Wrocław, dnia 10 czerwca 2013 r. Poz WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia 7 czerwca 2013 r.

Transkrypt

1 DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Wrocław, dnia 10 czerwca 2013 r. Poz WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia 7 czerwca 2013 r. NK-N JB ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.) stwierdzam nieważność : - tytułu załącznika nr 1we fragmencie administrowanej przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Lubaniu, pkt 16, pkt 19, pkt 39, pkt 44 rozdziału I, pkt 12, pkt 17 rozdziału nr II, załącznika nr 1, - pkt 1 we fragmencie jest obiektem administrowanym przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Lubaniu, pkt 18, pkt 19, pkt 22 załącznika nr 2, - 1 pkt 2, 3 pkt 5, 4 pkt 5 we fragmencie i w zakresie wyrządzonych szkód, 6 pkt 2, 9, 10 ust. 2 załącznika nr 3, - pkt 3, pkt 4, pkt 14 załącznika nr 4, - tytułu załącznika nr 5 we fragmencie administrowanego przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Lubaniu, pkt 3, pkt 5, pkt 6, pkt 7, pkt 10 we fragmencie i pociągnięte do odpowiedzialności administracyjnej lub karnej, a w przypadku dewastacji do odpowiedzialności materialnej załącznika nr 5, - pkt 1,pkt 9, pkt 11 załącznika nr 6 uchwały nr XXXVI/270/2013 z sprawie regulaminów korzystania z obiektów sportowych należących do Gminy Miejskiej Lubań. Uzasadnienie W toku badania legalności przedmiotowej uchwały stwierdzono, że została ona podjęta z istotnym naruszeniem prawa, tj. art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, a także art. 30 ust. 2 pkt 3 tej ustawy i art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236) w zw. z art. 7 i 94 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U r. Nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz art.39 pkt 4 i art.44 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodek karny (Dz. z 1997 r., Nr 88, poz. 553 ze zm.). Podstawę prawną do podjęcia przedmiotowej uchwały stanowi art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie z jego treścią organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie m.in. zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Gmina Miejska Lubań podejmując przedmiotową uchwałę uregulowała regulaminy korzystania z : 1) krytej pływalni Laguna (załącznik nr 1 do uchwały), 2) hali sportowej przy ul. Różanej 2 (załącznik nr 2 do uchwały), 3) stadionu sportowego przy ul. Ludowej 2 w Lubaniu (załącznik nr 3 do uchwały), skate - parku przy ul. Działkowej

2 Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego 2 Poz w Lubaniu (załącznik nr 4 do uchwały), boiska znajdującego się na obiekcie stadionu Kartingi przy ul. Działkowej w Lubaniu (załącznik nr 5 do uchwały), kompleksu boisk sportowych Moje Boisko Orlik 2012 (załącznik nr 6 do uchwały). Rada Miasta w tytule załącznika nr 1 do przedmiotowej uchwały wskazała, że administratorem krytej pływalni Laguna jest Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Lubaniu. W załączniku nr 2 Rada postanowiła, że Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Lubaniu jest administratorem Hali Sportowej przy ul. Różanej 23 w Lubaniu. W załączniku nr 3 Rada postanowiła, że zarządcą Stadionu jest Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Lubaniu. Również w załącznikach nr 4, 5 oraz 6 do uchwały Rada uregulowała kwestię administratora obiektów sportowych, a mianowicie w załączniku nr 4 wskazała, że administratorem skate parku jest, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Lubaniu, w tytule załącznika nr 5, Rada wskazała, że administratorem boiska znajdującym się na obiekcie Stadionu Kartingi przy ul. Działkowej administratorem jest Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Lubaniu, w załączniku nr 6 Rada postanowiła, że administratorem zespołu boisk sportowych Moje Boisko 2012 jest Szkoła Podstawowa nr 4 im. Kawalerów Orderu Uśmiechu w Lubaniu przy ul. Kopernika 16. Przechodząc do oceny legalności powołanego wyżej zapisu, wskazać należy, że dla oceny legalności przepisów uchwały istotny jest zakres upoważnienia do jej podjęcia, wyznaczany nie tylko przez treść przepisu kompetencyjnego, ale również przez całokształt regulacji prawnych. Z treści art. 7 Konstytucji wynika bowiem konieczność działania organów władzy publicznej na podstawie i w granicach prawa. Z kolei zgodnie z art. 94 Konstytucji ustanowienie aktu prawa miejscowego przez organ samorządu terytorialnego musi następować na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie. W niniejszej sprawie takim przepisem jest art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym. Przyznaje on Radzie upoważnienie do określenia zasad i trybu korzystania z obiektów użyteczności publicznej. Zatem Rada Miasta uchwalając regulaminy korzystania obiektów sportowych na terenie Miasta Lubań, uprawniona jest do wprowadzenia zasad i trybu korzystania z tych miejsc. Oznacza to w konsekwencji uprawnienie Rady do unormowania reguł dotyczących obowiązującego sposobu zachowania się podmiotów, które przebywają na terenach lub w obiektach o jakich mowa w art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym. Zdaniem organu nadzoru, na podstawie powołanej normy kompetencyjnej, radzie gminy nie przysługuje uprawnienie do decydowania o tym, jaki konkretnie podmiot ma administrować gminnymi obiektami i urządzeniami użyteczności publicznej. Taka materia nie mieści się bowiem ani w pojęciu zasad, ani w pojęciu trybu korzystania z tych obiektów. Wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o gospodarce komunalnej: Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego postanawiają o wyborze sposobu prowadzenia i form gospodarki komunalnej. Tak więc Rada może jedynie określić sposób i formę prowadzenia gospodarki komunalnej (np. przez osobę fizyczną, gminną jednostkę organizacyjną), a nie wskazywać imiennie oznaczony podmiot wykonujący te zadania. Zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym: Do zadań wójta należy w szczególności gospodarowanie mieniem komunalnym.. Wybór konkretnego podmiotu należy zatem do kompetencji Burmistrza jako organu gminy gospodarującego mieniem komunalnym (oczywiście w ramach uchwały Rady dotyczącej formy prowadzenia tej gospodarki). Powyższe oznacza, że każde działanie organu władzy, w tym także Rady Miasta Lubań musi mieć oparcie w obowiązującym prawie. Każda norma kompetencyjna musi być tak realizowana, aby nie naruszała innych przepisów ustawy. Zakres upoważnienia musi być zawsze ustalany przez pryzmat zasad demokratycznego państwa prawnego, działania w granicach i na podstawie prawa oraz innych przepisów regulujących daną dziedzinę. Naczelną zasadą prawa administracyjnego jest zakaz domniemania kompetencji. Ponadto należy podkreślić, iż normy kompetencyjne powinny być interpretowane w sposób ścisły, literalny. Jednocześnie zakazuje się dokonywania wykładni rozszerzającej przepisów kompetencyjnych oraz wyprowadzania kompetencji w drodze analogii. Na szczególną uwagę zasługuje tu wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 czerwca 2000 r. (K25/99, OTK 2000/5/141): Stosując przy interpretacji art. 87 ust. 1 i art. 92 ust. 1 Konstytucji, odnoszących się do źródeł prawa, takie zasady przyjęte w polskim systemie prawnym jak: zakaz domniemania kompetencji prawodawczych, zakaz wykładni rozszerzającej kompetencje prawodawcze oraz zasadę głoszącą, że wyznaczenie jakiemuś organowi określonych zadań nie jest

3 Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego 3 Poz równoznaczne z udzieleniem mu kompetencji do ustanawiania aktów normatywnych służących realizowaniu tych zadań (...) Powyższe stanowisko organu nadzoru potwierdza orzecznictwo sądowoadministracyjne. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2012 roku, sygn. akt: II OSK 2072/12 Sąd orzekający wskazał, że do zadań wójta należy w szczególności gospodarowanie mieniem komunalnym, stąd rada gminy (miasta) nie może w tym zakresie przejmować tych zadań związanych z gospodarowaniem mieniem komunalnym, w tym także określać administratora terenów przedmiotowych parków (wyrok NSA z dnia 21 września 2007 r. sygn. akt II FSK 1008/06). Mocą powołanego wyroku uchylono wyrok będący przedmiotem rozpoznania Naczelnego Sądu Administracyjnego i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd rozpoznający sprawę podzielił stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego i uchylił zapisy dotyczące administrowania obiektem użyteczności publicznej (vide: wyrok WSA we Wrocłąwiu, sygn. akt: III SA/Wr 113/12). Mając na uwadze powyższe, zasadne jest stwierdzenie uchwały we wskazanym zakresie. W załączniku nr 1 do uchwały Rada postanowiła, że: - przed wyjściem z szatni należy sprawdzić, czy szafka została zamknięta. Za rzeczy pozostawione w szafkach: pieniądze, klucze i inne przedmioty wartościowe kierownictwo obiektu nie ponosi odpowiedzialności. W obiekcie znajdują się skarbczyki, w których użytkownicy mają obowiązek pozostawiać rzeczy wartościowe ( pkt 16 rozdział I załącznika nr 1 do uchwały), - dzieci do lat 10 mogą przebywać w obiekcie oraz kąpać się wyłącznie pod opieką osób pełnoletnich (dorosłych ). Osoby te ponoszą pełną odpowiedzialność za powierzone ich opiece dzieci i odpowiadają za wszelkie szkody przez nie wyrządzone. Opiekun płaci za pobyt na pływalni według obowiązującego cennika (pkt 19 rozdział I załącznika nr 1 do uchwały), - osoby niszczące lub uszkadzające wyposażenie lub urządzenia obiektu ponoszą odpowiedzialność materialną za wyrządzone szkody. Za zniszczenie lub uszkodzenie wyposażenia obiektu oraz zanieczyszczenie wody w nieckach należne jest odszkodowanie w wysokości równowartości poniesionej szkody oraz utraconych korzyści (pkt 39 rozdział I załącznika do uchwały), - kryta Pływalnia Laguna Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Lubaniu nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek zdarzenia wynikłe z nieprzestrzegania niniejszego regulaminu (pkt 44 rozdział I załącznika nr 1 do uchwały), - za bezpieczeństwo osób wchodzących na pływalnię odpowiedzialność ponosi opiekun grupy, za bezpieczeństwo osób przebywających w wodzie odpowiedzialni są ratownicy (pkt 12 rozdział II załącznika nr 1 do uchwały), - za przedmioty wartościowe pozostawione w szatni, a nie oddane na przechowanie kierownikowi grupy lub do skarbczyka w kasie pływalni, kierownictwo pływalni nie odpowiada ( pkt 17 rozdział nr II załącznika nr 1 do uchwały), W załączniku nr 2 Rada postanowił, że: - za bezpieczeństwo osób ćwiczących w hali sportowej odpowiedzialny jest opiekun grupy a nad całością czuwa dyżurujący pracownik (pkt 18 załącznika nr 2 do uchwały), - w przypadku powstania szkód w hali sportowej oraz w szatni, osoby, grupy oraz organizatorzy imprez zobowiązują się do pokrycia strat finansowych lub usunięcia szkód na swój koszt (pkt 19 załącznika nr 2 do uchwały), - osoby, grupy korzystające z hali sportowej zobowiązane są do ubezpieczenia we własnym zakresie od nieszczęśliwych wypadków i kradzieży MOSiR nie bierze na siebie odpowiedzialności z tego tytułu (pkt 22 załącznika nr 2 do uchwały). W załączniku nr 3 Rada postanowiła, że: - za bezpieczeństwo podczas imprez (w tym będących imprezami masowymi) w miejscu i czasie ich trwania na terenie Stadionu odpowiada Organizator imprezy a podczas zajęć organizator tych zajęć ( 3 pkt 5 załącznika nr 3 do uchwały),

4 Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego 4 Poz za grupy odbywające zajęcia treningowe i sportowe na obiekcie Stadionu pełną odpowiedzialność biorą ich opiekunowie - trenerzy, instruktorzy lub kierownicy, zarówno w zakresie bezpieczeństwa uczestników jak i w zakresie wyrządzonych szkód materialnych ( 4 ust. 5 załącznika nr 3 do uchwały), - niedozwolone przedmioty wnoszone na teren Stadionu zostaną zarekwirowane i oddane do depozytu. Depozyt tworzy organizator imprezy, który po jej zakończeniu niezwłocznie wydaje zatrzymane przedmioty nie podlegające przepadkowi ( 6 pkt 2 załącznika nr 3 do uchwały), - zarządca Stadionu nie ponosi odpowiedzialności za zagubione na terenie Stadionu przedmioty, sprzęt i pieniądze ( 9 załącznika nr 3 do uchwały), - osoby naruszające zasady Regulaminu i porządku prawnego na terenie Stadionu będą pociągnięte do odpowiedzialności karnej, kamo-administracyjnej i cywilnej ( 10 ust. 2 załącznika nr 3 do uchwały), W załączniku nr 4 Rada postanowiła, że: - za ewentualne wypadki jakie mogą się zdarzyć podczas jazdy, niespowodowane zaniedbaniami administratora Skate parku, wyłączną odpowiedzialność ponosi osoba korzystająca z urządzeń (pkt 3 załącznika nr 4 do uchwały), - ryzyko związane z amatorskim i wyczynowym uprawianiem sportu ponosi uprawiający, w związku z czym administrator nie ponosi odpowiedzialności za szkody zarówno na osobie jak i mieniu, wynikłe z korzystania z urządzeń Skate parku jako związanymi z ryzykiem sportowym (pkt 14 załącznika nr 4 do uchwały). W załączniku nr 5 załącznika do uchwały Rada postanowiła, że: - osoby przypadkowe i grupy niezorganizowane korzystające z boiska i sprzętu bez wiedzy administratora, ponoszą wyłączność odpowiedzialność za powstałe wypadki (pkt 3 załącznika do uchwały nr 5 do uchwały), - kluby sportowe oraz grupy zorganizowane mogą prowadzić zajęcia pod kierunkiem trenera lub instruktora, którzy ponoszą odpowiedzialność za grupę (pkt 5 załącznika nr do uchwały), - administrator nie odpowiada za bezpieczeństwo osób korzystających z obiektu (pkt 6 załącznika nr do uchwały), - za rzeczy pozostawione na obiekcie administrator nie ponosi odpowiedzialności (pkt 7 załącznika nr 5 do uchwały), - osoby, które swoim zachowaniem utrudniają i zakłócają porządek w przeprowadzeniu zawodów lub imprez mogą być usunięte z obiektu przez służby porządkowe i pociągnięte do odpowiedzialności administracyjnej lub karnej, a w przypadku dewastacji do odpowiedzialności materialnej (pkt 10 załącznika nr 5 do uchwały), W załączniku nr 6 do uchwały Rada postanowiła, że: - poza planowymi zajęciami wymienionymi w pkt. 2 a szkoła nie ponosi odpowiedzialności za wypadki powstałe w trakcie korzystania z obiektu (pkt 9a załącznika nr 6 do uchwały), - za zniszczenia powstałe w czasie korzystania z boisk odpowiedzialność materialną ponoszą osoby korzystające (pkt 11 załącznika nr 6 do uchwały). W ocenie organu nadzoru również i te postanowienia regulaminów wykraczają poza przyznaną Radzie kompetencję wyrażoną w art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym. Przepis ten obejmuje swoim zakresem uregulowanie jedynie zasad oraz trybu korzystania z gminnych obiektów użyteczności publicznej. Przepis ten daje ogólną podstawę prawną do stanowienia przez radę gminy w zakresie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Tym samym rada gminy została wyposażona w dużą swobodę co do regulacji wskazanej kwestii. Jednakże w opinii organu nadzoru akt prawa miejscowego, jako akt o charakterze powszechnie obowiązującym, nie może zawierać regulacji odnośnie zasad odpowiedzialności. Powyższe przepisy regulaminów załączonych do badanej uchwały nie znajdują uzasadnienia w normie kompetencyjnej upoważniającej do jej podjęcia. Rada stanowiąc o odpowiedzialności określonych podmiotów za zapewnienie bezpieczeństwa przy korzystaniu z obiektu lub za pogorszenie stanu obiektu, czy zwalniając określone podmioty z odpowiedzialności za odniesione przez korzystających z obiektu kontuzje i straty materialne, wykroczyła poza zakres przyznanego jej przez ustawodawcę upoważnienia do uregulowania zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

5 Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego 5 Poz Kwestia odpowiedzialności za wyrządzenie szkody na mieniu bądź na osobie została uregulowana przez ustawodawcę w art. 415 i następnych Kodeksu cywilnego. Nie ma zatem potrzeby regulować tej kwestii w przedmiotowej uchwale. Poza tym Rada nie jest upoważniona do stanowienia o kwestiach ponoszenia odpowiedzialności za szkody, bowiem są one już uregulowane w aktach rangi ustawowej (Kodeks cywilny), a więc w aktach prawnych wyższej rangi w hierarchii źródeł prawa niż akt prawa miejscowego. Jak już wskazano wyżej, Rada Miasta zobligowana jest do działania na podstawie i w granicach prawa. Żaden zaś przepis prawa nie upoważnia Rady Miasta Lubań do stanowienia o odpowiedzialności osób korzystających z obiektów użyteczności publicznej i ich opiekunów prawnych. W szczególności upoważnienia tego nie można wywodzić z art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, nie jest to bowiem zasada ani tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Z powyższego wynika, że Rada przekroczyła zakres udzielonego jej upoważnienia. Wskazać należy, że zgodnie z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej organy władzy publicznej działają w granicach i na podstawie prawa. Oznacza to, iż każda norma kompetencyjna musi być tak realizowana, aby nie naruszała innych przepisów ustawy. Zakres upoważnienia musi być zawsze ustalany przez pryzmat zasad demokratycznego państwa prawnego, działania w granicach i na podstawie prawa oraz innych przepisów regulujących daną dziedzinę. Realizując kompetencję ustawową organ stanowiący musi ściśle uwzględniać wytyczne zawarte w upoważnieniu. Odstąpienie od tej zasady narusza związek formalny i materialny pomiędzy aktem wykonawczym, a ustawą, co z reguły stanowi istotne naruszenia prawa. Zarówno w doktrynie, jak również w orzecznictwie ugruntował się pogląd dotyczący wykładni norm o charakterze kompetencyjnym. Naczelną zasadą prawa administracyjnego jest zakaz domniemania kompetencji. Ponadto należy podkreślić, iż normy kompetencyjne powinny być interpretowane w sposób ścisły, literalny. Jednocześnie zakazuje się dokonywania wykładni rozszerzającej przepisów kompetencyjnych oraz wyprowadzania kompetencji w drodze analogii. Na szczególną uwagę zasługuje tu wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 28 czerwca 2000 r. (K25/99, OTK 2000/5/141): Stosując przy interpretacji art. 87 ust.1 i art. 92 ust. 1 konstytucji, odnoszących się do źródeł prawa, takie zasady przyjęte w polskim systemie prawnym jak: zakaz domniemania kompetencji prawodawczych, zakaz wykładni rozszerzającej kompetencje prawodawcze oraz zasadę głoszącą, że wyznaczenie jakiemuś organowi określonych zadań nie jest równoznaczne z udzieleniem mu kompetencji do ustanawiania aktów normatywnych służących realizowaniu tych zadań (...). Powyższe potwierdza również orzecznictwo sądowoadministracyjne. W wyroku z dnia 16 listopada 2011 roku, sygn. akt: IV SA/Po 672/11 użyte w art. 40 ust 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym pojęcie "zasady i tryb korzystania" zawiera w sobie kompetencję organu stanowiącego gminy do formułowania w stosunku do terenów i urządzeń użyteczności publicznej norm i zasad prawidłowego postępowania. Jednak rada gminy na podstawie powyższej regulacji nie jest uprawniona do wprowadzenia do zaskarżonego aktu prawa miejscowego jakichkolwiek przepisów ustalających lub modyfikujących odpowiedzialność kamą i cywilną. Nie budzi wątpliwości, iż użyte w art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym pojęcie "zasady i tryb korzystania" zawiera w sobie kompetencję organu stanowiącego gminy do formułowania w stosunku do obiektów i urządzeń użyteczności publicznej norm i zasad prawidłowego postępowania, ustalania obowiązujących reguł zachowania się, określenia ustalonego porządku zachowania się. Oznacza to w konsekwencji uprawnienie rady gminy do wprowadzenia reguł dotyczących obowiązującego sposobu zachowania się podmiotów, które korzystają z obiektów lub urządzeń, o jakich mowa w art. 40 ust. 2 pkt 4 ww. ustawy. Zaprezentowane stanowisko potwierdza ugruntowane w tym zakresie orzecznictwo sądowo - administracyjne, np. wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 15 kwietnia 2010 r., sygn. II SA/Go 170/10, wyrok WSA w Olsztynie z dnia 02 września 2010 r., sygn. akt II SA/Ol 659/10, wyrok WSA w Poznaniu z dnia 16 listopada 2011 r., sygn. akt IV SA/Po 672/11. Wobec tego w przyjętej uchwale na podstawie powołanej normy prawa, Rada Miasta Lubań nie była uprawniona do określenia zasad odpowiedzialności cywilnej w związku z korzystaniem z tego obiektu. Podkreślić przy tym należy, że akt prawa miejscowego - akt o charakterze powszechnie obowiązującym nie może zawierać regulacji dotyczących podstaw i zakresu odpowiedzialności zarówno gminy jak i innych podmiotów prawa. Postanowienia dotyczące zakresu wzajemnych roszczeń i odpowiedzialności mogą zostać zawarte jedynie w ustawie lub na mocy czynności prawnej, np. umowy. Należy tu wskazać np. na przepisy

6 Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego 6 Poz art. 415 i nast. Kodeksu cywilnego, które regulują kwestię odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych. Tym bardziej, regulacja taka nie znajduje uzasadnienia w art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 7 października 2010 r., w sprawie o sygn. akt III SA/Wr 421/10 "Podkreślić należy, że zarówno Gmina, jak i poszczególni jej członkowie, korzystający z obiektu miejskiego, zobowiązani są do przestrzegania prawa powszechnie obowiązującego, w tym przepisów prawa cywilnego. Nie budzi bowiem wątpliwości, że stosunki prawne pomiędzy zarządcą boiska, a osobą uprawnioną do korzystania z niego, mają charakter cywilnoprawny i podlegają regulacjom prawa cywilnego. Zbytecznym zatem jest regulowanie w drodze prawa miejscowego materii objętej przepisami hierarchicznie wyższymi." Gdy zaś chodzi o zapisy regulaminów dotyczące odpowiedzialności za rzeczy pozostawione na terenie obiektu (pkt 17 rozdział II, 9 załącznika nr 3 do uchwały, pkt 7 załącznika nr 5 do uchwał) czyli odpowiedzialność podmiotu za mienie powierzone należy bezwzględnie stosować przepisy kodeksu cywilnego, które nie tylko dają możliwość uregulowania tej kwestii w umowie cywilnoprawnej, ale również zawierają zasady odpowiedzialności cywilnoprawnej za szkody wyrządzone w mieniu czy na osobie Ponadto w ocenie organu nadzoru pozostawienie rzeczy na terenie obiektu z reguły oceniane powinno być jako zagubienie rzeczy. Postępowanie z rzeczami zagubionymi regulują odpowiednie przepisy Kodeksu cywilnego art. 183 i 184. Zgodnie z tymi przepisami: 1. Kto znalazł rzecz zgubioną, powinien niezwłocznie zawiadomić o tym osobę uprawnioną do odbioru rzeczy. Jeżeli znalazca nie wie, kto jest uprawniony do odbioru rzeczy, albo jeżeli nie zna miejsca zamieszkania osoby uprawnionej, powinien niezwłocznie zawiadomić o znalezieniu właściwy organ państwowy. 2. Przepisy o rzeczach znalezionych stosuje się odpowiednio do rzeczy porzuconych bez zamiaru wyzbycia się własności, jak również do zwierząt, które zabłąkały się lub uciekły (art. 183) 1. Pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności oraz rzeczy mające wartość naukową lub artystyczną znalazca powinien oddać niezwłocznie na przechowanie właściwemu organowi państwowemu, inne zaś rzeczy znalezione tylko na żądanie tego organu. 2. Jeżeli znalazca przechowuje rzecz u siebie, stosuje się odpowiednio przepisy o nieodpłatnym przechowaniu" (art. 184). Dodatkowo wskazać należy, że na podstawie upoważnienia z art. 185 Kodeksu cywilnego Rada Ministrów wydała w dniu 14 czerwca 1966 r. rozporządzenie w sprawie rzeczy znalezionych (Dz. U. Nr 22, poz. 141 ze zm.). Rozporządzenie to określa organy właściwe do przechowywania rzeczy znalezionych i do poszukiwania osób uprawnionych do ich odbioru, zasady przechowywania tych rzeczy oraz sposób poszukiwania osób uprawnionych do odbioru. W ocenie organu nadzoru we wskazanych wyżej przepisach załączników do uchwały dochodzi do przemieszania materii prawa administracyjnego z prawem cywilnym i charakterystycznymi dla relacji prywatnoprawnych postanowieniami występującymi między podmiotami będącymi stronami umowy. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 15 marca 2007 roku (sygn. akt II SA/Wr 745/06, publik. NZS 2007/4/69) narusza prawo nie tylko akt prawa miejscowego, który wykracza poza upoważnienie zawarte w delegacji ustawowej, ale również taki, który zawiera ustalenia w kwestiach ustawowo przekazanych do regulacji umownej. W 10 ust. 2 załącznika nr 3 do uchwały Rada postanowiła, że osoby naruszające zasady Regulaminu i porządku prawnego na terenie Stadionu będą pociągnięte do odpowiedzialności karnej, kamoadministracyjnej i cywilnej. Z kolei mocą pkt 10 załącznika nr 5 do uchwały Rada postanowiła, że osoby, które swoim zachowaniem utrudniają i zakłócają porządek w przeprowadzeniu zawodów lub imprez mogą być usunięte z obiektu przez służby porządkowe i pociągnięte do odpowiedzialności administracyjnej lub karnej, a w przypadku dewastacji do odpowiedzialności materialnej. W pierwszej kolejności podkreślić należy, że postanowienia te wykraczają poza przyznaną radzie kompetencje. Poza tym należy wskazać, że zgodnie z art. 42 Konstytucji Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia ( ). Odpowiedzialność karną za określone czyny regulują zatem przepisy ustawowe i niedopuszczalne jest wprowadzanie przypadków wystąpienia takiej odpowiedzialności w przepisach prawa miejscowego. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 15 maja 2012 r. (III SA/Wr 113/12): Upoważnienie zawarte w art. 40 ust. 2 pkt 4 u.s.g. przyznaje organowi stanowiącemu gminy kompetencję do formułowania w stosunku do terenów i urządzeń użyteczności publicznej norm i zasad prawidłowego postępowania, ustalania obowiązujących reguł zachowania się przez korzystających z takich

7 Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego 7 Poz terenów i urządzeń (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 27 stycznia 2010 r., II SA/Go 974/09). Jednakże rada gminy nie jest na tej podstawie uprawniona do wprowadzenia w akcie prawa miejscowego jakichkolwiek przepisów ustalających lub modyfikujących odpowiedzialność cywilnoprawną, karną lub administracyjną (tak w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 16 listopada 2011 r., IV SA/Po 672/11). Mając na uwadze powyższe, zasadne jest stwierdzenie nieważności wskazanych wyżej postanowień przedmiotowej uchwały. Rada mocą 6 pkt 2 załącznika nr 3 do uchwały postanowiła, że niedozwolone przedmioty wnoszone na teren Stadionu zostaną zarekwirowane i oddane do depozytu. Depozyt tworzy organizator imprezy, który po jej zakończeniu niezwłocznie wydaje zatrzymane przedmioty nie podlegające przepadkowi. Z treści tego przepisu wynika zatem, że przedmioty, które w ocenie organizatora imprezy uznane zostaną za podlegające przepadkowi nie zostaną zwrócone właścicielowi. W ocenie organu nadzoru zapis ten został podjęty z przekroczeniem upoważnienia ustawowego zawartego w art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym. Ponadto kwestionowany zapis dopuszcza nieuzasadnioną ingerencję organizatora imprezy w prawo własności osoby korzystającej z obiektu sportowego. Wskazać należy, że stosownie do treści art. 142 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodek cywilny (Dz. U. z 1964, Nr 16, poz. 93 ze zm.) w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą. Zatem niedopuszczale jest ingerowanie w cudze prawo własności w przypadku, gdy ingerencja ta nie wynika z przepisów ustawowych. Jednocześnie kwestia przepadku rzeczy została uregulowana w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodek karny (Dz. z 1997 r., Nr 88, poz. 553 ze zm.). Po pierwsze przepadek jest środkiem karnym (art. 39 pkt 4 kodeksu karnego), a po drugie przepadek może orzec jedynie sąd i to w sytuacji gdy pochodzą one z przestępstwa ( 44 1 kodeksu karnego). Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że Rada podejmując kwestionowany zapis, nie tylko przekroczyła zakres udzielonego jej upoważnienia ale również zmodyfikowała kwestię przepadku przedmiotów uregulowaną w przepisie rangi ustawowej ( 39 pkt 4 oraz 44 1 kodeksu karnego), a więc usytuowanym wyżej w hierarchii źródeł prawa niż akt prawa miejscowego. Powyższe obliguje organ nadzoru do stwierdzenie jego nieważności z uwagi na istotne naruszenie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym w zw. z art. 7 i 94 Konstytucji oraz art. 39 pkt 4 i art.44 1 kodeksu karnego. Mając na uwadze powyższe orzeczono jak na wstępie. Od niniejszego rozstrzygnięcia przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu za pośrednictwem organu nadzoru Wojewody Dolnośląskiego, w terminie 30 dni od dnia jego doręczenia. Zgodnie z art. 92 ustawy o samorządzie gminnym stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności uchwały organu gminy wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego. Wojewoda Dolnośląski: A. M. Skorupa