4.4. Ocena zgodności dotychczasowego uŝytkowania i zagospodarowania z warunkami przyrodniczymi

Transkrypt

1 Studium ekofizjograficzne dla obszaru połoŝonego w rejonie Zakola Wawerskiego zgodności a z warunkami Ocenę tę trudno przeprowadzić z uwagi na dokonujące się y form obszaru. Kwestie te zostaną jeszcze rozwinięte w ocenie. Obecnie jest to obszar, na którym zaprzestano juŝ produkcji rolniczej, ale nie w pełni wykształciła się potencjalnie najbardziej prawdopodobna forma a czyli teren zabudowany. Przekształcenia dokonują się w sposób chaotyczny i niekontrolowany. W związku ze specyfiką przyrodniczego obszaru, za podstawowe kryteria tej oceny przyjęto: brak udokumentowanych na terenach rozwoju zabudowy oznacza to, Ŝe nie występują konflikty między ochroną przyrody a zabudową; poziom wód gruntowych obszary charakteryzujące się wysokim poziomem wód gruntowych nie powinny być zabudowywane - jest to niekorzystne z punktu widzenia się warunków klimatycznych (lokalnych) dla przyszłych mieszkańców, na ogół wiąŝe się z likwidacją występowaniem zbiorowisk roślinnych (i towarzyszącej im fauny) o duŝym znaczeniu ekologicznym w skali lokalnej; ma zasadnicze znaczenie z punktu widzenia funkcji retencyjnych klasa bonitacji gleb w miastach tereny o glebach wysokich powinno się w maksymalnym przeznaczać pod tereny zieleni odporność wykorzystano tu wyniki oceny opisanej w punkcie 4??; tereny podatne, czyli najbardziej wraŝliwe (np. uwagi na występowanie gruntów organicznych, wysoki poziom wód gruntowych, czy występowanie fauny) nie powinny być przekształcane zabudowywane. Podstawowe informacje słuŝące do przeprowadzenia oceny zawarte są w Załączniku 7 zawierającym szczegółową charakterystykę wszystkich jednostek. Do oceny zgodności rozpatrywano oddzielne obydwa elementy. Oddzielnie analizowano uŝytkowanie związane z aktualnym stopniem wykorzystania do potrzeb działalności człowieka oraz, które niekoniecznie nawiązuje do wykorzystania gospodarczego. Taki ujęcie problemu wynikało ze specyfiki, który na znacznej powierzchni nie pełni funkcji stricte uŝytkowych dotyczy to zwłaszcza terenów porolnych - pokrytych niską, a jednak znaczących dla funkcjonowania 113

2 Studium ekofizjograficzne dla obszaru połoŝonego w rejonie Zakola Wawerskiego przyrodniczego i zwykle zgodnych z warunkami. NaleŜy podkreślić, Ŝe ze względu na połoŝenie w granicach miasta nie brano pod uwagę potencjału glebowego do pełnienia funkcji rolniczej, gdyŝ inne czynniki wykluczają tę formę (m.in. zanieczyszczenie powietrza). Szczegółową charakterystykę kategorii przedstawia tabela 4.5. Tabela 4.5. Kwalifikacja jednostek ze względu na ocenę zgodności zgodne częściowo Kwalifikacja jednostek - brak sytuacji konfliktowych pomiędzy warunkami a ich m oraz funkcją uŝytkową, w granicach nie występują tereny wraŝliwe np. zbyt płytko zalegające wody gruntowe i grunty organiczne oraz wszystkie tereny lasów i zieleni jak ogrody działkowe; - uŝytkowane, których nawiązuje do i zapewnia ich zachowanie, dotyczy to m.in. terenów w obrębie międzyzawala o ile nie pojawiają się tam tereny zabudowy, oraz terenów zawala, gdzie występują warunki wraŝliwe na przekształcenia, płytkie zaleganie wód podziemnych grunty organiczne, tereny cennych zbiorowisk roślinnych - pojawiają się sytuacje konfliktowe do typowych problemów naleŝy brak kanalizacji deszczowej i/lub sanitarnej, obszary na których występują zwały wyrównujące (nasypy) zmieniające warunki na terenie są to dotychczas niewielkie płaty, obszary gdzie występują przekształcenia odwracalne np. tory crossowe - tereny na których uŝytkowanie lub przyczynia się do pogorszenia stanu oraz powstania sytuacji konfliktowych np. obszary zabudowy zlokalizowane w dnie doliny - obszarze najbardziej wraŝliwym na przekształcenia (utwory, gleby, szata roślinna) wykorzystywane są jako miejsca eksploatacji kopalin, co przyczynia się do trwałej degradacji przyrodniczego, występowanie torów crossowych likwidujących siedliska cenne przyrodniczo Brak zgodności a z warunkami występuje na obszarze sporadycznie. Dotyczy to zaledwie kilku jednostek zlokalizowanych głównie w obszarze międzywala. Konflikty te są szczególnie problematyczne ze względu na wysokie walory przyrodnicze tej części. 114

3 Studium ekofizjograficzne dla obszaru połoŝonego w rejonie Zakola Wawerskiego Obecnie objętego opracowaniem jest w znacznym częściowo z warunkami. Sytuacja ta wynika z występowania elementów przyczyniających się do pogarszania i głównym problemem jest tu brak kanalizacji sanitarnej oraz wykorzystanie sieci hydrograficznej do odprowadzania wód opadowych bez odpowiedniego ich podczyszczenia. Są to tereny Ŝywiołowej urbanizacji, gdzie zwykle pojawiają się sytuacje konfliktowe pomiędzy warunkami a ich m. pozbawione sytuacji konfliktowych to wciąŝ znaczny obszar w rejonie Zakola Wawerskiego, co jest sytuacją rzadką w innych częściach miasta. Szczegółowy rozkład jednostek przyrodniczo- o róŝnej zgodności przedstawia ryc

4 użytkowanie i 62 Częsciowo użytkowanie i m 64 Ryc zgodności użytkowania i Niezgodne Granica 116

5 Studium ekofizjograficzne dla obszaru połoŝonego w rejonie Zakola Wawerskiego PrzeobraŜenia w wyniku działalności gospodarczej oraz procesów naturalnych mogą przyczyniać się do powstawania wielu problemów wpływających na stan i funkcjonowanie przyrodniczego. Na terenie przeobraŝenia są związane głównie z działalnością inwestycyjną, a w mniejszym z oraz procesami naturalnymi. Te pierwsze to głównie stopniowa chaotyczna zabudowa kolejnych obszarów. Postępujący proces przekształceń sposobu prowadzi przede wszystkim do terenów biologicznie czynnych, pełniących istotne funkcje środowiskowe nie tylko lokalnie, ale w skali miasta. Charakter i intensywność przyrodniczym analizowanego obszaru określono na podstawie interpretacji wyników porównania stanu zabudowy i w latach 70. (Mapa Województwa Stołecznego Warszawskiego, Biuro GGK m.st. Warszawy wg stanu z 1974) z obecnym sposobem zabudowy. Wyniki tego porównania interpretowano w następujący sposób: całkowita a sposobu a (głównie z rolniczego w tereny zabudowane); oznacza to, Ŝe sposób funkcjonowania przyrodniczego uległ przekształceniu; obecnie jest on całkowicie podporządkowany warunkom stworzonym przez człowieka (ograniczona powierzchnia biologicznie czynna, a utworów powierzchniowych, gleby, wprowadzanie gatunków obcych ogrody, a procesów hydrologicznych odprowadzanie wód deszczowych do sieci hydrograficznej); są to w większości y nieodwracalne; częściowa a sposobu a dotyczy terenów gdzie y są niewielkie lub zachodzą stopniowo, a w sposób funkcjonowania w znacznym pozostał zbliŝony do tego z przed 30 lat, są to zwykle mozaiki terenów zabudowanych. Częściowe y dotyczą takŝe tych terenów gdzie y związane są z dynamiką naturalnych procesów np. sukcesja wtórna 14 ; brak w sposobie a obejmuje tereny nie zmienione lub gdy y zachodzące maja charakter odwracalny i zachodzą na znikomej powierzchni w granicach. 14 Zmiana zbiorowiska roślinnego zmierzająca do odtworzenia się naturalnego zbiorowiska charakterystycznego dla lokalnych warunków środowiskowych dotyczy na terenie głównie terenów porolnych. 117

6 Studium ekofizjograficzne dla obszaru połoŝonego w rejonie Zakola Wawerskiego Szczegółową charakterystykę kategorii przedstawia tabela 4.6. Tabela 4.6. duŝa intensywność i nieodwracalny charakter Kryteria/sposób oceny y intensywne całkowicie przekształcające procesy przyrodnicze np. tereny które uległy całkowitemu przekształceniu z uŝytkowanych rolniczo w zabudowane, a takŝe obszary rozległych nasypów budowlanych i drogowych, tereny eksploatacji kopalin (miedzywale Wisły) średnia intensywność niska intensywność i częściowo odwracalny charakter brak y częściowe, gdy procesy przyrodnicze wciąŝ zajmują znaczną powierzchnię, np. obszary które zostały częściowo zabudowane a zabudowa jest rozproszona z duŝym udziałem terenów aktywnych biologicznie, tereny na których występują y intensywne drobnopowierzchniowe (na niewielkich powierzchniach) jak nasypy y związane są z procesami o charakterze naturalnym -, które nie uległy zabudowie, a na ich terenie obserwowane są obecnie procesy sukcesji naturalnej, lub y odwracalne brak objawów sposobu, procesy przyrodnicze pozostały niezmienione Największe y jakie zaobserwowano w ciągu ostatnich ponad dwudziestu lat związane są z intensywnym rozwojem zabudowy mieszkaniowej wzdłuŝ ulic Wał Miedzeszyński i Trakt Lubelski. Tereny te charakteryzują się duŝą w południowej i średnią w północnej ą. Tereny o niewielkich ach to przede wszystkim te, które są połoŝone w dolinie Wisły a takŝe w rozległym kompleksie terenów otwartych w północnej części obszaru objętego opracowaniem oraz towarzyszące lokalnym ciekom wodnym. Tereny na których praktycznie nie zaobserwowano to tereny jednostek przyrodniczo- lasów, cmentarza oraz Wisły. Szczegółowy rozkład jednostek przyrodniczo- o róŝnym charakterze i przedstawia ryc

7 Duża intensywność i nieodwracalny charakter 62 intensywność m 64 Ryc intensywność i częściowo odwracalny charakter Granica 119

8 Studium ekofizjograficzne dla obszaru połoŝonego w rejonie Zakola Wawerskiego stanu i oraz Na ogół ocenę stanu odnosi się do stanu poszczególnych komponentów (woda, powietrze gleba, itd.). W podobny sposób, a więc w odniesieniu do tych komponentów, identyfikowane są zagroŝenia (częściej źródła ). Dla analizowanego głównymi komponentami, których stan ma znaczenie z punktu widzenia obecnego i planowanego a przestrzennego jest powietrze atmosferyczne, wody powierzchniowe i podziemne oraz utwory powierzchniowe. Na podstawie dostępnych informacji o stanie wymienionych wyŝej komponentów (Załącznik 7) stwierdzić moŝna, Ŝe źródła, zlokalizowane w znacznym poza obszarem i nawiązują do funkcjonowania wielkiego miasta (zanieczyszcenie powietza, degradacja gleb i wód powierzchniowych oraz podziemnych). Na terenie zidentyfikowano następujące źródła zanieczyszczeń: - zagroŝenia wód powierzchniowych odprowadzanie niepodczyszczonych wód opadowych do sieci hydrograficznej, likwidowanie składowych sieci hydrograficznej np. zasypywanie rowów - zagroŝenia wód podziemnych: składowanie odpadów, odprowadzanie ścieków nieoczyszczonych, brak kanalizacji sanitarnej i deszczowej, przesiąkanie substancji ropopochodnych (m.in. na terenach wykorzystywanych do crossu motorowego), tworzenie nasypów przyczyniających się do y stosunków wodnych, eksploatacja kopalin, - zagroŝenie jakości powietrza występowanie indywidualnych paleniska i w rezultacie licznych niskich emitorów, miejscowe zagroŝenia hałasu Stopnie zagroŝenia określono w podziale na duŝy i mały (por. tabela 4.7.) zdecydowano się nie wskazywać terenów pozbawionych, gdyŝ na obszarze miasta jakość przyrodniczego podlega zróŝnicowanym zagroŝeniom. Tabela 4.7. Oceny stanu i oraz Czynniki sprzyjające zagroŝeniom przyrodniczego występuje zagroŝenie bezpośrednie wód powierzchniowych i podziemnych, jakości powietrza (np. szamba, nasypy, niskie emitory brak jest bezpośrednich wód powierzchniowych i podziemnych, jakości powietrza Szczegółowy rozkład jednostek przyrodniczo- o róŝnym charakterze i przedstawia ryc

9 Studium ekofizjograficzne dla obszaru połoŝonego w rejonie Zakola Wawerskiego Tereny na których istnieje duŝa moŝliwość zlokalizowane są głównie pomiędzy ulicą Wał Miedzeszyński a wschodnią granicą obszaru objętego opracowaniem. Wyjątek stanowią tereny otwarte połoŝone pomiędzy ulicą Wąbrzeską a Kanałem Nowa Ulga, tereny towarzyszące wspomnianemu Kanałowi, tereny lasów zlokalizowane na południowy zachód od ulicy Spadowej oraz tereny pokryte trwałą roślinnością niską na organicznych zlokalizowane na południowo-wschodnim krańcu obszaru objętego opracowaniem. Większość terenów charakteryzujących się niską ą znajduje się w międzywalu Wisły. Szczegółowy rozkład jednostek przyrodniczo- o róŝnych ach przedstawia ryc Kompletna ocena wszystkich jednostek zawarta jest w tabeli

10 Ryc stanu i zagrożeń 62 Duży stopień zagrożeń m 64 zagrożeń Granica 122

11 Ryc możliwości zagrożeń Duża m 64 Tereny nie objęte oceną (brak bezpośrednich zagrożeń) Granica 123

12 Tabela 4.8. zbiorcza jednostek przyrodniczo Zakola Wawerskiego Symbol Typ 1 Mozaika terenów mineralnych wysokich klas bonitacji 2 Tereny pokryte niską na 3 Tereny pokryte niską na stanu w stanu stanu w celu powiązania przestrzennego nowej zabudowy otoczeniem zgodności stanu i 4 Tereny pokryte niską na organicznych niskich 5 Tereny lasów na organicznych Brak 6 Tereny pokryte niską na mineralnych wysokich klas bonitacji 7 Mozaika terenów w Postulat likwidacji pojedynczych, zdewastowanych zabudowań

13 Symbol Typ 8 Tereny pokryte niską na stanu w 9 Tereny zabudowane 10 Tereny komunikacji 11 Tereny zabudowane stanu stanu Brak znaczących z uwagi na obecną duŝą intensywność zabudowy; postulat ujednolicenia ogrodzeń i częściowa likwidacja nośników reklamowych; uporządkowania napowietrznych linii energetycznych i telefonicznych zgodności stanu i

14 Symbol Typ stanu 12 Tereny zabudowane 13 Tereny lasów na organicznych 14 Tereny pokryte niską na mineralnych wysokich klas bonitacji 15 Mozaika terenów w stanu stanu Średnie walory Brak znaczących z uwagi na obecną duŝą intensywność zabudowy; postulat ujednolicenia ogrodzeń i częściowa likwidacja nośników reklamowych; uporządkowania napowietrznych linii energetycznych i telefonicznych Postulat ujednolicenia ogrodzeń i częściowa likwidacja nośników reklamowych; uporządkowania napowietrznych linii energetycznych i telefonicznych zgodności stanu i

15 Symbol Typ 16 Mozaika terenów 17 Mozaika terenów otwartych na 18 Mozaika terenów otwartych na mineralnych wysokich klas bonitacji 19 Tereny pokryte niską na mineralnych wysokich klas bonitacji 20 Mozaika terenów stanu w w w w stanu Brak Brak stanu w celu powiązania przestrzennego nowej zabudowy otoczeniem Postulat ujednolicenia ogrodzeń i częściowa likwidacja nośników reklamowych; uporządkowania napowietrznych linii energetycznych i telefonicznych zgodności stanu i Niezgodne

16 Symbol Typ 21 Tereny lasów na mineralnych 22 Mozaika terenów 23 Tereny wód powierzchniowych 24 Mozaika terenów 25 Tereny ogrodów działkowych 26 Mozaika terenów 27 Tereny pokryte niską na Średnie Średnie stanu w w w stanu stanu Postulat ujednolicenia ogrodzeń; uporządkowania napowietrznych linii energetycznych i telefonicznych w celu powiązania przestrzennego nowej zabudowy otoczeniem zgodności stanu i

17 Symbol Typ stanu 28 Tereny zabudowane 29 Mozaika terenów 30 Mozaika terenów 31 Tereny pokryte niską na 32 Tereny pokryte niską na 33 Mozaika terenów otwartych na mineralnych wysokich klas bonitacji w w w stanu Brak Brak stanu Postulat ujednolicenia ogrodzeń; uporządkowania napowietrznych linii energetycznych i telefonicznych Postulat likwidacji nośników reklamowych; uporządkowanie napowietrznych linii energetycznych i telefonicznych w celu powiązania przestrzennego nowej zabudowy otoczeniem w celu powiązania przestrzennego nowej zabudowy otoczeniem zgodności stanu i

18 Symbol Typ stanu 34 Tereny zabudowane 35 Mozaika terenów 36 Mozaika terenów 37 Tereny pokryte niską na organicznych niskich 38 Tereny pokryte niską na organicznych niskich 39 Tereny lasów na mineralnych 40 Mozaika terenów w w w 41 Tereny cmentarzy stanu Brak Brak stanu Postulat uporządkowania charakteru zabudowy dla nowej zabudowy dla nowej zabudowy zgodności Bez stanu i

19 Symbol Typ 42 Mozaika terenów stanu w 43 Tereny zabudowane 44 Mozaika terenów 45 Tereny pokryte niską na organicznych niskich 46 Mozaika terenów 47 Tereny ogrodów działkowych 48 Tereny ogrodów działkowych 49 Tereny ogrodów działkowych Średnie Zasoby częściowo uŝytkowane stanu Brak Brak stanu dla nowej zabudowy dla nowej zabudowy dla nowej zabudowy zgodności stanu i

20 Symbol Typ stanu 50 Tereny zabudowane 51 Tereny zabudowane 52 Tereny zabudowane 53 Tereny lasów na mineralnych 54 Tereny lasów na mineralnych 55 Mozaika terenów 56 Tereny pokryte niską na organicznych niskich w 57 Tereny zabudowane stanu Brak stanu dla nowej zabudowy Posulat uporządkowania istniejącej zabudowy dla nowowprowadza nej zabudowy Częściowa likwidacja nośników reklamowych, uporządkowanie napowietrznych linii energetycznych i telefonicznych zgodności DuŜe stanu i

21 Symbol Typ stanu 58 Tereny komunikacji 59 Mozaika terenów 60 Tereny ogrodów działkowych 61 Tereny pokryte na 62 Mozaika terenów 63 Mozaika terenów 64 Tereny eksploatacji powierzchniowej w w w stanu stanu zgodności - Uporządkowanie zabudowy i napowietrznych linii energetycznych i telefonicznych, likwidacja nośników reklamowych, uporządkowania istniejącej zabudowy i stanu i Niezgodne

22 Symbol Typ 65 Tereny pokryte na Tereny pokryte na 67 Tereny ogrodów działkowych stanu 68 Tereny zabudowane 69 Tereny pokryte na 70 Tereny pokryte na 71 Tereny pokryte na 72 Tereny pokryte na stanu stanu zgodności stanu i Niezgodne Niezgodne

23 Symbol Typ 73 Tereny lasów na mineralnych 74 Tereny pokryte na 75 Tereny pokryte na 76 Tereny pokryte na 77 Tereny pokryte na 78 Tereny pokryte na 79 Tereny wód powierzchniowych 80 Tereny wód powierzchniowych stanu 81 Tereny zabudowane stanu stanu zgodności stanu i Niezgodne Niezgodne