Polak Mały. nr 2 (32) luty Wczesna wiosna czy długa zima?

Transkrypt

1 Polak Mały Miesięcznik nr 2 (32) luty 2015 Wczesna wiosna czy długa zima?

2 2 nr 2 (32) luty 2015 * Polak Mały LUTY Kiedy luty, obuj buty Przysłowie ludowe Już niebawem zacznie się kalendarzowa wiosna, ale przed nami jeszcze luty drugi miesiąc roku i trzeci miesiąc zimy. Skąd pochodzi nazwa tego miesiąca? Otóż słowo luty według badaczy polskiego języka oznaczało dawniej srogi, a więc chodziło o lute (czyli srogie) mrozy występujące w tym miesiącu. Forma ta zachowała się dziś w języku ukraińskim i jest używana również potocznie. W języku polskim uważana jest za przestarzałą, gdy chodzi o określenie mrozów, ale zachowała się jako nazwa miesiąca. Luty jest wyjątkowym miesiącem zapewne zauważyliście, że jako jedyny liczy w kalendarzu mniej niż 30 dni. Zwykle ma ich 28, ale zdarza się raz na cztery lata że ma dni 29. Rok taki nazywamy rokiem przestępnym jest to rok, w którym mamy nie 365, ale 366 dni. Zwykle z lutym kojarzą się też Walentynki. Jest to święto zakochanych, obchodzone

3 Polak Mały * nr 2 (32) luty lutego. Walentynki swoją nazwę otrzymały z powodu św. Walentego, którego wspomina się w Kościele właśnie w tym dniu. W Polsce święto to stało się znane dopiero w latach 90. XX wieku, o wiele wcześniej świętowano je na Zachodzie, szczególnie w Wielkiej Brytanii oraz w Stanach Zjednoczonych. W tym dniu zakochani wręczają swoim wybrankom drobne upominki. Często również właśnie w lutym wypada Tłusty Czwartek jest to ostatni czwartek przed początkiem Wielkiego Postu, trwającego 40 dni. W Tłusty Czwartek gospodynie przyrządzają wiele słodkości, zwyczajowo najwięcej pączków oraz faworków. A co wasze mamy i babcie przygotowują w Tłusty Czwartek? Jakie pączki najbardziej lubicie? Ja lubię te z nadzieniem wiśniowym albo malinowym. Palce lizać! BABCIA KAZIA TŁUSTY CZWARTEK Góra pączków, za tą górą Tłuste placki z konfiturą. Za plackami misa chrustu, Bo to dzisiaj są zapusty. Przez dzień cały się zajada, A wieczorem maskarada: Janek włożył ojca spodnie, Zosia suknię babci Marty I kapelusz jej podarty, Franek sadzy wziął z komina, Bo udawać chce Murzyna. W tłusty czwartek się swawoli, Później czasem brzuszek boli. WŁADYSŁAW BRONIEWSKI

4 4 nr 2 (32) luty 2015 * Polak Mały Wczesna wiosna czy długa zima? 2 lutego świstaki przewidują jak szybko nadejdzie wiosna. W Europie naczelnym meteorologiem jest ukraiński świstak Timka II, mieszkający na uniwersytecie w Charkowie, zaś w USA jego przyjaciel Phil. Czy w tym roku mają dla nas dobre wieści? Większość z nas pogodowe wróżby stawiane przez zwierzęta przyjmuje z niedowierzaniem. Nic dziwnego, ponieważ naukowcy podkreślają, że sugerują się one bieżącą aurą i do niej dostosowują, podobnie jak my. Nie ma to więc nic wspólnego z tym, co zdarzy się za kilka dni, a tym bardziej tygodni. Ma to swoje odzwierciedlenie w trafności prognoz stawianych przez świstaki (lub świszcze) 2 lutego. Świstak Phil z miasta Punxsutawney w Pensylwanii w USA Cały świat jest przerażony wizją późnej wiosny, którą wieści słynny świstak Phil z amerykańskiej miejscowości Punxsutawney. Zobaczył i przestraszył się swojego cienia, co dla jego opiekunów oznacza, że wiosna nadejdzie z opóźnieniem przynajmniej 6 tygodni. Według amerykańskiej Krajowej Służby Pogodowej (NWS) prognozy Phila na tle ostatnich 27 lat miały sprawdzalność rzędu mniej niż 45 procent. Meteorolodzy, przeciwnie niż Świstak Timka II z uniwersytetu w Charkowie na Ukrainie Phil, są zdania, że wiosna na przeważającym obszarze USA nadejdzie o czasie. Wyjątek mają stanowić regiony zachodnie, gdzie wiosna zjawi się wcześniej, a także Teksas, gdzie z kolei trzeba będzie na nią poczekać nieco dłużej. Zima za oceanem jest nadzwyczaj surowa, więc wizja jeszcze sześciu mroźnych i śnieżnych tygodni przyprawia Amerykanów o ból głowy. My jednak nie musimy się sugerować przepowiedniami Phila. Dlaczego? Timka II nie musi się jednak wstydzić, bo wielokrotnie mylił się też jego kolega z USA. Phil z Pensylwanii na 128 swoich prognoz w 101 przypadkach przewidywał jeszcze 6 tygodni zimy. Podobnie było w 2012 roku, gdy zapowiedział kontynuację zimy, a przecież była ona czwartą najcieplejszą w historii USA, zaś rekordowo wysokie temperatury notowano w lutym w aż 36 stanach. Była to olbrzymia wpadka świstaka. W ubiegłym roku jego przepowiednia była trafna. Przewidział późną wiosnę i tak też nadeszła, po jednej z najsroższych zim wielu ostatnich lat. twojapogoda.pl

5 Polak Mały * nr 2 (32) luty Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego skim. Polski jest językiem ojczystym około 45 milionów osób. Polski jest także szóstym językiem pod względem liczby rodowitych użytkowników w Unii Europejskiej. Posługuje się nim 10 procent obywateli Unii. W różnym stopniu zna go około 50 milionów ludzi na świecie. Oprócz 38 milionów użytkowników naszego języka mieszkających w Polsce, 2 miliony są w Europie poza Polską, a około 8 milionów poza Europą. Przeważająca część języków świata pozostaje w formie bezpiśmiennej. Połowa z funkcjonujących języków jest tak rzadko używana, że mogą one zniknąć w ciągu kilku następnych pokoleń. Obchody Dnia Języka Ojczystego są okazją, by zwrócić uwagę na konieczność ochrony dziedzictwa językowego. Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego (Międzynarodowy Dzień Dziedzictwa Językowego) został ustanowiony przez UNESCO 17 listopada 1999 roku. Postanowiono obchodzić go 21 lutego dla upamiętnienia wydarzeń, które miały miejsce w Bangladeszu. W 1952 roku w stolicy tego kraju Dhace pięciu studentów zginęło podczas demonstracji, w której domagano się nadania językowi bengalskiemu statusu języka urzędowego. Obecnie na świecie używa się około 6 7 tysięcy języków. Najwięcej ludzi ponad półtora miliarda posługuje się językiem angiel-

6 6 nr 2 (32) luty 2015 * Polak Mały 10 lutego obchodzimy Dzień Bezpiecznego Internetu Dzień Bezpiecznego Internetu (DBI) obchodzony jest z inicjatywy Komisji Europejskiej od 2004 roku i ma na celu inicjowanie i popularyzację działań na rzecz bezpiecznego dostępu dzieci i młodzieży do zasobów internetowych. W Polsce Dzień Bezpiecznego Internetu od 2005 roku organizowany jest przez Fundację Dzieci Niczyje oraz Naukową i Akademicką Sieć Komputerową (NASK) realizatorów unijnego programu Safer Internet. Podczas obchodów DBI organizatorzy zachęcają szkoły, organizacje pozarządowe, firmy i osoby prywatne do wspierania tego przedsięwzięcia przez organizację lokalnych inicjatyw na rzecz bezpieczeństwa młodych internautów (m.in. zajęć edukacyjnych, happeningów, gazetek szkolnych, kampanii informacyjnych, konkursów. W roku 2015, tak jak i w zeszłym roku, wszystkie działania podejmowane w ramach DBI zostały zrealizowane pod hasłem Razem tworzymy lepszy Internet. Podczas obchodów DBI chcemy podkreślić to, że każdy internauta może przyczynić się do tego, że Internet będzie miejscem bezpiecznym i pozytywnym. Każdy z nas ponosi odpowiedzialność za to, co robi w sieci i w jaki sposób z niej korzysta. Chcemy również zwrócić szczególną uwagę na potencjał sieci, który dzieci mogą wykorzystać zarówno w edukacji, kontaktach z rówieśnikami, jak również jako formę twórczej rozrywki. saferinternet.pl

7 Polak Mały * nr 2 (32) luty Międzynarodowy Dzień Kota pieczeństw: choroby, samochody, psy, trucizny, zimno i źli ludzie. Dlatego tak ważne jest by im regularnie pomagać. Na całym świecie istnieje masa przedziwnych ras kotów! Koty sfinksy są pozbawione sierści, a koty norweskie leśne mają bardzo długą i puchatą sierść. Każdy rasowy kot posiada rodowód, który jest świadectwem tego, że jego rodzice byli najczystszej rasy, brali udział w wystawach i pozbawieni są wad genetycznych. Wiele osób uważa, że najukochańsze są nasze polskie dachowce, a kota lepiej przygarnąć niż kupować. Jest w tym ogromna racja! Zyskujemy przyjaciela na długie lata, a do tego ratujemy jego życie. Nie wszyscy są tak do końca zgodni kiedy ten dzień przypada, ale przyjmuje się, że właśnie 17 lutego. To Międzynarodowy Dzień Kota! Jako pierwsi zaczęli go oficjalnie obchodzić Włosi. Tym samym postanowili zwrócić uwagę na te zwierzaki, które towarzyszą ludziom od wieków. Los kotów na całym świecie jest bardzo różny. W naszym kraju też. Jedne mieszkają w domach, inne niestety na ulicy. Życie kotów ulicznych jest dużo trudniejsze niż nam się wydaje! Na koty czyha cała masa niebez- Podajemy wam kilka szalonych i śmiesznych propozycji na imiona dla kotów: Spinacz, Zimens, Kłaczek, Kotik, Zubi, Mysia, Fircyk, Gapcio, Bibu, Supcio, Lolek, Pepcio, Szuszu, Czuczu, Kapciu, Laczek, Nosiu, Pan Wąsik, Miętus, Luluś, Niuniuś. dladzieci.pl

8 8 nr 2 (32) luty 2015 * Polak Mały Kotek Mruczek i śnieżynki (bajka) Był mróz. Woda w beczce, stojącej na podwórku, zamarzła i gdyby ktoś był bardzo mały, mógłby jeździć po tym lodzie na łyżwach. Mruczek siedział w domu na parapecie i patrzył na latające przed jego oczami śniegowe płatki. Ciekawe myślał co to jest? Muszę się z tymi gwiazdkami zapoznać. Łamańce językowe Mała muszka spod Łopuszki chciała mieć różowe nóżki różdżką nóżki czarowała, lecz wciąż nóżki czarne miała. Po cóż czary, moja muszko? Ruszże móżdżkiem, a nie różdżką! Wyrzuć wreszcie różdżkę wróżki i unurzaj w różu nóżki! Na peronie w Poroninie pchła pląsała po pianinie. Przytupnęła, podskoczyła i pianino przewróciła. Na wyścigach wyścigowych wyścigowa wyścigówka wyścignęła wyścigową wyścigówkę o numerze sześć. Pobiegł na balkon. Hej! Jestem Mruczuś. A wy? Nikt mu nie odpowiedział. A wy?!!! wysilał się kotek. Jesteśmy wodą odpowiedziały śnieżynki. A ty? Jestem Mruczuś. Ale wy nie możecie być wodą zauważył Mruczek. Woda spada z nieba albo leci z kranu, to taka ciecz. A wy mi raczej przypominacie gwiazdy na nocnym niebie ciągnął kotek wy O, nie. My jesteśmy wodą powiedziała jedna ze śnieżynek i przysiadła Mruczkowi na nosie. Po chwili Mruczek poczuł na swoim nosie nie śnieg, lecz kropelkę wody. Przekonałem się mruknął kiciuś, a potem zaczął łapać śnieżynki tak, że sam swojej łapki już nie widział. Brrr, to już chyba pójdę, bo moje futerko przestaje chronić mnie przed zimnem. O, już gospodyni woła na kolację. I wrócił do domu. REGINA PESZEK, 9 lat Z przymrużeniem oka BIAŁE ŚNIEŻKI Biały chodnik, białe ścieżki, myszy grają w białe śnieżki! Biały schodek, biały płotek, myszy chcą grać w śnieżki z kotem! A co na to kocur bury? Schował się do mysiej dziury!

9 Polak Mały * nr 2 (32) luty

10 10 nr 2 (32) luty 2015 * Polak Mały Przygody Koziołka Matołka (fragmenty) Poleć z nami! powiadają. Polecimy ponad chmury! Piękne dzięki! rzekł Matołek. Właśnie powróciłem z góry! Na brzeg z wielkim wylazł trudem, Przez piaszczyste brnie nasypy I powiada: Ej, Matołku, Żebyś ty nie dostał grypy! I w te pędy w las ucieka, Bo to wiedział już dokładnie, Że jest ładnie na księżycu. Lecz na ziemi jeszcze ładniej. Kiedy wreszcie świt rozbłysnął, Kozioł, zziębły i rozżalon, Widzi, jak żołnierze gazem Wielki nadymają balon. Bum! Bum! nagle się rozlega, Przez leszczyny i przez łozy, A on poczuł ból w tej stronie, Gdzie ogonek mają kozy. Gwałtu! Tu jest polowanie I na śmierć mnie zastrzelili! Jęknął kozioł i ze strachu Ubiegi więcej niż pół mili. Kornel Makuszyński, Marian Walentynowicz, Przygody Koziołka Matołka

11 Polak Mały * nr 2 (32) luty KRZYŻÓWKA Mama mamy albo mama taty. 2. Pora roku, którą właśnie mamy za oknem. 3. W środku jestem czarny. Z drzewa mam ubranie, A moim zajęciem jest pisanie. 4. W niej siedzisz z kolegą na lekcjach w szkole. 5. Nazywa się nożna, bo kopać ją można. 6. Wszystkie pojazdy na świecie muszą mieć koła, jak wiecie. A te nie mają ich wcale! I zimą jeździ się na nich wspaniale. 7. Nie deszcz i nie grad. Spada z nieba bieli świat. 8. W Tłusty Czwartek zjem mój ulubiony wiśniowy lub malinowy. Wpisując poziomo odpowiedzi na zagadki, na kolorowych polach otrzymacie rozwiązanie krzyżówki. Przyjemnej zabawy! Pismo jest redagowane przez zespół Kuriera Galicyjskiego. Adres do korespondencji: Kurier Galicyjski Polak Mały, skrytka pocztowa (a/c) nr 80, Iwano-Frankiwsk 76018, Ukraina, абонентська скринька 80, Івано-Франківськ, Україна, e- mail: kuriergalicyjski@wp.pl, tel.: (032) Свідоцтво про державну реєстрацію Серія КВ Р видане Державною Реєстраційною Службою України р. Świadectwo rejestracji: seria KW nr R wydane przez Państwową Rejestracyjną Służbę Ukrainy r. Założyciel i wydawca: Mirosław Rowicki, засновник і видавець М. М. Ровіцкі. Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania Współpraca z Polonią i Polakami za granicą za pośrednictwem fundacji Wolność i Demokracja.

12 Miesięcznik Polak Mały można zaprenumerować na poczcie na Ukrainie!!! KOD PRENUMERATY УКРПОШТА Cena prenumeraty pocztowej 1 miesiąc 3,50 hrywien 3 miesiące 10,50 hrywien 6 miesięcy 21,00 hrywien 12 miesięcy 42,00 hrywny