Polak Mały. Miesięcznik. nr 3 (45) marzec 2016

Transkrypt

1 Polak Mały Miesięcznik nr 3 (45) marzec 2016

2 2 nr 3 (45) marzec 2016 * Polak Mały Jeszcze w polu tyle śniegu, jeszcze strumyk lodem ścięty, a pierwiosnek już na brzegu wyrósł śliczny, uśmiechnięty. Władysław Broniewski Kochani, dzisiejszy numer Polaka Małego powinien właściwie zawierać materiały dotyczące Świąt Wielkanocnych. Ale na pewno atmosferę tego wielkiego święta będziecie godnie przeżywać jak w swoich rodzinach, tak i na lekcjach katechezy. Dlatego chcę Wam dzisiaj przybliżyć inny ważny dla całego świata dzień Międzynarodowy Dzień Teatru. Święto zostało uchwalone w 1961 roku na pamiątkę otwarcia Teatru Narodów w Paryżu. Odbyło się to 27 marca 1957 roku. Od tego czasu Dzień Teatru jest obchodzony corocznie na całym świecie. Tego dnia odbywają się specjalne spotkania oraz przedstawienia teatralne. Dzisiaj przybliżę Wam historię teatru lalek. Teatr lalek jest to rodzaj teatru, w którym zamiast aktorów w spektaklu grają lalki. Na pewno każdy z Was w tym momencie powie: Ależ wiem! Tyle razy już oglądałem takie przedstawienia. Ale czy naprawdę wiecie dość dużo o tym rodzaju teatru? Teatr lalek wywodzi się z obrzędów kultowych. Najwcześniejsze jego ślady znajdujemy w starożytnym Egipcie, później w Azji, Europie i na kontynencie amerykańskim. Według legend z czasów starożytnych Indii, pierwszego lalkarza, lalkę stworzył Brahma (w hinduizmie Bóg stwórca) jako rozrywkę dla swej żony Saraswati. Jednakże gdy Saraswati zaniedbała swoje obowiązki ze względu na ciągłe oglądanie przedstawień, Brahma zesłał lalkarza i jego lalkę na ziemię. Historyczne początki tej sztuki w Indiach sięgają VI wieku p.n.e. Lalka jest stara jak świat. Ale nie zawsze służyła do zabawy. W bardzo dawnych czasach lale, to znaczy figurki ludzkie, wydłubane z drzewa lub bursztynu, ulepione z gliny czy wykute z kamienia miały czarodziejską moc przejmowania dusz ludzi zmarłych. Wierzyli w to wszyscy, nawet sami wykonawcy lal. Figurki otaczano wielkim szacunkiem. W czasach starożytnych w Grecji czy Rzymie lalka była ulubioną zabawką zarówno dziewcząt, tak i małych chłopców. Wykonywana była z gałganków, ze skóry, z drzewa i pomalowana na kolor ciała. Ruszała nogami i rękami, nosiła przyklejone loki, zamykała i otwierała oczy. Skąd i kiedy lalka jako zabawka przywędrowała do Polski trudno dociec. Faktem jest, że już w średniowieczu znane były lalki drewniane, gliniane, woskowe i srebrne, a nawet czasem lalki srebrne po-

3 nr 3 (45) marzec 2016 * Polak Mały 3 złacane. W czasach saskich zjawiły się lalki porcelanowe. Wypiekano także ciastka zwane kukiełkami: słodkie bułeczki w kształcie lalek. Dzieci otrzymywały je w nagrodę za dobre wyniki w nauce. Dzieci wiejskie bawiły się lalkami słomianymi lub uszytymi z płótna i wypchanymi trocinami. Te można spotkać jeszcze i dzisiaj. Później zjawiły się lalki z masy celuloidowej. Dzisiaj mamy piękne lalki nylonowe z różnych tworzyw syntetycznych, które płaczą, chodzą, mówią, a nawet moczą pieluszki. Ale wróćmy do głównego tematu dzisiejszego spotkania na łamach Polaka Małego: Międzynarodowego Dnia Teatru. Istotą teatru jest spotkanie dwóch osobników: aktora i widza. A teatr lalek jest zjawiskiem, w którym zjawia się trzeci uczestnik animowana forma. Może to być tradycyjna lalka, cień albo dowolny przedmiot. Otóż głównym środkiem wyrazu w takim teatrze jest lalka teatralna animowana (poruszana, ożywiana) przez aktora-lalkarza, najczęściej ukrytego za parawanem, czasem występującego razem z lalką na scenie. A tych lalek teatralnych jest kilka: JAWAJKA: poruszana od dołu (zza parawanu lub z zapadni) ręką animatora (głowa i korpus jawajki) oraz za pomocą drutów lub patyczków (ręce jawajki); MARIONETKA: poruszana od góry za pomocą drutów lub nitek przez animatorów, stojących na pomoście ponad sceną; CIENIOWA: płaska, często przeźroczysta, demonstrowana na ekranie, animowana za pomocą patyczków o rozmaitym kącie nachylenia;

4 4 nr 3 (45) marzec 2016 * Polak Mały MASKA: postać gra aktor, który porusza się po scenie w masce na twarzy; PACYNKA: nakładana na dłoń jak rękawiczka, palce animatora poruszają jej głowę i ręce; KUKIEŁKA: poruszana od dołu za pomocą drążka, na którym jest osadzony jej korpus (zwany lalką polską). wcześnie i znajdźcie pacynki, które dodadzą uroku waszym śpiewom, zabawom. Pamiętajcie lalka może zagrać wszystko. Babcia Kazia Wierzę, że chodzicie do teatru i nie tylko do teatru lalek, dlatego przypomnę Wam, jak powinien się zachowywać widz: 1. Ubiera się odświętnie. 2. Nie spóźnia się na sztukę. 3. Zajmuje na widowni właściwe miejsce. 4. W czasie przedstawienia nie wychodzi do ubikacji. 5. Nie wstaje z miejsca w czasie spektaklu. 6. Nie szeleści papierkami od cukierków. 7. Nie rozmawia podczas przedstawienia. 8. Nie rozpycha się łokciami w czasie wychodzenia z teatru. 9. Nie fika koziołków z radości. 10. Dziękuje aktorom za ich występ brawami. Powiecie mi, że to naukowy wykład. Nic podobnego. Przed nami Święta Wielkanocne, spotkania rodzinne, oblewany poniedziałek, zabawy ludowe z pisankami, kogutkami, zajączkami. Przygotujcie się

5 nr 3 (45) marzec 2016 * Polak Mały 5 Lalka Barbie Czy zdawałyście sobie sprawę z tego, że lalkę Barbie stworzyła rodzina o polskich korzeniach? A czy wiedziałyście, że dopiero od roku 2000 Barbie ma pępek? Oto krótka historia najsłynniejszej lalki na świecie. Historia związana z lalką Barbie rozpoczyna się w roku 1959, kiedy to w Nowym Jorku odbywały się targi zabawek. Kosztowała wtedy 3 dolary i była praktycznie niezauważalna. Na pomysł lalki wpadła Ruth Handler pochodząca z rodziny o polskich korzeniach, która na początku XX wieku wyemigrowała do Ameryki. Obserwowała, jak jej córka Barbara bawiła się wraz z kuzynkami lalkami przypominającymi niemowlęta (w latach 50. tylko takie były dostępne w sklepach). Stwierdziła, że dziewczynki udają mamy, niańcząc lalki, ale także zaczynają obsadzać je w rolach dorosłych, a na rynku nie ma odpowiednika lalki-kobiety, którą można by było bawić się właśnie w taki sposób. Mimo iż była całkowicie inna od wszystkich, bo ubrana w kostium kąpielowy w czarno-białe paski i ciemne okulary, nikt nawet nie zwrócił na nią uwagi na targach zabawek. Sytuację zmieniła reklama, która ukazała się w telewizji i na tyle zainteresowała małe dziewczynki, że już przed świętami w 1959 roku postać Barbie stała się sensacją. Ogromny wpływ na popularność miały także oddzielnie sprzedawane dodatki mebelki, domki, zwierzątka. Przez lata wizerunek lalki zmieniał się nieustannie. Od czasu pierwszej produkcji zmieniono jej dwa razy twarz początkowo lalka spoglądała w dół, a dopiero w latach 70. otworzyła całkowicie oczy i zaczęła patrzeć prosto przed siebie. Powstały także nowe osoby funkcjonujące w świecie Barbie, jak: Ken, czyli przystojny narzeczony, pięcioro rodzeństwa i wiele przyjaciółek o różnym typie urody i kolorze skóry. Przez 45 lat lalka przybierała role około 80 postaci, wcielała się w różne zawody, trudniła się różnymi zajęciami, od sportsmenki występującej na Olimpiadzie z roku 1975, poprzez astronautkę, chirurga, koszykarkę, pilotkę, sierżanta operacji Pustynna Burza, dyplomatkę, kandydatkę na prezydenta do pani prezes czy aktorkę. Nawet dorośli kupują figurki z serii dla kolekcjonerów. Oryginalna Barbie w idealnym stanie osiąga cenę nawet do 10 tysięcy dolarów, a kolekcjonowanie jej jest drugim, po zbieraniu znaczków, najpopularniejszym hobby w USA. Ja Wam natomiast życzę w te święta kolekcjonowania pięknych chwil w rodzinnym gronie. Niech w waszych domach nie zabraknie ciepła i uśmiechu, a może w poniedziałek wielkanocny wybierzecie się do teatru lalek? Albo zrobicie własne pacynki i przygotujecie spektakl dla rodziców? Cokolwiek wybierzecie, najważniejsze, aby spędzić ten czas razem. Wesołych świąt i smacznego jajka! Babcia Kazia

6 6 nr 3 (45) marzec 2016 * Polak Mały Święta Wielkanocne Święta Wielkanocne to najstarsze i najważniejsze święta chrześcijańskie. Obchodzone są na pamiątkę śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Wielkanoc jest świętem ruchomym. Jego data przypada (w zależności od roku) najwcześniej 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia. Datę Wielkanocy ustalono na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca. W tym roku Wielkanoc wypada 27 marca. W polskim zwyczaju, po porannej mszy św., zwanej rezurekcją, rodzina zasiada do uroczystego śniadania wielkanocnego, które rozpoczyna się składaniem życzeń i dzieleniem się święconym jajkiem. Na stole, przykrytym białym obrusem, znajdują się jajka, wędliny, wielkanocne baby i mazurki. inf. własna

7 nr 3 (45) marzec 2016 * Polak Mały 7 Pisanki Zosia i Danusia, chociaż żyły długo, pierwszy raz się dzisiaj spotkały z papugą. I po chwili Zosia szepnęła do Danki: Teraz wiem nareszcie, że barwne pisanki w fantastyczne cętki i przedziwne smugi znoszą na Wielkanoc te właśnie papugi. Magdalena Samozwaniec Od chaty do chaty wędruje gaiczek. Siedzi na nim cicho drewniany słowiczek. Ruszamy gromadą, wesołym pochodem, niesiemy Marzannę nad zieloną wodę. Wieziemy tu kogucika, dajcie jajek do koszyka. Dajcie jajek choć ze cztery, a do tego ze dwa sery dla kogucika! Kukuryku! Przylatują z daleka bociany, Zakwitają w lesie sasanki. Marzanna umknęła do morza, Od tej pory cieplejsze są ranki. wiosna

8 8 nr 3 (45) marzec 2016 * Polak Mały Przygody Koziołka Matołka (fragmenty) Tam mu jeden rzekł admirał: Trudne twoje przedsięwzięcie, Ameryka jest za morzem, Musisz płynąć na okręcie! Stary bocian, Wojtek Kulas, Słysząc owe prośby ciche, Brzuch mu dziobem przedziurawił I wypuścił z niego pychę. Kupię okręt! rzekł koziołek. Wielką na to mam ochotę, Trzeba tylko, abym znalazł Może trzy, lub cztery złote! Potem wrzasnął: Wiem, co zrobię! Okręt będę miał już jutro! I czym prędzej za trzy złote Sprzedał swoje śliczne futro. Cienki szparag się uczynił Z grubej i nadętej dyni I koziołek zaczął spadać, Aż nareszcie zleciał w Gdyni. Stary kupił je marynarz I zapłacił za nie z góry. Potem kozła bardzo zgrabnie Kazał ostrzyc aż do skóry. Kornel Makuszyński, Marian Walentynowicz

9 nr 3 (45) marzec 2016 * Polak Mały Mówimy i piszemy poprawnie Mam domek całkiem biały nad morzem wspaniałym, czyli co musicie wiedzieć o PRZYPADKACH 9 Mianownik kto? co? Dopełniacz kogo? czego? Celownik komu? czemu? Biernik kogo? co? Narzędnik z kim? z czym? rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki - Kto to jest? - Mój kolega. - Kogo tu nie ma? - Mojego kolegi. - Komu się przyglądasz? - Mojemu koledze. - Kogo widzisz? - Mojego kolegę. - Z kim pójdziesz na spacer? - Z moim kolegą. - Kto to jest? - Moja koleżanka. - Kogo tu nie ma? - Mojej koleżanki. - Komu się przyglądasz? - Mojej koleżance. - Kogo widzisz? - Moją koleżankę. - Z kim pójdziesz na spacer? - Z moją koleżanką. - Co to jest? - Moje ciastko. - Czego tu nie ma? - Mojego ciastka. - Czemu się przyglądasz? - Mojemu ciastku. - Co widzisz? - Moje ciastko. - Z czym będziesz szczęśliwy? - Z moim ciastkiem. Miejscownik kim? czym? Wołacz o! - O kim myślisz? - O moim koledze. - Mój kolego! Tylko ty mnie rozumiesz... - O kim myślisz? - O mojej koleżance. - Moja koleżanko! Tylko ty mnie rozumiesz... - O czym myślisz? - O moim ciastku. - Moje ciastko! - Tylko ty mnie rozumiesz... źródło: rozchmurz się!

10

11 nr 3 (45) marzec 2016 * Polak Mały 11 Quiz. Czy znasz się na zegarku? 1. Kwadrans to: 5 minut 10 minut 15 minut 2. Właśnie skończyłeś lekcje, jest godzina 15:00. Zajęcia sportowe masz o 17:00. Za ile to godzin? Północ to godzina: 11:00 15:00 00:00 4. Dwie godziny to: 60 minut 120 minut 140 minut 5. Doba ma: 24 godziny 12 godzin 18 godzin 6. Od 6:00 do 18:00 upływa: 12 godzin 16 godzin 23 godziny 7. Jeśli biegasz 30 minut dziennie, to ile minut biegasz tygodniowo? 120 minut 195 minut 210 minut 8. Godzina + dwa kwadranse to: półtorej godziny 30 minut dwie i pół godziny 9. Ile sekund mieści się w minucie? Której liczby NIE MA na tarczy zegara? czasdzieci.pl Pismo jest redagowane przez zespół Kuriera Galicyjskiego. Adres do korespondencji: Kurier Galicyjski Polak Mały, skrytka pocztowa (a/c) nr 80, Iwano-Frankiwsk 76018, Ukraina, абонентська скринька 80, Івано-Франківськ, Україна, kuriergalicyjski@wp.pl, tel.: (032) Свідоцтво про державну реєстрацію Серія КВ Р видане Державною Реєстраційною Службою України р. Świadectwo rejestracji: seria KW nr R wydane przez Państwową Rejestracyjną Służbę Ukrainy r. Założyciel i wydawca: Mirosław Rowicki, засновник і видавець М. М. Ровіцкі. Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania Współpraca z Polonią i Polakami za granicą za pośrednictwem fundacji Wolność i Demokracja.

12 Miesięcznik Polak Mały można zaprenumerować na poczcie na Ukrainie!!! KOD PRENUMERATY УКРПОШТА Cena prenumeraty pocztowej 1 miesiąc 5,05 hrywien 3 miesiące 15,15 hrywien 6 miesięcy 30,30 hrywien 12 miesięcy 60,60 hrywien