2. Polikrzemiany. 3. Fyllokrzemiany.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "2. Polikrzemiany. 3. Fyllokrzemiany."

Transkrypt

1 Rodzaje anionów krzemotlenowych 1. Aniony niepolimeryczne. 2. Polikrzemiany. 3. Fyllokrzemiany. 4. Tektokrzemiany.

2 Aniony niepolimeryczne D = 0 Podgrupy Wzór anionu M, s Si : O 1.monokrzemiany ] 4- M = 1, s = 0 1 : 4 2.oligokrzemiany - dikrzemiany, - trikrzemiany, - tetrakrzemiany proste rozgałęzione, - pentakrzemiany, -.itd [Si 2 O 7 ] 6- [Si 3 O 10 ] 8- [Si 4 O 13 ] 10- [Si 4 O 13 ] 10- [Si 5 O 16 ] itd M=2, s= 1 M=3, s=1,2 M=4, s=1,2 M=4, s=1,2,3 M=5, s=1,2..itd 1 : 3,5 1: 3,33 1:3,25 1:3,25 1:3,20 3.cyklokrzemiany - monocyklotrikrzemiany, [Si 6-3 O 9 ] M=1, s=2 1 : 3 - dicyklotrikrzemiany [Si 6 O 15 ] 6- M=2, s=3 1:2,5 - monocyklotetrakrzemiany, [Si 4 O 12 ] 8- M=1, s=2 1: 3 - dicyklotetrakrzemiany, [Si 8 O 20 ] 8- M=2, s=3 1:2,5 - monocykloheksakrzemiany, [Si 6 O 18 ] itd 1 : 3.itd...itd

3 Aniony niepolimeryczne D = 0 (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g)

4 Kwas H 4 SiO 4 Istnieje przy ph 3,1 i stęŝeniu nie przekraczającym cym 15 mg/100ml

5 Tetraedr (anion) SiO Długość wiązania Si-O może wynosić od 1.57 do 1.72Å (średnio 1.62Å), - Kąt między wiązaniami O-Si Si-O od 98 o do 122 o (średnio 109,47 o ),

6 Podział monokrzemianów - proste monokrzemiany jednokationowe, - Me4[SiO4], - Me2[SiO4], - Me4[SiO4]3, - Me[SiO4] - monokrzemiany wielokationowe, - oksymonokrzemiany, - hydromonokrzemiany (monokrzemiany uwodnione).

7 Monokrzemiany metali alkalicznych (związki syntetyczne) Li 4 ], Na 4 ], K 4 ], (Rb 4 ] i Cs 4 ] nie zostały dotąd d otrzymane)

8 Monokrzemiany metali ziem alkalicznych Monokrzemian LK- Me 2+ Polimorfizm Odmian trwała Temperatura Me 2 ] (r k /r O ) w temp. pok. topnienia o C Be 2 ] 4 (0.29) 1 forma R (rozkład) Mg 2 ] 6 (0.45) α norm.ciśn. α Pnma 1890 (kongr.) β,γ wysokie.ciśn. Ca 2 ] 6 i 8 (0.81) α,, α H, α L, β,, γ γ Pnma 2130 (kongr.) Sr 2 ] 6 i 8 (0.93) α i β β P2 1 /m 1800 (kongr) Ba 2 ] 8 (1.13) α α Pnma 1770(inkongr)

9 Komórka elementarna Mg [SiO 2 4 ] - monokrzemianu magnezu(forsterytu) rzut ab pł.(001) rzut bc pł.(100)

10 Przemiany polimorficzne Mg [SiO 2 4 ] α- Mg 2 SiO kbar β Mg 2 ] kbar γ Mg 2 ]

11 Struktury niskotemperaturowych form Ca [SiO 2 4 ] γ Ca 2 ] β Ca 2 ]

12 Struktura monokrzemianu cyrkonu oraz Zr[SiO 4 ] cyrkon, Hf ] hafnon, Th ] toryt, Pa ], Np ], Pu ] i Am ] - syntetyczne U ] koffinit,

13 Monokrzemiany wielokationowe - Me + Me 2+ ] - Me 2+ Me 2+ ], - Me + Me 3+ ], - Me 2+ Me 3+ ] (granaty), - Me + Me 4+ ].

14 Me + 2Me 2+ [SiO ] (syntetyczne) 4 Li 2 Be ], Na 2 Mg ], Na 2 Zn ], Li 2 Zn ], Na 2 Ca ], K 2 Ca ], Li 2 Co ], Na 2 Sr ].

15 MgFe ] hortonolit, Me 2+ Me [SiO ] 4 CaFe ] kirschstenit, MgMn ] pikrotefroit, CaMn ] glaukochroit, MgCa ] monticzelit, MnFe ] knebelit.

16 Szereg izomorficzny oliwinów - do 10% Fe +2 forsteryt, - 10%- 30%Fe +2 oliwin właściwy, - 30% - 50% Fe +2 hialosyderyt, - 50% - 70% Fe +2 hortonolit, - 70% - 90%Fe +2 ferrohortonolit, - ponad 90% Fe +2 fajalit.

17 Szeregi izomorficznych roztworów stałych o strukturze typu oliwinu w pełnym zakresie stęŝeń: - Mg 2 ] - Fe 2 ], - Mg 2 ] - Mn 2 ], - Mg 2 ] - Ni 2 ], - Mg 2 ] - Co 2 ], w ograniczonym zakresie: - Mg 2 ] - Ca 2 ], - Fe 2 ] - Ca 2 ], - Mn 2 ] - Ca 2 ], - Mg 2 ] - Zn 2 ]. roztwory stałe izomorficzne więcej niŝ dwóch kationów np.: - Mg 2 ] - Fe 2 ] - Mn 2 ], - Mg 2 ] - Mn 2 ] Zn 2 ].

18 PbZn[SiO ] - larsenit 4 PbBe ], PbMg ], PbCa ], PbFe ], PbCo ], PbNi ]

19 Me + Me 3+ [SiO ] (syntetyczne) 4 izostrukturalne z oliwinami: LiSc ], LiY ], NaY ], NaGd ], tetragonalne: NaNd ], NaSm ]

20 Granaty [8] A [6] B [ [4] TO ] Piralspity Ugrandyty Mg 3Al 2] 3 - Pirop, Ca 3Cr 2] 3 - Uwarowit, Fe 3 Al 2 ] 3 - Almadyn, Ca 3 Al 2 ] 3 - Grossular, Mn 3 Al 2 ] 3 - Spessartyn, Ca 3 Fe 2 ] 3 - Andradyt. Syntetyczne analogi: Cd 3 Al 2 ] 3 Ca 3 Mn 2 ] 3 Co 3 Al 2 ] 3 Ca 3 V 2 ] 3 Ni 3 Al 2 ] 3 Ca 3 Sc 2 ] 3. Cd 3 Al 2 ] 3, Cd 3 Cr 2 ] 3 Cd 3 Ga 2 ] 3

21 1. Ŝelazowe Granaty Mn 3 Fe 2 ] 3 Kalderyty Mg 3 Fe 2 ] 3 Cd 3 Fe 2 ] 3 Fe 3 Fe 2 ] 3 Fe 2+ 3 Fe3+ 2 ] 3 - Fe 3 Fe 2 [(Si,Fe)O 4 ] 3 - Fe3+ 3 Fe3+ 2 [FeO 4 ] 3 2. glinowe Y 3 Fe 2 [AlO 4 ], Y 3 Al 2 [AlO 4 ] - YAG (Ytrium Aluminate Garnets) lasery typu Ho:YAG lub Nd:YAG oparte o kryształy YAG dotowane neodymem wykazuje akcje laserową znacznej mocy w zakresie bliskiej podczerwieni o długości fali 1.064µm (ok cm -1 )

22 Sposób połączenie tetraedrów i oktaedrów w strukturze granatów.

23 Regularne komórki elementarne granatów Mg Al 3 2 ] 3 (pirop) Ca 3 Fe 2 ] (andradyt)

24 Tetraedry i oktaedry w strukturze granatów

25 Me + Me 4+ [SiO ] 4 Me 3+ Me 4+ 2 [(SiO 4 ) 2 PO 4 ] Li 3 Zr 2 [(SiO 4 ) 2 PO 4 ], Na 3 Zr 2 [(SiO 4 ) 2 PO 4 ], K 3 Zr 2 [(SiO 4 ) 2 PO 4 ], Ag 3 Zr 2 [(SiO 4 ) 2 PO 4 ]. Na 3 Zr 2 [(SiO 4 ) 2 PO 4 ] jest znany jako nasicon (Na superionic conductor)

26 Oksy- i hydroksymonokrzemiany 1. Oksymonokrzemiany 2. Hydroksymonokrzemiany 3. Krzemiany uwodnione

27 Me 2+ 3 ]O - Ca 3 ]O, Cd 3 ]O, - Sr 3 ]O, Pb 3 ]O, - Ba 3 ]O. Polimorfizm monokrzemianu trójwapniowego T I T II T III M I M II M III R rozkład gdzie: T - formy trójskośne, M - formy jednoskośne, R - forma romboedryczna.

28 Me 3+ 2 ]O [6] Al [6] Al ]O - cyjanit (dysten), [6] Al [5] Al ]O - andaluzyt, [6] Al [4] Al ]O - silimanit, [6] Al [4] Al [Si 1-x Al x O 4 ]O 1-x - mulit, gdzie 0.2 < x < 0.8.

29 struktury: cyjanitu, andaluzytu i silimanitu

30 Me 2+ Me [SiO ]O 4 CaTi ]O - tytanit (sfen), CaSn ]O - malajalit, CaV [SiO ]O - wanadomalajalit, 4 Ca 3 Th 2 ] 3 O apatyty krzemianowe.

31 Monokrzemiany uwodnione - grupy OH połączone z krzemem (stanowiące część anionu krzemotlenowego), - grupy połączone z kationem metali (poza anionem krzemotlenowym), - cząsteczki wody stanowiące węzły struktury, - jony hydroksoniowe H 3 O + pełniące rolę równowaŝną kationom metali w - jony hydroksoniowe H 3 O pełniące rolę równowaŝną kationom metali w strukturze.

32 Polisomatyczny szereg Mg(OH) 2 (brucytu) i Mg [SiO 2 4 ] (forsterytu) 3Mg 2 ] Mg (OH) 2 2Mg 2 ] Mg (OH) 2 Mg 2 ] Mg (OH) 2 norbergit chondrodyt humit

33 Uwodnione krzemiany wapnia Ca 3 [SiO 3 (OH)] 2 2H 2 O awfilit, Ca 4 [SiO 2 (OH) 2 ] 2 2H 2 O bultfonteinit, Ca 2 [SiO 3 (OH)] (OH) α C 2 S hydrat, 2Ca 2 ] Ca(OH) 2 chondrodytca, Ca 2 ] H 2 O hillebrandyt

34 Al2[SiO4](OH)2 (topaz)

35 Oligokrzemiany Oligokrzemiany D = 0, M > 1 1. mostek Si O Si, 2. dikrzemiany, 3. oligokrzemiany o łańcuchu otwartym, 4. cyklokrzemiany.

36 Oligoaniony krzemotlenowe otwarte Oligokrzemiany Wzór anionu Wartości parametrów Si : O - dikrzemiany, - trikrzemiany, - tetrakrzemiany proste rozgałęzione, - pentakrzemiany, proste, rozgałęzione, - heksakrzemiany : : itd. [Si 2 O 7 ] 6- [Si 3 O 10 ] 8- [Si 4 O 13 ] 10- [Si 4 O 13 ] 10- [Si 5 O 16 ] 12- [Si 5 O 16 ] 12- : : [Si M O 3M+1 ] (2M+2)- M=2, s = 1 M=3, s =1,2 M=4, s=1,2 M=4, s=1,3 M=5, s=1,2 M=5, s=1,2,3 : : do M=10 1 : 3,5 1: 3,33 1: 3,25 1: 3,25 1: 3,20 1: 3,20 : : do 1:3.1

37 Cykloaniony krzemotlenowe Cyklokrzemiany Wzór Wartości Si : anionu parametrów O - monocyklotrikrzemiany, - dicyklotrikrzemiany - monocyklotetrakrzemiany, - dicyklotetrakrzemiany, - monocykloheksakrzemiany, : monocyklo... dicyklo... [ 3 Si 3 O 9 ] 6- [ 3 Si 6 O 15 ] 6- [ 4 Si 4 O 12 ] 8- [ 4 Si 8 O 20 ] 8- [ 6 Si 6O 18] 12- : [ n Si n O 3n ] 2n- [ n Si 2n O 2.5n ] n- M=1, s=2 M=2, s=3 M=1, s=2 M=2, s=3 : : M=1, s=2 M=2, s=3 1 : 3 1:2,5 1: 3 1:2,5 1 : 3 : 1 : 3 1 : 2.5

38 Mostek Si O - Si O 140 o 1.61Å Si 3.06 Å Si

39 Dikrzemiany - dikrzemiany jednokationowe, - dikrzemiany wielokationowe, - hydrosydikrzemiany.

40 Dikrzemiany jednokationowe Me + 6 [Si 2 O 7 ] dikrzemian litu Li 6 [Si 2 O 7 ] dikrzemianu potasu K 6 [Si 2 O 7 ]

41 Me 2+ 3 [Si 2 O 7 ] Ca 3 [Si 2 O 7 ] rankinit Sc 2 [Si 2 O 7 ] tortweityt

42 Dikrzemiany wielokationowe Ca 2 Be [Si 2 O 7 ], K 2 Zr [Si 2 O 7 ], Ca 2 Mg[Si 2 O 7 ], Na 2 Zr[Si 2 O 7 ], Ca 2 Zn [Si 2 O 7 ], CaZr [Si 2 O 7 ], Ca 2 Al[SiAlO 7 ], CaNaAl[Si 2 O 7 ]. Melility (Ca,Na) 2 (Mg,Fe,Al)[(Si,Al)O 7 ] Ca 2 Mg[Si 2 O 7 ] (akermanit) - CaNaAl[Si 2 O 7 ] (melilit) - Ca 2 Al[SiAlO 7 ] (gelenit),

43 Aniony [Si O ] Na 2 Ca 6 [Si 3 O 10 ] Ca 6 [Si 3 O 10 ] ] Ca 3 [Si 3 O 8 (OH) 2 ] Ca 2 Cu 2 [Si 3 O 8 (OH) 2 ](OH) 2

44 Oligokrzemiany o otwartym łańcuchu - tetramery: Ag 10 [Si 4 O 13 ], Na 4 Sc 2 [Si 4 O 13 ], Pb 8 [Si 4 O 13 ](SO 4 )O 2 - pentamery: Na 4 Sn 2 [Si 5 O 16 ] H 2 O,Mn 6 V[Si 5 O 16 ]O 2 (OH), Al 13 [Si 5 O 16 ]O 4 (OH) 18 Cl - oktamery : Mg 16 Sc 2 [Si 8 O 25 ] 2

45 Cykloaniony

46 Cyklotrikrzemiany Na 2 Ti [Si 3 O 9 ] 6H 2 O - ilmaiokit, Ca 3 [Si 3 O 9 ] cyklowolastonit, Na 2 Zr [Si 3 O 9 ] 2H 2 O katapleit, Sr 3 [Si 3 O 9 ] - syntetyczny NaKZr [Si 3 O 9 ] 2H 2 O georgechaoit, Ca 2 Ba[Si 3 O 9 ] - walstromit, Na 2 Ti[Si 3 O 9 ] nh 2 O - zoryt, Ca 2 Pb[Si 3 O 9 ] - margarosanit, K 2 Zr [Si 3 O 9 ] - wadeit, BaTi [Si 3 O 9 ] - benitoit, K 2 Zr [Si 3 O 9 ] H 2 O paraumbit, BaZr [Si 3 O 9 ] - baziryt, K 2 Ti [Si 3 O 9 ] H 2 O umbit BaSn [Si 3 O 9 ] pabsyt.

47 Struktury cyklotrikrzemianów Ca 3 [Si 3 O 9 ] BaTi[Si 3 O 9 ]

48 Konformacje pierścieni 4 - członowych

49 Cyklotetrakrzemiany - oksycyklotetrakrzemiany: Ba 4 Ti 4 (Ti,Nb) 4 [Si 4 O 12 ]O 16 - baotyt, Ba 4 V 2 [Si 4 O 12 ]O 2 - suzukit, Pb 8 [Si 4 O 12 ] O 4 - hydroksycyklotetrakrzemiany: Sr 3 Ti [Si 4 O 12 ](OH) 2 2H 2 O ohmit, Ca 2 Cu 2 Al 2 [Si 4 O 12 ] (OH) 6 papagoit, K 4 Sc 2 [Si 4 O 12 ](OH) 2. Ba 2 Cu 2 [Si 4 O 12 ]

50 Konformacje pierścieni 6 - członowych

51 Najczęściej występujące konformacje pierścieni 6 - członowych w krzemianach

52 Struktury cykloheksakrzemianów NaMg 3 Al 6 [Si 6 O 18 ](BO 3 ) 3 (OH) 4 turmalin Cu 6 [Si 6 O 18 ] 6H 2 O dioptas

53 Be Al 3 2 [Si 6 O ] beryl 18 akwamaryn, szmaragd, margonit

54 Cyklooktakrzemian Ba 10 Ca 2 Ti 2 [Si 8 O 24 ](O,Cl) 12 - muiryt

55 Na Y [Si O ] 36

56 Aniony dicyklokrzemianowe

1. Anion SiO 2. Monokrzemiany jednokationowe. 3. Monokrzemiany wielokationowe 4. Oksymonokrzemiany 5. Hydromonokrzemiany

1. Anion SiO 2. Monokrzemiany jednokationowe. 3. Monokrzemiany wielokationowe 4. Oksymonokrzemiany 5. Hydromonokrzemiany 1. Anion SiO 4-4 2. Monokrzemiany jednokationowe. 3. Monokrzemiany wielokationowe 4. Oksymonokrzemiany 5. Hydromonokrzemiany Wzór koordynacyjny Wartości parametrów Si : O Monokrzemiany [ SiO 4 ] 4- M =

Bardziej szczegółowo

Krzemiany. Si 1s 2 2s 2 2p x2 2p y2 2p z2 3s 2 3p x1 3p y1 3p z. Krzem

Krzemiany. Si 1s 2 2s 2 2p x2 2p y2 2p z2 3s 2 3p x1 3p y1 3p z. Krzem Krzemiany Krzem Si 1s 2 2s 2 2p x2 2p y2 2p z2 3s 2 3p x1 3p y1 3p z Si-Si = 222 kj/mol C-C = 334 kj/mol Si-C = 369 kj/mol Si-O = 536 kj/mol Węgiel mostki -C-C-C-Cnietrwałe łańcuchy -C-O-C-O-Ctrwałe pierścienie

Bardziej szczegółowo

1. monoinokrzemiany o prostych, pojedynczych łańcuchach ( M=1, s=2), 2. monoinokrzemiany o rozgałęzionych, pojedynczych łańcuchach ( M=1, s 1), 3.

1. monoinokrzemiany o prostych, pojedynczych łańcuchach ( M=1, s=2), 2. monoinokrzemiany o rozgałęzionych, pojedynczych łańcuchach ( M=1, s 1), 3. Polikrzemiany Inokrzemiany - krzemiany łańcuchowe Podział inokrzemianów 1. monoinokrzemiany o prostych, pojedynczych łańcuchach ( M=1, s=2), 2. monoinokrzemiany o rozgałęzionych, pojedynczych łańcuchach

Bardziej szczegółowo

Fyllokrzemiany (krzemiany warstwowe) 2. Monofyllokrzemiany. 3. Warstwy o pierścieniach 6 członowych. 4. Krzemiany pakietowe

Fyllokrzemiany (krzemiany warstwowe) 2. Monofyllokrzemiany. 3. Warstwy o pierścieniach 6 członowych. 4. Krzemiany pakietowe Fyllokrzemiany (krzemiany warstwowe) 1. Rodzaje fylloanionów (anionów warstwowych). 2. Monofyllokrzemiany. 3. Warstwy o pierścieniach 6 członowych. 4. Krzemiany pakietowe Fyllopolianiony krzemotlenowe

Bardziej szczegółowo

1. Charakter wiązania krzem tlen 2. Wiązanie Si O w krzemianach 3. Krzemiany jako struktury jonowe 4. Systematyka anionów krzemotlenowych. 5.

1. Charakter wiązania krzem tlen 2. Wiązanie Si O w krzemianach 3. Krzemiany jako struktury jonowe 4. Systematyka anionów krzemotlenowych. 5. 1. Charakter wiązania krzem tlen 2. Wiązanie Si O w krzemianach 3. Krzemiany jako struktury jonowe 4. Systematyka anionów krzemotlenowych. 5. Główne grupy krzemianów 6. Wzory koordynacyjne anionów krzemotlenowych

Bardziej szczegółowo

1. Podział inokrzemianów 2. Monoinokrzemiany dwuprzemienne P = 2 3. Monoinokrzemiany proste o P>2 4. Monoinokrzemiany o łańcuchu rozgałęzionym 5.

1. Podział inokrzemianów 2. Monoinokrzemiany dwuprzemienne P = 2 3. Monoinokrzemiany proste o P>2 4. Monoinokrzemiany o łańcuchu rozgałęzionym 5. 1. Podział inokrzemianów 2. Monoinokrzemiany dwuprzemienne P = 2 3. Monoinokrzemiany proste o P>2 4. Monoinokrzemiany o łańcuchu rozgałęzionym 5. Diinokrzemiany dwuprzemienne 6. Diinokrzemiany proste i

Bardziej szczegółowo

Spis treœci. Od Autora... 13

Spis treœci. Od Autora... 13 Spis treœci Od Autora... 13 ROZDZIA 1 Wstêp... 17 1.1. Rola krzemianów w przyrodzie... 17 1.2. Znaczenie krzemianów dla kultury materialnej cz³owieka... 22 1.3. Znaczenie krzemianów dla wspó³czesnej technologii...

Bardziej szczegółowo

PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM

PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM 1 Układ okresowy Co można odczytać z układu okresowego? - konfigurację elektronową - podział na bloki - podział na grupy i okresy - podział na metale i niemetale - trendy

Bardziej szczegółowo

1. Krzemiany glinu, glinokrzemiany i glinokrzemiany glinu. 2. Wiązanie Si-O i Al O, tetraedr SiO 4 a AlO 4 3. Podstawienie heterowalentne Si 4+ Al 3+

1. Krzemiany glinu, glinokrzemiany i glinokrzemiany glinu. 2. Wiązanie Si-O i Al O, tetraedr SiO 4 a AlO 4 3. Podstawienie heterowalentne Si 4+ Al 3+ 1. Krzemiany glinu, glinokrzemiany i glinokrzemiany glinu. 2. Wiązanie Si-O i Al O, tetraedr SiO 4 a AlO 4 3. Podstawienie heterowalentne Si 4+ Al 3+ 4. Rodzaje glinokrzemianów 5. Poliglinokrzemiany 6.

Bardziej szczegółowo

1. Rodzaje tektokrzemianów. 2. Formy strukturalne dwutlenku krzemu. 3. Naturalne odmiany SiO Wysokociśnieniowe odmiany SiO 2.

1. Rodzaje tektokrzemianów. 2. Formy strukturalne dwutlenku krzemu. 3. Naturalne odmiany SiO Wysokociśnieniowe odmiany SiO 2. Tektokrzemiany 1. Rodzaje tektokrzemianów. 2. Formy strukturalne dwutlenku krzemu. 3. Naturalne odmiany SiO 2. 4. Wysokociśnieniowe odmiany SiO 2. Główne grupy anionów krzemotlenowych 1. 0D nie polimeryczne

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7, Data wydania: 14 lipca 2015 r. Nazwa i adres AB 1050 AKADEMIA

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved.

Chemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved. Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os.

Chemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os. Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Copyright 2000 by Harcourt,

Bardziej szczegółowo

1. Znaczenie krzemianów. 2. Właściwości krzemu. 3. Związki krzemu. 4. Chemia węgla a chemia krzemu. 5. Definicja krzemianów. 6.

1. Znaczenie krzemianów. 2. Właściwości krzemu. 3. Związki krzemu. 4. Chemia węgla a chemia krzemu. 5. Definicja krzemianów. 6. 1. Znaczenie krzemianów. 2. Właściwości krzemu. 3. Związki krzemu. 4. Chemia węgla a chemia krzemu. 5. Definicja krzemianów. 6. Jednostki strukturalne krzemianów. 7. Rozmaitość struktur krzemianów IA IIA

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3, Data wydania: 5 maja 2011 r. Nazwa i adres INSTYTUT PODSTAW

Bardziej szczegółowo

Wiązania. w świetle teorii kwantów fenomenologicznie

Wiązania. w świetle teorii kwantów fenomenologicznie Wiązania w świetle teorii kwantów fenomenologicznie Wiązania Teoria kwantowa: zwiększenie gęstości prawdopodobieństwa znalezienia elektronów w przestrzeni pomiędzy atomami c a a c b b Liniowa kombinacja

Bardziej szczegółowo

Inne koncepcje wiązań chemicznych. 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań?

Inne koncepcje wiązań chemicznych. 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań? Inne koncepcje wiązań chemicznych 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań? Model VSEPR wiązanie pary elektronowe dzielone między atomy tworzące wiązanie.

Bardziej szczegółowo

Teoria VSEPR. Jak przewidywac strukturę cząsteczki?

Teoria VSEPR. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? Teoria VSEPR Jak przewidywac strukturę cząsteczki? Model VSEPR wiązanie pary elektronowe dzielone między atomy tworzące wiązanie. Rozkład elektronów walencyjnych w cząsteczce (struktura Lewisa) stuktura

Bardziej szczegółowo

ul. Umultowska 89b, Collegium Chemicum, Poznań tel ; fax

ul. Umultowska 89b, Collegium Chemicum, Poznań tel ; fax Wydział Chemii Zakład Chemii Analitycznej Plazma kontra plazma: optyczna spektrometria emisyjna w badaniach środowiska Przemysław Niedzielski ul. Umultowska 89b, Collegium Chemicum, 61-614 Poznań tel.

Bardziej szczegółowo

REAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I)

REAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I) Ćwiczenie 12 REAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I) Obowiązujące zagadnienia: Grupy analityczne kationów; i grupowe dla poszczególnych grup analitycznych kationów; Minimum wykrywalności; Rozcieńczenie

Bardziej szczegółowo

Załącznik 3.1.2.a Test C.1 Ogólna ocena stanu chemicznego JCWPd wg danych z 2012 r. w podziale na 161 JCWPd

Załącznik 3.1.2.a Test C.1 Ogólna ocena stanu chemicznego JCWPd wg danych z 2012 r. w podziale na 161 JCWPd Załącznik 3.1.2.a Test C.1 Ogólna ocena JCWPd wg w podziale na 161 JCWPd Monitoring oraz ocena jednolitych części wód podziemnych w dorzeczach w latach 2012 2014 Nr JCWPd wziętych do JCWPd wg, w których

Bardziej szczegółowo

Układ okresowy. Przewidywania teorii kwantowej

Układ okresowy. Przewidywania teorii kwantowej Przewidywania teorii kwantowej Chemia kwantowa - podsumowanie Cząstka w pudle Atom wodoru Równanie Schroedingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - podsumowanie rozwiązanie Cząstka w pudle

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE

ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE Sole podwójne - to sole zawierające więcej niż jeden rodzaj kationów lub więcej niż jeden rodzaj anionów. Należą do nich m. in. ałuny, np. ałun glinowo-potasowy K 2 Al

Bardziej szczegółowo

Wyjaśnienie treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia

Wyjaśnienie treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia Warszawa, dn. 03-07-2018 r. godz. 7:30 Wyjaśnienie treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia dotyczy: postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego

Bardziej szczegółowo

Wykład 9 Wprowadzenie do krystalochemii

Wykład 9 Wprowadzenie do krystalochemii Wykład 9 Wprowadzenie do krystalochemii 1. Krystalografia a krystalochemia. 2. Prawa krystalochemii 3. Sieć krystaliczna i pozycje atomów 4. Bliskie i dalekie uporządkowanie. 5. Kryształ a cząsteczka.

Bardziej szczegółowo

Materiałoznawstwo optyczne KRYSZTAŁY

Materiałoznawstwo optyczne KRYSZTAŁY Materiałoznawstwo optyczne KRYSZTAŁY Kryształy kryształ: ciało o prawidłowej budowie wewnętrznej, fizycznie i chemicznie jednorodne, anizotropowe, mające wszystkie wektorowe własności fizyczne jednakowe

Bardziej szczegółowo

Pierwiastek: Na - Sód Stan skupienia: stały Liczba atomowa: 11

Pierwiastek: Na - Sód Stan skupienia: stały Liczba atomowa: 11 ***Dane Pierwiastków Chemicznych*** - Układ Okresowy Pierwiastków 2.5.1.FREE Pierwiastek: H - Wodór Liczba atomowa: 1 Masa atomowa: 1.00794 Elektroujemność: 2.1 Gęstość: [g/cm sześcienny]: 0.0899 Temperatura

Bardziej szczegółowo

MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II

MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II 1. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neuronów zawartych w następujących atomach: a), b) 2. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neutronów zawartych w

Bardziej szczegółowo

Struktura elektronowa

Struktura elektronowa Struktura elektronowa Struktura elektronowa atomów układ okresowy pierwiastków: 1) elektrony w atomie zajmują poziomy energetyczne od dołu, inaczej niż te gołębie (w Australii, ale tam i tak chodzi się

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. dr Henryk Myszka - Uniwersytet Gdański - Wydział Chemii

ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. dr Henryk Myszka - Uniwersytet Gdański - Wydział Chemii ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE Sole podwójne - to sole zawierające więcej niż jeden rodzaj kationów lub więcej niż jeden rodzaj anionów. Należą do nich m. in. ałuny, np. siarczan amonowo-żelazowy(ii),

Bardziej szczegółowo

V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I ... ... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły

V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I ... ... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I...... Imię i nazwisko ucznia ilość pkt.... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły... maksymalna ilość punk. 33 Imię

Bardziej szczegółowo

UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW

UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW Michał Sędziwój (1566-1636) Alchemik Sędziwój - Jan Matejko Pierwiastki chemiczne p.n.e. Sb Sn Zn Pb Hg S Ag C Au Fe Cu (11)* do XVII w. As (1250 r.) P (1669 r.) (2) XVIII

Bardziej szczegółowo

Układ okresowy. Przewidywania teorii kwantowej

Układ okresowy. Przewidywania teorii kwantowej Przewidywania teorii kwantowej 1 Chemia kwantowa - podsumowanie Cząstka w pudle Atom wodoru Równanie Schroedingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - podsumowanie rozwiązanie Cząstka w pudle

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ. Miareczkowanie kompleksometryczne

PODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ. Miareczkowanie kompleksometryczne PODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ Miareczkowanie kompleksometryczne CYJANKI / ARGENTOMETRIA VOLHARD Miareczkowanie 1: znany nadmiar Ag + (środowisko obojętne!!) Ag + + CN - AgCN Oddzielić osad AgCN!! CN - +

Bardziej szczegółowo

Kationy grupa analityczna I

Kationy grupa analityczna I Kompendium - Grupy analityczne kationów Kationy grupa analityczna I Odczynnik Ag + Hg 2 2+ Pb 2+ roztwór bezbarwny roztwór bezbarwny roztwór bezbarwny HCl rozc. biały osad [1] biały osad [2] biały osad

Bardziej szczegółowo

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada

Bardziej szczegółowo

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to... Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA KRYSZTAŁÓW

STRUKTURA KRYSZTAŁÓW STRUKTURA KRYSZTAŁÓW Skala wielkości spotykanych w krystalografii: Średnica atomu wodoru: 10 Rozmiar komórki elementarnej: od kilku do kilkudziesięciu Å o D = 1*10 m = 1A 1 Struktura = sieć + baza atomowa

Bardziej szczegółowo

2. Właściwości krzemu. 3. Chemia węgla a chemia krzemu. 4. Związki krzemu.

2. Właściwości krzemu. 3. Chemia węgla a chemia krzemu. 4. Związki krzemu. Wykład 1 Wprowadzenie do chemii krzemianów 1. Znaczenie krzemianów. 2. Właściwości krzemu. 3. Chemia węgla a chemia krzemu. 4. Związki krzemu. 5. Wiązanie krzem-tlen 6. Model kryształów jonowych 7. Reguły

Bardziej szczegółowo

Wykład 4: Struktura krystaliczna

Wykład 4: Struktura krystaliczna Wykład 4: Struktura krystaliczna Wg Blicharskiego, Wstęp do materiałoznawstwa http://webmineral.com/ Komórka elementarna Geometria komórki Dla zdefiniowania trójwymiarowej komórki elementarnej należy podać

Bardziej szczegółowo

Sole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4

Sole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4 Sole 1. Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań: Sole to związki, które dysocjują w wodzie na kationy/aniony metali oraz kationy/ aniony reszt kwasowych. W temperaturze pokojowej mają stały/ ciekły stan skupienia

Bardziej szczegółowo

Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550

Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550 Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550 ZESPÓŁ LABORATORIÓW ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Wydanie nr 2 Imię i nazwisko Podpis Data Weryfikował Damian Adrjan 27.04.2016 Zatwierdził Katarzyna

Bardziej szczegółowo

Związki kompleksowe pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor?

Związki kompleksowe pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? 1 1 1 H 3 Li 11 Na 19 K 37 Rb 55 Cs 87 Fr 4 Be 12 Mg 20 Ca 38 Sr 56 Ba 88 Ra Układ okresowy 2 13 14 15 16

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI

WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI WYKŁAD 2017 Historia geologii, minerały, skały HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI

Bardziej szczegółowo

Związki kompleksowe. pigmenty i barwniki. co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? Pierwiastki

Związki kompleksowe. pigmenty i barwniki. co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? Pierwiastki pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? 1 07_117 Układ okresowy Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11 Na 19 K 37 Rb 55 Cs 87 Fr metale niemetale 2 13 14 15 16

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁOZNAWSTWO Wydział Mechaniczny, Mechatronika, sem. I. dr inż. Hanna Smoleńska

MATERIAŁOZNAWSTWO Wydział Mechaniczny, Mechatronika, sem. I. dr inż. Hanna Smoleńska MATERIAŁOZNAWSTWO Wydział Mechaniczny, Mechatronika, sem. I dr inż. Hanna Smoleńska Struktura materiałów UKŁAD ATOMÓW W PRZESTRZENI CIAŁA KRYSTALICZNE Układ atomów/cząstek (a/cz) w przestrzeni jest statystyczne

Bardziej szczegółowo

XXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap II. Poznań, Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3

XXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap II. Poznań, Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3 XXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Etap II Zadanie 1 Poniżej zaprezentowano schemat reakcji, którym ulegają związki manganu. Wszystkie reakcje (poza prażeniem) zachodzą w środowisku

Bardziej szczegółowo

Krystalografia. Typowe struktury pierwiastków i związków chemicznych

Krystalografia. Typowe struktury pierwiastków i związków chemicznych Krystalografia Typowe struktury pierwiastków i związków chemicznych Wiązania w kryształach jonowe silne, bezkierunkowe kowalencyjne silne, kierunkowe metaliczne słabe lub silne, bezkierunkowe van der Waalsa

Bardziej szczegółowo

Związki nieorganiczne

Związki nieorganiczne strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ. Wykład 11 Wstęp do Analizy Jakościowej

PODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ. Wykład 11 Wstęp do Analizy Jakościowej PODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ Wykład 11 Wstęp do Analizy Jakościowej 1 PRÓBA i PRÓBKA PRÓBKA PRÓBA Obserwacja Co widzę? Przedmiot analizy ciało stałe, ciecz, gaz, roztwór, sól, minerał, nawóz Czynność:

Bardziej szczegółowo

Podstawy powstawania barwy

Podstawy powstawania barwy PIGMENTY CERAMICZNE Podstawy powstawania barwy Trzy sposoby absorpcji energii świetlnej: wskutek wibracji atomów w sieci; absorpcja zachodzi w obszarze podczerwieni wskutek wibracji elektronów; absorpcja

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5, Data wydania: 21 września 2012 r. Nazwa i adres INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów szkół podstawowych województwa śląskiego w roku szkolnym 2018/2019

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów szkół podstawowych województwa śląskiego w roku szkolnym 2018/2019 Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów szkół podstawowych województwa śląskiego w roku szkolnym 2018/2019 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMAT PUNKTOWANIA Maksymalna liczba punktów możliwa

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT

ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT Katowice, 17.07.2018 r. ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT Na usługę analizy składu pierwiastkowego finansowanego w ramach projektu Inkubator Innowacyjności+ dofinansowanym ze środków: Ministra Nauki i Szkolnictwa

Bardziej szczegółowo

w_08 Chemia mineralnych materiałów budowlanych c.d. Chemia metali budowlanych

w_08 Chemia mineralnych materiałów budowlanych c.d. Chemia metali budowlanych w_08 Chemia mineralnych materiałów budowlanych c.d. Chemia metali budowlanych Spoiwa krzemianowe Kompozyty krzemianowe (silikatowe) kity, zaprawy, farby szkło wodne Na 2 SiO 3 + 2H 2 O H 2 SiO 3 +

Bardziej szczegółowo

Wydział Chemii UJ Podstawy chemii -wykład 13/1 dr hab. W. Makowski

Wydział Chemii UJ Podstawy chemii -wykład 13/1 dr hab. W. Makowski !"#$% &%'( )'%!"#$ ( *('+( ',"("%-%'(.& *('+( ',"("%-%'( /014516 7689:6;9:9?@;60 A4B11 1 65671< =6C9D1904= :4?E FE G414:H I

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os.

Chemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os. Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Copyright 2000 by arcourt,

Bardziej szczegółowo

Konwersatorium 1. Zagadnienia na konwersatorium

Konwersatorium 1. Zagadnienia na konwersatorium Konwersatorium 1 Zagadnienia na konwersatorium 1. Omów reguły zapełniania powłok elektronowych. 2. Podaj konfiguracje elektronowe dla atomów Cu, Ag, Au, Pd, Pt, Cr, Mo, W. 3. Wyjaśnij dlaczego występują

Bardziej szczegółowo

Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a. Zadania

Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a. Zadania Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a Zadania I prawo Faraday a Masa substancji wydzielonej na elektrodach podczas elektrolizy jest proporcjonalna do natężenia prądu i czasu trwania elektrolizy q

Bardziej szczegółowo

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (woda, ścieki) 1 Woda, ścieki ph potencjometryczna PN-EN ISO 10523:2012 RF1, RF2 A (JK-2,JS-2)

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (woda, ścieki) 1 Woda, ścieki ph potencjometryczna PN-EN ISO 10523:2012 RF1, RF2 A (JK-2,JS-2) L.p. Badany obiekt Oznaczany składnik lub parametr badawcza Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy itp.) Wymaganie prawne (informacja o metodzie referencyjnej) Uwagi 1, ph potencjometryczna

Bardziej szczegółowo

Poznań, Aktywność 57

Poznań, Aktywność 57 XXIII onkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Etap finałowy Zadanie 1 Zbudowano układ pomiarowy złożony z licznika Geigera i źródła promieniotwórczego. Przeprowadzono pomiar aktywności (wyrażonej

Bardziej szczegółowo

Reakcje utleniania i redukcji

Reakcje utleniania i redukcji Reakcje utleniania i redukcji Reguły ustalania stopni utlenienia 1. Pierwiastki w stanie wolnym (nie związane z atomem (atomami) innego pierwiastka ma stopień utlenienia równy (zero) 0 ; 0 Cu; 0 H 2 ;

Bardziej szczegółowo

Pracownia Wzorców Chemicznych CENNIK ZA WYKONANIE MATERIAŁÓW ODNIESIENIA Obowiązuje od 01.09.2014r. 4 Materiały odniesienia - 4.

Pracownia Wzorców Chemicznych CENNIK ZA WYKONANIE MATERIAŁÓW ODNIESIENIA Obowiązuje od 01.09.2014r. 4 Materiały odniesienia - 4. Pracownia Wzorców Chemicznych CENNIK ZA WYKONANIE MATERIAŁÓW ODNIESIENIA Obowiązuje od 009.2014r. Lp. Wzorce jednoskładnikowe 7. 8. 9. 10. 1 Antymon (Sb 3+ ) 101 Arsen (As 3+ ) 102 Azot amonowy (N NH4

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved.

Chemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved. Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI

WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI WYKŁAD 2017 Historia geologii, minerały, skały HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI

Bardziej szczegółowo

Źródła światła w AAS. Seminarium Analityczne MS Spektrum Zakopane Jacek Sowiński MS Spektrum

Źródła światła w AAS. Seminarium Analityczne MS Spektrum Zakopane Jacek Sowiński MS Spektrum Źródła światła w AAS Seminarium Analityczne MS Spektrum Zakopane 2013 Jacek Sowiński MS Spektrum js@msspektrum.pl www.msspektrum.pl Lampy HCL Standardowa Super-Lampa 3V 10V specyf. Lampy HCL 1,5 cala

Bardziej szczegółowo

Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali. Zadania

Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali. Zadania Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali Zadania Czym jest szereg elektrochemiczny metali? Szereg elektrochemiczny metali jest to zestawienie metali według wzrastających potencjałów normalnych. Wartości

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna Semestr II (1 )

Chemia nieorganiczna Semestr II (1 ) 1/ 6 Biotechnologia Chemia nieorganiczna Semestr II (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: prof. dr hab. inż. Barbara Becker. 2/ 6 Wykład Program Gazy szlachetne. Fluorowce. Pierwiastki grup VI i V ze

Bardziej szczegółowo

Wykaz ważniejszych symboli agadnienia ogólne Wstęp Zarys historii chemii analitycznej

Wykaz ważniejszych symboli agadnienia ogólne Wstęp Zarys historii chemii analitycznej Spis rzeczy Z Wykaz ważniejszych symboli............................. 13 1. agadnienia ogólne................................. 15 1.1. Wstęp..................................... 15 1.. Zarys historii chemii

Bardziej szczegółowo

Chemia I Semestr I (1 )

Chemia I Semestr I (1 ) 1/ 6 Inżyniera Materiałowa Chemia I Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Maciej Walewski. 2/ 6 Wykład Program 1. Atomy i cząsteczki: Materia, masa, energia. Cząstki elementarne. Atom,

Bardziej szczegółowo

Układ okresowy Przewidywania teorii kwantowej

Układ okresowy Przewidywania teorii kwantowej Przewiywania teorii kwantowej Chemia kwantowa - oumowanie Czątka w ule Atom wooru Równanie Schroeingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - oumowanie rozwiązanie Czątka w ule Atom wooru Ψn

Bardziej szczegółowo

Reakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy

Reakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.

Bardziej szczegółowo

GEOCHEMIA WYBRANYCH PIERWIASTKÓW

GEOCHEMIA WYBRANYCH PIERWIASTKÓW GEOCHEMIA WYBRANYCH PIERWIASTKÓW Na, K i inne metale alkaliczne silnie elektrododatnie metale o dużych promieniach jonowych tworzące jony +1 i wiązania w przewadze jonowe sód i potas są składnikami minerałów

Bardziej szczegółowo

ELEKTRODY i OGNIWA. Elektrody I rodzaju - elektrody odwracalne wzgl dem kationu; metal zanurzony w elektrolicie zawieraj cym jony tego metalu.

ELEKTRODY i OGNIWA. Elektrody I rodzaju - elektrody odwracalne wzgl dem kationu; metal zanurzony w elektrolicie zawieraj cym jony tego metalu. ELEKTRODY i OGNIWA Elektrody I rodzaju - elektrody odwracalne wzgl dem kationu; metal zanurzony w elektrolicie zawieraj cym jony tego metalu. Me z+ + z e Me Utl + z e Red RÓWNANIE NERNSTA Walther H. Nernst

Bardziej szczegółowo

Zasady zapisywania wzorów krzemianów

Zasady zapisywania wzorów krzemianów Zasady zapisywania wzorów krzemianów Wzór chemiczny podaje skład chemiczny danego związku Rodzaje wzorów 1. Tlenkowy pokazuje skład ilościowy i jakościowy 2. Koordynacyjny oprócz składu ilościowego i jakościowego

Bardziej szczegółowo

Problemy do samodzielnego rozwiązania

Problemy do samodzielnego rozwiązania Problemy do samodzielnego rozwiązania 1. Napisz równania reakcji dysocjacji elektrolitycznej, uwzględniając w zapisie czy jest to dysocjacja mocnego elektrolitu, słabego elektrolitu, czy też dysocjacja

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA po zmianie treści w dniu r. (zmiany naniesiono kolorem czerwonym)

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA po zmianie treści w dniu r. (zmiany naniesiono kolorem czerwonym) Załącznik nr 5 do SIWZ Oznaczenie sprawy (numer referencyjny): ZP 0/WILiŚ/09, CRZP 9/00/D/9 OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA po zmianie treści w dniu 4.04.09r. (zmiany naniesiono kolorem czerwonym). Przedmiotem

Bardziej szczegółowo

Materiały pomocnicze do przedmiotu Chemia I dla studentów studiów I stopnia Inżynierii Materiałowej

Materiały pomocnicze do przedmiotu Chemia I dla studentów studiów I stopnia Inżynierii Materiałowej Materiały pomocnicze do przedmiotu Chemia I dla studentów studiów I stopnia Inżynierii Materiałowej Opracowali: Jarosław Chojnacki i Łukasz Ponikiewski, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdaoska, Gdaosk

Bardziej szczegółowo

Krystalografia i krystalochemia Wykład 11 Przegląd wybranych struktur jonowych. Krzemiany jako struktury mezodesmiczne.

Krystalografia i krystalochemia Wykład 11 Przegląd wybranych struktur jonowych. Krzemiany jako struktury mezodesmiczne. Krystalografia i krystalochemia Wykład 11 Przegląd wybranych struktur jonowych. Krzemiany jako struktury mezodesmiczne. 1. Model struktur jonowych. 2. Promień jonowy. 3. Liczba koordynacyjna. 4. Struktury

Bardziej szczegółowo

SUROWCE MINERALNE. Wykład 4

SUROWCE MINERALNE. Wykład 4 SUROWCE MINERALNE Wykład 4 Rozpowszechnienie niektórych pierwiastków w skorupie ziemskiej (Norton 1974) Nb Procesy powstawania minerałów i ich zespołów dzielimy na: 1.procesy magmowe, 2.procesy hipergeniczne,

Bardziej szczegółowo

PROTOLIZA W WODNYCH ROZTWORACH SOLI. ph + poh = 14. Reakcje protolityczne - procesy polegające na wymianie protonu pomiędzy kwasem a zasadą.

PROTOLIZA W WODNYCH ROZTWORACH SOLI. ph + poh = 14. Reakcje protolityczne - procesy polegające na wymianie protonu pomiędzy kwasem a zasadą. PROTOLIZA W WODNYCH ROZTWORACH SOLI ph poh 14 Reakje protolityzne - proey polegająe na ymianie protonu pomiędzy kaem a zaadą. Zobojętnienie (?!) 1/ H O OH 2 H 2 O ph 7 2/ HA OH H 2 O A ph > 7 / H O B H

Bardziej szczegółowo

Wodorotlenki O O O O. I n. I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach.

Wodorotlenki O O O O. I n. I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach. Wodorotlenki I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach. Wodorotlenki są to związki chemiczne zbudowane z atomu metalu i grupy wodorotlenowej. Wzór ogólny wodorotlenków: wartościowość metalu M n ( ) grupa wodorotlenowa

Bardziej szczegółowo

Stechiometria w roztworach

Stechiometria w roztworach Stechiometria w roztworach Woda jako rozpuszczalnik Właściwości wody - budowa cząsteczki kątowa. k - wiązania O-H O H kowalencyjne. - cząsteczka polarna. δ H 2δ O 105 H δ Rozpuszczanie rozpuszczalnik (solvent)

Bardziej szczegółowo

1. za pomocą pomiaru SEM (siła elektromotoryczna róŝnica potencjałów dwóch elektrod) i na podstawie wzoru wyznaczenie stęŝenia,

1. za pomocą pomiaru SEM (siła elektromotoryczna róŝnica potencjałów dwóch elektrod) i na podstawie wzoru wyznaczenie stęŝenia, Potencjometria Potencjometria instrumentalna metoda analityczna, wykorzystująca zaleŝność pomiędzy potencjałem elektrody wzorcowej, a aktywnością jonów lub cząstek w badanym roztworze (elektrody wskaźnikowej).

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 687

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 687 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 687 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10, Data wydania: 23 marca 2015 r. Nazwa i adres FERROCARBO

Bardziej szczegółowo

http://muzeum.if.pw.edu.pl/ W jaki sposób Maria Skłodowska-Curie wydzieliła polon i rad z blendy uranowej? Warsztaty metodyczne dla nauczycieli chemii szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych 29 stycznia

Bardziej szczegółowo

Chemia ogólna. Analiza jakościowa anionów i kationów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Chemia ogólna. Analiza jakościowa anionów i kationów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Chemia ogólna Analiza jakościowa anionów i kationów Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego 1 Forma długa układu okresowego - pierwiastki zostały podzielone na grupy zgodnie z: budową

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE DOTYCZĄCE TREŚCI SIWZ do postępowania nr ZP 16/WILiŚ/2009, CRZP 617/002/D/09

ZAPYTANIE DOTYCZĄCE TREŚCI SIWZ do postępowania nr ZP 16/WILiŚ/2009, CRZP 617/002/D/09 Politechnika Gdańska Wydział InŜynierii Lądowej i Środowiska Gdańsk, dnia 27.07.2009r. ZAPYTANIE DOTYCZĄCE TREŚCI SIWZ do postępowania nr ZP 16/WILiŚ/2009, CRZP 617/002/D/09 Dotyczy: postępowania o udzielenie

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna Semestr I (1 )

Chemia nieorganiczna Semestr I (1 ) 1/ 5 Chemia Budowlana Chemia nieorganiczna Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr hab. inż. Jarosław Chojnacki. 2/ 5 Wykład 1. Pochodzenie i rozpowszechnienie pierwiastków we wszechświecie

Bardziej szczegółowo

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks 1. Która z próbek o takich samych masach zawiera najwięcej

Bardziej szczegółowo

Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony

Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony Jony dodatnie - kationy: atomy pozbawione elektronów walencyjnych, np. Li +, Na +, Ag +, Ca 2+,

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA CIAŁA STAŁEGO

STRUKTURA CIAŁA STAŁEGO STRUKTURA CIAŁA STAŁEGO Podział ciał stałych Ciała - bezpostaciowe (amorficzne) Szkła, żywice, tłuszcze, niektóre proszki. Nie wykazują żadnych regularnych płaszczyzn ograniczających, nie można w nich

Bardziej szczegółowo

Nazwy pierwiastków: ...

Nazwy pierwiastków: ... Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20

Bardziej szczegółowo

METALE Zn + 2HCl ZnCl 2 + H 2 Zn + 2H + Zn 2+ + H 2 Zn + 2NaOH + 2H 2 O Na 2 [Zn(OH) 4 ] + H 2

METALE Zn + 2HCl ZnCl 2 + H 2 Zn + 2H + Zn 2+ + H 2 Zn + 2NaOH + 2H 2 O Na 2 [Zn(OH) 4 ] + H 2 ZJAWISKO AMFOTERYCZNOŚCI Amfoteryczność: jest to właściwość niektórych tlenków metali i odpowiadających im wodorotlenków polegająca na tym, że w zależności od charakteru chemicznego drugiego reagenta są

Bardziej szczegółowo

Okresowość właściwości chemicznych pierwiastków. Układ okresowy pierwiastków. 1. Konfiguracje elektronowe pierwiastków

Okresowość właściwości chemicznych pierwiastków. Układ okresowy pierwiastków. 1. Konfiguracje elektronowe pierwiastków Układ okresowy pierwiastków Okresowość właściwości chemicznych pierwiastków 1. Konfiguracje elektronowe pierwiastków. Konfiguracje a układ okresowy 3. Budowa układu okresowego 4. Historyczny rozwój układu

Bardziej szczegółowo

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (woda, ścieki) 1 Woda, ścieki ph potencjometryczna PN-EN ISO 10523:2012 RW1, RF2 A (JK-2,JS-2)

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (woda, ścieki) 1 Woda, ścieki ph potencjometryczna PN-EN ISO 10523:2012 RW1, RF2 A (JK-2,JS-2) L.p. Badany obiekt Oznaczany składnik lub parametr badawcza Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy itp.) Wymaganie prawne (informacja o metodzie referencyjnej) Uwagi 1, ph potencjometryczna

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII KOD UCZNIA... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII Termin: 16.03. 2010 r. godz. 10 00 Czas pracy: 90 minut ETAP III Ilość punktów za rozwiązanie zadań Część I Część II Część III numer zadania numer

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I

AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I Związki manganu i manganometria AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA 1. Spośród podanych grup wybierz tą, w której wszystkie związki lub jony można oznaczyć metodą manganometryczną: Odp. C 2 O 4 2-, H 2 O 2, Sn

Bardziej szczegółowo