WIĄZAĆ! I. Z CZEGO, NÁ CZYM I

Transkrypt

1

2 Od auforki Makrama to umiejętność ręcznego wiązania węzłów w koronkowe wzory z nici, rzemyków, sznurków, tasiemek, rafii itp. Historia makramy ma już niejedno tysiąclecie. Na przestrzeni wieków wiązanie węzłów s/użyło różnym celom. Starożytny wschód znał pismo węzełkowe. Pierwsi żeglarze pletli łańcuszki talizmany i przywiązywali je na czubku masztu. Inkowie w Peru wiązali naszyjniki. Słowo makrama", jak podają źródła encyklopedyczne, jest pochodzenia arabskiego i w tłumaczeniu oznacza taśmę, koronkę wiązaną artystycznie. W średniowieczu technika wiązania przeniknęła z Bliskiego Wschodu do Europy. W XIV i XV wieku węzełkowe koronki były znane we Włoszech, Hiszpanii, potem również w Anglii, Holandii, Francji, Niemczech. Do wiązania pasmanterii i ornamentów używano najczęściej złotych i srebrnych nici, którymi przystrajano szaty dostojników. W późniejszych wiekach bogate mieszczki ozdabiały makrama wnętrza mieszkań. Wiązały narzuty, story, lambrekiny, serwety, makaty itd. W czasie swojej wielowiekowej historii niejednokrotnie o makramie zapominano, ale dzięki oryginalności wzorów i deseni oraz trwałości wiązania makrama odradzała się na nowo. Tak też było, kiedy w XIX w. i pierwszej połowie XX w. rozwój maszynowych technik dziewiarskich sprawił, że zainteresowanie rękodziełem niemal całkowicie zanikało. Dopiero w ostatnich latach zaczęło powracać do ręcznych prac, które są niepowtarzalne i pozwalają na ujawnienie własnej inwencji twórczej. Przypomniano więc sobie również o istnieniu makramy. Makrama daje nieograniczone możliwości twórcze, ale jako rękodzieło wymaga zręczności manualnej oraz wyczucia w nawijaniu i zaciąganiu węzłów. Te wszystkie cechy nabywa się przez wytrwałe ćwiczenia. Wiązanie koronek makramowych wciąga i pochłania bez reszty. Zajmowanie się makrama nie jest kosztowne. Potrzebne przybory i materiały to: deska pomocnicza, gwoździki i sznurki, które kupuje się w sklepach powroźniczych, z przyborami szewskimi i pasmanteriach. Za to można wyczarować ze sznurków, tasiemek itp. torebki, siatki, paski, wisiorki, bransoletki, chustki, kamizelki, ozdoby na ściany, makaty, abażury, gazeciarki, zasłony, narzuty, serwetki, okładki na książki, koszyki na kwiaty, owoce. 3

3 I. Z CZEGO, NÁ CZYM I WIĄZAĆ! Surowce odpowiednie do wiązania Do wiązania przedmiotów użytkowych, takich jak paski, torebki, siatki, naszyjniki, kamizelki nadają się sznurki bawełniane, lniane, sułasz, sznureczki jedwabne i syntetyczne, grubsze kordonki, gruba włóczka, sznureczki rymarskie i szewskie, laseta itp., zaś wyroby dekoracyjne, np. serwety, abażury, makaty, ozdoby na ścianę oprócz wyżej wymienionych sznurków robi się ponadto z rogożyny, sizalu, rafii, sznurków papierowych, rzemyczków skórzanych itp. Możliwości są więc duże z tym, że sznurki muszą mieć odpowiednią długość, wskazane jest również, aby były okrągłe i o słabym skręcie. Sznurek o mocnym skręcie nadaje się do wiązania, ale jest mniej podatny przy nawijaniu węzłów i wyrób jest mniej efektowny. Sposób obliczania długości sznurków Jeżeli nie można z różnych powodów zastosować się do zaleceń zawartych w opisie przykładowego modelu, powiększa się lub zmniejsza wymiary, albo gdy występują trudności w nabyciu określonego gatunku i grubości tworzywa, wówczas można samemu obliczyć potrzebne 4 długości sznurków. Na przedmioty, których wiązania rozpoczyna się zawieszeniem sznurków złożonych na pół pojedynczą pętlą mocującą, potrójną lub poczwórną oraz ozdobnie z pikotkiem, na wyroby wykonane z cienkiego tworzywa grubości 1,5 2 mm, wystarczy ośmiokrotna długość każdego sznurka. Przy grubości sznurka 3 4 mm odmierza się sznurki dziesięciokrotnej długości, a przy mocno zabudowanej makramie sznurki powinny mieć dwunastokrotną długość. Na takie przedmioty, których wiązanie rozpoczyna się zawieszeniem sznurków podwójną pętlą mocującą z frędzlą lub od środka, np. przy pasku do sukienki, długości sznurków oblicza się następująco: jeśli wiązane są z cienkiego sznurka, każdy z nich musi mieć czterokrotną długość przedmiotu plus długość frędzla, z grubszego sznurka pięciokrotną długość przedmiotu plus długość frędzla, z grubego sznurka sześciokrotną długość przedmiotu plus długość frędzla. Pomocnicze przyrządy i przedmioty do wiązania Do wiązania potrzebne są następujące przybory (fot. I)

4 deska pomocnicza, szpilki z dużymi łebkami (najlepiej szklanymi, aby nie kaleczyć palców), centymetr krawiecki do odmierzania długości sznurków, szydełko do przeciągania sznurka w trudniejszych miejscach, duże i małe kółka metalowe, drewniane lub plastykowe (do wykonywania siatek na zakupy, torebek, ampli na kwiaty lub owoce itp.), listwy drewniane do wykonywania ozdób wiszących (różna długość i grubość), ozdoby do wplatania, jak korale szklane i drewniane, guziki, klamerki, dzwoneczki, muszelki i najrozmaitsze drobiazgi, które mogą przydać się jako ozdoba, lakier bezbarwny do paznokci w celu zabezpieczenia końców sznurków przed strzępieniem. Deskę można wykonać samemu, najlepiej do tego nadaje się miękka spilśniona płyta. Wymiar uzależniony jest od zaplanowanej wielkości wyrobu. Przykładowo w celu zrobienia siatki na zakupy szerokość i długość deski powinna mieć wymiary siatki 40X40 cm. Na desce takiej wielkości można będzie wykonać nie tylko siatkę, ale wszystko to, co będzie zbliżone do tych wymiarów lub mniejsze. Dla ułatwienia wiązania makramy należy deskę pomocniczą obszyć szarym płótnem, a następnie długopisem narysować kratki 5X5 cm. Na tak przygotowanej desce łatwiej będzie wiązać równe odległości między węzłami. Duże makatki itp. wyroby do zawieszania na ścianie wykonujemy bezpośrednio na ścianie, zawieszając pętle mocujące na listwie drewnianej lub na gwoździach, które nabija się gęsto na listwę i na nich zawiesza pętle. Długie sznurki utrudniają w początkowej fazie pracę, dobrze więc jest przeciągnąć każdy woskiem, a końce sznurków polakierować. Zwinięte na kłębuszki sznurki nie zdają egzaminu, wręcz utrudniają wiązanie. Przed przystąpieniem do pracy jeszcze jedna praktyczna rada: dla uzyskania sprawności ruchów i ładnych wiązań należy wykonać próbki z szesnastu sznurków, aby nabrać wprawy w wiązaniu węzłów w równej odległości, w jednolitym zaciąganiu i ładnym nawijaniu węzła żebrowego. Ćwiczenia te wymagają cierpliwości, ale sukces zapewniony. Początek wiązania Podobnie jak robotę na drutach rozpoczyna się od nakładania oczek na druty, a przy szydełku od wykonywania podstawy roboty z łańcuszka, tak też i przy wiązaniu koronek techniką ma- 5

5 kramy pracę rozpoczyna się od zawieszenia pełli mocujących. Pętlę nakłada się na tzw. sznurek podstawowy (rzędowy) przymocowany do deski pomocniczej gwoździkami lub przy wykonywaniu pracy na okrągło (np. siatki na zakupy) sznurek podstawowy obwiązuje się wokół deski. Przy wiązaniu makramy z usztywnionym brzegiem zawiesza się pętle mocujące bezpośrednio na listwę drewnianą, a listwę przybija do deski pomocniczej. Można też każdy sznurek złożyć na połowę i zawieszać pętle na gwoździkach. Węzły W makramie występują podstawowe rodzaje węzłów, łj. płaski, inaczej tkacki oraz żebrowy: podobnie jak w robocie na drutach podstawowym splotem jesł oczko prawe i lewe. Powiązanie węzłów płaskich z żebrowymi w odpowiednim układzie, uzupełnienie ich węzłami ozdobnymi, jak węzeł Józefiny, kapucyński, szwedzki oraz wprowadzenie różnych motywów, jak muszelki, cebulki, pęczki, wplatanie ozdób, jak korale, guziki, kółeczka, dzwoneczki iłp. pozwala stworzyć rękodzieło zwane makramą. II. NAZEWNICTWO I SKRÓTY Równolegle z techniką wiązania węzłów należy opanować fachowe nazewnictwo, które dla niewtajemniczonych jest trochę skomplikowane. Nazwy pętli mocujących mylą się z pętelkami żebrowymi, sznurki wiążące rzędowe z wiodącymi itd., ale w miarę zapoznania się z odpowiednimi pojęciami, układem i położeniem sznurka wszystko słanie się jasne. W rozdziale pł. Wiązanie pojedynczych węzłów" starałam się 6 dokładnie opisać sposoby wiązania, posługując się do znudzenia wyliczaniem drobiazgowych czynności po to, aby ułatwić szybsze opanowanie wiązania węzłów i nazewnictwa. Trzeba zapamiętać, że na sznurek rzędowy, zwany również podstawowym, zawieszony pętlą mocującą sznurek już nazywa się sznurkiem wiążącym. Zawieszając na sznurek rzędowy jeden sznurek złożony na pół pętlą mocującą, otrzymuje się 2 sznurki wiążące.

6 Sznurek, na który się nawija węzły, nazywa się sznurkiem wiodącym. Na sznurek wiodący nawija się pętelki żebrowe. Sznurek dodany może być wiodący, na który nawija się sznurki wiążące lub dodaje się nowe sznurki wiążące na poszerzenie wykonywanej roboty. Należy zwrócić szczególną uwagę na układ sznurków po związaniu węzła żebrowego, uzmysłowić sobie, który sznurek był wiodący, a który wiązał. Wygląd całego splotu często zależy od tego, czy do dalszego wiązania weźmie się do ręki sznurek, który był przedtem wiodący, czy wiążący. *-* znak powtarzania. Opisany element między znakami należy powtarzać określoną liczbę razy lub przez cały rząd roboty. Ola ułatwienia wykonywania modeli całość opisu przedmiotu podzielona została na rzędy i elementy. W niektórych opisach modeli podzielono wykonanie pracy na rzędy i elementy np. Rząd 1 element 5", co powinno ułatwić odtwarzanie wiązanego wyrobu. Przed przystąpieniem do pracy powinno się najpierw przeczytać cały sposób wiązania przedmiotu i prześledzić podane na początku opisu zastosowane węzły. Następnie już podczas pracy odczytywać tylko po jednej czynności. Taki sposób posługiwania się opisem wykonania daje gwarancję prawidłowego odczytania modelu, a fotografia ułatwi umiejscowienie węzłów i całych motywów. Opanowanie techniki splatania węzłów i motywów w formie ćwiczeń jest konieczne przed przystąpieniem do wykonywania przedmiotów użytkowych lub dekoracyjnych. Wiązanie makramy daje zadowolenie i odprężenie psychiczne, jest wspaniałym relaksem, ale wymaga cierpliwości spostrzegawczości i wytrwałości.

7 III. WIĄZANIE WĘZŁÓW ZAWIESZENIE SZNURKÓW WIĄŻĄCYCH NA SZNUREK RZĘDOWY Zawieszenie sznurka gładką pojedynczą pętlą mocującą Jeden odcinek sznurka złożyć na pół w miejscu złożenia, utworzy się pętla, którą należy wsunąć od dołu pod sznurek rzędowy (rys. 1a). Pętlę przechylić do przodu (rys. Ib), a następnie oba zwisające końce sznurka przełożyć przez pętlę (rys. 1c) i mocno ściągnąć do dołu (rys. 1d). Rys. 1 Zawieszenie sznurka z grzbietem pojedynczą pętlą mocującą Jeden odcinek sznurka (wiążący) złożyć na pół. W miejscu złożenia utworzy się pętla, którą na- 3 leży wsunąć od góry pod sznurek rzędowy (rys. 2a). Oba końce sznurka przechylić do przodu, przełożyć przez pętlę (rys. 2b) i mocno ściągnąć do dołu (rys. 2c). Rys. 2 Zawieszenie sznurka gładkie poczwórną pętlą mocującą Jeden odcinek sznurka (wiążący) złożyć na pół i zawiesić na sznurek rzędowy gładką pojedynczą pętlą mocującą (rys. 1). Jest to pętla główna (zaznaczona na rysunku strzałką). Następnie po obu brzegach głównej pętli nawinąć dodatkowo po jednej pętli (rys. 3a). Zwisające końce sznurka ściągnąć mocno do dołu (rys. 3b). Są prace, które wymagają nawinięcia po obu brzegach głównej pętli dodatkowo po dwie lub trzy pętle tylko z jednego boku głównej pętli, tak iak pokazano na rys. 3c.

8 Rys. 3 Zawieszenie sznurka z grzbietem poczwórną pętlą mocującą Wiąże się w taki sam sposób, jak gładką poczwórną pętlą mocującą z tym, że główną pętlę mocującą zawiesza się tak, jak pokazano na rys. 2 (rys. 4). Rys. 4 Zawieszenie dwóch kolorowych sznurków gładką pętlą mocującą Może być stosowany przy wiązaniu splotów kolorowych: uzyskuje się w ten sposób dodatkowy efekt wyrobu. Sposób zawieszenia sznurków wiążących: jeden odcinek sznurka zawiesić gładką pojedynczą pętlą mocującą. Drugi odcinek sznurka w odmiennym kolorze złożyć na pół i w miejscu złożenia podłożyć pod zawieszoną pętlą mocującą (rys. 5a). Następnie po obu brzegach pętli nawinąć po dwie pętle mocujące. Zwisające końce sznurków mocno ściągnąć do dołu (rys. 5b). Rys. 5 Zawieszenie sznurka pętlą mocującą na pręcie stelaża abażuru Jeden odcinek sznurka wiążącego złożyć na pół. W miejscu złożenia położyć sznurek na pionowy drut stelaża, a końce sznurka przełożyć pod górnym poziomym drutem (rys. 6a). Następnie oba końce sznurka przechylić do przodu, przełożyć przez pętlę i ściągnąć do dołu. Rys. 6

9 Zawieszenie sznurka podwójną pętlą mocującą dwoma sposobami Podwójną pętlą mocującą zawiesza się sznurek pojedynczy (nie złożony na pół). Takie zawieszenie (rys. 7 i 8) stosuje się przy robotach wykończanych frędzlą lub wiązanych od środka na zewnątrz, np. paski do ubrania, torebki, serwetki, bieżniki iłp. Sposób zawieszenia sznurka wiążącego: jeden koniec odcinka wsunąć pod sznurek rzędowy długości cm (na frędzlę). Drugim końcem nawinąć pętle mocujące. Po prawym brzegu frędzla przełożyć sznurek górą przez sznurek rzędowy do spodu (rys. 7a), a następnie po lewym brzegu frędzla przełożyć sznurek przez wierzch do spodu sznurka rzędowego i wyciągaj b) c) d) Rys. 7 nąć przez utworzoną pętlę (rys. 7c). Końce sznurka (rys. 7d) mocno zaciągnąć. Taki sam efekt wiązania podwójnej pętli mocującej z frędzlą uzyska się zmieniając kolejność 10 przeciągania sznurka wiążącego przez sznurek rzędowy: najpierw przełożyć sznurek z lewego brzegu frędzla (rys. 8a). Na zakończenie wiązania oba końce sznurka mocno zaciągnąć (rys. 8c). Na rys. 8d widać ułożenia sznurka po lewej stronie podwójnej pętli mocującej. Rys. 8 Zawieszenie sznurka pętlą mocującą z pikotkiem podstawowym (rys. 9) Jeden odcinek sznurka wiążącego złożyć na pół. W miejscu złożenia utworzy się pętla, którą należy wsunąć pod sznurek rzędowy, pozostawiając nad sznurkiem rzędowym mały pikołek. Następnie po obu brzegach pikołka, zwisającymi końcami sznurka, nawinąć po dwie pętelki mocujące w taki sam sposób, jak po obu brzegach głównej pętli mocującej w zawieszeniu kolorowych sznurków (rys. Sa). Rys. 9 1hh

10 Zawieszenie dwóch sznurków kolorowych pętlą mocującą z pikotkiem podstawowym (rys. 10) Jeden odcinek sznurka wiążącego złożyć na pół i zawiesić pojedynczą pętlą mocującą z grzbietem (rys. 2). Drugi odcinek sznurka w odmiennym kolorze złożyć na pół. W miejscu złożenia przymocować nad zawieszoną pętlą mocującą małego pikotka i dalej wiązać w taki sposób, jak pokazano na rys. 9. Rys. 10 Zawieszenie trzech sznurków kolorowych perlą mocującą z pikotkiem (rys. 11) Wykonanie jest takie samo, jak zawieszenie jednego sznurka z pikotkiem (rys. 9) z tym, że przy zawieszaniu trzech sznurków należy zachować kolejność nawijania pętli mocujących. Na rys. 11 kolejność zaznaczona jest liczbami 1, 2, 3. WIĄZANIE WĘZŁÓW PŁASKICH Najczęściej występującym węzłem w makramie jest węzeł płaski, inaczej zwany tkackim (rys. 12). Węzeł płaski podstawowy wiąże się z czterech sznurków, z czego dwa sznurki zewnętrzne pierwszy i czwarty noszą nazwę wiążących, a dwa sznurki środkowe nazywają się rdzeniem węzła (rys. 12a). Węzły płaskie wiązane z innej liczby sznurków są stylizowane, wiązane według pomysłu wykonawcy. Można więc wiązać węzły płaskie z trzech sznurków i wówczas sznurek pierwszy i trzeci będzie wiążący, a sznurek drugi rdzeniem (rys. 12b). Niekoniecznie sznurki wiążące w węzłach płaskich muszą być pojedyncze. Przykładowo pokazano na rys. 12c węzeł płaski podwójny wiązany z sześciu sznurków, gdzie sznurki wiążące są podwójne 1, 2 i 5, 6, a dwa sznurki środkowe 3, 4 są w rdzeniu. Taki ^

11 węzeł płaski przez podwójne sznurki wiążące słaje się bardziej wypukły. Na rys. 12d pokazany jest węzeł płaski podwójny wiązany z ośmiu sznurków. Sznurek pierwszy i ósmy jest wiążący, a pozostałe sześć sznurków jest w rdzeniu. W makramie węzły płaskie wiązane z większej liczby sznurków najczęściej występują pojedynczo, mając za zadanie zaakcentowanie motywu w wyrobie. Na rys. 12e pokazany jest węzeł płaski podwójny wiązany z dwudziestu sznurków, z tego 6 sznurków jest wiążących, a 14 sznurków w rdzeniu. 12 R y $ - 1ł Sposób wiązania węzła płaskiego Węzeł płaski pojedynczy (rys. 13a). Sznurek czwarty przełożyć przez rdzeń na lewy brzeg węzła. Sznurek pierwszy położyć na sznurek czwarty, po czym przesunąć go pod rdzeniem i wyciągnąć przez utworzoną pętelkę zrobioną ze sznurka czwartego na prawy brzeg węzła (rys. 13b). Jest to związany pojedynczy węzeł płaski na prawą stronę. Węzeł płaski podwójny (rys. 13c). Po związaniu pojedynczego węzła płaskiego wiąże się pod węzłem pierwszym drugi węzeł z tą różnicą, że w odwrotnym kierunku z lewej strony na prawą (rys. 13c). Sznurek czwarty przełożyć przez rdzeń na prawy brzeg węzła. Sznurek pierwszy położyć na sznurek czwarty, po czym przesunąć go pod rdzeń i wyciągnąć przez utworzoną pętlę, zrobioną ze sznurka czwartego, na lewy brzeg węzła (rys. 13d). Związane

12 Rys węzły płaskie jeden na prawą, a drugi na lewą stronę noszą nazwę podwójnego węzła płaskiego. Więcej jak łrzy węzły płaskie związane jeden pod drugim noszą nazwę słupka. Węzeł płaski potrójny (rys. 14). Węzeł płaski potrójny składa się z trzech węzłów płaskich pojedynczych. Węzeł pierwszy wiązać z lewej na prawą stronę, węzeł drugi z prawej na lewą stronę, trzeci węzeł jak pierwszy. Można wiązać potrójny węzeł płaski zachowując inną kolejność wiązania: pierwszy węzeł wiązać na lewo, drugi na prawo i trzeci węzeł związać na lewą stronę. Zawsze uzyska się ten sam efekt wiązania. Węzeł płaski potrójny jest bardzo mocny. Wprowadza się go do wiązania przedmiotów, które są narażone na stałe użytkowanie, jak siatki gospodarcze, torebki, paski do ubrania, serwety itp. Poza tym potrójne węzły płaskie stosuje się w sznurkach śliskich jedwabnych. Słupek z węzłów płaskich (rys. 15) Na rysunku 15c pokazany jest związany słupek z sześciu węzłów płaskich. Są to ułożone jeden pod drugim pojedyncze węzły płaskie wiązane na przemian jeden na prawą, a drugi na lewą stronę (rys. 15a) lub odwrotnie naj- 13

13 pierw pierwszy węzeł na lewą stronę, a drugi na prawą stronę (rys. 15b). Rys. 15 Słupek spiralny prawoskrętny (rys. 16) Wiążąc węzły płaskie jeden pod drugim, zawsze z lewej na prawą stronę, utworzy się słupek spiralny prawoskrętny (rys. 16b). Sposób wiązania: lewy brzeg węzła pierwszy sznurek położyć przez rdzeń na prawy brzeg węzła. Czwarty sznurek położyć na sznurek pierwszy, po czym przesunąć go pod rdzeniem i wyciągnąć przez utworzoną pętelkę z pierwszego sznurka (rys. 16a). Słupek spiralny lewoskrętny (rys. 17) Wiążąc węzły płaskie jeden pod drugim, zawsze z prawej na lewą stronę, utworzy się słu- 14 pek spiralny lewoskrętny (rys. 17b). Sposób wiązania: prawy brzeg węzła czwarty sznurek położyć przez rdzeń na lewy brzeg węzła. Pierwszy sznurek położyć na czwarty, po czym prze-

14 sunąć go pod rdzeniem i wyciągnąć przez utworzoną pętlę z czwartego sznurka (rys. 17a). Słupek ozdobny z potrójnych węzłów płaskich (rys. 18) Słupek wiąże się z czterech sznurków. Związać potrójny węzeł płaski (rys. 14), następnie w pewnym oddaleniu związać ponownie potrójny węzeł płaski (rys. 18a). W taki sam sposób związać odpowiednią liczbę węzłów, zachowując tę samą odległość między grupami, a następnie podciągnąć węzły na sznurkach rdzenia w taki sposób, aby wszystkie węzły przylegały do siebie, a po brzegach słupka utworzyły się pętelki (rys. 18b). Potrójne węzły płaskie bukle" (rys. 19) Związać pojedynczy węzeł płaski z czterech sznurków (można i z sześciu sznurków, 2 sznurki wiążące i 4 sznurki w rdzeniu). Wyciągnąć na zewnątrz odpowiedniej długości 2 sznurki rdzenia (lub 4 sznurki rdzenia) i pod wyciągniętymi sznurkami związać podwójny węzeł płaski (rys. 19a, b). Węzły płaskie bukle" są bardzo ozdobne, wiązać je można tylko z miękkich sznurków (dobrze się układających) i stosować do wiązania makat, ampli, zwierzątek, np. kotów, piesków, sów itp. Węzły bukle" są nietrwałe, dlatego nie mogą być wiązane pojedynczo, ale grupowo, np. w siatkach naprzemianlegle. W razie potrzeby należy korzystać z opisu siatki z węzłów płaskich potrójnych (rys. 28) z tą różnicą, że z każdej grupy węzłów wyciągać sznurki rdzenia między pierwszym a drugim węzłem. Rys

15 Oprawienie korali w węzłach płaskich (rys. 20) Związać węzeł płaski podwójny lub potrójny i nawlec koral na dwa sznurki rdzenia. Pod koralem z dwóch sznurków rdzenia związać węzeł nad ręką, a pod węzłem związać ponownie podwójny lub potrójny węzeł płaski (rys. 20a). Węzeł nad ręką pod koralem powinien znajdować się na takiej wysokości, na jakiej zaplanowane jest miejsce korala. Na rys. 20b pokazano oprawienie między węzłami płaskimi samego węzła nad ręką bez korala. Dla uzyskania większego efektu na jednym węźle nawinąć drugi węzeł nad ręką. Zamiast węzłów nad ręką można zastosować węzeł kostkowy lub Józefiny. Pęczek I z węzłów płaskich (rys. 21) Pęczek wiąże się z węzłów płaskich wiązanych w słupki. Związać słupek z sześciu węzłów płaskich (rys. 15). Dwa sznurki rdzenia słupka przełożyć przez wierzch między sznurkami rdzenia do spodu. Kierunek pokazany jest strzałką (rys. 21 a), a następnie ściągnąć mocno sznurki do dołu. Umocować pęczek węzłem płaskim podwójnym (rys. 21 b). Liczba węzłów płaskich w słupku zależy od grubości sznurka. Z cienkiego sznurka należy związać 6 do 8 węzłów, a ze sznurka grubszego 4-5 węzłów płaskich. Rys Rys. 20

16 Pęczek II z węzłów płaskich (rys. 22) Związać słupek z ośmiu węzłów płaskich, dwa sznurki rdzenia przeciągnąć przez górę słupka między sznurkami wiążącymi a rdzeniem i ściągnąć je do spodu (rys. 22a). Wypychając jednocześnie palcem słupek do wierzchu, pod utworzonym pęczkiem związać podwójny węzeł płaski (rys. 22b). Ten rodzaj pęczka nie jest trwały, nadaje się do wiązania w grupie, np. do wypełnienia kwadratów i wszędzie łam, gdzie pęczki wiąże się naprzemianlegle. stępnie wyciągnąć je na zewnątrz przez utworzone pętle (rys. 23a). ściągnąć 4 sznurki słupka do dołu, wypychając jednocześnie cały pęczek do wierzchu. Pod pęczkiem związać węzeł płaski podwójny (rys. 23b). Ten rodzaj pęczka jest trwały i może być stosowany w makramie pojedynczo. Przy wiązaniu pęczków grupowo, tzn. naprzemianlegle nie wiąże się pod pęczkami węzłów płaskich. Rys. 23 Rys. 22 Pęczek III z węzłów płaskich (rys. 23) Związać słupek z ośmiu węzłów płaskich, 2 sznurki rdzenia przeciągnąć przez górę słupka między sznurkami wiążącymi a rdzeniem. Z tyłu stopka sznurki przewleczone skrzyżować, a na- Pęczek IV z węzłów płaskich (rys. 24) Związać słupek z dwunastu węzłów płaskich. 4 sznurki (2 wiążące i 2 z rdzenia) przeciągnąć przez górę słupka między dwoma sznurkami rdzenia. Z tyłu słupka sznurki przewleczone skrzyżować, a następnie wyciągnąć je na zewnątrz przez utworzone pętle (rys. 24a). Ściągnąć 4 sznurki słupka do dołu, wypychając jednocześnie pęczek do wierzchu. Pod pęczkiem ^j 2 Relaks z makramą

17 nie wiązać węzła płaskiego. Ten rodzaj pęczka wiąże się ze sznurków cienkich; jesł trwały, może być wiązany pojedynczo i grupowo. Siatki z węzłów płaskich Siatka z węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych (rys. 25) Liczba sznurków w siatce podzielna przez 4. Rząd 1 węzły płaskie podwójne (rys. 13), Rząd 2 dwa pierwsze sznurki chwilowo wyłączyć z wiązania i z kolejnych sznurków wiązać węzły płaskie podwójne. Powtarzać na przemian rzędy 1 i 2. Rys. 25 Siatka z węzłów płaskich podwójnych, przeplatanych, naprzemianległych (rys. 26) Liczba sznurków w siatce podzielna przez 8. Rząd 1 węzły płaskie podwójne związane z ośmiu sznurków, z tego 2 sznurki wiążące i 6 sznurków w rdzeniu. Rząd 2 4 pierwsze sznurki z pierwszego węzła chwilowo wyłączyć z wiązania, 'pozostałe 4 sznurki z pierwszego węzła i 4 sznurki z drugiego węzła przepleść między sobą (w taki sposób jak się ceruje)*, powtarzać*-* do końca rzędu. Powtarzać na przemian rzędy 1 i 2. 18

18 Rys. 27 Siatka z węzłów płaskich podwójnych, pionowa (rys. 27) Liczba sznurków w siatce podzielna przez 4. Gęstość siatki zależy od odległości między węzłami i rzędami. W siatce węzły płaskie ułożone są w pionie, jeden pod drugim i wiązane na łych samych sznurkach rdzenia, a tylko sznurki wiążące krzyżują się między sobą. Rząd 1 pierwszy węzeł: sznurek pierwszy i piąty będzie wiążący, a sznurek drugi i trzeci rdzeniem. Drugi węzeł: sznurek czwarty i dziewiąty będzie wiążący, a sznurek szósty i siódmy rdzeniem. Powtarzać do końca rzędu. Rząd 2 pierwszy węzeł: sznurek pierwszy i czwarty będzie wiążący, a sznurek drugi i trzeci rdzeniem. Drugi węzeł: sznurek piąty i dziewiąty będzie wiążący, a drugi i trzeci rdzeniem. Powtarzać do końca rzędu. Powtarzać na przemian rzędy 1 i 2. Siatka z węzłów płaskich potrójnych naprzemianległych (rys. 28) Liczba sznurków w siatce podzielna przez 4. Gęstość siatki uzależniona jest od odległości między węzłami i rzędami. Rząd 1 węzły płaskie potrójne (rys. 14). Rząd 2 2 pierwsze sznurki chwilowo wyłączyć z wiązania i z kolejnych sznurków wiązać węzły płaskie potrójne. Powtarzać na przemian rzędy 1 i '

19 Rys. 29 Rys. 28 Siatka z węzłów płaskich potrójnych wiązanych spiralnie (rys. 29] Liczba sznurków w siatce podzielna przez 4. Rząd 1 węzły płaskie potrójne wiązane spiralnie (rys. 16 i 17). Można wiązać spirale tylko prawoskrętne albo lewoskrętne lub wiązać na przemian jedną prawoskręłną, a drugą lewoskrętną z tym, że w rzędzie 2 wiązania pod spiralą prawoskrętną związać lewoskrętną itd. Otrzyma się wówczas dodatkowy efekt siat- 20 ki spiralnej. Rząd 2 2 pierwsze sznurki chwilowo wyłączyć z wiązania i z kolejnych sznurków wiązać spirale w taki sposób, jak opisano w rzędzie 1. Powtarzać na przemian rzędy 1 i 2. Wiązanie węzłów żebrowych W makramie obok węzłów płaskich równorzędne miejsce zajmują węzły żebrowe, które swoim wyglądem przypominają nawleczone na nitkę koraliki. Węzeł żebrowy nie jest dosłownie wiązany, lecz jest raczej nawijany. Można więc używać obu zwrotów nawinąć węzeł żebrowy" lub związać węzeł żebrowy". Jeden sznurek wiążący nawija zawsze po dwie pętel-

20 ki na sznurek wiodący. Dwie nawinięte pętelki na sznurek wiodący noszą nazwę węzła żebrowego. Węzły żebrowe dzielą się na 4 rodzaje: Węzły żebrowe poziome wiąże się od strony prawej na lewą (rys. 30f) i z lewej na prawą (30e). W ten sposób wiążąc, bez zmieniania' sznurka wiodącego otrzyma się równy pas splotu (rys. 30g). Węzły żebrowe skośne stosuje się do wyrabiania wzorów geometrycznych (rys. 32) jak kwadraty, trójkąty, romby, owale oraz motywy muszelek, fasolki, zabudowanych kwadratów i pasów skośnych. Węzły żebrowe ukośne, tzw. tweedowe, z których splot do złudzenia przypomina tkaninę wykonaną na krosnach (rys. 34). Węzły żebrowe pionowe z których można wiązać kolorowe wzory (rys. 35 i 36). W każdym miejscu wiązania wyrobu można wprowadzić dodatkowy sznurek wiążący w odmiennym kolorze. Różne odmiany wiązania węzłów żebrowych i wprowadzenie odmiennych kolorów sznurków dają nieograniczone możliwości wiązania makramy. Węzeł żebrowy poziomy, skośny i ukośny składa się z dwóch sznurków. Pierwszy sznurek iest wiodący, który nadaje kierunek wiązania, a drugi sznurek wiążący, którym nawija (wiąże) się sznurek wiodący dwie pętelki żebrowe (rys. 30c, d). Sznurek wiodący trzyma się pod takim kątem, pod jakim ma się ułożyć rząd węzłów żebrowych. Na rys. 30a, b pokazany jest prawidłowy sposób trzymania sznurka wiodącego przy wiązaniu węzłów żebrowych poziomych; drugi sznurek jest wiążący i nawija dwie pętelki żebrowe. Sznurek wiodący w każdej chwili może słać się sznurkiem wiążącym, a sznurek wiążący wiodącym, w zależności od kierunku i miejsca wiązania. Różnica w wiązaniu, jak i wyglądzie zewnętrznym węzłów poziomych, skośnych i ukośnych, a węzłami pionowymi jest zasadnicza. W trzech pierwszych węzłach (poziomych, skośnych i ukośnych) jeden sznurek jest wiodący, a pozostałe sznurki są wiążące. Każdym sznurkiem wiążącym nawija się po dwie pętelki żebrowe na sznurek wiodący i tylko kierunek ułożenia sznurka wiodącego mówi o rodzaju węzła, a pętelki żebrowe układają się pionowo obok siebie jak nawleczone na nitkę koraliki. Wiązanie węzłów pionowych odbywa się odwrotnie do poprzednich. Wszystkie sznurki w robocie są wiodące, a tylko jeden sznurek jest wiążący i nawija po dwie pętelki żebrowe, które układają się poziomo jedna na drugiej, co łatwo można zauważyć w wyrobie. Na rys. 36a pokazano spo- 21

21 sób wiązania kratki z węzłów żebrowych poziomych i pionowych. Przy zastosowaniu dodatkowego sznurka wiążącego w odmiennym kolorze uzyska się dodatkowy efekt. Sznurek wiążący węzły żebrowe pionowe przechodzi jako wiodący w momencie wiązania węzłów poziomych (rys. 36b). Węzły żebrowe poziome wiązane z lewej na prawą stronę (rys. 30) Liczba zawieszonych sznurków jest dowolna. Wziąć do prawej ręki pierwszy zwisający sznurek z lewego brzegu roboty (będzie to sznurek wiodący). Rękę ułożyć ze sznurkiem wiodącym w linii poziomej bardzo blisko pętli mocujących (rys. 30a, b). Ręki ze sznurkiem wiodącym nie można poruszać, powinna być nieruchoma, a sznurek wiodący naprężony (rys. 30c, d). Każde poruszenie ręki zmieni pożądany kierunek nawijanych węzłów. W kolejnych rzędach sznurek wiodący układa się równolegle do poprzedniego rzędu. Aby uniknąć przerw (oddaleń) między rzędami, należy rękę ze sznurkiem wiodącym tak ułożyć, aby była minimalnie przesunięta poza związanym poprzednio rzędem węzłów żebrowych. W lewą rękę wziąć drugi zwisający sznurek (będzie to sznurek wiążący) i przełożyć pod sznurkiem wiodącym z dołu do góry. Mad sznur- 22 kiem wiodącym ponownie przegiąć go z góry Rys. 30 do dołu i wyciągnąć z lewego brzegu utworzonej pętli (rys. 30c) Tym samym sznurkiem nawinąć drugą pętelkę w taki sam sposób, jak pierwszą (rys. 30d, e). Pętelki węzła żebrowego muszą być zsuwane, a nie zaciągane, to znaczy muszą słać jedna obok drugiej jak nawleczone koraliki, a nie leżeć ukosem lub płasko. Poza tym należy przestrzegać naprężenia sznurka wiodącego. Kolejne węzły żebrowe na-

22 wijać na ten sam sznurek wiodący w taki sam sposób, jak pierwszy węzeł. Na tym samym sznurku wiodącym można nawijać drugi rząd węzłów żebrowych poziomych wiązanych z prawej strony na lewą. Przełożyć sznurek wiodący do lewej ręki, a prawą nawijać każdym sznurkiem po dwie pętelki żebbrowe. Sznurek wiążący przełożyć pod sznurkiem wiodącym z dołu do góry nad sznurkiem wiodącym, ponownie przegiąć go do dołu i wyciągnąć z prawego brzegu utworzonej pętelki. Tym samym sznurkiem nawinąć drugą pętelkę w taki sam sposób, jak pierwszą (rys. 30f). Węzły żebrowe wiązane z prawej na lewą stronę (rys. 31) Wiąże się w taki sam sposób, jak węzły żebrowe wiązane z lewej na prawą stronę z tym, że w rzędzie 1 roboty nawija się pętelki w taki sam sposób, jak w rzędzie 2 (rys. 30f), a w rzędzie 2 tak samo, jak w rzędzie 1 węzłów żebrowych poziomych wiązanych z lewej na prawą stronę (rys. 30e). Węzły żebrowe można wiązać na dodanym sznurku wiodącym. Na rys. 31 c pokazany jest sposób wprowadzenia dodanego sznurka wiodącego. Na jednym końcu sznurka wiodącego związać węzeł nad ręką i przymocować gwoździkami do deski bardzo blisko sznurków wiążących. Sznurek wiodący wziąć w prawą rękę, Rys. 31 a lewą nawijać każdym sznurkiem wiążącym po dwie pętelki żebrowe z lewej strony na prawą. Przechodząc do wiązania rzędu 2 należy sznurek wiodący wziąć w lewą rękę, a prawą nawijać po dwie pętelki żebrowe z prawej na lewą stronę itd. Węzły żebrowe skośne (rys. 32) Liczba zawieszonych sznurków w skosie jest dowolna. Wziąć do ręki prawej sznurek wiodący. Rękę ze sznurkiem ułożyć pod odpowiednim kątem, a następnie każdym sznurkiem wią- 23

23 żącym nawinąć po dwie pętelki żebrowe od zewnątrz do środka roboty z lewej na prawą stronę (rys. 32). Wiążąc węzły żebrowe skośne, wiązane z prawej na lewą stronę, należy wziąć sznurek wiodący w lewą rękę, a prawą nawijać pętelki. W podany sposób wiąże się skosy, owale, łuki itp. Rys. 32 Układ węzłów żebrowych skośnych do wiązania figur geometrycznych {rys. 33) Liczba zawieszonych sznurków jest parzysta. Na rys. 33a pokazany jest początek wiązania kwadratu lub rombu, którego wierzchołki ramion nie są połączone. Spośród parzystej liczby zawieszonych sznurków wiążących środkowe 2 sznurki wyznaczyć na wiodące. Położyć pod odpowiednim kątem i nawinąć rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz (fot. IX).

24 Na rys. 33b pokazany jest początek wiązania kwadratu, trójkąta lub rombu, którego wierzchołki ramion (boku) są połączone. Dwa środkowe sznurki wyznaczyć na wiodące, przy czym na początku lewy (lub prawy) sznurek wiodący chwilowo zamienić na wiążący i na prawym (lub lewym) nawinąć dwie pętelki żebrowe. Wówczas sznurki wiodące będą połączone. Lewy sznurek będzie wiodący dla prawego skosu, a prawy dla lewego skosu. Na rys. 33c pokazane są związane dwa górne ramiona kwadratu z węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Aby związać dwa dolne ramiona kwadratu, należy ułożyć sznurki wiodące pod odpowiednim kątem, przymocować je gwoździkami i nawinąć rząd węzłów żebrowych skośnych od zewnątrz do środka. Na połączenie obu ramion kwadratu, jeden ze sznurków wiodących zamienić na wiążący i nawinąć na sznurek wiodący 2 pętelki żebrowe. Na rys. 33d pokazano połączenie dwóch skosów węzłem żebrowym. Na rys. 33e widać najprostszy motyw związany z węzłów żebrowych skośnych. Wiązać kwadraty jeden pod drugim, nie zmieniając sznurków wiodących zamykać każdy kwadrat w sposób pokazany na rys. 33d. Węzły żebrowe ukośne splot łweedowy (rys. 34) Liczba zawieszonych sznurków parzysta. Splot wiąże się bardzo gęsto (fot. II). Rząd 1 deskę pomocniczą z zawieszonymi sznurkami położyć pod kątem (na ukos) z prawej strony na lewą. W wiązaniu biorą udział tylko dwa sznurki. Pierwszy sznurek jest zawsze wiodący, a drugi zawsze wiążący. Początek wiązania od dołu do góry deski pomocniczej, czyli z prawej na lewą stronę (rys. 34a). Należy pamiętać, że sznurek wiążący zawsze przechodzi pod sznurkiem wiodącym, a nigdy odwrotnie (rys. 30c, d). Po nawinięciu dwóch pętelek sznurkiem wiążącym odłożyć oba sznurki na bok i wziąć kolejne dwa sznurki do wiązania. Sznurek wiodący trzymać pod linią ukośną, a nawinięte pętelki mocno ściągnąć i zaciągnąć. Rząd 2 odwrócić deskę z robotą o 180. Wiązanie rozpocząć tak, jak w poprzednim rzędzie od dołu do góry deski. Pierwszy sznurek brzegowy odłożyć na bok (ten, który w poprzednim rzędzie był sznurkiem wiodącym), drugi sznurek z poprzedniego rzędu, który był wiążący, teraz będzie wiodący, a sznurek wiodący teraz będzie wiążący (rys. 34b). Dalej wiązać w taki sam sposób, jak w rzędzie 1. Powtarzać te dwa rzędy na przemian, zwracając uwagę, aby wszystkie sznurki wiodące z rzędu 1 w rzędzie 2 były wiążącymi, a wiążące wio- 25

25 26 dącymi. Całość wiązanej pracy powinna układać się pod odpowiednim kątem. Splot jest bardzo efektowny, ale wymagający przy wiązaniu dużej uwagi i skupienia. Wiązany z dwóch kontrastowych kolorów sznurka zawiesić podwójną pętlą mocującą (rys. 7), na zmianę: 1 sznurek jasny, a drugi ciemny daje w wiązaniu kompozycję, w której podzielą się kolory sznurków na 4 trójkąty, dwa w kolorze melanż i dwa w kolorach sznurków jeden jasny, a drugi ciemny. Na rys. 34c pokazany jest splot siatki z węzłów żebrowych skośnych. Siatkę wiąże się w taki sam sposób, jak kilim czy makatę, z tą różnicą, że węzły wiąże się w pewnych odstępach. Rys. 34 Węzły żebrowe pionowe (rys. 35) Liczba zawieszonych sznurków dowolna. W węzłach żebrowych pionowych występuje 1 sznurek wiążący, a pozostałe sznurki w robocie są wiodące. Na rys. 35a pokazano sposób wiązania węzłów żebrowych pionowych w układzie poziomym, wiązanych z prawej na lewą stronę. Pierwszy sznurek z prawej strony roboty jest wiążący, a pozostałe sznurki wiodące. Prawą ręką trzyma się sznurki wiodące, a lewą sznurek wiążący. Na rys. 35b pokazano sposób wiązania węzłów żebrowych pionowych w układzie poziomym, wiązanych z lewej na prawą stronę. Lewą ręką trzyma się sznurki wiodące, a prawą wiążący. Węzły żebrowe pionowe w wiązaniu wymagają dużej uwagi i dokładności. Trudność polega na dociskaniu węzłów między rzędami i między sznurkami wiodącymi. Kolorowe wzory i motywy z węzłów żebrowych pionowych wiąże się sznurkiem dodanym innego koloru. Na rys. 35c, d pokazany jest sposób wprowadzenia dodatkowego sznurka wiążącego. Związać na końcu sznurka dodanego węzeł nad ręką, przymocować go gwoździkiem obok sznurków wiodących z lewego lub prawego brzegu roboty, w zależności od wskazań. Nawijać po dwie pętelki żebrowe na każdy sznurek wiodący, z lewej na prawą stronę lub

26 z prawej na lewą stronę. Na rys. 35e pokazany jest sposób przejścia sznurka wiążącego z pierwszego do drugiego rzędu. Sznurek wiążący przełożyć z prawej do lewej ręki i lewą ręką nawinąć na ostatni sznurek z rzędu 1 dwie pętelki żebrowe z prawej na lewą stronę. Na rys. 35f pokazano przejście sznurka wiążącego z rzędów 2 i 3. Wiązanie kolorowego pasa dodanym sznurkiem wiążącym przypomina tkaninę tkaną na ramie, gdzie występuje osnowa i wątek. Rys. 35 Łączenie węzłów pionowych i poziomych (rys. 36) Tym samym dodanym sznurkiem wiążącym można wiązać węzły poziome i pionowe, zamieniając w razie potrzeby sznurek wiążący na wiodący. Węzły żebrowe poziome i pionowe wiąże się tak, jak pokazano na rys. 36a. W rzędzie 1 roboty, sznurek dodany wiążący nawija na pierwszy sznurek wiodący dwie pętelki żebrowe pionowe. Następnie zamienia się go na wiodący i na niego nawija po dwie pętelki żebrowe poziome kolejnymi czterema sznurkami (2, 3, 4, 5). Teraz zamienia się ponownie sznurek wiodący na wiążący i na szósty sznurek nawija się dwie pętelki żebrowe pionowe itd. Jak widać na rysunku, węzły żebrowe pionowe mają układ dwóch koralików poziomy (jeden leży na drugim), a węzły żebrowe poziome układ koralików pionowy (jeden stoi obok drugiego pionowo). 27

27 28 Korzystając z możliwości łączenia tych dwóch rodzajów węzłów żebrowych można wiązać sploty kolorowe w pasy pionowe, poziome, ukośne, kratki, trójkąty i prostokąty. Z tych figur geometrycznych układa się sploty w desenie żakardowe, z których można wiązać makaty, kilimy, dywany itp. Próbka splotu w układzie pasów poziomych jest pokazana na rys. 36b. Pierwszy rząd węzły żebrowe poziome, drugi i trzeci rząd węzły żebrowe pionowe i czwarty rząd węzły żebrowe poziome (fot. III). Wiązanie łańcuszków Łańcuszki z pętelek żebrowych (rys. 37) Łańcuszki wiązane z pętelek żebrowych należą do grupy węzłów żebrowych z tą różnicą, że łańcuszek składa się z pojedynczych pętelek żebrowych, nawijanych luźno i nakładanych pochyło (płasko) na sznurek wiodący (fot. IV). Łańcuszek podstawowy wiąże się z dwóch sznurków: wiodącego i wiążącego, a każdy ze sznurków raz jest wiodący, a raz wiążący. Rozróżniamy 2 podstawowe łańcuszki. Łańcuszek wiązany na prawo (z lewej strony na prawą rys. 37a) i łańcuszek wiązany na lewo (z prawej na lewą rys. 37b). Z tych dwóch rodzajów podstawowych łańcuszków wiąże się łańcuszki fantazyjne, np. łańcuszek prawo-lewo (rys. 37c). W tym splocie każdy ze sznurków raz będzie wiodący, a raz wiążący. Pierwszy sznurek jest wiążący i nawija jedną pętelkę na prawo na drugi sznurek, który jest wiodący, a następnie drugi sznurek jest wiążący i na pierwszy nawija jedną pętelkę na lewo itd. Na rys. 37d pokazano sposób wiązania fantazyjnego łańcuszka z pętelek żebrowych wiązany z czterech sznurków. Sznurki pierwszy i czwarty na przemian nawijają po dwie pętelki łańcuszka na prawo i dwie pętelki na lewo na sznurki wiodące. Na rys. 37e pokazano łańcuszek z węzłów że-

28 browych skośnych, wiązany z dwóch sznurków. Pierwszy sznurek jest wiążący, a drugi wiodący. Sznurkiem wiążącym nawijać po dwie pętelki żebrowe na sznurek wiodący: raz z lewej strony na prawą, a raz z prawej strony na lewą. Rys. 37 Łańcuszki z węzłów frywolitkowych (rys. 38) Węzeł frywolitkowy jest podobny do pojedynczej pętli mocującej z grzbietem (rys. 2) z tym, że wiąże się go pionowo (a nie poziomo) i występuje grupowo w ciągu łańcuszkowym, a nie pojedynczo jak pętla mocująca. Frywolitki wiąże się na prawą i na lewą stronę tak samo, jak łańcuszki pętelkowe żebrowe. Jedna frywoliłka składa się z dwóch pętelek łączonych grzbietem, wiązanych na sznurku wiodącym. Łańcuszek frywolitkowy wiązany na prawo rys. 38a. Sznurek pierwszy jest wiążący, sznurek drugi wiodący. Sznurek wiążący przełożyć górą pod sznurkiem wiodącym i wciągnąć przez utworzoną pętlę. Drugą pętelkę wiązać odwrotnie. Sznurek wiążący przeciągnąć pod sznurkiem wiodącym i wyciągnąć przez utworzoną pętelkę ze sznurka wiodącego, zaciągnąć obie pętelki. Powtarzać tę czynność. Łańcuszek frywolitkowy wiązany na lewo (rys. 38b) wiąże się w taki sam sposób, jak na prawo z tym, że sznurek pierwszy jest wiodący, a sznurek drugi wiążący. Na rys. 38c pokazano łańcuszek z węzłów frywolitkowych prawo-lewy wiązany z czterech sznurków. Pierwszy i czwarty sznurek jest wiążący. Pierwszy sznurek nawija frywolitki na prawo, a czwarty na lewo. Dwa środkowe sznurki drugi i trzeci są wiodące, frywolitki wiązane są na przemian raz na prawo, raz na lewo. Na rys. 38d, e pokazano łańcuszek prawo-lewy fantazyjnie wiązany z sześciu sznurków. W pierwszym przypadku (rys. 38d) 2 sznurki drugi i piąty są wiodące, a 4 sznurki pierwszy, trze- 29

29 ci, czwarty i szósty są wiążące. W czasie wiązania sznurki trzeci i czwarty krzyżują się ze sobą. W drugim przypadku (38e) 4 sznurki są wiodące: pierwszy, drugi i piąty, szósty, a 2 sznurki trzeci i czwarty są wiążące i wiążą fry- woliłki na przemian prawo-lewe jednocześnie. W czasie wiązania sznurki wiążące krzyżują się między sobą. Wszystkie łańcuszki, zarówno z pętelek żebrowych, jak i z węzłów frywolitkowych, są bardzo dekoracyjne, urozmaicają wiązane sploty i nadają im lekkości. Wkomponowanie łańcuszków w wiązanie zależy od polotu twórczego wykonawcy. Na fot. V siatka z węzłów frywolitkowych. Węzły plecione i wiązane, ozdobne 30 Rys. 38 Węzły plecione wiązane (rys. 39) Węzeł pleciony wiąże się z czterech sznurków, z czego 2 zewnętrzne (1 i 4) są wiążące, a 2 środkowe (2 i 3) są rdzeniem (rys. 39a). Sznurek pierwszy wiążący położyć pod dwoma sznurkami rdzenia i na wierzch czwartego sznurka. Sznurek czwarty położyć na sznurek trzeci, przełożyć (między sznurkami rdzenia) pod sznurkiem pierwszym, przesunąć nad sznurkiem drugim i wyciągnąć przez utworzoną pętelkę zrobioną ze sznurka pierwszego i drugiego (rys. 39b). Oba sznurki rdzenia trzymać prawą ręką, a lewą podsunąć do góry oba splecione sznurki wiążące. Kolejne węzły plecie się w ten sam sposób jak pierwszy, jeden pod drugim (rys. 39c). Węzły plecione nie mogą być zaciągane, po-

30 nieważ łatwo ulegają zniekształceniu. Po spleceniu delikatnie i umiejętnie podciągnąć węzeł do góry, a następnie trzymając dwoma palcami prawej ręki cały węzeł, lewą ręką delikatnie zaciągnąć lewy sznurek wiążący. Potem lewą ręką trzymać węzeł, a prawą ściągnąć prawy sznurek wiążący. Z węzłów plecionych wiąże się motywy listków figowych. Na rys. 39e pokazano motyw listka. Związać węzeł płaski podwójny, pod węzłem spleść od sześciu do dwunastu węzłów plecionych o zróżnicowanym stopniu zaciągania sznurków wiążących. Pod grupą węzłów plecionych związać podwójny węzeł płaski. 4,2 34 b ) ) Węzeł Józefiny (rys. 40) Węzeł Józefiny wiąże się z dwóch sznurków, z tego jeden jest wiążący, a drugi osnową. Węzły Józefiny można wiązać z większej liczby sznurków, ale wówczas składa się je w dwie wiązki. Węzeł Józefiny jest ozdobny, ale nietrwały, łatwo ulega zniekształceniu, dlatego powinno się go wiązać w zespole węzłów żebrowych, np. w kwadracie, trójkącie itp. W makramie wiązany jesz najczęściej pojedynczo dla zaakcentowania motywu. W oprawie z węzłów żebrowych może występować grupowo. Sposób wiązania węzła Józefiny: pierwszy sznurek ułożyć w identyczną pętlę (rys. 40a). Jest to osnowa węzła. Drugi sznurek wiążący położyć na wierzch pętli, przełożyć pod zwisającym końcem pierwszego sznurka (pod pętlą), dalej przesunąć przez pierwszy sznurek (rys. 40b), włożyć go od spodu do wierzchu w pętlę. W środku pętli przełożyć przez sznurek przechodzący przez środek pętli i ponownie przeciągnąć w pętli z góry do dołu. Dociągnąć sznurki i uformować węzeł (rys. 40c). 31

31 nym i ścisłym zaciąganiu sznurków. Na rys. 41 f pokazano, związane jeden na drugim, 2 węzły kostkowe plecione (fot. VI). Rys. 41 Węzeł pleciony kostkowy (rys. 41) Węzeł kostkowy plecie się z czterech luźnych sznurków, łzn. nie zawieszonych pętlą mocującą na sznurku rzędowym. Z węzłów kostkowych można wiązać linki ozdobne do stor, hamaków, ampli do kwiatów, półek, smyczy iłp. Sposób wiązania: skrzyżować 4 sznurki, środek skrzyżowania przymocować do deski gwoździkiem (rys. 41 a). Teraz sznurek pierwszy położyć na sznurek drugi (rys. 41 b), sznurek drugi położyć na sznurek trzeci (rys. 41 c), sznurek trzeci położyć na czwarty (rys. 41 d), sznurek czwarty przechylić przez sznurek trzeci i koniec sznurka przeciągnąć przez utworzoną pętlę ze sznurka pierwszego (rys. 41 e), po czym równocześnie zaciągnąć 4 sznurki. Powtarzać tę czynność od- 32 powiednią liczbę razy, pamiętając o równomier Rys. 40 Węzeł kostkowy wiązany inaczej zwany szwedzkim (rys. 42) Węzeł kostkowy wiąże się na ogół tak, jak Józefiny z dwóch sznurków, z czego jeden sznurek jest wiążący, a drugi osnową węzła. Jest to węzeł bardzo mocny i efektowny, zwłaszcza jeżeli wiąże się go z dwóch kolorów. Stosuje się w makramie jako akcent ozdobny motywu lub grupowo w siatkach, hamakach, paskach, chustkach, szalach iłp. (rys. 41 e).

32 Sposób wiązania: sznurek pierwszy osnowa węzła" ułożyć w kształcie odwróconej litery S". Powstaną trzy załamania, trzy krótkie odcinki sznurka (rys. 42a). Drugi sznurek wiążący" położyć pod pierwsze górne załamanie sznurka i przeciągnąć nad dwoma kolejnymi załamaniami, dalej przeciągnąć pod dolnym załamaniem i nad załamaniem środkowym (rys. 42b), po czym wsunąć pod pierwsze górne zagięcie i przechylić sznurek wiążący do siebie, przeciągnąć nad dwoma zagięciami i wsunąć ko- niec sznurka w środek utworzonej pętli, z wierzchu do spodu. Oba końce sznurka (osnowy i wiążącego) ściągnąć i uformować węzeł. Węzły kostkowe mogą być wiązane z większej liczby sznurków, wówczas składa się je we dwie wiązki. Na rys. 42c, d pokazano węzeł kostkowy związany z czterech sznurków. Węzeł japoński (rys. 43) Węzeł japoński wiąże się z czterech sznurków, z czego 4 sznurki są wiążące. Węzły japońskie można wiązać z większej liczby sznurków, wówczas rozkłada się je na cztery grupy. Węzeł, przez swoje rozbudowanie jest duży, ale nietrwały i łatwo ulega zniekształceniom. W makramie występuje pojedynczo jako ozdobny akcent motywu (fot. VII). Sposób wiązania węzła jest złożony i jego wiązanie można podzielić na 5 etapów: Etap 1 związać węzeł płaski podwójny. Etap 2 sznurki wiążące z węzła płaskiego zamienić na wiodące, a sznurkami rdzenia nawinąć po jednej pętelce na sznurki wiodące. Sznurek przełożyć od spodu do wierzchu, a następnie przegiąć do środka i koniec sznurka wsunąć w pętelkę utworzoną ze sznurka rdzenia. Etap 3 w środku, między pętelkami, związać z dwóch sznurków węzeł tkacki; sposób przełożenia sznurków w węźle rys Relaks z makramą

33 b, c pokazano pojedynczy, podwójny i potrójny węzeł tkacki. Rys. 44 Rys. 43 Etap 4 ponownie na sznurki wiodące nawinąć po jednej pętelce sznurkami z węzła tkackiego. Odwrotnie jak w drugim etapie sznurek przełożyć przez wierzch sznurka wiodącego do spodu i wyciągnąć do wierzchu. Etap 5 związać z czterech sznurków węzeł płaski podwójny. Węzeł tkacki (rys. 44) Wiąże się go z dwóch sznurków; używa się najczęściej do podtrzymania wplatanej ozdoby lub do podtrzymania nietrwałego węzła, jakim jest np. pojedyncza pętla łańcuszka. Węzły wiąże się i liczy w taki sam sposób, jak węzły płaskie z tym, że wiązane są z dwóch sznurków 34 wiążących (bez sznurków rdzenia). Na rys. 44a, Węzeł wiązany nad ręką, pojedynczy (rys. 45) Węzeł nad ręką wiąże się z dwóch sznurków: pierwszy jest osnową, a drugi wiążący. Jest to węzeł mocny, nadający się do wiązania siatek, hamaków itp. (rys. 45b). Stosuje się go również do zabezpieczenia przed obsuwaniem się ozdób w makramie, jak koralików, wałków, dzwoneczków itp. Sposób wiązania: wziąć do prawej ręki dwa sznurki. Koniec drugiego sznurka przewinąć przez wierzch do spodu pierwszego i drugiego sznurka i wyciągnąć przez uformowaną pętlę z drugiego sznurka (rys. 45a). W odpowiednim miejscu zaciągnąć węzeł.

34 Węzeł nad ręką wiązany jednym sznurkiem (rys. 46) Na rys. 46a, b pokazano sposób wiązania węzła i zaciągnięty węzeł. W makramie węzły nad ręką stosuje się do zabezpieczenia końców sznurków przed strzępieniem, do zabezpieczenia przed zluzowaniem się węzłów, po brzegach roboty, jak i pod węzłami. Ten mało efektowny węzeł może jednak być i urozmaiceniem splotu. Na rys. 46c pokazana jest siatka z węzłów naprzemianległych, ozdobiona węzłami nad ręką. Między węzłami płaskimi na sznurkach wiążących można wiązać węzły nad ręką. Na rysunku węzły nad ręką wiązane są między trzecim a czwartym węzłem płaskim. Węzeł wiązany nad ręką podwójny (rys. 47) Węzeł wiąże się z dwóch sznurków, przy czym 2 sznurki są wiążące. Jest to mocny i efektowny węzeł stosowany w makramie samoistnie do wiązania pasków, łańcuszków, firanek, siatek, hamaków iłp., jak też wkomponowany do motywów w małych grupach lub pojedynczo. Sposób wiązania: pierwszy sznurek zagiąć do góry, przesunąć pod sznurkiem z prawego brzegu na lewy, a następnie koniec sznurka włożyć w uformowaną pętlę z góry do dołu. Drugi sznurek przeciągnąć przez środek pętli zrobionej z pierwszego sznurka w kierunku od dołu do góry, następnie wyciągnąć z pętli na prawą stronę, przeciągnąć pod sznurkiem drugim i wyciągnąć przez utworzoną pętlę. Oba końce sznurka zaciągnąć i uformować węzeł. Rys 46 Rys

35 Węzeł kapucyński mały i duży (rys. 48) Węzeł kapucyński, zwany również beczułkowym, wiąże się z jednego sznurka. Ułożyć koniec sznurka w pętlę, a następnie tym samym końcem sznurka owinąć kilkakrotnie przeciwległy brzeg pętli (rys. 48a,b), po czym końce sznurka mocno zaciągnąć (rys. 48b, c). W taki sam sposób wiąże się węzeł kapucyński dwoma końcami sznurka (rys. 48d). Na mały węzeł kapucyński potrzeba 3 4 skręty, na węzeł duży 5 8 skrętów (rys. 44d, e). Węzeł kapucyński jest ozdobny, używany do wiązania łańcuszków lub zakończeń frędzli. W makramie nie występuje grupowo. FRĘDZLE I CHWOSTY Frędzle związane z pojedynczych sznurków (rys. 49) Pojedyncze frędzle wiąże się w celu wypełnienia pustej przestrzeni, np. uzupełnienie frędzli w dolnym pręcie abażuru. Gęściejsze lub bogatsze frędzle w firance, zasłonie lub makacie. Na rys. 49 pokazany jest sposób wiązania frędzli pojedynczych. Rys. 49 Chwosł związany opaską węzła rybackiego (rys. 50) Węzeł rybacki, inaczej zwany opaską bosmańską, wiąże się następująco: wiązkę sznurków przeznaczonych na chwost wziąć do prawej ręki, położyć wzdłuż wiązki dodatkowy odcinek sznurka długości cm w taki sposób, aby

36 dość długi koniec sznurka był u góry wiązki (rys. 50a). Drugim końcem sznurka (pokazany strzałką), ponad ręką trzymającą wiązkę sznurków, okręcać chwost, raz koło razu, bardzo mocno zaciągając. Następnie wyciągnąć dłoń z utworzonej pętli ze sznurka dodanego i koniec sznurka wsunąć w tę pętlę (rys. 50b), po czym górny koniec sznurka silnie pociągnąć w taki sposób, aby cała pętla weszła pod opaskę z nawiniętego sznurka (rys. 50c). Z opaski górny koniec sznurka obciąć, a dolny pozostawić w chwoście. Wyrównać sznurki chwostu na odpowiednią długość. Umocowanie sznurków na kółku węzłem rybackim (rys. 51) Wiązkę sznurków przeznaczonych do związania węzłem rybackim przełożyć przez kółko. Całą wiązkę wziąć w prawą rękę. Wzdłuż wiązki położyć złożony na pół dodatkowy sznurek długości 15 cm (rys: 51 a), drugi dodatkowy sznurek długości około 30 cm położyć wzdłuż sznurków i okręcać wiązkę lewą ręką w taki sposób, aby koniec sznurka znalazł się w środku okręcania. Po całkowitym nawinięciu opaski drugi koniec sznurka przełożyć przez pętlę dodatkowego sznurka (rys. 51 b). Oba końce sznurka z pętli pociągnąć do góry (na rys. pokazane strzałką) w taki sposób, aby pętla z końcem sznurka została całkowicie wciągnięta w opaskę. Pozostałe końce sznurków obciąć (rys. 51 c). Rys. 50 Rys

37 Chwosł związany węzłem rybackim za pomocą igły (rys. 52) Chwosł wiązany za pomocą igły z nitką stosuje się tylko do cienkich sznureczków lub kordonka, lasety itp. Na wiązkę nici położyć dodatkową nitkę i okręcać nią opaskę (rys. 52a). Po nawinięciu odpowiedniej szerokości węzła na koniec nitki nawlec igłę i za pomocą igły koniec nitki wciągnąć w opaskę (rys. 52b), umocować nitkę przed zluzowaniem, a pozostały koniec obciąć. w układzie pasów poziomych czy deseni, np. w kratkę (rys. 36a) lub jednym sznurkiem z wiązki. Z grupy sznurków przeznaczonych na chwost wydzielić 2 sznurki i nimi związać węzeł płaski potrójny, obejmujący całą wiązkę sznurków, a następnie okrążeniami wiązać węzły żebrowe pionowe. Na zakończenie opasać chwost węzłem rybackim (rys. 50) lub pozostawić sznurki wolne, tylko zabezpieczyć ostatni rząd węzłów żebrowych przed pruciem, umocowując igłę z nitką. Uwaga: chwosł w środku powinien mieć otwór (jest pusty). 38 Rys. 52 Rys. 53 Chwosł ozdobny z węzłów żebrowych pionowych (rys. 53) Chwosty wiązane z węzłów żebrowych pionowych są bardzo bogate i ozdobne. Można je wiązać w kilku kolorach dodanymi sznurkami Chwost ozdobny z węzłów żebrowych skośnych (rys. 54) Chwosty wiązane z węzłów żebrowych skośnych są bardzo efektowne. Wyrób wykończony tego typu chwosłami jest lekki i elegancki. Nadaje się do wiązania ze sznureczków cienkich i nici, jak i grubych sznurków. Przeznaczoną ilość sznurka na chwosł opasać węzłem rybackim, a następnie najdłuższym sznurkiem z wiązki wiązać okrążeniami węzły żebrowe skośne. Jest to jeden rząd węzłów żebrowych wiązany spiralnie (naokoło). W środku chwost powinien mieć otwór.

38 Rys. 54 Rys. 55 Chwost ozdobny bombka" z węzłów wiązanych nad ręką (rys. 55) Chwost bombka" jest bardzo dekoracyjny. Nadaje się do wiązania tylko z grubych sznurków. Sposób wykonania: spleść z sześciu sznurków luźny warkocz na odpowiednią długość, następnie podzielić sznurki na dwie grupy (po 3 sznurki) i związać węzeł nad ręką. Ułożyć bardzo równo sznurki w węźle tak, aby przylega^ ły równo jeden do drugiego i ponownie na tym węźle związać drugi węzeł. Powtórzyć tę czynność kilkakrotnie. Na zakończenie na każdym ze sznurków bardzo blisko bombki" związać węzeł nad ręką, a pozostałe końce sznurków obciąć (fot. X). Pętla uchwyt" z węzłów płaskich (rys. 56) Tego rodzaju pętla uchwyt", rączka", np. do siatki, w zależności od przeznaczenia wyrobu, będzie miała inną nazwę, lecz sposób jest zawsze taki sam. Dla przykładu opisany zostanie sposób wykonania uchwytu do ampli (koszyczka do kwiatów): złożyć razem odpowiedniej długości i ilości sznurki na rdzeń i 2 sznurki wiążące węzły płaskie, które muszą mieć pięciokrotną długość uchwytu. Oznacza to, że jeżeli uchwyt będzie miał 20 cm, to sznurki wiążące muszą być o 1 m dłuższe niż długość sznurków w rdzeniu. Złożyć razem sznurki wiążące z dwoma sznurkami rdzenia. Odmierzyć centymetrem od końca wiązki miejsce, od którego należy wiązać uchwyt i od tego miejsca wiązać słupek z węzłów płaskich przez 20 cm. Następnie złożyć uchwyt w kształcie pętli i połączyć, wiążąc słupek z węzłów płaskich lub spiralnych. Po związaniu uchwytu 2 sznurki wiążące powinny mieć tę samą długość, co sznurki w rdzeniu. Uwaga: długość wszystkich sznurków powinna mieć dziesięciokrotną długość wyrobu plus 20 cm na uchwyt, w tym 2 sznurki wiążące uchwyt muszą mieć pięciokrotną długość uchwytu, np. jeżeli na amplę długości 60 cm potrzeba 8 sznurków po 6,20 m, to z tego 2 sznurki wiążące uchwyt muszą mieć po 7,20 m. 39

39 Uchwyty z węzłów frywoliłkowych (rys. 58) Sposób wiązania węzłów (rys. 38). Węzłami frywolitkowymi oplata się uchwyty do siatek, torebek (rys. 58a, b), kółka do pasków lub do powieszenia ozdób na ścianę iłp. (rys. 58c). Na rys. 58a, b końce sznurków oplatające rączkę wprowadzone są do dalszej pracy przy wiązaniu przedmiotu. Obliczenie długości sznurka na uchwyt jesł takie.samo, jak na rys. 56 (pętla uchwyt" z węzłów płaskich). Na rys. 58c kółko oplatane jest sznurkiem dodanym. Po opleceniu całego kółka końce sznurków wprowadzić w węzły i umocować igłą z nitką. Rys. 57 ĄQ Opaska bosmańska (rys. 57) Jest ło ozdobny uchwyt, cały związany węzłami rybackimi. Odpowiednią wiązkę sznurka związać węzłem rybackim (rys. 50), następnie podzielić wiązkę na dwie grupy (półpętle) i każdą z grup owinąć węzłem rybackim, po czym połączyć obie grupy sznurków i nawinąć czwartą opaskę bosmańską. Ten rodzaj uchwytu można zastosować jako chwost do wykończenia makaty. Uwaga: półpętle można owinąć węzłami frywolitkowymi.

40 IV. TECHNIKI WIĄZANIA DODAWANIE SZNURKÓW W WĘZŁY PŁASKIE Na kolejnych rysunkach pokazane są sposoby wprowadzania dodatkowych sznurków w węzły płaskie, a na rys. 59a pokazano dodanie sznurka przez wprowadzenie sznurka wiążącego. Pod dwa sznurki wiążące sąsiadujących ze sobą dwóch węzłów płaskich, położyć sznurek dodany, a następnie związać węzeł płaski podwójny. Inny sposób dodania sznurka do węzła płaskiego pokazuje rys. 59b. Nad związanym węzłem płaskim "zawiesić na sznurek wiążący, złożony na pół, sznurek dodany pojedynczą pętlą mocującą, po czym związać węzeł płaski, biorąc 2 sznurki dodane i 2 sznurki z węzła płaskiego (1 wiążący i 1 z rdzenia). Na rys. 59c pokazano dodanie dwóch sznurków po obu brzegach węzła płaskiego. Na rys. 54d widać dodanie sznurka w środku węzła, przez zawieszenie sznurka dodanego pętlą mocującą na 2 sznurki wiążące, a na rys. 59e dodany sznurek jest zawieszony pętlą mocującą między jednym a drugim węzłem płaskim przez 2 sznurki rdzenia węzła. Na rys. 59f pokazano sposób dodania dwóch sznurków, czyli czterech sznurków wiążących. Położyć mię- Rys. 59 dzy jednym a drugim węzłem płaskim 2 sznurki dodane. Węzły płaskie mocno zaciągnąć. 41

41 42 Wymiana sznurków wiążących w węzłach płaskich (rys. 60) Wymianę sznurków wiążących w czasie wiązania węzłów płaskich lub plecionych stosuje się dlatego, żeby równomiernie pracowały (wiązały) wszystkie sznurki. Wiążąc słupki z węzłów płaskich lub plecionych należy co jakiś czas wymienić sznurki w sposób pokazany na rys. 60. Sznurki wiążące włożyć w środek węzła jako sznurki rdzenia, a sznurki rdzenia wyciągnąć na zewnątrz i zamienić na wiążące. Najkorzystniej jest wymieniać sznurki w czasie zmiany splotu motywu, np. słupków zwykłych na spiralne, z węzłów plecionych na węzły płaskie itd. Rys. 60 Dwa sznurki wiodące złożone w pętlę (rys. 61) Na rys. 61 pokazane są złożone dwa sznurki wiążące, z których jeden zachodzi na drugi. Po założeniu w pętlę" są już wiodące. Nawinąć przez dwa sznurki pętli 1 rząd węzłów żebrowych, następnie ściągnąć pętlę przez pociągnięcie za dwa sznurki w przeciwne strony (rys. 61 b). Nawinięcie węzłów żebrowych na dwa złożone sznurki w pętlę ma za zadanie ułatwić dostęp do najbardziej trudnych i niedostępnych miejsc wiązanych, np. przez podciągnięcie nawiniętego rzędu węzłów żebrowych w górę lub ściągnięcie do odpowiedniej szerokości. Taki sam sposób ułożenia sznurka wiodącego w pętlę stosuje się ze sznurka dodanego na przykład wówczas, kiedy chce się uzyskać odpowiedni obwód przedmiotu wiązanego, jak siatki gospodarczej, torebki, obwodu butelki lub innego przedmiotu, na który wiąże się koszyczek. Sposób ułożenia sznurka wiodącego w pętlę: złożyć sznurki w luźną pętlę tak, aby swobodnie można było ująć ją ręką i naokoło pętli zawiesić sznurki wiążące poczwórną pętlą mocującą. Po zawieszeniu wszystkich sznurków, sznurki wiodące z pętli ściągnąć do obwodu wiązanego przedmiotu (w tym co najmniej 1/ 3 sznurków powinna być zawieszona przez założone na siebie 2 sznurki). Jeżeli w czasie wiązania

42 (przykładowo siatki gospodarczej) trzeba dodać nowe sznurki do pełnego obwodu roboty lub oddzielić w linii poziomej jeden rząd motywów od rzędu 2, wówczas naokoło deski pomocniczej położyć, na sznurki wiążące, ułożony w pętlę sznurek wiodący. Naokoło pętli nawinąć rząd węzłów żebrowych i jednocześnie, w razie potrzeby, dodać w równych odstępach odpowiednią ilość sznurków. Każdy sznurek złożony na pół zawiesić poczwórną pętlą mocującą, a następnie ściągnąć sznurki wiodące do obwodu deski pomocniczej. Pozostałe końce sznurków wiodących z pętli można wprowadzić w węzły lub obciąć. Rys. 61 Wrabianie ozdób (rys. 62) Przy wiązaniu modeli wprowadza się (wkomponowuje) ozdobne przedmioty, jak koraliki, kółka, klamerki, dzwoneczki, listewki, patyczki, gałązki itp., poza tym oplata się dolne brzegi stelaży abażurów. Każdy z tych przedmiotów wrabia się za pomocą węzłów żebrowych. Sposób wiązania kółka (przykładowo): na sznurki wiążące położyć kółko, spod kółka wyciągnąć jeden sznurek, przewinąć przez kółko górą do spodu i wyciągnąć między utworzoną pętlą a sznurkiem (rys. 62a). Potem ponownie przewinąć sznurek przez kółko górą do spodu i wyciągnąć między utworzonymi pętelkami. Każdym wiążącym sznurkiem nawinąć po dwie pętelki żebrowe na kółko i bardzo mocno zaciągnąć. Wrobiony przedmiot nie powinien przesuwać się wśród pętelek. Przy wykończaniu dolnego brzegu stelaża abażuru w taki sam sposób nawijać po dwie pętelki żebrowe z tym, że między pętelkami stelaża mogą pozostać luzy, tzn. wolne odcinki pręta. Wówczas luki likwiduje się przez nawinięcie każdym sznurkiem po 3 pętelki żebrowe (rys. 62c) lub frywolitkowe (rys. 62d). Jeżeli jeszcze pozostaną wolne miejsca na pręcie, należy wypełnić je dodanymi kawałkami sznurka. Pociąć frędzle długości cm i zawiesić w wolnych miejscach poczwórną pętlą mocującą. Pętelki mocno zaciągnąć i zabezpieczyć przed

43 pruciem igłą z niłką, po lewej stronie abażuru. Frędzle wymodelować. Przy wykończeniu roboty bez frędzli końce sznurków zagiąć w lewą stronę i wprowadzić szydełkiem w węzły, a następnie zabezpieczyć przed wysuwaniem się końców igłą z nitką lub polakierować bezbarwnym lakierem do paznokci. Sposób wplatania przedmiotów na zakończenie wiązania pokazano na rys. 62b, w którym końce sznurków po nawinięciu pętelek żebrowych znajdują się po lewej stronie roboty (wiązanego splotu), jak np. umocowanie klamerki do paska, uchwytu do torebki, wykończenie makaty listwą, kółkiem iłp. Sposób umocowania (przykładowo) klamerki do paska. Odwrócić wiązany pasek i klamerkę na lewą stronę. Sznurek wiążący położyć na dolną krawędź klamerki, przełożyć przez górę do spodu klamerki i wyciągnąć na zewnątrz z prawego brzegu sznurka. Ponownie przełożyć sznurek przez wierzch do spodu klamerki i wyciągnąć z lewego brzegu sznurka, między dwoma utworzonymi pętelkami. Po nawinięciu jednym sznurkiem dwóch pętelek węzeł mocno zaciągnąć. W ten sposób nawinąć po 2 pętelki wszystkimi sznurkami wiążącymi w pasku. Na pozostałych końcach sznurka związać bardzo ścisło 3 rzędy węzłów płaskich podwójnych naprzemianlegle, po czym końce sznurków wprowadzić w splot paska. Pozostałe końce niepotrzebnych sznurków obciąć, a wprowadzone sznurki w węzły zabezpieczyć igłą z nitką lub bezbarwnym lakierem do paznokci. Jeżeli pasek jest wiązany z grubych sznurków, wówczas bezpośrednio po oprawieniu klamerki końce sznurków wprowadzić w węzły i zabezpieczyć igłą z nitką, a niepotrzebne końce sznurków obciąć.

44 Węzły żebrowe zbierające i otwierające (rys. 63) Węzły żebrowe zbierające (rys. 63a). Po nawinięciu sznurkiem wiążącym dwóch pętelek żebrowych na sznurek wiodący, sznurek wiążący dokłada się do wiodącego. W taki sam sposób postępuje się z kolejnymi sznurkami (rys. 63b). Węzły żebrowe otwierające (rys. 63c). Ten sposób wiązania węzłów żebrowych jest odwrotny do węzłów żebrowych zbierających z tym, że nie można zastosować węzłów żebrowych otwierających, jeżeli przed tym nie wiązało się węzłów żebrowych zbierających. Po nawinięciu pewnej liczby węzłów żebrowych zbierających można przejść do wiązania węzłów żebrowych otwierających. Ostatnim sznurkiem z wiązki sznurków związanych węzłem zbierającym nawinąć dwie pętelki żebrowe i pozostawić sznurek wiążący luzem, następnie wziąć kolejny sznurek z wiązki, nawinąć dwie pętelki żebrowe i sznurek wiążący pozostawić luzem iłd., aż zostaną rozprowadzone wszystkie sznurki. Węzły żebrowe zbierające stosuje się wówczas, kiedy zachodzi potrzeba natychmiastowego zwężenia roboty i przeniesienia łych sznurków w dalsze miejsce, przez rozprowadzenie ich węzłem żebrowym otwierającym. Łączenie sznurków Podczas wiązania któryś ze sznurków może szybciej się skończyć, wówczas brakujący odcinek sznurka można doszyć w następujący sposób: oba końce sznurka dodanego i wiążącego ściąć nożyczkami (rys. 64a, b), a następnie odpowiednim kolorem nitki szpulkowej ściegiem na okrętkę połączyć oba końce sznurków. Taką operację należy zrobić w miejscu najkorzystniejszym

45 b) Rys. 64 dla wiązania łak, aby łączenie nie było widoczne i najmniej narażone na rozsunięcie się łączonych sznurków. W węzłach płaskich najkorzystniejsze jest łączenie w sznurkach rdzenia, a sznurkami wiążącymi łączenie zostaje przykryte i zabezpieczone przed zluzowaniem. W węzłach żebrowych najkorzystniej jest łączyć sznurki wiodące. Wówczas w miejscu łączenia nawija się sznurkami wiążącymi pętelki żebrowe, a tym samym wzmacnia łączenie sznurków. Łączenie dwóch sznurków węzłem dziewiarskim Cienkie sznureczki można łączyć za pomocą węzła dziewiarskiego. Jeden koniec pierwszego sznurka założyć w pętlę (rys. 65a), a drugi koniec drugiego sznurka wsunąć przez środek pętli od spodu do góry, następnie pod dwoma końcami sznurka z pętli i następnie wsunąć ponownie w środek pętli z tym, że z góry do dołu. Węzeł zaciągnąć (rys. 65b). Rys

46 V. WIĄZANIE MOTYWÓW Motyw z węzłów płaskich pleciony Motyw z węzłów płaskich pleciony (rys. 66) jest bardzo nietrwały i podatny na zniekształcenia. Z tych względów stosuje się go w makramie w obudowie z węzłów żebrowych. Najczęściej rozetę wiąże się w kwadracie z węzłów żebrowych. Liczba sznurków do wiązania motywu musi być parzysta (fot. XI). Sposób wiązania rozety: przykładowo z 24 sznurków wiążących. Związać 2 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz (rys. 33b). Sznurek 12 i 13 jest wiodący. W środku między dwoma skosami związać rozetę z węzłów płaskich podwójnych plecionych z 20 sznurków. 2 środkowe sznurki będą rdzeniem dla dziesięciu węzłów płaskich podwójnych. Na tym samym rdzeniu wiązać węzły jeden pod drugim. Po każdym węźle płaskim podwójnym sznurki wiążące odłożyć do góry roboty. Po związaniu wszystkich węzłów sznurki wiążące z góry położyć na dół, wówczas wzdłuż węzłów płaskich utworzą się dwie warstwy sznurków. Górną warstwę sznurków przepleść między sznurkami dolnej warstwy (przecerować) albo pozostawić sznurki w dwóch warstwach. Roze- Rys. 66 tę zamknąć dwoma rzędami węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka (rys. 33c, d) na tych samych sznurkach wiodących (8 i 9). 47

47 48 Rozpoczęcie roboty na okrągło (rys. 67) Liczba sznurków musi być podzielna przez 4. Jeden z ośmiu odcinków sznurka, chwilowo rzędowy, złożyć na pół. Na łak podwójnie złożony sznurek zawiesić złożone na pół 7 sznurków pojedynczą pętlą mocującą (rys. 67a). Następnie przełożyć przez pętlę, utworzoną ze sznurka rzędowego, dwa końce sznurka rzędowego i mocno zaciągnąć (rys. 67b). W taki sposób zawiesza się sznurki do wiązania przedmiotów okrągłych. Chcąc powiększyć obwód koła należy w każdym kolejnym okrążeniu, na całym obwodzie, dodawać pewną liczbę sznurków, ale zawsze podzielna przez 4. Sznurki można dodawać w węzłach płaskich (rys. 59) lub w węzłach żebrowych przez zawieszenie dodanych sznurków poczwórną pętlą mocującą (rys. 3). Inny sposób rozpoczęcia wiązania przedmiotu od środka pokazuje^ -rys_..._67_c^_ Na małe plastykowe, drewniane lub metalowe kółeczko zawiesie pojedynczą pętlą mocującą odpowiednią liczbę sznurków podzielna przez 4. Dalsza procedura wiązania jest taka sama jak w pierwszym sposobie. Rys. 67 Motyw kwadratu z węzłów żebrowych skośnych i węzłów płaskich (rys. 68) Rząd 1 związany przykładowo z dwunastu sznurków wiążących, sznurki szósty i siódmy wyznaczyć na wiodące i związać węzły żebrowe skośne wiązane od środka na zewnątrz (rys. 33a) po 5 sznurków w każdym skosie. Rząd 2 między skosami 2 sznurki środkowe będą wiodące dla drugiego rzędu węzłów żebrowych skośnych i również tak jak w rzędzie 1 należy na sznurki wiodące nawinąć węzły żebrowe pięcioma sznurkami, to znaczy, że sznur-

48 ki wiodące z poprzedniego rzędu w kolejnym rzędzie są wprowadzone do wiązania. W motywie może być wiązana nieograniczona liczba skosów, np. w mini-ampli po 5 rzędów. Rząd 3 między związanymi skosami związać 4 węzły płaskie podwójne naprzemianległe 1, 2, 1 węzeł (rys. 68b). Rząd 4 na sznurkach wiodących z ostatniego rzędu wiązania węzłów żebrowych nawinąć rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka (rys. 33c). Rząd 5 pierwsze sznurki brzegowe w motywie będą wiodące dla kolejnego rzędu węzłów żebrowych wiązanych od zewnątrz do środka. Sznurki wiodące z poprzedniego rzędu wprowadzić do pracy (motyw kwadratu z węzłów płaskich podwójnych) fot. XII. Rys. 68 Motywy kwadratów cerowany, przeciągany i przekładany fot. XIII, XIV Kwadrat cerowany (rys. 69a). Związać rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz (rys. 33b). Między skosami przepleść sznurki, łzn. sznurki z prawego skosu przełożyć między sznurkami lewego skosu lub odwrotnie, a następnie zamknąć kwadrat. Związać na tych samych sznurkach wiodących rząd węzłów żebrowych wiązanych od zewnątrz do środka (rys. 33c, d). Kwadrat z przeciąganymi sznurkami (rys. 69b). Związać kwadrat z węzłów żebrowych skośnych z tym, że wewnątrz kwadratu sznurki ułożone są owalnie od środka na zewnątrz. Liczba sznurków w motywie musi być parzysta. Kwadrat przekładany (rys- 69c). Liczba sznurków w motywie parzysta. Sposób wiązania kwadratu przykładowo z dwunastu sznurków: związać jeden rząd węzłów żebrowych od środka na zewnątrz. Szósty i siódmy sznurek jest wiodący. Zamknąć kwadrat. Związać na łych samych sznurkach wiodących rząd węzłów żebrowych wiązanych od zewnątrz do środka w następujący sposób na lewy bok kwadratu nawinąć po dwie pętelki żebrowe piątym sznurkiem, potem kolejno czwartym, trzecim, drugim i pierwszym. Na prawy bok kwadratu nawinąć węzły żebrowe sznurkiem ósmym, dziewiątym, dziesiątym, jedenastym i dwunastym. Na zakończę- 4 Relaks z makrama.

49 nie: nawinąć pierwszym ze sznurków wiodących na drugim wiodącym 2 pętelki żebrowe (rys. 33c, d) fot. XV. Motyw muszelki Motyw muszelki (rys. 70a, b, c) wiąże się z węzłów żebrowych skośnych, wiązanych od środka na zewnątrz (rys. 33b) i od zewnątrz do środka (rys. 33d) oraz węzłów żebrowych skośnych wiązanych z lewej na prawą stronę i z prawej na lewą (rys. 32a, b, c). Motyw muszelki w makramie występuje pojedynczo i grupowo naprzemianlegle. Liczba sznurków do wiązania musi być podzielna przez 10. Sposób wiązania muszelki z dziesięciu sznurków wiążących: Rząd 1 związać rząd węzłów żebrowych skośnych od środka na zewnątrz. Piąty i szósty sznurek jest wiodący dla całego motywu. Rząd 2 między skosami związać dwa węzły płaskie podwójne (rys. 70a). Rząd 3 4 sznurki z prawego węzła płaskiego są wiążące, a 4 sznurki z lewego węzła płaskiego są wiodące. Wiązać węzły żebrowe skośne wiązane z lewej na prawą stronę (rys. 32a, b): na pierwszy sznurek wiodący nawinąć po dwie pętelki żebrowe czterema sznurkami; na drugi sznurek wiodący nawinąć po 2 pętelki pięcioma sznurkami (sznurkiem wiodącym

50 z rzędu 1 nawinąć 2 pętelki, tzn. wprowadzić do pracy); na trzeci sznurek wiodący nawinąć po 2 pętelki pięcioma sznurkami; na czwarty sznurek wiodący nawinąć po 2 pętelki pięcioma sznurkami; na pierwszy sznurek z lewego brzegu muszelki nawinąć piąty rząd węzłów żebrowych czterema sznurkami (rys. 70b). Rząd 4 pod motywem związać 2 węzły płaskie podwójne. Rząd 5 na piąty i szósty sznurek wiodący z rzędu 1 nawinąć sznurkami z dwóch węzłów płaskich węzły żebrowe skośne od zewnątrz do środka (rys. 70c). Następnie ściągnąć mocno sznurki wiodące, aż wybrzuszy się muszelka, po czym połączyć sznurki wiodące węzłem żebrowych irys. 33d) fot. XVI.

51 52 Motyw liści z węzłów żebrowych skośnych Motyw liści" (rys. 71 a, b, c) wiąże się z węzłów żebrowych skośnych wiązanych z lewej strony na prawą i z prawej na lewą (rys. 32a, b, c,). Na rys. 71 a pokazany jest kształt i kierunek wiązania górnego brzegu listka. Listek można wiązać dwoma sposobami: zamknięty trójkąt, tj. taki, w którym sznurkiem wiodącym z górnego brzegu listka nawija się dwie pętelki żebrowe na sznurek wiodący z dolnego brzegu (rys. 71 b) oraz listki otwarte, gdzie po nawinięciu górnego i dolnego brzegu listka sznurki wiodące są wolne (rys. 71 c). Gałązki do listków zamkniętych wiąże się z węzłów żebrowych pionowych lub łańcuszków, a gałązki do listków otwartych wiąże się z węzłów płaskich w słupku. W jednym i drugim przypadku gałązki są wiązane sznurkami wiodącymi z listków.

52 Motywy kwadratu i trójkątów z węzłów płaskich W makramie najczęściej wiązanym motywem jest kwadrat z węzłów płaskich naprzemianległych. Kwadrat można wiązać z samych węzłów płaskich (rys. 72a) lub obudowany jednym albo kilkoma rzędami węzłów żebrowych skośnych (rys. 62b). Liczba sznurków do wiązania pełnego motywu kwadratu musi być podzielna przez sznurki wiodące na obudowę jednym rzędem węzłów żebrowych. Motyw pełny jest wówczas, kiedy między skosami w najszerszym miejscu motywu wszystkie sznurki są włączone do pracy, oprócz sznurków wiodących z węzłów żebrowych. Nie znaczy to, że nie można wiązać kwadratu z innej liczby sznurków. Ważne jest, aby liczba sznurków była parzysta. Przykładowo na rys. 12e pokazany jest kwadrat z węzłów żebrowych, a w środku motywu między skosami związany ze wszystkich sznurków węzeł płaski podwójny. Sposób wiązania kwadratu z dziesięciu sznurków: Rząd 1 związać jeden rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Piąty i szósty sznurek jest wiodący (rys. 72c). Rząd 2 między dwoma skosami związać, ze środkowych czterech sznurków, węzeł płaski podwójny. Sznurek trzeci i ósmy jest wiążący, a czwarty i siódmy rdzeniem węzła (rys. 72d). Rząd 3 związać 2 węzły płaskie podwójne naprzemianlegle do węzła pierwszego. Na jeden węzeł wziąć 2 sznurki z pierwszego węzła (wiążący i rdzeń) i dobrać z boku 2 sznurki z lewego brzegu motywu (pierwszy i drugi), a z prawego brzegu dziewiąty i dziesiąty sznurek. Z tego wynika, że poszerzając motyw zawsze w każdym rzędzie dobiera się z obu brzegów roboty po 2 sznurki i 2 sznurki z najbliższego węzła (rys. 72e). Rząd 4 ze środkowych czterech sznurków związać jeden węzeł płaski podwójny naprzemianlegle do poprzedniego rzędu. Z tego wynika, że zmniejszając szerokość motywu należy w każdym rzędzie pozostawić po brzegach roboty po dwa sznurki (rys. 72a). Rząd 5 na sznurkach wiodących (5 i 6) z węzłów żebrowych związać rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka. Na zakończenie motywu sznurkami wiodącymi nawinąć dwie pętelki żebrowe (rys. 33d). Trójkąty można wiązać tak jak kwadraty z samych węzłów płaskich (rys. 72g), jak również w obudowie z węzłów żebrowych. Na rys. 72f widać trójkąt wiązany na sznurku rzędowym. Najczęściej stosowany jest w takich pracach, jak wiązanie końcówek pasków do ubrań, klapy do torebek portfelowych, uszy do zwierzątek itp. 53

53 Sposób wiązania trójkąta przykładowo z ośmiu sznurków, z których po zawieszeniu otrzyma się 16 sznurków wiążących. Na jeden z ośmiu sznurków zawiesić w środku odcinka złożone na pół po 7 sznurków (rys. 72f) pojedynczą pętlą mocującą z grzbietem. Ułożyć sznurki na deskę pomocniczą w kształcie trójkąta i przypiąć gwoździkami. Rząd 1 między skosami związać z czterech środkowych sznurków węzeł płaski podwójny. Rząd 2 związać 2 węzły płaskie podwójne naprzemianlegle do pierwszego. Rząd 3 związać 3 węzły podwójne naprzemianlegle do poprzednich. Pokazany na rysunku splot jest luźny, natomiast splot w paskach wiąże się bardzo gęsty. Na jeden ze sznurków wiążących do wiązania paska chwilowo rzędowy zawiesza się pozostałe sznurki poczwórną pętlą mocującą. Wypełniając trójkąt węzłami płaskimi nie można wprowadzić do pracy sznurków rzędowych, ponieważ załamie się prosta linia wiązanego paska. Na rys. 72f po brzegach trójkąta pozostało po jednym sznurku rzędowym i po jednym sznurku wiążącym. Od rzędu 4 roboty wprowadzić do pracy 16 sznurków i wiązać pasek wybranym splotem. 54

54 Przykładowy sposób wiązania paska na sznurku rzędowym Zawiesić na środku jednego ze sznurków pozostałe sznurki złożone na pół z pikołkiem podstawowym (rys. 73a). Następnie zawieszone sznurki ułożyć w kształcie trójkąta (rvs. 73b, c, d, e), wypełnić trójkąt węzłami płaskimi (rys. 72f). Przykładowy sposób rozpoczęcia wiązania paska bez sznurka rzędowego Wbić na deskę 2 gwoździki. Na każdy gwoździk zawiesić złożony na pół sznurek (rys. 74a), następnie związać z łych sznurków węzeł płaski podwójny (rys. 74b, c). Pod węzłem płaskim w kształcie trójkąta przybić 2 gwoździki i na nie zawiesić po jednym sznurku złożonym na pół i związać naprzemianlegle 2 węzły płaskie (rys. 74b), pod dwoma węzłami płaskimi przybić kolejne 2 gwoździe poszerzając wiązany trójkąt, zawiesić nowe 2 sznurki i związać naprzemianlegle 3 węzły płaskie podwójne. W ten sposób wiąże się paseczki z makramy ze sznurków matowych (nie śliskich). Wyrób jest bardzo delikatny i koronkowy (fot. XVII).

55 Motyw trójkątów z węzłów żebrowych pionowych (rys. 75) Motyw trójkątów wiąże się z parzystej liczby sznurków z węzłów żebrowych pionowych, wiązanych w przybliżeniu pod kątem 45. Pełny motyw składa się z dwóch trójkątów połączonych w górze i dole węzłem płaskim (fot. XVIII). Przykładowy sposób wiązania motywu dwóch trójkątów z dwunastu sznurków: ze środkowych czterech sznurków (5, 6, 7, 8) związać węzeł płaski podwójny. W lewym trójkącie wszystkie sznurki od szóstego do drugiego są wiążące, a w prawym od siódmego do jedenastego. Rząd 1 lewy trójkąt wiązać z prawej strony na lewą. Szóstym sznurkiem wiązać węzły żebrowe pionowe na sznurkach wiodących: piątym, czwartym, trzecim, drugim i pierwszym. Po nawinięciu sznurek wiążący odłożyć na bok. Rząd 2 piątym sznurkiem wiązać węzły żebrowe pionowe na czwartym, trzecim, drugim i pierwszym sznurku. Po nawinięciu sznurek wiążący odłożyć na bok. Rzędy 3, 4 i 5 w każdym kolejnym rzędzie będzie wiązany o 1 węzeł mniej, aż do wyczerpania wszystkich sznurków wiążących. W rzędzie 5 pozostanie już tylko 1 węzeł. Drugi sznurek nawinie na pierwszy sznurek dwie pętelki żebrowe. Prawy trójkąt wiązać w taki sam sposób, z tą 56 różnicą, że z lewej na prawą stronę. Pod trójkątami związać ze środkowych czterech sznurków węzeł płaski. Jest to zakończenie motywu, ale może być zarazem początkiem wiązania drugiego. Rys. 75

56 Koronkowy motyw kwadratu z węzłów żebrowych (rys. 76) Motyw koronkowy wiąże się z ośmiu sznurków. Drugi sznurek na pierwszy i czwarty sznurek na trzeci nawija po dwie pętelki żebrowe skośne, wiązane z prawej strony na lewą (rys. 32c), piąty sznurek na szósty, siódmy sznurek na ósmy nawija dwie pętelki żebrowe skośne z lewej strony na prawą (rys. 32b). Teraz na sznurek szósty wiodący (śledzić rysunek) nawinąć po dwie pętelki żebrowe sznurkiem czwartym, pierwszym, drugim, a na sznurek trzeci wiodący nawinąć po dwie pętelki sznurkami piątym, ósmym i siódmym. Wewnątrz skosów u wierzchołka związać dwie pętelki żebrowe wiązane z prawej na lewą stronę, a z prawej strony skosu nawinąć dwie pętelki z lewej strony na prawą. Na wiodący sznurek z prawego węzła żebrowego nawinąć 2 sznurki z lewego węzła, a z prawej strony skosu nawinąć na sznurek wiodący dwie pętelki z prawej strony na lewą. Między dwoma skosami utworzy się rodzaj krzyża. Następnie trzecim i szóstym sznurkiem wiodącym nawinąć węzły żebrowe skośne od zewnątrz do środka. Motyw kwadratu wiązać jeden po drugim, na tych samych sznurkach wiodących (3 i 6). Motyw jest dość trudny i przy wykonywaniu trzeba śledzić rysunek (fot. XIX). Rys. 76 Rys. 77 Motyw pełnego prostokąta z węzłów żebrowych skośnych (rys. 77) Motyw wiązany jest z ośmiu sznurków. Związać obok siebie 2 węzły płaskie podwójne. 4 sznurki z prawego węzła płaskiego będą wiodące dla czterech sznurków z lewego węzła. Nawinąć 4 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych z prawej na lewą stronę (rys. 32c), po czym po obu brzegach prostokąta związać 2 węzły płaskie podwójne (fot. XX). 57

57 Motyw z węzłów żebrowych w kształcie łuku (rys. 78) Jak sama nazwa wskazuje, cały motyw układa się owalnie. Jednocześnie wiązany na prawym i lewym brzegu roboty tworzy koło (fot. XXI). Sposób wiązania: lewy brzeg rząd 1 węzły żebrowe skośne wiązane od środka na zewnątrz. Cały motyw wiąże się na tym samym sznurku wiodącym. Na końcu rzędu 1 przełożyć sznurek wiodący z lewej ręki do prawej i nawinąć drugi rząd węzłów skośnych od zewnątrz do środka, bardzo blisko rzędu 1 (rys. 78a). Rząd 3 przełożyć sznurek wiodący do lewej ręki i nawinąć rząd węzłów żebrowych skośnych od środka na zewnątrz w dość dużym oddaleniu od rzędu 2, ale w taki sposób, aby rozchylał się stopniowo (rys. 78c). Następnie związać rząd 4 w taki sposób jak rząd 2. Powtarzać motyw odpowiednią liczbę razy, aż uzyska się pożądany kształt. Na prawym brzegu roboty motyw owalu z węzłów żebrowych wiąże się w taki sam sposób. Motyw taśmy skośnej z węzłów żebrowych poziomych (rys. 79) Z taśmy skośnej można tworzyć wzory, które ozdabiają wyrób. Taśmę wiąże się z węzłów żebrowych poziomych wiązanych z lewej na prawą stronę i z prawej na lewą stronę (rys e i 31 a).

58 Sposób wiązania łaśmy: w każdym rzędzie wiązania pierwszy sznurek brzegowy jest wiodący dla węzłów żebrowych poziomych wiązanych z lewej strony na prawą lub z prawej na lewą. Wiązać kolejne rzędy w taśmie, sznurek wiodący z poprzedniego rzędu jest sznurkiem wiążącym. Na rys. 79a pokazana jest taśma wiązana z czterech sznurków. W każdym rzędzie pierwszy sznurek brzegowy z lewego brzegu roboty będzie wiodący, a pozostałe 3 sznurki będą wiążące. Na rys. 79b pokazane są taśmy wiązane z lewej na prawą stronę i z prawej na lewą stronę. Z taśmy skośnej można wiązać zygzaki (rys. 79c). Taśmę wiązać przez określoną długość, np. z lewej strony na prawą, a następnie od pewnego momentu zmienić kierunek i wiązać z prawej strony na lewą. Z dwóch taśm związanych zygzakiem można uzyskać bardzo ciekawy motyw. Związać dwie taśmy o jednakowej liczbie sznurków wiążących i rzędów; jedną rozpocząć od wiązania z lewej strony na prawą, a drugą z prawej strony na lewą. Przepleść je między sobą, aż powstanie oryginalny warkocz (fot. XXII). Motyw łaśmy w trójkąty z węzłów żebrowych poziomych (rys. 80) Ozdobna taśma wiązana w trójkąty może mieć szerokie zastosowanie, ale najczęściej używana jako motyw w paskach ubraniowych (fot. XXIII). Sposób wiązania przykładowo z ośmiu sznurków (rys. 80a). W każdym rzędzie wiązania pierwszy sznurek brzegowy z lewego brzegu roboty będzie wiodący, a pozostałe siedem sznurków wiążące. Sznurek wiodący z każdego zwią-

59 zanego rzędu odłożyć na bok. W związku z tym, że sznurki wiodące są odkładane, to w każdym kolejnym rzędzie będzie mniej o jeden sznurek wiążący. Wiązać skos z węzłów żebrowych poziomych, aż zostanie w robocie tylko jeden sznurek (patrz rys. 80b). Następnie odwrócić robotę o 90 i kolejny trójkąt wiązać w taki sam sposób jak pierwszy. W każdym rzędzie wiązania pierwszy sznurek brzegowy z prawego brzegu roboty będzie wiodący, a pozostałe siedem sznurków wiążące. Powtarzać pierwszy i drugi trójkąt.

60 VI. MODELE DEKORACYJNE 1. AMPLA NA KWIATY Z PĘCZKÓW Długość 90 cm 60,60 m sznurka bawełnianego grubości 3 mm, z tego 12 odcinków po 5 m, 2 odcinki po 30 cm 1 kółko plastykowe o średnicy 12 cm 1 wazonik na kwiaty o średnicy cm. Zastosowane węzły: opaska z węzłów rybackich (rys. 50), słupki spiralne z węzłów płaskich (rys. 16 i 17), węzły żebrowe poziome i skośne (rys. 30 i 33), węzły płaskie podwójne naprzemianległe (rys. 25), motyw z węzłów płaskich (rys. 66), pęczki z węzłów płaskich naprzemianległych (rys. 23), chwost ozdobny z węzłów żebrowych skośnych (rys. 54), wplecenie kółeczka (rys. 62). SPOSÓB WIĄZANIA Rząd 1 złożyć razem 12 sznurków. Od jednego końca wiązki odmierzyć 2,90 m i od tego miejsca podzielić sznurki na 3 grupy (po 4 sznurki) i spleść warkocz długości 12 cm. Rząd 2 pętla do wieszania złożyć warkocz na połowę. Pod warkoczem, dodatkowym sznurkiem 30 cm, nawinąć opaskę z węzła rybackiego. Rząd 3 na jeden z 24 sznurków wiążących nawinąć jedno okrążenie węzłów żebrowych bardzo blisko opaski (uwaga: początek okrążenia musi zachodzić z końcami na siebie około 4 węzłów). Rząd 4 podzielić 24 sznurki na 6 grup i związać 6 słupków spiralnych, każdy z 6 węzłów płaskich. Rząd 5 ponownie wydzielić 1 sznurek wiodący i nawinąć jedno okrążenie węzłów żebrowych w taki sam sposób jak w rzędzie 3. Rząd 6 związać 6 słupków spiralnych, każdy z 6 węzłów płaskich. Rząd 7 związać w taki sam sposób jak rząd 5, z tym, że sznurkami wiążącymi ze słupków nawijać po 3 pętelki żebrowe, a sznurkami rdzenia po 2 pętelki żebrowe (w ten sposób powiększy się średnicę koła). Rząd 8 związać 3 rzędy węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych. Rząd 9 wplecenie kółeczka; każdym z 24 sznurków nawinąć po 3 pętelki żebrowe prostopadle do węzłów płaskich. Rząd 10 wyrównać na obwodzie kółka odległości między sześcioma grupami nawiniętych pętelek żebrowych. Związać naokoło kółeczka $1

61 trzy motywy z węzłów płaskich, każdy motyw z 8 sznurków w następujący sposób: czwarty i piąty sznurek jest rdzeniem dla całego motywu, trzecim i szóstym sznurkiem związać pierwszy podwójny węzeł płaski, pod spodem Jrugi węzeł płaski podwójny związać drugim i siódmym sznurkiem. Pod węzłami płaskimi na pierwszym i ósmym sznurku wiodącym związać 1 rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka. Rząd 11 związać 3 słupki spiralne z węzłów płaskich, 2 sznurki wiążące i 6 sznurków w rdzeniu; każdy słupek z 10 węzłów płaskich. Rząd 12 związać 3 motywy z pęczków; każdy motyw składa się z 9 pęczków wiązanych naprzemianlegle 2 pęczki, 1 pęczek, 2 pęczki, 1 pęczek, 2 pęczki, 1 pęczek. Każdy pęczek wiązany jest z 6 węzłów płaskich. Rząd 13 podzielić sznurki na 6 grup (po 4 sznurki), związać 6 słupków spiralnych, każdy z 30 węzłów płaskich. Rząd 14 związać 3 motywy z pęczków naprzemianległych do słupków. Każdy motyw składa się z 4 pęczków, a 1 pęczek z 6 węzłów płaskich wiązanych naprzemianlegle 1, 2, 1 pęczek. Rząd 15 wiązanie koszyczka; 10 cm poniżej poprzedniego rzędu związać naokoło 6 węzłów płaskich potrójnych naprzemianlegle do moty- 62 wów. Rząd 16 związać 7 cm poniżej naprzemianlegle 6 słupków z węzłów płaskich. Każdy z ośmiu węzłów płaskich. Rząd 17 złożyć razem w jedną wiązkę 24 sznurki i opleść węzłem rybackim. Wyrównać sznurki przez dociągnięcie słupków do brzegu opaski, a następnie związać chwost ozdobny z węzłów żebrowych skośnych. 2. AMPLA NA DWA WAZONY Długość 100 cm 52 m sznurka bawełnianego lub sizalu grubości 4 mm, z tego 8 odcinków po 6,50 m 1 kółeczko o średnicy cm do wplecenia 1 kółeczko o średnicy 5 cm na zawieszenie 2 wazony na kwiaty. Zastosowane węzły: rozpoczęcie roboty od środka (rys. 67a, b, c), słupki z węzłów płaskich (rys. 15), słupki spiralne z węzłów płaskich (rys. 17), wplecenie kółeczka (rys. 62a), łańcuszek prawo-lewy (rys. 37c), węzły kostkowe (rys. 41), umocowanie kółka węzłem rybackim (rys. 51), chwost ozdobny bombka" (rys. 55). SPOSÓB WIĄZANIA Rząd 1 wiązanie koszyczka; jeden z ośmiu odcinków sznurka (chwilowo rzędowy) złożyć na pół. Na tak podwójnie złożony sznurek za-

62 wiesić złożone na pół 7 sznurków pojedynczą pętlą mocującą. Następnie przełożyć przez pętlę utworzoną z pierwszego sznurka dwa końce sznurka rzędowego i mocno zaciągnąć (rys. 67b). Rząd 2 zaciągnięte kółko umocować gwoździkami w środku deski pomocniczej. Podzielić sznurki na 4 grupy (po 4 sznurki), związać 4 słupki po 4 węzły płaskie w słupku. Koniec każdego słupka przymocować gwoździkiem w każdym okrążeniu. Rząd 3 związać naprzemianlegle 4 słupki po 4 węzły płaskie w słupku. Rząd 4 związać naprzemianlegle 4 słupki po 4 węzły płaskie. Rząd 5 ramiona ampli; 10 cm poniżej czwartego rzędu związać naprzemianlegle 4 słupki z węzłów płaskich, po 28 węzłów płaskich w słupku (około 14 cm). Rząd 6 wymienić sznurki z rdzenia na wiążące (rys. 60) i zmienić splot na słupki spiralne, po 30 węzłów płaskich (około 16 cm) w słupku. Rząd 7 zmienić splot na słupki zwykłe z węzłów płaskich, po 28 węzłów w słupku. Rząd 8 zebrać razem 16 sznurków i związać (6 cm) słupek spiralny z węzłów płaskich, z tego 2 sznurki wiążące i 14 sznurków w rdzeniu. Rząd 9 do 11 w dalszym ciągu wiązania ponownie rozdzielić sznurki na 4 słupki i związać drugi koszyczek w taki sam sposób jak pierwszy z tym, że z trzech rzędów. Rząd 12 wplecenie kółeczka średnicy 20 cm. Każdym z szesnastu sznurków nawinąć po 3 do 4 pętelek żebrowych prostopadle do słupków. Rząd 13 rozdzielić sznurki na 8 łańcuszków (po 2 sznurki), wiązać łańcuszki prawo-lewe dowolnej długości (tak długie, aby swobodnie mieściły wazonik z kwiatami). Rząd 14 podzielić 16 sznurków na 4 wiązki i związać słupek około 6 cm z węzłów kostkowych. Rząd 15 umocowanie uchwytu. Przełożyć przez kółeczko (5 cm średnicy) 16 sznurków, położyć je wzdłuż słupka i dodatkowym sznurkiem opleść węzłem rybackim. Na zakończenie chwosłu związać 4 bombki z węzłów nad ręką. 3. MINI-AMPLA NÁ KWIATY Długość 55 cm m sutaszu, z tego 4 odcinki białe po 80 cm na łańcuszki, 12 odcinków zielonych po 4 m (sznurki wiążące), 4 odcinki zielone po 4,80 m na łańcuszki, 2 odcinki białe po 4 m (sznurki wiążące), 2 odcinki czerwone po 4 m (sznurki wiążące), 1 odcinek zielony 20 cm $3

63 1 pokrywka plastykowa od słoika 0,5 litra oraz stelaż (rys. 81). Zastosowane węzły: uchwyt do ampli (rys. 56), łańcuszek prawo-lewy (rys. 37), węzły żebrowe skośne (rys. 33a, c, d), motyw z węzłów żebrowych skośnych i węzłów płaskich (rys. 68a, b), słupki spiralne z węzłów płaskich (rys. 16), chwost z węzła rybackiego (rys. 50). SPOSÓB WIĄZANIA Rząd 1 na wewnętrzne kółeczko stelaża zawiesić złożone na pół 4 sznurki białe 80 cm poczwórną pętlą mocującą (rys. 3). Związać 4 łańcuszki lewo-prawe przez 20 cm. Rząd 2 złożyć razem 2 sznurki zielone po 4,80 m i związać od środka sznurków na zewnątrz łańcuszek lewo-prawy po 20 cm, tzn. ra- 64 Rys. 81 zem 40 cm. Z pozostałych dwóch sznurków po 4,80 m związać łańcuszek w taki sam sposób. Rząd 3 końce łańcuszków z białego sznurka zszyć razem na styk (aby nie pogrubić sznurków), a następnie położyć na białe łańcuszki 2 łańcuszki zielonego sznurka (na samym środku). Dodatkowym kawałkiem sznurka 20 cm związać uchwyt z węzłów płaskich (rys. 56). Rząd 4 amplę powiesić na gwoździu, łańcuszki wyrównać; zielone sznurki z łańcuszka nawinąć podwójną pętlą mocującą (rys. 7) w czterech miejscach stelaża (zaznaczone na rysunku), 1 sznurek z łańcuszka nawinąć z jednego brzegu przęsła, a drugi sznurek z drugiego brzegu, w taki sposób, aby 2 sznurki łańcuszka oplatały przęsło łączące 2 kółka. Między 2 sznurkami z łańcuszka zawiesić na kółku złożony na pół 1 sznurek zielony poczwórną pętlą mocującą, 1 sznurek zielony i 1 sznurek biały poczwórną pętlą mocującą, ale ozdobnie (rys. 5) i 1 sznurek zielony poczwórną pętlą mocującą. Między czterema przęsłami zawiesić w taki sam sposób sznurki z tym, że w dwóch miejscach kolorowe sznurki będą białe i w dwóch miejscach czerwone. W każdej z czterech grup sznurków otrzyma się 10 sznurków wiążących; razem 40 sznurków. Rząd 5 motyw z węzłów żebrowych skośnych i węzłów płaskich (rys. 68a, b), 2 sznurki środkowe białe będą wiodące dla węzłów że-

64 browych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Związać 5 rzędów węzłów żebrowych w taki sposób, jak podano w opisie wykonania motywu. Rząd 6 między skosami związać 4 węzły płaskie podwójne naprzemianległe 1, 2, 1. Rząd 7 związać 4 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka w taki sposób, jak podano w opisie motywu z tym, że w czwartym rzędzie sznurkami wiodącymi zamknąć motyw węzłem żebrowym (rys. 33d). Powtórzyć naokoło jeszcze 3 razy wiązanie motywu od rzędu 5 do rzędu 7. Rząd 8 połączenie 4 motywów węzłami płaskimi. Między motywami związać po 4 węzły płaskie podwójne naprzemianległe 1, 2, 1. Między węzłami płaskimi zachować takie odstępy, aby można było swobodnie włożyć dłoń w środek wiązanej ampli. Rząd 9 na sznurkach wiodących z motywu z węzłów żebrowych (7 rz.) związać 4 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz W taki sposób, jak w rzędzie 5. Rząd 10 związać 8 słupków spiralnych 20- centymetrowych z węzłów płaskich. Między skosami 4 słupki wiązać z czterech sznurków, 2 sznurki białe lub czerwone w rdzeniu, a 2 sznurki zielone wiążące; w czasie wiązania sznurki rdzenia wymienić na wiążące i to dwukrotnie. 4 słupki spiralne (zamykające 2 skosy węzłów żebrowych) wiązać z sześciu sznurków, 4 sznurki w rdzeniu i 2 wiążące. Wykończenie. Złożyć razem 8 słupków, wyrównać długości i związać chwosł opasany węzłem rybackim. Końce sznurków wyrównać na odpowiednią długość. 4. AMPLA NA OWOCE 88 m sznurka jedwabnego grubości 4 mm, z tego 8 odcinków po 4,80 m, 8 odcinków po 6 m, 4 odcinki po 40 cm 1 korzeń długości 70 cm, 2 koszyki na owoce, 1 kółeczko drewniane do zawieszania średnicy 7 cm. Zastosowane węzły: węzeł kostkowy (rys. 41), słupki ozdobne z węzłów płaskich (rys. 18 i 15), słupki spiralne z węzłów płaskich (rys. 16 i 17), chwost z węzła rybackiego (rys. 50), węzły kapucyńskie (rys. 48). SPOSÓB WIĄZANIA Na kółeczko zawiesić złożone na pół 8 sznurków po 6 m pojedynczą pętlą mocującą. Otrzyma się 16 sznurków wiążących. Rząd 1 podzielić 16 sznurków na 4 grupy po 4 sznurki, związać słupek z ośmiu węzłów kostkowych (5 cm). ^5 5 Relaks z makrama.

65 Rząd 2 podzielić 16 sznurków na dwie grupy (po 8 sznurków) i związać 2 pasy w następujący sposób: Pierwszy rząd pasa motywu ze środkowych czterech sznurków związać potrójny węzeł płaski. Drugi rząd pasa motywu związać dwa słupki spiralne z pięciu węzłów płaskich ze skrętem od zewnątrz do środka. Trzeci rząd pasa motywu związać ze środkowych czterech sznurków potrójny węzeł płaski. Czwarty rząd pasa motywu związać 3 słupki spiralne po 5 węzłów płaskich w słupku ze skrętem od środka na zewnątrz. Powtarzać cztery rzędy motywu 3 razy (od 1 do 4 rzędu), a czwarty raz powtórzyć z motywu tylko rzędy 1 i 2. Drugi pas ampli wykonać w taki sam sposób na długości 32 cm. Rząd 3 umocowanie sznurków na korzeniu. Na brzegach korzenia zawiesić potrójną pętlę mocującą złożone na pół po 4 sznurki długości 4,80 m, w taki sposób, żeby pozostała przerwa między dwoma zawieszonymi sznurkami (2 + 2). Przez przerwę przełożyć końce związanego paska tak, aby dwie spirale z węzłów płaskich obejmowały korzeń. Pod korzeniem sznurki pętli mocującej i sznurki z paska obciągnąć i owinąć węzłem rybackim dodanym sznurkiem długości 40 cm. Drugi pasek przełożyć 66 przez korzeń i umocować w taki sam sposób. Rząd 4 wiązanie ramion koszyka. Podzielić 16 sznurków na 4 grupy po 4 sznurki. Sposób wiązania jednego ramienia: związać słupek z ośmiu węzłów płaskich (rys. 15), dalej związać słupek ozdobny z węzłów płaskich (z trzech pętelek) rys. 18, potem powtórzyć słupek zwykły, słupek ozdobny i słupek zwykły. Następnie wymienić sznurki rdzenia na wiążące (rys. 60) i dalej wiązać słupek spiralny (rys. 55) z węzłów płaskich. Pozostałe 3 ramiona koszyczka wiązać w taki sam sposób. Długość ramienia około 42 cm. Rząd 5 wiązanie koszyczka. W odległości 10 cm od słupków związać naprzemianlegle do słupków 4 potrójne węzły płaskie. Rząd 6 5 cm poniżej związać naprzemianlegle 4 słupki z poczwórnych węzłów płaskich. Rząd 7 złożyć razem w jedną wiązkę 16 sznurków i opleść 3 cm węzłem rybackim (dodanym sznurkiem 40 cm). Wyrównać sznurki przez dociągnięcie słupków do brzegu opaski. Na każdym końcu sznurka z chwosła związać węzeł kapucyński. Drugą podstawę (ramiona) i koszyczek związać w taki sam sposób z tym, że w słupkach spiralnych wiązać po 45 węzłów płaskich.

66 5. KOSZYCZEK NÁ OWOCE 68 m sizalu, z tego 34 odcinki po 2 m 1 miseczka lub koszyk wiklinowy obwód 70 cm 20 cm sznurka bawełnianego. Zastosowane węzły: słupki z węzłów płaskich (rys. 15 i 59a), pęczki z węzłów płaskich (rys. 22), węzeł rybacki (rys. 50). SPOSÓB WIĄZANIA Rząd 1 przybić wzdłuż deski (na długości 64 cm) obok siebie 17 gwoździków, na gwoździkach zawiesić złożone na pół 17 sznurków (rys. 59a). Będą to sznurki rdzenia węzłów płaskich. Pozostałe 17 sznurków kolejno podkładać pod sznurki rdzeni" i związać (rys. 59a) 17 słupków z poczwórnych węzłów płaskich (każdy słupek przymocować u dołu gwoździkiem). Rząd 2 między słupkami naprzemianlegle związać 16 słupków z poczwórnych węzłów płaskich. Rząd 3 związać naprzemianlegle 15 słupków z poczwórnych węzłów płaskich. Rząd 4 związać naprzemianlegle 14 pęczków (pęczki wiązać z ośmiu węzłów płaskich). Rząd 5 związać naprzemianlegle 13 słupków z poczwórnych węzłów płaskich. Teraz zdjąć z deski robotę, owinąć nią miseczkę (koszyczek) i połączyć brzegi wiązanego koszyczka w następujący sposób: wiązać od góry brakujące słupki w drugim rzędzie 1 słupek, w trzecim rzędzie 2 słupki, w czwartym rzędzie 3 pęczki, w piątym rzędzie 4 słupki. W ten sposób zostanie dopasowany koszyczek do obwodu miseczki. Rząd 6 związać naokoło miseczki 17 słupków z poczwórnych węzłów płaskich. Rząd 7 w co drugim słupku obciąć rdzeń węzła (8 rdzeni, tj. 16 sznurków) pozostawiając poza ostatnim węzłem płaskim po 2 cm sznurków rdzenia. Rząd 8 związać 9 słupków z poczwórnych węzłów płaskich. Zdjąć wiązany koszyczek z miseczki i wywrócić na lewą stronę. Rząd 9 zebrać wszystkie sznurki wiążące w jedną wiązkę i dodatkowym sznurkiem (bawełnianym) związać 1-centymetrowy węzeł rybacki. Pozostałe końce sznurków obciąć, pozostawiając około 2 do 3 cm na pędzelek. Obcięte w siódmym rzędzie końce sznurków umocować igłą z nitką. Wywrócić koszyczek na prawą stronę, zmoczyć wodą dno koszyczka, palcami rozprasować pędzelek. Nałożyć koszyczek na miseczkę i obciążyć ją tak, aby węzły na dnie koszyczka rozprasowały się i wyrównały dno. 67 5'

67 68 6. ABAŻUR GABINETOWY 338,40 m sznurka w kolorze zielonym i 146,70 m sułaszu w kolorze czerwonym grubości 1,5 mm, z tego na 1 przęsło: 2 odcinki sznurka zielonego po 4,20 m, 3 odcinki sznurka czerwonego po 4,20 m, 2 odcinki sznurka zielonego po 3,80 m dodane po brzegach drugiego kwadratu, 1 odcinek sznurka czerwonego 3,70 m dodany w środku przy zakończeniu drugiego kwadratu, 4 odcinki sznurka zielonego po 3,70 m po brzegach dwóch bocznych kwadratów po 2 sznurki, 4 odcinki sznurka zielonego po 1,70 m po brzegach i w środku dwóch kwadratów po 1 sznurku. Razem 16 odcinków, łj. 32 sznurki wiążące 9 odcinków po 10 m na oplecenie 9 przęseł Stelaż 9-przęsłowy średnica w dole 55 cm, wysokość 44 cm. Zastosowane węzły: kwadrat cerowany (rys. 69a), kwadrat z węzłów płaskich (rys. 72a), węzły Józefiny (rys. 40), słupki z węzłów płaskich (rys. 15), słupki spiralne (rys. 16), kwadraty z węzłów żebrowych (rys. 68a), węzły żebrowe skośne (rys. 33b). Uwaga: druty stelaża pomalować farbą olejną, ponieważ nie malowane po praniu abażuru rdzewieją. SPOSÓB WIĄZANIA Zawiesić złożone na pół po 1 sznurku (5 m) na 9 przęseł stelaża (rys. 6a, b). Związać na każdym przęśle słupek z węzłów płaskich. Zawieszone sznurki są wiążące, a przęsła stelaża są rdzeniem, węzły zaciągnąć niezbyt mocno. Na końcu przęsła sznurkami wiążącymi nawinąć na dolny druł stelaża po 2 pętelki żebrowe (rys. 62a). Każdą z dziewięciu ścian między przęsłami wiąże się osobno i w paru miejscach każdego motywu przeciąga się sznurki wiodące (z wiązanych kwadratów) przez szrlurki słupka na pręcie. W ten sposób połączone są w jedną całość wszystkie ściany abażuru. Rząd 1 między dwoma przęsłami zawiesić złożone na pół: 1 odcinek sznurka zielonego, 3 odcinki sznurka czerwonego i 1 odcinek sznurka zielonego po 4,20 m poczwórną pętlą mocującą (rys. 3). Motyw 1 związać 3 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz (5 i 6 sznurek wiodący). Po każdym związanym rzędzie sznurki wiodące przewlec przez sznurki słupka. Między skosami z 4 zielonych sznurków związać węzeł płaski podwójny, a po 3 sznurki przewleczone przez słupek przecerować do środka (rys. 69a). Motyw 2 z 10 sznurków wiążących związać kwadrat z węzłów płaskich 1, 2, 3, 2, 1 z tym,

68 że w rzędzie 3 boczne węzły wiązać nie z czterech, a trzech sznurków. Ponownie wszystkie 10 sznurków przewlec przez sznurki na pręcie, a następnie przełożyć 5 sznurków z prawego brzegu na lewy i nawinąć węzły żebrowe na poziomy drut stelaża. Z lewego brzegu sznurki przełożyć na prawy brzeg i też nawinąć nimi węzły żebrowe. Motyw 3 związać kwadrat z węzłów żebrowych z 10 sznurków, po brzegach sznurki wiodące przewlec przez sznurki na pręcie. Między skosami kwadratu związać słupek z węzłów płaskich. Motyw 4 związać kwadrat z węzłów żebrowych, po obu brzegach skosu zawiesić złożone na pół po 1 sznurku zielonym długości 3,80 m poczwórną pętlą mocującą. Sznurki wiodące przewlec przez sznurki na pręcie. Między skosami związać słupek spiralny z 10 węzłów płaskich. Motyw 5 w miejscu połączenia się ramion kwadratu w motywie 4, przełożyć przez wierzch złożony na pół czerwony sznurek długości 3,70 m i zawiesić pojedynczą pętlą mocującą. Następnie na sznurkach wiodących z poprzedniego motywu związać rząd węzłów żebrowych. Na końcu skosu zawiesić złożone na pół po 2 sznurki zielone długości 3,70 m poczwórną pętlą mocującą. Po zawieszeniu sznurków otrzyma się 24 sznurki wiążące. Sznurki wiodące ze skosów przewlec przez sznurki na pręcie. Motyw 6 związać 2 kwadraty z trzech rzędów węzłów żebrowych. W środku kwadratów związać po 4 węzły płaskie podwójne 1, 2, 1. Sposób wiązania kwadratu rys. 68a. Sznurki wiodące w motywie przewlec w boczne pręty 3 ra zy- Motyw 7 ze środkowych 4 sznurków czerwonych związać węzeł Józefiny. Motyw 8 powtórzyć motyw 6. Motyw 9 ze środkowych 4 sznurków czerwonych związać węzeł Józefiny. Motyw 10 na sznurkach wiodących z 8 motywu otworzyć nowe 2 kwadraty z tym, że na końcu każdego skosu dodać złożone na pół po 1 sznurku zielonym długości 1,70 m poczwórną pętlą mocującą. Związać 2 kwadraty w taki sam sposób, jak poprzednie z tym, że w środku między skosami związać po 9 węzłów płaskich podwójnych 1, 2, 3, 2, 1. Motyw 11 związać naprzemianlegle do 10 motywu 4 węzły Józefiny w układzie naprzemianległym 1, 2, 1, węzeł. Motyw 12 powtórzyć motyw 10. Motyw 13 między skosami związać 9 węzłów płaskich podwójnych 1, 2, 3, 2, 1. Pod węzłami na sznurkach wiodących z 12 motywu związać 2 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka. Wykończenie. Koronka wiązana w abażurze mię- 69

69 7Q dzy prętami musi być napięła. Aby dodatkowo naprężyć sznurki należy je mocno ściągnąć do dołu, a następnie każdym z 32 sznurków nawinąć po 2 pętelki żebrowe na dolny drut stelaża. Końce sznurków podwinąć pod spód abażuru i każdy sznurek umocować igłą z nitką Pozostałe końce sznurków obciąć. Jeżeli sznurek jest miękki pozostawić frędzle. 7. ABAŻUR KINKIETOWY I 100 m sznureczka białego grubości 1,5 mm, z tego 6 odcinków po 1,90 m, 48 odcinków po 1,80 m, 1 odcinek po 2,20 m na frędzle, stelaż druciany sześcioprzęsłowy o wymiarach wysokość 18 cm, średnica w górze 9 cm, średnica w dole 16 cm. Uwaga: druty stelaża pomalować białą farbą olejną, nie malowane po praniu rdzewieją. Zastosowane węzły: węzły płaskie potrójne naprzemianległe (rys. 28), słupki z węzłów płaskich (rys. 15), motywy w kwadraty z węzłów żebrowych skośnych (rys. 33b, c, d, e), węzły nad ręką (rys. 46a), kwadraty z przeciąganymi sznurkami (rys. 69b). SPOSÓB WIĄZANIA Zawiesić złożone na pół po 1 sznurku długości 1,90 m na 6 przęseł stelaża (rys. 6a, b). Związać na każdym przęśle słupek z węzłów płaskich. Sznurki zawieszone są wiążące, a przęsła stelaża są rdzeniem węzłów. Słupek wiązać ściśle. Na końcu przęsła sznurkami wiążącymi nawinąć po dwie pętelki żebrowe na dolny pręt stelaża (rys. 62a). Między przęsłami zawiesić złożone na pół po 8 sznurków długości 1,80 m poczwórną pętlą mocującą (rys. 3). Po zawieszeniu wszystkich sznurków otrzyma się między przęsłami po 16 sznurków wiążących, a na całym obwodzie abażuru 96 sznurków. Okrążenie 1 naokoło stelaża związać 24 węzły płaskie potrójne. Co czwarty węzeł wypadnie wiązać na przęśle, wówczas należy położyć sznurki rdzenia wzdłuż przęsła, a sznurkami wiążącymi objąć sznurki rdzenia razem z przęsłem. Okrążenie 2 związać między przęsłami naokoło stelaża po 4 węzły płaskie potrójne naprzemianległe do rzędu 1. Powtarzać pierwsze i drugie okrążenie przez 12 okrążeń. Okrążenie 13 do 15 związać między przęsłami po 6 węzłów płaskich potrójnych naprzemianległych 3, 2, 1 węzeł. Okrążenie 16 na przęsłach związać 6 kwadratów, każdy z 16 sznurków z dwóch rzędów węzłów żebrowych skośnych. W środku kwadratu związać na każdym przęśle węzeł płaski podwójny z czterech sznurków. Szczyty prostokątów przymocować do przęsła stelaża węzłem płaskim.

70 Okrążenie 17 między przęsłami związać po jednym kwadracie z węzłów żebrowych z przeciąganymi sznurkami. Okrążenie 18 pod kwadratami związać drugi rząd węzłów żebrowych. Okrążenie 19, 21, 23, 25 związać między przęsłami naokoło stelaża po 4 węzły płaskie potrójne naprzemianległe. Okrążenie 20, 22, 24 naokoło stelaża związać 24 węzły płaskie potrójne naprzemianległe. Co czwarty węzeł wypadnie wiązać na przęśle. Okrążenie 26 między przęsłami związać po 3 węzły płaskie potrójne. Wykończenie. Na dolny pręt stelaża nawinąć każdym z 96 sznurków po 2, a nawet 3 pętelki żebrowe (rys. 62a) mocno naciągając robotę i zaciągając pętelki. Po nawinięciu wszystkich sznurków na pustych miejscach zawiesić frędzle uzupełniające z dodanego sznurka długości 2,20 m poczwórną pętlą mocującą. Frędzle łączyć po 4 sznurki węzłem wiązanym nad ręką bardzo blisko pręta. Końce sznurków obciąć na długość 4 cm. Frędzle rozczesać. 8. ABAŻUR KINKIETOWY II 56 m sznurka lnianego czerwonego grubości 1,5 mm, 48 m sznurka lnianego szarego grubości 1,5 mm, z tego 6 odcinków sznurka czerwonego po 1,30 m, 24 odcinki sznurka czerwonego po 2 m, 24 odcinki sznurka szarego po 2 m, 1 stelaż druciany z sześcioma przęsłami wysokość 18 cm, średnica w górze 9 cm, średnica w dole 16 cm. Uwaga: druty stelaża pomalować białą farbą olejną, ponieważ nie malowane rdzewieją po praniu abażuru. Zastosowane węzły: słupki z węzłów płaskich (rys. 15), węzły płaskie podwójne naprzemianległe (rys. 25), motyw kwadratu przekładanego (rys. 69c), motyw kwadratu z przeciąganymi sznurkami (rys. 69b). SPOSÓB WIĄZANIA Zawiesić złożone na pół po 1 sznurku długości 1,30 m na 6 przęseł stelaża. Związać na każdym pręcie słupek z węzłów płaskich. Sznurki zawieszone są wiążące, a przęsła stelaża są w rdzeniu węzłów. Słupek wiązać ścisło. Na końcu przęsła sznurkami wiążącymi nawinąć na dolny pręt stelaża po 2 pętelki żebrowe (rys. 62a). Między przęsłami zawiesić złożone na pół po 8 sznurków 2-metrowych poczwórną pętlą mocującą (rys. 3). Na 3 ściany sznurek czerwony i na 3 ściany sznurek szary. Po zawieszeniu wszystkich sznurków otrzyma się między przęsłami po 16 sznurków wiążących, a na całym, obwodzie abażuru 96 sznurków. JĄ

71 Okrążenie 1 naokoło stelaża związać 24 węzły płaskie podwójne. Co czwarty węzeł wypadnie wiązać na przęśle, wówczas położyć sznurki rdzenia wzdłuż przęsła i sznurkami wiążącymi objąć sznurki rdzenia razem z przęsłem. Okrążenie 2 związać naokoło stelaża między przęsłami po 4 węzły płaskie podwójne naprzemianległe do rzędu 1. Powtarzać okrążenie 1 i 2 przez 6 okrążeń. Okrążenie 7 po obu brzegach przęseł związać po 1 węźle płaskim podwójnym razem 12 węzłów pod spodem naprzemianlegle. Na każdym przęśle związać po 1 węźle płaskim podwójnym. Okrążenie 8 związać między przęsłami 6 kwadratów przekładanych każdy z 16 sznurków. Okrążenie 9 związać 3 kwadraty przekładane naprzemianległe do 8 okrążenia i 3 kwadraty z przeciąganymi sznurkami (na prętach). Okrążenie 10 związać między przęsłami 6 kwadratów przekładanych. Szczyty kwadratów wypadające na prętach umocować przez pręt węzłem płaskim podwójnym. Okrążenie 11 na każdym przęśle związać po 1 węźle płaskim podwójnym. Okrążenie 12 po obu brzegach każdego przęsła związać po 1 węźle (razem 12 węzłów) płaskim podwójnym naprzemianlegle do poprzedniego okrążenia. Okrążenie 13 do 22 wiązać naokoło węzły płaskie podwójne naprzemianlegle. Okrążenie 23 między przęsłami związać po 3 węzły płaskie podwójne. Okrążenie 24 między przęsłami związać po 2 węzły płaskie podwójne naprzemianlegle. Wykończenie. Na dolny pręt stelaża nawinąć każdym z 96 sznurków po 2 do 3 pętle żebrowe (rys. 62a) mocno ściągając robotę i zaciągając pętle. Na zakończenie podwinąć sznurki pod spód, umocować igłą z nitką i niepotrzebne końce sznurków obciąć. 9. ŻYRANDOL DREWNIANY STYLOWY Na 6 abażurków 630 m sznureczka bawełnianego grubości 1,5 mm, tj. na 1 abażur 105 m, z tego 60 odcinków po 1,75 m, 48 koralików brązowych drewnianych, 6 stelaży abażurków drucianych z czterema przęsłami o wymiarach wysokość 15, średnica w górze 10 cm, średnica w dole 14 cm. Zastosowane węzły: słupki z węzłów płaskich (rys. 15), węzły płaskie podwójne i potrójne naprzemianległe (rys. 25 i 28), węzły nad ręką (rys. 46a), motyw trójkąta z węzłów płaskich podwójnych (rys. 72g), motyw muszelek (rys. 70), motyw liści (rys. 71).

72 SPOSÓB WIĄZANIA Zawiesić złożone na pół po 1 sznurku na 4 przęsła stelaża (rys. 6a, b). Związać na każdym przęśle słupek z węzłów płaskich w taki sam sposób, jak w poprzednim abażurze. Między przęsłami zawiesić złożone na pół po 14 sznurków poczwórną pętią mocującą (rys. 3). Po zawieszeniu wszystkich sznurków otrzyma się między przęsłami po 28 sznurków wiążących, a na całym obwodzie 112 sznurków. Okrążenie 1 naokoło stelaża związać 28 węzłów płaskich podwójnych. Co siódmy węzeł wypadnie związać na przęśle, wówczas należy położyć sznurki rdzenia wzdłuż przęsła i sznurkami wiążącymi objąć sznurki rdzenia razem z przęsłem. Okrążenie 2 związać naokoło stelaża między przęsłami po 6 węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych do rzędu 1. Powtarzać okrążenie 1 i 2 przez 19 okrążeń. Okrążenie 20 do 24 od środka każdego z czterech boków między przęsłami związać skos z węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych 4, 3, 2, 1 węzeł. W ten sposób wiążąc otrzyma się 4 trójkąty, których wierzchołki będą się znajdowały pośrodku każdego z 4 boków, a połączone ramiona trójkątów na czterech przęsłach. Okrążenie 25 u wierzchołka każdego trójkąta związać motyw muszelki z 10 sznurków. Pod muszelką związać naprzemianlegle po 2 muszelki, biorąc do wiązania motywu 5 sznurków z pierwszej muszli i 5 sznurków dobierając z boku trójkąta. Drugą muszelkę związać obok w taki sam sposób. Pod dwoma muszelkami związać między przęsłami po 1 muszelce naprzemianlegle, biorąc do wiązania po 5 sznurków z drugiej i trzeciej muszelki. Okrążenie 26 motyw listka. Po obu brzegach drugiej i trzeciej muszelki związać po 1 węźle płaskim podwójnym. Następnie sznurek pierwszy i czwarty z węzłów płaskich jest wiodący dla węzłów żebrowych skośnych, wiązanych od zewnątrz do środka. Na jeden skos nawinąć 8 sznurków bardzo blisko muszelek. Są to górne brzegi listków. Nawlec po koraliku na każdy listek. W jednym listku nawlec koralik na czwarty sznurek, a w drugim na piąty, po czym związać pod koralikiem, w kształcie owalu, drugi brzeg listka z węzłów żebrowych skośnych. Okrążenie 27 gałązka. Z czterech sznurków wiodących z węzłów żebrowych (listka) związać słupek z siedmiu węzłów płaskich. Sznurki wiodące dolnego brzegu listka przyjąć jako rdzeń słupka, a po brzegach gałązki związać naprzemianlegle po 7 węzłów płaskich potrójnych naprzemianległych. Wykończenie. Na dolny pręt stelaża nawinąć każdym ze 112 sznurków po dwie pętelki że- 73

73 browe (rys. 62a) mocno naprężając robotę. Po zaciągnięciu wszystkich sznurków wypełnić wszystkie puste miejsca na dolnym pręcie, zwłaszcza po obu brzegach gałązek. W łych miejscach z resztek sznurka zawiesić poczwórną pętlą mocującą dodatkowe frędzle. Frędzle łączyć po 4 sznurki i związać węzłem nad ręką bardzo blisko pręta. Obciąć końce na długość 4 5 cm i frędzle rozczesać. 10. KOSZYCZEK NA BUTELKĘ 88,40 m sutaszu grubości 1,5 mm, z tego 24 odcinki w kolorze czerwonym po 2,50 m, 12 odcinków w kolorze zielonym po 2 m, 2 sznurki wiodące po 1,50 m, 2 sznurki wiodące po 50 cm, 1 sznurek rzędowy 40 cm, 1 butelka po winie wysokość 32 cm, obwód 46 cm. Zastosowane węzły: żebrowe skośne (rys. 54 i 33b, d), węzły poziome (rys. 30), motywy kwadratów (rys. 72b), węzły kostkowe (rys. 42), węzły płaskie naprzemianległe (rys. 25), słupki z węzłów płaskich (rys. 15). SPOSÓB WIĄZANIA Na szyjkę butelki nałożyć podwójną pętlą sznurek rzędowy 40 cm (rys. 61). Na pętlę zawiesić złożonych na pół 12 sznurków 2,50.m pikotkiem podstawowym (rys. 9) i 1 sznurek wiodący 1-metrowy. Koniec sznurka wiodącego złożyć na pół i zawiesić pętlę mocującą z pi kotkiem podstawowym. Pozostały krótszy koniec wsunąć wewnątrz roboty, a na dłuższy nawinąć spiralnie na całą długość szyjki węzły żebrowe w taki sam sposób, jak wiąże się chwosł ozdobny (rys. 54). Sznurki z pętelki zaciągnąć i pozostałe końce obciąć. Okrążenie 1 na dole szyjki w ostatnim okrążeniu zawiesić w równych odstępach 12 sznurków 2,50 m, złożonych na pół, poczwórną pętlą mocującą. Otrzyma się 48 sznurków wiążących. Okrążenie 2 podzielić sznurki na 6 grup po 8 sznurków i związać 6 kwadratów z węzłów żebrowych. W środku każdego kwadratu związać z sześciu sznurków węzeł płaski podwójny. Okrążenie 3 pod każdym kwadratem związać z sześciu sznurków rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka (rys. 33d). Okrążenie 4 między sześcioma skosami z węzłów żebrowych związać po 1 węźle kostkowym szwedzkim. Okrążenie 5 związać naprzemianległe 12 węzłów kostkowych szwedzkich. Okrążenie 6 związać naprzemianległe 6 węzłów kostkowych. Okrążenie 7 między sześcioma węzłami kostkowymi związać 6 trójkątów rozwartych z wę-

74 złów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz (rys. 33b). Czwarty i piąty sznurek będzie wiodący dla każdego z trójkątów. Po skrzyżowaniu sznurków wiodących węzłem żebrowym na oba sznurki wiodące zawiesić złożone na pół po 1 sznurku zielonym 2 m, a następnie nawinąć po 2 sznurki czerwone. Każdy trójkąt powinien być związany z 10 sznurków. Na całym obwodzie butelki będzie 60 sznurków wiążących. Okrążenie 8 związać drugi rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Okrążenie 9 związać 6 węzłów płaskich podwójnych z zielonych sznurków. Okrążenie 10 naprzemianlegle pod zielonymi węzłami związać po 2 węzły płaskie podwójne (razem 12 węzłów). Okrążenie 11 związać 18 węzłów płaskich naprzemianległych do 10 okrążenia. Okrążenie 12 między sześcioma zielonymi węzłami płaskimi związać naprzemianlegle 3, 2 węzły płaskie podwójne i 1 słupek z czterech węzłów płaskich. Okrążenie 13 związać pod sześcioma zielonymi węzłami płaskimi po węźle płaskim z 8 sznurków, 4 sznurki zielone w rdzeniu węzła i po 2 sznurki czerwone wiążące. Okrążenie 14 pod słupkami z węzłów płaskich związać naprzemianlegle 2, 3 węzły płaskie podwójne. Okrążenie 15 związać 18 węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych do 14 okrążenia. Okrążenie 16 związać naprzemianlegle 12 węzłów płaskich podwójnych, biorąc 2 sznurki zielone i 2 sznurki czerwone. Okrążenie 17 związać naprzemianlegle 6 węzłów płaskich podwójnych z zielonych sznurków. Okrążenie 18, 19 i 20 związać między zielonymi węzłami płaskimi 3 okrążenia węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz (rys. 33b). Okrążenie 21 i 22 wyrobienie dna. Na sznurku dodanym wiodącym nawinąć 2 okrążenia węzłów żebrowych poziomych. Okrążenie 23 związać 18 słupków z 4 węzłów płaskich. Po związaniu słupków obciąć w każdym słupku rdzeń, pozostawiając 1-centymetrowe odcinki sznurków. Okrążenie 24 na sznurku wiodącym nawinąć jedno okrążenie węzłów żebrowych poziomych. Okrążenie 25 związać 9 słupków z 4 węzłów płaskich i tak jak w poprzednim okrążeniu obciąć rdzenie węzłów płaskich. Okrążenie 26 nawinąć na sznurku wiodącym 3 okrążenia węzłów żebrowych poziomych, aż do wypełnienia całkowicie dna butelki. Wykończenie. Obciąć pozostałe końce sznurków, wyrównać dno, umocować końce igłą z nitką. 75

75 11. WAZONIK Z KWIATKIEM 69 m sznurka jedwabnego beżowego i 42 m sznurka bawełnianego kremowego 1,5 mm, z tego 2 odcinki po 50 cm sznurek rzędowy (brązowy), 34 odcinki po 2 m sznurki wiążące (brązowe), 1 odcinek 30 m sznurek wiążąco-wiodący (kremowy), 8 odcinków po 1,50 m sznurki dodane wiążące (kremowe), 1 słoik po kawie o nieforemnym kszłałcie wymiary: wysokość 15 cm, średnica słoika w górze (otwór) 7 cm, obwód słoika u dołu 32 cm. Przód i tył spłaszczony, boki wąskie. Zastosowane węzły: węzły pionowe żebrowe (rys. 36a), węzły poziome żebrowe (rys. 31 c), rysunek wzoru (rys. 82). SPOSÓB WIĄZANIA Dwa odcinki sznurków po 50 cm złożyć razem w pętlę (rys. 61). Na pętlę zawiesić złożone na pół poczwórną pętlą mocującą 34 sznurki brązowe (68 sznurków wiążących). Okrążenie 1 na wiązanie całego wazonika wprowadzić do pracy sznurek kremowy wiążąco- -wiodący 30-metrowy, zwinięty w kłębek i nawinąć na niego 1 rząd węzłów żebrowych poziomych. Okrążenia 2 i 3 związać 2 okrążenia kratki kremowo-brązowej z węzłów żebrowych poziomych i pionowych. 'Sznurek kremowy wiodący.zamienić na wiążący i nawinąć na dwa sznurki brązowe 2 węzły żebrowe pionowe, zamienić sznurek wiążący na wiodący i nawinąć dwoma sznurkami brązowymi 2 węzły żebrowe poziome*, powtarzać motyw'" przez 2 okrążenia, zwracając uwagę, aby węzły poziome były nad poziomymi, a pionowe nad pionowymi. Okrążenia 4 i 5 na sznurek wiodący nawinąć 2 okrążenia węzłów żebrowych poziomych. Okrążenie 6 podzielić sznurki na 4 części na przód i tył po 28 sznurków, a po bokach słoika po 6 sznurków. Nawinąć 1 okrążenie węzłów żebrowych poziomych z tym, że na bokach między 6 wydzielonych sznurków dodać po 4 sznurki kremowe długości 1,50 m w następujący sposób: *na sznurek wiodący zawiesić 1 sznurek kremowy złożony na pół pojedynczą pętlą mocującą, następnie nawinąć dwoma sznurkami brązowymi węzły żebrowe poziome*, powtórzyć'"* 3 razy, a na końcu zawiesić 1 sznurek kremowy. Okrążenia 7 i 8 nawinąć brązowymi sznurkami węzły żebrowe poziome, a po obu bokach na kremowych sznurkach nawinąć węzły żebrowe pionowe. Okrążenia od 9 do 36 wyrabiać w przodzie i tyle słoika wzór wazonika z kwiatami, wzorując się na rys. 82. Tło motywu wiązać węzłami poziomymi (na sznurek wiodący nawijać sznuki brązowe), a sam motyw wiązać węzłami żebrowymi pionowymi (sznurek wiodący zamie-

76 nić na wiążący i nawijać sznurek kremowy na sznurki brązowe). Oba boki słoika wiązać w następujący sposób (po 14 sznurków): od 9 do 20 okrążenia na sznurku wiodącym wiązać sznurkami brązowymi węzły żebrowe poziome, a na sznurkach kremowych węzły żebrowe pionowe, Od 21 do 24 okrążenia na sznurkach kremowych i brązowych (14 sznurków) nawinąć węzły żebrowe pionowe. Od 25 do 36 okrążenia na kremowych sznurkach nawinąć węzły żebrowe pionowe, a brązowymi sznurkami nawinąć węzły żebrowe poziome. Okrążenia od 37 do 50 nawijać wszystkimi sznurkami węzły żebrowe poziome, wyrabiając jednocześnie dno słoika w następujący sposób: w czasie zmniejszania się obwodu dna słoika po każdym nawinięciu okrążenia początkowo obcinać, przykładowo co piąty lub szósty sznurek wiążący, pozostawiając końce sznurków około 2 cm, potem obciąć co czwarty sznurek itd., aż pozostanie 8 10 sznurków wiążących. Aby uzyskać ładny wzór dna słoika, nie wycinać sznurków białych (na fotografii 52 dna słoika). Pozostałe końce sznurków obciąć, rozprowadzić wszystkie obcinane sznurki równomiernie na całym dnie słoika i zaszyć pozostały środek dna igłą niewidocznie. XX *X XX XX XX X X X XX XX XX X X X XX xx X X XX xx xx ; to HBQHQftHEBHE2 QQEE QQQQMEřaBBBQi X X XIXIXIXI azsaz EQEQQEaEa aeegeeo H* XX X X X X X QEEBBI X xxx *WM XX X XX xxxx X xxx XX 20 Xxxx xxx X XXXX HHBBB 21 X 3E2EEEEM 22 X EEEEiEEB >:<r x X X XXXXXX»BBHHHE X sracbeíqnexxx XXX ti IHQQQRBHCn xx X 23 XX.X.X.X X X.XX XX x x 3CBQBEÍ3DBE3E!&ECaBQDaE IX1X1XIXIX1X1XIXIXIXI DQQE3E3QQQE3CÍ lecedbejeai 31 X Xx XX X 32 X XX X 33 X X XX 34 Xx Xx XX 35 xxx xxx / Rys 82 77

77 12. SERWETKA AŻUROWA Średnica 28 cm 33,20 m sznureczka białego bawełnianego, z tego 48 odcinków po 30 cm na frędzle, 24 odcinki po 70 cm sznurki wiążące, 2 odcinki po 1 m sznurki rzędowe. Zastosowane węzły: łańcuszek prawo-lewy (rys. 37c), słupki z węzłów płaskich (rys. 15), węzły płaskie potrójne (rys. 14), węzły żebrowe poziome (rys. 31 c). SPOSÓB WIĄZANIA Okrążenie 1 na jeden złożony na pół sznurek 70 cm zawiesić złożone na pół 7 sznurków długości 70 cm pojedynczą pętlą mocującą (rys. 67a, b), zamknąć obwód kółka. Okrążenie 2 związać 8 łańcuszków prawo-lewych z pięciu pętelek. Okrążenie 3 między ośmioma łańcuszkami złożyć w pętle po 2 sznurki z łańcuszków (rys. 61) i zawiesić na pętlę złożone na pół po 2 sznurki (70 cm) poczwórną pętlą mocującą. Sznurki z pętli ściągnąć do odpowiedniej szerokości. Otrzyma się 48 sznurków wiążących. Okrążenie 4 pod ośmioma łańcuszkami związać z czterech sznurków słupki z siedmiu węzłów płaskich, a między słupkami związać 8 łańcuszków prawo-lewych z czterech pętelek. 78 Okrążenie 5 1 sznurek z łańcuszka przepleść między 2 sznurki prawego słupka (między wiążącym i 1 rdzeniem) i drugi sznurek z łańcuszka przepleść między 2 sznurki lewego słupka. W taki sposób przepleść sznurki łańcuszków w całym okrążeniu serwetki, a następnie związać pod łańcuszkami potrójny węzeł płaski i pod słupkami łańcuszek prawo-lewy z trzech pętelek. Okrążenie 6 przepleść sznurki łańcuszków w taki sposób, jak w okrążeniu 5, a następnie związać pod łańcuszkami słupki z pięciu węzłów płaskich i pod potrójnymi węzłami płaskimi łańcuszek prawo-lewy z trzech pętelek. Okrążenie 7 złożyć sznurek 1-metrowy w pętlę (rys. 61) i nawinąć jeden rząd węzłów żebrowych poziomych wszystkimi 48 sznurkami. Między każdym słupkiem a łańcuszkiem zawiesić złożone na pół po 3 sznurki 30 cm poczwórną pętlą mocującą. Oba końce sznurków z pętli zaciągnąć do odpowiedniego obwodu serwetki. Okrążenie 8 złożyć sznurek 1-metrowy w pętlę i nawinąć wszystkimi sznurkami drugi rząd węzłów żebrowych poziomych. Wprowadzić również do pracy dwa końce sznurka z pętli poprzedniego rzędu. Ponadto co jakiś czas nawinąć jednym sznurkiem po 3 pętelki żebrowe, ponieważ drugi rząd węzłów żebrowych musi mieć minimalnie większy obwód od poprzedniego okrążenia, aby nie ściągać brzegowej linii

78 serwetki. Oba końce sznurka z pętli ściągnąć do odpowiedniego obwodu. Wykończenie. Wyrównać długość frędzli do 6 cm, serwetkę uprać i wykrochmalić. Po upraniu wyciągnąć i uformować kształt. Jeszcze wilgotną uprasować. Uwaga: okrągłe wyroby z makramy wymagają dużej dokładności. W każdym okrążeniu każdy słupek i łańcuszek musi być przymocowany gwoździkiem w odpowiednim miejscu do deski pomocniczej. 13. SERWETKA KOLOROWA Wielkość 33 na 42 cm 146,40 m sznurka w różnych kolorach grubości 1,5 mm, z tego I kolor biały 12 odcinków po 2 m, II kolor granatowy 24 odcinki po 2 m, III kolor żółty 12 odcinków po 2 m, IV kolor czerwony 12 odcinków po 2 m, V kolor zielony 12 odcinków po 2 m, sznurki rzędowe 6 odcinków po 40 cm. Zastosowane węzły: węzły żebrowe skośne pionowe (35a, b), węzły płaskie podwójne (rys. 13), węzły Józefiny (rys. 40), węzły żebrowe poziome (rys. 30), węzły nad ręką (rys. 46), motyw trójkątów z węzłów żebrowych pionowych (rys. 75). SPOSÓB WIĄZANIA Na jeden sznurek rzędowy 40 cm zawiesić podwójną pętlą mocującą 72 sznurki pozostawiając 10 cm frędzle. Kolejność zawieszania sznurków: 2 zielone, 2 czerwone, 2 żółte, 4 granatowe, 4 białe, 4 granatowe, 2 żółte, 2 czerwone i 2 zielone. Powtarzać jeszcze 2 razy. Rząd 1 na sznurek rzędowy 40 cm nawinąć 1 rząd węzłów żebrowych poziomych bardzo blisko zawieszonych sznurków. Rząd 2 z białych sznurków związać węzły płaskie podwójne (początek motywu): z zielonych sznurków po obu brzegach związać łańcuszek prawo-lewy z 11 pętelek, z czerwonych sznurków związać łańcuszki prawo-lewe z 9 pętelek, z żółtych sznurków łańcuszki z 8 pętelek, z granatowych sznurków łańcuszki z pierwszych dwóch sznurków z 5 pętelek, z drugich dwóch granatowych 3 pętelki, z zielonych sznurków wewnątrz serwetki związać 2 węzły Józefiny. Rząd 3 wiązać trzy motywy (obok siebie) z węzłów żebrowych skośnych pionowych, od węzła płaskiego na zewnątrz, aż do wyczerpania wszystkich sznurków. Na zakończenie każdego z trzech motywów związać zielonymi sznurkami węzeł płaski podwójny, a motywy połączyć białymi sznurkami węzłami Józefiny.

79 4 małe i 1 duża Wymiary serwetka duża: 38X65 cm bez frędzli serwetka mała: 22X26 cm bez frędzli 290,80 m sznurka konopnego kremowego i 68,80 m sznurka konopnego brązowego, z tego na 1 serwetkę małą: 34 odcinki ze sznurka kremowego po 1,10 m, 8 odcinków ze sznurka brązowego po 1,10 m, 4 odcinki ze sznurka kremowego po 30 cm (sznurki rzędowe); z tego na 1 serwetkę dużą: 14 odcinków ze sznurka brą- zowego po 2,40 m, 56 odcinków ze sznurka kre gg Rząd 4 do 8 rząd 3 wiązania motywów powtórzyć 6 razy. Rząd 9 związać w taki sam sposób jak rząd 2. Rząd 10 i 11 na sznurkach rzędowych 40 cm związać 2 rzędy węzłów żebrowych poziomych. Zdjąć serwetkę z deski i przypiąć po lewej stronie. Położyć na obu brzegach po jednym sznurku rzędowym i nawinąć po 1 rzędzie węzłów żebrowych poziomych. Na końcach 6 sznurków rzędowych związać węzły nad ręką i wyrównać długość frędzli do 8 cm. Serwetkę uprać i wykrochmalić oraz jeszcze wilgotną uprasować. 14. KOMPLET SERWETEK PODWIECZORKOWYCH mowego po 2,40 m, 4 odcinki ze sznurka kremowego po 50 cm (sznurki rzędowe). Zastosowane węzły: węzły żebrowe poziome i skośne (rys. 30 i 32), węzły płaskie podwójne (rys. 13), węzły nad ręką (rys. 46). SPOSÓB WIĄZANIA SERWETKI MAŁEJ Na 1 sznurek rzędowy długości 30 cm zawiesić podwójną pętlą mocującą 42 sznurki, pozostawiając frędzle długości 12 cm. Kolejność zawieszania sznurków: 10 sznurków kremowych, 2 brązowe, 2 kremowe, 2 brązowe, 10 sznurków kremowych, 2 brązowe, 2 kremowe, 2 brązowe i 10 sznurków kremowych. Rząd 1 na sznurek rzędowy 30 cm nawinąć 1 rząd węzłów żebrowych poziomych bardzo blisko zawieszonych sznurków. Związać obok siebie 3 motywy kwadratów. 1 motyw wiąże się z 14 sznurków, sznurki 7 i 8, sznurki 21 i 22, sznurki 35 i 36 są wiodące dla węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz (rys. 33b). Wiązać w następujący sposób: pierwszy motyw lewy skos, siódmy sznurek z ósmym połączyć węzłem żebrowym, na sznurek wiodący skosu nawinąć 3 kolejne sznurki węzłem żebrowym (siódmym, piątym i czwartym). Pod spodem tego skosu, licząc od środka na zewnątrz, na sznurek pierwszy nawinąć 6 kolejnych sznurków, po czym ponownie pod spodem, od środka na zewnątrz, wiązać

80 trzeci rząd węzłów żebrowych skośnych. Na czwarty sznurek nawinąć 3 kolejne sznurki. Prawy skos motywu związać w taki sam sposób. Rząd 3 w środku każdego z trzech motywów związać po 1 węźle płaskim podwójnym z sześciu sznurków, 4 sznurki w rdzeniu i 2 sznurki wiążące. Rząd 4 wykonać w taki sam sposób, jak rząd 2 z tym, że wiązać węzły żebrowe skośne od zewnątrz do środka (rys. 33c, d). Powtarzać rzędy 2, 3 i 4 (pełen motyw kwadratu) trzykrotnie. Motywy kwadratów wiązać naprzemianlegle. Rzędy 5 i 6 na sznurku rzędowym 30 cm związać 2 rzędy węzłów żebrowych poziomych. Wykończenie. Na końcu czterech sznurków rzędowych związać węzły nad ręką. Wyrównać długość frędzli do 10 cm i rozczesać. Pozostałe 3 serwetki wykonać w taki sam sposób. SPOSÓB WIĄZANIA SERWETKI DUŻEJ Na sznurek rzędowy 50 cm zawiesić podwójną pętlą mocującą 70 sznurków pozostawiając 15 cm na frędzle. Kolejność zawieszania sznurków: 28 sznurków kremowych, 14 sznurków brązowych, 28 sznurków kremowych. Rząd 1 na sznurek rzędowy 50 cm nawinąć 1 rząd węzłów żebrowych poziomych bardzo blisko zawieszonych sznurków. Rzędy 2 do 4 związać obok siebie 5 moły- wów kwadratów. 1 motyw wiąże się z 14 sznurków w taki sam sposób, jak w serwetce małej rzędy 2, 3 i 4, powtarzając motyw sześciokrotnie. Rzędy 5 i 6 na sznurkach rzędowych 50 cm związać 2 rzędy węzłów żebrowych poziomych. Wykończenie. Na końcach czterech sznurków rzędowych związać węzły nad ręką. Wyrównać długość frędzli na 13 cm i rozczesać. 15. PODUSZKA TERMICZNA W KWADRATY Obwód 68 cm, wysokość 27 cm 25 dag włóczki słylonowej, z tego 56 nitek wiążących po 1,90 m 1 nitka 2 m wiodąca 1 nitka 80 cm rzędowa. Uwaga: na 1 nitkę (wiążącą, wiodącą, rzędową) łączyć po 4 nitki z kłębka, ponieważ pojedyncze byłyby za cienkie. Podszewka: materiał pikowany szlafrokowy lub flanela 70X30 cm. Deska pomocnicza o wymiarach 34X30 cm. Zastosowane węzły: żebrowe poziome (rys. 30), żebrowe skośne (rys. 33b, d), kwadraty cerowane (rys. 69a), węzły płaskie podwójne (rys. 13), chwost (rys. 50). 6 Relaks z makrama.

81 SPOSÓB WIĄZANIA Nitkę rzędową 80 cm owinąć wokół deski w pętlę (rys. 61). Na pętlę zawiesić złożone na pół 28 nitek z przodu deski i 28 nitek z tyłu poczwórną pętlą mocującą, a następnie oba końce nitki z pętli ściągnąć do obwodu deski. Okrążenia 1 i 2 na nitkę wiodącą długości 2 m nawinąć 2 okrążenia węzłów żebrowych poziomych. Pozostały koniec nitki wiodącej pozostawić z tyłu roboty. Okrążenie 3 związać naokoło deski 7 półkwadratów, każdy z 8 sznurków. Pierwszy i ósmy sznurek będzie wiodący dla węzłów skośnych żebrowych wiązanych od zewnątrz do środka, a 6 sznurków środkowych przepleść (rys. 69a). Najpierw przepleść 6 sznurków, a następnie związać węzły żebrowe. Okrążenie 4 między półkwadrałami związać całe 7 kwadratów cerowanych. Okrążenia 5 i 6 związać naprzemianlegle 2 okrążenia kwadratów z ośmiu sznurków, każdy wypełniony 1 węzłem płaskim podwójnym związanym z sześciu sznurków, 2 sznurki wiążące i 4 sznurki w rdzeniu. Okrążenie 7 związać w przodzie i tyle poduszki po dwa kwadraty (razem 4) naprzemianlegle do okrążenia 6. Okrążenie 8 między dwoma kwadratami zwią- 32 zać z przodu i tyłu deski po 1 kwadracie. Okrążenie 9 na dwóch nitkach wiodących 50 cm nawinąć z przodu i tyłu poduszki po 1 rzędzie węzłów żebrowych owalnie, w taki sposób, jak układa się wzór kwadratów. Wykończenie. Na wierzchołku poduszki zebrać w wiązkę około 20 nitek i związać pompon węzłem rybackim. Następnie zdjąć z deski poduszkę, odwrócić na lewą stronę i połączyć obie górne części potrójnymi węzłami płaskimi, biorąc 2 nitki z przodu poduszki i 2 nitki z tyłu. Dodatkowo można je umocować igłą z nitką. Pozostałe końce nitek obciąć. Końce nitek z pętli (nitkę rzędową) i końce nitki wiodącej zabezpieczyć igłą z nitką, a pozostałe końce obciąć. Wywrócić poduszkę na prawą stronę, uszyć podszewkę z materiału pikowanego lub flaneli i wszyć w poduszkę. 16. KOSZYK DO ROBÓTEK 162 m sznurka grubości 2 mm, z tego 56 odcinków po 2,70 m sznurki wiążące, 2 odcinki po 1 m sznurki rzędowe, 1 odcinek 4,80 m sznurek wiodący, 1 odcinek 4 m na oplecenie rączki 1 kubełek tekturowy po proszku do prania Persil" o wymiarach: wysokość 46 cm, średnica 24 cm, obwód 76 cm 1 kółko ozdobne z dziurką (koral).

82 Zastosowane węzły: trójkąty z węzłów płaskich (rys. 72 g), węzły żebrowe poziome (rys. 30), węzły żebrowe skośne (rys. 32), łańcuszek (rys. 37), węzły płaskie podwójne naprzemianległe (rys. 25), motyw kwadratu z węzłów płaskich pleciony (rys. 66), motyw kwadratu z węzłów żebrowych wypełniony węzłami płaskimi (rys. 26), chwost ozdobny, bombka (rys. 55). SPOSÓB WIĄZANIA U góry kubełka założyć w pętlę sznurek rzędowy 1 m (rys. 61). Na pętlę zawiesić złożone na pół 56 sznurków poczwórną pętlą mocującą. Po zawieszeniu otrzyma się 112 sznurków wiążących. Oba końce sznurka rzędowego ściągnąć do obwodu kubełka. Okrążenie 1 drugi sznurek rzędowy 1 m założyć w pętlę i nawinąć 1 rząd węzłów żebrowych poziomych. Oba końce sznurka rzędowego ściągnąć do obwodu kubełka, a pozostałe końce obciąć. Okrążenia 2 do 5 naokoło kubełka związać 4 rzędy węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych. Okrążenie 6 zaznaczyć i wydzielić po 28 sznurków na 4 trójkąty z węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych, po jednym w przodzie, w tyle i po bokach kubełka. W trójkącie wiązać 7, 6, 5, 5, 2, 1 węzeł płaski (rys. 72g). Okrążenie 7 między skosami trójkątów zwią- zać 4 kwadraty z dwóch rzędów węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz i od zewnątrz do środka każdy, z 28 sznurków. Po obu bokach koszyka kwadraty wypełnić motywem z węzłów płaskich plecionych (rys. 66). Z przodu kwadrat wypełnić motywem z węzłów płaskich podwójnych przeplatanych (rys. 26). Z tyłu koszyka kwadrat wypełnić następująco: między dwoma skosami węzłów żebrowych ze środkowych sześciu sznurków związać 3 łańcuszki lewo-prawe, każdy z sześciu pętelek. Następnie dwa sznurki ze środkowego łańcuszka przewlec przez koral (kółeczko), a pozostałe 2 łańcuszki przeciągnąć na krzyż między kółeczkiem a sznurkami przewleczonymi przez kółeczko. Pod kółeczkiem związać w dalszym ciągu 3 łańcuszki z sześciu pętelek. Po obu brzegach łańcuszków z pięciu sznurków związać 3 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka, a z pozostałych między skosami po 4 sznurki związać łańcuszek prawo-lewy z dwóch pętelek. Okrążenia 8 do 21 wiązać węzły płaskie naprzemianległe, między skosami po 14 rzędów, a pod kwadratami po 9 rzędów. Okrążenie 22 dno koszyka. Wprowadzić do pracy sznurek wiodący dodany 4,80 m i nawinąć 1 okrążenie węzłów żebrowych wszystkimi sznurkami. 33 6*

83 84 Okrążenie 23 związać naokoło dna podwójne węzły płaskie. Okrążenia 24 i 25 w co drugim węźle płaskim obciąć 2 sznurki rdzenia i pozostawić 3 cm na końce sznurków, a na sznurek wiodący nawinąć 2 okrążenia węzłów żebrowych wszystkimi sznurkami. Okrążenie 26 obciąć co piąty sznurek wiążący z węzłów żebrowych, a pozostałymi sznurkami nawinąć na sznurek wiodący 1 okrążenie węzłów żebrowych. Okrążenia 27 i 28 związać w taki sam sposób, jak okrążenie 26. Wykończenie. Pozostałe końce sznurków obciąć, umocować igłą z nitką i w pozostały mały otwór w dnie koszyka włożyć kawałek folii (zabezpieczenie dna koszyka przed przypadkową wilgocią). Sznurek długości 4 m złożyć na pół, umocować z jednego boku koszyka pętlą mocującą (przełożyć przez jeden ze sznurków bocznego kwadratu), a następnie opleść rączkę koszyka węzłami płaskimi. Z drugiego boku koszyka, na końcu rączki, z resztek sznurka związać 2 bombki (rys. 55). 17. PÓŁKA NÁ KSIĄŻKI Z MUSZELEK Wysokość 56 cm, szerokość 18 cm, długość 40 cm 79 m sznurka lnianego grubości 2 mm, z tego 4 odcinki po 6,50 m sznurki wiążące, 6 odcinków po 4,50 m sznurki wiążące, 6 odcinków po 3,50 m sznurki wiążące, 2 odcinki po 2,50 m sznurki dodane wiodące 2 deski (półki) o wymiarach 18X40 cm grubości 8 10 mm; na brzegach krótszych boków wywiercić po 3 otwory średnicy 10 mm. Zastosowane węzły: słupki z węzłów płaskich (rys. 15), słupki z węzłów płaskich spiralne (rys. 16 i 17), węzły żebrowe skośne (rys. 32, 33d, c), motyw muszelki (rys. 70), motyw kwadratu z węzłów żebrowych (rys. 68a), węzeł rybacki (rys. 50), bombka z węzłów nad ręką (rys. 55). SPOSÓB WIĄZANIA Element 1 uchwyt do półki Rząd 1 złożyć razem w jedną wiązkę 5 sznurków, z tego 2 po 6,50 m sznurki wiążące i 3 sznurki po 4,50 m rdzeń słupka. Zaznaczyć środek wiązki i od tego miejsca związać od środka na zewnątrz słupek spiralny z węzłów płaskich po 15 węzłów, 2 sznurki wiążące i 3 w rdzeniu, po czym złożyć razem 2 słupki i połączyć w jedną całość słupkiem spiralnym z dziesięciu węzłów płaskich (2 sznurki wiążące i 8 sznurków w rdzeniu).

84 Rząd 2 podzielić 10 sznurków na 2 słupki i związać 1 słupek z 56 węzłów płaskich spiralnych, a drugi słupek z 68 węzłów. Oba końce słupków przewlec przez boczne otwory 1 półki (deski). Pod półką związać słupki spiralne z 'Sześciu węzłów płaskich. Rząd 3 złożyć w jedną wiązkę 3 sznurki po 3,50 m, wyznaczyć środek i w tym miejscu związać bombkę z węzłów nad ręką (rys. 55). Końce sznurków bombki złożyć razem i przewlec przez środkowy otwór w desce. Pod półką z sześciu sznurków związać słupek spiralny z czterech węzłów płaskich. Element 2 wiązanie ściany Rząd 4 po 3 sznurki najdłuższe ze słupków brzegowych złożyć w pętlę (rys. 61), a sznurki ze środkowego słupka rozłożyć po 3 sznurki wzdłuż złożonej pętli. Po obu brzegach środkowego słupka zawiesić na pętle złożone na pół po 3 sznurki długości 3,50 m. Z zawieszonych sznurków związać 2 słupki z czterech węzłów płaskich, 2 sznurki wiążące i 4 w rdzeniu. Po brzegach półki związać po 1 słupku z 4 węzłów płaskich, biorąc następujące sznurki: 3 sznurki brzegowe pochodzące ze środkowego słupka i 2 sznurki ze słupka spiralnego bocznego. Na środku związać z sześciu sznurków z pętli słupek z 4 węzłów płaskich. Po związaniu 5 słupków otrzyma się 28 sznurków wiążących. Rząd 5 związać 3 muszelki. Środkową muszelkę z 10 sznurków, a boczne z 9 sznurków (1 węzeł płaski z trzech sznurków, a drugi z czterech). Rząd 6 związać naprzemianlegle 2 muszelki z 10 sznurków. Rząd 7 związać naprzemianlegle 1 muszelkę z 10 sznurków. Element 3 Rząd 8 na środku sznurka wiodącego długości 2,50 m związać pod muszelkami 1 rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka, w skosie 14 sznurków (rys. 33d). Rząd 9 związać drugi rząd węzłów żebrowych skośnych, wprowadzając do pracy dwa końce sznurka wiodącego. W ten sposób otrzyma się 30 sznurków wiążących. Element 4 Rząd,10 ze środkowych 10 sznurków związać kwadrat z dwóch rzędów węzłów żebrowych, wypełniony jednym węzłem płaskim. Po obu brzegach kwadratu związać po 2 łańcuszki prawo-lewe. Łańcuszki brzegowe z 6 pętelek, a w środku z dwóch pętelek. Następnie pod kwadratem związać drugi taki sam kwadrat, po czym związać po obu brzegach kwadratu węzły żebrowe zbierające (rys. 63). Element 5 Rząd 11 po obu brzegach wiązanej ściany 85

85 g^ półki związać dwa pasy kwadratów z węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz (rys. 33a). Pierwszy kwadrat jest bez obudowy z węzłów żebrowych, a pozostałe 3 są w obudowie z węzłów żebrowych (rys. 33e). Po obu brzegach czwartego kwadratu związać słupki spiralne wiązane od zewnątrz do środka z dziesięciu węzłów płaskich. Wykończenie. Przewlec przez otwory w drugiej półce 3 wiązki sznurków (z wiązanych pasów) i pod półką nawinąć węzłem rybackim 3 chwosty. Wyrównać końce sznurków na 10 cm długości. Drugą ściankę półki wykonać w taki sam sposobi 18. PÓŁKA Z KÓŁKAMI Wysokość 63 cm, szerokość 18 cm, długość 56 cm 114,40 m sznurka lnianego grubości 3 mm w kolorze rudym i 20 m sznurka jedwabnego grubości 3 mm w kolorze kremowym, z tego 8 odcinków po 5,80 m sznurki wiążące rude, 4 odcinki po 4 m sznurki wiążące rude, 8 odcinków po 3,50 m sznurki wiodące rude, 12 odcinków po 2 m sznurki dodane rude, 8 odcinków po 2,50 m sznurki dodane kremowe 2 kółka drewniane o średnicy 23 cm 1 deska (półka) o wymiarach 56X18 cm grubości 10 mm; na brzegach krótszych deski wywiercić po 5 otworów średnicy 10 mm. Zastosowane węzły: słupki z węzłów płaskich i spiralnych (rys. 15 i 16), węzły żebrowe poziome (rys. 30), węzły pionowe żebrowe (rys. 35), węzły żebrowe skośne (rys. 32), węzły płaskie podwójne w pionie (rys. 27), motyw z węzłów płaskich plecionych (rys. 66), węzły płaskie naprzemianległe potrójne (rys. 28), chwosł ozdobny z węzłów żebrowych skośnych (rys. 54), bombka z węzłów nad ręką (rys. 55). SPOSÓB WIĄZANIA Element 1 Rząd 1 uchwyt do półki. Złożyć razem w jedną wiązkę 4 sznurki po 5,80 m, zaznaczyć środek wiązki, od tego miejsca związać od środka na zewnątrz słupek z węzłów płaskich spiralnych po 15 węzłów, po czym złożyć 2 słupki i połączyć w jeden słupek spiralny z pięciu węzłów płaskich po 2 sznurki wiążące i 4 sznurki w rdzeniu. Rząd 2 rozdzielić 8 sznurków na dwie grupy i związać 2 słupki spiralne wiązane od zewnątrz do środka (po 4 skręty) po 25 węzłów płaskich, łj. około 10 cm. Element 2 Rząd 3 między dwoma słupkami złożyć w pętlę 2 sznurki wiążące (rys. 61) i zawiesić na pę-

86 tlę złożone razem na pół 2 sznurki po 4 m pojedynczą pętlą mocującą, a następnie związać 3 słupki, po brzegach słupki spiralne z 14 węzłów płaskich (wymienić sznurki z rdzenia na wiążące rys. 60), a w środku słupek zwykły z 11 węzłów płaskich. Element 3 Rząd 4 na poszerzenia ściany półki dodać 3 nowe sznurki po 3,50 m w następujący sposób: 1 sznurek wiodący położyć pośrodku na sznurki wiążące i nawinąć 12 sznurkami węzły żebrowe poziome, między słupkami zawiesić złożone na pół po 1 sznurku poczwórną pętlą mocującą. Rząd 5 położyć pośrodku roboty sznurek dodany wiodący długości 3,50 m, nawinąć drugi rząd węzłów żebrowych poziomych, wprowadzając do pracy oba końce sznurka wiodącego z poprzedniego rzędu. Po dodaniu czterech sznurków otrzyma się 20 sznurków wiążących. Element 4 Rzędy 6, 7 i 8 związać z 20 sznurków wiążących 3 rzędy siatki z węzłów płaskich podwójnych w pionie (rys. 27). Element 5 Rząd 9 na kółko nawinąć węzłem żebrowym 20 sznurków (rys. 62a), w środku kółka związać motyw z węzłów płaskich pleciony. Po obu brzegach węzłów płaskich w motywie sznurki wiążące przepleść między sznurkami wolnymi. 2 sznurki rdzenia węzłów płaskich nawinąć bardzo naprężone na dolny brzeg kółka. Ułatwi to dalsze wiązanie motywu. Po obu brzegach zawieszonych na kółku rudych sznurków zawiesić po 2 sznurki kremowe długości 2,50 m poczwórną pętlą mocującą. W środku kółka z brzegowych dwóch sznurków nawinąć 2 pętelki żebrowe, pod spodem związać 2 rzędy węzłów żebrowych skośnych, wiązanych od środka na zewnątrz, a następnie związać czterema sznurkami, na rudych sznurkach z motywu, 9 rzędów węzłów żebrowych skośnych. Z drugiego brzegu motywu związać taki sam pas. Pod motywem z węzłów płaskich, związać na rudych dwóch sznurkach rdzenia, ośmioma sznurkami kremowymi motyw z węzłów płaskich plecionych z tym, że każdymi sznurkami wiążącymi wiązać potrójne węzły płaskie (nie podwójne). Końce sznurków kremowych nawinąć węzłem żebrowym na dolny brzeg kółka. Element 6 Rząd 10 pod kółkiem z ośmiu sznurków kremowych związać 2 słupki z sześciu węzłów płaskich spiralnych ze skrętem od zewnątrz do środka, po czym połączyć 8 sznurków potrójnym węzłem płaskim i motyw zakończyć chwostem wiązanym z węzłów żebrowych. Pozostałe końce sznurków wyrównać i rozczesać. Sznurki rude z motywu nawinąć węzłem żebrowym na dolny brzeg kółka między grupę sznurków ru- 87

87 dych, a kremowe zawiesić, złożone na pół, poczwórną pętlą mocującą po 3 sznurki dodane długości 2 m. Otrzyma się 32 sznurki wiążące. Element 7 Rząd 11 związać 8 słupków spiralnych węzłów płaskich. Licząc od lewego brzegu z 15 węzłów, 12 węzłów, 8 węzłów, w dwóch kolejnych słupkach 10 węzłów płaskich, 8 węzłów 12 węzłów i w ostatnim ósmym słupku 15 węzłów płaskich. Słupki wiązać ze skrętem od zewnątrz do środka. Rząd 12 związać 7 węzłów płaskich potrójnych naprzemianlegle do słupków. Rząd 13 podzielić 32 sznurki na dwie grupy i związać 2 trójkąty z węzłów płaskich potrójnych (rys. 72g). W trójkącie wiązać 4 węzły, 3, 3, 2, 2, 1, 1 węzeł płaski potrójny (7 rzędów). Rzędy 14, 15 i 16 pod dwoma trójkątami związać 3 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Rząd 17 połączyć 2 trójkąty w środku słupkiem spiralnym z 15 węzłów płaskich, biorąc po 3 sznurki z każdego trójkąta. Po obu brzegach związać dwie spirale z sześciu sznurków i z ośmiu węzłów płaskich. Na brzegach trójkątów związać dwie spirale z siedmiu sznurków i z czterech węzłów płaskich. Liczba węzłów 88 płaskich jest uzależniona od grubości sznurka i zaciągania węzłów. Linię poziomą związanego boku półki należy wyrównać słupkami. Drugi bok półki związać w taki sam sposób. Wykończenie. Słupki brzegowe przewlec przez boczne otwory deski (półki) i wypoziomować. Pod deską związać duży węzeł nad ręką, łzw. bombkę. Pozostałe po 3 słupki przewlec przez otwory półki i umocować bombkami z węzłów nad ręką. Wyrównać końce sznurków na odpowiednią długość frędzli. 19. PÓŁKA POD TELEFON Wysokość półki 1 m Szerokość przodu 40 cm Szerokość boku 28 cm Długość daszka 32 cm Sznurek bawełniany miękki, łzw. bieliźniany farbowany na kolor czerwony 102 m i farbowany na kolor zielony 127 m, grubości 5 mm, z tego ściana tylna z daszkiem: 12 odcinków po 6,30 m sznurek czerwony, 16 odcinków po 6,30 m sznurek zielony. ściany boczne: 8 odcinków po 3,20 m sznurek czerwony, 8 odcinków po 3,20 m sznurek zielony korale z drewna: 5 szt. kółeczek i 6 szł. baryłeczek tacka drewniana 18X28 cm

88 Patyki (najlepiej bambusowe ze starej wędki) 2 szt. po 40 cm (rys. 83), 4 szt. po 38 cm i 4 szt. po 28 cm. Z patyków zmontować dwa prostokąty o bokach 38X28 cm wg rysunku 83 b. Patyki najlepiej łączyć aluminiowymi nitami. Zastosowane węzły: słupki zwykłe (rys. 15), słupki spiralne z węzłów płaskich (rys. 16), węzły płaskie podwójne (rys. 13), węzły żebrowe skośne (rys. 33), listki z węzłów żebrowych (rys. 71 c), motyw muszelki (rys. 70), motywy kwadratów z węzłów żebrowych (rys. 72), węzły nad ręką (rys. 46). SPOSÓB WIĄZANIA Zawieszenie sznurków na dach i tylną ścianę półki. Na patyk długości 40 cm zawiesić pojedynczą pętlą mocującą 28 sznurków po 6,30 m w następujący sposób: odmierzyć od koáca każdego sznurka 1,20 m i w tym miejscu zawiesić 6 sznurków zielonych, 12 sznurków czerwonych i 6 sznurków zielonych. Odłożona długość sznurka 1,20 m przeznaczona jest na wiązanie dachu, a długość 5,10 m na wiązanie tylnej ściany i podstawy półki. Aby dobrze wypoziomować wiązanie półki, konieczne jest przybicie do ściany (na dwóch hakach) patyka z zawieszonymi sznurkami. Wiązanie dachu (fot. element z zielonych sznurków). Daszek wiąże się z trzech osobnych pasów. Rząd 1 związać po obu brzegach daszku 2 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka (rys. 33d). Rząd 2 związać 2 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz na tych samych sznurkach wiodących (rys. 33b). Rząd 3 związać jeden pod drugim dwa kwadraty (rys. 33e). Element ze sznurków czerwonych. Związać jeden pod drugim 2 kwadraty z 12 sznurków. Szósty i siódmy sznurek będzie wiodący, w środku kwadratów związać 4 węzły płaskie podwójne naprzemianległe 1, 2, 1 węzeł. Zamontowanie daszku (długość daszku około 32 cm rys. 83c) na jeden prostokąt 28X38 cm na tylny dłuższy bok nawinąć sznurki z tylnej ściany. Od górnego patyka (40 cm) odmierzyć 16 cm sznurków i w tym miejscu każdym sznurkiem nawinąć po 2 pętelki żebrowe (rys. 62a), na przedni bok prostokąta nawijając każdym sznurkiem po 3 pętelki żebrowe w taki sposób, aby dach był ustawiony pod odpowiednim kątem do podstawy (prostokąta z patyków). Wiązanie tylnej ściany. Rzędy 1, 2 i 3 motyw 1 związać 7 słupków z sześciu węzłów płaskich. Rząd 4 związać naprzemianległe 6 węzłów płaskich podwójnych. Rzędy 5 i 6 motyw 2 związać 2 rzędy 89

89 węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Czternasty i piętnasty sznurek będzie wiodący (rys. 33a). Rząd 7 motyw 3 między skosami związać 3 muszelki naprzemianiegle, 1, 2 sznurki. Każda wiązana z 10 sznurków. Rząd 8 motyw 4 między dwoma muszelkami z 4 sznurków (po 2 sznurki z każdej muszelki) związać słupek z 10 węzłów płaskich, a po brzegach ściany z 4 sznurków związać 1 rząd węzłów żebrowych od środka na zewnątrz. Pod spodem na tych samych 4 sznurkach związać słupki z 32 węzłów płaskich. Rząd 9 między brzegowymi słupkami a słupkiem środkowym związać po 2 listki z węzłów żebrowych w następujący sposób: na sznurek wiążący ze środkowego słupka nawinąć po 2 pętelki żebrowe ośmioma sznurkami, następnie sznurek wiodący przeciągnąć w odpowiednim miejscu przez sznurek wiążący w bocznym słupku. Nawinąć dolny brzeg listka i dalej wiązać gałązkę" słupek z węzłów płaskich itd. Środkowy słupek powinien w sumie mieć 32 węzły płaskie. Rząd 10 na drugi patyk 40 cm nawinąć każdym sznurkiem po 2 pętelki żebrowe. Rzędy 11, 13 i 15 motyw 5 związać 7 słupków z sześciu węzłów płaskich. Rzędy 12, 14 i 16 związać naprzemianiegle 6 węzłów płaskich podwójnych. Wiązanie podstawy półki na tylny dłuższy bok drugiego prostokąta nawinąć po 2 pętelki żebrowe 28 sznurkami. Rząd 17 motyw 6 związać siatkę z ośmiu rzędów z poczwórnych węzłów płaskich naprzemianległych. Na przedni bok prostokąta nawinąć po 3 pętelki żebrowe, mocno naciągając sznurki (podstawa półki musi być wypoziomowana). Wiązanie bocznej ściany 3 sznurki (2 zielone i 1 czerwony) zawiesić złożone na pół poczwórną pętlą mocującą na brzegowy sznurek z daszku między kwadratami. Po czym każdym

90 sznurkiem nawinąć po trzy pętelki żebrowe, na krótszy bok prostokąta poza tym zawiesić poczwórną pętlą mocującą 3 sznurki czerwone, 2 sznurki zielone; w ten sposób połączy się dach ze ścianą boczną. Sznurki czerwone w środku, a po brzegach zielone. Po zawieszeniu wszystkich sznurków otrzyma się 16 sznurków wiążących. Rząd 18 motyw 1 związać 7 rzędów słupków spiralnych z sześciu węzłów płaskich naprzemianlegle. Między rzędami zachować 12-centymetrowe odstępy. Co jakiś czas sznurek wiążący ze spirali przeciągnąć przez sznurek wiążący ze słupka tylnej ściany półki (połączenie bocznej ściany z tylną). Na zakończenie nawinąć po 3 pętelki żebrowe na krótszy bok prostokąta podstawy półki. Drugą boczną ścianę wykonać w taki sam sposób. Wykończenie. Z resztek sznurków w miejscach, gdzie są widoczne luzy, zawiesić złożone na pół poczwórną pętlą mocującą dodatkowe frędzle. Na bocznych ścianach zawiesić u góry na trzy dodatkowe frędzle po jednej baryłeczce, a na przedniej ścianie daszku 5 kółeczek. Następnie wyrównać długość frędzli i na końcach związać węzły nad ręką. Na dno półki pod telefon położyć drewnianą tackę. Umocować półkę do ściany. W miejscu podstawy przybić dodatkowe 2 haki. 20. GAZECIARKA Ścianka środkowa 48X30 cm, ścianki zewnętrzne 48X39 cm i 48X35 cm, czworoboki nieregularne 176,80 m sznurek czerwony jedwabny grubości 3 mm 105,60 m sznurek żółty jedwabny grubości 3 mm, z tego na ściankę środkową 26 odcinków czerwonych po 2,40 m na dwie ścianki zewnętrzne 20 odcinków sznurków czerwonych po 3,40 m, 16 odcinków sznurków żółtych po 3,40 m, 12 odcinków sznurków czerwonych po 3,20 m, 16 odcinków sznurków żółtych po 3,20 m, 4 odcinki sznurków czerwonych po 2 m 1 stelaż druciany gazeciarki z trzema ścianami. Zastosowane węzły: siatka z węzłów płaskich potrójnych przeplatana (rys. 26), kwadraty koronkowe (rys. 76), prostokąty pełne z węzłów żebrowych skośnych (rys. 77), prostokąty z węzłów żebrowych pionowych i skośnych (rys. 32 a, b, c i 35 a, b), węzły nad ręką (rys. 46), łańcuszek frywolitkowy (rys. 38b). SPOSÓB WIĄZANIA ŚCIANKI ŚRODKOWEJ Na górny pręt ścianki środkowej stelaża zawiesić złożone na pół 26 sznurków poczwórną pętlą mocującą. W razie prześwitów na pręcie nawinąć co drugim sznurkiem dodatkowo po 1 pętelce żebrowej.

91 Po zawieszeniu otrzyma się 52 sznurki wiążące. Rzędy 1 do 9 związać siałkę z węzłów płaskich potrójnych przeplatanych. W co drugim rzędzie dwoma sznurkami z pierwszego i ostatniego węzła płaskiego owinąć boczny pręt ścianki. Zakończenie. Nawinąć na pręt ścianki zewnętrznej po 2 pętelki żebrowe czterema sznurkami z pierwszego węzła (rys. 62a), a z drugiego węzła 4 sznurki nawinąć na drugą ściankę zewnętrzną. W taki sposób nawijać sznurki z węzłów na przemian, do wyczerpania wszystkich sznurków. SPOSÓB WIĄZANIA ŚCIANKI ZEWNĘTRZNEJ Na górny pręt stelaża ścianki zewnętrznej zawiesić złożone, na pół 32 sznurki poczwórną pętlą mocującą. 2 sznurki czerwone po 3,20 m, 4 żółte po 3,20 m, 4 czerwone po- 3,20 m, 4 żółte po 3,20 m, 4 sznurki czerwone po 3,40 m, 4 żółte po 3,40 m, 4 czerwone po 3,40 m, 4 żółte po 3,40 m i na końcu 2 czerwone po 3,40 m. Po zawieszeniu wszystkich sznurków otrzyma się 64 sznurki wiążące. Rząd 1 motyw 1 z czterech czerwonych sznurków związać 4 rzędy węzłów żebrowych skośnych, wiązanych z prawej strony na lewą. Motyw 2 z ośmiu sznurków żółtych związać motyw kwadratu koronkowego. Pod motywem kwadratu związać początek nowego kwadratu. Drugim sznurkiem na pierwszym i czwartym sznurkiem na trzecim nawinąć po 2 pętelki żebrowe skośne. Motyw 3 z ośmiu sznurków czerwonych związać motyw pełnego prostokąta z węzłów żebrowych skośnych. Powtarzać na przemian drugi i trzeci motyw przez cały rząd. Na zakończenie związać 1 motyw z węzłów żebrowych skośnych z 4 czerwonych sznurków wiązany z lewej na prawą stronę. Rząd 2 motyw 4 pierwszym i ostatnim sznurkiem czerwonym owinąć boczny pręt stelaża, a następnie wiązać cały rząd prostokątów, wiązanych z węzłów żebrowych pionowych i poziomych. Prostokąt związać z ośmiu sznurków, 4 czerwonych i 4 żółtych. Pierwszym i czwartym sznurkiem czerwonym nawinąć węzły żebrowe pionowe na 4 sznurki żółte. Na drugi i trzeci sznurek czerwony nawinąć czterema żółtymi sznurkami 2 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych z lewej na prawą stronę. Powtarzać rząd 1 i 2. Z niższego boku ścianki (35 cm) wiązać 11 rzędów. Z wyższego boku ścianki (39 cm) przez 12 rzędów na przemian rząd 1 i 2. Ścianę należy wiązać bardzo ścisło naciągając sznurki. Wykończenie. Nawinąć każdym sznurkiem na dolny pręt stelaża po dwie pętelki żebrowe (rys. 62a). Po nawinięciu sznurków łączyć po

92 2 sznurki i wiązać bardzo blisko pręta węzły nad ręką. Pozostałe końce sznurków wyrównać na frędzle długości 5 cm. Boczne pręty stelaża owinąć (sznurkiem 2 m) łańcuszkiem frywolitkowym. 21. SOWA MINI Wielkość 30 cm 48,50 m sułaszu brązowego grubości 1,5 mm lub innego sznurka, z tego 4 odcinki po 30 cm sznurki rzędowe, 12 odcinków po 3,50 m sznurki wiążące, 2 odcinki po 2,50 m sznurki dodane 2 korale na oczy 1 gałązka polakierowana bezbarwnym lakierem 1 m sizalu żółtego na oczy. Zastosowane węzły: trójkąt z węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych (rys. 72g), słupki z węzłów płaskich (rys. 15), słupki spiralne (rys. 16), węzły żebrowe skośne (rys. 33b, c), węzły żebrowe zbierające (rys. 63), opaska z węzła rybackiego (rys. 50), pęczki z węzłów płaskich naprzemianległych (rys. 22), węzeł nad ręką (rys. 46). SPOSÓB WIĄZANIA Złożyć w jedną wiązkę 4 sznurki po 30 cm, na obu brzegach związać węzeł nad ręką (zastąpi to uszy), pozostawiając 3 cm frędzle. Uszy przymocować do deski gwoździkami. Między uszami zawiesić złożone na pół 12 sznurków po 3,50 m, otrzyma się 24 sznurki wiążące. Rząd 1 wiązanie głowy. Ze środkowych 20 sznurków związać trójkąt z węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych 5, 4, 3, 2 i 1 węzeł. Rząd 2 pozostawione po obu brzegach głowy po 2 sznurki będą wiodące dla dwóch rzędów węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka (nie łączyć sznurków wiodących węzłem żebrowym, pozostawić wolne). Rząd 3 z czterech sznurków wiodących związać węzeł płaski podwójny. Rząd 4 związać po obu brzegach głowy słupek z 20 węzłów płaskich podwójnych (długość słupka jest uzależniona od wielkości korala na oko). Rząd 5 nawlec na drugi sznurek (licząc od słupka) po obu brzegach głowy korale na oczy, a następnie na 2 sznurki z rdzenia węzła płaskiego nawinąć 1 rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Ten rząd węzłów żebrowych zadecyduje o kształcie głowy. Należy go nawijać owalnie, blisko korale, dalej nawinąć sznurki ze słupków w taki sposób, aby wymodelować ostateczny kształt głowy (owal). 93

93 Uwaga: aby uniknąć wyjścia na zewnątrz węzła żebrowego należy nawinąć tylko po jednej pętelce sznurkami z rdzenia słupka. Rząd 6 dziób z czterech środkowych sznurków związać słupek spiralny z 13 węzłów płaskich, a następnie, w miejscu łączenia się węzłów żebrowych, przełożyć 4 sznurki spirali przez wierzch do spodu i mocno ściągnąć. Po obu brzegach głowy na sznurki wiodące zawiesić złożone na pół po 1 sznurku, pojedynczą pętlą mocującą. Otrzyma się 28 sznurków wiążących. Wiązanie korpusu na podstawie schematu (rys. 84). Rząd 1 do 14 wiązać pęczki z ośmiu węzłów płaskich naprzemianlegle według schematu rys. 84. Na schemacie podana jest liczba pęczków wiązana w każdym rzędzie. Po obu brzegach brzuszka ze sznurków pozostających z wiązania pęczków nawijać węzły żebrowe zbierające. W czasie zwężania się roboty w wiązce powinno być po 8 sznurków. Rząd 15 pod pęczkami, między dwoma skosami węzłów zbierających, związać po 1 węźle płaskim podwójnym (w środku roboty pozostaną 4 sznurki). Na sznurki położyć gałązkę, nawinąć na gałązkę pazury, biorąc na to po trzy sznurki z obu węzłów płaskich (rys. 62). Rząd 16 wiązanie ogona pod umocowaną 94 gałązką związać węzły płaskie podwójne naprzemianległe. Na środkowych czterech sznurkach jeden węzeł, następnie 2, 3, 2 i 1 węzeł, a po obu brzegach roboty w dalszym ciągu wiązać z pozostałych sznurków z węzłów płaskich węzły żebrowe zbierające, aż do wyczerpania wszystkich sznurków (w każdej wiązce po 14 sznurków). Następnie złożyć razem dwie wiązki sznurków (28) i związać ogon opaską z węzła rybackiego. Pozostałe końce sznurków wyrównać do 10 cm. Wykończenie. Na zewnętrzne sznurki, po obu brzegach korala, zawiesić pojedynczą frędzlę z sizalu (rys. 49). Sznurek rozszczepić na kosmyczki i rzęsy wymodelować na długość wewnętrzną 2 cm, a zewnętrzną 3 cm. 3 _ odo j 2 Sj 4 [ o o do ] 3 o 5 o o o ó o ' A o ooo (To ' c s 7 i o cto o o do 6 ž 5 i o o ojo o"b_j1 7 7 o ctó o'_o b'o S ij 5 I -ó~6"o"o~ d b j a! 7 i~d'o" o o odo"" 'C i ooó o o" o " ii, o 5 i o o o o o 12 Rys. 84

94 22. SOWA DU2A Wielkość TO cm 47 m sznurka bawełnianego grubości 4 mm, z tego 10 odcinków po 3,50 m sznurki wiążące, 4 odcinki po 2,50 m sznurki dodane, 3 odcinki po 40 cm sznurki rzędowe 2 korale na oczy 1 patyczek lub gałązka. Zastosowane węzły, węzły żebrowe skośne (rys. 33b, d), węzły płaskie naprzemianległe (rys. 25), słupki zwykłe spiralne z węzłów płaskich (rys. 15, 16), motyw z węzłów żebrowych w kształcie łuku (rys. 78), motyw kwadratu z węzłów żebrowych (rys, 12e), węzły żebrowe zbierające (rys. 63), chwost związany węzłem rybackim (rys. 50), węzły frywolitkowe (rys. 62d). SPOSÓB WIĄZANIA Złożyć w jedną wiązkę 3 sznurki po 40 cm, na obu brzegach związać węzeł nad ręką (zastąpi to uszy) pozostawiając frędzle długości 4 cm. Uszy sowy przymocować do deski gwoździkami. Między uszami zawiesić złożone na pół 10 sznurków 3,50 m potrójną pętlą mocującą z grzbietem. Otrzyma się 20 węzłów wiążących. Rzędy 1, 2 i 3 głowa związać 3 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka. Tylko w pierwszym rzędzie połączyć dwa skosy węzłem żebrowym (rys. 33d). Rząd 4 dziób z czterech sznurków wiodących (z węzłów żebrowych) związać słupek spiralny z 10 węzłów płaskich, a następnie sznurki rdzenia przeciągnąć górą do spodu (w taki sam sposób jak na rys. 21). Rząd 5 po obu brzegach głowy związać słupki z czterech sznurków z jedenastu węzłów płaskich, na piąty sznurek nawlec korale (oczy). Rząd 6 na 2 sznurki rdzenia nawinąć 1 rząd węzłów żebrowych skośnych, wiązanych od środka na zewnątrz, bardzo blisko pod oczami. Wprowadzając do pracy sznurki ze słupków należy zwrócić uwagę, aby słupek układał się owalnie, co nada ostateczny kształt głowie. Rząd 7 skrzydła po obu brzegach roboty na sznurek wiodący zawiesić po dwa sznurki 2,50 m złożone na pół pojedynczą pętlą mocującą. Przedłuży to długość skosu. Rząd 8 ze sznurków dodanych związać skrzydła z dziesięciu rzędów motywu z węzłów żebrowych skośnych w kształcie łuku. Rząd 9 tułów związać z dwudziestu sznurków motyw kwadratu z węzłów żebrowych. Między skosami związać węzeł płaski z 12 sznurków, 4 wiążące i 8 w rdzeniu. Rząd 10 pod motywem związać z dwudziestu sznurków rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka. 95

95 Rząd 11 związać węzły żebrowe skośne od środka na zewnątrz na tych samych sznurkach wiodących, wprowadzając po obu brzegach roboty po 4 sznurki ze skrzydeł. Rząd 12 związać z 28 sznurków rząd węzłów żebrowych od środka na zewnątrz. Rząd 13 między skosami ze środkowych czterech sznurków związać słupek spiralny z 11 węzłów płaskich. Po obu brzegach spirali związać z sześciu sznurków 6 węzłów płaskich jeden pod drugim naprzemianlegle, a z pozostałych po brzegach czterech sznurków związać słupek spiralny z czterech węzłów płaskich. Rząd 14 na czterech sznurkach wiodących (4 sznurki ze spirali) związać 2 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Nawinąć na sznurki wiodące po 4 sznurki z węzłów płaskich. Rząd 15 po obu brzegach roboty związać dwa rzędy węzłów żebrowych skośnych od zewnątrz do środka. Nawinąć na 2 sznurki wiodące 4 sznurki ze słupka spiralnego i pozostałe 2 sznurki z węzłów płaskich. Rząd 16 pazury położyć pod związanym motywem patyczek i nawinąć pazury (rys. 62b), biorąc na to po 4 sznurki wiodące z węzłów żebrowych. Rząd 17 pod patyczkiem sznurkami z pazurów związać 2 słupki spiralne z 8 węzłów pła- 96 skich. Rząd 18 po obu brzegach roboty związać węzły żebrowe zbierające, a po tym najdłuższym sznurkiem nawinąć węzły fmfwoliłkowe. Środkowych 8 sznurków z węzłów żebrowych z czternastego rzędu nie wprowadzać do pracy. Rząd 19 ogon zebrać 28 sznurków w jedną wiązkę i związać chwost węzłem rybackim. Wymodelować końce sznurków w ogonie i rozczesać. Wykończenie. Z resztek sznurków wykonać rzęsy. Krótkie odcinki sznurka złożyć na pół i zawiesić pojedynczą pętlą mocującą naokoło korala (oczy). 23. KOTEK MINI Wielkość 22X15 cm 38 m sznurka jedwabnego 2 mm grubości, z tego 13 odcinków w kolorze beżowym po 2,20 m, 5 odcinków w kolorze brązowym po 1,80 m, 2 perełki na oczy. Zastosowane węzły: węzły żebrowe skośne (rys. 33, 32), węzły poziome (rys. 30), motywy listków (rys. 71 a, b), pęczek z węzłów płaskich (rys. 23), węzły płaskie podwójne naprzemianległe (rys. 25), węzły żebrowe zbierające i otwierające (rys. 63).

96 SPOSÓB WIĄZANIA Przypiąć do deski pośrodku długości obok siebie 3 sznurki rzędowe po 2,20 m. Odległość między jednym a drugim uchem wynosi 10 cm. Na uszy zawiesić po 4 sznurki 2,20 m złożone na pół poczwórną pętlą mocującą, a na środkowy sznurek (górna część głowy) zawiesić 2 sznurki po 2,20 m również poczwórną pętlą mocującą. Rząd 1 uszy ze sznurków przeznaczonych na uszy (po 10 sznurków) związać jeden rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Piąty i szósty sznurek będzie wiodący. Między skosami (środek ucha) związać po 1 węźle płaskim potrójnym z ośmiu sznurków (2 wiążące i 6 w rdzeniu). Po związaniu obu uszu przysunąć je do elementu środkowego głowy i dobrze umocować gwoździkami. Rząd 2 głowa oba końce sznurka rzędowego ze środkowego elementu przechodzą jako sznurek wiodący. Ułożyć sznurek wiodący w kształcie lekkiego owalu (na lewe i prawe ucho) i nawinąć sznurkami z uszu rząd węzłów żebrowych. Rząd 3 środek głowy ze środkowych czterech sznurków związać węzeł płaski podwójny. Pod węzłem związać naprzemianlegle 2, 3,? i 1 węzeł płaski podwójny. Rząd 4 oczy motyw listka ^ys. 71) po obu brzegach głowy na sznurkach wiodących z 2 rzędu nawinąć górną krawędź oka węzłami żebrowymi. Dolną krawędź oka nawinąć na trzeci sznurek brzegowy. Rząd 5 nos z czterech sznurków wiodących z oczu związać pęczek z 10 węzłów płaskich. Rząd 6 policzki związać 2 rzędy węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych (ukośnie), w rzędzie 1 po 4 węzły, w drugim rzędzie po 5 węzłów płaskich podwójnych. Rząd 7 broda sznurkami z rdzenia pęczka związać 1 rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Między skosami związać 1, 2 węzły płaskie podwójne naprzemianległe. Rząd 8 wyrobienie owalu głowy wiązać rząd węzłów żebrowych od prawej ku lewej stronie, tak ułożyć sznurek wiodący, aby zazębiał się z poprzednim rzędem, wzorować się na fot. 23 Rząd 9 prawy brzeg głowy związać węzły żebrowe zbierające pięcioma sznurkami. Rząd 10 lewy brzeg głowy na pierwszym sznurku brzegowym związać 1 rząd węzłów żebrowych owalnie, nawijając po dwie pętelki żebrowe 25 sznurkami. 5 sznurków z prawego brzegu głowy z węzła żebrowego zbierającego ładnie rozprowadzić w jednym rzędzie węzłów żebrowych. Ten rząd węzłów żebrowych przechodzi aż na grzbiet i nadaje kształt głowie Relaks z makramą

97 Rząd 11 lewy brzeg głowy związać węzły żebrowe zbierające 8 sznurkami. Rząd 12 lewy brzeg łułowia 8 sznurków z węzłów żebrowych zbierających rozprowadzić węzłami żebrowymi w pierwszym rzędzie S sznurków, a pozostałe 3 sznurki rozprowadzić w kolejnym rzędzie węzłów żebrowych. Rząd 13 prawy brzeg łułowia na sznurek wiodący z 10 rzędu zawiesić złożone na pół 5 sznurków brązowych po 1,80 m poczwórną pętlą mocującą. Na fotografii pokazano wyprowadzone z węzłów żebrowych zbierających wszystkie sznurki do pracy, z ukształtowaniem ogólnego zarysu tułowia. Dalsza praca przebiega według własnej inwencji twórczej. Po wykonaniu połowy łułowia około 10 rzędów należy odłożyć 12 sznurków na dwie nóżki (po 6 sznurków). Wiązać nogi z pięciu rzędów z węzłów żebrowych skośnych wiązanych ód zewnątrz do środka, a następnie 2 rzędy od środka na zewnątrz. W kolejności wiązania uzupełnić długość łułowia do nóżek, po czym zbierać sznurki z łułowia węzłem żebrowym zbierającym. W razie nadmiernego zgrubienia, kilka sznurków związać węzłem żebrowym otwierającym. Ogon zebrać wszystkie sznurki z łułowia i z nóżek węzłem żebrowym zbierającym, a na- 98 słępnie przejść w węzeł frywoliłkowy (rys. 62d), pozostałe sznurki w ogonie wyrównać i pozostawić 3 cm frędzlę. Uwaga: w razie nadmiernego zgrubienia przy wiązaniu węzłów żebrowych zbierających należy wycinać krótsze sznurki z rdzenia ogona. Wykończenie. Przyszyć dwie perełki na oczy i wciągnąć przez nos kilka brązowych sznurków na wąsy. 24. KOCUREK Wielkość 60X35 cm 86 m sizalu grubości 4 mm, z tego 13 odcinków po 4,40 m, 8 odcinków po 3,60 m 2 korale na oczy. Zastosowane węzły i sposób wiązania taki sam, jak,,kota-mini" z tym, że wiązanie ogona węzłami żebrowymi zbierającymi rozpoczyna się od nóżek. W tym modelu ogon kota jest podniesiony do góry. 25. MAKATA BRĄZOWO-CZERWONA Wielkość 70X28 cm 174 m sułaszu grubości 2 mm, z tego 12 odcinków w kolorze czerwonym po 6 ą 14 odcinków w kolorze brązowym po 7 m, 1 odcinek w kolorze czerwonym 3 m (uchwyt) 1 listewka drewniana 30 cm.

98 Zastosowane węzły: węzły płaskie podwójne naprzemianległe (rys. 25), słupki zwykłe i spiralne z węzłów płaskich (rys. 15 i 16), pęczki z węzłów płaskich (rys. 23), motyw z węzłów żebrowych w kształcie łuku (rys. 78), motyw łaśmy skośnej z węzłów żebrowych poziomych (rys. 79), węzeł kostkowy (rys. 42), węzeł Józefiny (rys. 40), węzły żebrowe skośne (rys. 32), węzły żebrowe poziome (rys. 30), węzeł kapucyński (rys. 48), węzeł rybacki (rys. 50). SPOSÓB WIĄZANIA Zawiesić na listewkę 26 sznurków złożonych na pół poczwórną pętlą mocującą w kolejności: 7 sznurków brązowych, 12 sznurków czerwonych po 6 m, 7 sznurków brązowych. Otrzyma się 52 sznurki wiążące. Rzędy 1 i 2 po obu brzegach roboty 2 sznurki brzegowe złożyć w pętle (rys. 61) i nawinąć pięćdziesięcioma sznurkami po dwie pętelki żebrowe. Oba końce sznurków z pętli ściągnąć do odpowiedniej szerokości. Drugi rząd związać w taki sam sposób. Rząd 3 z 24 sznurków czerwonych związać pół kwadratu z węzłów płaskich podwójnych 6, 5, 4, 3, 2, 1 węzeł płaski podwójny. Rzędy 4 i 5 po obu brzegach czerwonych sznurków po 2 kolejne sznurki brązowe będą wiodące dla dwóch rzędów węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka (te same 4 sznurki będą wiodące w całej makacie). Rząd 6 związać z czterech sznurków wiodących brązowych pęczek z 14 węzłów płaskich. Rząd 7 sznurki brązowe po obu brzegach makaty związać motyw łaśmy skośnej z węzłów żebrowych poziomych z dwunastu sznurków z ośmiu rzędów wiązanych od środka na zewnątrz i z sześciu rzędów wiązanych od zewnątrz do środka (rys. 79b, c). Rzędy 8 i 9 na czterech sznurkach wiodących związać 2 rzędy, węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Na 1 skos nawinąć po 24 sznurki. Rząd 10 między skosami związać ze środkowych czterech sznurków słupek spiralny z 30 węzłów płaskich. Po obu brzegach słupka związać z dziesięciu czerwonych sznurków i jednego sznurka brązowego podwójny węzeł płaski, z tego 2 wiążące i 9 sznurków w rdzeniu,. Rzędy 11 i 12 na czterech sznurkach związać 2 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka. Rząd 13 z czterech sznurków wiodących, na zakończenie motywu kwadratu, związać pęczek z czternastu węzłów płaskich. Rząd 14 po obu brzegach makaty związać z dwunastu sznurków motyw z węzłów żebrowych w kształcie łuku z 10 rzędów. Wiązanie rozpocząć od środka makaty na zewnątrz. Rzędy 15 i 16 z czterech sznurków wiodą- v

99 100 cych związać 2 rzędy węzłów żebrowych skośnych (początek kwadratu). Rzędy 17 i 18 między skosami związać w kształcie kwadratu 2 rzędy węzłów płaskich naprzemianległych w następujący sposób: między skosami środkowych czterech sznurków 1 węzeł płaski podwójnie, pod spodem naprzemianlegle 2 węzły, pod spodem 3 węzły, poniżej 4 węzły płaskie podwójne. Dalej wzdłuż obu skoiów wiązać po 2 węzły naprzemianlegle, aż do wyczerpania wszystkich sznurków (oprócz wiodących). Na środku kwadratu z czerwonych sznurków związać węzeł płaski podwójny z 24 sznurków, z tego 4 wiążące i 20 w rdzeniu. Rzędy 19 i 20 zamknąć kwadrat dwoma rzędami węzłów płaskich wiązanych w taki sam sposób, jak w rzędach 17 18, z tym, że w odwrotnej kolejności. Rzędy 21 i 22 z czterech sznurków wiodących związać 2 rzędy węzłów skośnych żebrowych wiązanych od zewnątrz do środka. Rząd 23 związać z czterech sznurków wiodących pęczek z czternastu węzłów płaskich. Rząd 24 powtórzyć motyw z węzłów żebrowych w kształcie łuku. Rzędy 25 i 26 powtórzyć rzędy 8 i 9. Rząd 27 między skosami ze środkowych czterech sznurków związać spiralę z trzydziestu węzłów płaskich. Po obu brzegach słupka związać z czerwonych sznurków po jednym węźle Józefiny. Pod spodem związać po jednym węźle kostkowym, biorąc 5 sznurków brązowych i 5 sznurków czerwonych z węzła Józefiny. Rzędy 28 i 29 zamknąć kwadrat dwoma rzędami węzłów żebrowych. Rząd 30 z czterech sznurków wiodących związać pęczek z czternastu węzłów płaskich. Rząd 31 ze sznurków wiodących związać słupek z dwudziestu węzłów płaskich. Po obu brzegach związać ze sznurków czerwonych słupki z 28 węzłów płaskich (po 7 sznurków w słupku). Po obu brzegach słupków czerwonych po 5 sznurków brązowych owinąć węzłem rybackim. Z kolejnych sznurków czerwonych związać słupki z pięćdziesięciu węzłów płaskich (po 5 sznurków w słupku) i pozostałe po 7 sznurków brązowych owinąć węzłem rybackim. Następnie 3 środkowe słupki połączyć w jeden słupek siedmioma węzłami płaskimi, a pod słupkiem dołączyć pozostałe 2 słupki i połączyć w całość słupkiem spiralnym. Wykończenie. Pozostałe końce sznurków wymodelować i zakończyć węzłami kapucyńskimi. Uchwyt. Złożyć na pół sznurki, jeden trzymetrowy i jeden jednometrowy, zawiesić poczwórną pętlą mocującą na jednym końcu listewki, następnie związać uchwyt ze słupka spiralnego. Końce sznurków z uchwytu umocować na listewkę (rys. 62a), pozostałe końce wciągnąć w uchwyt.

100 26. MAKATA Z WACHLARZEM Wielkość 30X100 cm z frędzlami 67,90 m sznurka bawełnianego brązowego grubości 3 mm, 28,80 m sznurka jedwabnego kremowego grubości 3 mm, z tego 9 odcinków sznurka brązowego po 6 m (wiążące), 3 odcinki sznurka kremowego po 6 m (wiążące), 1 odcinek sznurka kremowego 3,5j0 m (dodany), 13 odcinków sznurka brązowego po 1 m (na frędzle), 7 odcinków sznurka kremowego po 1 m (na frędzle), 3 odcinki sznurka brązowego po 30 cm (na frędzle), 1 odcinek sznurka kremowego po 30 cm 1 korzeń długości 70 cm 8 patyków wiklinowych długości 24 cm Zastosowane węzły: łańcuszek pętelkowy i frywolitkowy (rys. 37 i 38), węzeł kostkowy (rys. 42), węzły żebrowe skośne i pionowe (rys. 32, 33, 35), motyw w kształcie łuku (rys. 78), motyw taśmy skośnej z węzłów żebrowych poziomych (rys. 79), motyw taśmy w trójkąty (rys. 80), węzeł rybacki (rys. 50). SPOSÓB WIĄZANIA Złożyć razem 2 sznurki brązowe długości 6 m. Na połowie długości (pośrodku) związać uchwyt z 30-metrowych pętelek łańcuszka prawo-lewego, a następnie z uchwytu 4 sznurki umocować na korzeniu (rys. 62ai. Pozostałe 10 sznurków 6-metrowych zawiesić złożone na pół. Po obu brzegach uchwytu zawiesić po 1 sznurku brązowym poczwórną pętlą mocującą, a w środku uchwytu zawiesić 3 sznurki kremowe pojedynczą pętlą mocującą oraz 3 sznurki brązowe poczwórną pętlą mocującą. Między pierwszą a drugą i drugą a trzecią grupą pętli kremowych zawiesić po 1 sznurku brązowym pojedynczą pętlą mocującą. Po zawieszeniu wszystkich sznurków otrzyma się 24 sznurki wiążące. Rząd 1 motyw 1 sznurki kremowe 12 i 13 będą wiodące. Związać rząd węzłów żebrowych skośnych, wiązanych od środka na zewnątrz. Rząd 2 między skosami na środku lewego i prawego brzegu nawinąć podwójnymi sznurkami kremowymi na 2 sznurki brązowe po jednym węźle frywolitkowym. W środku z czterech brązowych sznurków związać węzeł kostkowy, a następnie ponownie na 2 sznurki brązowe dwoma sznurkami kremowymi nawinąć po jednej frywolitce. Na prawym brzegu roboty związać łańcuszek prawo-lewy z czterech sznurków i pięciu frywolitek, 2 sznurki środkowe brązowe wiodące i 2 sznurki wiążące 1 kremowy i 1 brązowy. Rząd 3 lewy brzeg sznurek wiodący z rzędu 1 ułożyć pod takim kątem, aby motyw przypominał kształt trapezu i na niego nawinąć 23 sznurkami węzły żebrowe skośne. Rząd 4 motyw 2 lewy brzeg, związać jq1

101 5 łańcuszków lewo-prawych z węzłów frywolitkowych z trzech sznurków, pierwszy łańcuszek z dziewięciu węzłów, drugi z ośmiu węzłów, trzeci i czwarty łańcuszek z sześciu węzłów, piąty z czterech węzłów frywolitkowych. Rząd 5 motyw 3 na sznurku wiodącym z rzędu 1 nawinąć 23 sznurkami węzły żebrowe skośne wiązane z prawej na lewą stronę. Rząd 6 prawy brzeg związać dwie taśmy z węzłów żebrowych poziomych (po 4 sznurki w taśmie). 1 skos składa się z sześciu rzędów wiązanych z lewej na prawą stronę i z sześciu rzędów z prawej na lewą stronę. Cały motyw związać z pięciu skosów, po czym związane dwie taśmy spleść między sobą. Rząd 7 motyw 4 lewy brzeg związać z szesnastu sznurków motyw taśmy w trójkąty. Motyw wiązać z prawej na lewą stronę. Rząd 8 motyw 5 wachlarz wiązać na patyczkach wiklinowych. Motyw z węzłów żebrowych w kształcie łuku. Pierwszy rząd w motywie na patyczku, a drugi rząd pod spodem związać na sznurku wiodącym. Wachlarz związać z 16 rzędów węzłów żebrowych. W ostatnim rzędzie trójkąta (motywu) rozchylić pętelki żebrowe i przeciągnąć 1 sznurek kremowy długości 3,50 m (wyrównać długość na połowę). Ze sznurka dodanego związać ciasno łańcuszek pętelkowy prawo-lewy oplatający patyczki, a następnie na- 102 w ' n 3ć kremowymi sznurkami z łańcuszka 2 rzędy węzłów żebrowych pionowych pod całym motywem wachlarza (na 16 sznurkach). Rząd 9 motyw 6 od motywu wachlarza (od góry) z trzech sznurków (2 kremowe, 1 brązowy) związać łańcuszek frywolitkowy prawo-lewy z ośmiu węzłów. Następnie na pierwszym i drugim sznurku z łańcuszka nawinąć 2 rzędy węzłów żebrowych poziomych ośmioma sznurkami z taśmy (motyw 3). Trzecim sznurkiem kremowym z łańcuszka związać rząd węzłów żebrowych pionowych. Rząd 10 motyw 6 od motywu wachlarza z trzech sznurków brązowych związać łańcuszek frywolitkowy prawo-lewy z dziesięciu węzłów. Następnie pierwszym sznurkiem z łańcuszka związać na ośmiu sznurkach łaśmy rząd węzłów żebrowych pionowych, a na kolejnych dwóch sznurkach z łańcuszka nawinąć sznurkami z taśmy 2 rzędy węzłów żebrowych poziomych. Rząd 11 motyw 7 z prawego brzegu roboty odłożyć 6 sznurków, a z kolejnych ośmiu sznurków związać motyw z pięciu rzędów z węzłów żebrowych w kształcie łuku z prawej na lewą stronę. Rząd 12 motyw 7 prawy brzeg z trzech sznurków związać łańcuszek frywolitkowy prawo-lewy z piętnastu węzłów, po czym umocować sznurki na ostatnim patyczku w wachlarzu (rys. 62a). Wykończenie. Pozostałe końce sznurków prze-

102 znaczonych na wiązanie chwostów podzielić na 4 grupy. Sposób wiązania chwosłu: jedną grupę sznurka rozłożyć na dwie grupy. Sznurki przepleść jednym węzłem płaskim, potem przełożyć przez węzeł 4 sznurki długości 1 m i dołożyć do sznurków z węzła. Następnie sznurkiem długości 30 cm nawinąć opaskę z węzła rybackiego. Pozostałe 3 chwosły związać w taki sam sposób. Długość sznurków w chwosłach jest stopniowana od 25 do 50 cm. VII. MODELE UŻYTKOWE 27. SIATKA GOSPODARCZA I Szerokość 38 cm, długość bez rączek 35 cm 160,80 m sznurka bawełnianego grubości 1,5 mm (żółtego) i 24 m sznurka jedwabnego (kremowego), z tego 4 odcinki sznurka kremowego po 3,50 m na uchwyty, 36 odcinków sznurka żółtego po 2,60 m na uchwyty, 32 odcinki sznurka żółtego po 2,10 m wiążące, 1 odcinek sznurka kremowego 10 m na węzły pionowe na wyrobienie dna Deska pomocnicza 40X40 cm. Zastosowane węzły: siatka z węzłów płaskich potrójnych (rys. 28), słupki z węzłów płaskich (rys. 15), pęczki (rys. 21), listki z węzłów plecionych (rys. 39), węzły żebrowe pionowe (rys. 35), poziome (rys. 30). SPOSÓB WIĄZANIA Złożyć razem w jedną wiązkę 18 sznurków po 2,60 m i 2 sznurki kremowe po 3,50 m. Od jednego końca wiązki odmierzyć 1,15 m i od tego miejsca wiązać (kremowymi sznurkami) uchwyt z węzłów płaskich przez 30 cm. Uchwyt umocować gwoździkami do deski. Rząd 1 z uchwytu 2 sznurki wewnętrzne wiążące złożyć w pętlę (rys. 61). Na pętlę zawiesić złożone na pół 16 sznurków po 2,10 m poczwórną pętlą mocującą, po czym oba końce sznurków z pętli ściągnąć do pożądanej szerokości. Rząd 2 w środku uchwytu z zawieszonych 32 sznurków wiążących związać 8 słupków z 12 węzłów płaskich z tym, że pierwszy i ósmy 103

103 słupek wiąże się w połączeniu ze sznurkami z uchwytu w następujący sposób: brzegi siatki związać w uchwycie kremowymi sznurkami po 3 węzły płaskie, a w słupkach pierwszym i ósmym po 4 węzły płaskie. Następnie wprowadzić do rdzenia słupków po 2 sznurki z uchwytu (będzie po 6 sznurków w rdzeniu) i związać kolejne 4 węzły płaskie, a w uchwycie 3 do 4 węzłów płaskich, ponownie wprowadzić do słupków po 2 sznurki z uchwytu (po 8 sznurków w rdzeniu) i związać po 4 węzły płaskie w słupku oraz 3 do 4 węzłów w uchwycie. Rzędy 3 8 związać 6 rzędów siatki z potrójnych węzłów płaskich naprzemianległych z tym, że po obu brzegach siatki w każdym rzędzie dobierać po 2 sznurki żółte z uchwytu, rząd 1 11 węzłów, rząd 2 12 węzłów itd. aż do wyczerpania wszystkich sznurków z uchwytu (oprócz czterech sznurków kremowych). Drugą część siatki wykonać w taki sam sposób. Przymocować obie części siatki do deski i dalej wiązać siatkę na okrągło. Razem będzie 136 sznurków wiążących. Rzędy 9 13 związać na okrągło naprzemianlegle siatkę z potrójnych węzłów płaskich. Rząd 14 związać naprzemianlegle do siatki 34 listki z węzłów plecionych. Rząd 15 związać naprzemianlegle do lisł- 104 ków *1 pęczek z sześciu węzłów płaskich, a następnie 1 węzeł płaski potrójny*, powtarzać*"" naokoło siatki. Rzędy 16 i 18 wiązać jak rząd 14. Rząd 17 wiązać jak rząd 15. Rzędy związać 4 rzędy siatki z potrójnych węzłów płaskich naprzemianległych. Rzędy 24 i 25 wprowadzić do pracy sznurek długości 10 m do wiązania węzłów żebrowych pionowych i poziomych. Związać naokoło siatki 2 rzędy węzłów żebrowych pionowych. Rzędy 26 i 27 związać 2 rzędy węzłów żebrowych poziomych, po brzegach siatki nawinąć po 2 pętelki żebrowe dwudziestoma sznurkami (na przodzie i tyle siatki), a w środku wiązać 4 węzły żebrowe pionowe i 4 węzły żebrowe poziome. Wykończenie dna. Zdjąć siatkę z deski, wywrócić na lewą stronę, związać wzdłuż siatki słupki z sześciu węzłów płaskich, biorąc 2 sznurki z wierzchu i 2 sznurki ze spodu siatki, po czym umocować końce słupków igłą z nitką. Pozostałe końce sznurków obciąć. Słupki rozłożyć mijano i przyszyć do dna siatki. Na bokach siatki z pozostałych po brzegach sznurków (po 4 sznurki wiążące) kremowych związać po 2 pęczki z ośmiu węzłów płaskich, przewlec je między węzłami w siatce i umocować pozostałe końce kremowych sznurków wewnątrz siatki.

104 28. SIATKA GOSPODARCZA II 195 m sznurka lnianego grubości 1,5 mm, z tego 64 odcinki po 3 m 2 odcinki po 50 cm, 1 odcinek 2 m 2 kółka (uchwyty) o średnicy 15 cm deska pomocnicza 40X40 cm. Zastosowane węzły: siatka z węzłów płaskich potrójnych (rys. 28), motywy kwadratów (rys. 72b), węzły żebrowe poziome (rys. 31), słupki z węzłów płaskich (rys. 15), łańcuszek prawo- -lewy (rys. 37), węzły nad ręką (rys. 46). SPOSÓB WIĄZANIA Na jedno kółko zawiesić złożone na pół 32 sznurki po 3 m, poczwórną pętlą mocującą. Otrzyma się 64 sznurki wiążące. Kółko przymocować do deski. Rząd 1 złożyć sznurek pierwszy z 64 w pętlę (rys. 61) i na pętlę nawinąć bardzo blisko kółka, rząd węzłów żebrowych poziomych, po czym oba końce sznurka z pętli ściągnąć do pożądanej szerokości. Rząd 2 związać obok siebie 16 węzłów płaskich potrójnych. Rząd 3 związać w taki sam sposób jak rząd 1. Rząd 4 wiązać od lewego brzegu w kolejności słupek z węzłów płaskich na długość odpowiednią do wysokości kwadratu, 4 kwadraty z węzłów żebrowych skośnych wypełnione węzłami płaskimi, między skosami każdego kwadratu związać ze środkowych czterech sznurków 1 węzeł płaski naprzemianlegle 2 węzły płaskie, pod węzłami naprzemianlegle 2 węzły płaskie, ponownie 2 węzły płaskie i 1 węzeł płaski. W środku kwadratu pozostanie otwór. Każdy kwadrat wiąże się z 14 sznurków. Z pozostałych czterech sznurków związać słupek. Rząd 5 na sznurku dodanym długości 50 cm związać rząd węzłów żebrowych poziomych. Rząd 6 związać 16 słupków z dziesięciu węzłów płaskich. W brzegowe słupki wprowadzić do rdzenia pozostałe końce sznurka dodanego z rzędu 5. Drugą część siatki wykonać w taki sam sposób. Przymocować obie części siatki do deski i dalej wiązać na okrągło. Razem będzie 128 sznurków wiążących. Rzędy 7 28 wiązać siatkę z węzłów płaskich potrójnych naprzemianlegle przez 22 rzędy. Rząd 29 złożyć na pół sznurek długości 2 m i założyć w pętlę naokoło deski na sznurkach wiążących. Nawinąć rząd węzłów żebrowych poziomych, po czym oba końce sznurków z pętli ściągnąć do obwodu deski. Pozostałe końce sznurka obciąć. Rząd 30 związać wzdłuż siatki 16 słupków z sześciu węzłów płaskich, biorąc po 4 sznurki z wierzchu i 4 sznurki ze spodu siatki. IQ5

105 Na każdym słupku związać węzeł nad ręką. Wykończenie siatki. Wyrównać końce sznurków na odpowiednią długość frędzli. 29. TOREBKA NA RAMIE 188 m sułaszu lub innego sznurka grubości 2 mm, z łego 2 odcinki po 65 cm sznurki rzędowe, 72 odcinki po 2 m sznurki wiążące, 1 odcinek 6,70 m sznurek wiodący, 4 odcinki po 9 m na pasek Wymiary deski (pomocniczej) 24X26. Zastosowane węzły: żebrowe poziome i skośne (rys. 31 i 32), siatki z węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych (rys. 25), słupki spiralne z węzłów płaskich (rys. 16), motywy kwadratów (rys. 72), SPOSÓB WIĄZANIA Założyć naokoło deski 2 sznurki po 65 cm w pętlę (rys. 61). Przez pętlę zawiesić po obu stronach deski złożone na pół po 36 sznurków długości 2 m pojedynczą pętlą mocującą z grzbietem. Poza tym z lewego brzegu roboty zawiesić na pętlę koniec sznurka 6,70 m. Jest to sznurek wiodący dla węzłów żebrowych poziomych oddzielających motywy. Po zawieszeniu wszystkich sznur- 406 ków otrzyma się naokoło deski 144 sznurki wią-- żące. Oba końce sznurków z pętli ściągnąć do obwodu deski. Okrążenie 1 na sznurek wiodący długości 6,70 m nawinąć jedno okrążenie węzłów żebrowych poziomych (sznurek wiodący po nawinięciu węzłów chować wewnątrz roboty). Okrążenia 2 4 związać 3 okrążenia węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych. Okrążenie 5 wiązać jak okrążenie 1. Okrążenie 6 związać naokoło deski 8 trójkątów z dwóch rzędów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Okrążenie 7 wiązać jak okrążenie 1. Okrążenie 8 związać 36 słupków spiralnych z 18 węzłów płaskich. Okrążenie 9 wiązać jak okrążenie 1. Okrążenie 10 związać naokoło deski 18 motywów, każdy z ośmiu sznurków i z dwóch rzędów węzłów skośnych żebrowych wiązanych z lewej na prawą stronę i z prawej na lewą stronę. Okrążenie 11 wiązać jak okrążenie 1. Okrążenia związać naokoło deski 13 okrążeń węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych. Okrążenia 25 i 26 na sznurek wiodący nawinąć 2 okrążenia węzłów żebrowych poziomych. Okrążenia 27 i 28 związać 2 okrążenia węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych.

106 Zdjąć torebkę z deski, wywrócić na lewą stronę, związać wzdłuż torebki słupki z czterech węzłów płaskich, biorąc 4 sznurki z wierzchu i 4 sznurki ze spodu torebki, po czym umocować końce słupków igłą z nitką. Obciąć pozostałe końce sznurków, rozłożyć mijano i przyszyć do dna torebki. WIĄZANIE PASKA DO TOREBKI DŁUGOŚCI 1 m Złożyć na połowę 4 sznurki 9-metrowe, przypiąć gwoździkami do deski i związać pasek z kwadratów (z ośmiu sznurków wiążących rys. 33e) z tym, że w środku kwadratu związać węzeł płaski podwójny. Wykończenie. Oba końce paska wszyć do torebki. 30. ETUI DO OKULARÓW Wymiary 15X8 cm 54,80 m szpagatu i 4,50 m sznurka czerwonego i zielonego, z tego 30 odcinków po 1,60 m sznurki wiążące, 2 odcinki po 40 cm sznurki rzędowe, 2 odcinki po 3 m sznurki wiodące szare, 2 odcinki po 1 m sznurki wiążące czerwone, 2 odcinki po 1 m sznurki wiążące zielone 1 odcinek 40 cm sznurek czerwony Deska pomocnicza 15X8 cm. Zastosowane węzły: węzły żebrowe poziome i pionowe (rys. 31 i 36), węzły płaskie podwójne naprzemianległe (rys. 25), motyw muszelki (rys. 70), węzeł rybacki (rys. 50). SPOSÓB WIĄZANIA Założyć naokoło deski 2 sznurki długości 40 cm w pętlę (rys. 61). Przez pętlę zawiesić złożone na pół 30 sznurków poczwórną pętlą mocującą. Oba końce sznurka w pętli ściągnąć do obwodu deski. Po zawieszeniu wszystkich sznurków otrzyma się 60 sznurków wiążących. Okrążenia 1 3 na 1 sznurek wiodący długości 3 m nawinąć 3 okrążenia węzłów żebrowych poziomych. Okrążenie 4 naokoło etui związać 15 węzłów płaskich podwójnych (sznurek wiodący wprowadzić w rdzeń węzła płaskiego). Okrążenia 5 i 6 na sznurek wiodący nawinąć 2 okrążenia węzłów żebrowych poziomych. Okrążenia 7 9 związać 3 okrążenia węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych (sznurek wiodący wprowadzić w rdzeń węzła płaskiego). Okrążenia 10 i 11 na sznurek wiodący nawinąć 2 okrążenia węzłów żebrowych poziomych. Okrążenie 12 sznurek wiodący odłożyć na bok. Jednym sznurkiem czerwonym nawinąć 1 okrążenie węzłów żebrowych. *Na jeden sznurek popielaty nawinąć sznurkiem czerwonym wę- \QJ

107 zeł żebrowy pionowy, a następnie na sznurek czerwony nawinąć dwoma sznurkami szarymi 2 węzły żebrowe poziome*, powtarzać motyw* - * w całym okrążeniu (sznurek czerwony pozostawić z tyłu roboty). Okrążenie 13 wprowadzić do pracy zielony sznurek długości 1 m i nawinąć jedno okrążenie w taki sam sposób, jak okrążenie 12 (pozostały koniec sznurka zostawić z tyłu roboty). Okrążenie 14 wprowadzić do pracy pozostawiony sznurek czerwony i nawinąć jedno okrążenie w taki sam sposób, jak okrążenie 12. Okrążenia związać 17 okrążeń węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych. Na środku przodu etui między 19 a 27 okrążeniem związać 4 muszelki naprzemianlegle 1, 2, 1 muszelka. Okrążenia wykonać w taki sam sposób, jak okrążenia 12, 13 i 14. Okrążenia 35 i 36 wprowadzić do pracy sznurek wiodący szary długości 3 m i nawinąć 2 okrążenia węzłów żebrowych poziomych. Okrążenia związać 3 okrążenia z węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych. Okrążenia nawinąć na sznurek wiodący 8 okrążeń węzłów żebrowych poziomych. W każdym okrążeniu wycinać co czwarty sznurek, pozostawiając ok. 2 cm długości. W ten 108 sposób wyrobi się owalne dno etui. Wykończenie. Zebrać w jedną wiązkę pozostałe końce sznurków. Nawinąć opaskę z węzła rybackiego; pozostałe końce wyrównać na mały pędzelek. 31 i 32. SMYCZ I OBROŻA DLA PSA Długość smyczy 1,20 m Obroża: długość 45 cm, szerokość 2,5 cm 34,60 m sznurka jedwabnego czerwonego grubości 3 mm, z tego 2 odcinki po 11 m na smycz, 3 odcinki po 4,20 m na obrożę 1 karabinek, 1 kółeczko, 1 klamerka. Zastosowane węzły: węzeł kostkowy pleciony (rys. 41), węzeł rybacki (rys. 50), pęczki z węzłów płaskich (rys. 23), splot tweedowy (rys. 34). SPOSÓB WIĄZANIA SMYCZY Przez ucho karabinka zawiesić złożone na pół 2 sznurki 11-metrowe pojedynczą pętlą mocującą. Dalej wiązać smycz bardzo ścisło z węzłów kostkowych plecionych na długość 1,30 m. Następnie zagiąć koniec smyczy na uchwyt (15 cm). Uchwyt umocować opaską około 4 cm z węzła rybackiego. Taką samą opaską owinąć smycz przy karabinku. SPOSÓB WIĄZANIA OBROŻY Pośrodku na jeden sznurek długości 4,20 m zawiesić złożone na pół pozostałe 2 sznurki po

108 4,20 m poczwórną pętlą mocującą. Sposób zawieszenia sznurków rys. 73a, b z tym, że nie z pikołkiem, lecz gładko. Rząd 1 w środku między skosami związać węzeł płaski podwójny (bez sznurków wiodących). Rząd 2 wiązać przez 17 cm (splot łweedowy). Rząd 3 ze środkowych czterech sznurków związać pęczek z sześciu węzłów płaskich. Rząd 4 wiązać przez 4 cm (splot tweedowy). Rząd 5 powtórzyć rząd 3. Rząd 6 powtórzyć rząd 4. Rząd 7 powtórzyć rząd 3. Rząd 8 związać 2 cm splot tweedowy, następnie wpleść kółeczko (rys. 62a), ponownie związać 2 cm splotu tweedowego. Rząd 9 powtórzyć rząd 3. Rząd 10 związać 10 cm splotu tweedowego. Wykończenie. Umocować klamerkę (rys. 62b). Końce sznurków wciągnąć w węzły, obciąć i umocować igłą z nitką. PASKI Sposób obliczania długości i liczby sznurków do wiązania pasków z jedną klamerką Obliczenie długości jednego sznurka na pasek jest uzależnione od obwodu talii. Do paska z klamerką jednoczęściową jeden sznurek powinien mieć długość dziesięciokrotną obwodu talii plus 30 cm na założenie przez klamerkę. Liczba sznurków w pasku uzależniona jest od szerokości klamerki. Wiązanie paska rozpoczyna się od zakończenia (szpica), co sprawia dodatkową trudność w ustaleniu liczby sznurków do klamerki. Oczywiście uniknie się łych kłopotów dobierając klamerkę do już zrobionego paska. Jeżeli natomiast jest odwrotnie, że do klamerki usłała się liczbę sznurków, wówczas należy każdym sznurkiem nawinąć na klamerkę po 2 pętelki żebrowe, ustalając w ten sposób liczbę sznurków. Pętelki żebrowe muszą być nawinięte bardzo blisko siebie tak, aby się nie przesuwały. Wiązanie motywów w pasku dostosowuje się do liczby sznurków. Sposób obliczania długości i liczby sznurków do wiązania pasków z dwuczęściową klamerką Obliczenie długości jednego sznurka na pasek jest uzależnione od obwodu talii. Do paska z klamerką dwuczęściową, tzw. zaczepową, jeden sznurek powinien mieć długość dziesięciokrotną obwodu talii minus długość klamerki, a liczba sznurków w pasku uzależniona jest od szerokości klamerki. Na jeden człon klamerki sznurki zawiesza się złożone na pół poczwórną pętlą mocującą, a sznurków tyle, ile potrzeba do zapełnienia ciasno całej szerokości klamerki.

109 Obwód talii 76 cm, długość paska 84 cm, szerokość 4,5 cm 87,80 m sutaszu grubości 1,5 mm, z tego 4 odcinki po 6,80 m sznurki granatowe, 4 odcinki po 2,10 m sznurki czerwone, 6 odcinków po 8,70 m sznurki białe 1 klamerka szerokość wewnętrzna 5 cm. Zastosowane węzły: słupki z węzłów płaskich (rys. 15), węzły płaskie naprzemianległe (rys. 25), węzły skośne żebrowe (rys. 33b). Na jeden sznurek biały długości 8,70 m zawie sić złożone na pół 5 sznurków białych poczwór l i 0 Wiązanie motywów w pasku dostosowuje się do liczby sznurków. Sposób obliczania długości i liczby sznurków do pasków wiązanych Obliczenie długości jednego sznurka na pasek wiązany również uzależnione jest od obwodu talii. Jeden sznurek powinien mieć długość pięciokrotną obwodu talii, plus długość sznurka przeznaczona na wiązanie ok. 80 cm. Liczba sznurków w pasku uzależniona jest od wybranego splotu motywów. Na paski wiązane sznurki powinny być miękkie i elastyczne. Najkorzystniej wyglądają sznurki jedwabne. 33. PÁSEK Z KLAMRĄ GRANATOWO-BIAŁY ną pętlą mocującą i 4 sznurki granatowe pojedynczą pętlą mocującą. Sposób zawieszenia sznurków rys. 5, a ułożenie sznurków do wiązania początku (szpica) rys. 73. Wiązanie początku paska (szpica) Rząd 1 związać między skosami rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Rząd 2 związać między skosami węzły płaskie podwójne naprzemianległe, 1 węzeł sznurkami granatowymi, 2 węzły sznurkami białymi, 3 węzły sznurkami białymi. Te 4 rzędy węzłów płaskich naprzemianległych muszą być wiązane bardzo ścisło i równo. WIĄZANIE PASKA Rząd 3 związać 5 słupków z sześciu węzłów płaskich, słupki brzegowe jednym sznurkiem białym i jednym granatowym, a środkowe 3 słupki sznurkami granatowymi. Rząd 4 związać 4 słupki z czterech węzłów płaskich białymi sznurkami. Powtarzać na przemian rzędy 3 i 4, aż do wyczerpania granatowych sznurków. Następnie doszyć do sznurków granatowych 4 sznurki czerwone w taki sposób, żeby łączenia ukryć w rdzeniach słupków wiązanych białymi sznurkami. W dalszym ciągu wiązania powtarzać rzędy 3 i 4, aż do wykonania 84 cm długości. Następnie oprawić klamerkę (rys. 62b).

110 Po lewej stronie paska związać 3 do 5 rzędów węzłów płaskich podwójnych naprzemianległych. Końce sznurków wprowadzić szydełkiem w spód słupków, a pozostałe końce obciąć i umocować igłą z nitką. 34. OPASKA NA GŁOWĘ Długość paska 65 cm, szerokość 4 cm, obwód głowy 56 cm 24 m czarnego sułaszu grubości 1,5 mm i 8 m białego sułaszu grubości 1,5 mm, z tego 6 odcinków po 4 m sułaszu czarnego, 2 odcinki po 4 m sułaszu białego 1 klamerka szerokość wewnętrzna 4 cm. Zastosowane węzły: węzły płaskie naprzemianległe (rys. 25), węzły skośne żebrowe (rys. 33b). SPOSÓB WIĄZANIA Na sznurek czarny zawiesić położone na pół poczwórną pętlą mocującą od lewego brzegu 2 sznurki czarne, 1 sznurek biały, 1 sznurek czarny, 1 sznurek biały, 2 sznurki czarne. Ułożenie sznurków do wiązania szpica rys. 73. Wiązanie początku paska (szpica) Związać między skosami rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz; środkowe 2 sznurki czarne wyznaczyć na wiodące. Rząd 1 ze środkowych czterech "białych sznurków związać węzeł płaski podwójny. Rząd 2 z lewego brzegu paska związać pierwszy węzeł płaski na lewo, a drugi na prawo, natomiast z prawego brzegu paska odwrotnie. W ten sposób będą związane dwa podwójne węzły płaskie czarnymi sznurkami i przewiązane białym sznurkiem. Rząd 3 związać 3 węzły płaskie podwójne naprzemianległe, po brzegach z czarnych sznurków, a w środku z białych. Wiązanie motywów w pasku Motyw 1 rząd 1 związać 4 węzły płaskie podwójne po brzegach ze sznurków czarnych, 2 środkowe słupki w taki sposób, jak w szpicu w rzędzie 2. Rząd 2 związać 3 węzły płaskie podwójne naprzemianległe po brzegach z czarnych sznurków, a w środkowych z białych sznurków. Powtarzać rzędy 1 i 2 cztery razy i zakończyć wiązanie motywu rzędem 1. Motyw 2 rząd 1 związać 3 słupki z czterech węzłów płaskich naprzemianległe do poprzedniego rzędu, brzegowe słupki z czarnych sznurków, a środkowy z białych sznurków. Rząd 2 związać 4 słupki z czterech węzłów płaskich, brzegowe z czarnych sznurków, a 2 *j

111 słupki środkowe w taki sposób, jak w szpicu w rzędzie 2. Powtarzać rzędy 1 i 2 na przemian 4 razy i zakończyć wiązanie rzędem 1. Wiązać 2 motywy na przemian z tym, że w motywie 1 powtarzać rzędy 1 i 2 6 razy, a nie jak na początku 4 razy. Wiązanie paska zakończyć motywem 1. Wykończenie. Oprawić klamerkę (rys. 62b) i wykończyć pasek w taki sam sposób, jak pasek z klamrą granałowo-biały (model 33). 35. PASEK CZARNY OWALNY Obwód talii 76 cm, 2 motywy 9 cm 40,80 m sznurka jedwabnego czarnego grubości 3 mm, z tego 6 odcinków po 6,80 m 1 klamerka dwuczęściowa długości 8 cm. Zastosowane węzły: słupki z węzłów płaskich (rys. 15), węzeł japoński (rys. 43), węzeł kostkowy (rys. 42), węzeły skośne żebrowe (rys. 33b, d). SPOSÓB WIĄZANIA Na jedną część klamerki zawiesić złożone na pół pojedynczą pętlą mocującą 6 sznurków. Po zawieszeniu otrzyma się 12 sznurków wiążących. Połowa motywu 1 ze środkowych czterech 112 sznurków związać węzeł kostkowy, a następnie związać 2 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka. Motyw 2 po brzegach paska z czterech sznurków związać 2 słupki z węzłów płaskich. Jeden w talii z czternastu węzłów, a brzegowy z osiemnastu węzłów. Między słupkami związać 1 węzeł japoński. Motyw 1 związać kwadrat z dwunastu sznurków z dwóch rzędów węzłów żebrowych skośnych. W środku motywu związać węzeł kostkowy z czterech sznurków. Powtarzać motyw 2 i 1 6 razy. Siódmy raz powtórzyć motyw 2 i zakończyć wiązanie paska połową motywu 1 z tym, że wiązać w odwrotnej kolejności. 2 rzędy węzłów żebrowych wiązanych od środka na zewnątrz, a następnie między skosami związać węzeł kostkowy. Wykończenie paska. Umocować klamerkę (rys. 62b z tym, że na brzeg klamerki nawinąć każdym sznurkiem po jednej pętelce. Sznurki ściągnąć bardzo ścisło i każdy sznurek przyszyć po lewej stronie paska igłą z nitką. Pozostałe końce sznurków obciąć.

112 36. PASEK W MUSZELKI OWALNY Obwód talii 64 cm, 2 motywy 7 cm Długość klamerki 8 cm 32 m sutaszu grubości 1,5 mm, z tego 5 odcinków po 6,40 m 1 klamerka dwuczęściowa długości 8 cm. Zastosowane węzły: motyw muszelki (rys 70), motyw z węzłów żebrowych w kształcie łuku (rys. 78), motyw listka figowego z węzłów plecionych (rys. 39). SPOSÓB WIĄZANIA Na jedną część klamerki zawiesić złożone na pół 5 sznurków poczwórną pętlą mocującą. Początek wiązania paska: Rząd 1 sznurek pierwszy i dziesiąty założyć w pętlę (rys. 61) i nawinąć ośmioma sznurkami rząd węzłów żebrowych poziomych. Oba końce sznurków ściągnąć do odpowiedniej szerokości. Rząd 2 po obu brzegach paska z czterech sznurków związać po jednym węźle płaskim podwójnym. Rząd 3 związać na piątym i szóstym sznurku wiodącym rząd węzłów żebrowych skośnych od środka na zewnątrz. Motyw 1 związać z dziesięciu sznurków motyw muszelki Motyw 2 od brzegu talii związać motyw listka figowego z czterech sznurków z ośmiu wę- złów plecionych, a od brzegu bioder motyw z węzłów żebrowych w kształcie łuku z sześciu sznurków i dziewięciu rzędów. Powtarzać motyw 1 i 2. Zakończyć wiązanie motywem 1. Na zakończenie wiązania powtórzyć początek wiązania paska, ale w odwrotnej kolejności rzędów. Najpierw węzły żebrowe skośne wiązane od zewnątrz do środka, potem po brzegach związać po jednym węźle płaskim podwójnym. Na zakończenie złożyć w pętę pierwszy i dziesiąty sznurek i nawinąć rząd węzłów żebrowych poziomych. Wykończenie. Oprawić klamerkę, każdym sznurkiem nawinąć po 2 pętelki żebrowe, sznurki mocno ściągnąć, wprowadzić każdy sznurek w węzły, pozostałe końce obciąć i umocnić igłą z nitką. 37. MĘSKI PASEK W KWADRATY Obwód pasa 82 cm 41 m sutaszu grubości 1,5 mm, z tego 5 odcinków po 8,20 m 1 klamerka dwuczęściowa długości 8 cm. Zastosowane węzły: kwadraty z węzłów żebrowych pełne i wypełnione węzłami płaskimi (rys. 72), węzły żebrowe skośne (rys. 33a). aj 8 Relaks z makrama.

113 SPOSÓB WIĄZANIA Na środku jednego sznurka zawiesić złożone na pół 4 sznurki potrójną pętlą mocującą. Uzyska się 10 sznurków wiążących. Sposób zawieszenia sznurków rys. 73a (nie zginać zawieszonych sznurków w szpic). Pół motywu 1 związać 3 węzły płaskie podwójne naprzemianległe 2, 1 węzeł. Pod węzłami płaskimi związać rząd węzłów żebrowych skośnych od zewnątrz do środka. Sznurek pierwszy i dziesiąty będzie wiodący przez całą robotę paska. Wiąże się na nich kwadraty z węzłów żebrowych, które wypełnione są węzłami żebrowymi wiązanymi z lewej na prawą stronę i z prawej na lewą stronę (rys. 32a, b), lub kwadraty wypełnione węzłami płaskimi. Po obu brzegach półkwadratu związać 3 rzędy węzłów żebrowych skośnych od środka na zewnątrz, nie wprowadzając do pracy sznurków wiodących (pierwszy i dziesiąty). Motyw 2 między skosami związać kwadrat na sznurkach wiodących i zabudować go węzłami żebrowymi wiązanymi z lewej na prawą stronę. Po obu brzegach kwadratu związać po 3 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Powtórzyć jeszcze raz motyw kwadratu z tym, że wiązać wewnątrz kwadratu węzły żebrowe 114 z prawej na lewą stronę. Motyw 1 otworzyć nowy kwadrat z węzłów żebrowych, ale wypełniony podwójnymi węzłami płaskimi 1, 2, 1 węzeł. Po obu brzegach kwadratu związać po 3 rzędy węzłów żebrowych wiązanych od środka na zewnątrz. Powtórzyć motyw 1 jeszcze 6 razy. Motyw 2 powtórzyć 5 razy. Motyw 1 powtórzyć 7 razy. Motyw 2 powtórzyć 2 razy. Zakończyć wiązanie paska jednym półmotywem. Między skosami związać 1, 2 węzły płaskie Wykończenie. Pozostałe końce sznurków obciąć zaraz pod węzłami płaskimi i zabezpieczyć przed pruciem igłą z nitką ostatni rząd węzłów płaskich. Oba końce paska wsunąć w obie części klamerki. 38. PASEK WIĄZANY OWALNY, GRANATOWY Obwód talii 84 cm, 2 motywy 9 cm 28,80 m sznurka jedwabnego grubości 3 mm, z tego 6 odcinków po 4,80 m; 2 blaszane wąsy kaletnicze do torebek. Zastosowane węzły: węzły żebrowe skośne (rys. 33b, d), kwadraty z węzłów żebrowych (rys. 72), słupki z węzłów płaskich (rys. 15), taśma skośna z węzłów żebrowych (rys. 79), węzły kapucyńskie (rys. 48).

114 SPOSÓB WIĄZANIA Pasek wiązać od środka na zewnątrz. Złożyć w jedną wiązkę 6 sznurków, odmierzyć od końca 2,40 m, na środku związać kwadrat z węzłów żebrowych skośnych (z sześciu sznurków), w środku kwadratu związać węzeł płaski podwójny. Motyw 1 związać od strony talii słupek z trzynastu węzłów płaskich, a poniżej słupek z dziewięciu rzędów skośnej taśmy z węzłów żebrowych. Motyw 2 związać kwadrat z węzłów żebrowych skośnych w środku z węzłem płaskim podwójnym Powtarzać te dwa motywy po obu brzegach wyznaczonego środkowego kwadratu. Zakończyć wiązania paska na kwadratach. Pod kwadratami dodatkowo związać jeszcze po 3 rzędy węzłów żebrowych skośnych. Wykończenie. Na końcach dwunastu sznurków związać węzły kapucyńskie i umocować blaszane wąsy w środku ostatnich kwadratów. 39. PASEK WIĄZANY CZARNY Obwód talii 90 cm, 2 motywy 8 cm 38,80 m sznurka jedwabnego grubości 3 mm, z tego 4 odcinki po 6,20 m, tj. sześciokrotny obwód talii plus 80 cm na wiązanie, 4 odcinki po 3,50 m, tj. trzykrotny obwód talii ph «80 cm na wiązanie, 9 sztuk blaszek (wąsów) kaletniczych do torebek. Zastosowane węzły: słupki z węzłów płaskich (rys. 15), kwadraty z węzłów płaskich (rys 68), węzły kapucyńskie (rys. 48), węzły nad ręką (rys. 46). SPOSÓB WIĄZANIA Złożyć w jedną wiązkę 8 sznurków. Odmierzyć od jednego brzegu 40 cm. Związać z ośmiu sznurków słupek z pięciu węzłów płaskich (dłuższymi sznurkami). Motyw 1 podzielić sznurki na 2 słupki, długie sznurki wyznaczyć na wiążące, a krótsze sznurki wyznaczyć na rdzenie węzłów. Związać 2 słupki z ośmiu węzłów płaskich. Motyw 2 związać naprzemianlegle kwadrat z węzłów płaskich podwójnych. Powtarzać motywy 1 i 2. Zakończyć wiązanie paska słupkiem z ośmiu sznurków z pięciu węzłów płaskich. Wykończenie. Na sznurkach wiążących końcowe słupki związać po jednym węźle nad ręką (jest to zabezpieczenie przed zluzowaniem się sznurków). Na końcach szesnastu sznurków związać po jednym węźle kapucyńskim. W motywach kwadratów umocować blaszane wąsy

115 40. PASEK W SŁUPKI 6 odcinków sznurka, długość: patrz Sposób obliczania długości i liczby sznurków do wiązania pasków z jedną klamerką". (s. 109.) Zastosowane węzły: kwadrat z węzłów płaskich podwójnych (rys. 68b), słupki z węzłów płaskich (rys. 15). SPOSÓB WIĄZANIA Na 1 sznurek zawiesić złożone na pół 5 sznurków podwójną pętlą mocującą. Ułożenie sznurków do wiązania szpica rys. 73. Rząd 1 związać między skosami rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Rząd 2 związać między skosami 3 węzły płaskie podwójne naprzemianległe 1, 2 węzły. Motyw 1 podzielić sznurki na 3 grupy po 4 sznurki i związać słupki z ośmiu węzłów płaskich. Motyw 2 związać motyw kwadratu z węzłów płaskich podwójnych 2, 3, 2 węzły. Powtarzać motyw 1 i 2. Zakończyć wiązanie paska motywem 2. Wykończenie. Oprawić klamerkę w taki sposób jak w modelu paska PASEK ŁĄCZONY Z DWÓCH KOLORÓW SZNURKA 3 odcinki sznurka koloru czarnego, 2 odcinki sznurka koloru białego. Długość sznurka: patrz Sposób obliczania długości i liczby sznurków do wiązania pasków z jedną klamerką" (s. 109.) Zastosowane węzły: węzły żebrowe pionowe i skośne (rys. 35 i 33), kwadrat z węzłów płaskich podwójnych (rys. 68b), węzły płaskie potrójne (rys. 14). SPOSÓB WIĄZANIA Na jeden sznurek czarny zawiesić złożone na pół 2 sznurki białe i 2 sznurki czarne. Sposób zawieszenia dwóch kolorowych sznurków z pikołką i sposób ułożenia sznurków do wiązania szpica pokazują rys. 10 i 73. Po zawieszeniu otrzyma się 10 sznurków wiążących. Rząd 1 wyznaczyć 2 środkowe sznurki na wiodące (5 i 6) i związać rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Na końcu rzędu nie wprowadzać do pracy obu końców sznurka rzędowego. Rząd 2 między skosami związać kwadrat z węzłów płaskich podwójnych 1, 2, 1 węzeł. Rząd 3 związać po obu brzegach kwadratu po 4 rzędy węzłów żebrowych pionowych od zewnątrz do środka trzema sznurkami czarny-

116 mi i jednym sznurkiem białym. Sznurek rzędowy wprowadzić do pracy. Rząd 4 między skosami związać białymi sznurkami potrójny węzeł płaski. Rząd 5 po obu brzegach węzła płaskiego związać białymi sznurkami po 4 rzędy węzłów żebrowych pionowych od zewnątrz do środka. Rząd 6 między skosami związać kwadrat z węzłów płaskich podwójnych 1, 2, 1 węzeł. Rząd 7 wiązać jak rząd 3. Powtarzać przez całą długość paska rzędy 3 do 6. Wykończenie. Wykonać w taki sposób, jak wykończenie paska z jedną klamrą model NASZYJNIK Z CZERWONYM KORALEM 9,20 m sznurka jedwabnego granatowego grubości 3 mm, z tego 2 odcinki po 1,90 m, 6 odcinków po 90 cm, 1 duży koral czerwony 1 blaszany wąs kaletniczy, lakier brokatowy do paznokci. Zastosowane węzły: węzły wiązane nad ręką, pojedyncze (rys. 46), podwójne (rys. 47), motyw kwadratu przekładanego (rys. 69c). SPOSÓB WIĄZANIA Łańcuszek. Złożyć razem 2 sznurki po 1,90 m każdy, odmierzyć od jednego końca 40 cm i od tego miejsca związać łańcuszek z podwójnych węzłów wiązanych nad ręką. Medalion łańcuszek ułożyć owalnie na desce i umocować gwoździkami. Rząd 1 połączyć sznurek drugi z trzecim węzłem żebrowym. Będą to sznurki wiodące dla wiązania całego medalionu. Na sznurki wiodące nawinąć skośnie po 2 pętelki żebrowe pierwszym i czwartym sznurkiem z łańcuszka. Następnie na sznurki wiodące zawiesić złożone na pół po 3 sznurki pętlą mocującą z pikołkiem (rys. 9). Po zawieszeniu sznurków otrzyma się 16 sznurków wiążących. Rząd 2 ułożyć sznurki wiodące w odpowiedni kształt medalionu. Na środkowych dwóch sznurkach (ósmy i dziewiąty) związać rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Rząd 3 z dwóch środkowych sznurków związać węzeł nad ręką, nawlec na dwa sznurki koral i pod koralem związać ponownie z dwóch sznurków węzeł nad ręką. Rząd 4 związać motyw kwadratu przekładanego. Wiązanie rozpocząć od sznurków wiążących po obu stronach korala. Nie wprowadzać do pracy sznurków wiodących z rzędu 1. Rząd 5 na sznurkach wiodących z rzędu 1 \ĄJ

117 Itg nawinąć rząd węzłów żebrowych od zewnątrz do środka. Na zakończenie dwa sznurki wiodące zamknąć węzłem żebrowym. Wykończenie. Przy samych węzłach żebrowych (bardzo blisko) na każdym z szesnastu sznurków związać węzeł nad ręką. Pozostałe końce sznurków obciąć i każdy koniec umoczyć w lakierze do paznokci. Na górze medalionu wpiąć blaszany wąs kalełniczy. 43. NASZYJNIK ZE ZŁOTĄ OZDOBĄ 10 m sznurka jedwabnego czarnego grubości 3 mm, z tego 4 odcinki po 2,50 m, 1 metalowa ozdoba gilza" długości 9 cm, lakier brokatowy do paznokci. Zastosowane węzły: łańcuszek pętelkowy prawo-lewy (rys. 37c), węzły płaskie podwójne (rys. 20), taśma z węzłów żebrowych skośnych (rys. 79), węzły żebrowe pionowe (rys. 35), węzły żebrowe skośne (rys. 33b), węzły nad ręką {rys. 46). SPOSÓB WIĄZANIA Złożyć w jedną wiązkę 4 sznurki, odmierzyć od końca 1,25 m i od tego miejsca wiązać łańcuszek. Z czterech sznurków związać węzeł płaski podwójny, ze sznurków rdzenia związać łańcuszek prawo-lewy z trzech pętelek. Pod łańcuszkami związać z czterech sznurków węzeł płaski podwójny. Wiązać łańcuszek od środka na zewnątrz długości 60 cm. Wiązanie zakończyć na węzłach płaskich. Medalion łańcuszek ułożyć na desce owalnie i przymocować gwoździkami. Rząd 1 pod łańcuszkiem związać po obu brzegach rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka. Rząd 2 węzły żebrowe pionowe skośne, pierwsze sznurki zewnętrzne będą wiążące i po 3 sznurki wiodące. W środku medalionu sznurki wiążące przewlec przez ozdobną gilzę, tzn. sznurek z prawego brzegu przewlec na lewy brzeg, a z lewego brzegu na prawy i mocno ściągnąć. Rzędy 3 7 po obu brzegach medalionu związać po 5 rzędów łaśmy z węzłów żebrowych skośnych wiązanych od zewnątrz do środka. Zawsze pierwszy sznucek brzegowy jest wiodący, a pozostałe 3 sznurki wiążące. Rząd 8 związać po jednym węźle żebrowym (sznurki brzegowe zewnętrzne są wiążące) i nawinąć na drugi sznurek 2 pętelki żebrowe. Rząd 9 związać 1 rząd węzłów żebrowych skośnych wiązanych od środka na zewnątrz. Rzędy środkowa część medalionu: połączyć obie części naszyjnika motywem. Związać 4 rzędy węzłów żebrowych skośnych wiąza-

118 nych od środka na zewnątrz. W każdym z czterech rzędów sznurki wiodące wyłączyć z pracy. Wykończenie. Na ośmiu sznurkach wiodących związać bardzo blisko motywu węzły nad ręką. Pozostałe końce sznurków obciąć i każdy koniec umoczyć w lakierze do paznokci. 44. NASZYJNIK Z TURKUSEM 10 m sznurka jedwabnego czarnego grubości 3 mm, z tego 2 odcinki po 3 m, 4 odcinki po 1 m, 1 koral turkusowy, lakier brokatowy do paznokci. Zastosowane węzły: łańcuszek pętelkowy prawo-lewy (rys. 37e), węzły żebrowe poziome i skośne (rys. 31 c i 33b), węzły nad ręką (rys. 46), opaska z węzła rybackiego (rys. 50), słupki z węzłów płaskich (rys. 15), węzeł kapucyński (rys. 48). SPOSÓB WIĄZANIA Złożyć razem sznurki długości 3 m, od jednego końca odmierzyć 60 cm i od tego miejsca wiązać łańcuszek prawo-lewy, dwie pętelki na prawo i dwie pętelki na lewo (patrz sposób wiązania), długość łańcuszka 60 cm. Łańcuszek ułożyć owalnie na desce i przymocować gwoździkami. Medalion rząd 1 położyć na 4 sznurki wiążące pośrodku 1 sznurek długości 1 m wiodący i nawinąć na niego 2 sznurki z łańcuszka węzłem żebrowym poziomym. Następnie złożyć na pół 2 sznurki (długości 1 m) i zawiesić na sznurek wiodący poczwórną pętlą mocującą, po czym nawinąć 2 sznurki z łańcuszka. W ten sposób uzyska się dziesięć sznurków wiążących. Rząd 2 położyć pośrodku czwarty sznurek długości 1 m na sznurki wiążące i na niego nawinąć rząd węzłów żebrowych poziomych. Uzyska się 12 sznurków wiążących. Rząd 3 związać rząd węzłów żebrowych poziomych od środka na zewnątrz. Sznurek szósty i siódmy będzie wiodący. Rząd 4 nawlec na środkowe 2 sznurki koral. Pod koralem związać z dwóch sznurków węzeł nad ręką, a po obu brzegach korala związać na jednym sznurku w odstępach, po 2 węzły nad ręką. Rząd 5 po obu brzegach medalionu związać po jednym, słupku z dwunastu węzłów płaskich. Rzędy 8 i 9 związać od środka na zewnątrz 2 rzędy węzłów żebrowych skośnych. Rząd 10 ściągnąć razem 12 sznurków w chwost i opleść węzłem rybackim. Wykończenie. Wyrównać końce sznurków na odpowiednią długość i na końcach związać po 1 węźle kapucyńskim. Pozostałe końce sznurków obciąć i każdy koniec umoczyć w lakierze do paznokci.

119 Spis treści Od autorki 3 I. Z CZEGO, NA CZYM I JAK WIĄZAĆ II. NAZEWNICTWO I SKRÓTY 6 III. WIĄZANIE POJEDYNCZYCH WĘZŁÓW... 8 IV. TECHNIKI WIĄZANIA 41 V. WIĄZANIE MOTYWÓW 47 VI. MODELE DEKORACYJNE Ampla na kwiaty z pęczków Ampla na dwa wazony Mini-ampla na kwiaty Ampla na owoce Koszyczek na owoce Abażur gabinetowy Abażur kinkietowy I Abażur kinkietowy II Żyrandol drewniany stylowy Koszyczek na butelkę Wazonik z kwiatkiem Serwetka ażurowa Serwetka kolorowa Komplet serwetek podwieczorkowych Poduszka termiczna w kwadraty Koszyk do robótek Półka na książki z muszelek Półka z kółkami Półka pod telefon Gazeciarka Sowa mini Sowa duża Kotek mini Kocurek Makata brązowo-czerwona Makata z wachlarzem 101 VII. MODELE UŻYTKOWE Siatka gospodarcza I Siatka gospodarcza II Torebka na v ramię Etui do okularów.' Smycz dla psa Obroża Pasek z klamrą, granatowo-biały Opaska na głowę Pasek czarny owalny Pasek w muszelki owalny Męski pasek w kwadraty Pasek wiązany, owalny granatowy Pasek wiązany czarny Pasek w słupki Pasek łączony z dwóch kolorów sznurka Naszyjnik z czerwonym koralem Naszyjnik ze złotą ozdobą Naszyjnik z turkusem 119

120

121

122

123

124

125

126

127

128

129

130

131

132

133

134

135

136

137

138

139

140

141

142

143