I. RYSY NIEBEZPIECZE STWO DLA KA DEJ BUDOWLI

Transkrypt

1

2 Naprawa rys i sp kaƒ I. RYSY NIEBEZPIECZE STWO DLA KA DEJ BUDOWLI Wyst powanie rys w konstrukcjach masywnych jest zjawiskiem specyficznym, które z reguły nie narusza ani stabilnoêci, ani mo liwoêci eksploatacji budowli. Budowle o strukturze mineralnej, takie jak mur i beton nadajà si do eksploatacji przy du ych obcià eniach. Przejmujà one jednak tylko niewielkie napr enia rozciàgajàce i zginajàce, które obok skurczu sà najcz stszà przyczynà powstawania p kni ç. Jakie niebezpieczeƒstwo mo e nieêç p kni cie w strukturze substancji budowlanej, zale y od czynników takich jak szerokoêç p kni cia, gruboêç i g stoêç podło a betonowego w najbli szym jego otoczeniu oraz tendencja rozszerzania si i kurczenia sp kaƒ pod wpływem długo- czy krótkotrwałych zmian temperatury lub zmiennego obcià enia. P kni cia szkodliwe (sp kania powierzchniowe i powierzchniowo rozległe o szerokoêci wi kszej ni 0,2 mm, szersze p kni cia nieuregulowane, wilgotne, przewodzàce wod bezciênieniowo lub pod ciênieniem) muszà byç naprawione, poniewa stanowià zagro enie dla noênoêci budowli, właêciwoêci u ytkowych oraz jej trwałoêci. Wpływ p kni ç na stan budowli jest oceniany na podstawie obserwacji, badaƒ, testów, obliczeƒ oraz doêwiadczeƒ. Dla właêciwej oceny niezb dna jest równie dokumentacja techniczna oraz dane z etapu budowy /Dziennik budowy/. Aby osiàgnàç trwały efekt naprawianych rys potrzebna jest całoêciowa koncepcja naprawy, odpowiednia dla danego typu obiektu. Warunkiem niezb dnym jest analiza rys i p kni ç, w której b dà zebrane i udokumentowane wszystkie objawy i przyczyny tworzenia si sp kaƒ. Rys. 1 Przykład uszkodzonych podpór mostu kolejowego Kiedy naprawiaç p kni cia je eli statyka i noênoêç sà zagro one je eli przez rysy powstałe w wyniku znacznej korozji betonu i zbrojenia zostanà naruszone właêciwoêci u ytkowe je eli wnikajàca w obiekt wilgoç negatywnie wpływa na właêciwoêci u ytkowe obiektu je eli rysy zwi kszajà niebezpieczeƒstwo wnikania chlorków w nast pstwie działania Êrodków odladzajàcych (sól) i zmiany pogody - zamarzanie i rozmarzanie (np. cokoły muru, mosty, nawierzchnie parkingowe i zbiorniki wodne) je eli rysy szpecà obiekt /obiekt wyglàda nieestetycznie 2

3 II. ANALIZA SP KA Technologie naprawy jak i dobór materiałów do wypełnienia muszà bazowaç na wykonanej wczeêniej analizie rysy tzn. uwzgl dniaç rodzaj rysy, przyczyny powstania, geometri rysy, szerokoêç, zmiany rozwartoêci rysy, stan zawilgocenia i stopieƒ zabrudzenia. Przed analizà i ustaleniem przebiegu rysy naleêy oczyêciç obszary wokół rysy. 1. Rodzaj sp kaƒ Obraz rys okreêla ich liczba oraz rozmieszczenie. Wa nà okolicznoêcià przy naprawach sp kaƒ metodà iniekcji jest fakt czy rysa jest powierzchniowa czy rozdzielajàca. Sp kania powierzchniowe biegnà cz sto powy ej pr tów zbrojenia, wykazujà orientacj zgodnà z kierunkiem zbrojenia (rysy zespolone) lub sieciowo (rysy sieciowe) z orientacjà w kierunku zbrojenia lub te bezładnie. Powstajà one np. w wyniku zbyt du ych ró nic temperatur i wilgoci wyst pujàcych wewnàtrz i na powierzchni płyty betonowej, majà zwykle niewielkà gł bokoêç i po kilku tygodniach ponownie si zamykajà. Sp kania rozdzielajàce obejmujà znaczne obszary lub nawet cały przekrój. Rozró niamy rysy podłu ne, gi te, o zmiennej rozwartoêci, poprzeczne, zbiorcze. 2. RozwartoÊç sp kaƒ Pod poj ciem rozwartoêci rysy rozumie si odległoêç mi dzy kraw dziami rysy mierzonà na powierzchni, prostopadle do przebiegu rysy. Przy pewnej rozwartoêci rysy wpływ na zabezpieczenie zbrojenia przed korozjà ma gruboêç oraz zag szczenie powierzchni betonowej w otoczeniu sp kania. Je eli obiekt nara ony jest na oddziaływanie szczególnie szkodliwych substancji lub przewidziany jest do specjalnego zastosowania, naprawa sp kaƒ mo e byç konieczna ju przy ich niewielkich rozwarciach. Do mierzenia rys mo na u yç szczelinomierza (rys. nr 5). Dla celów diagnostycznych ka dy pomiar nale y uzupełniç o dat, czas, warunki pogodowe i temperatur obiektu. 3. Zmienna rozwartooeæ rysy / Rozszerzalnooeæ rys Du e znaczenie dla prawidłowego wyboru materiału do wypełnieƒ, a w zwiàzku z tym dla skutecznie przeprowadzonej naprawy rys rozszerzalnych ma zmiennoêç rozwartoêci rysy. Zmiany rozwartoêci rysy mogà mieç charakter okresowy (na skutek obcià enia transportowego), dzienny (na skutek promieniowania słonecznego) lub długoterminowy (np. uwarunkowany zmian pór roku). Wpływy te pokrywajà si cz sto z nieodwracalnymi zmianami na długoêci, np. skrócenia spowodowane skurczem betonu. Wypełniacze sztywne, typu iniekcyjne ywice epoksydowe sà stosowane tylko wtedy, je eli usuni ta zostanie przyczyna powstania rysy i wypełnienie nie jest nara one na zbyt du à prac, w przeciwnym razie pojawià si kolejne p kni cia obok sztywnego, przenoszàcego napr enia spoiwa. Przy rysach rozszerzalnych nale y u ywaç wypełnieƒ elastycznych (z ograniczonà rozciàgliwoêcià i ÊciÊliwoÊcià), takich jak iniekcyjne ywice poliuretanowe, aby otrzymaç rozciàgliwe połàczenie obu kraw dzi rysy. Rys. 2 Analiza rysy poprzez pobranie odwiertu rdzeniowego Rys. 3 Rysy powierzchniowe widoczne po oczyszczeniu podło a Rys. 4 Przyk ad rysy rozdzielajàcej 4. Zabrudzenia Sukces skutecznej naprawy zale y w znacznej mierze od tego, czy w istniejàcym p kni ciu nie nagromadziły si resztki betonu czy innego materiału wpływajàcego negatywnie na przyczepnoêç, jak: luêne i odpryskujàce cz Êci karbonatyzowane Êcianki i brzegi rysy mogà si kruszyç i prowadziç do kolejnych p kni ç zanieczyszczenia olejem lub tłuszczem na brzegach i Êciankach rys i na przesklepieniach osady Przed dalszymi czynnoêciami nale y zawsze oczyêciç obszar rysy. Przyczyny powstawania rys Rys. 5 Ocena rozwartoêci rysy przy pomocy szczelinomierza Negatywne skutki obcià eƒ, skr powanie materia u i napi cie w asne prowadzà do przekroczenia miejscowej wytrzyma oêci betonu. Przyczyny powstawania rys wynikajà z: W AÂCIWOÂCI BETONU NEGATYWNE ODDZIA YWANIE RÓ NYCH CZYNNIKÓW ciep o wynikajàce z hydratacji cementu skurcz betonu uginanie si betonu p cznienie obcià enie odkszta cenia wp ywy temperatury osiadanie odkszta cenie si gruntu budowlanego 3

4 Naprawa rys i sp kaƒ III. STAN ZAWILGOCENIA RYS I ICH BRZEGÓW Aby dobraç właêciwy materiał nale y ustaliç, czy rysa jest sucha, wilgotna, przewodzàca wod. Zastosowanie wypełnienia nie tolerujàcego wilgoci czy wody mo e prowadziç do niekontrolowanych reakcji. Stany zawilgocenia rys definiowane sà jako: Rys. 6 Rysy w suchym betonie Rys. 7 Rysy w betonie wilgotnym 1. Rysy suche (rys. 6) wnikanie wody nie jest mo liwe nie stwierdza si oddziaływania wody na obszar rys wnikanie wody mo liwe, ale nie wystàpuje od dłu szego czasu kraw dzie rysy optycznie suche (ocena na podstawie odwiertu) kraw dzie rysy traktowane jako suche na podstawie oceny laboratoryjnej 2. Rysy wilgotne (rys. 7) widoczna zmiana zabarwienia w miejscu szczeliny na skutek istniejàcej wody, jednak brak wypływu wody oznaki niedawnego wycieku wody kraw dzie szczeliny wilgotne lub matowo-wilgotne (ocena na podstawie odwiertu) kraw dzie rysy traktowane jako wilgotne na podstawie oceny laboratoryjnej 3. Rysy przewodzàce wod bezcioenieniowo (rys. 8) w obszarze szczeliny pojawiajà si drobne pocenia perełki wody wypływające z obszaru szczeliny 4. Rysy przewodzàce wodê pod cioenieniem (rys. 9) zwarty strumieƒ wody wydobywa si ze szczeliny IV. CEL WYKONYWANYCH NAPRAW Rys. 8 Rysy przewodzàce wod bez ciênienia 1. Zamykanie Zamkni cie rysy uniemo liwia lub utrudnia przenikanie substancji działajàcych korodujàco na budowl. 2. Uszczelnianie Dzi ki uszczelnieniu rys zostajà usuni te nieszczelnoêci spowodowane istniejàcymi p kni ciami w budowli. 3. Po àczenie elastyczne Przez wypełnienie elastyczne uzyskuje si elastyczne (zale ne od cech konkretnego materiału iniekcyjnego) połàczenie obu kraw dzi rysy, majàce ograniczonà szczelnoêç. 4. Po àczenie przenoszàce napr enia Przez wypełnienie przenoszàce napr enia uzyskuje si połàczenie wytrzymałe na rozciàganie i Êciskanie prowadzàce do odtworzenia noênoêci budowli. (Zamykanie i uszczelnianie z reguły pojawia si zarówno w połàczeniach przenoszàcych napr enia jak i połàczeniach elastycznych. Połàczenie przenoszàce napr enia i elastyczne wykluczajà si wzajemnie). Rys. 9 Rysy przewodzàce wod pod ciênieniem (napierajàca) Fragmenty budowli szczególnie nara one na powstawanie sp kaƒ Nale y zwróciç szczególnà uwag na nast pujàce fragmenty budowli: przerwy robocze masywne elementy konstrukcji po àczenia grubych i cienkich czêoeci konstrukcji kàty wkl s e i uskoki przekàtne obszary doprowadzajàce du e, skoncentrowane si y 4

5 V. ÂRODKI INIEKCYJNE W zale noêci jaki jest cel wykonywanych napraw i stanu zawilgocenia dobiera si odpowiedni materiał do wypełnieƒ. Stosowane przy naprawach rys materiały do iniekcji powinny posiadaç nast pujàce właêciwoêci: niska lepkoêç odpowiednio długi czas przerabiania dobra przerabialnoêç w du ym zakresie temperatur niewielka utrata obj toêci wystarczajàca przyczepnoêç du a odpornoêç na starzenie si brak wpływu na przyspieszanie procesu korodowania tolerancja z materiałami, z którymi wchodzi w kontakt Spienialne ywice poliuretanowe WEBAC Do szybkiego, czasowego zatrzymania napierajàcej wody pod ciênieniem. Do trwałego uszczelnienia zastosowaç powtórnà iniekcj ywicà poliuretanowà. tabela nr 1 Przyrost obj toêci Poczàtek ekspansji (20 C) LepkoÊç (23 C) WEBAC 150 do 40 x ok. 15 sek. po kontakcie z wodà ok. 190 mpa s WEBAC 151 do 30 x ok. 20 sek. po kontakcie z wodà ok. 240 mpa s WEBAC 157 do 15 x ok. 20 sek. po kontakcie z wodà ok. 250 mpa s ywice poliuretanowe niespienialne WEBAC ywice iniekcyjne, o niskiej lepkoêci, bezrozpuszczalnikowe, do połàczeƒ elastycznych. Dobra rozciàgliwoêç, a jednoczeênie dobra wytrzyma oêç na zerwanie przy wype nianiu niewielkich rozwarç powstajàcych pod wpywem zmian temperatury i/lub cyklicznego obciàêania. W po àczeniu ze spienialnymi ywicami pouliuretanowymi s u à do trwa ego uszczelniania nawet przy wysokim ciênieniu wody. tabela nr 2 Czas elowania LepkoÊç (23 C) WEBAC 1403 Do stosowania w kontakcie z wodà pitnà ok. 90 min (1l, 20 C) ok. 80 mpa.s WEBAC 1405 Do stosowania w kontakcie z wodà gruntowà ok. 70 min (1l, 23 C) ok. 160 mpa.s WEBAC 1420 Do stosowania w kontakcie z wodà pitnà ok. 120 min (1l, 20 C) ok. 330 mpa.s WEBAC 1440 ok. 120 min (1l, 20 C) ok. 230 mpa.s Iniekcyjne ywice epoksydowe WEBAC Do elastycznego zamykania rys i po àczeƒ przenoszàcych napr enia w budownictwie in ynieryjnym stosuje si iniekcyjne, 2-składnikowe ywice epoksydowe. Niska lepkoêç i du a wytrzymałoêç na zerwanie, własna oraz dobra przyczepnoêç mo liwoêç wypeniania sp kaƒ o szerokoêci od 0,1 mm. Stosuje si równie do nasàczania i zamykania powierzchniowych p kni ç lub teê naprawy uszkodzonych, niezwi z ych jastrychów. W Êrodowisku wilgotnym lub mokrym naleêy zastosowaç specjalnà ywic WEBAC tabela nr 3 Czas elowania LepkoÊç (23 C) WEBAC 4101 Do stosowania w kontakcie z wodà pitnà ok. 60 min (1l, 20 C) ok. 330 mpa.s WEBAC 4110 Do stosowania w kontakcie z wodà pitnà ok. 100 min (1l, 20 C) ok. 280 mpa.s WEBAC 4120 Bardzo niska lepkoêç ok. 70 min (1l, 23 C) ok. 160 mpa.s WEBAC 4170 Do stosowania w Êrodowisku wilgotnym, mokrym ok. 120 min (1l, 20 C) ok. 330 mpa.s 5

6 Naprawa rys i sp kaƒ VI. SPOSOBY NAPRAW W ZALE NOÂCI OD RODZAJU SP KA Wypełnianie sp kaƒ mo e odbywaç si w ró ny sposób, zale nie od rodzaju materiału wypełniajàcego i szerokoêci /struktury sp kaƒ. 1. Iniekcja (I) Wypełnianie rys i pustek przez iniektory metodà iniekcji ciênieniowej. Rysy rozdzielajàce i sp kania na powierzchniach pionowych naprawia si z reguły metodà iniekcji. Rys. 9 Iniekcja poprzez iniektor przyklejany 2. Nasàczanie (N) Metodà nasàczania - jest to bezciênieniowe wypełnianie rys - mo na wypełniç rozwarcia znajdujàce si w obszarach poło onych najbli ej powierzchni. W ten sposób mo na zamknàç rysy na powierzchniach poziomych lub lekko pochyłych. Warunki stosowania ywic przy wype nianiu rys w zale nooeci od ich cech Nasàcznie ywicami EP Iniekcja ywicami EP Iniekcja ywicami PU Rodzaj rysy rysa powierzchniowa i rozdzielajàca rysa powierzchniowa i rozdzielajàca rysa rozdzielajàca Przebieg rysy dowolny, technik zalewania wyznacza szerokoêç rysy dowolny dowolny SzerokoÊç rysy dowolny >0,1 mm na znacznym obszarze przebiegu rys przy rysach szerszych ni 0,31 mm Zmiana rozwarcia rysy nie zachodzi, poniewa przez zalewanie mo na wype niç tylko powierzchniowe obszary rysy w szerokim zakresie zmian rozszerzalnoêci rysy ElastycznoÊç wt oczenego do rysy medium przy rysach szerszych ni 0,3 mm i przy znacznej ich rozszerzalnoêci Przyczyny powstawania rysy znane na podstawie analizy rysy znane na podstawie analizy rysy znane na podstawie analizy rysy tabela nr 4 Stan rysy i jej brzegów sucha lub zawilgocona sucha lub zawilgocona przewodzàca wod bez ciênienia i pod ciênieniem sucha lub zawilgocona Zastosowane wczeêniej Êrodki bez ograniczeƒ brak wype nienia, wype nienie mo liwe wielokrotne Zakres stosowania materia ów wype niajàcych i sposób ich podawania (EP- nasàczanie [N], iniekcja [I] oraz PU - iniekcja [I]) zale nie od stanu zawilgocenia rysy lub brzegów rysy Stan zawilgocenia rys sucha wilgotna przewodzàca wod bezciênieniowo przewodzàca wod pod ciênieniem Zamykanie EP-N, EP-I, PU-I, PU-I EP-N*, EP-I*, PU-I** PU-I PU-I** Uszczelnianie EP-I, PU-I EP-I*, PU-I PU-I PU-I** tabela nr 5 Po àczenie przenoszàce napr enie EP-I EP-I* Po àczenie elastyczne PU-I PU-I PU-I PU-I** * stosowaç Êcioele okreêlone ywice epoksydowe ** zastosowaç szybko spienialnà ywic poliuretanowà przed iniekcjà ywicy nie spienialnej 6

7 VII. INIEKCJA 1. Pompy iniekcyjne Do wykonania iniekcji wykorzystuje si zarówno pompy 1- jak i 2- komponentowe. Proponowane przez WEBAC pompy 1-komponentowe charakteryzujà si prostotà obsługi, czyszczenia i konserwacji. Pompy 2- komponentowe umo liwiajà przerabianie materiałów wielokomponentowych o szybkim czasie wiàzania. pompy 1- komponentowe Przerabiajàc materiały 2- składnikowe pomp 1- komponentowà nale y najpierw oba składniki wymieszaç, a nast pnie wypełniç nimi zasobnik pompy. pompy 2- komponentowe U ywajàc pompy 2- komponentowej doprowadza si poszczególne składniki danego materiału oddzielnymi przewodami do pistoletu iniekcyjnego. Dopiero tu bezpoêrednio przed iniekcjà nast puje ich wymieszanie. 2. Iniektory Iniektory sà elementami, które podczas iniekcji umo liwiajà połàczenie na odcinku budowli i pompy iniekcyjnej. Połàczenie z pompà odbywa si przez kalamitk sto kowà lub płaskà usytuowanà na główce iniektora. W zale noêci od sposobu montowania iniektora do budowli (mocowanie na powierzchni lub w odwiertach) rozró nia si iniektory: pod odwierty i przyklejane. Iniektory pod odwierty Iniektory pod odwierty majà cylindrycznà form, które montuje si do uprzednio przygotowanych odwiertów. Składajà si z cz Êci rozpr nej z kalamitkà. W zale noêci od sposobu montowania rozró nia si iniektory Êrubowe i wbijane. Rys. 11 Pompa iniekcyjna IP-2 - Êrubowe iniektory WEBAC mocowane sà poprzez wkr cenie ich do odwiertu. Przy napr eniu iniektora gumowa jego cz Êç zostaje szczelnie dociêni ta do Êcianki odwiertu. Dzi ki temu iniektor dobrze si trzyma w odwiercie nawet przy wysokich ciênieniach. - iniektory wbijane WEBAC wbija si w odwiert. Zakotwienie jest mo liwe dzi ki jego sto kowej formie oraz naci ç wokół iniektora. Stanowià one alternatyw do iniektorów wkr canych w przypadku, gdy budowla jest wystarczajàco stabilna, aby skompensowaç uderzenie. Przy zastosowaniu iniektorów pod odwierty nale y si upewniç, e nie zostanà uszkodzone ci gna spr ania (elementy zbrojenia). Iniektory, które pozostajà w obiekcie muszà byç wykonane z nierdzewnych materiałów. Przed osadzeniem iniektorów w rysy suche nale y odwierty przedmuchaç czystym powietrzem, natomiast przy rysach wilgotnych/ mokrych przepłukaç je wodà. Przy tej operacji mo na jednoczeênie ustaliç, czy odwiert przecina rys. Iniektory mocuje si przemiennie po obu stronach i napina w odwiercie. Iniektory przyklejane Iniektory przyklejane WEBAC klejone sà bezpoêrednio do powierzchni rysy. Aby osiàgnàç lepszà przyczepnoêç iniektor zakoƒczony jest na stopce płytkà. Iniektory przyklejane mocuje si do podło a w trakcie wykonywania przesklepienia rysy. CiÊnienie iniekcyjne dostosowuje si do rozwartoêci rysy, materiału u ytego do przesklepiania oraz istniejàcej przyczepnoêci do podło a (zawsze powinno byç mniejsze ni przy iniektorach wkr canych). Iniektory przyklejane u ywane sà zawsze wtedy, gdy wymagane jest nieinwazyjna iniekcja a w zwiàzku z tym wykluczone jest dokonywanie odwiertów. Iniektory przyklejane stosowane sà z zasady przy iniekcji ywic epoksydowych do połàczeƒ przenoszàcych napr enia. Rys. 12a Iniektor Êrubowy Rys. 12b Iniektor udarowy Cioenienie podczas iniekcji Cioenienie podczas iniekcji jest wartoêcià nominalnà generowanego cioenienia, którym podawane jest medium do iniektorów. IloÊç podawanego Êrodka oraz ciênienie nale y stale kontrolowaç. Podawane zbyt szybko du e cioenienie mo e -przy s abej jakoêci betonu- prowadziç do atwego uszkodzenia struktury betonu, a tym samym do pog bienia si rysy. jakoêç betonu Ogólna regu a brzmi: najwy sze ciênienie (Pmax) = x 10 (bar) 3 Dla betonu klasy B 450 / B 250 oznacza, e maksymalne ciênienie iniekcyjne na wejêciu do iniektora mo e wynosiç do 150/83,3 bar. 7

8 Naprawa rys i sp kaƒ Szpachlówki epoksydowe WEBAC Do przesklepiania rys i przyklejania iniektorów przyklejanych 3. Przesklepianie W przypadku iniekcji ywicami epoksydowymi przy połàczeniach przenoszàcych napr enia konieczne jest wczeêniejsze przesklepienie rysy, w celu uzyskania mo liwie najlepszego wypełnienia rysy oraz uniemo liwienia wypływu tłoczonego materiału. g stoêç Utwardzenie (gruboêç warstwy 3-5 mm) Czas przerabiania zestawu WEBAC 4505 Szybkowià àca szpachlówka do przyklejania iniektorów WEBAC 4520 Elastyczna 1,6 g/cm³ ok. 4 godz. ok. 10 min. 1,35 g/cm³ ok. 24 godz. ok. 25 min. tabela nr 6 WEBAC 4525 Mokre pod o a Do przerabiania pod wodà 1,5 g/cm³ ok. 12 godz. ok. 45 min. (8 C) ok. 10 min. (20 C) Rys. 12c Iniektor przyklejany 4. Po àczenia elastyczne rys ywicami poliuretanowymi matodà iniekcji Do elastycznego łàczenia rys stosuje si zazwyczaj iniekcyjne ywice poliuretanowe WEBAC (WEBAC 1401, WEBAC 1403, WEBAC 1405, WEBAC 1420 oraz WEBAC 1440). Przy rysach przewodzàcych wod pod ciênieniem nale y rozstrzygnàç na obiekcie czy wczeêniej nie nale y zastosowaç spienialne, poliuretanowe ywice iniekcyjne (WEBAC 150, WEBAC 151, WEBAC 155, WEBAC 157 lub WEBAC 158). Iniekcj (o ile brak innych zaleceƒ) przeprowadza si przez iniektory wkr cane bez potrzeby przesklepiania rysy, po to aby mieç kontrol wypełnienia. Najpierw wykonuje si odwierty przemiennie w stosunku do rysy. OdległoÊç mi dzy odwiertami zale na jest od szerokoêci rysy, gruboêci elementu budowlanego oraz od zwiàzanego z temperaturà czasu przerabiania, jak równie od lepkoêci materiału (orientacyjnie: gruboêç Êciany dzieli si na 2). Nast pnie napina si iniektory. Sposób mocowania iniektorów ilustruje rys. nr 13. Zamkni cie rysy Sposób mocowania iniektorów Kierunek iniekcji C-C D-D Rys. 13 t - promieƒ rozchodzenia si materia u iniekcyjnego r- odleg oêç mi dzy iniektorami 8

9 W przypadku rys nie przewodzàcych wod najcz Êciej przepłukuje si je wodà. Dzi ki tej operacji wilgociowo reaktywne ywice poliuretanowe wytwarzajà wymaganà struktur p cherzykowà potrzebnà dla osiàgni cia optymalnej elastycznoêci. Przy rysach przewodzących wod tłoczenie spienialnej ywicy poliuretanowej nale y ograniczyç do tych odcinków, gdzie ma byç ograniczony wypływ wody, aby nast pnie tłoczàc ywic poliuretanowà optymalnie wypełniç rys. Iniekcj spienialnej ywicy poliuretanowej przeprowadza si etapami, aby lepiej oceniç czy kontynuowaç czy przerwaç iniekcj. Rysunek nr 14 przedstawia obiekt po zastosowaniu spienialnej ywicy PU WEBAC. Z reguły iniekcj ywicy nie spienialnej dokonuje si przez dodatkowo zamontowane iniektory. Iniekcj mo na przeprowadzaç przez te same iniektory pod warunkiem, e nie zostały zatkane przy wczeêniejszej iniekcji. Nale y si jednak upewniç, e przez te iniektory b dzie podana taka iloêç ywicy poliuretanowej, która zapewni trwałe uszczelnienie rysy. Składniki A ( ywica) oraz B (utwardzacz) ywicy PU przelaç do oddzielnego naczynia i wymieszaç wolnoobrotowym mieszadłem do uzyskania jednolitej konsystencji. Iniekcj z reguły przeprowadza si pompà jednokomponentowà. CiÊnienie iniekcyjne dostosowane jest do właêciwoêci materiału. Iniekcj rozpoczynamy od iniektorów poło onych najni ej ku górze. Tłoczenie kontynuuje si do momentu, a materiał pojawi si w sàsiednich iniektorach lub w ich sàsiedztwie. Iniekcj ywicami poliuretanowymi przeprowadza si w temperaturze powy ej +50 C. Po zakoƒczeniu prac iniekcyjnych i z elowaniu materiału iniektory usuwa si a otwory zamyka szybkosprawnym materiałem mineralnym. Rys. 14 Iniekcja zatrzymujàca wyciek wody pod ciênieniem za pomocà spienialnej ywicy poliuretanowej WEBAC 5. Po àczenia rys ywicà epoksydowà przenoszàcà napr enia metodà iniekcji (EP-I) Do połàczeƒ przenoszàcych napr enia stosuje si ywice epoksydowe (WEBAC 4110, WEBAC 4120 a w przypadku rys wilgotnych lub zaolejonych WEBAC 4170). Najpierw wykonuje si odwierty przemiennie w stosunku do rysy. OdległoÊç mi dzy odwiertami zale na jest od szerokoêci rysy, gruboêci elementu budowlanego oraz od zwiàzanego z temperaturà czasu przerabiania, jak równie od lepkoêci materiału (orientacyjnie: gruboêç Êciany dzieli sià na 2). Nast pnie napina si iniektory, najpierw bez kalamitek. Kalamitki nakłada si sukcesywnie w trakcie przeprowadzania iniekcji, po to aby kontrolowaç wyciek materiału z sàsiednich iniektorów. JeÊli na danym obiekcie istniejà przeciwwskazania na dokonywanie odwiertów (np. zbrojenie noêne, budowla zabytkowa), wówczas nale y zastosowaç iniektory przyklejane. (rys. 15 oraz 16) VEBAC 4525 Przyk ad rozmieszczania iniektów przyklejanych Kierunek iniekcji Rzut A-A Przekrój B-B Rys. 15 t - promieƒ działania iniektu r- odleg oêç mi dzy iniektorami 9

10 Naprawa rys i sp kaƒ Iniektory przyklejane klei si na powierzchni rysy szpachlówk epoksydowà (WEBAC 4505 lub WEBAC 4520). Aby utrzymaç dro noêç iniektora przyklejanego, nale y przed przyklejeniem iniektora wbià w rys stalowy gwóêdê /sztyft blokujàcy/, na który nasadza si iniektor. Po zżelowaniu szpachlówki sztyft blokujàcy nale y usunàç. Rysy przesklepia sià o ile nie ma innych wskazaç równomiernà warstw na szerokoêci przynajmniej 10 cm i minimalnej gruboêci 3 mm szpachlówk WEBAC (WEBAC 4520, przy wilgotnych WEBAC 4525). Punktów szczytowych rysy nie przesklepia si, aby umo liwiç odpowietrzenie. Oba składniki A ( ywica) i B (utwardzacz) wlewa si do oddzielnego naczynia nast pnie miesza urzàdzeniem wolnoobrotowym, a do uzyskania homogenicznej masy. Iniekcj przeprowadza si pompà 1-komponentowà. CiÊnienie iniekcyjne dostosowuje si do specyfiki materiału i wskazówek wykonawczych. W celu pełnego wypełnienia rysy iniekcj wykonuje si od dołu ku górze tak długo, a zaobserwujemy wyciek materiału z sàsiednich iniektorów. Z reguły iniekcje ywicami epoksydowymi przeprowadza si w temperaturze od +80 C. Po zakoàczeniu prac iniekcyjnych i zżelowaniu materiału iniektory oraz jeêli taka potrzeba tak e przesklepienie nale y usunàç, a powierzchni reprofilowaç. Rys. 17 Przykład iniekcji scalajàcej (po àczenie napr enia) za pomocà ywicy epoksydowej WEBAC. 6. Po àczenia rys ywicà epoksydowà przenoszàcà napr enia metodà iniekcji (EP-I) Do wypełniania rys poprzez zalewanie stosuje si ywice epoksydowe WEBAC 4110, a w przypadku zawilgoconych lub zaolejonych rys WEBAC Rysy nale y wypełniç na gł bokoêç przynajmniej 5 mm lub do 15-to krotnej szerokoêci rysy (najw sza rozwartoêç jest wielkoêcià miarodajnà). Rysy i jej brzegi przed zalewaniem oczyszcza si przy pomocy profesjonalnego sprz tu (np. odkurzacz przemysłowy). Dla uzyskania oczekiwanego poziomu wypełnienia rysy w czasie, na który wpływ ma temperatura obiektu, nale y zadbaç o odpowiednie dozowanie materiału. W tym celu rysa mo e byç poszerzona szlifierkà wzdłu jej biegu. (Rys. nr 18) Rysy zalewane sà ywicami epoksydowymi do momentu wysycenia. Nale y zwracaç uwag na dobre odpowietrzenie. Na zakoƒczenie rys mo na odpowiednim materiałem (np. poprzez posypanie piaskiem kwarcowym lub cementem) wykoƒczyç, przywracajàc jej stan pierwotny. Rys. 19 Rysa po wype nieniu metodà nasàczania trzpień stabilizujący ca. 50 mm Sposób mocowania iniektora przyklejanego Rys. 16 VEBAC 4525 ca. 3 mm 10

11 Sposób mocowania iniektora przyklejanego Rys. 18 Gł bokoêç wypełnienia 5 mm lub 15 - krotna szerokoêç rysy Głębokość wypełnienia Odpowietrzenie Rysa mo e zostaç rozszerzona poprzez naci cie równoleg e do przebiegu rysy Prospekt Naprawa rys zawiera propozycje materiałowe i technologiczne zwiàzane z wypełnianiem i uszczelnianiem połàczeƒ w sposób elastyczny i przenoszàcy napr enia. Zaproponowane rozwiàzania odnoszà si do kwestii zabezpieczeƒ przeciwwodnych jak te trwało ci i wytrzymałoêci konstrukcji. Poza typowymi aspektami zwiàzanymi z uszczelnianiem przeciwwodnym zwrócono uwag na bardziej wnikliwe rozpoznanie i badanie przebiegu rys i sp kaƒ. Mocniej eksponuje si problem przesklepienia powierzchniowego sp kaƒ. Propozycje firmy Webac z tego obszaru opierajà si o technik iniekcji ciênieniowej w połàczeniu z iniekcyjnymi Êrodkami poliuretanowymi (spienialnymi i niespienialnymi) oraz iniekcyjnymi ywicami epoksydowymi. Wa nym uzupełnieniem sà szpachlówki epoksydowe do przyklejania iniektorów oraz przesklepiania rys. Na szczególnà uwag zasługuje szpachlówka epoksydowa do przerabiania pod wodà oraz Êrodek iniekcyjny do stosowania w Êrodowisku mokrym i zaolejonym. Media iniekcyjne o niskiej lepkoêci, bezrozpuszczalnikowe, cz sto dopuszczone do kontaktu z wodà pitnà umo liwiajà wykonywanie napraw konstrukcji typu zbiorniki, tunele, podpory w Êrodowisku wilgotnym (równie pod wodà) jak te przy wodzie napierajàcej. ElastycznoÊç proponowanych materiałów umo liwia uszczelnianie rys rozszerzalnych. ywice epoksydowe umo liwiajà uzyskiwanie połàczeƒ przenoszàcych napr enia w Êrodowisku mokrym i zaolejonym jednoczeênie. Propozycje te cechuje bezpieczeƒstwo higieniczne i techniczne. Proponowana technika iniekcyjna ( iniektory- Êrubowe i przyklejane, pompy) umo liwiajà subtelnà ingerencj w struktur substancji budowlanej. 11

12 WEBAC Sp. z. o.o Warszawa ul. Wał Miedzeszyƒski 646 tel./fax tel./fax tel./fax Nasza Formuła - Wasze Rozwiàzanie Obszary zastosowaƒ Êrodków WEBAC Uszczelnianie budowli Przepony poziome przed podciàganiem kapilarnym Naprawa rys Uszczelnianie i zamykanie rys pracujàcych i po àczeƒ przenoszàcych napr enia Iniekcje kurtynowe Uszczelnianie powierzchniowe budowli przykrytych gruntem (uszczelniania kurtynowe powłokà zewn trznà) Uszczelnianie przerw roboczych i dylatacji Uszczelnianie przerw roboczych i dylatacji w budownictwie z betonu Uszczelnianie w budownictwie ziemnym Uszczelnianie sp kaƒ i szczelin w budownictwie ziemnym Uszczelnianie w budownictwie podziemnym Uszczelnianie spoin i rys w kana ach i tunelach Uszczelnianie powierzchniowe Uszczelnianie zewn trzne budowli od strony gruntu Zabezpieczenia powierzchniowe Zabezpieczenia pow okowe posadzek, hydrofobizacja fasad budowli Stabilizacja gruntów Wype nianie, wzmacnianie i stabilizacja gruntów i budowli Wydanie 2008