EURONEWS NR 36. Warszawa, 9 lipca 2010 r. Opracowanie: Sekcja Współpracy z Zagranicą, GPW

Transkrypt

1 Warszawa, 9 lipca 2010 r. Opracowanie: Sekcja Współpracy z Zagranicą, GPW Przegląd informacji zamieszczonych na stronach internetowych i w biuletynach informacyjnych urzędów inspekcji pracy Unii Europejskiej oraz organizacji międzynarodowych zajmujących się szeroko rozumianą problematyką zdrowia zawodowego i ochrony pracy wydanie 36. EURONEWS NR 36 EUROPEJSKA AGENCJA BEZPIECZEŃSTWA I ZDROWIA W PRACY Sprawozdanie roczne 2009: wydatki na zdrowie i bezpieczeństwo to inwestycja, a nie koszt Według dyrektora Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA): wydatki na zdrowie i bezpieczeństwo naleŝy uwaŝać za inwestycję, a nie koszt. Przy okazji opublikowania rocznego sprawozdania Agencji za 2009 r. Jukka Takala przestrzegał przed organizacjami, które rezygnują z długoterminowych korzyści na rzecz krótkoterminowych zysków, ograniczając w trudnych czasach wydatki na zdrowie i bezpieczeństwo. Biorąc pod uwagę, Ŝe 80% kierowników w Europie zgłasza wypadki w miejscu pracy jako główny problem, nie moŝemy sobie pozwolić na cięcia w wydatkach na zdrowie i bezpieczeństwo w miejscu pracy. Ze sprawozdania rocznego za 2009 r. wynika, Ŝe miniony rok był trudny dla całej Europy, poniewaŝ wiele gospodarek miało trudności z wyjściem z recesji i wzrastała stopa bezrobocia. Wyniki ostatniego badania ESENER pokazują, iŝ 52% kierowników w Europie uwaŝa, Ŝe presja czasu to jedno z zagroŝeń psychospołecznych w ich firmie. Inne waŝne czynniki to niepokój o utratę pracy (26%) i długie godziny pracy (21%). Coraz większym zagroŝeniem dla pracowników jest równieŝ długotrwałe pozostawanie bez pracy, co moŝe skutkować niemoŝnością znalezienia ponownego zatrudnienia. Według Jukki Takali: mądrzy pracodawcy częściej wprowadzają moŝliwość pracy w niepełnym wymiarze oraz rotację pracy, aby uniknąć zwolnień swoich pracowników, jednocześnie ograniczając płace rozumieją oni, Ŝe zatrzymanie doświadczonych pracowników jest inwestycją na następny okres koniunktury. 1

2 W czasach niepewności gospodarczej EU-OSHA nadal podkreśla znaczenie zdrowia i bezpieczeństwa dla firm odnoszących sukcesy. Główne projekty w 2009 r. to: Europejskie badanie przedsiębiorstw dotyczące nowych i pojawiających się rodzajów ryzyka (ESENER), dostarczające rzeczywistych i aktualnych danych z organizacji w całej Europie na temat działań w związku z zagroŝeniami dotyczącymi BHP, a zwłaszcza zagroŝeniami psychospołecznymi. Wszystkie wyniki są dostępne na stronie Dwudniowy szczyt kończący kampanię EU-OSHA na rzecz oceny ryzyka zawodowego (będącego kluczowym elementem prawidłowego zarządzania BHP). Dwuletnia kampania EU-OSHA Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy jest największym tego rodzaju wydarzeniem na świecie. Ogólnoeuropejskie badanie opinii publicznej na temat bezpieczeństwa i higieny pracy w celu określenia, co europejscy pracownicy sądzą o warunkach pracy. Wyniki są dostępne na stronie internetowej EU-OSHA: Ogólnoeuropejski konkurs fotograficzny propagujący bezpieczeństwo i zdrowie w pracy, do którego zgłosiło się ponad osób oraz Wsparcie EU-OSHA dla nagrody filmowej Zdrowe miejsca pracy na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych i Animowanych w Lipsku. Wiele z działań Agencji w przyszłości będzie koncentrować się na organizacji kampanii Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy na rzecz bezpieczeństwa eksploatacji maszyn, urządzeń i budynków, która będzie kontynuowana w 2011 r. Sprawozdanie roczne 2009 (w jęz. ang.) BIULETYN INFORMACYJNY KOMISJI EUROPEJSKIEJ Unia Europejska apeluje do Włoch o niestosowanie dyskryminujących warunków zatrudnienia w sektorze administracji publicznej Komisja Europejska wysłała do Włoch formalne Ŝądanie zaprzestania praktyk dyskryminacyjnych wobec osób ubiegających się o pracę w sektorze administracji publicznej prowincji Bolzano, poniewaŝ takie praktyki stanowią naruszenie zobowiązań Włoch w świetle przepisów unijnych o swobodnym przepływie pracowników oraz o niedyskryminacji ze względu na narodowość. 2

3 Dyskryminujące warunki zatrudnienia dotyczą wymogu posiadania specjalnych wydawanych przez władze lokalne certyfikatów potwierdzających znajomość języka, a takŝe pierwszeństwa przysługującego osobom zamieszkałym w prowincji Bolzano. śądanie unijne ma formę "uzasadnionej opinii", zgodnie z procedurami w sprawie naruszeń. W przypadku nie udzielenia przez Włochy satysfakcjonującej odpowiedzi w ciągu dwóch miesięcy, Komisja Europejska moŝe podjąć decyzję o skierowaniu sprawy do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Ustawodawstwo włoskie obowiązujące w prowincji Bolzano stanowi, Ŝe tylko specjalny certyfikat wydawany przez władze lokalne jest dowodem na znajomość języka włoskiego pozwalając jednocześnie ubiegać się o posadę w sektorze administracji publicznej. Ponadto, pierwszeństwo mają osoby zamieszkujące w prowincji od co najmniej dwóch lat. Swobodny przepływ pracowników jest fundamentalnym prawem Unii Europejskiej, gwarantującym, Ŝe pracownicy nie są dyskryminowani ze względu na swoją narodowość. Europejski Trybunał Sprawiedliwości w swoim poprzednim orzeczeniu (sprawa C-281/98) stwierdził, Ŝe wymóg posiadania certyfikatu potwierdzającego znajomość języka, który moŝna uzyskać wyłącznie w prowincji Bolzano, jest dyskryminujący ze względu na narodowość. PowyŜszy wymóg stawia w niekorzystnej sytuacji obywateli innych państw członkowskich Unii Europejskiej w zestawieniu z mieszkańcami prowincji Bolzano, którzy w znakomitej większości są obywatelami Włoch. W opinii Komisji Europejskiej, pierwszeństwo dawane mieszkańcom prowincji w sposób pośredni jest równieŝ dyskryminujące ze względu na narodowość. MIĘDZYNARODOWA ORGANIZACJA PRACY W dniach 2-18 czerwca br. w Genewie odbyła się 99 sesja Międzynarodowej Konferencji Pracy, na którą złoŝyły się posiedzenia plenarne z udziałem komitetów do spraw: stosowania standardów pracy, godziwych warunków osób zatrudnianych do prac domowych, standardów pracy w kontekście HIV/AIDS, strategicznych celów zatrudnienia. W programie obrad znalazły się stałe punkty: sprawozdanie przewodniczącego Rady Administracyjnej i Dyrektora Generalnego, program działania i budŝet MOP, informacje i raporty w sprawie stosowania konwencji i zaleceń. Komitet ds. ustanowienia standardów zatrudnienia dla pracowników domowych kontynuował prace nad przygotowaniem konwencji i zaleceń w tej 3

4 sprawie. Natomiast podczas tegorocznych obrad, 17 czerwca br. przyjęto niezaleŝne Zalecenie MOP nr 200 dotyczące HIV i AIDS w świecie pracy. en/index.htm UE Płace w 2009 r. Coroczna analiza płac przygotowana przez Europejskie Obserwatorium Stosunków Przemysłowych (EIRO) wykazała, Ŝe spadła dynamika przeciętnego wzrostu wynagrodzeń wynikających z przeprowadzonych negocjacji zbiorowych z 5% w 2008 r. do 4,2% w 2009 r. Na wynik ten składa się spadek dynamiki zanotowany w krajach piętnastki z 3,8% do 3,1% oraz spadek w 12 nowych państwach członkowskich z 7,1% do 5,9% w roku Biorąc jednak pod uwagę inflację (która gwałtownie spadła w 2009 r.), rzeczywista dynamika wyraźnie wzrosła z 0,5% w roku 2008 do 2,9% w W państwach starej Unii odsetek ten wzrósł z 0,4% w 2008 do 2,4% w W nowych państwach członkowskich zanotowano w analogicznym okresie wzrost z 0,8% do 3,9%. W raporcie dokonano takŝe analizy podwyŝek płac w wybranych sektorach (chemiczny, handel detaliczny, słuŝba cywilna). W sektorach tych zanotowano nominalny wzrost przeciętnej płacy. CZECHY Znana czeska firma tekstylna upadła W dniu 3 maja 2010 r. Sąd Rejonowy w Brnie orzekł o bankructwie największego w kraju producenta odzieŝy firmy Oděvní podnik Prostějov. Firma od stycznia znajdowała się w trudnej sytuacji finansowej. Pomimo prób reorganizacji i restrukturyzacji, przedsiębiorstwu nie udało się uzyskać środków na dalsze funkcjonowanie. Kierownictwo firmy wini za taki stan rzeczy aktualne warunki gospodarcze, niski poziom zamówień i brak pieniędzy. Innymi negatywnymi czynnikami był zalew tanich produktów z Azji oraz mocna waluta czeska. 4

5 FRANCJA Ryzyko zawodowe a nietypowe godziny pracy Praca nocna, elastyczne godziny pracy, równowaŝny system pracy, praca w niepełnym wymiarze czasu pracy to kilka z wielu nietypowych systemów pracy stosowanych przez pracodawców. Wyniki najnowszego badania Dyrekcji ds. Animacji Badań i Statystyk (DARES) pokazują, Ŝe 2 na 3 pracowników jest dziś zatrudnionych w takich systemach pracy. Tymczasem taki rytm i godziny pracy nie pozostają bez wpływu na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników. Mogą być one przyczyną specyficznych zagroŝeń. Podczas pracy nocą rzadziej dochodzi do wypadków, jednak te, które mają miejsce są zazwyczaj powaŝniejsze. Brak odpoczynku przez ponad 48 godzin powoduje wzrost ryzyka wypadku w pracy o 40%. WydłuŜenie wymiaru czasu pracy wśród badanych staŝystów prawie dwukrotnie zwiększało ryzyko wypadku. Nietypowe godziny pracy nie pozostają równieŝ bez wpływu na zdrowie pracowników. KaŜdy pracownik inaczej reaguje na dany system pracy. Praca nocą przez dłuŝszy okres czasu powoduje przedwczesne wycieńczenie organizmu, ogólne pogorszenie stanu zdrowia. Delegowanie oraz pracę nocą najgorzej znoszą osoby między 40 a 65 rokiem Ŝycia. Zachowania samobójcze wśród pracowników we Francji Zachowanie samobójcze jest procesem złoŝonym i wieloprzyczynowym. Jego obserwacja wymaga wieloletnich i pogłębionych badań, nie oznacza to jednak, Ŝe na podstawie dostępnych obserwacji za lata nie moŝna pokusić się o zarysowanie głównych tendencji w tym temacie. Wskaźnik liczby samobójstw wśród pracowników, obliczony na podstawie danych za lata , wynosi 25,1 na Dla całej populacji francuskiej wynosi on 33,4/ W badanym okresie nie stwierdzono, aby wskaźnik ten znacząco się zmienił. RóŜnią się natomiast wskaźniki dla poszczególnych sektorów. NajwyŜszą liczbę samobójstw obserwuje się wśród pracowników słuŝby zdrowia oraz sektora socjalnego (34,3/ ), następne w kolejności są sektor administracji publicznej (29,8/ ) i sektor budowlany (27,3/ ). Wśród zwykłych pracowników wskaźnik śmiertelności jest trzy razy wyŝszy niŝ wśród osób zajmujących wyŝsze stanowiska. 5

6 GRECJA Nadzwyczajne środki na uruchomienie europejskiego mechanizmu wsparcia gospodarczego W wyniku kryzysu greckiej gospodarki oraz celem zabezpieczenia stabilności finansowej i budŝetowej eurostrefy, stworzony został mechanizm wsparcia greckich finansów. Aby aktywować mechanizm wspierający, konieczna była zmiana przepisów przewidująca wprowadzenie szerokiego zakresu środków mających na celu ograniczenie wydatków publicznych i stworzenie pro-inwestycyjnego środowiska. Zmianom zdecydowanie sprzeciwiły się związki zawodowe. WIELKA BRYTANIA Aresztowanie 24 nielegalnych pracowników zakładów mleczarskich W oparciu o zdobyte informacje, funkcjonariusze Brytyjskiej Agencji Ochrony Granic (UK Border Agency) przeprowadzili niezapowiedziane działania kontrolne w zakładach mleczarskich Freshway w Acton i aresztowali 24 pracujących tam męŝczyzn pod zarzutem róŝnych naruszeń przepisów imigracyjnych, w tym nielegalnego wjazdu na teren kraju, wykonywania pracy z naruszeniem warunków określonych w wizie i przekroczenia terminu legalnego pobytu. 22 zatrzymanych pochodziło z Indii, a 2 z Pakistanu. Agencja podjęła kroki w celu wydalenia zatrzymanych z Wielkiej Brytanii, a za ich zatrudnianie zakładom mleczarskim grozi grzywna w wysokości do 270 tysięcy funtów, której mogą uniknąć tylko poprzez udowodnienie, Ŝe właściwie sprawdzili prawo tych osób do pracy w Wielkiej Brytanii. Zdaniem władz, nielegalne zatrudnianie to przestępstwo, którego ofiarą jest lokalna społeczność, poniewaŝ proceder ten podwaŝa legalne zatrudnienie i wynagrodzenie oraz powoduje zabieranie pracy tym, którzy mają pełne prawo pracować w Wielkiej Brytanii. Pracodawcy planujący zatrudnienie cudzoziemców mogą poznać związane z tym obowiązki odwiedzając stronę internetową lub dzwoniąc na numer infolinii Agencji. 6