Polak Mały. Miesięcznik. nr 11 (41) listopad 2015

Transkrypt

1 Polak Mały Miesięcznik nr 11 (41) listopad 2015

2 2 nr 11 (41) listopad 2015 * Polak Mały Jesień przygotowuje się do odejścia Listopad złocisty pisze, pisze listy purpurowe, złociste, jakie ma ochotę. Wiatry-listonosze roznoszą listeczki. Jeden taki liścik trafił do mej teczki. EWA SZELBURG-ZAREMBINA, Listopad Mamy kolejny jesienny miesiąc listopad. A w tym roku listopad jest piękny. Mimo wcześniejszych załamań pogodowych (pamiętacie te kilkudniowe opady deszczu w październiku, a pewnej nocy to nawet śniegu?) mamy prawdziwą złotą, ciepłą i bardzo kolorową jesień. Liście w większości jeszcze trzymają się gałęzi i są dla oka pięknym krajobrazem. Pomimo nocnych przymrozków, świadectwem czego są widoczne podczas porannego podążania na lekcje oszronione dachy prywatnych domków, szyb samochodów, co nocują poza garażami, no i trawniki, drzewa wciąż jeszcze są ozdobione kolorowymi koronami. Trawa, jak wiecie, nie traci swego zielonego koloru nawet pod pokrywą śniegu, a w te mroźne listopadowe noce pokrywa się pięknym srebrem szronu, żeby już za chwilę, już pod wpływem ciepła jesiennego słonecznego promienia znów odzyskać swoją soczystą zieloną barwę. Takimi widokami każdy by się zachwycał i to nie jeden dzień. Ale... każda pora roku ma swe prawa. Jesień nadeszła i już przygotowuje się do odejścia. Żegna nas paletą wspaniałych kolorów, żegna nas opadającymi liśćmi. Mówimy, że dzisiejszy dzień jest bezwietrzny i liść nie opada, ale jak tylko wiatr mocniej zawieje, to widzimy, jak ten deszcz jesiennych liści spada, krążąc w powietrzu i zaściela nam ziemię kolorowym kobiercem.

3 nr 11 (41) listopad 2015 * Polak Mały 3 Sprawcą tego pięknego jesiennego tańca jest wiatr. No, właśnie co wiemy o wietrze? W encyklopedii znajdziecie wyjaśnienie, że wiatr to poziomy lub prawie poziomy ruch powietrza względem powierzchni ziemi, co prościej mówiąc, znaczy tyle, że wiatr to poruszające się powietrze, powietrze, które porusza się, wieje z pewną siłą czasem większą, czasem mniejszą, ale zawsze w jakimś kierunku. Jak jednak powstaje wiatr? Dzisiaj opowiem Wam co nieco właśnie na ten temat. Mechanizm powstawania wiatrów jest w każdym przypadku jednakowy, niezależnie od ich siły i gwałtowności. Wiatry wieją na skutek tworzenia się obszarów wysokiego i niskiego ciśnienia, co z kolei jest spowodowane nierównomiernym nagrzaniem powietrza przez Słońce. Ciepłe powietrze jako lżejsze, unosi się do góry, a poniżej maleje ilość cząsteczek powietrza i zmniejsza się nacisk na powierzchnię Ziemi. Natomiast w miejscach opadania zimnych mas powietrza tworzy się obszar wysokiego ciśnienia. Dzięki tej różnicy ciśnień rodzi się wiatr. BABCIA KAZIA Czy wiesz, co to jest wiatr? To taki duży przeciąg Od morza aż do Tatr. ELŻBIETA ZECHENTER-SPŁAWIŃSKA, Wiatr Panie Wietrze, panie Wietrze, Czemu pan nie chodzi w swetrze? Czemu pan udaje zucha, Skoro sam pan chłodem dmucha? LUDWIK JERZY KERN, Panie Wietrze Bawiły się liście w kosi, kosi łapci : - Pojedziem daleko, do Liścianej Babci! Do Liścianej Babci, Liścianego Dziadka, Nie będziem tu siedzieć, jak chce pani Matka! No i poleciały, lecz tyle wiem o tym, Że nie mogły nigdy przylecieć z powrotem. EWA SZELBURG-ZAREMBINA, Bawiły się liście

4 4 nr 11 (41) listopad 2015 * Polak Mały Pamiętamy o naszych bliskich zmarłych Narodowe Święto Niepodległości Dzień jesienny tak cicho Jak liść zżółkły opada; Złoto ma z października, Smutek ma z listopada. I w ten smutek złotawy, I w ten płomyk zamglony Przybrały się Zaduszki. Jak w przejrzyste welony. Płoną świeczek szeregi, Płoną świeczek tysiące, Powiewają płomyki Zamyślone i drżące. Więc płomykiem jak dłonią, Dłonią ciepłą i jasną, Pozdrawiamy tych wszystkich, Których życie już zgasło. Hanna Łochocka. Płoną świeczki Narodowe Święto Niepodległości polskie święto państwowe, obchodzone co roku 11 listopada, dla upamiętnienia rocznicy odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego w 1918 roku po 123 latach od rozbiorów dokonanych przez Austrię, Prusy i Rosję. Ustanowione w ostatnich latach II RP, przywrócone w roku Dzień 11 listopada ustanowiono Świętem Niepodległości ustawą z 23 kwietnia 1937 roku, czyli prawie 20 lat po odzyskaniu niepodległości i do czasu wybuchu II wojny światowej święto obchodzono tylko dwa razy w roku 1937 i Podczas okupacji hitlerowskiej w latach oficjalne lub jawne świętowanie, podobnie jak i każde inne przejawy polskości, było niemożliwe. Święto obchodzone 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm PRL-u IX kadencji ustawą z 15 lutego 1989, lecz pod nieco zmienioną nazwą: Narodowe Święto Niepodległości. lib.aliyevheritage.org

5 nr 11 (41) listopad 2015 * Polak Mały 5 Światowy Dzień Życzliwości Światowy Dzień Życzliwości i Pozdrowień (ang. World Hello Day) to dość mało rozpowszechnione święto, obchodzone 21 listopada. Polskie przysłowia ludowe na listopad Deszcz w początku listopada, mrozy w styczniu zapowiada. Deszcze listopadowe budzą wiatry zimowe. Słońce listopada mrozy zapowiada. Gdy listopad z deszczem, grudzień zwykle z wiatrem. Gdy w listopadzie liść na szczytach drzew trzyma, to w maju na nowe liście spadnie jeszcze zima. Jaka pogoda listopadowa, taka i marcowa. Obecnie Dzień Życzliwości obchodzony jest w ponad 180 krajach i ma nieco inny wymiar, mniej polityczny, a bardziej społeczny. Pomysł zorganizowania takiego święta narodził się w 1973 roku w Stanach Zjednoczonych i był odpowiedzią na konflikt pomiędzy Egiptem i Izraelem. Światowy Dzień Życzliwości miał służyć rozpowszechnianiu idei pokoju na całym świecie poprzez okazywanie drugim ludziom życzliwości. Światowy Dzień Życzliwości obchodzi się w bardzo prosty sposób, wystarczy uśmiechnąć się i być uprzejmym dla drugiej osoby. Czasem życzliwy uśmiech i spojrzenie znaczą o wiele więcej niż zwykła rozmowa. Ideą tego dnia jest spowodowanie, żeby spojrzeć na codzienność inaczej, skończyć z dąsaniem się, zapomnieć o nienawiści, antypatii, wrogości i innych mało przyjemnych słowach. 21 listopada rozglądając się wokół siebie, przytrzymajmy drzwi, zróbmy niespodziankę obcym osobom, mówiąc im dzień dobry lub życząc im miłego dnia (mimo iż wcześniej nigdy ich nie widzieliśmy). Bądźmy uprzejmi dla każdego nie tylko w ten jeden dzień w roku i zobaczymy jak miło się wówczas żyje... źródło: kartki.pl Szedł Mojżesz przez morze, jak żniwiarz przez zboże, a za nim przez morze trzy cytrzystki szły. Paluszki cytrzystek nie mogą być duże, gdyż w strunach cytry uwięzłyby. źródło: Dodaj poprawność językową do ulubionych

6 Układ Słoneczny znajduje się w galaktyce Drogi Mlecznej, która jest galaktyką spiralną z poprzeczką o średnicy około 100 tys. lat świetlnych i zawiera około 200 miliardów gwiazd. Słońce znajduje się w jednym z mniejszych spiralnych ramion Galaktyki, znanym jako Ramię Oriona. Słońce leży w odległości około 25 tys. do 28 tys. lat świetlnych od centrum Galaktyki, a prędkość jego ruchu dookoła centrum Galaktyki to około 220 km/s. Pełny obrót, czyli rok galaktyczny trwa milionów lat. Słońce znajduje się również w miejscu, w którym dysk naszej galaktyki ma grubość według różnych szacunków 2-3 tysiące lat świetlnych, a najbliższy kraniec Drogi Mlecznej znajduje się w odległości około 1000 lat świetlnych.

7

8 8 nr 11 (41) listopad 2015 * Polak Mały Przygody Koziołka Matołka (fragmenty) Mróz był taki, że koziołek Sople lodu miał u brody, Lecz wesoło i radośnie Na narciarskie biegł zawody. Opowiedział im swe dzieje, Takim bardzo smutnym głosem, Że serdecznie zapłakali Nad nieszczęsnym jego losem. Dali mu wspaniale narty I powiedli go wysoko. A on z lęku najpierw lewe, Potem prawe zamknął oko. Skoczył jeden narciarz sławny, Potem drugi za nim leci, Wreszcie wszyscy zawołali: Teraz kozioł! Numer trzeci! Rano cudne ujrzał góry, W śnieg srebrzysty przyodziane, A chłopacy zakrzyknęli: Zakopane! Zakopane! Żegnaj ziemio! beknął kozioł Bo Matołek już nie żyje. I poleciał przez powietrze, Prosto na łeb i na szyję. Kornel Makuszyński, Marian Walentynowicz

9 nr 11 (41) listopad 2015 * Polak Mały Pasowanie na ucznia 1 klasy Przyrzekamy! Co dzień rano buzię mieć zawsze roześmianą, nie płakać, nie szlochać i panie mocno kochać. Książki szanować i dookoła wszystko porządkować, grzecznie uczyć się i bawić! To tekst przysięgi, którą złożyli uczniowie klas pierwszych Średniej Szkoły Ogólnokształcącej nr 3 w Iwano-Frankowsku /Stanisławowie 21 października br. Wszyscy pierwszoklasiści, a jest ich prawie 60, stawili się w tym dniu odświętnie ubrani w symbolicznych nakryciach głowy wraz ze swoimi rodzicami i dziadkami. Zebranych gości powitali w rytmie Jesiennej chachy i recytując polskie wiersze o tematyce szkolnej. Choć języka polskiego uczą się od niespełna dwóch miesięcy, poradzili sobie z wymową trudnych słów, a także z wdziękiem zaśpiewali melodyjne polskie piosenki. Przerwę gimnastyczną przeprowadził pan od wuefu, gdyż zmęczenie maluchów natychmiast należało usunąć muzyką i ruchem. Zasłużyli więc na pasowanie, którego dokonała pani dyrektor uderzając dzieci wielkim piórem po ramieniu. Radości i ogromnych wrażeń było co niemiara zarówno dla dzieci jak i ich rodziców. Po pasowaniu nie wypada spóźniać się do szkoły, zapominać zeszytu czy broić podczas przerwy. Wkrótce się okaże, czy pierwszaki przestrzegają słów złożonej przysięgi. To już kolejne polskie święto, które wchodzi do kalendarza naszej Szkoły na stałe. Program przygotowały wychowawczynie klas pierwszych Renata Klęczańska i Elżbieta Ryniak. Informacja własna 9

10 10 nr 11 (41) listopad 2015 * Polak Mały Wielki Kwiz Przyrodniczy Przyroda ma w sobie coś magicznego. To niesamowity świat kolorów, żyjątek, tajemnic i przedziwnych procesów. Jest dookoła nas, my stanowimy jej część. Zapraszamy więc na Wielki Kwiz Przyrodniczy. Zaczynajcie! Świat roślin określa się mianem flora, świat zwierząt to: zoolandia animalius fauna Jeże, które spotykamy w naszych lasach: są pod ochroną, nie wolno ich zabierać do domu nie są pod ochroną u nas nie ma jeży! Które z tych zwierząt zapada w sen zimowy? kot sąsiada dzik suseł To drzewo jest pomnikiem przyrody, ma ponad 600 lat i stoi w województwie świętokrzyskim. Wiesz jak się nazywa? sosna Euzebia dąb Bartek świerk Roman Jak nazywa się ludzi, którzy działają na rzecz ochrony środowiska i dbania o naszą planetę? ekolodzy działacze środowiskowi ufoludki Misie koala jedzą bulwy ziemniaków liście eukaliptusa mięso Najszybszym spośród kotów jest: gepard lampart tygrys Dbaj o środowisko dookoła siebie. To wszystko dla naszego wspólnego dobra. Jeśli zniszczymy przyrodę, zniszczymy nas samych. źródło: dladzieci.pl

11 nr 11 (41) listopad 2015 * Polak Mały 11 Listy do świętego Mikołaja Pismo jest redagowane przez zespół Kuriera Galicyjskiego. Adres do korespondencji: Kurier Galicyjski Polak Mały, skrytka pocztowa (a/c) nr 80, Iwano-Frankiwsk 76018, Ukraina, абонентська скринька 80, Івано-Франківськ, Україна, kuriergalicyjski@wp.pl, tel.: (032) Свідоцтво про державну реєстрацію Серія КВ Р видане Державною Реєстраційною Службою України р. Świadectwo rejestracji: seria KW nr R wydane przez Państwową Rejestracyjną Służbę Ukrainy r. Założyciel i wydawca: Mirosław Rowicki, засновник і видавець М. М. Ровіцкі. Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania Współpraca z Polonią i Polakami za granicą za pośrednictwem fundacji Wolność i Demokracja.

12 Miesięcznik Polak Mały można zaprenumerować na poczcie na Ukrainie!!! KOD PRENUMERATY УКРПОШТА Cena prenumeraty pocztowej 1 miesiąc 5,05 hrywien 3 miesiące 15,15 hrywien 6 miesięcy 30,30 hrywien 12 miesięcy 60,60 hrywien