PUŁAPKI OPODATKOWANIA

Transkrypt

1 PUŁAPKI OPODATKOWANIA GAZU ŁUPKOWEGO W POLSCE MAREK GARBICZ, HANNA SOKÓŁ KAZIMIERZ DOLNY,

2 Czy należy ż szczególnie opodatkowywać gaz ziemny? Dlaczego nie na zasadach ogólnych? Rozwiązania przyjmowane w różnych krajach są bardzo zindywidualizowane Jeśli należy wprowadzać odrębne zasady to jakie? 2

3 Obecny stan prawny w zakresie opodatkowania gazu ziemnego Jednorazowa opłata za poszukiwanie i rozpoznawanie kopalin 211,62 zł/km 2 Opłata eksploatacyjna za gaz wysokometanowy y 5,89 zł/tys. m 3 Symboliczneopłaty opłaty bez znaczenia ekonomicznego 3

4 Jakie cele sobie stawiamy konstruując system opodatkowania gazu łupkowego? Pozyskanie dodatkowych zasobów gazu ziemnego Dodatkowe wpływy ypodatkowe do budżetu (przejęcie przynajmniej części renty surowcowej) 4

5 Renta ekonomiczna Renta ekonomiczna = dochód z wykorzystania czynnika produkcji ponad jego koszt alternatywny Renta wystąpi jedynie kiedy podaż czynnika produkcji (w tym przypadku zasób naturalny) jest sztywna 5

6 J. Stiglitz: Principles of Micro Economics 1996 Economic rent is the difference between the price that is actually paid and the price that would have to be paid in order for the good or service to be produced... Anyone who is in the position to receive economic rents is fortunate indeed, because these rents are unrelated to effort... 6

7 Asymetria informacyjna a renta surowcowa Renta surowcowa pojawia się losowo (dla danej kopalni) (nie zależy od nakładów firmy poszukującej) Nie ma zatem żadnych powodów, by przechwytywała ją firma eksploatująca. Wiedzę o skali renty pozyskujemy ex post Stąd: Bariera informacyjna władz publicznych w ustalaniu zobowiązań ą podatkowych 7

8 System kontraktowy (gaz własnością producenta) Podatki: Royalty (kwotowy, nałożony na jednostkę produkcji, j, obciąża ą przychód nie zysk) Podatek kdochodowy d (na zasadach ogólnych) Podatek surowcowy (gazowy) 8

9 Podatek od kopalin miedź Podstawa opodatkowania : ilość miedzi w tonach (t) T stawka podatku p < zł/t T = (p )*0,44, T 0,005*p p > zł/t T = 0,033*p + (0,001p) 2,5, T zł Podatek = stawka podatku T * ilość Ceny miedzi ustalane na London Metal Exchange 9

10 Podatek gazowy Naliczany od dodatnich przepływówpieniężnych Przepływy liczone są zuwzględnieniem wcześniejszych nakładów inwestycyjnych na poszukiwania i powiększone ominimalną i stopę zwrotu R Firma zaczyna płacić podatek w momencie gdy skumulowane przepływył staną się dodatnie, d tj. gdy przychody netto pokryją nakłady inwestycyjne wraz z oczekiwaną stopą zwrotu R. Wysokość stopy podatku gazowego g jest decyzją o podziale dil przyszłychł dodatnichd przepływówł pieniężnych i ż między firmę a budżet (g = 50%?) 10

11 Pobór podatku gazowego Przepływy pieniężne skumulowane Faza poboru podatków czas eksploatacja poszukiwania i inwestycje 11

12 Plusy rozwiązania recovery model Maksymalizuje wydobycie gazu ziemnego Najgorszefirmyniesą zniechęcane (np. podatkiem dtki dochodowym) d )doeksploatacji 12

13 Ryzyko związane z recovery model (1) Jak wyznaczać R? zbyt niskie R zniechęca do wydobycia zbyt wysokie R straty w podatkach jak policzyć ryzyko (czy istnieje benchmark?) Przerzucenie całego ryzyka na budżet buforuje porażki i błędy firm skłania firmy do nadmiernego ryzyka (pokusa nadużycia) 13

14 Ryzyko związane z recovery model (2) W sprzyjających warunkach firma może w nieskończoność odwlekać obowiązek podatkowy zwłaszcza w sytuacji gdy pojawia się obowiązek poniesienia kosztów likwidacji złoża (czy rekultywacji) euy acj) pokusy korupcyjne Przerzucanie strat i kosztów między różnymi projektami danej firmy czy opodatkować dane złoże, czy całość przedsięwzięć biznesowych firmy w kraju? koszty nadzoru finansowego 14

15 Ryzyko związane z recovery model (3) Miejsce opodatkowania w łańcuchu wartości kto ma płacić? Produkcja, przesył, skraplanie, odbiorca końcowy, przetwarzanie gazu Ceny transferowe spółki córki Sprzedaż na rynek krajowy i rynki zagraniczne (czy istnieją zobiektywizowane ceny referencyjne?) 15

16 Może jednak royalty? y Zgodne z porządkiem prawnym i nie wymaga wielu zmian Rozwiązanie i odporne na manipulacje (wyeliminowano uznaniowość i zobiektywizowano kryteria) Zagrożenie zbyt silną restrykcyjnością, opodatkowany przychód 16

17 Opodatkowanie na zasadach ogólnych Zgodne z porządkiem prawnym i nie wymaga wielu zmian Opodatkowany jest zysk, nie przychód W sposobie rachowania zysku można uwzględnić koszty poszukiwań Podlega manipulacjom firm wydobywczych hi pozwala im przechwycić znaczącą część renty surowcowej progresywny podatek gazowy kłopotliwy ze względu na asymetrię informacyjną 17

18 Regulator nie ma łatwego życia Rozwiązanie idealne nie istnieje Każde szczególne opodatkowanie gazu skutkuje ze względu na asymetrię informacyjną potencjalną redukcją wydobycia gazu ziemnego, Opodatkowanie na zasadach ogólnych oznacza rezygnację fiskusa z przejęcia renty surowcowej 18