Zbieranie i przetwarzanie odpadów

Transkrypt

1 Zbieranie i przetwarzanie odpadów ebooki

2 Redaktor prowadząca: Anna Kolasa Menedżer produktu: Mariusz Miętusiewicz Kierownik marketingu i sprzedaży: Julita Lewandowska-Tomasiuk Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski Korekta: Zespół Projekt graficzny: Magdalena Huta Skład i łamanie: Studio Raster Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o Warszawa, ul. Łotewska 9a Tel , faks cok@wip.pl NIP: Numer KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy Wysokość kapitału zakładowego: zł Publikacja chroniona jest prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w publikacji bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Niniejsza publikacja została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zaproponowane w publikacji wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z tym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków. 3

3 Pytanie 1. - Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o odpadach firma, która chce zbierać i/lub przetwarzać odpady, musi uzyskać zezwolenie na ten cel. Wniosek o jego wydanie trzeba złożyć do organu właściwego ze względu na miejsce zbierania i/lub przetwarzania odpadów oraz ze względu na rodzaj przedsięwzięcia, czyli do: 1) marszałka województwa, jeżeli: a) przedsięwzięcie może zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, b) dotyczy odpadów innych niż niebezpieczne poddawanych odzyskowi w procesie odzysku polegającym na wypełnianiu terenów niekorzystnie przekształconych, jeśli ilość umieszczanych w wyrobisku lub zapadlisku odpadów jest nie mniejsza niż 10 Mg na dobę lub całkowita pojemność wyrobiska lub zapadliska jest nie mniejsza niż Mg, c) dotyczy regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych i dla instalacji określonych w wojewódzkim planie gospodarki odpadami jako regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych; 2) regionalnego dyrektora ochrony środowiska, jeżeli wniosek dotyczy wydania zezwolenia na zbieranie odpadów i zezwolenia na przetwarzanie odpadów na terenach zamkniętych (tereny o charakterze zastrzeżonym ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa, określone przez właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych); 3) do starosty w pozostałych przypadkach. UWAGA! Wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów polegającego na unieszkodliwianiu zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych wymaga zgody Głównego Inspektora Sanitarnego. Przed wydaniem tego zezwolenia (polegającego na unieszkodliwianiu tych odpadów) właściwy organ wydający decyzję ma obowiązek wystąpienia do Głównego Inspektora Sanitarnego o zgodę na dopuszczenie funkcjonowania instalacji lub urządzenia do unieszkodliwiania tych odpadów, przedkładając kopię wniosku o wydanie zezwolenia wraz z załącznikami. Prowadzący działalność zezwolenie musi uzyskać przed rozpoczęciem działalności. Checklista - 4

4 Pytanie 2. Zgodnie z ustawą o odpadach (art. 42 ust. 4) do wniosku o wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów oraz do wniosku o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów dołącza się decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, tylko w przypadkach gdy jest wymagana. Ustawa o odpadach nie stanowi podstawy do określenia obowiązku uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Wymóg uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla danego przedsięwzięcia ustala się na podstawie przepisów ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Decyzja środowiskowa jest wymagana dla przedsięwzięć zaliczonych do kategorii mogących znacząco oddziaływać na środowisko, które wymagają zezwolenia na zbieranie odpadów albo zezwolenia na przetwarzanie odpadów, albo zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów (art. 71 ust. 2 i art. 72 ust. 1 pkt 21 4 ). Pytanie 3. - Tak, przedsiębiorca może ubiegać się o wydanie decyzji łącznej na zbieranie i na przetwarzanie odpadów. Przed 1 stycznia 2016 r. zezwolenia wydawał marszałek województwa, zgodnie z zasadą miejsce rządzi czynnością prawną, stanowiąc materialną przesłankę relewantną, decydującą o właściwości miejscowej i rzeczowej marszałka województwa do wydania jednego zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów. Jednak ustawą z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw zasada ta została zmieniona. Od 1 stycznia 2016 r. marszałek województwa może wydać decyzję łączną tylko wtedy, gdy co najmniej jedno z przedsięwzięć jest klasyfikowane jako przedsięwzięcia zawsze znacząco oddziałujące na środowisko. Jeśli zaś zarówno zbieranie odpadów, jak i ich przetwarzanie są przedsięwzięciami potencjalnie znacząco oddziałującymi na środowisko, organem właściwym jest starosta. O właściwości organu decyduje zatem nie tylko sam fakt, że działalność prowadzona jest w tym samym miejscu, ale również sama kwalifikacja przedsięwzięć. W przypadku terenów zamkniętych organem właściwym do wydania decyzji łącznej jest regionalny dyrektor ochrony środowiska. Pytanie 4. Zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów nie muszą mieć: podmioty, które prowadzą działalność inną niż działalność gospodarcza w zakresie gospodarowania odpadami i które zbierają odpady opakowaniowe i odpady w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych, w tym zbieranie leków 5

5 i opakowań po lekach przez apteki, przyjmowanie zużytych artykułów konsumpcyjnych w sklepach, systemy zbierania odpadów w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych, urzędach i instytucjach (nieprofesjonalna działalność w zakresie zbierania odpadów), osoby fizyczne i jednostki organizacyjne, które nie są przedsiębiorcami i wykorzystujące odpady na potrzeby własne, osoby, które władają powierzchnią ziemi, na której są stosowane komunalne osady ściekowe w celach, o których mowa w art. 96 ust. 1 pkt 1 3 ustawy o odpadach, podmioty obowiązane do uzyskania pozwolenia zintegrowanego, o którym mowa w ustawie Prawo ochrony środowiska, posiadacze odpadów, którzy prowadzą działalność w zakresie unieszkodliwiania odpadów przez ich składowanie w składowiskach podziemnych i którzy są obowiązani do uzyskania koncesji na prowadzenie takiej działalności na podstawie ustawy Prawo geologiczne i górnicze, posiadacze odpadów, którzy muszą uzyskać decyzję zatwierdzającą program gospodarowania odpadami wydobywczymi lub zezwolenia na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, wytwórcy odpadów, którzy wytwarzane przez siebie odpady, niebędące odpadami niebezpiecznymi, unieszkodliwiają w miejscu ich wytworzenia zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 ustawy o odpadach, posiadacze odpadów, którzy poddają odzyskowi odpady zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 ustawy o odpadach, władający nieruchomością, którzy zbierają odpady komunalne, wytwarzane na terenie tej nieruchomości, wytwórcy odpadów, którzy wytwarzane przez siebie odpady zbierają w miejscu ich wytworzenia, punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych prowadzone samodzielnie przez gminę lub wspólnie z inną gminą lub gminami (przedsiębiorcy, którzy prowadzą PSZOK, muszą uzyskać zezwolenie). Pytanie 5. Jeżeli opakowania są myte, a potem po umyciu będą pełniły inną funkcję niż wcześniej (czyli inna niż ta, do której pierwotnie zostały zaprojektowane), to taki proces trzeba potraktować jako przygotowanie do jego ponownego użycia. Zgodnie z ustawą o odpadach (art. 3 ust. 1 pkt 22) przygotowanie do ponownego użycia jest odzyskiem polegającym na sprawdzeniu, czyszczeniu lub naprawie, w ramach którego produkty lub części produktów, które wcześniej stały się odpadami, są przygotowywane do tego, aby mogły być ponownie wykorzystywane bez jakichkolwiek innych czynności wstępnego przetwarzania. Prowadzenie takiego procesu wymaga uzyskania zezwolenia na przetwarzanie odpadów Pytanie 6. - Nie ma takiej możliwości. Możliwa jest jedynie odwrotna sytuacja, w której posiadacz zezwolenia na wytwarzanie odpadów jest zwolniony z uzyskania zezwolenia na przetwarzanie odpadów. 6

6 Wytwórca odpadów, który prowadzi przetwarzanie odpadów, może być zwolniony z obowiązku uzyskania odrębnego zezwolenia na prowadzenie tej działalności, jeżeli posiada zezwolenie na wytwarzanie odpadów. W takim przypadku we wniosku o wydanie zezwolenia na wytwarzanie odpadów podmiot jest obowiązany uwzględnić również wymagania przewidziane dla wniosku o wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów. UWAGA! Pytanie 7. Można ubiegać się o wydanie jednego zezwolenia na przetwarzanie odpadów w dwóch różnych miejscach, pod warunkiem że organ wydający je jest organem właściwym do wydania decyzji, tzn. miejsca, w których będzie prowadzony proces przetwarzania, znajdują się na terenie jednego powiatu. Wniosek o wydanie zezwolenia powinien spełniać wymagania przewidziane w ustawie o odpadach (art. 42 ust. 2) odpowiednio do każdego miejsca przetwarzania, a jeśli przetwarzanie odpadów ma odbywać się w instalacji klasyfikowanej jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, do wniosku powinna być dołączona decyzja środowiskowa. Pytanie Instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (w tym składowiska odpadów niebezpiecznych oraz miejsca retencji powierzchniowej odpadów niebezpiecznych) są zaliczane do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. A zatem z wnioskiem o wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów o kodzie * w takiej instalacji trzeba udać się do marszałka województwa (patrz. str. 1). Cała lista przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko została przedstawiona w rozporządzeniu Rady Ministrów z 21 grudnia 2015 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. RADA! - Pytanie 9. - Zgodnie z Prawem ochrony środowiska pozwolenia zintegrowanego wymaga prowadzenie instalacji, której funkcjonowanie, ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej w niej działalności, może powodować znaczne zanieczyszczenie 7

7 poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości, z wyłączeniem instalacji lub ich części stosowanych wyłącznie do badania, rozwoju lub testowania nowych produktów lub procesów technologicznych. Rodzaje tych instalacji zostały wymienione w rozporządzeniu ministra środowiska w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. Z racji tego, że instalacja do obróbki stali, o której mowa w pytaniu, kwalifikuje się do instalacji wymienionych w tym rozporządzeniu, organ właściwy do wydania zezwolenia na przetwarzanie odpadów może żądać okazania pozwolenia zintegrowanego. Pytanie Jeżeli gmina nie posiada planu zagospodarowania przestrzennego, to organ właściwy do wydania zezwolenia nie ma podstaw do oceny zgodności planowanego przedsięwzięcia z planem miejscowym, ponieważ nie ma takiego dokumentu. Nie może zatem dokonać oceny, czy zaistniała sytuacja niezgodności z przepisami prawa miejscowego (art. 46 ust. 1 pkt 3 ustawy o odpadach), brak bowiem miejscowego planu nie może być podstawą do odmowy wydania zezwolenia na przetwarzanie odpadów. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy nie jest aktem planu miejscowego. Tylko akty prawa miejscowego są źródłami prawa powszechnie obowiązującego. Wynika to bezpośrednio z art. 87 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i są to akty ustanawiane przez organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zatem aktem prawa miejscowego nie może być dowolny akt, w szczególności decyzja administracyjna wydana w indywidualnej sprawie (np. decyzja o warunkach zabudowy) czy studium. Stąd w analizowanej sytuacji art. 46 ust. 1 pkt 3 ustawy o odpadach [3] nie może mieć zastosowania. Jeżeli składany wniosek o zezwolenie na przetwarzanie odpadów jest zgodny z art. 42 ust. 2 ustawy o odpadach (m.in. określenie masy odpadów poszczególnych rodzajów poddawanych przetwarzaniu i powstających w wyniku przetwarzania w okresie roku, oznaczenie miejsca przetwarzania odpadów, wskazanie miejsca i sposobu magazynowania oraz rodzaju magazynowanych odpadów) i nie zachodzą przesłanki zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi lub dla środowiska, niezgodności z planami gospodarki odpadami oraz niezgodności z przepisami prawa miejscowego (art. 46 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 ustawy o odpadach), to organ właściwy ma obowiązek wydania zezwolenia na przetwarzanie odpadów. Pytanie Firma zajmująca się wyłącznie przetwarzaniem odpadów nie musi posiadać zezwolenia na zbieranie odpadów. Magazynowanie odpadów w procesie nie ma nic wspólnego ze zbieraniem odpadów, podobnie jak magazynowanie odpadów ustalone w zezwoleniu na przetwarzanie (odzysk). Gdyby jednak firma miała magazynować odpady w innym miejscu, niż wskazane w zezwoleniu na przetwarzanie odpadów, to musiałaby uzyskać zezwolenie na zbieranie odpadów (popiołów). Wtedy magazynowanie odpadów w innym miejscu niż wskazane w zezwoleniu na przetwarzanie odpadów byłoby elementem zbierania odpadów. Zbieranie odpadów to gromadzenie odpadów przed ich transportem do miejsc przetwarzania, w tym wstępne sortowanie nieprowadzące do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów i niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe magazynowanie odpadów. Magazynowanie odpadów poprzedzające odzysk nie ma nic wspólnego ze zbieraniem odpadów, podobnie jak magazynowanie odpadów przyjętych w celu ich przetworzenia zdefiniowane (czasowe przechowywanie odpadów 8

8 obejmujące magazynowanie odpadów przez prowadzącego przetwarzanie odpadów). W tej sytuacji zakład nie musi ubiegać się o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów, chyba że uzna, iż będzie prowadził również działalność określoną mianem zbieranie odpadów. Pytanie 12. Tak. Przed wydaniem zezwolenia na przetwarzanie odpadów kontrola WIOŚ musi skontrolować instalację, w której są przetwarzane, by upewnić się, że taka instalacja spełnia wymagania określone w przepisach ochrony środowiska (art. 41a ust. 1 ustawy o odpadach). Taka kontrola nie jest przeprowadzana tylko wtedy, gdy zezwolenie na przetwarzanie odpadów dotyczy odzysku poza instalacjami i urządzeniami lub przygotowania do ponownego użycia. Wniosek o przeprowadzenie kontroli zobowiązany jest złożyć organ wydający decyzję, sama zaś kontrola odbywać się będzie z udziałem przedstawiciela organu wydającego decyzję. Jeżeli chcemy zmienić zezwolenie na przetwarzanie odpadów (lub pozwolenie na wytwarzanie odpadów uwzględniające przetwarzanie odpadów) i zmiany te są istotne, organ wydający decyzję może (ale nie musi) wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli przez WIOŚ przed wydaniem decyzji w sprawie zmiany. Pytanie Dwie różne firmy (X i Y) nie mogą prowadzić działalności na podstawie jednego zezwolenia na przetwarzanie odpadów. Podmiot nie ma możliwości dopisania spółki Y do zezwolenia posiadanego przez firmę X. Artykuł 189 ustawy Prawo ochrony środowiska, który mówi, że podmiot, który staje się prowadzącym instalację lub jej oznaczoną część, przejmuje prawa i obowiązki wynikające z pozwoleń dotyczących tej instalacji lub jej oznaczonej części, nie ma w tym przypadku zastosowania. Ponadto jeżeli firma Y przejmie dwie strzępiarki, to firma X powinna zmienić posiadane zezwolenie w zakresie instalacji, a konkretnie jej części dwóch strzępiarek oraz limitu odpadów przeznaczonych do przetwarzania. Ustawa z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, zgodnie z 72a, dopuszcza przeniesienie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach na inny podmiot, także w części, pod warunkiem że podział odnosi się do wyodrębnionych fragmentów przedsięwzięcia, które mogą samodzielnie funkcjonować. W przypadku gdy spółka Y będzie następcą prawnym poprzez użyczenie, dzierżawę części instalacji to uzyska tytuł prawny do części instalacji (dwóch strzępiarek) na zasadzie art. 189 Prawa ochrony środowiska, ale takie przejęcie mogłoby dotyczyć pozwolenia na wytwarzanie odpadów, pozwolenia zintegrowanego, pozwolenia wodnoprawnego oraz pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza. Inaczej rzecz się przedstawia w przypadku zezwolenia na odzysk odpadów. Spółka Y jest nową spółką, która nie powstaje na zasadzie przekształcenia przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobowo działalność gospodarczą, a zatem jest to odrębny podmiot, który musi uzyskać nowe zezwolenie. Może on oczywiście wydzierżawić od firmy X trzy młyny oraz część nieruchomości przeznaczonej na magazynowanie odpadów i na tej zasadzie prowadzić działalność na terenie firmy X. Dwie różne firmy (X i Y) nie mogą więc prowadzić działalności na podstawie jednego zezwolenia na przetwarzanie odpadów. Pytanie Zgodnie z art. 74 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska. Ponadto zasady i tryb postępowania w sprawach o udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie zostały ujęte w ustawie z 3 października 2008 r. Zgodnie z art. 4 tej ustawy każdy ma prawo do informacji o środowisku i jego ochronie. Organy administracji są obowiązane do udostępniania każdemu informacji o środowisku i jego ochronie znajdujących się w ich posiadaniu lub które są dla nich przeznaczone (art. 8). W art. 9 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie został przedstawiony wykaz informacji, które podlegają udostępnianiu. Udostępnianiu podlegają zarówno decyzje administracyjne, jak i pozostałe rozstrzygnięcia administracji publicznej, należą do tzw. środków administracyjnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3 tej ustawy. 9

9 Zgodnie z tym decyzja administracyjna zezwalająca na zbieranie lub przetwarzanie odpadów podlega udostępnieniu. Informacje udostępnia się w formie ustnej, pisemnej, wizualnej, dźwiękowej, elektronicznej lub innej formie (art. 9 ust. 2 wspomnianej ustawy). Pytanie 15. W art. 41 ust. 3 pkt 1 lit. c ustawy o odpadach instalacje otrzymały określenie regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych i dla instalacji określonych w wojewódzkim planie gospodarki odpadami jako regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych. Dlatego można uznać, że ustawodawca miał na myśli istniejące i funkcjonujące już RIPOK (regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych) oraz instalacje, które dopiero będą budowane. Takie instalacje muszą zostać ujęte w wojewódzkim planie gospodarowania odpadami (WPGO). W przypadku planowanych instalacji możliwość ich faktycznego zrealizowania zależy od tego, czy zostaną ujęte w WPGO (instalacje RIPOK już istniejące również są w planie ujmowane). Instrumentem weryfikowania celowości inwestycji ma być plan inwestycyjny, który jest załącznikiem do WPGO. Pytanie Rozdzielenie palety (zarówno tej, która jest odpadem, jak i tej, która nim nie jest) na poszczególne elementy należy traktować jako wytworzenie odpadów i powstałym w tym procesie elementom trzeba nadać odpowiedni kod odpadu. Odpad to każda substancja lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany (art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o odpadach). Z kolei wytwórca odpadów definiowany jest jako każdy, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów. W opisanym przypadku paleta nie będzie dalej wykorzystywana zgodnie ze swoim przeznaczeniem, a więc przedsiębiorca zamierza się jej pozbyć poprzez rozłożenie jej na poszczególne elementy. W takim przypadku mamy więc do czynienia z odpadem w postaci palety drewnianej, a jej rozłożenie doprowadzi do wytworzenia odpadów w postaci zdemontowanych elementów tej palety. Po rozłożeniu więc palety będącej odpadem o kodzie (Opakowania z drewna), w wyniku przeprowadzenia procesu odzysku powstaną odpady o odpowiednim kodzie odpadu z grupy 19 12, czyli np drewno inne niż wymienione w czy metale żelazne. Proces demontażu palety będzie traktowany jako przetwarzanie odpadów, w wyniku przeprowadzenia którego zostają wytworzone odpady (w postaci poszczególnych elementów demontowanej palety). Podobnie zmielenie palety, która jak wspomniano wcześniej jest odpadem, spowoduje powstanie w procesie jej przetworzenia kolejnych odpadów, które również będą klasyfikowane pod kodami odpadów z grupy Odpady powstałe po przetworzeniu palety można przekazać (np. do spalenia) firmie, która ma zezwolenie na przetwarzanie odpadów. Pytanie 17. W zezwoleniu na przetwarzanie odpadów trzeba określić masę odpadów, które przedsiębiorca planuje przetworzyć, oraz ilość odpadów, które powstają w wyniku przetwarzania (w ciągu roku). Nie chodzi o określenie dokładnej masy odpadów, które zostaną poddane np. odzyskowi, lecz jedynie o określenie przewidywanej masy odpadów. W decyzji zezwalającej na przetwarzanie odpadów można określić masę odpadów przewidywanych do przetworzenia, np. do 5000 ton rocznie. Warto zauważyć, że zgodnie z art. 43 ust. 2 pkt 4 ustawy przewidziano również możliwość określenia w zezwoleniu na przetwarzanie odpadów dodatkowych warunków przetwarzania, jeżeli wymaga tego rodzaj odpadów, w szczególności niebezpiecznych, lub potrzeba zachowania wymagań ochrony życia, zdrowia ludzi lub środowiska. 10

10 - Pytanie Żaden z przepisów ustawy o odpadach nie zabrania zbierania odpadów na samej nieruchomości (działki) przez więcej niż jeden podmiot. Jednakże w celu zapewnienia pełnej przejrzystości sytuacji w zezwoleniu starosta powinien precyzyjnie określić w ramach działki miejsce zbierania odpadów przez podmiot Y (wniosek o zezwolenie na zbieranie odpadów zawiera oznaczenie miejsca zbierania odpadów oraz wskazanie miejsca i sposobu magazynowania oraz rodzaju magazynowanych odpadów). Z tych samych względów podmiot X powinien wystąpić o zmianę wydanego zezwolenia, w którym dokładnie zostanie odzwierciedlone miejsce składowania odpadów przez tenże podmiot, z którego wyłączona zostanie część placu magazynowego o powierzchni 35 m 2, wydzierżawiona dla podmiotu Y. - - Pytanie Do ustalenia strony postępowania w sprawie wydania zezwolenia na gospodarowanie odpadami znajdzie zastosowanie art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie z którym stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Z art. 170 ust. 2 ustawy o odpadach wynika jedynie, że stronami postępowań o wydanie m.in. zezwoleń na zbieranie odpadów nie są właściciele nieruchomości sąsiadujących z instalacją lub nieruchomością, na której będzie prowadzone zbieranie odpadów, przetwarzanie odpadów lub wydobywanie odpadów ze składowiska odpadów. Przedstawiony artykuł umożliwia ograniczenie liczby podmiotów biorących udział w postępowaniu o wydanie zezwolenia. W konsekwencji stroną postępowania powinien być, oprócz wnioskodawcy, także właściciel nieruchomości, współwłaściciel lub użytkownik wieczysty, jeśli nie jest wnioskodawcą. Pytanie

11 Niestety w takiej sytuacji organ może odrzucić wniosek o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów. Opisany w pytaniu sposób zbierania odpadów jest w dalszym ciągu transportem odpadów. Zbieranie odpadów zostało zdefiniowane jako gromadzenie odpadów przed ich transportem do miejsc przetwarzania, w tym wstępne sortowanie nieprowadzące do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów i niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe magazynowanie odpadów. Jeżeli podmiot tego rodzaju czynności nie prowadzi lub prowadzić nie zamierza, wówczas postępowanie w sprawie wydania zezwolenia na prowadzenie zbierania odpadów będzie bezzasadne. Ponadto do wniosku trzeba dołączyć tytuł prawny do miejsca magazynowania odpadów. Jako miejsce należy rozumieć nieruchomość, a nie ruchomy środek transportu. Jest to kolejny powód, dla którego organ wydający zezwolenia może odrzucić wniosek firmy. Jeżeli odpady będą ładowane na samochód i bezpośrednio przewożone do innego przedsiębiorcy, to działalność ta będzie jedynie transportem odpadów, a nie ich zbieraniem. Pytanie 21. Żeby móc zbierać odpady, trzeba mieć zezwolenie. Każdy posiadacz odpadów (wytwórca odpadów lub osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, będące w posiadaniu odpadów art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy o odpadach), który zbiera odpady, musi uzyskać zezwolenie na zbieranie odpadów. Należy zatem uznać, że do uzyskania zezwolenia zobowiązana jest również osoba fizyczna prowadząca działalność polegającą na zbiórce odpadów. Wątpliwości mogą się pojawić, jeśli rozważamy, czy ww. przepis dotyczy również osób fizycznych, które de facto prowadzą działalność gospodarczą, ale nie są wpisane do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Można uznać, że osoba fizyczna prowadząca zbiórkę złomu prowadzi działalność gospodarczą w świetle ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie bowiem z art. 2 tej ustawy za działalność gospodarczą uznaje się zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły. UWAGA! Ustawa o odpadach nie mówi nic o obowiązku przedstawienia przez osobę fizyczną wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej podczas składania wniosku o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów. Jeżeli zatem zostaną spełnione przez podmiot wszystkie wymogi formalne do wydania zezwolenia na zbieranie odpadów, a jednocześnie nie zachodzą przeciwwskazania odmowy wydania takiego zezwolenia, to powinien on uzyskać właściwe zezwolenie. Jeżeli osoba fizyczna zbierająca złom nie została wpisana do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, nie powinna spotkać się z tego powodu z odmową wydania zezwolenia na zbieranie złomu. Należy jednak zaznaczyć, że zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 2 ustawy o odpadach zezwolenia na zbieranie odpadów nie musi mieć osoba fizyczna, która nie jest przedsiębiorcą i wykorzystuje odpady na własne potrzeby. A więc jeśli wspomniany w pytaniu złom wykorzystuje na własne potrzeby, nie musi mieć zezwolenia na zbieranie odpadów. W każdym innym przypadku uzyskanie zezwolenia przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej może być konieczne. Pytanie 22. Nielegalne lub niewłaściwe przetwarzanie odpadów nie ma związku z prowadzeniem działalności polegającej na zbieraniu odpadów. Jeżeli wniosek o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów spełnia wymagania przedstawione w art. 42 ust. 1 ustawy o odpadach, to organ zezwolenie powinien wydać. Jeżeli organ właściwy przeprowadzi kontrolę interwencyjną i stwierdzi naruszenie przepisów, przedsiębiorca może spodziewać się: mandatu w związku z naruszeniem art. 10 ust. 2a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, zawiadomienia na policję o popełnieniu wykroczenia, zawiadomienia do WIOŚ i nałożenia kary administracyjnej, w związku z prowadzeniem procesu przetwarzania odpadów, bez wymaganego zezwolenia (art. 194 ust. 1 pkt 4 [3]) WIOŚ może stwierdzić naruszenie m.in. na podstawie kontroli, w tym dokonanych w ich trakcie pomiarów lub za pomocą innych środków. 12

12 Zezwolenie na gospodarowanie odpadami jest tzw. decyzją związaną. W związku z tym organ właściwy ma obowiązek zezwolenie wydać, jeśli wniosek spełnia wymagania prawa i nie zachodzi żadna z przesłanek uzasadniająca odmowę jego udzielenia wskazana w art. 46 ust. 1 ustawy o odpadach. Pytanie 23. Jeżeli wytwarzana w tartaku kora nie jest zanieczyszczona substancjami niebezpiecznymi, może zostać uznana przez wytwórcę za produkt uboczny. W takiej sytuacji firma ogrodnicza nie musi posiadać zezwolenia na zbieranie odpadów. Jeśli jednak tartak sklasyfikuje korę jako odpad i przekaże ją firmie ogrodniczej pod kodem, np (Odpady kory i korka), to firma ta musi uzyskać zezwolenie na zbieranie jej na terenie tartaku. Procedury uznania kory za produkt uboczny nie może przeprowadzić odbiorca odpadu (czyli w tym przypadku firma ogrodnicza), gdyż procedura ta jest zarezerwowana wyłącznie dla wytwórcy odpadu. Pytanie 24. To, czy firma potrzebuje zezwolenia na przetwarzanie odpadów, zależy od tego, czy proces cięcia i prasowania odpadów metali jest prowadzony w ramach wstępnej segregacji odpadów, będącej elementem zbierania odpadów. Jeśli obróbka wspomniana w pytaniu będzie prowadzić do wstępnego przygotowania odpadów do dalszego odzysku, zezwolenie na przetwarzanie odpadów będzie potrzebne. Jeśli wnioskodawca zamierza ciąć i prasować odpady wyłącznie po to, aby umieścić je w pojemnikach czy kontenerach w celu zebrania ilości odpowiedniej do transportu do miejsc odzysku, to wtedy nie mamy do czynienia z procesem przetwarzania odpadów, a tylko wstępną segregacją Jeśli jednak przedsiębiorca oprócz fizycznego cięcia, prasowania odpadów niepowodującego zmiany kodów odpadów dokonywałby także rozdzielenia odpadów (w wyniku którego następuje zmiana kodów odpadów i sklasyfikowanie odpadów w grupie 19 12), to nie jest to już wstępna segregacja odpadów, a ich przetwarzanie polegające na przygotowaniu do dalszego odzysku. Sortowanie odpadów, w wyniku którego powstają inne odpady, jest jednym z procesów odzysku, a więc prowadzenie działalności w tym zakresie wymaga uzyskania zezwolenia na przetwarzanie odpadów. Zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy o odpadach działanie opisane w pytaniu, które będzie prowadzić do powstania nowych odpadów, może zostać uznane za wstępne przetworzenie poprzedzające inny proces odzysku, czyli działanie przed poddaniem odpadu innemu rodzajowi działań zmierzających do jego dalszego wykorzystania. Przez zbieranie odpadów rozumie się gromadzenie odpadów przed ich transportem do miejsc przetwarzania, w tym wstępne sortowanie nieprowadzące do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów i niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe magazynowanie odpadów (art. 3 ust. 1 pkt 34). Dokonując wstępnego sortowania odpadów, podmiot dokonuje więc tego procesu w ramach zbierania odpadów. Takie zbieranie odpadów nie wymaga odrębnego zezwolenia. Wstępnie posortowanym odpadom nie nadaje się nowych kodów odpadów. Pytanie 25. Za zbieranie lub przetwarzanie odpadów bez wymaganego zezwolenia lub gospodarowanie odpadami niezgodnie z posiadanym zezwoleniem na zbieranie lub przetwarzanie odpadów, zgodnie z art. 194 ust. 1 pkt 4 ustawy o odpadach, przedsiębiorcy grozi administracyjna kara pieniężna nie mniejsza niż zł i która nie może przekroczyć zł. Przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej wojewódzki inspektor ochrony środowiska uwzględnia rodzaj naruszenia i jego wpływ na życie i zdrowie ludzi oraz środowisko, okres trwania naruszenia i rozmiary prowadzonej działalności oraz bierze pod uwagę skutki tych naruszeń i wielkość zagrożenia. Zgodnie z art. 196 ustawy o odpadach administracyjną karę pieniężną wymierza w drodze decyzji wojewódzki inspektor ochrony środowiska właściwy ze względu na miejsce gospodarowania odpadami. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska stwierdza naruszenie w szczególności na podstawie kontroli, w tym dokonanych w ich trakcie pomiarów lub za pomocą innych środków, pomiarów i badań prowadzonych przez podmiot obowiązany do takich pomiarów i badań, jak również na podstawie zawiadomienia dokonanego odpowiednio przez marszałka województwa, regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub ministra właściwego do spraw środowiska. Kara pieniężna jest wymierzana w drodze decyzji, która powinna określać, w szczególności, rodzaj naruszenia i dzień stwierdzenia naruszenia, jak również wysokość administracyjnej kary pieniężnej. 13

13

14

15 ebooki ISBN BL0040