KONCEPCJA URBANISTYCZNO ARCHITEKTONICZNA TERENU BYŁEGO DWORCA AUTOBUSOWEGO ORAZ KWARTAŁU ŚRÓDMIEJSKIEGO W PUŁAWACH

Transkrypt

1 KONCEPCJA URBANISTYCZNO ARCHITEKTONICZNA TERENU BYŁEGO DWORCA AUTOBUSOWEGO ORAZ KWARTAŁU ŚRÓDMIEJSKIEGO W PUŁAWACH etap II Wstęp Tematem opracowania jest projekt kompozycji centralnego kwartału Puław, wpisujący się w przestrzeń urbanistyczną miasta. Znajduje się on pomiędzy osiami ulic Lubelskiej, Wojska Polskiego i Alei Partyzantów. Założenia W naszym projekcie podjęliśmy próbę zbadania problemu adaptacji przestrzeni dawnego dworca PKS, który - w naszym odczuciu - wymaga holistycznego spojrzenia na problematykę centrum Puław i może być punktem wyjścia do całościowej koncepcji zmian, wynikającej z komunikacyjnych i urbanistycznych analiz. Priorytetem naszych poszukiwań jest znalezienie naturalnego sposobu na ożywienie i uporządkowanie przestrzeni śródmieścia poprzez nadanie jej nowych znaczeń oraz zaspokojenie potrzeb mieszkańców. Projekt zakłada stworzenie nowego pieszego ciągu komunikacyjnego (pasażu) za pomocą serii wnętrz i otwarć (placów) o odmiennym charakterze, w relacji otwarto - zamkniętej. Centrum Puław potrzebuje takich przekształceń przestrzennych, które nie zaburzając zastanego, modernistycznego porządku układu urbanistycznego uzupełnią go o nowe elementy i funkcje. Zaproponowana koncepcja stanowi dialog przeszłości z teraźniejszością i przyszłością. 1

2 Przestrzeń zewnętrzna Jednym w głównych problemów analizowanego terenu jest przestrzeń negatywowa. Jest to przestrzeń pozbawiona konkretnego kształtu i granic, która powstała jako pozostałość po umieszczeniu w niej brył tworzących układ i kompozycję. W przypadku Puław jej dysfunkcyjność potęguje lokalizacja wejść do budynków od strony okalających ulic, co pozbawia wnętrza kwartału podstawowej, integrującej je funkcji. Christopher Alexander w Języku wzorców dowodzi, że przestrzeń, która jest jedynie tym, co pozostało między budynkami nie będzie użytkowana. W naszym projekcie podejmujemy próbę przekształcenia jej w przestrzeń pozytywową o zdefiniowanych granicach, formie i funkcji oraz odwracalnej relacji forma - tło, w ramach której toczy się życie miasta. Widoki i wejścia Na podstawie analizy widokowej wytyczyliśmy oś pasażu prowadzącą na fronton pogarnizonowego kościoła, która jest przedłużeniem ul. Centralnej. Nowy wieżowiec zlokalizowany prostopadle do osi pałacowej, przy wejściu do pasażu, nawiązuje do sąsiednich mieszkaniowych punktowców i koresponduje z budynkiem hotelu "Izabela". Wieżowiec wraz z gmachem hotelu tworzą bramę zapraszającą do nowego wnętrza urbanistycznego. Drugą bramą kwartału jest Plac Wschodni zlokalizowany na terenie dawnego dworca PKS. Soczewkując osie widokowe z sąsiednich ulic oraz wejścia potoków pieszych od strony ul. Lubelskiej wprowadza użytkowników w deptak prowadzący na plac przy kościele. Przeniesiono tam pomnik Jana Pawła II, umiejscawiając go centralnie przed kościołem. Trakt pieszy prowadzący z Placu Wschodniego w głąb kwartału jest ponadto inicjowany przejściem bramowym będącym reminiscencją innych tego typu konstrukcji spinających klamrą ciągi komunikacyjne, jak chociażby nieistniejąca już pułaska Brama Mostowa. 2

3 Funkcja i sekwencje przestrzenne Od strony zachodniej za bramą śródmieścia zabudowa zstępuje tworząc szereg węższych przestrzeni poprzetykanych otwarciami w postaci: rynku (przestrzeń handlu), placu przed domem kultury (przestrzeń kultury), centrum przesiadkowego przed Urzędem (przestrzeń komunikacji), położonego na uboczu względem osi placu przy Sądzie (przestrzeń władzy), dziedzińca przed Kościołem (przestrzeń reprezentacji), skweru przy plebanii (przestrzeń rekreacji) oraz placu wschodniego (brama, przestrzeń integracji). Elementy te różnicują się intensywnością odczuwania przestrzeni i wizualną atrakcyjnością, tworząc w ciągu pasażu wejchertowską krzywą wrażeń. Zabudowa uzupełniająca przestrzeń kwartału to głównie 3-4 kondygnacyjne budynki mieszkalne wielorodzinne z usługami w parterach bądź budynki o funkcji czysto usługowej, administracyjnej bądź kulturalnej. Jednak oprócz klasycznej zabudowy pierzejowej (nawiązującej do tradycyjnej zabudowy miast i miasteczek w tym regionie) zaproponowaliśmy także nowoczesne formy architektoniczne, jak budynek handlowo-usługowy wraz z nadziemnym parkingiem na Placu Wschodnim. Obiekt ten zamyka oś tnącą kwartał od strony wschodniej i stanowi bufor - przesłonę widokową dla osiedlowych punktowców. Układ otwarto-zamknięty Całość projektu opiera się na kontrastach wrażeń. Aby krajobraz przez który przemieszcza się przechodzień nie był monotonny zestawiono naprzemiennie przestrzenie bogate w akcenty z miejscami, które są uspokojone i pozwalają odpocząć od wizualnych bodźców. Tworzy to rodzaj wrażeniowej sinusoidy. Miejsca takie jak plac wschodni, plac przed kościołem, agora i targ są oddzielone przestrzeniami o mniejszej koncentracji ludzi i zdarzeń, jak przestrzenie zielone, deptaki czy aleje spacerowe. Również, aby spotęgować doświadczenia przestrzeni, przestrzeń kształtuje się tak, aby wąskie promenady i ciągi komunikacyjne wypadały na bardziej rozległe obszary, w ten sposób urozmaicając krajobraz. 3

4 Integracja i grupowanie zdarzeń Jan Gehl w swojej książce Życie między budynkami przekonuje, że rozproszenie funkcji jest zjawiskiem niekorzystnym. Skutkuje to redukcją kontaktu pomiędzy mieszkańcami i podzieleniem miasta na sektory. Tendencją charakterystyczną w takich układach jest rozpraszanie wydarzeń i ludzi. Wynika to z przeskalowanych powierzchni, które często świadczą o niepewności podejmowanych decyzji projektowych. W projekcie zaproponowano zintegrowaną przestrzeń o ludzkiej skali, w której poszczególne funkcje - mieszkaniowa, handel, usługi, administracja czy kultura - przenikają się i uzupełniają. Skala placów została dobrana tak, aby możliwe było na nich rozpoznanie i nawiązanie kontaktu wzrokowego z inną osobą (21-25m). Pozwala to na bardziej wspólnotowe funkcjonowanie w mieście, gdzie mieszkańcy wzajemnie stymulują się i inspirują. Innym istotnym elementem są wąskie fasady wzdłuż pieszych ciągów. Zgodnie z krzywą wrażeń Wejcherta ludzie nie lubią poruszać się wzdłuż długich i monotonnych fasad. Wąskie parcele pozwalają na rozrzeźbienie pierzei, a także urozmaicenie funkcji. Partery budynków są przeznaczone pod usługi i handel, a piętra służą jako mieszkania. Komunikacja Przestrzeń kwartału została przeprojektowana według analiz osi widokowych oraz komunikacji pieszej, opartej na obserwacji ścieżek mieszkańców miasta. Na ich podstawie sformułowany został wniosek, że przestrzeń wewnątrz kwartału jest martwa, ponieważ jest odizolowana od głównych punktów wejściowych do kwartału oraz nie została zlokalizowana w nim żadna miastotwórcza funkcja. Zaproponowana koncepcja zakłada zwiększenie przepływu ludzi wewnątrz kwartału oraz możliwość naturalnego dostarczania ich do serca miasta. Jednym z założeń jest stworzenie bus-pasa przecinającego kwartał, jednocześnie wykluczonego z ruchu samochodowego. Na przecięciu deptaku z bus-pasem umieszczono węzeł przesiadkowy dla komunikacji autobusowej. Aby nie utrudniać swobodnego ruchu pieszych nie wprowadzono żadnych nowych dróg poprzez obszar, a drogi rowerowe 4

5 skoncentrowano wzdłuż głównych ulic. W obszarze projektowanego śródmieścia obowiązuje uprzywilejowany ruch pieszych. Parkingi Aby odciążyć nową przestrzeń z ruchu samochodowego, przewidujemy miejsca postojowe wzdłuż południowej ściany kwartału - przeznaczonych do obsługi interesantów oraz klientów (postoje krótkotrwałe), oraz kilka sięgaczy wyposażonych w mniejsze parkingi służących jako dojazd do poszczególnych zabudowań. W największym budynku handlowo-usługowym projektowanej działki zlokalizowany jest kilkupoziomowy parking nadziemny na ok. 270 samochodów, który rozwiązuje problem braku miejsc postojowych w tym obszarze - przejmując zapotrzebowanie na miejsca postojowe dla urzędników, pracowników oraz mieszkańców obszaru (postoje długotrwałe). Ponadto dla mieszkańców nowej zabudowy zakładamy umiejscowienie podziemnej płyty parkingowej dla ok. 100 samochodów pod zachodnim placem (rynkiem), z wjazdem od strony północnej, w pobliżu rotundy i kina Sybilla. Wariantowym rozwiązaniem jest wybudowanie jeszcze jednego parkingu podziemnego, bezpośrednio pod bliźniaczym wieżowcem przy bramie zachodniej, aby zapewnić odpowiednią liczbę miejsc postojowych w przypadku realizacji tak intensywnej zabudowy. Zieleń i ekologia W projekcie przewidziano tereny zielone o różnej funkcji i formie. Zielonemu placu przed kościołem nadaliśmy charakter reprezentacyjny i formalny, nawiązujący do kompozycji barokowych. Skwer pomiędzy placem wschodnim a kościołem ma charakter rekreacyjny, swobodnie potraktowany. Zieleń w obrębie placu miejskiego przy budynku kasyna jest ekologiczną zielenią z systemem retencyjnym, służącym jako drenaż urbanistyczny. Wodne sadzawki zasilane są ze zbiornika zasilanego systemem odprowadzania wody deszczowej zadaszenia parkingu wielopoziomowego oraz sąsiedniej zabudowy. 5

6 Na obszarze opracowania występują też inne formy zieleni, jak szpalery, aleje, czy średnio-wysoka zieleń buforowa (od ściany zachodniej), które uzupełniają strukturę urbanistyczną. Aspektem ekologicznym poruszonym w projekcie jest fotowoltaika zastosowana na dachu budynku handlowo - parkingowo - usługowego na Placu Wschodnim. Nad ostatnią kondygnacją zaproponowano rozpięcie baterii kolektorów słonecznych, będących jednocześnie formą zadaszenia zbierającego wodę opadową zasilającą zbiornik wodny na placu. Etapowanie projektu W założeniu projekt przewiduje etapowanie prac nad przekształceniami śródmieścia Puław: I etap: realizacja Placu Wschodniego wraz z parkingiem nadziemnym. II etap: realizacja parku rekreacyjnego i placu kościelnego oraz połączenia z częścią wschodnią. III etap: reorganizacja komunikacji samochodowej i autobusowej w obrębie. IV etap: realizacja koncepcji części zachodniej z traktem pieszym i zabudową; budowa podziemnego parkingu pod placem targowym. Realizacja projektu poskutkuje wprowadzeniem w opracowywany kwartał ok m 2 nowej zabudowy oraz stworzeniem miejsc zamieszkania dla ok. 650 osób. 6