Zapomnieliśmy o bobowatych drobnonasiennych

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zapomnieliśmy o bobowatych drobnonasiennych"

Bogusław Turek
5 lat temu
Przeglądów:

.pl https://www..pl Zapomnieliśmy o bobowatych drobnonasiennych Autor: prof. dr hab. inż.

1 .pl Zapomnieliśmy o bobowatych drobnonasiennych Autor: prof. dr hab. inż. Józef Sowiński Data: 25 marca 2016 Jednym z ważniejszych osiągnięć rewolucji rolniczej, jaka miała miejsce w XVIII w., było wprowadzenie w miejsce tradycyjnej trójpolówki z polem ugorującym płodozmianu norfolskiego. Brytyjski reformator rolnictwa Charles Townshend rozpropagował w hrabstwie Norfolk podpatrzony we wschodniej Flandrii system uprawy, w którym żyzność gleby była zwiększana poprzez wprowadzenie do zmianowania roślin bobowatych (poprzednio obowiązująca nazwa botaniczna motylkowate). W późniejszym okresie niemiecki agronom Hermann Hellriegel i holenderski mikrobiolog Martinus Beijerinck wyjaśnili, z czego wynika korzystny wpływ roślin bobowatych na żyzność gleby (rys. 1). 1 / 5

2 .pl Rys. 1. Schemat wiązania azotu atmosferycznego przez bakterie ze szczepu Rhizobium współżyjące z roślinami bobowatymi. Przez wiele dziesiątków lat bobowate drobnonasienne były uprawiane w naszym kraju na bardzo 2 / 5

.pl https://www..pl dużej powierzchni sięgającej maksymalnie blisko 900 tys. ha (koniec lat 90. ubiegłego wieku).

3 .pl dużej powierzchni sięgającej maksymalnie blisko 900 tys. ha (koniec lat 90. ubiegłego wieku). Spadek pogłowia przeżuwaczy, a także wprowadzenie nowoczesnych sposobów żywienia opartych na systemach TMR (ang. total mixed ration racjonalny system żywienia) ze stosowaniem dawek kompleksowych, jak również rozszerzenie uprawy kukurydzy na kiszonkę, a zwłaszcza na ziarno, spowodowało, że zainteresowanie uprawą roślin bobowatych zmniejszyło się. Według rocznika statystycznego GUS, w 2014 r. uprawiano w naszym kraju ok. 80 tys. ha bobowatych drobnonasiennych (rys. 2). 3 / 5

.pl https://www..pl Rys. 2. Powierzchnia zasiewów bobowatych drobnonasiennych w Polsce w tys. ha.

4 .pl Rys. 2. Powierzchnia zasiewów bobowatych drobnonasiennych w Polsce w tys. ha. (GUS 2015) Do korzystnych cech roślin bobowatych drobnonasiennych, oprócz zaprezentowanej na wcześniejszym schemacie, najważniejszej zalety, dotyczącej wiązania azotu atmosferycznego w wyniku współżycia z bakteriami symbiotycznymi, należy zaliczyć: Produkcję bardzo wartościowej paszy objętościowej o dobrym składzie chemicznym i wysokiej wydajności białka. Trzmiel odwiedzający kwiaty w główce koniczyny czerwonej (Foto: J. Sowiński) Niektóre gatunki są wieloletnie i/lub wielokośne. Uprawa jest możliwa przez kilka lat na tym samym polu, co wpływa na opłacalność produkcji i ochronę środowiska (niższe nakłady na uprawę). Łatwą agrotechnikę stosunkowo niewiele zabiegów i mała ilość stosowanych środków ochrony roślin. Wzbogacanie gleby w substancję organiczną i poprawianie jej struktury oraz właściwości fizyko-chemiczych. Większość to gatunki zaliczane do roślin miododajnych, zapylanych przez różne gatunki owadów. Bobowate przyczyniają się więc do zwiększenia bioróżnorodności w ekosystemach rolniczych. Upiększanie krajobrazu rolniczego. 4 / 5

5 Powered by TCPDF ( Należy również podkrślić, że rośliny bobowate drobnonasienne są ważnym elementem rolnictwa ekologicznego i ukierunkowanego na zwiększenie bioróżnorodności oraz efektywnego gospodarowania zasobami przyrody. Wprowadzenie w ostatnich latach specjalnych dopłat, tzw. zazielenienia, opartego na: dywersyfikacji upraw, utrzymaniu trwałych użytków zielonych oraz obszarów ekologicznych, powinno sprzyjać przywróceniu polskiemu krajobrazowi rolniczemu uprawy tych wartościowych gatunków. Uprawa tych roślin to mniejsze zużycie nawozów azotowych mineralnych, zwiększenie liczby owadów zapylających na naszych polach, większa produkcja białka roślinnego, poprawa żyzności i zdrowotności gleb. Warto więc zastanowić się nad przywróceniem roślinom bobowatym drobnonasiennym należnego im znaczenia w polskim rolnictwie i znów upowszechnić je w uprawach ze względu na wysoką wartość gospodarczą i paszową. 5 / 5

Podobne dokumenty

Zawartość składników pokarmowych w roślinach

Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie