Pojęcie stresu. Definicja stresu. Stres psychologiczny. Stres jako bodziec. Stres jako reakcja
|
|
- Szczepan Barański
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Stres psychologiczny Wykład 13 1 Pojęcie stresu Dr Hans Selye podkreśla, że stres jest normalną reakcją biologiczną każdego organizmu - normalnym fizjologicznym zjawiskiem związanym z procesami życia. Brak reakcji stresowej oznacza śmierć organizmu. Stres towarzyszy każdemu z nas. Jest naturalną reakcją na codzienne wyzwania i życiowe zmiany - nie tylko negatywne, ale i pozytywne. Stres to nieswoista reakcja organizmu na wymagającą sytuację. Selye postawił hipotezę, że choroby są skutkiem niezdolności do radzenia sobie z ciągłym stresem (czyli niewydolnością tzw. syndromu ogólnej adaptacji), co udokumentował w pierwszej książce na temat stresu The 2 Stress of Life (1956). Definicja stresu Istnieje kilka definicji stresu, które można ująć w trzy podstawowe kategorie: Stres to reakcja organizmu w postaci mobilizacji energii do pokonywania różnorodnych przeszkód, barier, wymagań, bez względu na to, czy towarzyszą jej przyjemne czy przykre odczucia. Jest to reakcja niespecyficzna, tzn. jej rodzaj nie zależy od rodzaju czynnika, jaki ją wywołuje. Wymagania fizyczne, somatyczne, psychiczne, społeczne 3 Stres jako bodziec - przykry, przeszkadzający i odrywający od aktywności : ta kategoria próbuje opisać różnorodne, nieprzyjemne sytuacje wywołujące stres, np. hałas w miejscu pracy, przykre wydarzenie wydalenia z pracy lub choroba. Stres jako reakcja na przykry bodziec ze środowiska zewnętrznego : ta kategoria próbuje opisać reakcje, które pojawiają się w ciele i umyśle człowieka w odpowiedzi na nieprzyjemne sytuacje, np. gorsze wykonanie zadania. Stres jako dynamiczna relacja pomiędzy człowiekiem, a otoczeniem - która może być oceniana przez jednostkę albo jako wymagająca określonego wysiłku adaptacyjnego, albo przekraczająca możliwości jej sprostania. 4 Stres jako bodziec Wczesne badania psychologiczne nad stresem traktowały go jako sytuację zewnętrzną (bodźcową) wywołującą określone stany emocjonalne. Przykładem mogą być badania z lat 50. Basowitza i in. nad skoczkami spadochronowymi, w których stres ujmowany był jako klasa bodźców, która posiada duże prawdopodobieństwo wywołania lęku u większości ludzi [1, s.189]. Wadą traktowania stresu jako bodźca jest niedocenianie subiektywnych elementów w percepcji bodźców, zaletą zaś wyraźne zakorzenienie badań nad stresem w realiach świata zewnętrznego. Usprawiedliwia to podejście fakt, iż jakkolwiek ludzie różnią się w percepcji zdarzeń, to jednak pewne ich klasy (np. śmierć bliskich, wojny) mają podobną wagę dla bardzo różnych ludzi, bez względu na ich wiek, płeć czy wykształcenie. 5 Podejście Hansa Selye ego, Stres jako reakcja Krytykowane za okreslenie niespecyficzny. Późniejsze badania wykazały bowiem, że reakcja stresowa jest w znacznym stopniu specyficzna, tzn. jej przebieg zależy od charakteru działającego bodźca, a także od właściwości indywidualnych organizmu. określenie stresu jako reakcji przetrwało w wielu współczesnych definicjach. 6 1
2 Zjawisko stresu wg Selye'go przebiega w trzech fazach: 1. Stadium reakcji alarmowej. Początkowa, alarmowa reakcja zaskoczenia i niepokoju z powodu niedoświadczenia i konfrontacji z nowa sytuacja- faza mobilizacji. W tej fazie występuje pełna mobilizacja i wykorzystanie potencjalnych możliwości jednostki. faza szoku: spadek ciśnienia, temperatury faza przeciwdziałania szokowi: wysiłki obronne, wzrost ciśnienia, temperatury 2. Stadium odporności, kiedy nauczyliśmy się skutecznie i bez nadmiernych zaburzeń radzić sobie ze stojącymi przed nami zaburzeń - faza przystosowania 3. Stadium wyczerpania, uogólnione pobudzenie całego organizmu, co prowadzi do przewlekłego stresu - wypalenie zawodowe 7 Stres jako relacja między człowiekiem a środowiskiem podejście Lazarusa. Stres psychologiczny jest szczególną relacją między osobą a środowiskiem, którą osoba ocenia jako nadwerężającą jej zasoby i zagrażającą jej dobrostanowi. traktowanie stresu jako zjawiska całkowicie subiektywnego: możemy bowiem o nim mówić tylko wówczas, gdy jednostka sama oceni swą relację ze środowiskiem jako zagrażającą. Hobfoll, Strelau i inni uważają, że o stresie można mówić zarówno wtedy, gdy występuje obiektywna rozbieżność między wymaganiami otoczenia i możliwościami jednostki, jak i wówczas, gdy rozbieżność ta spostrzegana jest przez jednostkę. 8 Stres w ujęciu Lazarusa i Falkman Stres to dynamiczna relacja pomiędzy człowiekiem a otoczeniem, która to relacja oceniana jest przez jednostkę jako wymagająca wysiłku adaptacyjnego lub przekraczająca możliwości sprostania jej. Jednostka i otoczenie wpływają na siebie nawzajem, a więc relacja ta ulega ciągłemu przeobrażeniu, gdyż zmiany zachodzą także w obrębie obydwu stron transakcji - przekształceniu ulega środowisko i pozostający w nim człowiek. Jednostka w zetknięciu z sytuacją dokonuje oceny pierwotnej. Zadaje sobie pytanie: "Czym jest dla mnie to zdarzenie?" Wynik tego wstępnego oszacowania może mieć trojaki charakter. 9 Stres w ujęciu Lazarusa i Falkman Zdarzenie może być oceniane jako fakt bez znaczenia, albo jako korzystne, albo jako wymagające wysiłku adaptacyjnego (tj. stres). W wyniku oszacowania zdarzenie zostaje zaklasyfikowane przez jednostkę do jednej z trzech kategorii: 1. Krzywda lub strata - szkoda lub uraz już powstały. 2. Zagrożenie - krzywda, strata nie wystąpiły jeszcze, ale są przewidywane. 3. Wyzwanie - zdarzenie spostrzegane jest przez jednostkę jako prowokujące do walki. Po ocenie pierwotnej następuje wtórna, w której człowiek zadaje sobie pytanie: "Co mogę w tej sytuacji zrobić?" 10 Stres w ujęciu Lazarusa i Falkman Dokonane zostaje oszacowanie własnych możliwości: fizycznych. psychicznych i społecznych. Procesy oceny pierwotnej i wtórnej są współzależne i dokonują się niemalże jednocześnie. Jeżeli relacja jednostki z otoczeniem, w ocenie pierwotnej, oszacowana jest w kategoriach stresowych, to uruchomiony zostaje proces radzenia sobie (coping). Ocena wtórna decyduje o doborze określonych działań związanych z radzeniem sobie. Radzenie sobie ze stresem (coping) Lazarus i Falkman określają jako poznawcze i behawioralne wysiłki skierowane na opanowanie, zredukowanie lub tolerowanie zewnętrznych i wewnętrznych żądań, które oceniane są przez jednostkę jako obciążające lub przekraczające Stres może przybierać różną postać, w zależności od wielu czynników: eustres- jest to stres krótkotrwały - podnosi motywację do działania. Odczuwany jako np.: podniecenie, trema przed egzaminem, wystąpienie publiczne, często stanowi dodatkowy bodziec mobilizujący. Stres krótkotrwały nie jest chorobotwórczy. distres - występuje w okolicznościach przykrych, beznadziejnych, powoduje cierpienie, rozpacz ucieczkę od życia. stres adaptacyjny - zewnętrzny czynnik uszkadzający, wywołuje w organizmie reakcje obronną w ochronie własnego życia. Organizm ma w sobie potencjał stresu adaptacyjnego, by bez własnej woli i wiedzy adaptować się do zew. warunków: zmiana temp., wilgotność możliwości sprostania im. 2
3 Stres może przybierać różną postać, w zależności od wielu czynników: stres interpretacyjny - stresorem jest subiektywna reakcja człowieka, jego sposób interpretacji, zrozumienia sytuacji.. Źródłem zagrożenia jest percepcja człowieka i to jak on odbiera i interpretuje informacje docierające do niego. Człowiek sam dla siebie jest stresorem Stres wtórny - zagrażający, w którym nie następuje faza wygaszenia i rozładowania. Skutki tego stresu kumulują się przez dłuższy czas. Występuje ciągłe pobudzenie i bezradność, jak sobie z tym stresorem poradzić. Inną przyczyną jest to, że nie potrafimy sobie poradzić z rozładowaniem tych sił, które się w nas kumulują. Stres w ujęciu fizjologicznym i psychologicznym Stres jako fizjologiczny stan organizmu zwierzęcia lub człowieka wywołany działaniem tzw. stresora, czyli bodźca szkodliwego, bólowego, środowiskowego, socjalnego lub psychicznego o odpowiednim natężeniu Stres jako stan obciążenia systemu regulacji psychicznej powstający w sytuacji zagrożenia, utrudnienia lub niemożności realizacji ważnych dla jednostki celów, zadań, wartości Stres biologiczny mają charakter ewolucyjny. Kiedyś mobilizowały one organizm do obrony życia. Aktualnie straciły w dużej mierze swoje funkcje ochronne, a więc bywają kłopotliwe. Zwiększa się ilości czerwonych krwinek, co daje lepsze dotlenienie mięśni i mózgu. Rośnie napięcie mięśni - zaciskamy zęby, pięści, mamy przyspieszony oddech, serce bije znacznie szybciej. Rośnie temperatura ciała organizm natychmiast próbuje się przed tym obronić, czego skutkiem jest nadmierne pocenie się. Zwiększa się odporności na ból. 15 pobudzenie układu wegetatywnego i dokrewnego Natychmiastowy dostęp do rezerw węglowodanów, które stanowią źródło energii wszystkich procesów biochemicznych- mięśnie czerpią niezbędne paliwo w sytuacji ucieczki przed napastnikiem. Natychmiastowe skierowanie krwi do organów o strategicznym znaczeniu kosztem np. ukrwienia skóry. Ma to na celu zminimalizowanie strat energii jaką dysponuje organizm. mdłości lub biegunka- organizm dąży w ten sposób do zmniejszenia masy ciała by łatwiej sprostać zaistniałym trudnościom. W wyniku strachu wzrost wydzielania adrenaliny pomaga nam lepiej, efektywniej działać. Kiedy natomiast liczy się precyzja ruchów i skupienie, warto umieć wyeliminować wpływ zwiększonego wydzielania adrenaliny. 16 Mózgowe reakcje na stres Gdy nasz mózg odbierze sygnał o zagrożeniu, do organizmu zostają uwolnione pewne hormony i specyficzne substancje chemiczne. One uaktywniają z kolei niektóre organy i narządy organizmu. Wtedy to właśnie zachodzą reakcje, które powodują typowe objawy stresu, ale stawiają również organizm w stan gotowości. Następuje nasilenie wydzielania hormonu adrenokortykotropowego (ACTH) przez przysadkę mózgową. Wysoki poziom tego hormonu pobudza korę nadnerczy powodując intensywną produkcję kortyzolu grupy glikokortykoidów (GC), naturalnych sterydów, które podnoszą wydajność organizmu i pozwalają na przystosowanie się do warunków stresowych. Stymulacja rdzenia nadnerczy prowadzi do wydzielania przez 17 komórki adrenaliny i noradrenaliny, GC przede wszystkim mobilizują ustrój do natychmiastowej ucieczki przed drapieżnikiem itp., czyli takiej reakcji na stres, która zapewni osobnikowi przetrwanie. W sytuacji gdy stres się utrzymuje te dobrotliwe dotychczas cząsteczki zwracają się przeciwko nam. Podwyższony poziom GC - głównie w hipokampie (odpowiedzialnym za procesy pamięci krótkotrwałej) w warunkach długotrwałego stresu, powoduje odwracalną atrofię komórek nerwowych (dendrytów) w hipokampie, po miesiącu zaś trwałą utratę neuronów z tego rejonu. 18 3
4 Układ krążenia: - przyspieszenie lub zwolnienie akcji serca - zaburzenie rytmu serca - stany skurczowe naczyń krwionośnych - bóle głowy (migreny) - zmiany w ukrwieniu kończyn - nadmierne pocenie - zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi - zaczerwienienie lub zblednięcie - omdlenia - rozszerzenie źrenic 19 Układ żołądkowo-jelitowy : - pieczenie w przełyku - nadmierne ślinienie - wysychanie śluzówki - nudności - wymioty - wzdęcia - biegunki Układ oddechowy: - utrudnione oddychanie, - duszności - formy dychawicy oskrzelowej - katar sienny - napadowa hiperwentylacja 20 Skóra: - świąd skóry - rumieńce - wypryski - wypadanie włosów - siwienie Narządy ruchu : - mrowienie - drętwienie - drżenie mięśniowe - zaburzenie równowagi (zawroty głowy) - nadwrażliwość na dotyk - nerwobóle pleców, kończyn Ogólny zespół adaptacyjny (GAS) ogólny zespół adaptacyjny w warunkach długotrwałego stresu- stanowi wynik współdziałania układu nerwowego i hormonalnego. Chroniczny stres może doprowadzić do rozwoju zaburzeń w funkcjonowaniu organów wewnętrznych oraz osobowości człowieka. Długotrwałe działanie kortyzolu powoduje starzenie się organizmu Układ moczowo-płciowy: - trudności w oddawaniu lub niedotrzymywaniu moczu - zaburzenie erekcji i ejakulacji - stany napięcia przedmiesiączkowego - zaburzenia menstruacji Układ dokrewny - wzrost poziomu adrenaliny (lub noradrenaliny) we krwi, - wzrost poziomu hormonów we krwi i moczu, - wzrost poziomu glukozy we krwi, - wzrost cholesterolu "suchość" w jamie ustnej naprzemienne uczucia gorąca i zimna (dreszcze), Stres psychologiczny Zmiany psychologiczne dotyczą przede wszystkim procesów poznawczych (spostrzeganie, myślenie i pamięć) oraz emocjonalno - motywacyjnych. Reakcje fizjologiczne i psychologiczne są zwykle powiązane ze sobą, chociaż ich natężenie może być odmienne u każdego z nas. "Zewnętrznie" stres przejawia się pobudzeniem ruchowym, jakkolwiek reakcja stresowa może być tak silna, że prowadzi do zwolnienia, zahamowania lub całkowitego zablokowania reakcji motorycznych. wrażenie dławienia czy ucisku w gardle
5 Fazy stresu psychologicznego Faza mobilizacji aktywizacja procesów psychologicznych np. sprawniej przebiegają procesy spostrzegania i myślenia, szybsze i bardziej intensywne reakcje, zachowanie zmienia się adekwatnie do sytuacji. Koncentrując się na zadaniach, człowiek próbuje zwalczyć stres, który w tej fazie nie osiąga jeszcze zbyt dużego nasilenia. Faza rozbrojenia na skutek przedłużającego się stresu następuje obniżenie poziomu czynności psychicznych, trudności w koncentracji logicznym myśleniu i przewidywaniu skutków własnego działania. Zahamowanie i schematyzm w działaniu, bezradność. Przeżywane emocje wymykają się spod kontroli i człowiek przejawia wyraźne oznaki strachu lub gniewu. Faza destrukcji żadna czynność nie jest wykonywana poprawnie, niezdolność do adekwatnej oceny sytuacji, spadek poziomu motywacji do działania i radzenia sobie z sytuacją, wycofanie z dalszego działania. W tej fazie ujawnia się 25 gwałtowne poszukiwanie pomocy, płacz, ucieczka, wszelka agresja. Psychologiczne reakcje na stres Reakcje psychologiczne maja charakter wyuczony, zależą od sposobu spostrzegania i i interpretowania świata i od zdolności radzenia sobie ze stresem Trzy typy reakcji psychologicznych: Emocjonalne Poznawcze Behawioralne 26 Emocjonalne reakcje na stres lęk stany depresyjne smutek, przygnębienie irytacja rozczarowanie życiem i sobą poczucie napięcia, rozdrażnienie, "nerwowość", agresywność, zmęczenie, poczucie osamotnienia, tęsknota, apatia, poczucie winy i wstydu, obniżenie samooceny 27 Reakcja emocjonalna Stres jest doświadczenie przykrym, wywołuje negatywne emocje i wysiłki zmierzające do złagodzenia cierpienia w sposób bezpośredni lub pośredni Zespół stresu pourazowego (posttraumatic stress disorder) reakcja emocjonalna po przeżyciach traumatycznych zespół reakcji stresowych, nawracający wielokrotnie, nawet po upływie długiego czasu od przykrego doświadczenia Może wystąpić odrętwienie emocjonalne w odniesieniu do codziennych zdarzeń i uczucie wyobcowania Cierpienie emocjonalne towarzyszące stresowi może powodować nasilenie różnych objawów 28 Poznawcze reakcje na stres trudności z koncentracją uwagi negatywne myślenie trudności w zapamiętywaniu i przypominaniu, utrudnienie myślenia (np. rozkojarzenie), niezdolność podejmowania decyzji nadmierne uwrażliwienie na krytykę 29 Behawioralne reakcje na stres skłonność do używania narkotyków, alkoholu i tytoniu nadużywanie alkoholu utrata apetytu lub wzmożony apetyt (objadanie się) czasem nerwowy śmiech, obgryzanie paznokci zaburzenia snu łatwe wpadanie w gniew unikanie kontaktów z ludźmi pobudliwość, niepokój (np. podniecenie ruchowe), drżączka (tremor), impulsywność działania, wyładowania emocjonalne, zaburzenia mowy, 30 5
6 Błędne koło stresu Błędne koło objawów nerwicowych polega na dodatnim sprzężeniu zwrotnym pomiędzy objawami. Lęk - punkt krystalizacyjny dla innych objawów Zaburzenia wegetatywne - dolegliwości bólowe, zaburzenia snu, zaburzenia łaknienia, zaburzenia seksualne Egocentryzm - nadmierna koncentracja uwagi na sobie i poczucie szczególnego charakteru własnych dolegliwości nerwicowych; nieuzasadnione oczekiwania wobec otoczenia (przewaga brania nad dawaniem) Następstwa stresu Krótkotrwałe - mogą ust pić wraz z sytuacją stresową. Jest indywidualną cechą każdego człowieka, jak radzi on sobie z następstwami stresu, więc to, jakie piętno pozostawi stres na organizmie i duszy człowieka od tej cechy zależy Długotrwałe działanie stresu może doprowadzić do spadku odporności organizmu na zachorowanie stres jest czynnikiem ryzyka, który nie powoduje żadnych konkretnych chorób, ale wspomaga rozwój wielu schorzeń somatycznych i zaburzeń psychicznych Somatyczne następstwa stresu niedobory witamin i minerałów obniżenie odporności organizmu choroby serca, chorobę niedokrwienną, zawał serca, zaburzenie rytmu serca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca chorobę wrzodów żołądka i dwunastnicy, Nadwaga i otyłość nerwice, Psychiczne następstwa stresu brak "spokoju wewnętrznego" wyniszczające dla osobowości utrata własnego "ja" walka z samym sobą zaburzenia emocjonalne nerwica, choroba psychiczna bezsenność, Czynniki stresogenne mogą być: zewnętrzne -presja środowiska, przytłaczająca ilość zajęć, zmiana szkoły lub mieszkania, złe warunki pracy, monotonia pracy wewnętrzne (tkwiące w jednostce)- nierealistyczne oczekiwania, brak poczucia sprawowania kontroli, przynależności, kwalifikacji, przesądy, kompleksy, nieodpowiednie nawyki. Stresory środowiskowe Różnorodne czynniki wchodzące w skład naszego środowiska, czy otoczenia, mogą generować stres. Nieprzyjemnymi bodźcami mogą być: Tłok, ograniczone poczucie prywatności, Niewystarczająca przestrzeń życiowa lub przestrzeń niezbędna do pracy, Hałas, bałagan, nieporządek, zanieczyszczenie środowiska, zła organizacja w miejscu pracy
7 Stresory poznawcze Deprywacja utrata pewnego pożądanego obiektu lub osoby; termin ten jest używany w odniesieniu do czynności pozbawiania kogoś tego obiektu lub osoby, albo do samego braku Frustracja Akt blokowania, zakłócania lub przerywania zachowania ukierunkowanego na dany cel Stan emocjonalny wynikający z tego aktu. Zazwyczaj przyjmuje się, że stan ten ma własności motywacyjne, skłaniając do zachowania, które ma obejść lub przezwyciężyć przeszkodę. Frustracja a agresja 37 Stresory chemiczne i pokarmowe Źródłem nieprzyjemnych doznań mogą być produkty żywnościowe, które spożywamy: Kofeina: podnosi poziom hormonu stresu, utrudnia sen i może zwiększać drażliwość; Słodycze - na zwiększony poziom cukrów organizm reaguje wydzieleniem zwiększonej ilości insuliny. W konsekwencji nagły przypływ energii pojawia się w miejsce osłabienia, które było efektem działania insuliny nakierowanego na obniżenie poziomu cukru we krwi. Nadmiar soli: wzrost ciśnienia krwi i uczucie stresu. niezrównoważona dieta- obfitująca w pewne składniki, zaś pozbawiona innych. w przypadku otyłości organizm doświadcza dwojakiego rodzaju stresu- fizycznego- obciążającego narządy 38 wewnętrzne oraz emocjonalnego, który wynika z braku zadowolenia z obrazu siebie. Stresory pochodne stylu zycia Wielokrotnie źródłem stresu są codzienne zdarzenia, m.in.: nadmiar lub brak zajęć, konieczność sprostania wymaganiom, które przewyższają możliwości czy umiejętności, konieczność sprostania nieprzewidzianym trudnościom, presja czasu, zmiany pewnych procedur, brak niezbędnych informacji, pomocy czy wsparcia, brak jasno określonego celu, niejasne oczekiwania szefa czy współpracowników, odpowiedzialność za ludzi, budżet czy politykę, 39 Stresory pochodne stylu życia budowanie kariery zawodowej: oczekiwanie na awans, frustracja wynikająca z niedopasowania do pełnionej roli, konieczność sprostania nowym obowiązkom wynikającym z awansu, brak jasnego planu rozwoju kariery, brak możliwości, zagrożenie utratą pracy, 40 Stresory pochodne stylu życia Stres wynikający z określonych struktur: Oczekiwania szefa lub przełożonego, Ingerowanie innych osób w naszą pracę, Wymagania klientów, Załamanie planów zawodowych, A nawet----telefon! Rodzina jako źródła stresu: Problemy finansowe, Nieporozumienia w relacjach z partnerem, Problemy zdrowotne, Zmiany w rodzinie- narodziny, śmierć, ślub, rozwód. 41 7
Psychologia zdrowia i choroby S T R E S I R A D Z E N I E S O B I E Z E S T R E S E M
Psychologia zdrowia i choroby S T R E S I R A D Z E N I E S O B I E Z E S T R E S E M Skala zdarzeń życiowych (Holmes i Rahe, 1967) 150 punktów kryzys życiowy 300 punktów bardzo poważny kryzys życiowy
Bardziej szczegółowoPrzyczyny frustracji
Frustracja i stres Plan Frustracja: pojęcie, przyczyny, typy nastawienia wobec przeszkód, następstwa Stres: pojęcie, rodzaje, charakterystyka stanu stresu, pomiar stresu Wpływ stresu na funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoMateriały zebrała Dorota Woińska Żmujdzin
Materiały zebrała Dorota Woińska Żmujdzin STRES Stres jest definiowany w psychologii jako dynamiczna relacja adaptacyjna pomiędzy możliwościami jednostki a wymogami sytuacji (stresorem), charakteryzująca
Bardziej szczegółowoLEKCJA 2 ŹRÓDŁA STRESU, FAZY ORAZ REAKCJE NA STRES
LEKCJA 2 ŹRÓDŁA STRESU, FAZY ORAZ REAKCJE NA STRES Źródła stresu- kryteria wyodrębniania: Częstotliwość występowania i czas trwania (tj. stres incydentalny, stres chroniczny). Siła, intensywność bodźca
Bardziej szczegółowoSTRESORY, inaczej źródła stresu
1.8.2 Źródła stresu STRESORY, inaczej źródła stresu Każdego dnia w zewnętrznym świecie i w nas samych spotykamy się z czynnikami wywołującymi stres, czyli stresorami. Bardzo ważna jest umiejętność ich
Bardziej szczegółowoWSPIERANIE MIĘKKICH KOMPETENCJI DZIECKA. Warszawa, 28 października 2008
Dr Beata Mazurek-Kucharska Katedra Rozwoju Kapitału Ludzkiego Szkoła Główna Handlowa WSPIERANIE MIĘKKICH KOMPETENCJI DZIECKA Warszawa, 28 października 2008 Czym są kompetencje? Kompetencje traktowane jako
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspieranie miękkich kompetencji dziecka Mgr Beata Skowrońska Uniwersytet w Białymstoku 2 października 2014 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Bardziej szczegółowoPochodzenie pojęcia,,stres
STRES Pochodzenie pojęcia,,stres Pojęcie stresuwprowadzone zostało do użycia przez Hansa Hugona, który badaniu tego zjawiska poświęcił 50 lat pracy naukowej. Z tego też powodu nosił przydomek dr Stress.
Bardziej szczegółowo30/11/2016. Czynniki stresogenne mogą być: Stres w pracy i w organizacji. Stresory chemiczne i pokarmowe. Stresory środowiskowe
Czynniki stresogenne mogą być: Stres w pracy i w organizacji wykład 4 zewnętrzne -presja środowiska, przytłaczająca ilość zajęć, zmiana szkoły lub mieszkania, złe warunki pracy, monotonia pracy wewnętrzne
Bardziej szczegółowo23/05/2016. Stres definicja. Zarzadzanie stresem w organizacji. Czynniki stresogenne mogą być: PRZYCZYNY I ŹRÓDŁA STRESU
Stres definicja Zarzadzanie stresem w organizacji wykład 11 Stres jako reakcja organizmu na bodziec zewnętrzny, który burzy wewnętrzną równowagę człowieka. Jest to ujęcie najbardziej zbieżne z potocznym
Bardziej szczegółowoColorful B S. Autor: Alicja Jakimczuk. Wydawca: Colorful Media. Korekta: Marlena Fiedorow ISBN: Copyright by COLORFUL MEDIA Poznań 2012
Autor: Alicja Jakimczuk Wydawca: Colorful Media Korekta: Marlena Fiedorow ISBN: 83-919772-5-0 Copyright by COLORFUL MEDIA Poznań 2012 Okładka: Colorful Media Skład i łamanie: Colorful Media Colorful B
Bardziej szczegółowoSTRES W ŻYCIU CODZIENNYM I SŁUŻBIE WOJSKOWEJ
STRES W ŻYCIU CODZIENNYM I SŁUŻBIE WOJSKOWEJ Naród i wojsko to jedno i nie może być żadnych między nimi rozgraniczeń W prezentacji wykorzystano materiały profilaktyczno-edukacyjne Departamentu Wychowania
Bardziej szczegółowoPsychologia kryzysu Wykład III Kryzys jako sytuacja stresowa. Michał Ziarko Poznań 2018/2019
Psychologia kryzysu Wykład III Kryzys jako sytuacja stresowa Michał Ziarko Poznań 2018/2019 Zmaganie się z krytycznymi wydarzeniami życiowymi w ujęciu interackycjnym Stres jako interakcja ujęcie fenomenologiczno
Bardziej szczegółowoAby móc mówić o stresie należy, przede wszystkim odpowiedzieć sobie na pytanie, co to jest stres?
Aby móc mówić o stresie należy, przede wszystkim odpowiedzieć sobie na pytanie, co to jest stres? Jako pierwszy pojęcie stresu wprowadził do nauki Hans Selye - filozjopatolog lub jak podają inne źródła
Bardziej szczegółowoMilena Pyra Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny
Milena Pyra Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny 1. Stres jako reakcja na wymagania stawiane organizmowi 2. Stres jako układ warunków stanowiących obciążenie człowieka 3. Stres jako specyficzny
Bardziej szczegółowopujących w środowisku pracy na orzekanie o związanej zanej z wypadkami przy pracy Paweł Czarnecki
Wpływ stresorów w występuj pujących w środowisku pracy na orzekanie o długotrwałej niezdolności do pracy związanej zanej z wypadkami przy pracy Paweł Czarnecki 1 Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
Bardziej szczegółowoFRUSTRACJA reakcja organizmu na przeszkodę PRZESZKODA
FRUSTRACJA reakcja organizmu na przeszkodę PRZESZKODA STRES BIOLOGICZNY Odporność biologiczna Faza odporności Czas Faza alarmowa Faza wyczerpania STRES PSYCHOLOGICZNY Stres sytuacja trudna prowadząca do
Bardziej szczegółowoReakcja ciała na stres
1.8.3 Ciało a stres Reakcja ciała na stres Człowiek jest wyposażony w specjalny mechanizm reagowania na stres. Mechanizm ten został opisany przez dr Cannona, który nazwał go reakcją walki lub ucieczki,
Bardziej szczegółowoLEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU
LEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU Pojęcie stresu wprowadzone zostało przez Hansa Hugona Selve`a, który u podłoża wielu chorób somatycznych upatrywał niezdolność człowieka do radzenia sobie ze stresem.
Bardziej szczegółowoMetody psychoregulacji
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Psychologii Zdrowia Metody psychoregulacji Osoby prowadzące przedmiot: 1. Krokosz Daniel, magister, daniel.krokosz@awfis.gda.pl
Bardziej szczegółowo07/06/2017. Stres definicja. Zarządzanie stresem w pracy i w organizacji. Czynniki stresogenne mogą być: PRZYCZYNY I ŹRÓDŁA STRESU
Stres definicja Zarządzanie stresem w pracy i w organizacji wykład 13 Stres jako reakcja organizmu na bodziec zewnętrzny, który burzy wewnętrzną równowagę człowieka. Jest to ujęcie najbardziej zbieżne
Bardziej szczegółowoSPOSOBY RADZENIA SOBIE ZE STRESEM
ANETA VAZQUEZ-STĘPIEŃ PRACA KONTROLNA Z PSYCHOLOGII OGÓLNEJ SEMESTR I SPOSOBY RADZENIA SOBIE ZE STRESEM Był kolejny dzień w szkole, zadano nam do napisania pracę zaliczeniową. Niby wszystko było OK lecz
Bardziej szczegółowoCzłowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.
RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na
Bardziej szczegółowoRadzenie sobie w sytuacjach trudnych. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ
Radzenie sobie w sytuacjach trudnych Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Stres Stres (ang. stress) zespół powiązanych procesów w organizmie i systemie nerwowym, stanowiących ogólną reakcje osobnika
Bardziej szczegółowoopracowanie: Maria Kościńska - dla SIP Regionu Gdańskiego NSZZ Solidarność
opracowanie: Maria Kościńska - dla SIP Regionu Gdańskiego NSZZ Solidarność Mówiąc o zagrożeniu mamy na myśli każdy czynnik, który może spowodować wystąpienie szkody. Powszechnie przyjęto podział na zagrożenia:
Bardziej szczegółowo23/05/2016. Stres definicja. Stres w pracy i w organizacji. Czynniki stresogenne mogą być: PRZYCZYNY I ŹRÓDŁA STRESU. Stresory chemiczne i pokarmowe
Stres definicja Stres w pracy i w organizacji wykład 11 Stres jako reakcja organizmu na bodziec zewnętrzny, który burzy wewnętrzną równowagę człowieka. Jest to ujęcie najbardziej zbieżne z potocznym rozumieniem
Bardziej szczegółowoWpływ hałasu lotniczego na zdrowie człowieka czyli jak żyć krócej i chorować.
Wpływ hałasu lotniczego na zdrowie człowieka czyli jak żyć krócej i chorować. Hałas, w szczególności lotniczy, jest szkodliwy dla zdrowia; stały i uciążliwy hałas męczy nas psychicznie i fizycznie, pogarsza
Bardziej szczegółowo,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM
,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM UZALEŻNIENIE UZALEŻNIENIE TO NABYTA SILNA POTRZEBA WYKONYWANIA JAKIEJŚ CZYNNOŚCI LUB ZAŻYWANIA JAKIEJŚ SUBSTANCJI. WSPÓŁCZESNA PSYCHOLOGIA TRAKTUJE POJĘCIE UZALEŻNIENIA
Bardziej szczegółowowww.prototo.pl MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO
Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO www.prototo.pl
Bardziej szczegółowoSTRES I WYPALENIE ZAWODOWE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ. PRACA - BIZNES - KARIERA
STRES I WYPALENIE ZAWODOWE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ. PRACA - BIZNES - KARIERA Dr Bogna Bartosz Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski plan Stres - zacznijmy od danych. Definicja czym jest stres i jakie są
Bardziej szczegółowoOprócz tego mogą pojawić się: pogorszenie wyników w nauce, zwiększony dystans do członków rodziny, gorsze kontakty z rówieśnikami.
CHARAKTERYSTYCZNE OBJAWY REAKCJI POSTRAUMATYCZNEJ: Wyraziste, natrętne wspomnienia Przeżywanie z fotograficzną dokładnością traumatycznych wydarzeń /widoki, dźwięki, zapachy/ + objawy wegetatywne /bicie
Bardziej szczegółowoSubiektywne objawy zmęczenia. Zmęczenie. Ból mięśni. Objawy obiektywne 2016-04-07
Zmęczenie to mechanizm obronny, chroniący przed załamaniem funkcji fizjologicznych (wyczerpaniem) Subiektywne objawy zmęczenia bóle mięśni, uczucie osłabienia i wyczerpania, duszność, senność, nudności,
Bardziej szczegółowoZaburzenia nerwicowe pod postacią somatyczną
Zaburzenia nerwicowe pod postacią somatyczną Mikołaj Majkowicz Zakład Psychologii Klinicznej Katedry Chorób Psychicznych AMG Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną Główną cechą zaburzeń pod postacią
Bardziej szczegółowoPOROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM
POROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy NF1 W RODZINIE
Bardziej szczegółowoWYNIKI BADAŃ LABORATORYJNYCH
WYNIKI BADAŃ LABORATORYJNYCH niektórych dopalaczy pobranych na terenie powiatu namysłowskiego Przygotowała : Urszula Modrak 1 Niezły wkręt JWH 081 Walina Fenyloalanina RCS 4 (substancja syntetyczna) (aminokwas)
Bardziej szczegółowoŻałoba i strata. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ
Żałoba i strata Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Żałoba Proces psychologicznej, społecznej i somatycznej reakcji, będącej odpowiedzią na utratę i jej konsekwencje. Spełnia prawie wszystkie kryteria
Bardziej szczegółowowzrasta drażliwość. Takie objawy nie mieszczą się w ramach klasyfikacji dotyczącej depresji. W związku z tym zdarza się, że u dzieci cierpiących na
Hasło tegorocznych Światowych Dni Zdrowia obchodzonych 7 kwietnia brzmi: Depresja - porozmawiajmy o niej. Specjaliści pracujący w naszej szkole zachęcają wszystkich rodziców do pogłębienia wiedzy na temat
Bardziej szczegółowoDorota Molek-Winiarska, Katedra Zarządzania Kadrami
Dr Dorota Dr Molek-Winiarska Dorota Molek-Winiarska, Katedra Zarządzania Kadrami Katedra Zarządzania Kadrami CZYM JEST STRES? Czym jest stres? BODŹCEM wywołuje określone emocje; REAKCJĄ na zaburzenie równowagi
Bardziej szczegółowoRADZENIE SOBIE ZE STRESEM W ZAWODZIE NAUCZYCIELA
RADZENIE SOBIE ZE STRESEM W ZAWODZIE NAUCZYCIELA ,,stres to dynamiczna reakcja adaptacyjna wynikająca z różnicy pomiędzy możliwościami, a wymogami sytuacji, skłaniająca do podjęcia zachowań zaradczych,
Bardziej szczegółowoPROMOCJA ZDROWIA TO PROCES
STAROSTWO POWIATOWE W ŚWIDNICY WYDZIAŁ ZDROWIA 2007 r. Opracowała Barbara Świętek PROMOCJA ZDROWIA TO PROCES UMOŻLIWIAJĄCY JEDNOSTKOM, GRUPOM, SPOŁECZNOŚCIĄ ZWIĘKSZENIE KONTROLI NAD WŁASNYM ZROWIEM I JEGO
Bardziej szczegółowoSTRES jest normalną biologiczną reakcją każdego żywego organizmu na wszelkie stawiane mu żądania. Jego brak oznacza śmierć dla jednostki.
Barbara Małek STRES jest normalną biologiczną reakcją każdego żywego organizmu na wszelkie stawiane mu żądania. Jego brak oznacza śmierć dla jednostki.! NIE NALEŻY Y UNIKAĆ STRESU Dwa rodzaje reakcji na
Bardziej szczegółowoPsychologia kryzysu Wykład II Kryzys jako sytuacja stresowa. Michał Ziarko Poznań 2018/2019
Psychologia kryzysu Wykład II Kryzys jako sytuacja stresowa Michał Ziarko Poznań 2018/2019 Kryzys psychologiczny Problemy związane z kryzysami ze względu na subdyscyplinę psychologii Psychologia kliniczna
Bardziej szczegółowoStres i wypalenie zawodowe
Stres i wypalenie zawodowe Opis i cel szkolenia Poznanie metod diagnozowania i skutecznego radzenia sobie ze stresem w sytuacji zmiany. Podniesienie świadomości dotyczącej funkcji stresu, przyczyn, objawów
Bardziej szczegółowoDIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska
DIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska KRYZYS stan dezorganizacji, w którym ludzie doświadczają frustracji ważnych celów życiowych lub naruszenia cyklów życiowych, a także zawodności metod
Bardziej szczegółowoWpływ hałasu na zdrowie i funkcjonowanie człowieka
Warszawa, 27.05.2014 Wpływ hałasu na zdrowie i funkcjonowanie człowieka Zdjęcia: zasoby własne autorki lub Internet Anna Kossak psycholog www.annakossak.pl Hałas to nieprzyjemny, niepożądany w danej chwili
Bardziej szczegółowoJak sobie radzić ze stresem
Jak sobie radzić ze stresem Nie wiesz jak poradzić sobie ze stresem? Przeczytaj nasz poradnik! str. 1 Czym jest stres? Zjawisko stresu wynika z braku równowagi między oczekiwaniami kierowanymi pod adresem
Bardziej szczegółowolek. psychiatra Dariusz Galanty Wypalenie zawodowe
lek. psychiatra Dariusz Galanty Wypalenie zawodowe Wypalenie zawodowe ogólnie: Jest wtedy gdy praca przestaje dawać satysfakcję, pracownik przestaje się rozwijać zawodowo, czuje się przepracowany i niezadowolony
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika
Bardziej szczegółowo2. Plan wynikowy klasa druga
Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3
Bardziej szczegółowoTRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA. analiza psychologiczna
TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA analiza psychologiczna Beata Dobińska psycholog Zachodniopomorska Szkoła Biznesu CHOROBA PRZEWLEKŁA A FUNKCJONOWANIE DZIECKA 1569,7 tys. dzieci i
Bardziej szczegółowoStres organizacyjny 26/05/2015 PRZYCZYNY I ŹRÓDŁA STRESU. Czynniki stresogenne mogą być: Stresory środowiskowe. Stresory chemiczne i pokarmowe
PRZYCZYNY I ŹRÓDŁA STRESU Stres organizacyjny Czynniki stresogenne mogą być: zewnętrzne -presja środowiska, przytłaczająca ilość zajęć, zmiana szkoły lub mieszkania, złe warunki pracy, monotonia pracy
Bardziej szczegółowoLudzie młodzi zmagają się z brakiem poczucia wartości i atrakcyjności. Często czują się nielubiane, nieszanowane, gorsze od innych.
Ludzie młodzi zmagają się z brakiem poczucia wartości i atrakcyjności. Często czują się nielubiane, nieszanowane, gorsze od innych. Dotyka ich poczucie, że nie pasują do świata. Zamartwiają się czymś,
Bardziej szczegółowoUzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji.
Uzależnienia Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Termin uzależnienie jest stosowany głównie dla osób, które nadużywają narkotyków, alkoholu i papierosów. Używki Wszystkie używki stanowią
Bardziej szczegółowoObniżenie nastroju czy depresja??
Obniżenie nastroju czy depresja?? T.ParnowskiIPiN Medyczny ProgramEdukacyjny PAP 10.02.2015 Czy depresja jest problemem społecznym?? Inw a śn cze W poł S h s yc P a j za c y d li za iejs ś erć i m Roczna
Bardziej szczegółowoTRENING MISTRZOSTWA OSOBISTEGO KURS INSTRUKTORA SPORTOWEGO
TRENING MISTRZOSTWA OSOBISTEGO KURS INSTRUKTORA SPORTOWEGO Jan Przewoźnik TRENING MISTRZOSTWA OSOBISTEGO ODNOWA, ODDECH, RELAKSACJA, WIZUALIZACJA SKALA HOLMESA RAHE A Test poziomu stresu TECHNIKI ODDYCHANIA
Bardziej szczegółowo7 IV ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA
7 IV ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA DEPRESJA Depresja: przyczyny, objawy, rodzaje depresji, leczenie Przyczyny depresji są różne. Czasem chorobę wywołuje przeżycie bardzo przykrego zdarzenia najczęściej jest to
Bardziej szczegółowoZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE
ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE RACJONALNIE = ZDROWO Zdrowa dieta jest jednym z najważniejszych elementów umożliwiających optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Ma przez to wpływ na fizyczną i umysłową
Bardziej szczegółowoZdrowym być, zdrowo żyć! Stres, jego przyczyny i wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, przeciwdziałanie
2016 Zdrowym być, zdrowo żyć! Stres, jego przyczyny i wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, przeciwdziałanie Karolina Graczyk 2016-02-11 Spis treści STRES - przyczyny, skutki i przeciwdziałanie...
Bardziej szczegółowoAgenda. Stres - wybrane stresory - reakcja stresowa (wybrane aspekty) Zaburzenia termoregulacji - przegrzanie - udar cieplny
Ignacy Baumberg Agenda Stres - wybrane stresory - reakcja stresowa (wybrane aspekty) Zaburzenia termoregulacji - przegrzanie - udar cieplny OBAWA O WŁASNE ŻYCIE I ZDROWIE ŚWIADOMOŚĆ OGRANICZEŃ FIZYCZNYCH
Bardziej szczegółowoOprac. Adam M. Zalepa. Stres. Oprac. Adam M. Zalepa 1
Oprac. Adam M. Zalepa Stres Oprac. Adam M. Zalepa 1 OBJAWY STRESU Oprac. Adam M. Zalepa 2 Krótkotrwałe symptomy fizyczne - są to objawy biologiczne stresu. Pojawiają się najczęściej w sytuacji bezpośredniego,
Bardziej szczegółowoSpecyfika pracy z osobami bezrobotnym perspektywa psychologiczna
Specyfika pracy z osobami bezrobotnym perspektywa psychologiczna Anna Skuzińska Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Elblągu Plan wystąpienia Charakterystyka psychologiczna sytuacji bez
Bardziej szczegółowodr Paweł Kocoń Przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu pracowników podmiotów ekonomii społecznej
dr Paweł Kocoń Przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu pracowników podmiotów ekonomii społecznej Definicja wypalenia zawodowego: Według H.J. Freudenberga. syndrom wypalenia charakteryzuje się poczuciem psychicznego
Bardziej szczegółowoDzieci też przeżywają żałobę. Jak wspierać rodzinę po stracie? Milena Pacuda Anna Sokołowska
Dzieci też przeżywają żałobę. Jak wspierać rodzinę po stracie? Milena Pacuda Anna Sokołowska Podstawy teoretyczne Jak kształtuje się pojęcie śmierci u dzieci? Dzieci w wieku do 4 lat: do 2 roku życia poczucie
Bardziej szczegółowoJednostka dydaktyczna 1: Analiza problemów psycho-społecznych
Jednostka dydaktyczna 1: Analiza problemów psycho-społecznych W tej jednostce dydaktycznej poznasz najbardziej powszechne problemy osób z nabytą niepełnosprawnością i ich rodzin. Nie znajdziesz tutaj rozwiązań,
Bardziej szczegółowoprzygotowany dla nauczycieli na lekcje wychowania fizycznego oraz godziny do dyspozycji wychowawcy z cyklu tematów Promocja zdrowia w szkole.
Grażyna Matysek nauczyciell wychowania fizycznego Publiczna Szkoła Podstawowa w Skarszewach Referat nt.: SPOSOBY RADZENIA SOBIE ZE STRESEM przygotowany dla nauczycieli na lekcje wychowania fizycznego oraz
Bardziej szczegółowoKonferencja szkoleniowa - Depresja kryzys globalny. Wstęp do depresji. Lech Gadecki specjalista psychiatra i
Konferencja szkoleniowa - Depresja kryzys globalny Wstęp do depresji Lech Gadecki specjalista psychiatra i Depresja znaczenie terminu Termin depresja jest wieloznaczny: w języku potocznym określa się nim
Bardziej szczegółowoPORADNIK DLA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH
PORADNIK DLA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH Co mam zrobić gdy podopieczny skarży się na boleści? Co zrobić gdy zachoruje? Jak opiekować się osobą z Alzheimerem, Demencją czy inna chorobą? Jakie problemy mogą
Bardziej szczegółowoDEPRESJA PROBLEM GLOBALNY
DEPRESJA PROBLEM GLOBALNY DEPRESJA MA NEGATYWNY WPŁYW NA NASZE ZDROWIE, RELACJE, PRACĘ, NA CAŁE NASZE ŻYCIE Zazwyczaj jedna negatywna emocja w pewnym stopniu przyciąga za sobą pozostałe. W przypadku depresji
Bardziej szczegółowoChoroby układu krążenia. Dr n.med. Radosław Tomalski
Choroby układu krążenia Dr n.med. Radosław Tomalski Choroba niedokrwienna serca choroba niedokrwienna serca, chns, (morbus ischaemicus cordis, mic; ischaemic heart disease, ihd) - jest to zespół objawów
Bardziej szczegółowoWybrane zaburzenia lękowe. Tomasz Tafliński
Wybrane zaburzenia lękowe Tomasz Tafliński Cel prezentacji Przedstawienie najważniejszych objawów oraz rekomendacji klinicznych dotyczących rozpoznawania i leczenia: Uogólnionego zaburzenia lękowego (GAD)
Bardziej szczegółowo[5ZSTZS/KII] Psychologia stresu
1. Ogólne informacje o module [5ZSTZS/KII] Psychologia stresu Nazwa modułu PSYCHOLOGIA STRESU Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr
Bardziej szczegółowoPlan. Co to jest emocja
PROCESY EMOCJONALNE Co to jest emocja Plan Komponenty procesu emocjonalnego Czynniki wywołujące emocje Formy reakcji emocjonalnych Wpływ emocji na procesy poznawcze i sprawność działania człowieka prawa
Bardziej szczegółowoDiagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych
Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Piśmiennictwo: Szczeklik E. Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. PZWL 1979 Bolechowski F. Podstawy ogólnej diagnostyki
Bardziej szczegółowoNAPOJE ENERGETYCZNE- DZIECIAKOM TAKA MOC NIEPOTRZEBNA!
NAPOJE ENERGETYCZNE- DZIECIAKOM TAKA MOC NIEPOTRZEBNA! NAPOJE ENERGETYCZNE, ZWANE TEŻ ENERGY DRINKAMI, NAPOJAMI ENERGETYZUJĄCYMI LUB PSYCHODRINKAMI, SĄ BARDZO POPULARNE WŚRÓD POLSKIEJ MŁODZIEŻY. GŁÓWNYM
Bardziej szczegółowoPsychologiczne pojęcie stresu i jego źródła - referat dla rodziców
Beata Sobiecka e-mail: bsobiecka@o2.pl nauczyciel nauczania zintegrowanego Szkoła Podstawowa nr 4 w Żyrardowie ul. Radziwiłłowska 16 Psychologiczne pojęcie stresu i jego źródła - referat dla rodziców Pojęcie
Bardziej szczegółowoWsparcie rodziny w kontekście wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Paweł Wakuła Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Białymstoku
Wsparcie rodziny w kontekście wczesnego wspomagania rozwoju dziecka Paweł Wakuła Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Białymstoku 1 Już przed narodzeniem dziecka rodzina zmienia się i przygotowuje
Bardziej szczegółowoTemat: Choroby i higiena układu krwionośnego.
1. Praca serca. Serce jest aktywnie pracującym mięśniem. Kurcząc się około 75 razy na minutę, wykonuje w ciągu doby około 108 tyś. skurczów. Od tego, jak funkcjonuje serce, zależy stan całego organizmu.
Bardziej szczegółowoPsychiczne skutki aborcji. Diana Fydryk WUM, II rok, Zdrowie Publiczne SKN Sekcja Promocji Zdrowia
Psychiczne skutki aborcji Diana Fydryk WUM, II rok, Zdrowie Publiczne SKN Sekcja Promocji Zdrowia Badania nad wpływem aborcji na psychikę kobiet, które poddały się zabiegowi przerwania ciąży prowadzone
Bardziej szczegółowoBUCKIACADEMY FISZKI JAK ZDOBYĆ NOWE KOMPETENCJE? (KOD NA PRZEDOSTATNIEJ KARCIE) TEORIA PRZYDATNE LINKI MATERIAŁY DO POBRANIA ĆWICZENIA
BUCKIACADEMY JAK ZDOBYĆ NOWE KOMPETENCJE? Z FISZKAMI to proste. Teoria jest tylko po to, by zrozumieć praktykę. Tę zaś podajemy w formie prostych ćwiczeń, które wykonywane systematycznie rozwijają umiejętności.
Bardziej szczegółowoStres DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Stres DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI Wydatkowanie energii Wszystkie narządy i układy potrzebują energii do działania Nie wszystkie narządy i
Bardziej szczegółowoZarządzanie emocjami
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Zarządzanie emocjami Beata Skowrońska Uniwersytet w Białymstoku 9 grudnia 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Co to jest inteligencja
Bardziej szczegółowoPsychologia zdrowia - stres
Psychologia zdrowia - stres dr hab. Michał Ziarko Poznań 2016/2017 Ujęcia stresu Stres jako bodziec, wydarzenie zewnętrzne o określonych właściwościach. Stres jako reakcja wewnętrzna człowieka, zwłaszcza
Bardziej szczegółowoŁatwiej pomóc innym niż sobie
Łatwiej pomóc innym niż sobie Spośród wszystkich chorób nowotwory wywierają najsilniejszy wpływ na psychikę człowieka. Fazy przeżywania, adaptacji do choroby, ich kolejność i intensywność zależy od wielu
Bardziej szczegółowoHIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie
HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie dr med. Maciej Sterliński Szkolenie z zakresu ratownictwa lodowego WOPR Województwa Mazowieckiego Zegrze, 19.02.2006 Główne cele działania zespołów ratowniczych
Bardziej szczegółowoNatureheals
Natureheals www.donatmg.eu/en Magnez NAUKOWCY OKREŚLILI MAGNEZ MIANEM MINERAŁU DO WALKI ZE STRESEM, NAZYWAJĄC GO RÓWNIEŻ BALSAMEM DLA NERWÓW I MIĘŚNI. MAGNEZ JEST JEDNYM Z NAJWAŻNIEJSZYCH MINERAŁÓW NIEZBĘDNYCH
Bardziej szczegółowoDopalacze to termin, którego używa się potocznie dla nazwania grupy różnych substancji lub ich mieszanek o rzekomym lub faktycznym działaniu
DOPALACZE Dopalacze to termin, którego używa się potocznie dla nazwania grupy różnych substancji lub ich mieszanek o rzekomym lub faktycznym działaniu psychoaktywnym, nie znajdujących się na liście substancji
Bardziej szczegółowoDEPRESJA U DZIECI I MŁODZIEŻY
DEPRESJA U DZIECI I MŁODZIEŻY Termin depresja niezwykle rozpowszechniony w codziennym języku zazwyczaj używany jest do nazwania normalnej reakcji na trudne wydarzenie. Często zdarza się, że młody człowiek
Bardziej szczegółowoZadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 Centrum Wsparcia dla osób w stanie kryzysu psychicznego Działalność Centrum Wsparcia ma służyć polepszeniu dostępności doraźnej
Bardziej szczegółowoZadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 Centrum Wsparcia dla osób w stanie kryzysu psychicznego Działalność Centrum Wsparcia ma służyć polepszeniu dostępności doraźnej
Bardziej szczegółowoLiczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia
Wydział: Psychologia Nazwa kierunku kształcenia: Psychologia Rodzaj przedmiotu: specjalnościowy Opiekun: prof. dr hab. Gabriela Chojnacka-Szawłowska Poziom studiów (I lub II stopnia): Jednolite magisterskie
Bardziej szczegółowoJak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego
Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Cele szkolenia Celem szkolenia jest przedstawienie lekarzom i personelowi medycznemu technik właściwej komunikacji
Bardziej szczegółowoStres - Co to jest, i z sk d wiem, e go czuj?
Stres - Co to jest, i z sk d wiem, e go czuj? Myślę że to stres Wszyscy słyszeliśmy o stresie. Ma wpływ na nas wszystkich w pewnym etapie naszego życia i może się różnie objawiać. Co to jest stres? Jeżeli
Bardziej szczegółowoLeczenie bezdechu i chrapania
Leczenie bezdechu i chrapania Bezdech senny, to poważna i dokuczliwa choroba, dotykająca ok. 4% mężczyzn i 2% kobiet. Warto więc wykonać u siebie tzw. BADANIE POLISOMNOGRAFICZNE, które polega na obserwacji
Bardziej szczegółowoBŁYSKAWICZNY WARSZTAT ANTYSTRESOWY FAST. Twoje życie staje się lepsze nie przez przypadek, ale dzięki zmianie. JIM ROHN.
BŁYSKAWICZNY WARSZTAT ANTYSTRESOWY FAST Twoje życie staje się lepsze nie przez przypadek, ale dzięki zmianie. Twoje życie staje się lepsze nie przez przypadek, ale dzięki zmianie. Stres to stan mobilizacji
Bardziej szczegółowoFORMULARZ PYTAŃ Z ZAKRESU ZDOLNOŚCI DO DZIAŁANIA W OPARCIU O ZDROWIE PSYCHICZNE
Załącznik nr 3 BADANIE PSYCHOLOGICZNE FORMULARZ PYTAŃ Z ZAKRESU ZDOLNOŚCI DO DZIAŁANIA W OPARCIU O ZDROWIE PSYCHICZNE Poniższy formularz zbiera informacje z wielu dziedzin na temat Pana/Pani psychicznych
Bardziej szczegółowoANOREKSJA, jadłowstręt psychiczny (z greckiego an. Zaprzeczanie, órexis pożądanie, apetyt, łaknienie) oznacza brak łaknienia (apetytu).
mgr Anna Grygny ANOREKSJA, jadłowstręt psychiczny (z greckiego an. Zaprzeczanie, órexis pożądanie, apetyt, łaknienie) oznacza brak łaknienia (apetytu). Jest to zespół występujący w wieku młodzieńczym;
Bardziej szczegółowoRodzaje zaburzeń psychicznych
Choroby psychiczne i rodzaje zaburzeń psychicznych Rodzaje zaburzeń psychicznych Do typowych zaburzeń psychicznych należą: zaburzenia związane ze stresem, zaburzenia adaptacyjne, zaburzenia lękowe, zaburzenia
Bardziej szczegółowoAnaliza zjawiska i aspekt prawny.
Analiza zjawiska i aspekt prawny. Wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby pomimo braku jej przyzwolenia przy użyciu środków komunikacji interpersonalnej. Typowe środki przemocy
Bardziej szczegółowoHipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
Hipoglikemia Hipoglikemia Hipoglikemia, zwana inaczej niedocukrzeniem, oznacza obniżanie stężenia glukozy we krwi do wartości poniżej 55 mg/dl (3,1 mmol/l) Niekiedy objawy hipoglikemii mogą wystąpić przy
Bardziej szczegółowo