Forest Stewardship Council FSC Polska

Transkrypt

1 1. Czym jest EU Timber Regulation? EU Timber Regulation (EUTR) 1 to rozporządzenie Parlamentu Europejskiego, które zacznie obowiązywać 3 marca 2013 r. Zabrania ono wprowadzania na rynek nielegalnie pozyskanego drewna i produktów drewnianych. Zakresem Rozporządzenia objęto rynki wewnętrzne Unii Europejskiej (oraz, najprawdopodobniej, także Norwegię, Lichtenstein i Islandię). Rozporządzenie zobowiązuje operatorów (podmioty wprowadzające po raz pierwszy do obrotu drewno lub wyroby drewniane) do posługiwania się zestawem procedur i środków zwanych Systemem Zasad Należytej Staranności (DDS, Due Delligence System), tak, by zminimalizować ryzyko wprowadzenia na rynek Unii Europejskiej drewna lub drewnianych produktów pochodzących z nielegalnych źródeł. System Zasad Należytej Staranności składa się z trzech elementów: informacji, oceny ryzyka i minimalizacji ryzyka. Operatorzy mogą samodzielnie stworzyć System Zasad Należytej Staranności lub skorzystać z pomocy Organizacji Monitorującej, która go zapewni. Organizacje Monitorującą przypominają Jednostki Certyfikujące, jednak muszą być uznane przez Komisję Europejską. Podlegają także kontroli ze strony odpowiednich organów krajowych 2. Firmy będące w dalszej części łańcucha kontroli pochodzenia produktu określane są mianem podmiotów gospodarczych. Ich obowiązkiem jest prowadzenie ewidencji dotyczącej zakupów i sprzedaży materiałów. Surowce i produkty posiadające licencję FLEGT 3 lub CITES 4 zostały uznane za spełniające wymogi Rozporządzenia. Regulacja obejmuje swym zasięgiem zarówno drewno okrągłe, jak i listę produktów z drewna, w tym meble i papier. Nie obejmuje natomiast materiałów drukowanych, instrumentów muzycznych i niektórych rodzajów krzeseł ( seats ). Zakres EU Timber Regulation został przedstawiony w załączniku I do Rozporządzenia, jednak odwołuje się on do dość skomplikowanej nomenklatury UE. Przystępną listę produktów wyłączonych z zakresu Rozporządzenia znaleźć na brytyjskiej stronie internetowej CPET lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=oj:l:2010:295:0023:0034:en:pdf 2 Więcej o Organizacjach Monitorujących znajduję się w Akcie delegowanym: lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=oj:l:2012:115:0012:0016:en:pdf 3 FLEGT: Egzekwowanie prawa, zarządzanie i handel w dziedzinie leśnictwa. Przyznanie licencji FLEGT jest wynikiem podpisania dobrowolnej umowy partnerskiej między UE, a państwami eksportującymi drewno. Pierwsze państwa, które, w najbliższych latach, mają szansę skutecznie wdrożyć systemu zezwoleń FLEGT to Ghana, Kamerun, Republika Konga, Gabon i Indonezja. 4 CITES: Konwencja o międzynarodowym handlu zagrożonymi gatunkami dzikiej fauny i flory. 5 and- timber- products#not- covered 1

2 2. Czy posiadanie certyfikatu FSC jest równoznaczne ze spełnieniem wszystkich wymogów EUTR? Nie, nie jest. Jednak zgodnie z regulacją każdy dobrowolny mechanizm kontroli łańcucha pochodzenia produktu może być podstawą Systemu Zasad Należytej Staranności, jednak musi spełniać wszystkie wymogi EU Timber Regulation. Toczyły się dyskusje o możliwości zwolnienia z wymogów Rozporządzenia certyfikowanych wyrobów, jednak projekt ten nie uzyskał poparcia członków Komisji. Ustawa wykonawcza 6 z 6 lipca 2012 r. dotycząca Systemu Zasad Należytej Staranności precyzuje, kiedy systemy certyfikacji mogą być brane pod uwagę w procedurach oceny i minimalizacji poziomu ryzyka (patrz kolejne pytanie). 3. W jaki sposób certyfikat FSC pomaga w realizacji wymogów Systemu Zasad Należytej Staranności? System Zasad Należytej Staranności (opisany w artykule 6 EUTR) rozpoczyna się od zebrania niezbędnych informacji. Rozporządzenie precyzuje jakie informacje są wymagane: a. Nazwa pospolita gatunków drzew, a w stosownych przypadkach 7 pełna nazwa naukowa, b. Nazwa państwa, w którym drewno zostało pozyskane, a w stosownych przypadkach 8 informacja o konkretnym regionie lub koncesji zbioru. Certyfikat FSC nie dostarcza automatycznie kupującemu certyfikowane tego typu informacji na temat operatora. W przyszłości jednak będzie to możliwe dzięki Online Claims Platform (patrz kolejny punkt). W międzyczasie nowa Porada FSC 9 (Advice Note) umożliwi dostęp do powyższych informacji w ramach łańcucha dostaw i współpracy między posiadaczami certyfikatów FSC. 6 lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=oj:l:2012:177:0016:0018:en:pdf 7 W przypadku niejasności w odniesieniu do nazwy pospolitej" (Akt wykonawczy). 8 W przypadku występowania ryzyka nielegalnego pozyskiwania drewna w sub- regionach danego państwa i/lub gdy istnieje ryzyko nielegalnego pozyskiwania w obrębie wydanych koncesji/praw zbiorów w kraju lub subregionie (Akt wykonawczy). 9 Advice , FSC Directive on Chain of Custody Certification, 1 November 2012, see dir en- directive- on- chain- of- custody- certification.151.htm 2

3 c. ilość (masa lub objętości, liczba jednostek), d. nazwa i adres dostawcy dostarczającego drewno przedsiębiorcy, e. nazwa i adres przedsiębiorcy, któremu dostarczono drewno i produkty z drewna, Powyższe informacje są częścią każdego dokumentu potwierdzającego wysyłkę. Znajdują się także na fakturach zakupowych i sprzedażowych. Konieczność gromadzenia i przechowywania tego typu dokumentów jest oczywista. f. Dokumenty lub inne informacje potwierdzające, że pozyskane drewno i wyroby drewniane spełniają wymogi mającego zastosowanie ustawodawstwa. Certyfikaty FSC FM i CW pokrywają się z definicją właściwego ustawodawstwa. W przypadku certyfikatów FSC CoC występuje zagadnienie handlu i obyczajów (przepisów), które są uwzględnione w sektorze leśnym. W odniesieniu do dwóch pozostałych elementów Systemu Zasad Należytej Staranności - oceny ryzyka i minimalizacji ryzyka, certyfikat FSC jest bardzo przydatnym narzędziem. W przypadku zebrania informacji świadczących o istotnym ryzyku nielegalnie pozyskanego drewna na ternie danego państwa, certyfikat FSC pozwala uznać konkretny obszar za obszar nieistotnego ryzyka (ryzyko niskie według FSC). Posiadacze certyfikatów FSC każdorazowo muszą dostarczyć dowody potwierdzające, że drewno zostało pozyskane w sposób legalny. Wynika to z faktu, iż podstawowym elementem każdej oceny ryzyka FSC jest kryterium legalności pozyskania surowców. Dzięki temu nie są konieczne dodatkowe działania w celu ograniczenie ryzyka. W przypadku, kiedy operator pracuje na niecertyfikowanym drewnie pozyskanym w kraju o dużej możliwości nielegalnego pozyskania surowca, minimalizacja ryzyka może być wdrożona przez operatorów posiadających certyfikat FSC poprzez dołączenie programu weryfikacji dla Drewna Kontrolowanego FSC (zgodnie z wymogami standardu FSC- STD ). By oceny ryzyka FSC mogła być uznana przez operatora musi on otrzymać potwierdzenie od Organu Właściwego 10 danego państwa zaświadczające, że spełniają one kryteria wyszczególnione w Akcie Wykonawczym. 10 Władze poszczególnych krajów członkowskich, które są odpowiedzialne za egzekwowanie wymogów Rozporządzenia. 3

4 Ewaluacja poszczególnych kryteriów oceny ryzyka FSC przedstawia się następująco: (a) posiadanie, utworzenie i udostępnienie stronom trzecim publicznie dostępnego systemu wymagań, który będzie obejmował wszystkie stosowne wymogu obowiązującego prawodawstwa; FSC niemal całkowicie spełnia ten wymóg: Wymogi obowiązującego prawodawstwa są zawarte w Zasadach i Kryteriach FSC, standardach krajowych, standardzie dotyczącym Drewna Kontrolowanego oraz w Poradach FSC. Jak zaznaczono powyżej należy zająć się zagadnieniem handlu i obyczajów (przepisów). (b) określenie, że odpowiednie kontrole, w tym wizyty terenowe, przeprowadzone przez strony trzecie będą przeprowadzane w regularnych odstępach czasu, najdłuższych niż 12 miesięcy, w celu sprawdzenia czy odnośne przepisy są przestrzegane; FSC niemal całkowicie spełnia ten wymóg: FSC wymaga corocznych kontroli 11, w tym także wizyt terenowych dla wszystkich rodzajów certyfikacji gospodarki leśnej, które obejmują jedną lub kilka jednostek gospodarki leśnej. Wyjątkiem są tereny SLIMF 12, które nie zawsze potrzebują corocznych kontroli ze względu na wielkość lub niską intensywność użytkowania. Operacje takie prowadzone są na 0,3% wszystkich obszarów posiadających certyfikat FSC. Mimo to, FSC pracuje nad rozwiązaniem tej kwestii. (c) weryfikowanie przez strony trzecie, że drewno zostało pozyskane zgodnie z obowiązującym prawodawstwem oraz, że produkty pochodzące z drewna, na każdym etapie łańcucha dostaw, są zgodne z wymogami obowiązującego prawodawstwa. FSC spełnia ten wymóg: Jak zaznaczono wyżej nowa Porada FSC (Advice Note) dotycząca dostępu do informacji na temat gatunków i obszaru pochodzenia drewna, wymaga współpracy pomiędzy posiadaczami certyfikatów FSC w ramach łańcuch dostaw. (d) kontrole przeprowadzane przez strony trzecie zapewniające, że drewno lub produkty drewniane nieznanego pochodzenia, pozyskane w sposób niezgodny z obowiązującym prawem nie są, na żadnym etapie, włączane w łańcuch dostaw. FSC spełnia ten wymóg: Zgodnie ze standardami FSC niecertyfikowane drewno lub produkty drewniane na każdym etapie łańcucha kontroli pochodzenia produktu, muszą być oddzielone od surowców i wyrobów certyfikowanych. Jest to oceniane i sprawdzane podczas corocznych audytów kontrolnych, które przeprowadzają audytorzy Jednostek Certyfikujących. Dwie nowe Porady FSC, 11 Kontrole te, średnio, odbywają się co 12 miesięcy, jednak kontrola może się zdarzyć po upływie 12 miesięcy, by umożliwić tym samym pewną elastyczność w celu rozważenia heterogeniczności warunków lokalnych w naturalnych systemach produkcyjnych. 12 SLIMF - lasy o małej powierzchni i/lub niskiej intensywności użytkowania. W lasach tych, pod pewnymi warunkami, można przeprowadzać kontrole rzadziej niż co 12 miesięcy, zwykle w wyniku nieznacznej intensywności użytkowania. 4

5 dotyczące produktów niespełniających wymogów FSC oraz małych komponentów, zostały upublicznione, by zapewnić, że produkty z certyfikatem FSC znajdujące się na rynku UE są w całości wykonane z certyfikowanych surowców Jakie działania podejmuje FSC, by wypełnić wymogi EUTR a. FSC rozwija Online Claims Platform (OCP). Zadaniem tej internetowej platformy będzie poprawa oraz uproszenie zasad kontroli nad certyfikowanymi transakcjami zawieranymi w ramach łańcuch dostaw FSC. Posiadacze certyfikatów FSC będą zobowiązani do zbierania i wprowadzania informacji dotyczących gatunków drzew oraz kraju i regionu pochodzenia surowców. Informacje będą dostępne dla posiadaczy certyfikatów FSC otrzymujących produkty od certyfikowanego dostawcy. Dane będą mógłby być również udostępnione Organom Właściwym państw członkowskich na ich życzenie. Przewiduje się, że od połowy 2013 r. posiadacze certyfikatów FSC będą mogli korzystać z Platformy i systematycznie wprowadzać dane. b. Rewizji poddano Standard łańcucha kontroli pochodzenia produktu (FSC- STD ). Pierwsze spotkanie Grupy Technicznej odbyło się pod koniec czerwca 2012 r. Publikację nowej wersji standardu zaplanowano na połowę 2013 r. Zmiany będą obejmowały, między innymi, wyłączenie małych komponentów z wymagań systemu CoC do końca 2012 r. w ramach EUTR, a całkowicie do końca 2015 r. Nowa wersja standardu będzie również nakładała na posiadaczy certyfikatów FSC obowiązek wprowadzania odpowiednich informacji dotyczących Systemu Zasad Należytej Staranności do Online Claims Platform. Wszystkie zmiany, które mają być stosowane w ramach certyfikacji CoC, by zapewnić zgodność z wymogami EU Timber Regulation opisano w punkcie 3. c. Kolejna Porada FSC (Advice Note) zostanie przedstawiona Krajowym Biurom i Jednostkom Certyfikującym, by mogły one skonfrontować jej treść z obowiązującym ustawodawstwem 13 Advice i Advice dostępne są pod adresem: dir en- directive- on- chain- of- custody- certification.151.htm. 5

6 i móc włączyć ją w zakres krajowych standardów. Konsultacje dotyczące Advice Note rozpoczęły się 1 listopada 14,15. d. FSC rewiduje Standard dotyczący Drewna Kontrolowanego (FSC- STD ) oraz odnośny program weryfikacji ryzyka. Przewiduje się, że prace nad dokumentem zakończą się w połowie 2013 r. Nowa wersja standardu odnotuje konkretne sformułowania dotyczące EUTR. Odpowiedzialność za oceny ryzyka dla Drewna Kontrolowanego FSC będzie spoczywała nie na przedsiębiorstwach, a na FSC International Center, które tam, gdzie to możliwe będzie współpracowało z Krajowymi Biurami FSC. e. FSC szuka stosownego rozwiązania zagadnienia niewielkie części certyfikatów FSC w obrębie SLIMF, które do tej pory nie wymagały corocznych, terenowych audytów kontrolnych. f. FSC zapewnia, że krajowe standardy dla państwa, które podpisały umowę o partnerstwie FLEGT są zgodne z wymogami legalności. Priorytet w zakresie zgodności został przyznany Kamerunowi i Republice Kongo. Umowy podpisane w tych państwach mogą być ocenione przez prywatne systemy certyfikacji względem wymogów EUTR. Przewiduje się, że ocena taka, przeprowadzona przez Komisję Europejską i odpowiednie władze, będzie miała miejsce w 2013 r. 5. Czy powyższe działania prowadzą do zwolnienia ( green line ) certyfikowanych produktów z wymogów EUTR? Rozporządzenie, w obecnym brzmieniu, nie zezwala na uznawanie systemów certyfikacji jako całkowicie zgodnych z wymogami EUTR. Operatorzy posługujący się certyfikatem FSC podlegają kontroli w takiej samej mierze, co nie posiadacze certyfikatów. Jednak certyfikat FSC w połączeniu z informacjami uzyskanymi od operatora pozwala na zebranie wszystkich niezbędnych informacji. W przyszłości Online Claims Platform ma przysłużyć się zbieraniu informacji wymaganych przez System Zasad Należytej Staranności. 14 Jak wyżej. 15 Z przyczyn technicznych są to tak na prawdę trzy dokumenty przewidziane dla trzech różnych grup: notes- on- applicable- legislation.477.htm 6

7 Organy Właściwe nie będą w stanie kontrolować na bieżąco wszystkich operatorów. Rozporządzenie zobowiązuje je do pracy na podstawie okresowego planu pracy opartego o stopień ryzyka. Może się więc okazać, że władze zdecydują się nie kontrolować drewna i produktów z certyfikatem FSC. Istnieje jeszcze jeden mechanizm, który w ciągu najbliższych kilku miesięcy może wyjaśnić w jak będzie traktowany certyfikat FSC. Komisja Europejska rozpoczęła bowiem ocenę wniosków o uznanie jednostek monitorujących. Możliwe jest, że Komisja Europejska uzna FSC jako część Systemu Zasad Należytej Staranności. 6. Czy FSC przygotuje własny System Zasad Należytej Staranności? FSC postanowiło nie przygotowywać własnego Systemu Zasad Należytej Staranności, a skupić się na dostarczeniu takiego systemu certyfikacji, który będzie przyczyniał się do zgodności procedur w firmach posiadających certyfikat FSC z wymogami EUTR oraz innymi przepisami dotyczącymi legalności pozyskania i handlu drewnem. Standard FSC dotyczący Drewna Kontrolowanego (FSC- STD ) zawiera już System Zasad Należytej Staranności (zwany Programem Weryfikacji Firm), na który składa się analiza ryzyka dla dostawców, którzy dostarczają certyfikowanej firmie niecertyfikowany surowiec. Warto jednak pamiętać, że dla FSC legalność nie jest jedynym kryterium. Drewno Kontrolowane musi spełniać minimalne wymogi przyjęte przez FSC. Wymogi te dotyczą aspektów społecznych, środowiskowych i ekonomicznych, które muszą być spełnione w trakcie pozyskania surowca. FSC postanowiło skoncentrować swoje wysiłki na egzekwowaniu podstawowych zasad systemu w świetle EUTR. FSC będzie wpierać akredytowane Jednostki Certyfikujące zatwierdzone przez Komisję Europejską jako Organizacje Monitorujące przy ustalaniu wytycznych dla posiadaczy certyfikatów FSC, którzy będą tworzyli Systemy Zasad Należytej Staranności. Komentarze i pytania prosimy kierować do: John Hontelez, Chief Advocacy Officer, FSC International, j.hontelez@fsc.org 7