Krótko- i długookresowe zmiany w opiece zdrowotnej nad pracującymi w Polsce.

Transkrypt

1 Krótko- i długookresowe zmiany w opiece zdrowotnej nad pracującymi w Polsce. dr n. med. Jerzy A. Kopias z Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi Baza legislacyjna opieki zdrowotnej nad pracującymi w Polsce: Ustawa - Kodeks pracy Ustawa o słuŝbie medycyny pracy Rozporządzenie MZiOS w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy

2 Powody przystąpienia do porządkowania systemu opieki zdrowotnej nad pracującymi Ratyfikacja przez Polskę Konwencji nr 161 MOP Niekorzystne zjawiska identyfikowane poprzez sprawozdawczość statystyczną i nadzór nad działalnością smp Krytyczne wobec smp stanowisko Rady Ochrony Pracy Konwencja Nr 161 Zadaniem słuŝb zdrowia pracujących jest doradzanie pracodawcom, pracownikom i ich reprezentantom w zakresie: 1. wymagań dotyczących tworzenia i utrzymywania bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy, sprzyjającego optymalnemu zdrowiu fizycznemu i psychicznemu, 2. adaptacji pracy do moŝliwości pracowników w świetle stanu ich fizycznego i psychicznego zdrowia.

3 Funkcje OHS w konwencji nr 161 MOP Rozpoznawanie i ocena ryzyka zawodowego w miejscu pracy Kontrola czynników środowiska pracy mogących mieć ujemny wpływ na zdrowie pracowników Udzielanie rad w zakresie planowania i organizacji pracy, włączając projektowanie stanowisk pracy Udział w opracowywaniu programów poprawy kondycji higienicznej i zdrowotnej miejsca pracy Funkcje OHS w konwencji nr 161 MOP cd. Udzielanie rad w zakresie zdrowia, bezpieczeństwa i higieny oraz ergonomii, a takŝe w sprawach urządzeń i środków ochrony osobistej i zbiorowej Kontrola zdrowia pracowników w związku z pracą Dostosowanie pracy do pracownika Udział w działalności z zakresu rehabilitacji zawodowej Współpraca w zakresie szkolenia i kształcenia w dziedzinie zdrowia i higieny pracy oraz ergonomii Organizowanie pierwszej pomocy i pomocy lekarskiej w nagłych wypadkach

4 Uwagi Rady Ochrony Pracy Słabe zaangaŝowanie w realizację zadań ustawowych Niedostateczny udział w dokonywaniu oceny ryzyka zawodowego Brak więzi wykonawców świadczeń z zakładami pracy Monodyscyplinarność ograniczenie się do działań medycznych Brak skutecznych sankcji wobec jednostek smp źle wywiązujących się z zadań oraz systemu zarządzania jakością świadczeń (certyfikacja) Konieczność podporządkowania WOMP wojewodom Korekta misji słuŝby medycyny pracy W art. 1 ustawy o smp 1. W celu ochrony zdrowia pracujących przed wpływem niekorzystnych warunków związanych ze środowiskiem pracy i sposobem jej wykonywania, sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracującymi oraz dokonywania kontroli zdrowia pracujących tworzy się słuŝbę medycyny pracy. 2. Kontrole zdrowia, o których mowa w ust. 1 są częścią systemu prewencji ryzyka i powinny aktywnie przyczyniać się do poprawiania warunków pracy przez pracodawcę. W ramach kontroli zdrowia osoby pracujące otrzymają poradę i zalecenia w największym moŝliwym zakresie.

5 Korekta art. 12 ustawy, dokonana w celu osiągnięcia trwalszych powiązań jednostki smp z zakładem pracy - zleceniodawcą 1. Badania wstępne, okresowe i kontrolne pracowników oraz inne świadczenia zdrowotne wymienione w ustawie są wykonywane na podstawie pisemnej umowy zawartej przez podmiot obowiązany do ich zapewnienia, w myśl art. 5 ust. 2, zwany dalej "zleceniodawcą", z podstawową jednostką słuŝby medycyny pracy, zwaną dalej "zleceniobiorcą". Korekta art. 12 (c.d.) w ust. 2 pkt 8) okres, na który została zawarta umowa, z tym Ŝe okres ten nie moŝe być krótszy niŝ 3 lata;

6 Najistotniejsze korekty w rozporządzeniu MZiOS z dnia 30 maja 1996 r I wersja Oceny zagroŝeń, o których mowa w ust. 1, lekarz dokonuje na podstawie przekazywanej przez pracodawcę informacji o występowaniu czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciąŝliwych, w tym równieŝ o aktualnych wynikach badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących na stanowiskach pracy oraz w oparciu o spostrzeŝenia z przeprowadzonych wizytacji stanowisk pracy. Wizytowanie stanowisk pracy jest obowiązkiem lekarza.

7 3.2. II wersja Oceny zagroŝeń, o których mowa w ust. 1, lekarz dokonuje na podstawie przekazywanej przez pracodawcę informacji o występowaniu czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciąŝliwych, w tym równieŝ o aktualnych wynikach badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących na stanowiskach pracy oraz w oparciu o spostrzeŝenia z przeprowadzonych wizytacji stanowisk pracy. Jednostki smp (blisko 7 tys.) w skali całego kraju corocznie dokonują tys. wizytacji zakładów pracy, co oznacza wizytowanie poniŝej 1% funkcjonujących w Polsce zakładów pracy.

8 6. 3) w razie gdy pracownicy wykonują pracę w warunkach występowania przekroczeń najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia: a) wprowadzenie monitorowania stanu zdrowia tych pracowników, b) szkolenie pracowników w zakresie ochrony przed zagroŝeniami i uciąŝliwościami, jakie wiąŝą się z wykonywaną pracą oraz moŝliwości ograniczania ryzyka zawodowego zdrowotnego JeŜeli w wyniku kontroli stwierdzono istotne uchybienia dotyczące trybu, zakresu i częstotliwości przeprowadzania badań profilaktycznych lub wydawania i dokumentowania orzeczeń lekarskich, wykonywania badań bez wizytowania stanowisk pracy, wykonywanie tych badań bez wymaganych kwalifikacji bądź z pominięciem wpisu do rejestru, o którym mowa w 8 ust. 1, kierownik jednostki przeprowadzającej kontrolę stosuje odpowiednio przepisy art. 18 ust. 2. pkt 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o słuŝbie medycyny pracy (tekst jednolity Dz.U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317).

9 W 4 dodaje się nowy ustęp 3 3. Skierowanie, o którym mowa w ust. 1, pracodawca sporządza w dwu egzemplarzach, z których jeden pozostawia w aktach osobowych pracownika. Projekty: - rozporządzenia w sprawie zadań słuŝby medycyny pracy, których wykonywanie przez psychologa wymaga posiadania dodatkowych kwalifikacji, rodzaju i trybu uzyskiwania tych kwalifikacji oraz rodzaju dokumentów potwierdzających ich posiadanie, - odpowiednich zmian w przepisach ustawy o smp umocowujących działalność psychologów w realizacji zadań tej słuŝby.

10 Zmiany dyskutowane 1) Zmiana rekomendowana przez ROP Art Wojewoda Samorząd województwa tworzy i utrzymuje wojewódzki ośrodek medycyny pracy. (potrzeba znalezienia nowej formuły prawnoinstytucjonalnej umoŝliwiającej WOMP zarówno realizację świadczeń zdrowotnych, jak i działalność inspekcyjną oraz decyzyjną w trybie administracyjnym) Zmiany rekomendowane do rozwaŝenia (przeprowadzenia) w dłuŝszej perspektywie: wprowadzenie mechanizmów zapobiegających dzikiej konkurencji na rynku świadczeń w zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracującymi (np. normatywów dot. ceny świadczeń lub wyceny godziny pracy profesjonalistów z tego zakresu a takŝe normatywów dot. liczby niezbędnych godzin pracy tych profesjonalistów w konkretnym zakładzie pracy)

11 opracowanie odrębnej ustawy o zdrowiu i bezpieczeństwie pracujących, która perspektywicznie zastąpiłaby ustawę o smp i uwolniła Kodeks pracy z zapisów traktujących o bezpieczeństwie i zdrowiu pracujących (szansa stworzenia odpowiednich uregulowań dot. pracujących nie będących pracownikami) Przygotowanie rozwiązań aktywnie włączających fundusz ubezpieczeń od chorób zawodowych i wypadków przy pracy do realizacji zadań z zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracującymi

12 Dziękuję za uwagę