Dlaczego czcimy relikwie? ARTYKUà  Y Napisaà  : admin Posted on : :50:00

Transkrypt

1 Dlaczego czcimy relikwie? ARTYKUà  Y Napisaà  : admin Posted on : :50:00 Podstawà  chrzeã  cijaã  skiego kultu à  wiã  tych relikwii jest dogmat o Wcieleniu. Wielki wspãƒâ³ã  czesny à  wiã  ty Cerkwi Serbskiej à  w. Justyn Popowicz pisze: à  žTajemnica à  wiã  tych relikwii znajduje siã  w centrum nowotestamentowej wszechtajemnicy à   Wcieleniaà  Â. Przywoà  uje przy tym cytat z Listu ap. Pawà  a do Tymoteusza: Bo z caã  à  oczywistoã  ciã  ujawnia siã  wielka tajemnica poboã ¼noà  ci: Objawià  siã  nam jako czã  owiek, Duch Go potwierdziã Â, ukazaã  siã  anioã  om, ogã  oszony zostaã  narodom, à  wiat w Niego wierzy, do nieba zostaã  wziã  ty w chwale (1 Tm 3, 16). Bóg przyjã  à  ludzkie ciaã  o, a dziã  ki temu zarãƒâ³wno ludzkiemu ciaã  u, jak i caã  ej materii nadany zostaã  boski sens. Sà  owami à  w. Ireneusza z Lyonu: à  žBóg staã  siã  czã  owiekiem, aby czã  owiek mãƒâ³gã  staã  siã  bogiemã  Â. Relikwie à  wiã  tych sã  zatem à  wiadectwem i uzasadnieniem Wcielenia. Przyjmujà  c na siebie ludzkie ciaã  o w caã  ej jego peã  ni, druga osoba Trójcy à šwià  tej à   Jezus Chrystusa, Syn Boà ¼y na zawsze potwierdziã  bowiem jego godnoã  à Â. Ciaà  o ludzkie nie jest dla chrzeã  cijanina przypadkowym okryciem duszy, ani teã ¼ jego wiã  zieniem, w ktãƒâ³rym zostaã  a zamkniã  ta. Boga moã ¼na wychwalaã  nie tylko duchem, ale i ciaã  em: Niech wiã  c ciaã  a wasze chwalã  Boga (1 Kor 6, 20). I tak apostoã  owie, a za nimi à šwià  ci Ojcowie mãƒâ³wiã  o przebãƒâ³stwieniu nie tylko duszy czã  owieka, ale i ciaã  a. Apostoà  Paweà  pisaã  : Czyà ¼ nie wiecie, à ¼e ciaã  a wasze sã  à  wiã  tyniã  à šwià  tego Ducha, ktãƒâ³ry w was przebywa? (1 Kor 6, 19). Dlatego teã ¼ chrzeã  cijanie wyznajã  wiarã  w zmartwychwstanie ciaã Â, podobnie jak swym ciaã  em zmartwychwstaã  Jezus Chrystus: Oglà  dajcie moje rã  ce i moje nogi, bo to Ja jestem! Dotykajcie Mnie i przekonajcie siã Â, przecieã ¼ duch nie ma ciaã  a ani koã  ci, a Ja mam à   jak widzicie! (à  k 24, 39). Cerkiew prawosã  awna naucza, à ¼e ciaã  o ludzkie jest à  wiã  tyniã  Ducha à šwià  tego i nie przestaje takim byã  rãƒâ³wnieã ¼ po à  mierci. U à  wiã  tych rãƒâ³wnieã ¼ ciaã  o dostã  puje à  aski Ducha à šwià  tego. Kult relikwii wywodzi siã  wiã  c z przekonania, à ¼e Page 1 / 5

2 uã  wiã  cajã  ce dziaã  anie à  aski Boà ¼ej przemienia zarãƒâ³wno duszã Â, jak i ciaã  o czã  owieka, zaã  à  wiadectwem przemiany ciaã  a à  wiã  tego jest blask, jakim promieniuje, bã  dã  cy odbiciem Boskiego à  wiatã  a, a jednoczeã  nie dowodem na osiã  gniã  cie zjednoczenia à  wiã  tego z Bogiem. Bóg zachowuje ciaã  a wybranych przez siebie à  wiã  tych nie tyko w celu ich wychwalenia, ale rãƒâ³wnieã ¼ po to, aby objawiã  przez nie cudownã  moc. W relikwiach dziaã  a bowiem taka sama à  aska Ducha à šwià  tego, ktãƒâ³rã  à  wiã  ci byli napeã  nieni za à ¼ycia. Nie opuã  ciã  a ona ich wraz z ziemskã  à  mierciã Â. Apostoà  Paweà  takimi sã  owy prosi Boga, aby wszyscy chrzeã  cijanie nie doã  wiadczyli rozkã  adu aã ¼ do dnia Sà  du Ostatecznego: A sam Bóg pokoju niech was w peã  ni uã  wiã  ca. Niech wasz duch i dusza, i ciaã  o bez najmniejszej skazy zostanã  zachowane aã ¼ do powtãƒâ³rnego przyjã  cia Pana naszego Jezusa Chrystusa (1 Tes 5, 23). Czczà  c à  wiã  te relikwie, tym samym czcimy à  wiã  tego, do ktãƒâ³rego naleã ¼à Â, jako à ¼e naleã ¼à  ce do niego uã  wiã  cone przez Boga ciaã  o nie zanikã  o po à  mierci. Analogicznie jest z kultem ikon, o czym nieco pãƒâ³ã ºniej. Oddajà  c czeã  à  relikwiom à  wiã  tych, tym samym czcimy Stwórcà  wszystkiego. Bà  ogosã  awiony Hieronim ze Strydonu w jednym ze swych listãƒâ³w, w ktãƒâ³rym wystã  piã  przeciwko krytykujã  cemu kult mã  czennikãƒâ³w i ich relikwii Wigilancjuszowi, pisaã  : à  žNie czcimy, nie wychwalamy, nie sã  uã ¼ymy stworzeniu bardziej niã ºli Stwórcy, czcimy relikwie mã  czennikãƒâ³w, aby wychwalaã  Tego, za Kogo oni wycierpieliã  Â. Sà  owa te sã  caã  kowicie zbieã ¼ne ze znanã  myã  lã  à  w. Bazylego Wielkiego, dotyczã  cã  kultu ikon: à  žczeà  à  oddawana obrazowi przechodzi na praobrazã  Â. Od strony dogmatycznej kult relikwii opiera siã  na à  cisã  ym zwiã  zku ducha z ciaã  em, ktãƒâ³ry to zwiã  zek nie ulega przerwaniu w momencie à  mierci czã  owieka. à  adnie wyraziã  to o. Sergiusz Buà  gakow, piszã  c: à  žà šmierà  ogranicza swã  moc w odniesieniu do à  wiã  tych, ktãƒâ³rzy nie caã  kowicie opuszczajã  duchowo swoje ciaã  o, ale sã  obecni przez à  askã  w relikwiachã   à  Â. Dla Boga à  wiã  ci nawet po à  mierci pozostajã  à ¼ywi. Bóg nie jest przecieã ¼ Bogiem umarã  ych, lecz à ¼ywych (por. Mk 12, 27). We wspãƒâ³ã  czesnym chrzeã  cijaã  stwie istniejã  liczne formy kultu relikwii à  wiã  tych, zasadniczo stanowiã  ce kontynuacjã  wczeã  niejszych zwyczajãƒâ³w. Staroà ¼ytnym zwyczajem jest np. otwieranie grobãƒâ³w z relikwiami à  wiã  tych i ich przenoszenie na inne miejsce. Pierwszy znany przypadek przeniesienia relikwii Page 2 / 5

3 à  wiã  tych odnosi siã  do poã  owy IV w., gdy cesarz Konstancjusz à   syn cesarza Konstantyna I Wielkiego nakazaã  przenieã  à  do à šwià  tyni Dwunastu Apostoà  Ã³w relikwie apostoã  Ã³w Tymoteusza (356 r.) oraz Andrzeja i à  ukasza (357 r.). Jednak zwyczaj ten, zapewne z pokutujã  cym jeszcze wã  rãƒâ³d chrzeã  cijan starotestamentowym podejã  ciem do ciaã  zmarã  ych, nie rozwijaã  siã  szybko. Cesarz Teodozy Wielki w 386 r. zakazaã  nawet tego typu praktyk. Wydobywanie relikwii i ich przenoszenie w inne miejsce (zwykle z poã  oã ¼onych poza murami miast cmentarzy do ich centrãƒâ³w) staã  o siã  powszechnie przyjã  tã  praktykã  juã ¼ w drugiej poã  owie V w., za czasãƒâ³w cesarza Leona Wielkiego. Byà  o to jednak moã ¼liwe jedynie za zgodã  miejscowego biskupa. Otwarcie relikwii i ich przeniesienie na inne miejsce, zwykle zwiã  zane byã  o z ustanowieniem w tym dniu à  wiã  ta ku czci à  wiã  tego, ktãƒâ³rego relikwie byã  y przenoszone. W Cerkwi prawosã  awnej do dziã  istnieje praktyka wydobywania relikwii à  wiã  tych, ale teã ¼ zwyczaj organizowania uroczystych procesji wokãƒâ³ã  à  wiã  tyni z umieszczonymi w relikwiarzu relikwiami w dniu pamiã  ci tego à  wiã  tego. Stanowi to swojego rodzaju kontynuacjã  staroã ¼ytnego obyczaju przynoszenia relikwii à  wiã  tych do domãƒâ³w wiernych z wiarã  i modlitwã  o uzdrowienie domownikãƒâ³w. Oddawanie czci à  wiã  tym relikwiom posiada nie tylko wymiar à  ciã  le liturgiczny (jak np. poprzez okadzanie relikwiarzy), ale rãƒâ³wnieã ¼ personalny. W powstaã  ym w XV w. na Rusi, a ostatecznie opracowanym w poã  owie XVI w. podrã  czniku à ¼ycia rodzinnego o nazwie à  žDomostrojà  Â, czytamy: à  žà   W modlitwie wspominaj i kã  aniaj siã  i na pomoc od Boga wzywaj ich (à  wiã  tych), relikwie zaã  à  wiã  tych z wiarã  caã  uj i kã  aniaj siã  imã  Â. Zasadnicze powody kultu relikwii Jaki jest powãƒâ³d, dla ktãƒâ³rego w chrzeã  cijaã  stwie tak ogromne znaczenie przywiã  zywane jest do kultu relikwii à  wiã  tych? Odpowiedà º na to pytanie znajdujemy m.in.u prof. Iwana Popowa, ktãƒâ³ry w oparciu o naukã  à šwià  tych Ojców definiuje trzy zasadnicze przyczyny, dla ktãƒâ³rych ustanowiony zostaã  kult à  wiã  tych relikwii: 1. à šwià  te relikwie sã  noã  nikami à  aski Boà ¼ej, ktãƒâ³ra spoczywa w ciaã  ach à  wiã  tych rãƒâ³wnieã ¼ po ich à  mierci. à šwià  ci, jeszcze za à ¼ycia byli napeã  nieni à šwià  tym Duchem. Bóg byã  obecny w ciaã  ach à  wiã  tych, ktãƒâ³re staã  y siã  à   jak pisze à  w. Jan z Damaszku à   à  žuduchowionymi à  wiã  tyniami Boà ¼ymi, uduchowionymi mieszkaniami Boà ¼ymià  Â. Równieà ¼ po à  mierci à  aska à šwià  tego Ducha przebywa zarãƒâ³wno w ich duszach, jak i ciaã  ach. Przebóstwieniu ulegajã  bowiem i dusze i ciaã  a à  wiã  tych, ktãƒâ³re à   jak pisze metropolita Hilarion (Aà  fiejew) à  žjednoczà  c siã  z Bogiem, stajã  siã  przesiã  kniã  te Jego obecnoã  ciã Â, energiã  i à  askã  à  Â. Page 3 / 5

4 Dla prawosã  awnego chrzeã  cijanina relikwie to przede wszystkim skarbnica Ducha à šwià  tego. à šw. Jan Chryzostom pisze o tym tak: à  žNie patrz na to, à ¼e przed tobã  leã ¼y nagie ciaã  o mã  czennika, pozbawione psychicznego dziaã  ania, a patrz na to, à ¼e w nim jest obecna inna siã  a, wyã ¼sza od samej duszy, à  aska Ducha à šwià  tego, ktãƒâ³ra swã  cudotwãƒâ³rczoã  ciã  przekonuje wszystkich o prawdziwoã  ci zmartwychwstaniaã  Â. Odchodzà  c do à ¼ycia wiecznego à  wiã  ci pozostawili po sobie fragmenty swych ciaã  lub ich caã  oã  ci, ktãƒâ³re dziã  ki tej à  asce sã  à ºródà  em uzdrowieã  i cudãƒâ³w. à šw. Jan z Damaszku pisze: à  žJako zbawcze à ºródà  a zostawiã  nam Chrystus Pan szczã  tki à  wiã  tych. Wypà  ywajã  z nich wielorakie dobrodziejstwa, dobywa siã  wonnoã  à  olejku. (à   ) Wobec tych szczã  tkãƒâ³w pierzchajã  demony, cofajã  siã  epidemie, chorzy odzyskujã  zdrowie, niewidomi widzã Â, trã  dowaci zostajã  oczyszczeni, ustã  pujã  pokusy i strapienia, a (por. Jk 1, 17)à  Â. 2. Powód religijnoã ˆ moralny. à šwià  te relikwie sã  dla wiernego, ktãƒâ³ry modli siã  przed nimi, à ¼ywym przypomnieniem osoby tego à  wiã  tego. Pobudzajà  one modlã  cego siã  do naã  ladowania jego à ¼ycia. à šw. Jan Chryzostom mãƒâ³wi nawet, à ¼e à  wiã  te relikwie silniej od pouczania i umoralniania pobudzajã  ludzi do poboã ¼nego à ¼ycia: à  žGdy wspominamy, jakã  czeã  à  mã  czennicy majã  u Króla wszystkich Boga, jakim blaskiem, jakã  chwaã  à  jaã  niejã Â, to przypominajã  siã  nam nasze grzechy, cierpimy i skruszamy siã  tym bardziej, im bardziej uã  wiadamiamy sobie nasze ubãƒâ³stwo wedã  ug ich bogactwa i dowiadujemy siã  jak daleko jesteã  my od nichã  Â. Modlà  c siã  przy relikwiach wierni majã  poczucie, à ¼e ten, ktãƒâ³rego doczesne szczã  tki spoczywajã  w relikwiarzu, modli siã  wraz z nimi. Sprawia to, à ¼e wierni lubiã  modliã  siã  przed relikwiami, wierzã  c w szczegãƒâ³lnã  moc takiej modlitwy i niezmienne orã  downictwo à  wiã  tego u Boga. 3. Powód liturgiczny. Relikwie à  wiã  tych, ktãƒâ³re znajdujã  siã  w à  wiã  tyniach (czy to tylko w prezbiterium i w antyminsie, czy teã ¼ w innych miejscach), potã  gujã  wã  rãƒâ³d wiernych poczucie à  à  cznoã  ci z niewidzialnã  Cerkwià  niebiaã  skã Â. Dzià  ki relikwiom Cerkiew ziemska, wojujã  ca, niewidzialnie à  à  czy siã  z Cerkwià  niebiaã  skã Â, triumfujã  cã Â. Doskonale wyraã ¼ajà  to sã  owa z Liturgii Uprzednio Poà  wiã  conych Darów: à  žTeraz moce niebios z nami niewidzialnie sã  uã ¼à Â, oto bowiem wchodzi Król chwaã  y. Oto wnoszona jest speã  niona ofiara tajemnaã  Â. Tak wiã  c obecnoã  à  à  wiã  tych relikwii podczas naboã ¼eà  stw symbolizuje udziaã  w nim nie tylko à ¼ywych, modlã  cych siã  tu i teraz, ale rãƒâ³wnieã ¼ tych, ktãƒâ³rzy juã ¼ zmarli. Relikwie à  wiã  tych sã  gwarantem ich obecnoã  ci i udziaã  u w naszych modlitwach i modlitewnego orã  downictwa za nas, à ¼yjà  cych. Oto, dlaczego tak waã ¼ne dla pierwotnych chrzeã  cijan byã  o spotykanie siã  dla wspãƒâ³lnej modlitwy wã  aã  nie na grobach mã  czennikãƒâ³w za wiarã Â. Dlatego teã ¼ Page 4 / 5

5 po dzieã  dzisiejszy w kaã ¼dej prawosã  awnej à  wiã  tyni muszã  znajdowaã  siã  relikwie à  wiã  tych. Fragmenty ksiã  à ¼ki Jarosà  awa Charkiewicza pt. "Kult relikwii à  wiã  tych w Prawosà  awiu" za Page 5 / 5