczeny. D u z pschiridze leto G ustav A dolf p o la Lützena wobsam knu, ßo khezorskim stajicz a jich pschim acz. 6. novem bra ra n o ßo b itw a sapocza. H izo Schw edojo zofacz poczinachu a ßam o G ustav A dolf p a d n y. Wscho mejesche n ap o h lad, so Schw edojo pschö- h ra ja. Pschede wschem k r a n ju w ot Lützena s m aleje hörki wjele kanonow skazaze kule do Schwedskich wojakow tselesche. W röskow a kom pagnija besche hizo wjele ludzi shu- b ila. D u z W rösk khorhoj wsa a w okajo: Schtöz ßwojeho k ra la czesczi, pöj sa m n u ", ßo do predka poda. J e h o ludzo s muzitosczu sa n im do predka dzechu n a hörku. W jele jich spada, nekotsi ta m döüdzechu a njepscheczelskich kanonirow skönzowachu a kanony napscheczo khezorskim wobroczichu. T o jich naströza a duz tu ta jich stro n a zofacz pocza. Schw edojo, to widzo, wschudzom do predka kroczachu a bitw a bu dobyta. W rösk pak bu hischcze n a bitwischczu ßam ym sa wyschka pom jenow any. W y scze", k n jem u Axel O x e n stiern a, najwyschschi schwedski naw jedow ar, rjekny, b itw u do- bycz p o m h ali. W a ß w wöjsku wobkhowacz, je sa n aß wschech czescz." Wröskej poczinasche po dolholetnym njesbozow nym ziw jenju sboze kaz ranscha hwesda skhadzecz. Jak o wyschk zaneje nusy njemejesche, a besche wulzy czesczeny. W öjnska ra d a by husto jeho ra d u wjedzecz chzyka. Pschi tym pak ponizny a pobozny w osta. P o la ßwojich wojakow zaneho selenja njecz'erpjesche a m zaneho krju d o w anja a w u ru b jo w a n ja ludzi. D u z tam a ßem wokolo czahajo tez do Luzizy pschindze a to do blifloscze teje w ßy, s kotrejez besche. T o la dokelz besche ßo tez wjele pschemenilo, dha krajiny wjazy njepösna. 1 Y. S chto besche ßo bjes ty m w Bostaschezy stalo? Wröskez m andzelskaj hischcze pschezo wo ßwojeho shubjeneho ß y n a zarow aschtaj. A le k tutej srudobje besche ßo n o w a pschidata. W ö jn a b u ra m wsche mozy podwjasowasche. B ychu schto w ußyli, dha bychu njepscheczeljo pak zne poßykli, pak wescze zito sebrali. K ruw y bychu s hrödze prjecz h n a li a konje s konjem za. W rösk by husto k ßußodej Rjekej p r a jil: C zem u dha ßo prözowacz a ro lu dzetacz? W ostajm y wjetschi dzel lezo, so leß naroscze, s polow m y to la niczo njeznejem y." T ak m yßlachu wschelazy a s pködnych polow buchn saßo leßy. T w a rje n ja bechu s dzela spadake, dokelz zanych pjenjes njebe je porjedzecz a dokelz bychu b u rjo w lkcze dny dokho n a czekanju bycz dyrbjeli. M ö r tez wschudzom sakhadzesche s jenym ßkow om : zyky kraj besche kaz m ordarska ja m a a ßm jercz niz sa njesboze, ale sa w u- mozenje placzesche.

30 30 Bostaschezy wschak hischcze ßo n ajh ö rje njebechu mefe. T w a rje n ja f najm jenscha hischcze stejachu a m ö r tez do wßy saczahnyk njebesche. Rjekezy W röska a jeho mandzelsku w opytowachu a jeju troschtowacz pytachu. S ittm i by jeju jeniczka dzowka M a rk a pschischka, lubosnje sakczewaza röza. W röskow a w u tro b a by ßo sawjeßelika, tak husto hacz by ßußodziz M a rk a pschischka s n im reczecz. W o n a ßo n a Jak u b a hischcze derje dopomnjesche. A le wksch dha tez", r a s W rösk rjekny, kajki bösche?" N e ", w o n a menjesche, ale to ja wem, so bische pschezo tak lubosny pschecziwo m i. S s n a n o bych jeho to la saßo pösnaka, hdy by pschischok. Kak bych ßo w jeßelita." H a j a m öj ß o b u ", n a n p ra ji, ale to drje njebudze." Ach schtö w e", M a rk a troschtowasche, wschak ßm y wczera w zyrkwi ßkyscheli, so je m lody T o b ia s tez saßo pschischok a w starych pißmach je wjele p ißane wo dzec^och, kiz ßu leta dokho sa m orw e dzerzane byke a ßu to la saßo pschischke. T ak möze ßo tez Jak u b saßo wröczicz." B ö h dak", W rösk skönczi, w ön We, schto je sa n a ju dobre." S tym M a rk a dobru nöz p ra ji a dom oj dresche. D z iw n je to la ", rjekny pschi ßebi, ja ßebi tez pschezo n a njeho m y ß lu a közdy dzen w idzu jeho, kak w ön tarn do zyganow eho wosa stupasche, hdzez jeho poßleni kröcz wid^ach. Ach schkoda, so tu njeje. S s n a n o pschindze. Ach, ale kajki budze? S s n a n o je te^ z y g a n? Abo je ßo woßebneho m uza scziuik? D ziw nje, so jeho s m yßlow puschczicz njem özu. D ziw n je!" D o m o j pschischedschi ßwoje paczerje w uspew a a tez kaz stajnje Wröskez born do nich wobsam kny a potom ßo k m erej poda. T o la dokho njespasche. R a n o sahe besche saßo n a le tn y rözowy czaß w jeßne pßy schczowkacz poczinachu, stup jesdnych be ßtyschecz a rjehotanje koni. S ch to to bud^e? Njepscheczeljo! B ö h ß m il ßo n ad n a m i", s tu ty m i a podobnym i sdychowanjem i tö n dzen B o - staschczanszy b u rjo staw achu. T o la strach besche pod a rm o. B echu to S chw edojo, kiz psches wjeß czehnichu a sady wßy lehwo sakozichu, je wobczahnychu a wobtwjerdzichu. H dyz bechu hotow i, nekotsi do wßy pschüidz'echu. B u r jo ßo strözichu. T o la tuczi w ojazy bechu zyle hinaschi, hacz drusy. W o n i njeczinjachu zaneho sakhadzow anja, ale pscheczelnje ßebi to a druhe k jedzi zadachu a sa to pkaczachu. W y ßo dz'iwacze", wojazy prajachu, so m y n jeru b im y kaz drusy, ale pkaczimy. M y m am y wyschka, kiz nikom u n jep ra w d u njeczini. W ö n n a m n jed a niczo ludzom kradnycz. D u z bjercze te pjenjesy. W y jich böle trjebacze, dyzli m y." B ö h zohnuj tutych w ojakow ", W rösk rjekny, a jich wyschka, tö n dyrb i ßo w opraw dze jandzelam runacz, hdyz je hewak netto zyky ßw et pokny czertow ". T ak W rösk njewjcd^o ßwojeho ßyna zohnowasche; pschetoz tö n besche se ßw ojim wotdzelenjom psches wjeß czahnyk, njewjedz'o, so je to jeho n aro d n a wjeß. Psched wjeczorom wojerski wyschschi obrista Wrösk lehwo wobhladow asche: W scho je w rjedze, pölverow e wosy ßu derje w obstrazow ane, löhwo tw jerde doscz, tu n a m w nozy njepschec^el se zanym nadpadom wjele seschkodzit njeby. Schtö we, hdze tez steji." W ö n je ", jeho d ru h i wyschk satorhnu, blisko doscz. R u n je jedyn s naschich jesdnych powjescz pschinjeße, so je sady wßy dwe hodzinje w ot n aß njepscheczelske wotdzklenje n a hörzy sastako a ßebi tarn lehwo pschihotowako. T o la je jenoz ßkabe. N a ß pschimacz ßebi njesw eri." T o ßebi tez m yßlu. D u z chzu ßo n a dzenß wjeczor a jutsje ra n o do mesta k generalej podacz, so bych ßo prafchak, schto m am bäte czinicz,- a w am, knjes m ajo ro, kom m ando n ad regim entom w ostaju. W obkhadzejcze s w jeßnym i ludzim i kahodnje." T ak obrista W rösk reczesche a potom n a ßw ojim konju do mesta jechasche. D z iw n je ", pschi ßebi rjek n y, tak mjehko m i dokho byko njeje. D zen ß a m i jaßnischo hacz hdy m öj n a n a m o ja m acz psched w oczom aj stejitaj. M i je, jako byschtaj ßo ruzy wupschestrewakej m i napschecziwo. H dyz psches wjeß jechach, dha be m i tak, jako bych wscho hizo nehdy widzak byk. T o la czlowjek wschak druhdy ßam ßw öj njeje. S chtö we, n a czim to lezi. D u z dha rucze b äte, koniko, börsy ßm öj w meschczanskich w rotach", a s tym konjej w otrohi czucz da a börsy tarn be. W lehwje wjeczor wscho w praw ym czaßu spacz dusche. P rjed y pak bechu wojazy kaz stajnje s hkoßom hischcze rja n y kherlusch wuspew ali. D okho jich spanje dzenßa pak njetrajcsche. Besche ß n an o wokoko 1 hodziny w nozy, jako jich n a dobo ßylny buchot se sp an ja sbudzi. S chto be to? P ölverow y w ös w ptöm jenjach stejesche. D ru h i ßo hizo palesche a jem u ßam y strach hrozesche. P om hacz ßo tu niczo njehodzesche a m a jo r besche wjeßeky, so s n a j- mjekischa jedyn w ös ptöm jenjam wutorzechu, so zyle bjes pölvera bycz njetrjebachu. A le schtö besche to byk? W nozy wschak ßo tu niczo n a ßwetko pschinjescz njehodzesche. R a n o pak chzychu sa sköstnikom ßledzicz. T a wez pak mejesche ßo tak. Njepscheczelski wojak bu w upößkany, so by ßo k W röskow em u regim entej blizik a hladak, kak ßylny je a hacz by ßo lehwo ß n an o nadpadnycz a schtörmowacz hodziko. S chpionej ßo ra d z i, zyle blisko pschincz. S tr a z a psched pölverow ym i w osam i spasche. D u z n a w ös salesy a w ot tarn ßebi wscho, kaz daloko besche to w nozy m özno, w obhlada. T o pak hnydom spösna, lehwo be psche derje w uswolene a wöjsko pscheßylne, hacz so möhke ßo pschimacz. A le schkodzicz möhk to la njepscheczelej", myßlesche, w ohen masch ßobu. D u z wosy sapalisch. P rjed y hacz ßo n a wohen dohlad aju, ßy ty daw no, schtö we hdze."

31 T a k ßo sta o wojak psches wjeß sady Wröskez bröznje k ßw ojim czekasche, bjes tym so ßo wosy palachu. K ano snjem drjeni w ojazy sa stöstnikom pytachu. N a j- skerscho", tak rekasche, je to jedyn se wßy byk, kiz khezorskimi dzerzi; hewak ßebi to la nichtö tak blisko I lehwej swerik njeby. H ladajm y, hacz tak njeje." T u m acze", jedyn podwyschk, kiz by stajnje s dobry m aj woczom aj wscho wußledzik a kotrehoz teho d la schwedsku lischku m jenow achu, jow le w roßy je ^zyle derje i$ x njeplecha widzecz, kiz je n a m w nozy ^tajku jaß n u ßwezu saßweczik. P ö jm y sa czerju, prjedy hacz ju ßkönzo saßo sam öra." T ö n m a p ra w je ", wschitzy pschihkoßowachu, czer nöznem u wjelkej do khowanki powjedze a m y chzemy jem u hizo kozu psches wuscht sczahnycz." T ak dzechu po czerje. T a pak do Wröskez sahrody wjedzesche, hdzez pschesta, dokelz pod hustym i schtom am i ro ß a njebe a sady sahrody leß teho r u n ja roßy sadzewasche. W ojazy to doscz njew opom nichu a m enjachu: S köstnik d y rb i tu skhowany bycz, p o la Wröskez. D u z n u ts do dom u. S chto pytacze", stary W rösk jim napschecziwo stu p i, schto ßebi zadacze, prajcze jen o." > H dze je tö n, kiz je wosy sapalik. W ö n dyrbi p o la w aß bycz. Hacz ßem jeho czer wjedze. D ajcze jeho W on", tak wojazy wokachu, jedyn pschemo druheho. T u nichtö njeje, ja nikoho widzak njejßym. W o t naschich ludzi nichtö Po czemnych puczach njekhodzi", ta lle W rösk snapschecziwi a pschi dobrym ßw edom ju zyle s m erom wosta. W ö n dyrb i tu byc^, wy lhajecze. W o n s n im, hewak wjeß sapalim y a w aß sats^lim y. W y s njepscheczelemi dzerzicze", hrozesche n aw je d o w ar wojakow. A le ja w am wobkruczam, w ön tu njeje. P ytajcze ßam i, jeli so m i njew ericze." D u z poczachu we wschkch tw arjenjach pytacz, ale podarm o.. D u z rekasche: D h a scze wy to ßam i c M ili, tak stary hacz scze, pschetoz czer k w am wjedze a niz dale. W ojazy, sputajcze jeho. J e h o kubio jem u sapalcze. T ak ßo jem u pöndze, kaz je n am czinik." H izo wojak w oheü dzelasche a srudny W rösk pschi- ^ladowasche, kak ßo netto w ohen pschihotuje, kiz jem u tez jeho born skasy. W scho dze n a m nje a n a m öj dom. O B o z o, njeje dha hischcze khostanja doscz! S czim dha ßym ßebi to sa ß lu z il? " M acz wscha bjes mozow wschemu ruzy ta m a jo pschihladowasche a a n t syska s r ta pschinjescz njemözesche. S tra c h besche jej poßlenje mozy ru b il. T u ßo nasd ala jechat pokasa. W ojazy hlow u sbeh- M c h u : S c h tö to budze? T o je obrista W rösk. Njech w öii tu ß u d zi." B ö rsy tu be, rja n y mkodzenz, w opräw dzity wojak., S konja slecziwschi ßo wobhonjesche, schto je ßo stalo a hnydom zylu wez pschewidzi. ; T u tö n dostojny b u r ", rjekny, to wescze b y t n jeje". H a j", w ojazy snapschecziwichu, a le czer jeho pscheradza. T a dale njendze hacz ß em." " Ach czer, ta to la pod schtom am i widzecz bycz njem öze, dokelz tarn ro ß a njeje. T o je wescze njepscheczel byl. D u z wostajcze tutych ludzi n a pokoj. W y pak scze", tak ßo k W röskej w obroczi, ßw obodny. W ojazy, wotputajcze jeh o!" S ta r e m u W röskej besche, kaz by ßo jem u dzalo. T akle n ah le w um özeny! W ö n stupi k wyschschemu ßo jem u podzakowacz. T o la tö n wobarasche dzakej a ßo sawröczi a jechasche se wßy w on. D z iw n je, takle blisko starschej a dzeczo a to la zane spösnacze. Psched wjeczorom ßo obrista s n o w a do wßy wroczi a pschi tym n a kerchow stupi. T u te m estna bechu jem u pschezo lube byle. N a jenym tajkim pohrjebnischczu wescze m öj n a n a m o ja m acz hizo w otpoczujetaj. O schtö by s najm jenscha jeju row m i pokasal, so bych ßo tarn pom odlicz m ö h l", tak pschi ßebi m yßlo w ot jencho ro w a k d ru h em u khodzesche. D u z blisko k zyrkw inym d u rjam pschindze, kiz bechu powoczinjene. M jelczo stupajo k n im stupi a do zyrkwje p o h lad a. T a m psched w o ltarjo m zönska klcczesche a ßo modlesche. J e jn e ßkowa bechu rosym icz: Ach B o z o ", tak ßo modlesche, dzak czi, so ßy n aß s njesboza w um öhl. Z o h n u j zuseho wyschscheho, kiz je kaz jandzel n a pom oz pschischol. D a j, so by m öj ß y n, hdzezkuli je, tez tajkeje pobozneje w utroby byl, je -li so je hischcze pschi ziw jenjn. D ow jedz jeho saßo dom oj, potom chzu ra d wum rjecz. H dyz pak jeho hdze semja kryje, dha w otw otaj m je tez börsy. T o la tw oja w ola ßo s ta n." T ak proschesche. D u z staze. T o la hischcze junkröcz ßo poklaknywschi sapocza spewacz: O Jesu, m o ja p a ta a td." W ojerski wyschschi besche n u trn je n a jejne ßkowa poßkuchat. T a jk ile h lö ß ", pschi ßebi rjekny, ßym hizo ßtyschal. Ach hdy bych to la w jedzal, hdze. O kak tö n w u tro b u pschimasche! T o la chzu dale poßluchacz. D u z zönska dale proschesche: H dyz w otew ri czert khlam u A ßwet m i ryje jam u, D h a sdzerz ty ßwoje kurjatko!" O je m ö zno? H a j tele ßkowa je m i nehdy m oja macz spewaka. Kak husto ßym ßo n a nje dopom nicz chzyk, a w jazy njewjedzach. O, möhka ta m oja m acz bycz! T o la nk, to m özno njeje. T a je wescze dokho m orw a. Ale wopraschecz ßo ju chzu." B je s tym zönska, m jenujzy W röszyna, kiz besche do zyrkwje schka ßo pom odlicz a ßo sa njenadzite w u- mozenje B o h u dzakowacz, s zyrkwje stupi. O kak ßo swjeßeli, hdyz ryczerfleho wyschka w u- h la d a. W scha h n u ta ßo jem u dzakowac^ pocza. T ö n jej w obaraw schi rjekny: J a ßym wasche ßkowa ßkyschak. W y macze tez srudobu, kaz w idzu. podeschko?" 31 S chto dha je w aß

32 32 Ach, wulka sru d o b a ", m acz w otm olw i, a netto powjedasche, ta t je ß y n a m eta a ta t ßu zyganjo jeho ru b ili a so netto n a niczim zaneho wjeßela n im a. O b ris ta poßtuchasche. B ö rsy sbledny, börsy ßo wobliczo kaz pyrjesche. W ö n budzische p a d n y t, hdyz ßo njebudzische n a ßw öj mjecz sepjerat. W ö n doscz wjedmche. J e h o lu b a m acz psched ßynom stejesche. R a d by jej wokoko schije p a d n y t. T o la chzysche ju n a sboze pschihotowacz, so ß n an o jej nahte wjeßele seschkodzite njeby. D u z ßo ju sköncznje w oprascha: S c z e ßo s m m tez husto m o d lili? " Ach h a j", w o n a pocza, közdy wjeczor ßym spew a ta ". S ch to d h a? " O Je s u, m o ja p a ta." D u z obrista ju satorze a dale spewasche: M i k pschikrywanju d a ta a td." a pschistaji: H a j, ja sn aju tö n spew. Wasch ßyn je ziwy. J a ßym to n! O macze, pöjcze t m ojej w u tro b je!" T o besche saßowidzenje! S s n a n o budza njebjeske radoscze podobnje toutte. D o th o ßebi w olotv schije lezeschtaj a njemözeschtaj ßtowczka prajicz. S köncznje ßyn möz recze dobu: H a j m aczi, A ö h je wasche pröstw y w ußtyschat: W ö n je ßwoje dzeczatto sdzerzat. T o la n etto k n a n e j." T u bechu now e ßylsy wjeßetoscze. N a n njemözesche wericz, w ön njewjedzesche, schto wyschk a jeho m andzelska reczeschtaj, hacz n a poßledku se ßto w o m : T a t m am ßwojeho ß y n a saßo" jem u wokoto schije p ad n y. y. S a ß o lip a psched dom om tczejesche a ßw oju w öü dawasche a pczoty n a njej börczachu, saßo rözow y pjenk kczenje w w etrje kolebasche, saßo ßo k znjam blizesche ale Hotb be schtraholzej wuczeknyt, hwcsda sboza besche n a d Wröskez dom om sesthadzata. W jele let Wröskez m andzelskaj dla srudoby m erneho sp an ja n a m a ta to j ttjebkschtaj; dzenßa spanje dla wjeßetoscze njenam ataschtaj. T ü tn nöz obrista w nan o w y m dom je w osta. N ktto be jem u wscho saßo snate. D rje w ja n e taw ki pschi sczettje, w ulki th a m o r s b ota d urjow, wscho be jem u snate. T ez wonkach ßo teho abo tam neho schtoma dopom ni, s kotrehoz besche n a n jem u nehdy kruschwy tschaßt. N a sa jtra chzysche k generalej, jeho wo puschczenje s wöjska proßycz, dotelz chzysche netto saßo domach bycz a mejesche wojerske ziwjenje ßyte. P rje d y Pak hischcze ßußodziz Rjekez born w opyta. Czi hizo wscho wjedzachu a jeho s radosczu dom oj witachu. T ez s M a r tu ßo lubosnje postrow i a s njej wo tym reczesche, ta t wjele ßrjedz'a bjes tam n y m d n jo m, hdzez staj m aleny schczipacz schtoj, a dzenßnischim lezi, a ßo dodziwacz n jemözesche, ta t je w o n a taz twktka ßo ro sw ita. Je je snam jo besche wschak jem u pschezo htuboto do w utroby saschczepjene w ostato. N a to ßo k generalej poda. T ö n jem u jeho pschedewsacze wureczecz pytasche, dotelz jeho ra d puschczicj njechasche. T o la sköncznje ßo do teho poda a jem u po jeho zad an ju czinjesche. D u z obrista W rösk saßo jako ßyn do starschiskeho d o m a sastupi.. D o th o njetrajesche a ßußodziz M a rk a jako W röskowa mandzelska do jeho dom a czehnjesche a domjaze sboze dokonja. W ö jn a drje hischcze khwilu trajesche, hdyz wschak tez ru n je Bostaschezy zanych wojakow wjazy wohladacj njetrjebachu. W lecze Pak m er 3 0 le tn e m u krwawnemu w ojow anju a dotholetnem u pschesczehanju könz sczini. N etto saßo wupusczene p o la s now a wobdz'etacz poczinachu, sespadane tw a rje n ja s n o w a tw aricz, a b u r ßmkdzische ßo saßo ßwojeho hospodarstw a wjeßelicz. M to d y W rösk bische ßebi wjele pjenjes saßkuzit. S n im i börsy ßw ojem u kaz tez ßwojich ßußodotv hospodarstwu k now em u ziw jenju dopom ha. W e wßy saßo sboze knjezesche a po dothim czaßu. bychu m todzi saßo wjeßete spewy sanoschowali. B e ßo ß n a n o 1 0 let m in y to, dha m tody W röst do Czech jechasche, so by tarn w mescze neschto skasak. N a mjesach pschi puczu proscher ßedzo jeho wo ßm ilnh d a r proschesche. W rösk jem u schcßnak n a klin cstßny, jako pak proscherjej do woczow pohlad a, ßo strözi: M ö j B o z o ", rjekny pschi ßebi, tw oje ßudzenja ß«praw e, to b g je J a n o ß, zygan, kiz besche mje nehdy m o jim aj starschim aj ru b it!" T ez proscher m todeho knjesa spösna. Ach", rjekny, schto ßym wscho spytacz d y rb jat. W o t teho d n ja, hdzez wy neun czeknjeschcze, besche tez n aß wscho radzenje wopuschczito. W jazy hacz junkröcz ßmy s w ojakam i ßo bicz m eli. Wschitzy m oji ßu sabiczi, wscho wobßedz'etistwo je rubjcne. J a ßam ßym sbytkny w ostat, so bych hörki kheluch ßylsow hacz n a dno dop it. T a t B ö h n a m n i wschu njep raw d u w jecst." T akle srudnje sdychowasche a n a to hlow u na ruku sepjerajo w otm jelkny. M to d y W rösk jeho troschtowacz pocza, potom Pak, so by ste s dobrym saptaczit, jeho jako p raw y S a m a risk i do meschczanskeje hojernje sa ßwoje pjenjesy dowjescz da, hdzez je ßwoju duschn börsy wudychat. W e Wröskez dom je besche naleczo sboza. S ta r«w röszyna pak zenje njeje pschestata wjeczor pschi ßebi spewacz: O Je su, m oja p a ta, M i k pschikrywanju data, S h re j ßwoje kurjatko; H dyz ro s d a ji czert khlam u A ßwet m i ryje jam u, D h a sdzerz ty ßwoje dzeczatto. N a tym besche", by prajika, ß y n ßw oju macz saßo sesnat."

33 Kcz'e ja ra rja n a röziczka N jej zana rjenscha sawescze N a liczku m todoh' holicza, Hdyz czini a ßo recjjt sle. Röziczka jandzel. Njech njesw jadnje w am röziczka, Njech jeje jandzel njespjerchnje; T u zana pycha siocz'ana W am njeda tajke sdebjenje. 33 A jandzel B o z i peftont T u dziwnu, rja n u röziczku, H dyz kczeje w naschej mtodosczi N a strow ym, hladkim wobliczu. A towarschzy ta t pyschazej T ö n jandzel a ta röziczka Kiz waß ta t rjenje debilej, S te j: p ö z c z iw o s c z a n j e w i n a! Roshlad w tzweez'e. S a ß o ßm y s B ozej pom ozu leto ßwojeho ziw jenja dokonjeli. W o lym, schtoz je tüzdy ßam dobreho abo czezkeho shonit, ßo w Pschedzenatu pißacz njehodzi, ale jeno wo ty m, schtoz je ßo w ziw jenju zytych wulkich ludow stalo. B ö h je saßo psches ludy schok, zohnujo tu a khostajo tarn, c schtöz m a woczi k widz'euju a wuschi k ßkyschenju, tön je jeho khöd w idzal a hlöß ßlyschak. Nascha S ttk fk a je ßo najprjödzy saßo dobreho m era swjeßelila a dale pokraczowaka n a puczu semskeho sbvza. P v d w ustojnym knjezenjom nascheho lubow a- neho krala A lberto ßu ßo krajne dokhody saßo sbehnyle, ta t so mözesche ßo schulskim gm ejnam schwarna pomoz dacz k powyschenju wuczerskeje m sdy. Wschitzy rosom ni ludzo njerosomnych wschak je tez hischcze khetra khopiza ßu tu tu pom oz s wulkim wjeßelom pschijeli, ja r a derje wjedzo, so je wuczerska m sda netto na wschelakich mestach njedoßahaza. S s n a n o budze täte pjenjezna pomoz w oßadam pohnuw anje, so ßam e wol ßo wuczerske dokhody powyscha. H dyz nim ale közde leto w Sakskej s najm jeüscha jenej krajinje zelesnizu w obradzi, dha ßu ßo sandzene leto, schtoz m am y ßo woßebje njew ustaw azym prözow anjam ßerbskeju sapößlanzow k. Kokle a k. Kerka dzakowacz, w S serbach tsi zelesnizy wotewrike, B udysko- Rakeczanska, K am jensko-h alschtrow ska a K um w aldska. Pschede wschem je Rakcczanskim stro n am popschecz, so ßu netto ßwetej kaz blizschi psches tute zelesnizu. T o Pak njeby pschecj byko, so bychu zani bjes tam n y m i S se rb a m i netto ßwoje statoki pschedawschi ßo bjes N em - zami shubili. W dom isnje ßy najsbozownischo ziwy a wasch w njesbozu najw jazy troschtarjow a pom oznikow. S se rb jo mejachu n a M ichaka wulki spewanski ßwjedzen w B udyschinje. Spewasche ßo N a sy m a ", lyriski spkw njebo s a ra rja S e jle rja, do hudzby sestajany w ot kantora K ozora. T u tö n ßwjedzen je ßo w ubjernje radzik a S s e rb jo ßu s now a pokasali, n a ta t wyßokim skhodzenku sdzetanoscze steja, hdyz ßo w S serb a ch tajke spewy peßnja, spewaju a lu b u ja. K njes wyschschi seminarski wuczer F iedler w B udyschinje, kiz je tönte spewanski ßwjedzen do ffu tta stajik, je ßebi dzak wschech S serbow saßluzik. A S s e rb jo ßu ßo tez dzakni w opokasali. W ulka sala besche pschepjclnjena, ta t so wschelazy zanych mestow wjazy njenam akachu. S n a - pjatej kedzbnosczu wschitzy n a ßlebroklinczate hkoßy lubosnych spewarkow a n a mözne schumjenje s r ta spew arjow poßluchachu a ßo napoßluchacz njemözachu. H dyz besche poßleni chor wuspew any, bychu wschitzy hischcze hodziny dotho poßluchali a duz mejesche ßo s najm jenscha hischcze poßleni spew wospjetowacz. W i- dzachmy tarn nim o nahladnych Nemzow S se rb o w s bliska a daloka. S delnych Luzizow be sich wjele pschcschto a dwe knjezni tez w n aro d n ej delnjvluziskej drascze. S Lipska, s D rje zd za n, Freiberka a s druhich mestow tarn S serb o w nadcndzechmy. Besche ta t, jato bychu ßynojo a dzowti jeneje ßwöjby we wötzowskim mescze B udyschinje ßo seschli a ßo w lubosczi f n a ro d - nosczi p o ß y ln ili. Schtöz je tu tö n ßwjedzen w opytat, je wescze s tym pschecz'om dom oj schoi: so by to la börsy saßo tajki konzert ßlyschal. B o h u zel nascha Sakska lo n i tez bjes czezkeho d o m ap y tan ja w ostaia njeje. S e sapoczanym letom hubjeny höscz psches kraj dzesche: khoroscz,s m jenom influenza. S k o ro we wschech domach je sakhadzata, w jenym böte, w druhim m jenje. N ajprjedy ßo jej lud^o trochu ßm ejachu. A le s B o z im i p ru ta m i zane ßmechi njejßu. Nechtözkuli je czezzy khory lezak a tu a tarn ßu nekotsi n a n ju sem reli. W e wöjsku je n a 5 5,0 0 0 ludzi ju pom elo, w ot kotrychz je 6 0 m uzi n a n ju sem relo. H dyz ßu ßo dzeczi njepraw je sadzerzale, dha n a n n ajprjedy ta t n a sd a la s p ru to m hrosy. Tajke hrozcnje B ozeho p ru ta besche tu ta khoroscz: N jebudzecze ßo wy polepschowacz, dha s wjetschim khostanjom pschindu." Njech ßebi nichtö wuschi njesatyka. N asym u mejachmy ßylne deschcze. Pschedewschem be ßo w jele w S chw y jy a ßußodnej L jts tle j naschko. T a t bu psches w u ltu w odu re tt W ottaw y staroßlaw ny K orlow y m öst w P rasy s dzela podto rh an y (h l. w o b ras n a str. 3 6 ). T ez Löbjo besche ßwoje b rjohi tu a tarn pschekrocziko a jeho zokmy ßu wjele schkody naczinike. W P ir n je w oda n a torhoschczu psches m eter wyßoko stejesche a w D rjezdzanach ßo po Haßach n a czolmach wozachu. N a plödnych polach buchu zne skazene, s ro te dobra sem ja wotnoschena hubjene. a w sahrodach wsche rostliny sa- Tez je ßo ja ra wjele domow, wot zokmow 5

34 34 podmlktych, saßypko. Schkoda je psche wschu m eru w ulka. T ez do pschitwarkow kralow eho hrodu w P ilnizu w oda stupasche. Leta d y rb ja sakicz, prjedy hacz budze schkoda saru n an a. M öz nasch«dobycz njemöze, M y ßm y s njej ja r a ßkabi", to pkac^i n a duchownym a swonkownym poli. D e rje n a m, so je wysche wschech khorosczow a wschech wodow mich B ö h, kiz je nasche wukhowanje stajnje a pschezo. N a mesto scmrkteho m in istra finanzow K önneriza bu T h ü m m e l, n a mesto d r. K ohlschüttcra, druheho presidenty evangelsko - lutherskeho konsistorstwa, superintendent M e ie r, n a mesto semreteho tachanta a biskopa B e rn e rta dwörski p rk d a r d r. W a h l postajeny. Schtoz netto nem sk e k h tch rstw o n astu p a, dha je ßebi sandzene now e leto tez khetro wulki pjenjezny w opor sa wöjsko zadalo. D okelz ßo F ran zow sa a R u ß a pschezo böle b rö n itaj, tez diemska nasad wostacz njemöze. D u z Khezorstwowy kanzler s Caprivi. ßo w ot ßejmskich sapößlanzow pschiswolenje pjenjes zadasche. S wuwsaczom sozialdem okratow a dopredkarjow bdchu wschitke strony sa to, tez P o la z y, kotrym z wschelazy Nemzy pschezo w um jetuja, so wo n^mskim khezorstwje wjele wjedzecz njechadza. W o n i ßu ßo sa lepschich p atriotow w opokasali, hacz wulki dzel fe sozialdem okratow a dopr^dkarjow wobstejazych N em zow. N aleczo sa Nem zow wulke pschekhwatanje pschinjeße. W jerch B ism a rk, kiz bksche n a 3 0 let swonkownu politiku pruskeho kralestw a a 2 0 let nemskeho khezorstwa w ßw ojim aj rukom aj mek, besche khkzora wo puschc^enje se ßluzby p ro ß y t a khezor besche do teho swolik. W in a teho, so je B ism a rk ßkuzbu stozil, m a ßo w tym Pytacz, so w ön s ty m i sakonjem i, kotrez chze khezor k lepschemu sastaran ju dzekaweho lu d a w udacz, psches jene njebe. N a je^o mesto bu d o taln y general ll.h a n n o v e rsk e h o armeekorpsa s C ap riv i stajeny. B ism a rk je bjes dw ela w ulkotny m uz byt a wjele dokonjak. T o la pschi wschech jeho saßluzbach ßo pschewidzecz njeßm e, so mejesche dobre wöjsko, kiz mözesche jeho m qßle wuwjescz. B je s tuteho wöjska wön to njebudzische byt, schtoz je byl. Hewak je w nemskim khezorstwje pokoj knjezil. T ak m jenow any socialistiski sakoch kiz sozialistiskim pschekroczenjam w o b a ra, je s 1. oktobrom spadny!. Wschelazy ßu ßo teho d n ja bojeli. T o la ßo zane njem ery state njejßu. D u z d a-li B ö h tez bjes teho sakonja pöndze. Wscho by w dobrej koliji byto, hdy bychir bohaczi trochu wjazy w utroby, a dzetawi trochu wjazy poniznoscze m eli. W S a je rstrc j ßu letßa we wjeszy O beram m ergau w jeßni ludzo tak m jenow ane Passionske hry pschedstajeli. Psched letstotkam i m jenujzy 6e ta m n a wjeß s mörottt czezzy d o m ap y tan a. T ehdy ß u jeje w obydlerjo ßlubili, so chzedza közde 1 0. leto spom njene hry pschedstajecj. T ö n le ßlub ßu hacz do dzenßnischeho d n ja dz'erzeli. H ry m aju ßo n a tajke waschnje: W jeßni ßebi najprjödzy drasch a wschu d ru h u nad o b u, kajkuz ßu nehdy zidza m eli, nakupuja a w tutej drascze w oni podawki se stawisnow stareho sakonja, pschede wschem Pak s K hrystußow eho ziw jenja pschedstajeja. T o, schtoz je w bibliji w opißane, ßo w ot nich czini a p ra ji a we ßo tez wjele pschiczini. P schihladow arjam je potvm tak, jako bychu do prjedawschich starodawnych czaßow a do ßlubjeneho kraja pscheßadzeni byli. Nasch wobras n am pokaze, kak Khrystuß do Jeru salem a czehnje. T e hry ßu ßo letßa saßo ja ra derje radzite, a to je czim böle pschipösnawacz, dokelz ßu pschedstawarje niszy w jeßni ludzo. R a k u stra je kaz m acz, kiz ßam a ßwoje dzeczi doscz wobknjezicz njemöze. T ez je jejna politika druhdy trochu dziw na. D z en ß a pom ha jenem u pschecziivo druhem u, a jutsje stupi saßo n a d ru h i bok. pschezo ßu S s to w je n jo, kaz w W uherskej w ot M adzarvw, tak w Czeskcj w ot N em zow, pschikrötscheni a m aju ßwoju lu b u nusu, so bychu ßebi ßwoje stare p raw a nkkck sdzerzeli abo saßo w ukußali. Staroczescha pschezo khetro tahodnje w ustupow achu; duz je lud we wölbach ßo na stro n u M todvczechow stajit, kiz wjedza, schto chzedza, ale kiz wschak tez saßo we wschelakim n astu p an ju psches postrom k bija a trochu radikalnje w ustupuja, a du; p raw cje sym pathije czeskeho sem janstw a n im aju. Tola pschi wschem tym wscho n a to pokasuje, so Czescha nusne p ra w a sa ßw oju narodnoscz sköncznje ßebi wunusuja. S r u d n je je to n t w Czechach w oda sakhadzata. Pschi deschczach sandzeneho septem bra bechu wschk reki tak uapjelnjene s w o d u, so bechu zyle krajiny powodzene a ja r a wjele ro le sapusczene. Pschede wschem je stota. stara P r a h a " wjele poczerpita. S e stareho mesta do Wyschschohrada wjedze w ulkotny, w spoczatku 13. letstotetka tw arjeny kam jetitny m öst, kiz je wjele dleschi hacz D razdzanski statt) m öst, a je s wjele rjanymi postaw am i debjeny. N a w obemaj könzomaj tuteho m osta je rja n a weza. N a jenej tuteju wdzow tez hornjo- a delnjokuziski wopon namakasch,, dokelz Ä zizy

35 ! S : b?=.;rii,:'ld s Passionske hry w Obrrammrrgawjr: Zrsußowe Nutscjrhnjrnje do 3riu alri

36

37 37 do leta do Czech ßluscheschtej. T u tö n staro- N a B alkanskej polkupje, w Z srrb isk e j a L o th a r- ß law n y möst bu psches möz zolm ow pschi jenym stolpje skej dospolny m er pschezo hischcze njeje. A n i S s e r b ija pschelam any, a n a wschelakich druhich mestnach khetro a n i B o lh arsk a se ßw ojim knjezstwom praw je spokojom wobschkodzeny. B u d ze khetro drohe, n a statu schkodu njeje. T o la közdy lud je psches njem er k m erej kroczicz saßo swuporjedzecz. d y rb jal. A tak tez tarn budze. W ulku njespokojnoscz I ta ls K a je sbozom na, so möze w swjasku s Nemskcj je sbudm o, so je B o lh arsk i wjerch F e rd in a n d m a jo ra bycz.; js s a m a wschak ru n je wjele mozy n im a, ale P a n iz u, kiz besche pschecziwo knjezerstwu sbezk pschisjednoczena s druhim i lu d am i pschezo neschto hödne hotow al, satselicz b a t P a n iz a besche w ßw ojim czaßu samöze. w ottorhnjenje Juzn o -B o lh arsk eje w ot Turkowskeje do F ra n z o w sk a je ßwojeho g en e rala B o u la n g e ra skutka stajil a duz Ju z n o -B o lh a rsk a n a n im wißasche. zyle n a bok storczila a sabyka. W ö n besche smuzity n a S slow janske ludy n a B a lk a n je m aju s wfftosczu hischcze hubu ale niz se skutkom. Hewak je ßo jej schlachczilo. pschichod. S s n a n o naw uknje, ßo spokojicz s ty m, schtoz m a, a ßebi W Ä f r is y je ßo W iß m an n e j poradzilo sbezka- E lsaß -L othringflu wjazy wröczno njezada.s. rjow porasycz. T ez je knjezerstwo wo A frizy s J e n - IlN d jc lsk a je tez ßw öj hnew m ela. H dyz w druhich dzelskej psches jene pschischlo, schto m a ßo jako jendzelske krajach dzelaczerjo n a njem ery m y ß la a dzelo wo- ßwöjstwo a schto jako nemske wobßedzenstwo w obhladowacz. P o tu - puschczuja a wyschnoscz po- ty m postajenju to m n a n ic h p o - jenemskejpschiliziju a wöjsko p a d n y la :N e m - segele, dha drje sko-naranscha ßu w Jen d zel- A frika, nemskoflej tez dzelaczerjo po tyßa- A frika, Kam e w jeczorna zach dzetacz r u n a T o g o. pschestali, ale Wsche krajiny tez Londonszy ßu 4 kröcz tak polizistojo ß u w ulkehacznem - strajkow ali a. ske khezorstwo zyly b a ta illo n ßam e, ale njepeschkow be ßo strow e a s dzela pschecziwo ßwo- njcpködne; tez jem u m ajorej w nich wjele spjeczil. T o la ludzi njebydli. tak sle, kaz by W yschetehopak to w druhich je Nemska hischcze hacz do- krajach bylo, tajke neschto K upa Helgoland, ta l jendzelsku ru n je w J e n - kupu H elgola n d, pschi w u liw an ju L öbja do m o rja lezazu, d ostaia. dzelskej njeje. Jendzelskeho kraja p o rjad njewotpoczuje, kaz je to n im ale wschudzom druhdze, jeniczzy n a poliziji T a ß a m a je m ale kam jentne hnesdo a n im a wjazy hacz a n a wöjsku, ale n a zylym rosom nym lu d u. A w ot ry b a rstw a ßo ziwjazych w obydlerjow, ale trochu rosomnischi Jendzelczenjo to la ß u, hacz druhe dokelz m a dobry pschistaw, je sa lödznistw o pschezo neschto ludy. hödne w in o jta a möze w wöjnskich czaßach sa n aß s w u l- W R u sk e j buchu w ulkotne m anevry w otdserzane, a kim wuzitkom bycz. N im o s W iß m a n n a staj hischcze to w bliskosczi rakuskeje Galiziskeje. Kaz ßo pißasche, be wscho tak n ap raw jen e, jako budzische ruska arm eja n ad p a d do Rakuskeje czinicz d y rb ja la. T o te je w R akuskej trochu bojoscz w ubudzilo. T o la zyle n jetrjebawschi. M a n e v e r hischcze zana w öjna njeje a R uska ßebi wescze n a to njem yßli, möznischcho ßußoda n ad - padnycz. W o n a jenoz sa pschißluschnoscz dzerzi, ßo brönicz, so m ö h la w ßw ojim czaßu tez w ötry mjecz n a w ahu europiskich jednanjow potozicz. D u z m özemy bjes stracha bycz. Jendzelczan S ta n le y a Nemz d r. P e te rs wulke puczow anje preki psches A friku cziniloj, w obaj k tem u, so byschtaj westeho d r. S chnitzers, kiz netto po turkowskim E m in P ascha" reka, p y talo j a jeho dom oj pschewo- dzaloj. S ta n le y je ßo tez k n jem u pschedobyl a ßo s nam akanym k m orju wröczil. W ja m rr y y bu novem bra B ra s ilis ti khezorowy stol pow aleny a w kraju repuplika w u w o la n a. T ö n le sbezk je kaz blysk do ßußodnych ludow d y ril, so ßo tez tarn palicz pocza. W A rgentiniji a w S srjed zn ej

38 38 A m erizy ßo sbehachu a se ßw ojim i wöjskami n a ßo czahachu. A hdyz bechu neschto stow ludzi sabili a neschto mestow sp alili, dha saßo k m erej trubjachu. Afriski pucz'owar dr. P ctcrs. T a t dha chzemy ßwöj ro sh la d skönczicz. B ö h je wscho derje wodzik a n a m m er sdserzal. S chto budze ßo wo lecze pißacz dyrbjecs, hischcze njew em y. Schtöz pak w now ym lecze saßo pod ruku wschehomözneho B o h a w ostanje, tö n budze tez könz now eho leta spewacz: B o z a hnada nade m n u zaneho könza nim a. W u h o d a n j e h ö d a n c z k o w s poßlenjeje protyki: 1. K u rw o ta. 2. Hikawka. 3. M in a k a l. 4. N öß o ßon. W u h o d a n j e w je tz e k e h o k o n i k a s poßlenjeje protyki: Pschedzenak je najlepscha a tez najrjeuscha protyka n a zylym ßwecze. H ö d a n c z k a. 1. T u p re n ju slözku (sylbu) sm ijiza czi ßyka, H dyz n a n ju stupisch we leßu, T e j druhej dwk Pak m jeno zönske Czi rjan e lube sjewitej. T o zyle namakasch we leßu, Tez hody nutskach n a blidz'e. P r a j rucze, schto to je? H dyz s w ötrym p " mje pißasch, S s y m schtom, a sakczu czi do znjow, H dyz s mjehkim b " mje pißasch, S s y m ludzom ptak ja w uzitny, P r a j n etto, schto to je? 3. H dyz s mjehkim s" mje pißasch, D h a w hrödzi steju khezkarja;,h dy; s w ötrym ß " mje. pißasch, M je ruka dzerzi znjenzarja; A pschistaj k" h'schcze sady, D h a ptaczik letam n a schtomach. S chto netto tole je? (W uhodanje pschichodne leto.) C z i u e z e d o b r o t u b l i z s c h e m u! W hobrskich horach wulki kamjen stcji, liz m a westu podomnoscz s czlowjekom. W o n im powjeda ßo tole pschirunanje: T a m bydlesche psched wjele letstotetkami stary m uz, kiz besche ja r a m u d ry a bohaty, ale kiz mejesche kam jentnu w utro b u pschecziwo wschem ludzom. Z en je njeby n a nikoho pscheczclnje pohladak a wschitzy bychu ßo psched n im bojeli. D u z w tej wßy wulka dro h o ta n asta a wbosy ludzo njemejachu zaneho khlkba. T a m n y bohaty pak njepomhasche nikom u, tak ja ra hacz tez wbosy wuhködnjeni ludzo jeho proschachu. D u z ßo jandzeljo w njebjeßach n ad khudym i ludz'imi ßm ilichu. A jedyn jandzel ßo r a s ra n o jako khude dzeczo swoblekany wo bohateho durje ktapasche a s poniznym hkoßom wo khleb sa wbohich khudych proschesche. A le skupy schedziwz bu hnew ny a dzeczo hrubje prjecz sehna. T o la dzen wote d n ja dzeczo saßo pschindze a bösche pschezo khudsche a hubjensche, ale n ah rab n y starz bu pschezo hnewnischi. A sköncznje ßo rosskobi a dzesczu kamjett czißny a jo h an jo rjekny: T o je jedz sa w a ß!" T o la schto ßo sta n a jene dobo bu s teho khudeho dzescza ßo blyschczaty jandzel a tö n psched schedziwza stupi a woheü jem u s woczow ßapasche a semja sarza a leß schumjesche a jandzel rjekny: K am jen bische tw öj d a r, kam jentna je tw oja w u tro b a a kamjen dyrbisch ty bycz n a wsche czaßy!" A starz ßo w jazy hibnycz n jemözesche, hluboko soychny a potom bu skaka a je skaka hacz do dsenßnischeho dn ja. W korczmje wo ty m recza, kak wjele piw a m öht schtö n a jene ßedzcnje wupicz. D u z sköncznje burik p ra ji: J e l i so 5 0 h r. dacze, dha ja a j e d y n d r u h i hrom adze zytu tu n u piw a sa 1/i hodziny w upijem oj. 5 0 h r. drusy ßlubichu. B u rik wotendze a börsy se ßw ojim wokom, kiz besche ßebi psched letom w ot p iw arza kupil, ßo wröczi a tu tö n jed y n d ru h i" tu n u sa krötki czaß w ußreba a 5 0 h r. bechu w ot b u ra dobyte.

39 W Amerizy ßu sakon w u d ali, po kotrymz je hölzam, kiz hischcze 16 K t njejßu, sakasane n a haßy kuricz. T o je ja ra rosom ny sakon; pschetoz to to la nusne njeje, so ßo közdy hlupy holz hizo do kurjenja da, a ßw oju msdu pschekuri a jstwu sadym i. T ak dolho hacz pak my hischcze dobrotu tajkeho sakonja n im a m y, njech közdy n a n, hospodar a mischte, tak czini, kaz Schewzez mischte n a w obrasu. Jeh o w u- czomny holz bksche ßebi m ischtrowu trubku wsak, ale lödm a besche troschku popachat dha kliz klaz a potvm klaz kliz n a lizo a wescze je ßo n a dalsche kurjenje wostajik.

40 40 P o poßlednim liczenju luda w lecze 1885 ma: N e m s k i k r a j : 5 4 5,0 8 6 D f ttt. a 4 6,8 5 5,7 0 4 w o b y d l.; khezor W y le m I I., ro d z w ulk. r ; khezorski k rö n p ry n z B jedrich W y lem, ro d z. 6. m eje S a k s k a : 1 4,9 9 3 D f m. a 3,1 8 2,0 0 3 w o b y d l.; k ra l B jed rich A lb e rt, rodz h a p rle je ; zenjeny s p ry n z e ß y n u K a ro lu s W a s a, ro d z. 5. a u g K rö n p ry n z B jed rich A u g u st J u r i j, rodz. 8. au g ; be zenjeny s portugalskej p ry n z e ß y n u H a n u M a r ju, w u d o w z w o t 5. fe b ru a ra P r u s k a : 3 4 8,3 3 1 D k m. a 2 8,3 1 8,4 7 0 w o b y d l.; k ra l W y le m, ro d z w ulk. rözka B a j e r s k a : 7 5,8 9 8 D f m. a 5,4 2 0,1 9 9 w o b y d l.; k ra l O tto, ro d z h a p r , njezenjeny, kotrehoz m esto, dokelz je n a buch khory, jako p ry n z -re z e n t sastu p u je p ry n z L u itp o ld, rodz m erza W ü r t e m b e r g s k a : 1 9,5 0 3 D k m. a 1,9 9 5,1 8 5 w o b y d le rjo w ; k ra l K h o rla I., ro d z. 6. m e rz a B a d e n s k a : 1 5,0 8 1 D f m. a 1,6 0 1,2 5 5 w o b y d l.; w ulkow öjw oda B jed rich, ro d z. 9. sep tem b ra A w s t r i j a : 6 7 3,4 6 3 D f m. a 4 0,9 6 8,3 3 1 w o b y d le rjo w ; khezor F r a n z Jo sef, rodz a u g u sta J t a l s k a : 2 8 7,2 2 0 D f m. a 2 8,4 6 0,9 3 1 w o b y d le rjo w ; k ra l H u m b e rt I., ro d z m e rz a F r a n z o w s k a : 5 2 8,5 7 2 D f m. a 3 8,2 1 9,0 0 0 w o b y d le rjo w ; P räsid en t republik i S a d i C a rn o t, ro d z a u g u sta J e n d z e l s k a : 3 1 5,2 7 9 D f m. a 3 7,2 4 2,0 0 0 w o b y d le rjo w ; k ra lo w a V ik to rija, rodz m eje S c h p a n i s k a : 4 9 7,2 4 4 D f m. a 1 6,9 5 2,6 0 0 w o b y d le rjo w ; k ra lo w a M a r ija, w u d o w a 2 5. n o v sem rjeteho k ra la A lfo n sa X I I., sastu p u je ß w o jeh o ß y n a k ra la A lfo n sa X I I I., ro d z m eje ' P o r t u g a l s k a : 9 1,2 6 0 to t. a 4,5 7 6,0 0 0 w o b y d le rjo w ; k ra l K o rla, ro d z m eje Statistiske a genealogiske powjescze. v R u s k a : 5,3 8 9,6 2 7 D t o t. a 8 8,3 5 6,0 0 0 w o b y d l.; khezor A lex a n d er I I I., ro d z m e rz a T u r k o w s k a : 1 7 2,2 2 4 D f m. a 4,6 5 8,0 0 0 w o b y d l.; khezor A b d u l H a m id I I., rodz sept G r i c h is k a : 6 4,6 8 8 ü m. a 2,0 1 9,0 0 0 w o b y d le rjo w ; k ra l J u r i j I., rodz d ezem bra R u m u n s k a : 1 2 9,9 4 7 D t o t. a 5,3 7 6,0 0 0 w o b y d le rjo w ; k ra l K h o rla I., rodz h a p rle je S s e r b i j a : 4 8,5 8 6 D t o t. a 1,9 5 2,0 0 0 w o b y d l.; k ra l A lex a n d er I -, ro d z au g u sta B o l h a r s k a : 6 3,8 5 6 D k m. a 1, 9 6 5,5 0 0 w o b y d l.; w jerch F e rd in a n d K oburgski, ro d z fe b ru a ra C z o r n o h ö r s k a : D t o t. a 2 4 5,0 0 0 w o b y d le rjo w ; wjerch N ik ita (M iklaw sch) I., rodz sep tem b ra P o t n ö z n a A m e r i k a : 9, 0 6 8,2 7 2 D filo m. a 5 7,0 0 0,0 0 0 w o b y d l.; P räsid en t republiki H a rriso n. E g i p t o w s k a m a : 1,0 2 1,3 5 4 D t o t. a 5,5 8 6,2 8 0 w o b y d l.; w jerch T ew fik P asch a, ro d z ; 1 4,0 0 0 w ojakow ; najw jetsche m esta: K a iro 3 5 0,0 0 0 w o b y d l.; A le x a n d rija 2 1 2,0 0 0 w o b y d l.; S u e z 1 5 0,0 0 0 w o b y d l.; K h a rtu m 5 0,0 0 0 w o b y d l. A f g h a n i s t a n : 1,0 4 9,8 6 6 D t m.; 6,0 0 0,0 0 0 w o b y d le rjo w ; w jerch A b d h a ra m a n, 7 0,0 0 0 w ojakow ; n a j wjetsche m e sta : K a b u l 6 0,0 0 0 w o b y d l.; K a n d a h a r 5 0,0 0 0 w o b y d l.; H e ra t 8 5,0 0 0 w o b y d l.; K e la t 1 2,0 0 0 w o b y d l. C h i n e s i s k a : 8, ü t a. ; 4 3 7,6 0 0,0 0 0 w o b y d l.; khezor K w a n g S ii, rodzeny ; 8 0 0,0 0 0 w o jak o w ; najw jetsche m esta: P ek in g 2 m ill. w o b y d l.; T ie n ts in 9 5 0,0 0 0 w o b y d l.; N an k in g 5 0 0,0 0 0 w o b y d l.; S h a n g h a i 1,5 0 0,0 0 0 w o b y d l. a td. J a p a n s k a m a : 3 7 9,7 1 1 D f m.; 3 4,3 3 8,4 0 0 w o b y d l.; M ik ad o ab o w jerch: M u th u h ito, ro d z ; 3 5,4 0 0 w o jak o w ; najw jetsche m esta: D eddo 1 m it. w o b y d le rjo w ; H okodode 1 1 2,0 0 0 w o b y d l.; A o koham a 6 4,0 0 0 w obydl. ' Kermusche w sakftej a pruskej ßerbskej hornjej Luzizy na leto a u g u sta : W ö sb o rk. 6. sep tem b ra: H odzij sep tem b ra : B udyschinska ßerbska katholska w o ß a d a sep tem b ra : P a lo w sep tem b ra : W ojerezy, S s y w ik. 4. oktobra: B udestezy,,d o lh a B orschcz, H ösniza, R a d w o r, W jeleczin o k to b ra: Hbjelsk, H o rn i W u jesd, K u lo w o k to b ra: M u zakow, N jeß w aczid lo, W o tro w o k to b ra: B ukezy, C zelno, H rodzischczo, Huska, J a ß e n, K etlizy, K otezy, Kschischow, K hrösczizy, L u b ij, L upoj, L a s, N o ß a czizy, P a r z o w, R adschow, S s le p o, S ch p re jiz y, S c z e n z, W ukranczizy, W elzej. 1. n o v e m b ra : B a r t, H u c zin a, L ejn o, P orschizy, S s m iln a, S d z a r y, S l y K o m o ro w, Z a r n o w. 8. n o v e m b ra : B udyschinska M ichalska w o ß a d a, Budyschink, D e ln i W ujesd, Ja b k o n z, K letno, Kluksch, K holm, C zo rn y K holm z, L uczo, M aleschezy, M in a k a t, N jebjelczizy, R akezy, R y ch w a ld n o v e m b ra : B lu n jo, B ukow, K am jenz, K rje b ja, P taczezy, W ochosy, H a m o ry, S p rjo w je, W ö ß lin k n o v e m b ra : R a lb iz y.