INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA MYSŁOWICE 2014

Transkrypt

1 INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA MYSŁOWICE 2014 Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Katowicach

2 Spis treści: I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 5 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych 5 2. Szczepienia ochronne 22 II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą Podmioty lecznicze jako zakłady pracy 47 III. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności Jakość zdrowotna środków spożywczych, przedmiotów do kontaktu z żywnością, kosmetyków oraz suplementów diety Powiadomienia typu RASFF Zakłady produkcyjne Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Imprezy masowe Środki transportu żywności 59 IV. Jakość wody Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii legionella Baseny kąpielowe Miejsca wykorzystywane do kąpieli 64 V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej Obiekty użyteczności publicznej Gospodarka odpadami komunalnymi Akcje deratyzacyjne 73 VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych Żłobki i kluby dziecięce Placówki wychowania przedszkolnego Oddziały zerowe Stan sanitarny szkół Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych w miejscu zamieszkania Szkoły wyższe 86 2

3 VII. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy Stan sanitarno - higieniczny zakładów pracy Choroby zawodowe 93 VIII. Interwencje mieszkańców miasta 96 IX. Środki zastępcze 101 X. Zapobiegawczy nadzór sanitarny 103 XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, programy edukacyjne i akcje prozdrowotne Promowanie aktywnego stylu życia i zasad zbilansowanej diety Profilaktyka palenia tytoniu i innych uzależnień Inne przedsięwzięcia 122 3

4 Szanowni Państwo Mam przyjemność przekazać Państwu raport o stanie sanitarnym miasta Mysłowice w 2014 roku. Ten przygotowywany corocznie raport to kompendium wiedzy na temat działań podejmowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną na terenie miasta Mysłowice, wyników przeprowadzonych kontroli, badań i analiz w zakresie sytuacji epidemiologicznej i stanu sanitarno - higienicznego miasta. Zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263, z późn. zm.), Państwowa Inspekcja Sanitarna jest powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami: higieny środowiska, higieny pracy w zakładach pracy, higieny procesów nauczania i wychowania, higieny wypoczynku i rekreacji, zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku, higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne. Realizując zapisy ustawy i działając na rzecz poprawy zdrowia i komfortu życia mieszkańców miasta Mysłowice, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach przeprowadził ponad kontroli sanitarnych, wydał niemal 500 decyzji administracyjnych, nałożył 34 mandaty za naruszenie stanu sanitarno higienicznego oraz wymierzył 4 kary administracyjne za wprowadzanie do obrotu dopalaczy. Istotną część działań Państwowej Inspekcji Sanitarnej stanowią przedsięwzięcia z zakresu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia. W ubiegłym roku na terenie miasta realizowano szereg programów, projektów i innych przedsięwzięć prozdrowotnych. Należy zaznaczyć, że wszystkie omówione w niniejszym raporcie, realizowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną zadania służą zapewnieniu bezpieczeństwa sanitarno - epidemiologicznego mieszkańców miasta Mysłowice. Niniejszy raport mogą Państwo znaleźć na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Katowicach pod adresem 4

5 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych W 2014r Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach prowadził rejestr zgłoszeń chorób zakaźnych. Uwzględniał on między innymi liczbę zachorowań i liczbę zgonów na daną chorobę zakaźną na nadzorowanym terenie, w określonym czasie w zależności od wieku i płci. Sytuację epidemiologiczną w zakresie chorób zakaźnych na terenie miasta należy uznać za dobrą. W minionym roku nie stwierdzono epidemicznego występowania zachorowań, natomiast wzrost liczby zachorowań na niektóre choroby zakaźne miał charakter sezonowy i nie odbiegał od trendów obserwowanych w kraju. Z terenu miasta Mysłowice w roku 2014 do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach zgłoszono 1064 przypadki zachorowań, w tym 482 przypadki dotyczyły chorób zakaźnych wieku dziecięcego i 155 grypy. Strukturę zachorowań na wybrane jednostki chorobowe oraz porównanie z rokiem 2013 przedstawiono poniżej. 5

6 Zgłoszone przypadki zachorowań na wybrane jednostki chorobowe w roku na terenie miasta Z powodu zachorowań na choroby zakaźne, zakażenia oraz zatrucia pokarmowe hospitalizacji wymagało 117 osób co stanowiło 11 % wszystkich zachorowań. Najczęściej hospitalizowano chorych na wirusowe zakażenia jelitowe 40 przypadków oraz zatrucie pokarmowe salmonellą 15 przypadków zachorowań. W Mysłowicach odnotowano 1 przypadek zgonu spowodowany chorobą zakaźną i była to gruźlica. W roku 2014 w związku z zagrożeniem wystąpienia w kraju zachorowania na gorączkę krwotoczną spowodowaną epidemią EBOLA w krajach Afryki Zachodniej, zebrano informacje z placówek POZ i szpitali dotyczące opracowania i wdrożenia procedury postępowania z osobami podejrzanymi o choroby wysoce zakaźne. Jednocześnie przedstawiciele PPIS w Katowicach, przeprowadzili 17 kontroli podmiotów leczniczych, podczas których sprawdzano opracowanie i wdrożenie procedur postępowania na wypadek zgłoszenia się pacjenta podejrzanego o zachorowanie na chorobę zakaźną oraz stosowania środków ochrony indywidualnej odpowiednio do zagrożenia. Ponadto, wszystkim placówkom POZ i szpitalom prowadzącym działalność leczniczą na terenie miasta przekazywano informacje i materiały dotyczące epidemii gorączki krwotocznej Ebola w krajach Afryki Zachodniej. Podobnie jak w latach ubiegłych, w roku 2014 kontynuowano działania mające na celu poprawę zgłaszalności chorób zakaźnych. Na podstawie danych przekazanych z Narodowego Funduszu Zdrowia dokonywano analizy zgłaszalności chorób zakaźnych. 6

7 W celu wyjaśnienia stwierdzonych niezgodności przeprowadzono kontrole 5 podmiotów leczniczych na terenie miasta. Zatrucia i zakażenia pokarmowe W roku sprawozdawczym odnotowano wzrost liczby zgłoszonych przypadków salmonelloz - 17 zachorowań (wskaźnik zapadalności 22,67/ mieszkańców- wykres nr 3). Jednocześnie odnotowano znaczny spadek liczby zachorowań na bakteryjne zatrucia pokarmowe (w roku przypadków 102,69/ , w roku 2013r zachorowań 218,12/ ). Zachorowania na salmonellozy ogółem w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na ludności). 7

8 Zachorowania na zatrucia pokarmowe ogółem w latach na terenie miasta Mysłowice, (wskaźnik zapadalności na ludności). W roku 2014 odnotowano spadek zapadalności w zakresie biegunek u dzieci do lat 2 zamieszkałych na terenie miasta Mysłowice - 59 przypadków (wskaźnik zapadalności 266,13/10 000) (Wykres nr 5). Natomiast wzrost zachorowań wystąpił w przypadku wirusowego zakażenia jelitowego 122 przypadki 162,71/ (Wykres nr 6). Od kilku lat rejestruje się wzrost zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe ogółem (Wykres nr 7). Na aktualny poziom zapadalności w zakresie poszczególnych jednostek chorobowych ma wpływ m. in. coraz powszechniejsza diagnostyka w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych, wzrost sumienności lekarzy w realizacji obowiązków ustawowych, zwiększona świadomość społeczna zagrożeń związanych z chorobami zakaźnymi przenoszącymi się drogą pokarmową. 8

9 Zachorowania na biegunki u dzieci do lat 2 w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na ludności). Zachorowania na wirusowe zakażenia jelitowe w latach na terenie miasta Mysłowice (Liczba zachorowań). 9

10 Zachorowania na biegunki, zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe ogółem w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba zachorowań). Od dłuższego czasu na nadzorowanym terenie nie zarejestrowano zachorowań na czerwonkę bakteryjną, dur brzuszny lub dury rzekome. W 2014 roku odnotowano ogółem 1 ognisko choroby przenoszonej drogą pokarmową w środowisku domowym. Ognisko w środowisku domowym wystąpiło w dzielnicy Bończyk, gdzie spośród 6 osób chorych 4 były hospitalizowane. U 2 chorych stwierdzono czynnik bakteryjny pałeczki Salmonella. Choroby zakaźne wieku dziecięcego Analogicznie jak w latach poprzednich w roku 2014 wśród zachorowań na choroby zakaźne wieku dziecięcego dominowała ospa wietrzna. W porównaniu do 2013r. w mieście odnotowano wzrost liczby zachorowań przypadków, (współczynnik zapadalności wyniósł 532,14/ mieszkańców), w 2013r. wystąpiły 253 zachorowania, a współczynnik wyniósł 336,49/ mieszkańców. Najwięcej zachorowań wystąpiło wśród dzieci w wieku od 1 do 4 roku życia oraz od 5 do 9 roku życia. 10

11 Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba zachorowań ospa wietrzna, płonica). Analizując sezonowość zachorowań ustalono, że najwięcej zachorowań wystąpiło w I kwartale 2014r. Ospa wietrzna jest jednostką chorobową występującą na całym świecie. Cechuje ją wysoka zakaźność. Podobnie jak w latach ubiegłych tendencje wzrostowe zapadalności na ospę wietrzną zarejestrowano w zakresie danych epidemiologicznych dla całego kraju w roku 2014 ( zapadalność wynosiła 550,22/ mieszkańców). Zgłoszone przypadki zachorowań na ospę wietrzną w roku na terenie miasta 11

12 Analizując zachorowania na płonicę w roku 2014 na terenie kraju zachorowania kształtowały się na podobnym poziomie w odniesieniu do roku poprzedniego (wskaźnik wynosił 56,20/ mieszkańców, a w 2013r. - 65,89/ ). Na terenie miasta w analogicznym okresie obserwowano wzrost zachorowań 62 przypadki (wskaźnik zapadalności 82,69/ ), a 39 zachorowań (wskaźnik - 51,87/ ) w roku Analiza zapadalności wykazała, że zachorowania w 2014r. dotyczyły najczęściej dzieci od 1 do 6 roku życia. W przypadku osób pełnoletnich wystąpiły jedynie pojedyncze przypadki zachorowań. Nie stwierdzono istotnych tendencji sezonowych występowania choroby. Zgłoszone przypadki zachorowań na płonicę w roku na terenie miasta Mysłowice. Podobnie do roku poprzedniego, w 2014r. zanotowano stabilizację zachorowań na świnkę. Uzyskany wskaźnik zapadalności na terenie miasta wynosił 6.67/ mieszkańców - liczba zachorowań 5 i był wyższy od wskaźnika uzyskanego rok wcześniej (3,99/ ). Wskaźnik zapadalności w roku 2014 na terenie Polski wyniósł (6,20/ ). Najwięcej zachorowań odnotowano w grupach wiekowych powyżej 30 lat. 60% chorych stanowiły osoby płci żeńskiej. Utrzymująca się od kliku lat korzystna sytuacja epidemiologiczna jest wynikiem skuteczności szczepień, jako formy zapobiegania chorobom zakaźnym. W zakresie sezonowości, nie stwierdzono korelacji zachorowań z określoną porą roku. 12

13 Zgłoszone przypadki zachorowań na świnkę w roku na terenie miasta Mysłowice. Zgłoszone przypadki zachorowań na różyczkę w roku na terenie miasta Mysłowice. W roku 2014 zarejestrowano spadek zachorowań na różyczkę, ogółem 16 przypadków (wskaźnik zapadalności 21,33/ ). W 2013r. odnotowano 39 zachorowań (wskaźnik wyniósł 51,87), co po uwzględnieniu liczebności populacji objętej nadzorem epidemiologicznym stanowi poziom wyższy niż na terenie kraju (wskaźnik zapadalności: 15,02/ mieszkańców). Brak danych na temat historii szczepień pacjentów uniemożliwił analizę stanu uodpornienia większości chorych. Wśród chorych 13

14 100% stanowili mężczyźni, najwięcej zachorowań wystąpiło u młodzieży w wieku lat. Nie zgłoszono żadnego przypadku różyczki wrodzonej. Zgłoszone przypadki zachorowań na krztusiec w latach na terenie miasta Mysłowice. Krztusiec jest ostrą chorobą zakaźną występującą powszechnie na świecie, wysoka zaraźliwość ma wpływ na występowanie przypadków wtórnych, zwłaszcza wśród nieuodpornionych domowników chorych osób. Na terenie miasta w 2014r. w stosunku do roku 2013 zaobserwowano wzrost w zakresie wskaźników epidemiologicznych krztuśca. Odnotowano 4 przypadki zachorowań - wskaźnik zapadalności 5,33/ mieszkańców. Analiza przypadków zachorowań na podstawie przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych wykazała, że: 1 chora była zaszczepiona IV dawkami, 2 osoby dorosłe nie pamiętało faktu uodpornienia, 1 dziecko - 6 miesięcy nie szczepione ponieważ rodzice nie wyrazili zgody Wirusowe zapalenia wątroby W zakresie wirusowego zapalenia wątroby w roku sprawozdawczym na terenie na terenie Mysłowic zarejestrowano 22 przypadki wirusowego zapalenia wątroby typu B i 8 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu C. W większości zarejestrowane przypadki dotyczyły osób, u których nie występował przebieg kliniczny pozwalający na 14

15 rozpoznanie tej jednostki chorobowej. Zachorowanie przebiegały w sposób przewlekły, a ich kwalifikacji dokonywano na podstawie badań laboratoryjnych. W 2014 roku nie zarejestrowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A. Wśród nowo zarejestrowanych w roku 2014 przypadków zakażeń wirusami HBV i HCV, odnośnie wirusa HBV zarejestrowano - 22 przypadki osób zgłaszanych po raz pierwszy oraz 8 przypadków zgłoszeń zakażeń HCV. Podział zarejestrowanych przypadków przedstawiono na poniższych wykresach. Zakażenia wirusem HBV (zgłoszone po raz pierwszy) w roku 2014 na terenie miasta Mysłowice (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych). 15

16 Zakażenia wirusem HCV (zgłoszone po raz pierwszy) w 2014r. na terenie miasta Mysłowice (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych ). Grypa W minionym roku liczba zachorowań na grypę i podejrzenia grypy osiągnęła poziom 155 przypadków (206,72 na mieszkańców) i podobnie jak w roku poprzednim wskaźnik zapadalności był znacznie niższy od wskaźnika Polski, który wyniósł 7703,24 na mieszkańców. Na podstawie analizy zachorowań według grup wiekowych stwierdzono, że największą liczbę zachorowań zarejestrowano w grupie wiekowej od 15 do 64 roku życia 109 przypadków. W przypadku tej jednostki chorobowej najwięcej zakażeń występuje w okresie jesienno - wiosennym, na terenie miasta największą ilość zachorowań zarejestrowano w I kwartale minionego roku. Podobnie jak w latach poprzednich na terenie miasta prowadzony był nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny nad grypą w systemie SENTINEL. Współpracowano w ramach w/w systemu z 4 lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej, obejmującymi swoją opieką 6106 osób. W ramach prowadzonego nadzoru w roku 2014 zarejestrowano 11 przypadków podejrzenia zachorowania na grypę lub grypopodobne, materiału biologicznego do badań nie pobrano. 16

17 Zgłoszone przypadki zachorowań na grypę wg wieku w roku 2014 na terenie miasta Mysłowice. Zgłoszone przypadki zachorowań na grypę wg sezonowości 2014 na terenie miasta Mysłowice 17

18 Choroby odzwierzęce W minionym roku w zakresie chorób odzwierzęcych rejestrowano przypadki boreliozy z Lyme, nie stwierdzono listeriozy. Dodatkowo prowadzono nadzór w zakresie pokąsań ludzi przez zwierzęta z uwagi na możliwość narażenia na wściekliznę. Borelioza z Lyme Ogółem w roku 2014 zarejestrowano nieznaczny spadek zachorowań na boreliozę u mieszkańców miasta Mysłowice, w stosunku do roku Ogółem zarejestrowano 70 przypadków podejrzeń zachorowań na boreliozę. Na podstawie przeprowadzonych dochodzeń epidemiologicznych uwzględniających wymogi definicji przypadku boreliozy potwierdzono 59 zachorowań wskaźnik zapadalności na mieszkańców wyniósł 78,69. Dalsza analiza danych wykazała, że wśród chorych były zarówno osoby niepełnoletnie (3 osoby), osoby pełnoletnie pracujące (20 osób), pełnoletnie niepracujące (6 osób), jak i renciści i emeryci (30 osób). Stwierdzono 1 przypadek zachorowania w wyniku występowania narażenia zawodowego, u pracownika prywatnej firmy zajmującej się pielęgnacją zieleni. Zgłoszone przypadki zachorowań na boreliozę w roku na terenie miasta Mysłowice. Z 18

19 Pacjenci do lekarza zgłaszali się po wystąpieniu charakterystycznych objawów klinicznych dla wczesnej fazy choroby zmiany skórne w miejscu ukąszenia, rumień oraz objawy grypopodobne, w tym bóle kostno-stawowe. Najczęściej miejscem ekspozycji na kleszcze na terenie miasta były parki, skwery, działki lub tereny rekreacyjne i lasy. Bąblowica W roku sprawozdawczym zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na bąblowicę. Zachorowanie wystąpiło u 28 letniej kobiety. Potwierdzono je badaniem histopatologicznym po wystąpieniu objawów. Bąblowica jest groźną chorobą pasożytniczą, dotykającą zarówno ludzi, jak i zwierzęta. Zagrożenie bąblowicą występuje zarówno na terenie leśnym jak i w miastach. Człowiek jest żywicielem pośrednim pasożytów, zaraża się jedząc niemyte jagody i owoce leśne, do których mogą być przyczepione jaja bąblowca. Pokąsania przez zwierzęta i profilaktyka zachorowań na wściekliznę W 2014 r. zarejestrowano zbliżoną liczbę pokąsań do roku ubiegłego - 73 przypadki (rok przypadków), wskaźnik zapadalności na mieszkańców wyniósł 97,36. Pokąsania w 4 przypadkach dotyczyły osób niepełnoletnich. W analogicznym okresie na terenie kraju odnotowano poziom narażenia na wściekliznę/potrzeby szczepień 21,71/ mieszkańców. Równolegle do zgłoszeń pokąsań otrzymywano informacje o wszczęciu po ekspozycyjnych szczepień przeciwko wściekliźnie, których wykonanie ostatecznie potwierdzono u 13 osób. 19

20 Narażenia na wściekliznę w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba osób). Narażenia na wściekliznę/potrzeba szczepień w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba osób). 20

21 Gruźlica W zakresie zachorowań na gruźlicę wśród mieszkańców miasta Mysłowice w 2014 roku zgłoszono 15 przypadków podejrzenia gruźlicy, potwierdzono 15 (wskaźnik zapadalności wynosił 20,01/ mieszkańców). Wśród chorych nie zarejestrowano przypadków osób niepełnoletnich. Najczęściej chorowali niepracujący dorośli (8 osób), renciści i emeryci (3 osoby). Analizując powyższe dane stwierdzono podobnie jak w latach ubiegłych, że zapadalność na gruźlicę wzrasta wraz z wiekiem, w większości dotyczy osób o niskim statucie socjalno-bytowym. Zgłoszone przypadki zachorowań na gruźlicę w roku na terenie miasta Mysłowice. W związku z zarejestrowanymi przypadkami zachorowania na gruźlicę w ciągu minionego roku nadzorem objęto 22 osoby z kontaktu z chorym. Choroby przenoszone drogą płciową W minionym roku kontynuowano nadzór nad chorobami przenoszonymi drogą płciową. Zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na kiłę (wskaźnik zapadalności 1,33/ ) oraz 2 przypadki rzeżączki (wskaźnik zapadalności 2,67/ ). Nie odnotowano zachorowań na kiłę wrodzoną. 21

22 HIV I AIDS Zgłoszone przypadki zachorowań na HIV i AIDS w latach na terenie miasta Mysłowice W roku 2014 nie odnotowano zachorowania na AIDS wśród mieszkańców miasta Mysłowice. Jednocześnie zarejestrowano taką samą jak w poprzednim roku liczbę nowych zakażeń HIV - 2 zgłoszenia (wskaźnik zapadalności 2,67/ ).W analizowanym okresie czasu na terenie Polski uzyskano wskaźnik zapadalności na HIV 2,76/ Szczepienia ochronne Jednym z podstawowych mechanizmów, które warunkują organizmowi człowieka prawidłowe funkcjonowanie jest odporność przeciwko chorobom zakaźnym. Uodpornienie czynne uzyskuje się m.in. przez podanie szczepień w określonym schemacie, co powoduje uruchomienie w organizmie mechanizmu mającego na celu wytworzenie odporności. W zakresie szczepień ochronnych wiodącym celem był nadzór nad punktami szczepień, nad dystrybucją szczepionek i zgłaszaniem niepożądanych odczynów poszczepiennych. W 2014 roku w Mysłowicach obowiązkowym szczepieniom podlegało dzieci i młodzieży do 20 roku życia. Odsetek uodpornionych osób waha się od 97% do 99% dla poszczególnych chorób. Uzyskanie wysokiego odsetka osób uodpornionych zapewnia ochronę przed zakażeniami również osobom, z rożnych powodów nie szczepionym, w wyniku 22

23 powstania tzw. odporności zbiorowiskowej. Niestety tak dobra sytuacja epidemiologiczna może ulec zmianie w związku z narastającym problemem osób uchylających się od obowiązku szczepień. W 2014 roku w Mysłowicach zanotowano 18 osób uchylających się od obowiązkowych szczepień ochronnych swoich dzieci. Rodzice tzw. oporni najczęściej składają pisemne oświadczenia o odmowie szczepień na Oddziale noworodkowym w Szpitalu i w Poradniach Dziecięcych. Wysłano 12 wezwań do złożenia wyjaśnień, z czego 9 osób skontaktowało się z działem szczepień PSSE, a 3 nie podjęło korespondencji. Przeprowadzono rozmowy osobiste i telefoniczne na temat korzyści wynikających z realizacji szczepień ochronnych. W 2014 r. na terenie Mysłowic w placówkach prowadzących szczepienia ochronne przeprowadzono 16 kontroli w zakresie realizacji założeń obowiązującego Programu Szczepień Ochronnych. Podczas przeprowadzonych kontroli zwracano szczególną uwagę na: stan zaszczepienia dzieci i młodzieży wg obowiązującego PSO w celu uzyskania jak najwyższego odsetka uodpornienia, wyposażenie punktów szczepień, sposób przechowywania i transportu preparatów do szczepień, sposób prowadzenia dokumentacji medycznej dotyczącej szczepień ochronnych, zgłaszalność występujących niepożądanych odczynów poszczepiennych. W minionym roku Program Szczepień Ochronnych realizowany był na terenie Mysłowic przez 20 świadczeniodawców w 25 gabinetach zabiegowych. U świadczeniodawców znajdowało się kart uodpornienia (stan na dzień 31 grudnia 2014r.) w tym kart uodpornienia dzieci i młodzieży do 20 roku życia. Od kilku lat obserwuje się systematyczny spadek liczby dzieci i młodzieży podlegających szczepieniu. 23

24 Liczba populacji 0-20 roku życia objętej Programem Szczepień Ochronnych w latach Oceniając realizację szczepień ochronnych w 2014 roku należy stwierdzić, że są one wykonane w odsetku gwarantującym korzystną sytuację epidemiologiczną w odniesieniu do wielu chorób zwalczanych poprzez szczepienia ochronne. Szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu B Szczepienie p/wzw typu B jest najlepszym sposobem zapobiegania chorobie, od czasu wprowadzenia szczepienia p/wzw typu B do PSO, w 1989 roku oraz sukcesywnego rozszerzania grup objętych szczepieniami obowiązkowymi i zalecanymi zarejestrowano wielokrotny spadek zapadalności na WZW typu B. Po przeprowadzonych szczepieniach dzieci i młodzież posiadają bardzo dobrą odporność p/wzw typu B. Szczepienia podstawowe noworodków i niemowląt wykonywane były trzema dawkami szczepionki w cyklu zbliżonym do 0; 1; 6 miesięcy. U dzieci z masą urodzeniową mniejszą niż 2000g stosuje się czterodawkowy cykl szczepienia 0; 1; 2; 12 miesięcy. Również u dzieci szczepionych zalecaną szczepionką skojarzoną (6 w 1) schemat szczepienia pierwotnego składa się z trzech dawek i dawki uzupełniającej podanej przed ukończeniem 18 miesięcy. W roku 2014 szczepienia pierwotne p/wzw typu B w 1 roku życia zostały rozpoczęte u 47,16 % populacji (299 dzieci). Stan zaszczepienia dzieci w 2 roku życia dawką uzupełniającą kształtuje się na poziomie 93,97 % (639 dzieci). 24

25 Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/wzw B Ogółem p/wzw typu B zaszczepiono 99,26 % dzieci w drugim roku życia. Dzieci, u których do tej pory nie rozpoczęto szczepień najczęściej posiadają p/wskazania lub rodzice nie wyrażają zgody na szczepienie. Szczepienie p/wzw typu B zalecane, finansowane przez pacjentów, jest najchętniej realizowanym szczepieniem przez osoby przygotowujące się do zabiegów operacyjnych i przewlekle chore nieszczepione w ramach szczepień obowiązkowych. Szczepienia p/błonicy, tężcowi i krztuścowi Podobnie jak w latach poprzednich w roku 2014 szczepienia realizowane były przy użyciu preparatów szczepionkowych finansowanych ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia, a także coraz częściej, z zastosowaniem szczepionek wysoce skojarzonych finansowanych przez rodziców. Szczepieniami pierwotnymi p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w 2014 roku objęto 57,73% populacji (366 dzieci) w 1 roku życia. W 2 roku życia szczepienie IV dawką uzupełniającą otrzymało 223 dzieci (32,79%). Ogółem liczba zaszczepionych w drugim roku życia wyniosła 668 (98,23 %). 25

26 Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w latach Dawkami przypominającymi p/błonicy i tężcowi szczepiono w 6, 14 i 19 roku życia. Kontynuacja szczepień p/krztuścowi prowadzona jest obowiązkowo u dzieci w 6 roku życia. W ramach I szczepienia przypominającego p/błonicy, tężcowi i krztuścowi zaszczepiono 577 dzieci (74,16%) z rocznika 2009, II dawką przypominającą p/tężcowi i błonicy w roczniku 2001 zaszczepiono 527 osób (85,14%), III dawką przypominającą p/tężcowi i błonicy zaszczepiono 491 osób (77,08%) z rocznika Procentowy udział dzieci w 6, 14 i 19 roku życia zaszczepionych p/błonicy i tężcowi dawkami przypominającymi w latach W 2014 roku, dzieciom które z różnych względów nie otrzymały I szczepienia przypominającego p/błonicy, tężcowi i krztuścowi, a ukończyły 7 rok życia i zostały zakwalifikowane do szczepienia, zapewniono szczepionkę z niższą zawartością antygenów krztuścowych (dtpa) finansowaną ze środków publicznych. 26

27 Szczepienia p/poliomyelitis W analizowanym roku szczepieniami p/poliomyelitis (szczepienia pierwotne) objęto 57,73% populacji (366 dzieci w 1 roku życia), szczepienie uzupełniające wykonano u 223 dzieci w drugim roku życia (32,79%). Ogółem w drugim roku życia zaszczepionych było 98,23 % (668 dzieci). Szczepienie podstawowe prowadzono przy użyciu szczepionek pojedynczych inaktywowanych (IPV) lub preparatów skojarzonych. Szczepienie przypominające u dzieci w 6 roku życia wykonano u 576 dzieci (74,04%) preparatem doustnym zawierającym żywe szczepy poliowirusów (OPV) lub szczepionką inaktywowaną. Procentowy udział dzieci w 1, 2 i 6 roku życia zaszczepionych p/poliomyelitis w latach Szczepienia p/odrze, śwince i różyczce Szczepienia obowiązkowe p/odrze, śwince i różyczce w 2014 roku obejmowały dzieci w miesiącu życia i w 10 roku życia. Systematycznie kontynuowane były szczepienia u dzieci urodzonych po 31 grudnia 1996 roku, które nie otrzymały dwóch dawek szczepionki skojarzonej. W rocznikach stan zaszczepienia wynosi powyżej 99%. Szczepienie podstawowe w 2 roku życia wykonano u 528 dzieci (77,65%) a szczepienie przypominające w 10 roku życia u 529 dzieci (80,15%). Dzieci, u których do tej pory nie rozpoczęto szczepień najczęściej posiadają p/wskazania do stosowania szczepionek żywych lub rodzice nie wyrażają zgody na szczepienie. 27

28 Procentowy udział dzieci w 2 i 10 roku życia zaszczepionych p/odrze, śwince i różyczce w latach Szczepienia p/gruźlicy W roku 2014 szczepienia p/gruźlicy wykonywano u noworodków w pierwszej dobie po urodzeniu preparatem BCG w ampułkach 10 dawkowych. Procentowy udział dzieci w pierwszej dobie życia zaszczepionych przeciwko gruźlicy w latach U dzieci z niską masą ciała poniżej 2000g oraz w ciężkim stanie po urodzeniu, odraczano wykonania szczepienia p/gruźlicy w pierwszej dobie życia, szczepionkę podawano w następnym możliwym terminie po ustąpieniu p/wskazań. Szczepienia po 14 dniu życia do 15 lat wykonywano najczęściej u dzieci przybywających do Polski z państw, w których nie prowadzi się szczepień przeciw gruźlicy. Dzieci, u których do tej pory nie zrealizowano 28

29 szczepień najczęściej posiadają p/wskazania do wykonania szczepienia lub rodzice nie wyrażają zgody na szczepienie. Szczepienia p/haemophilus influenzae typu b W roku 2014 szczepienia przeciw inwazyjnemu zakażeniu haemophilus influenzae typu b realizowane były przy użyciu preparatów szczepionkowych finansowanych ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia lub z zastosowaniem szczepionek wysoce skojarzonych finansowanych przez rodziców. Szczepieniami pierwotnymi p/haemophilus influenzae typu b w 2014 roku objęto 57,73% populacji (366 dzieci) w 1 roku życia. W 2 roku życia szczepienie uzupełniające otrzymało 223 dzieci (32,79%). Ogółem liczba zaszczepionych w drugim roku życia wyniosła 668 (98,23 %). Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych przeciwko haemophilus influenzae typu b w latach Stan wykonania szczepień obowiązkowych w 3 roku życia W ramach Programu Szczepień Ochronnych zestawienie wszystkich obowiązkowych szczepień wykonanych w 3 roku życia, to tzw. zamknięcie szczepień podstawowych. Na poniższym wykresie można zaobserwować, iż z wyjątkiem szczepień p/odrze, śwince i różyczce, wszystkie obowiązkowe szczepienia ochronne wykonane są na 29

30 poziomie ponad 99%. Szczepienia p/odrze, śwince i różyczce realizowane były przy użyciu szczepionek skojarzonych, zawierających atenuowane wirusy. Szczepienia podstawowe powinny być wykonane zgodnie z obowiązującym PSO u dziecka w 2 roku życia. Dzieci były najczęściej odraczane od tego szczepienia z powodów neurologicznych, zaburzeń odporności, p/wskazań do stosowania żywych szczepionek, uczuleń, stanów infekcyjnych i zaostrzonych stanów chorób przewlekłych. Jest to również szczepienie, któremu najczęściej przeciwni są rodzice z tzw. środowisk opornych. Stan zaszczepienia dzieci w 3 r.ż. dane skumulowane za 2014r. Zalecane szczepienia ochronne W roku 2014 szczepienia zalecane niefinansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Właściwego do Spraw Zdrowia realizowano zgodnie z wytycznymi Programu Szczepień Ochronnych. Szczepienia p/grypie sezonowej W 2014 roku na terenie Mysłowic realizowano akcje szczepień zalecanych p/grypie organizowane i finansowane przez Urząd Miasta Mysłowice: 30

31 Lp. Rodzaj szczepienia/ PROGRAM 1. Szczepienia profilaktyczne przeciwko grypie osób po 65 roku życia Grupa docelowa zgodnie z założeniami programu Mieszkańcy Mysłowic po 65 roku życia Organizator akcji Miasto Mysłowice/ Fundacja Unia Bracka Ilość osób uodpornionych w ramach akcji 795 w tym kobiety: 387 mężczyźni: 408 Szczepienia zalecane organizowane i finansowane przez Urząd Miasta Mysłowice Wielkość populacji podlegającej szczepieniu zgodnie z założeniami programu/ zawartej umowy 1100 Ogółem na terenie Mysłowic w roku 2014 zaszczepiono 1896 osób. Na liczbę składają się szczepienia wykonane w punktach szczepień na terenie miasta szczepionkami zakupionymi przez pacjentów, szczepienia finansowane przez Urząd Miasta oraz szczepienia tzw. wyjazdowe, realizowane na zasadzie umów zakładów pracy z podmiotami leczniczymi. Liczba zaszczepionych p/grypie w latach r. Szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu A Szczepienia p/wzw typu A zalecane są zgodnie z PSO dla osób wyjeżdżających do krajów o wysokiej endemiczności, osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji 31

32 żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz dzieciom i młodzieży które nie chorowały na WZW typu A. Liczba osób zaszczepionych przeciwko WZW typu A jest wyższa niż w latach ubiegłych i dotyczy głównie osób powyżej 20 roku życia (tylko 4,3% stanowią osoby młodsze). Osoby te najczęściej były szczepione z powodu wyjazdów w strefy zagrożenia tą chorobą. Szczepienia realizowano preparatami pojedynczymi i skojarzonymi (p / WZW A i B). Liczba zaszczepionych p/wzw A w latach r. Szczepienia p/ Neisseria meningitidis Szczepionkę przeciw meningokokom poleca się m.in. osobom pozostającym w bliskim kontakcie z osobami chorymi na inwazyjną chorobę meningokokową. Celem stosowania szczepień przeciw meningokokom jest zapobieganie inwazyjnym postaciom chorób meningokokowych oraz innym zakażeniom wywołanym przez serotypy zawarte w szczepionkach. Dodatkowo szczepienia (zwłaszcza preparatami skoniugowanymi) mają wpływ na zmniejszenie częstości nosicielstwa i wywołania zjawiska odporności zbiorowiskowej. W 2014 roku zaszczepiono 50 osób w grupie wiekowej od 0-19 lat, szczepienia były finansowane przez pacjentów. 32

33 Liczba zaszczepionych p/ Neisseria Meningitidis w latach r. Szczepienia p/tężcowi Zachorowania na tężec wśród osób nie zaszczepionych, pomimo postępu medycyny charakteryzują się wysoką śmiertelnością, stosowanie szczepienia p/tężcowi ma na celu ochronę indywidualną przed zachorowaniem. W 2014 roku do obowiązkowych szczepień po ekspozycyjnych po zranieniu wykorzystywana była szczepionka pojedyncza, szczepienia zalecane przed ekspozycyjne realizowano głównie przy użyciu szczepionek skojarzonych, ogółem zaszczepiono 1430 osób. Liczba zaszczepionych p/ tężcowi w latach r. 33

34 Szczepienia p/durowi brzusznemu Szczepienia przeciw durowi brzusznemu na obszarach nie endemicznych, takich jak Polska mają na celu zapobieganie zachorowaniom wśród osób z grup wysokiego ryzyka m.in. na stanowiskach pracy przy usuwaniu odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych. Szczepienie jest również zalecane osobom wyjeżdżającym do rejonów endemicznego występowania zachorowań na dur brzuszny. W 2014 roku realizowano szczepienia preparatami pojedynczymi (Ty i Typhim Vi) i szczepionką durowo-tężcową (TyT), zaszczepiono 26 osób. Liczbę zaszczepionych stanowiły wyłącznie osoby powyżej 20 roku życia. Liczba zaszczepionych p/ durowi brzusznemu w latach r. Szczepienia p/błonicy Od czasu wprowadzenia szczepionki przeciwbłoniczej, toksoid błoniczy jest jej podstawą czynnikiem immunogennym, który wyzwala swoistą ochronną odpowiedź humoralną u szczepionego człowieka. Dodatkowym celem stosowania szczepionki przeciwbłoniczej jest osiągnięcie poprzez masowe szczepienia odporności zbiorowiskowej w szczepionej populacji. W wyniku przeprowadzonych szczepień dzieci i młodzież posiadają bardzo dobrą odporność. U osób dorosłych odporność jest mniejsza z powodu braku stymulacji antygenowej przez naturalny kontakt z zarazkiem oraz sporadyczne podawanie dawek przypominających. W 2014 roku w ramach szczepień zalecanych zaszczepiono 13 osób 34

35 p/błonicy preparatami skojarzonymi, 77% zaszczepionych stanowią osoby powyżej 30 roku życia. Liczba zaszczepionych p/ błonicy w latach r. Szczepienia p/streptococcus pneumoniae Wśród zakażeń wywołanych przez pneumokoki dominująca formą kliniczną są m.in. zakażenia układu oddechowego oraz zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Zachorowania na inwazyjną chorobę pneumokokową charakteryzują się wysoką śmiertelnością, a także wystąpieniem poważnych powikłań, szczególnie wśród małych dzieci i osób w podeszłym wieku. Obecność aż 90 serotypów wśród pneumokoków ogranicza możliwość zapobiegania przez szczepienia wszystkim zakażeniom wywołanym przez te patogeny. W 2014 roku realizowano ze środków publicznych szczepienia p/pneumokokom u dzieci od 2 miesiąca życia do ukończenia 12 miesięcy urodzonych przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży lub urodzonych z masą poniżej 2500g, a także u dzieci do ukończenia 5 roku życia z wybranych grup ryzyka zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem tych zakażeń. Do realizacji szczepień obowiązkowych zakupione były dwa rodzaje preparatów: szczepionka 10-walentna i 13-walentna. Szczepionki przeciw pneumokokom występują wyłącznie jako preparaty pojedyncze, poliwalentne i były najchętniej kupowanymi przez rodziców szczepionkami zalecanymi dla dzieci. W 2014 roku największą liczbę wśród zaszczepionych stanowiły dzieci w wieku 0-4 lat (304 dzieci co stanowi ponad 94,7% liczby zaszczepionych ogółem). 35

36 Liczba zaszczepionych p/pneumokokom w latach r. Szczepienia p/ospie wietrznej Ospa wietrzna jest jedną z najbardziej zaraźliwych chorób zakaźnych, dlatego podobnie jak w latach ubiegłych była najczęściej rejestrowaną chorobą zakaźną wieku dziecięcego. W przebiegu zachorowania na ospę wietrzną może dochodzić do poważnych powikłań. Stosowanie szczepionki p/ospie wietrznej zapobiega rozprzestrzenianiu się tej choroby, a także m.in. chroni pacjentów z grup podwyższonego ryzyka. W 2014 roku szczepienia wykonywano obowiązkowo ze środków publicznych u dzieci do ukończenia 12 roku życia narażonych na zakażenie ze względów środowiskowych, zwłaszcza w domach dziecka, domach opieki długoterminowej, żłobkach i innych instytucjach opiekuńczych, a także u dzieci do ukończenia 12 roku życia z wybranych grup ryzyka zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem zakażenia. Grupę osób, u których wykonano szczepienie zalecane p/ospie wietrznej stanowią głównie dzieci, ogółem zaszczepiono 98 osób. 36

37 Liczba zaszczepionych p/ospie wietrznej w latach r. Szczepienia p/biegunce rotawirusowej Zachorowania na biegunki rotawirusowe w większości występują u niemowląt i małych dzieci. Niemowlęta są również najbardziej podatne na ciężkie postacie choroby i wymagają zwykle leczenia szpitalnego. W Polsce szczepienia te realizowane są jako szczepienia zalecane, dlatego ich rola ogranicza się do indywidualnej ochrony szczepionych dzieci. Szczepionki powodują uodpornienie przeciw wybranym typom rotawirusów (odpowiedzialnych za najgroźniejsze postacie choroby), dlatego można się spodziewać jedynie wpływu szczepień na obniżenie liczby hospitalizacji i ewentualnych powikłań z powodu ciężkich biegunek, natomiast szczepienia nie będą miały wpływu na zapadalność na biegunki rotawirusowe o łagodniejszym przebiegu. W 2014 roku zgodnie z PSO szczepienia zalecane były dzieciom do 24 tygodnia życia (wyłącznie rodzice pokrywali koszt szczepionki), preparatem doustnym podawanym jednocześnie ze szczepieniami obowiązkowymi. Zaszczepiono ogółem 165 niemowląt. 37

38 Liczba zaszczepionych p/biegunce rotawirusowej w latach r. Szczepienia p/kleszczowemu zapaleniu mózgu Szczepionka przeciw KZM jest dedykowana dla osób z grup ryzyka przebywających stale lub okresowo na terenach endemicznego występowania wirusa KZM. Zgodnie z PSO szczepienie jest zalecane osobom z grup najwyższego ryzyka tj. pracownikom leśnym, stacjonującemu wojsku, funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej, rolnikom, młodzieży odbywającej praktyki oraz turystom i uczestnikom obozów i kolonii. W roku 2014 zaszczepiono 40 osób (80% stanowią osoby poniżej 20 roku życia). Liczba zaszczepionych p/kleszczowemu zapaleniu mózgu w latach r. 38

39 Szczepienia p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego Szczepionka p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego powoduje uodpornienie przeciwko najbardziej onkogennym typom wirusa. Celem stosowania szczepionki jest głównie zapobieganie dysplazji szyjki macicy wysokiego stopnia oraz rakowi szyjki macicy, a także brodawkom zewnętrznych narządów płciowych. W 2014 roku zaszczepiono 9 osób poniżej 20 roku życia. Liczba zaszczepionych p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego w latach r. Szczepienia p/żółtej gorączce Na terenie Polski zarejestrowana jest jedna szczepionka przeciw żółtej gorączce posiadająca rekomendacje WHO. Szczepionka jest stosowana w celu zapobiegania zachorowaniom na żółtą gorączkę wśród osób podróżujących lub mieszkających na terenach endemicznych Afryki i Ameryki Południowej. W 2014 roku szczepienia wykonano u 4 osób (powyżej 19 roku życia) zgodnie z zaleceniami Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych. Szczepienia udokumentowano w Międzynarodowej Książeczce Szczepień. 39

40 Liczba zaszczepionych p/żółtej gorączce w latach r. Szczepienia p/krztuścowi Informacja o wykonanych szczepieniach p/krztuścowi we wszystkich przedziałach wiekowych (nie tylko dzieci objętych szczepieniami obowiązkowymi) zamieszczono w sprawozdaniu ze szczepień ochronnych za rok 2014 (MZ-54) dopiero po raz drugi. Szczepienia zalecane p/krztuścowi realizowano preparatami skojarzonymi (dtpa i dtpa + polio) u 21 osób. Ponad 52% zaszczepionych stanowią osoby w 14 i 19 roku życia, które w miejsce obowiązkowej dawki przypominającej p/tężcowi i błonicy zakupili preparat zalecany z komponentą krztuścową. Pozostałe osoby zaszczepione to głównie osoby wyjeżdżające do różnych krajów świata. Liczba osób zaszczepionych p/krztuścowi dawką przypominającą w latach r. 40

41 Niepożądane Odczyny Poszczepienne W Polsce w ciągu ostatnich lat można zauważyć znaczny wzrost zainteresowania społeczeństwa niepożądanymi odczynami poszczepiennymi. Nadzór nad niepożądanymi odczynami poszczepiennymi (NOP) prowadzony jest w oparciu o rzetelną rejestrację przypadków i współpracę z lekarzami. Na podstawie prowadzonego nadzoru prowadzone są badania epidemiologiczne mające na celu ustalenie związków między szczepieniami, a przypisywanymi im odczynami. Reakcje organizmu na podanie szczepionki, najczęściej o łagodnym charakterze, mogą w rzadkich przypadkach przebiegać w postaciach poważnych lub ciężkich, a nawet zagrażających życiu. W 2014 roku zgłoszono ogółem 9 przypadków NOP, które wystąpiły po podaniu jednej lub kilku szczepionek jednocześnie. Wszystkie przypadki zostały zakwalifikowane przez lekarzy jako odczyny łagodne. Liczba zgłoszonych niepożądanych odczynów poszczepiennych w latach r. 41

42 II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w roku 2014 sprawował bieżący nadzór sanitarny nad 133 podmiotami leczniczymi, w których przeprowadzono ogółem 122 kontrole stanu sanitarnego. Nadzór sanitarny prowadzony był nad podmiotami leczniczymi udzielającymi stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych, ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych i praktykami zawodowymi, tj: 2 szpitalami; 50 przychodniami, ośrodkami zdrowia, poradniami, ambulatoriami; 7 zakładami badań diagnostycznych i medycznymi laboratoriami diagnostycznymi; 3 zakładami rehabilitacji, 5 innymi podmiotami leczniczymi (w tym pogotowia i pracownie protetyki); 31 indywidualnymi praktykami lekarskimi ogółem; w tym 21 indywidualnymi praktykami lekarzy dentystów; 14 indywidualnymi specjalistycznymi praktykami lekarskimi ogółem; 1 grupową praktyką lekarską ogółem; 4 indywidualnymi specjalistycznymi praktykami lekarzy dentystów; 1 grupową praktyką lekarzy dentystów; 3 indywidualnymi praktykami pielęgniarek i położnych; 3 grupowymi praktykami pielęgniarek i położnych; 9 innymi praktykami. 42

43 Podmioty lecznicze zbiorczo na terenie miasta Mysłowice. Dostosowanie podmiotów leczniczych do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 112 poz. 739.) w roku 2014 analogicznie jak w latach ubiegłych sprawdzano na wniosek podmiotów leczniczych podczas czynności kontrolnych, które skutkowały wydaniem decyzji administracyjnych odnośnie spełnienia wymogów w/w rozporządzenia. W powyższym zakresie PPIS w Katowicach w roku 2014 przeprowadził 43 kontrole na wniosek stron i wydał: 4 decyzje - celem rejestracji praktyk w Śląskiej Izbie Lekarskiej, 26 decyzji, w tym 2 dotyczące szpitali i 24 dotyczące pozostałych podmiotów leczniczych - celem rejestracji w Urzędzie Wojewódzkim. 43

44 1. Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą Szpitale W roku 2014 na terenie miasta Mysłowice działalność leczniczą prowadziły 2 szpitale, w których przeprowadzono 19 kontroli. W Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Szpital nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia przy ul. Bytomskiej 41, przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych w zakresie oceny stanu sanitarnego, a w szczególności opracowania i stosowania procedur, zaopatrzenia w materiały sterylne, postępowania z odpadami u wytwórcy oraz wyposażenia punktu szczepień i zasad prowadzania dokumentacji szczepień ochronnych. W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono brak nadzoru nad realizacją procedury dekontaminacji wyrobów medycznych oraz nieprawidłowy stan sanitarno higieniczny powierzchni mebli, lodówki do przechowywania leków i sufitów w Oddziale Wewnętrznym oraz powierzchni parapetów okiennych w pakowalni materiałów w Punkcie Sterylizacji W związku z powyższym PPIS w Katowicach wydał decyzję administracyjną nakazując usunięcie uchybień. Część zarządzeń decyzji zostało wykonanych w wyznaczonym terminie. Termin realizacji zarządzeń dotyczących doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno higienicznego powierzchni sufitów w pomieszczeniach higieniczno - sanitarnych dla kobiet w Oddziale Wewnętrznym, na wniosek strony został wyznaczony na dzień r. W Mysłowickim Centrum Zdrowia Sp. z o.o. przy ul. Mikołowskiej 1, przeprowadzono 13 kontroli sanitarnych w zakresie oceny stanu sanitarnego, a w szczególności opracowania i stosowania procedur, zaopatrzenia w materiały sterylne, postępowania z odpadami u wytwórcy oraz wyposażenia punktu szczepień i zasad prowadzenia dokumentacji szczepień ochronnych. Podczas kontroli stwierdzono nieprawidłowości w zakresie: braku opracowanych i wdrożonych procedur, nieprawidłowy stan sanitarno higieniczny: - powierzchni mebli i wyposażenia, - podłóg, - stolarki drzwiowej, - ścian i sufitów, 44

45 nieprawidłowo opracowanych procedur: - dekontaminacji wyrobów medycznych, - postępowania z bielizną, - postępowania po ekspozycji zawodowej, braku zgłoszenia podejrzenia zakażenia układu pokarmowego, kontroli wewnętrznych. W związku z powyższym PPIS w Katowicach osobę odpowiedzialną ukarał mandatem karnym oraz wydał 2 decyzje administracyjne nakazując usunięcie stwierdzonych uchybień. Część zarządzeń decyzji zostało wykonanych w wyznaczonym terminie - odnowiono przez pomalowanie ściany i sufity pomieszczeń Oddziału Noworodkowego i Oddziału Ginekologiczno Położniczego oraz niektóre pomieszczenia w Oddziale Wewnętrznym. Termin wykonania zarządzeń dotyczących doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno higienicznego powierzchni: ścian, sufitów i podłóg w niektórych salach chorych, stolarki drzwiowej w Oddziale Dermatologii oraz powierzchni ścian i sufitów Izby Przyjęć, na wniosek strony został wyznaczony na dzień r. Ponadto, w podmiocie był kontynuowany kompleksowy remont Zespołu Porodowego. System kontroli zakażeń szpitalnych W roku 2014 przeprowadzono kontrole w obydwu szpitalach prowadzących działalność leczniczą na terenie miasta Mysłowice. Kwalifikacje członków zespołów kontroli zakażeń szpitalnych były zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. W obiektach zapewniono warunki izolacji pacjentów z podejrzeniem lub chorobą wywołaną czynnikami alarmowymi oraz możliwość wykonywania badań laboratoryjnych mikrobiologicznych, w tym identyfikację biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących zakażenia i choroby zakaźne w ciągu całej doby. W każdym ze szpitali powołano zespół ds. polityki antybiotykowej, który prowadził nadzór nad receptariuszem szpitalnym uwzględniającym wytyczne stosowania antybiotyków w wybranych sytuacjach klinicznych. Dokonywana była ocena ryzyka wystąpienia zakażenia przy przyjęciu pacjenta do szpitala. 45

46 W Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Szpital nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia przy ul. Bytomskiej 41 monitoring zakażeń szpitalnych był prowadzony w formie czynnej poprzez m.in. codzienny przegląd wyników badań mikrobiologicznych oraz kart gorączkowych hospitalizowanych pacjentów. W Mysłowickim Centrum Zdrowia Sp. z o.o. przy ul. Mikołowskiej 1 monitoring zakażeń szpitalnych prowadzono w formie biernej poprzez m.in. analizę dokumentacji pacjenta oraz prowadzenie indywidualnych karty rejestracji zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych. W szpitalach prowadzone były wykazy zranień ostrymi narzędziami przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. W każdym ze szpitali zarejestrowano po 1 przypadku ekspozycji wśród personelu. Zespoły kontroli zakażeń szpitalnych przeprowadzały szkolenia personelu oraz kontrole wewnętrzne w zakresie poprawności jak i skuteczności realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. W wyniku przeprowadzonych kontroli w zakresie funkcjonowania systemu kontroli zakażeń szpitalnych analogicznie jak w roku poprzednim nieprawidłowości stwierdzono w Mysłowickim Centrum Zdrowia Sp. z o.o. przy ul. Mikołowskiej 1 i dotyczyły one braku zgłoszeń zakażeń układu pokarmowego do PPIS w Katowicach oraz niewłaściwego przeprowadzania kontroli wewnętrznych. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym. Podobnie jak w roku ubiegłym, w roku 2014 w szpitalach na terenie Mysłowic nie stwierdzono ognisk epidemicznych. Podmioty lecznicze udzielające ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych W ramach bieżącej działalności prowadzono nadzór nad 65 podmiotami leczniczymi udzielającymi ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych, w 2014r. skontrolowano 45 podmiotów, w których przeprowadzono 58 kontroli. Kontrole sanitarne przeprowadzane były w zakresie oceny stanu sanitarnego, a w szczególności opracowania i stosowania procedur związanych z zapobieganiem szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych, w związku z udzielanymi świadczeniami medycznymi. Nieprawidłowości stwierdzono w 4 obiektach i dotyczyły one: niewłaściwie opracowanych procedur: 46

47 - dekontaminacji wyrobów medycznych, powierzchni pomieszczeń i wyposażenia, - postępowania po ekspozycji na zakażenia wirusowe przenoszone drogą HCV, HBV i HIV, - dekontaminacji rąk, braku opracowanej i wdrożonej procedury używania odpowiednich do rodzaju i stopnia narażenia środków ochrony indywidualnej W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami PPIS w Katowicach wydał zalecenia pokontrolne. Kontrole sprawdzające wykazały usunięcie wszystkich stwierdzonych uchybień. Od kilku lat obserwowana jest zdecydowana poprawa zarówno w zakresie opracowania, jak i realizacji obowiązujących procedur w podmiotach leczniczych. Praktyki zawodowe W 2014r. PPIS w Katowicach sprawował nadzór nad 66 praktykami zawodowymi. Przeprowadzono 11 kontroli stanu sanitarno - higienicznego, w tym stosowania procedur zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Nieprawidłowości stwierdzono w 1 praktyce. Uchybienia dotyczyły: niewłaściwego opracowania i realizowania procedury dekontaminacji pomieszczeń i urządzeń, dekontaminacji rąk, postępowania z odpadami medycznymi, braku opracowanych i wdrożonych procedur - bezpiecznego postępowania z ostrymi narzędziami medycznymi, używania odpowiednich do stopnia narażenia środków ochrony indywidualnej oraz brak przeprowadzanych okresowych kontroli wewnętrznych. Za stwierdzone nieprawidłowości PPIS w Katowicach nałożył mandat karny oraz wydał zalecenia, które zostały w usunięte w wyznaczonym terminie. 2.Podmioty lecznicze jako zakłady pracy W roku 2014 był prowadzony również nadzór nad podmiotami leczniczymi w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących ogólnych wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy, stosowania niebezpiecznych substancji, ich mieszanin, czynników rakotwórczych i szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy. Na terenie miasta skontrolowano 3 podmioty lecznicze, w tym 1 szpital i 2 przychodnie. W wyniku przeprowadzonych kontroli nieprawidłowości nie stwierdzono. 47

48 III. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014r. prowadził nadzór w zakresie urzędowej kontroli żywności, sprawdzając spełnienie przez podmioty gospodarcze na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności wymagań ujętych w prawie żywnościowym. Kontrole żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością przeprowadzane były zgodnie z przyjętym harmonogramem kontroli oraz w każdy przypadku podejrzenia lub uzyskania informacji o uchybieniach zagrażających zdrowiu lub życiu. Działania kontrolne prowadzono w zakładach produkcji żywności, obiektach obrotu żywnością, żywienia zbiorowego oraz w wytwórniach i miejscach obrotu materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, a także w miejscach produkcji i obrotu kosmetykami. W minionym roku w Mysłowicach w 694 obiektach figurujących w ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach przeprowadzono 748 kontroli sanitarnych. Obiekty objęte nadzorem PPIS w Katowicach 48

49 Stan sanitarno higieniczny w nadzorowanych obiektach z roku na rok ulega poprawie. W 2014r. w wyniku kontroli PPIS w Katowicach wydał 10 decyzji represyjnych. Zarządzenia 4 z nich zostały wykonane, a pozostałe pozostają w trakcie realizacji. Nie wydano decyzji unieruchomienia obiektu. W 2014 roku co 74 kontrola kończyła się wydaniem decyzji administracyjnej, w roku 2012 i w roku co 55 kontrola. Zmniejszyła się również liczba stwierdzanych uchybień skutkujących nałożeniem mandatu. Za brak bieżącego porządku i czystości w 32 przypadkach właścicieli obiektów ukarano mandatem karnym, na łączną kwotę 3 800,00 zł. Statystycznie w roku 2014 co - 23 kontrola skutkowała nałożeniem mandatu karnego, w roku 2013 co - 19 kontrola była zakończona mandatem, podczas gdy w roku 2012 co - 18 kontrola. Kontrole Decyzje represyjne Mandaty Zakłady produkcyjne Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Wytwórnie kosmetyków, przedmiotów użytku i miejsca ich obrotu RAZEM Zestawienie działań kontrolnych w latach w poszczególnych grupach obiektów. 49

50 Porównanie ilości wydanych decyzji represyjnych w poszczególnych grupach obiektów w latach Porównanie ilości nałożonych mandatów karnych w poszczególnych grupach obiektów w latach Jakość zdrowotna środków spożywczych, przedmiotów do kontaktu z żywnością, kosmetyków oraz suplementów diety W trakcie bieżącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań laboratoryjnych 87 prób żywności, przedmiotów do kontaktu z żywnością i kosmetyków oraz 2 próby suplementów diety. We wszystkich przypadkach uzyskano wyniki prawidłowe. 50

51 Badania prób żywności Zakres badań obejmował parametry mikrobiologiczne, chemiczne, organoleptyczne, obecność zanieczyszczeń, w tym szkodników i ich pozostałości, oraz oznakowanie. Przebadano ogółem pod względem: mikrobiologicznym 36 prób, chemicznym 17 prób, organoleptycznym 18 prób, obecności zanieczyszczeń biologicznych i fizycznych 16 prób. Porównanie ilości próbek żywności i przedmiotów użytku pobranych i kwestionowanych w latach Wszystkie uzyskane wyniki były prawidłowe. W roku 2013, kwestionowano 3 próby tj. 3,4%, a w roku próby, co stanowi 3,2%. W 2014 roku w zakresie oznakowania oceniono 59 prób środków spożywczych. Aktualnym przepisom dotyczącym oznakowania środków spożywczych nie odpowiadało 12 próbek (tj. 20,3%). Stwierdzone nieprawidłowości to: nazwa, data minimalnej trwałości oraz zawartość netto środka spożywczego nie były umieszczane w tym samym polu widzenia; nieczytelne dla konsumenta napisy dotyczące składu środka spożywczego; niewłaściwie podane nazwy funkcji technologicznych dozwolonych substancji dodatkowych; niewłaściwe oznakowanie wartością odżywczą; brak oznakowania w języku polskim. 51

52 Nadzór nad przedmiotami użytku i kosmetykami W 2014 roku przeprowadzono 2 kontrole w miejscach obrotu kosmetykami. Stan sanitarno - higieniczny tych obiektów nie budził zastrzeżeń. Rodzaj obiektu Liczba obiektów prowadzących działalność Rok 2013 Rok 2014 Wytwórnie ogółem 1 1 w tym: - materiałów i wyrobów przeznaczonych do 0 0 kontaktu z żywnością - produkcji, konfekcjonowania kosmetyków 1 1 Miejsca obrotu ogółem 4 4 w tym: - materiałami i wyrobami przeznaczonymi do 0 0 kontaktu z żywnością - kosmetykami 4 4 Wytwórnie i miejsca obrotu przedmiotami użytku i kosmetykami w latach Suplementy diety W rejestrze obiektów prowadzonym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach figurują 2 hurtownie suplementów diety oraz 7 punktów sprzedaży w aptekach, sklepach zielarskich. W roku 2014 przeprowadzono 7 kontroli sanitarnych w tych obiektach i były one bezusterkowe. W ramach prowadzonego nadzoru pobrano do badań laboratoryjnych 2 próby suplementów diety w celu oznaczenia substancji dodatkowych, w tym substancji słodzących. Uzyskano wyniki prawidłowe. 2. Powiadomienia typu RASFF System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF) to system przekazywania informacji między urzędami ds. kontroli żywności. 52

53 W przypadku zidentyfikowania jakiegokolwiek zagrożenia zdrowia konsumentów umożliwia on sprawne i szybkie przekazywanie informacji, które są oceniane i jeżeli istnieje zagrożenie zdrowia konsumentów podejmowane są działania określone procedurami. W roku 2014 otrzymano łącznie 45 powiadomień alarmowych i informacyjnych w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych RASFF. Przyczynami dla których dany produkt został zgłoszony do systemu RASFF było m.in.: stwierdzenie fragmentów szkła w wyrobie piekarniczym; stwierdzenie glutenu w produktach bezglutenowych; przekroczenie parametrów mikrobiologicznych w produktach tj. tatar wołowy, filet z kurczaka i podroby, gulasz wieprzowy z szynki schłodzonej, mięso mielone z szynki, kiełbasa, bazylia suszona; zawartość nieautoryzowanych substancji w suplementach diety; migracja formaldehydu z naczyń z tworzyw sztucznych, kadmu i ołowiu z naczyń szklanych oraz cyny ze sprzętu kuchennego; przekroczenie dopuszczalnego poziomu pestycydów w herbacie; przekroczenie dopuszczalnego poziomu metali w produktach; przekroczone poziomy substancji dodatkowych oraz mikotoksyn w produktach. W obiektach monitorowano proces wycofywania tych produktów z obrotu handlowego. W większości przypadków producenci lub dystrybutorzy sami podejmowali takie działania. Kategorie produktów Powiadomienia alarmowe Powiadomienia informacyjne Ryby i przetwory rybne 2 0 Mięso i przetwory mięsne 3 2 Przetwory zbożowo - mączne 9 0 Warzywa i owoce 0 1 Wyroby piekarnicze i cukiernicze 1 0 Bakalie 1 1 Herbaty i kawa 1 1 Wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością 2 1 Suplementy diety 4 11 Inne (wiśnie koktajlowe z ogonkami, olej kokosowy do smażenia, borowik suszony, bazylia suszona, 3 2 gruszki połówki z lekkim syropie) Razem

54 W 2014r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zgłosił do Systemu RASFF 3 produkty: gulasz wieprzowy z szynki schłodzonej - z powodu zanieczyszczeń mikrobiologicznych; mięso mielone z szynki - z powodu zanieczyszczeń mikrobiologicznych; kasza gryczana prażona cała ze względu na przekroczenie poziomu mikotoksyn ochratoksyny A. 3. Zakłady produkcyjne W ewidencji PPIS w Katowicach w minionym roku figurowało 28 obiektów produkcyjnych działających na terenie miasta tj.: 1 wytwórnia lodów, 17 piekarni, 2 ciastkarnie, 5 zakładów garmażeryjnych 3 inne wytwórnie żywności. Piekarnia w Mysłowicach (zdjęcie; Źródło własne) W 2014r. przeprowadzono w nich 35 kontroli sanitarnych, nałożono 1 mandat karny. Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 1 decyzję administracyjną zarządzając przywrócenie właściwego stanu sanitarnego. 54

55 W obiektach tych pobrano 6 prób do badań laboratoryjnych i uzyskano wyniki niekwestionowane. 4. Obiekty obrotu żywnością PPIS w Katowicach w 2014r. nadzorował 429 obiektów obrotu żywnością tj.: 267 sklepów spożywczych, w tym 4 super- i hipermarkety, 53 kioski, 39 magazynów hurtowych, 29 środków transportu, 21 obiektów ruchomych i tymczasowych, 20 innych obiektów obrotu żywnością. W obiektach obrotu żywnością przeprowadzono 467 kontroli sanitarnych, nałożono 24 mandaty karne na łączną kwotę 2 800,00zł. Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 8 decyzji administracyjnych celem wyegzekwowania właściwego stanu sanitarnego. Statystycznie w 2014r. co - 19 kontrola wymagała nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego, w 2013r. co - 20 kontrola. Nadal najczęściej stwierdzano uchybienia: niewłaściwe eksponowanie i przechowywanie środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie, oferowanie do sprzedaży środków spożywczych bez prawidłowych oznaczeń, sprzedaż środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia, niezachowane higieniczne warunki przy sprzedaży środków spożywczych sprzedawanych luzem, niesystematyczne prowadzenia dokumentacji GHP, zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń lub sprzętu. W obiektach obrotu żywnością pobrano do badań laboratoryjnych 81 prób żywności i uzyskano wszystkie wyniki prawidłowe. W roku 2014 kontynuowano akcję Ocena stanu sanitarnego wózków oraz koszyków w sklepach spożywczych woj. śląskiego. W ramach tej akcji skontrolowano 3 sklepy spożywcze i nie stwierdzono nieprawidłowości. 55

56 Ponadto przeprowadzono 20 kontroli w obiektach handlowych, w trakcie których sprawdzono znakowanie produktów bezglutenowych będących w sprzedaży i stwierdzono, że było ono prawidłowe. W placówkach sprzedających grzyby świeże lub suszone sprawdzano atesty wydane na grzyby świeże oraz oznakowanie grzybów suszonych. Uchybień nie zaobserwowano. Ponadto w sezonie jesiennym przeprowadzono 10 ocen grzybów świeżych oraz wystawiono 1 atest na grzyby suszone. Super- i hipermarkety oraz sklepy należące do sieci: Żabka, Biedronka, Lidl. Na terenie miasta działają 4 supermarkety, w których przeprowadzono 23 kontrole sanitarne tj. średnio 6 w obiekcie. Z uwagi na fakt, że w obiektach tych zgromadzona jest duża ilość towarów przeznaczona dla masowego konsumenta, częstotliwość kontroli w nich była większa Stan sanitarno higieniczny obiektów oceniono jako dobry. W wyniku prowadzonego nadzoru nałożono tylko 1 mandat karny, a mianowicie za brak czystości w urządzeniach chłodniczych i w pomieszczeniach magazynowych. W 12 sklepach należących do sieci Żabka przeprowadzono łącznie 23 kontrole sanitarne, nałożono 3 mandaty karne na kwotę 700,00 zł, za wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia oraz niezachowanie bieżącego stanu sanitarno-porządkowego w obiektach. Ponadto wydano 1 decyzję administracyjną zarządzając przywrócenie prawidłowego stanu sanitarno - technicznego obiektu. W 8 sklepach sieci Biedronka przeprowadzono 18 kontroli sanitarnych, wydano 1 decyzję administracyjną zarządzającą przywrócenie właściwego stanu technicznego ścian i sufitów oraz wyposażenia sklepu. W 1 obiekcie zastosowano mandat karny w wysokości 100,00zł. za brak bieżącego porządku w pomieszczeniu do przechowywania pieczywa do odpieku. W 1 sklepie sieci LIDL przeprowadzono 2 kontrole sanitarne i nie stwierdzono naruszenia wymagań odnośnie stanu sanitarno - higienicznego. 56

57 Targowiska i obiekty tymczasowe Na terenie Mysłowic działają 3 targowiska, gdzie prowadzona jest sprzedaż detaliczna środków spożywczych w 23 kioskach. Na terenie targowisk zapewniony jest dostęp do bieżącej ciepłej i zimnej wody oraz wydzielonego WC dla zatrudnionych osób. Stan sanitarny obiektów zlokalizowanych na targowiskach oceniono w trakcie 22 kontroli, podczas których najczęściej stwierdzanymi nieprawidłowościami było: przechowywanie środków spożywczych w niewłaściwych warunkach temperaturowych oraz niezabezpieczonych przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi, brak czystości i porządku w obiektach, brak dokumentacji GHP. Celem wyegzekwowania właściwego stanu sanitarnego wydano zalecenia doraźne oraz nałożono 3 mandaty karne na łączną kwotę 200,00zł. 5. Zakłady żywienia zbiorowego Na terenie miasta w 2014r. działały 232 zakłady żywienia zbiorowego, mianowicie: 56 barów i restauracji, 121 pubów i punktów małej gastronomii, 14 stołówek szkolnych, 28 stołówek przedszkolnych, 3 zakłady cateringowe 10 innych obiektów bufetów, żłobków i stołówek. W 2014 roku w tej grupie obiektów przeprowadzono 246 kontroli, najwięcej w barach i restauracjach oraz punktach małej gastronomii, w wyniku których Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 1 decyzję represyjną i nałożył 7 mandatów karnych. Statystycznie w 2014r. co 35 kontrola wymagała nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego, natomiast w 2013r. - co 17 kontrola. Wnioskować można o poprawie stanu sanitarnego w tej grupie obiektów. Jednak nadal stwierdzano uchybienia: brak bieżącej czystości i porządku, 57

58 zniszczony sprzęt lub wyposażenie, nieprzestrzeganie zasad GHP/GMP podczas produkcji posiłków, nieprawidłowo zabezpieczone naczynia jednorazowego użycia. W roku 2014 przeprowadzono Akcję catering, której celem była ocena sposobu prowadzenia usług cateringowych dla zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego tj.: szpitali, domów pomocy społecznej, szkół i przedszkoli. W ramach akcji przeprowadzono 4 kontrole zakładów prowadzących usługi cateringowe oraz 5 kontroli w zakładach żywienia zbiorowego korzystających z usług firm cateringowych. Stan sanitarny wszystkich obiektów nie budził zastrzeżeń. Żywienie w placówkach oświatowo-wychowawczych W ewidencji PPIS w Katowicach figuruje 28 bloków żywienia w przedszkolach działających terenie Mysłowic. W 20 obiektach posiłki przygotowuje się na miejscu, a pozostałe 8 przedszkoli prowadzi żywienie dzieci w oparciu o dostawy posiłków z zakładów cateringowych. Ogółem przeprowadzono w obiektach tej grupy 31 kontroli sanitarnych i stwierdzono, że stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń i sprzętu nie budził zastrzeżeń. W nadzorowanych 14 kuchniach szkolnych posiłki przygotowywane były na miejscu. W roku 2014 przeprowadzono w nich 17 kontroli sanitarnych i nie stwierdzono uchybień sanitarno - higienicznych. Na terenie miasta funkcjonują 2 żłobki, w których przeprowadzone kontrole sanitarne bloków żywienia potwierdziły prawidłowy ich stan sanitarni-higieniczny. Ponadto PPIS w Katowicach w roku 2014 zatwierdził do prowadzenia działalności: punkt wydawania posiłków w Szkole Podstawowej nr 14 ul. 3 Maja 19, kuchnię z cateringiem w Niepublicznym Przedszkolu Zielona Lokomotywa ul. Jastruna 2d, kuchnię z cateringiem w Niepublicznym Przedszkolu Akademia Małego Odkrywcy ul. Rudnickiego 2a, kuchnię z cateringiem w Klubie Malucha Promyk ul. Kryształowa

59 Żywienie w podmiotach leczniczych W 3 nadzorowanych obiektach - 2 szpitalach i stacji dializ, przeprowadzono 2 kontrole. Bieżący stan sanitarny w obiektach nie budził zastrzeżeń. W wyniku kontroli w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Szpitalu nr 2 im. T. Boczonia przy ul. Bytomskiej 41, PPIS w Katowicach wydał decyzję administracyjną nakazując zapewnienie prawidłowych warunków przyjmowania i przechowywania dostarczanych posiłków oraz doprowadzenie do prawidłowego stanu technicznego pomieszczeń kuchenki oddziałowej. 6. Imprezy masowe W czerwcu w związku z Mistrzostwami Świata w Siatkówce Plażowej odbywającymi się w Ośrodku Sportów Letnich Słupna przy ul. Stadionowej przeprowadzono 2 kontrole stoisk, w których sprzedawano piwo, napoje, dania z grilla oraz przekąski. Nie stwierdzono naruszenia stanu sanitarno higienicznego. 7. Środki transportu żywności Skontrolowano 29 samochodów dostawczych przewożących artykuły spożywcze. Stan sanitarno-higieniczny samochodów spełniał wymagania sanitarne ujęte w rozdziale IV załącznika II rozporządzenia (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z r. str.1). Najczęściej są to samochody, które należą do właścicieli obiektów żywieniowo-żywnościowych. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie transportu żywności.. 59

60 IV. Jakość wody 1. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi W roku 2014 prowadzono monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Minimalną częstotliwość pobierania próbek wody do badań laboratoryjnych określono na podstawie załącznika numer 6 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.) biorąc pod uwagę objętość wody rozprowadzanej na terenie miasta Mysłowice. Badania wody dostarczanej mieszkańcom obejmowały zakres badań monitoringu kontrolnego i przeglądowego określony w w/w rozporządzeniu. Monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi prowadzony był na terenie miasta Mysłowice łącznie w 30 stałych punktach monitoringowych. Badania jakości wody były wykonywane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach oraz przez przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach kontroli wewnętrznej. W roku 2014 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach pobrał do badań laboratoryjnych ogółem: 60 próbek do badań fizykochemicznych, 52 próbki do badań bakteriologicznych. Kwestionowano 1 próbkę wody (1,8%) ze względu na ponadnormatywną mętność. Wykonana rekontrola kwestionowanego parametru nie potwierdziła występowania przekroczeń. Pozostałe próbki wody w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.). W porównaniu w roku 2013 kwestionowano również 1 próbkę wody (1,8%) ze względu na przekroczone parametry bakteriologiczne, a w roku 2012 wszystkie próbki wody w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały wymagania określone w przepisach prawnych. 60

61 Kwestionowane próbki wody przeznaczonej do spożycia na terenie miasta Mysłowice w latach 2014, 2013 i 2012 (badania wykonane przez PPIS w Katowicach). Ponadto w roku 2014 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach nadzorował prowadzenie przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Mysłowicach i Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. wewnętrznej kontroli jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Liczba raportowanych próbek wody pobranych przez w/w przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach prowadzonej kontroli wewnętrznej wynosiła łącznie w 2014 roku: 83 próbki do badań fizykochemicznych, 83 próbki do badań bakteriologicznych. Wszystkie raportowane próbki wody z kontroli wewnętrznej w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Nie stwierdzono występowania stałych, utrzymujących się długotrwale przekroczeń żadnego z badanych parametrów. Po rozpatrzeniu wszystkich wyników badań próbek wody pobranych w 2014 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach stwierdził, że woda na terenie miasta Mysłowice była przydatna do spożycia przez ludzi. 61

62 W roku 2014 na terenie miasta Mysłowice objęta była nadzorem Stacja Uzdatniania Wody Dołowej należąca do Katowickiego Holdingu Węglowego Kopalni Węgla Kamiennego Mysłowice- Wesoła przy ul. Kopalnianej 5 w Mysłowicach. W/w stacja uzdatniania produkowała wodę, wykorzystywaną wyłącznie na terenie kopalni. Z w/w obiektu pobrano łącznie 5 próbek wody do badań fizykochemicznych i bakteriologicznych. Produkowana woda ze względu na stale utrzymującą się przekroczoną zawartość siarczanów spełniała warunkowo wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.) W roku 2014 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zmienił termin warunkowej przydatności wody do spożycia do dnia r. 2. Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii Legionella sp. W roku 2014 przeprowadzono badania wody ciepłej w kierunku bakterii Legionella sp. w 4 obiektach tj. w 2 szpitalach, 1 domu dziecka oraz w 1 obiekcie świadczącym usługi hotelarskie. Pobrano łącznie 16 próbek wody ciepłej. Kwestionowano 8 próbek wody ciepłej (50%) ze względu na obecność bakterii Legionella sp. w liczbie przekraczającej wartość dopuszczalną określoną w określoną w załączniku numer 1D do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.). W związku z powyższymi przekroczeniami parametrów wydano 2 decyzje administracyjne nakazując właścicielom obiektów podjęcie działań zmierzających do poprawy jakości wody ciepłej, dotyczyły one następujących obiektów: 1. Mysłowickie Centrum Zdrowia Sp. z o.o. przy ul. Mikołowskiej 1 2. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia przy ul. Bytomskiej 41. Ponadto na wniosek właściciela obiektu świadczącego usługi hotelarskie Trojak przy ul. Stadionowej 11 w Mysłowicach, po raz kolejny zmieniono termin realizacji zarządzeń decyzji wydanej w 2012r. Podjęte przez właściciela obiektu działania polegające na kilkukrotnej dezynfekcji termicznej instalacji wody ciepłej nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. W porównaniu w 2013r. pobrano 10 próbek wody ciepłej, wszystkie badane próbki wody spełniały wymagania, a w 2012r. do badań w kierunku bakterii Legionella sp. pobrano 9 próbek wody ciepłej, kwestionowano 3 próbki i wydano 1 decyzję administracyjną. 62

63 Kwestionowane próbki wody ciepłej w obiektach opieki zdrowotnej zamkniętej i zamieszkania zbiorowego i na terenie miasta Mysłowice w latach 2014, 2013 i Baseny kąpielowe W minionym roku na terenie miasta nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach objęte były 4 baseny kąpielowe kryte, w tym 3 spośród nich były czynne tj. basen kąpielowy w Ośrodku Sportowo- Rekreacyjnym przy KWK Mysłowice- Wesoła ul. Świerczyny 1 i basen kąpielowy przy KWK Mysłowice - Wesoła ul. Kopalniana 5 oraz nowy basen w AquaFitClub przy ul. Fików 5. Basen rehabilitacyjny w PZOZ Ośrodku Rehabilitacyjno - Opiekuńczym przy ul. Laryskiej 7 był nieczynny. Źródłem zaopatrzenia w wodę jest wodociąg miejski. Kontrole sanitarne wykazały, że pomieszczenia przynależne do basenów tj. szatnie, WC, natryski, przebieralnie i pokój ratownika utrzymane były czysto. Dezynfekcja sanitariatów i pomieszczeń prysznicowych prowadzona była na bieżąco. W roku 2014 pobrano łącznie 28 próbek wody z niecek basenowych do badań laboratoryjnych. W zakresie badanych parametrów bakteriologicznych kwestionowano 1 próbkę wody (3,6%) ze względu na obecność gronkowców koagulazo - dodatnich. Kwestionowany parametr stwierdzono w AquaFitClub przy ul. Fików 5. Właściciel obiektu wyłączył basen z użytkowania i podjął działania mające na celu usunięcie zanieczyszczeń 63

64 bakteriologicznych. Skuteczność podjętych działań potwierdzono prawidłowym wynikiem badania wody. W porównaniu w roku 2013 wszystkie badane próbki wody spełniały wymagania, a w roku 2012 ze względu na nieodpowiednie parametry bakteriologiczne kwestionowano 1 próbkę wody (3,4%). Kwestionowane próbki wody z basenów kąpielowych na terenie miasta Mysłowice w latach 2014, 2013 i Ponadto w październiku 2014 przekazano właścicielom/administratorom basenów kąpielowych wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego, które do czasu zakończenia prac nad projektem rozporządzenia Ministra Zdrowia mają stanowić pomoc merytoryczną dla osób prowadzących działalność w zakresie rekreacji wodnej, przy podejmowaniu stosownych działań w celu zapewnienia właściwego funkcjonowania pływalni, zagwarantowania właściwej jakości wody w tych obiektach i zapewnienia użytkownikom bezpiecznej kąpieli. 4. Miejsca wykorzystywane do kąpieli W sezonie letnim 2014r. na terenie miasta Mysłowice nie zostało zorganizowane żadne kąpielisko. Zorganizowano dwa miejsca wykorzystywane do kąpieli, mianowicie na: Stawie Słupna przy ul. Stadionowej 11, Stawie Hubertus przy ul. Szabelnia

65 Pozytywnym wydarzeniem w minionym roku była modernizacja Ośrodka Rekreacyjno - Wypoczynkowego Słupna przy ul. Stadionowej 11. Są tu nowy plac zabaw, wyremontowany basen, sanitariaty, pomieszczenie dla ratowników, okrąglak, hot spot (miejsce, w którym można połączyć się bezprzewodowo z Internetem), zapewniono monitoring. Plac zabaw wyposażono w nowe urządzenia do rekreacji. Miejsce wykorzystywane do kąpieli na Stawie Słupna zostało uruchomione r. Organizatorem był Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji przy ul. Ks. Norberta Bończyka 32z w Mysłowicach. Ośrodek wykonał badania jakości wody w tym zbiorniku (badanie przed sezonem oraz w trakcie sezonu), których wyniki przedłożył Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w Katowicach. Na podstawie przedłożonych wyników badań Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał dwie bieżące oceny jakości wody, stwierdzając że w zakresie badanych parametrów woda w w/w zbiorniku spełniała wymagania określone w zał. nr 1A do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. Nr 86 poz. 478) i była przydatna do kąpieli. Organizatorem miejsca wykorzystywanego do kąpieli na Stawie Hubertus był prywatny dzierżawca obiektu Club Magic Marcin Schreiber ul. Główna 1, Krzyżanowice. Miejsce wykorzystywane do kąpieli zostało uruchomione r. Nowy dzierżawca Ośrodka Hubertus przy ul. Szabelnia w minionym roku na nowo zorganizował przestrzeń dla plażowiczów. Prywatny dzierżawca obiektu wykonał badanie wody przed sezonem kąpielowym, którego wyniki przedłożył Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w Katowicach. Na podstawie przedłożonych wyników badań Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach stwierdził, że w zakresie badanych parametrów woda w tym zbiorniku spełniała wymagania określone w w/w rozporządzeniu. W związku z niewykonaniem przez dzierżawcę obiektu określonego w przepisach prawnych obowiązku wykonania drugiego badania wody w sezonie kąpielowym nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego. 65

66 V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w minionym roku kontynuował bieżący nadzór sanitarny nad 222 obiektami użyteczności publicznej, przeprowadzono 102 kontrole sanitarne. W efekcie tych działań wydał 2 decyzje administracyjne zarządzając przywrócenie właściwego stanu sanitarnego, a winnych zaniedbań ukarał nakładając 2 grzywny w drodze mandatu karnego. Stan sanitarno - porządkowy miasta w porównaniu do stanu z lat poprzednich nie uległ zmianie. Place, ulice są sprzątane na bieżąco, kosze na odpady komunalne są opróżniane. Nadal problemem bywają zanieczyszczone odchodami zwierzęcymi chodniki, podwórka i skwery. Sposobem na rozwiązanie tego problemu mogłoby być wydzielenie specjalnych stref dla psów (zamknięte wybiegi) lub zapewnienie w przestrzeni publicznej większej ilości pojemników przeznaczonych na psie odchody. Często w niewłaściwym stanie sanitarnym i technicznym pozostaje stara zabudowa miasta. W roku 2014 przeprowadzono rewitalizację Parku Zamkowego. Wykonano montaż koszy na śmieci, zainstalowano nowe latarnie wzdłuż zagospodarowanych alei. Wybudowano również przestrzenne place z ławkami i fontannę. Na nowo zorganizowano zieleń w całym parku. Na odbudowę czeka jeszcze budynek gospodarczy po zabytkowym Dworze Mieroszewskich. Park Zamkowy w tle niszczejący zabytkowy budynek gospodarczy po dworku Mieroszewskich 66

67 1.Obiekty użyteczności publicznej W roku 2014 na terenie miasta PPIS w Katowicach nadzorował następujące grupy obiektów użyteczności publicznej: obiekty świadczące usługi hotelarskie 4, zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuażu 103, domy pomocy społecznej 1, ustępy publiczne 5, przystanki PKP 4, obiekty kulturalno-widowiskowe 10, obiekty sportowe 9, pływalnie kryte i odkryte 4, inne obiekty 82 tj. cmentarze, zakłady pogrzebowe, areszt, sklepy z odzieżą używaną, targowiska, apteki, stacje paliw, tereny rekreacyjne. Grupy i ilości obiektów w Mysłowicach nadzorowanych w roku

68 Obiekty świadczące usługi hotelarskie W minionym roku skontrolowano 4 obiekty świadczące usługi hotelarskie na terenie miasta, tj.: wszystkie będące w nadzorze PPIS w Katowicach. Grupa ta obejmuje obiekty znacznie zróżnicowane, tak pod względem warunków technicznych i standardu wyposażenia, jak i zakresu poziomu świadczonych usług. Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2004r. Nr 223, poz z późn. zm.), do omawianej grupy zaliczono hostele oraz inne obiekty świadczące usługi hotelarskie tj. pokoje gościnne. W trakcie sprawowanego nadzoru w obiektach kontrolowano: stan techniczny pomieszczeń mieszkalnych i sanitarnych oraz ich wyposażenie, dbałość o stan bieżącej czystości pomieszczeń oraz otoczenia obiektu, sposób zagospodarowania odpadów komunalnych, postępowanie z bielizną, zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia i jej jakość. W oparciu o powyższe kryteria stan tych obiektów oceniono pozytywnie. Wyjątek stanowił Hostel DYSTA przy ul. Katowickiej 53, gdzie w dniu kontroli stwierdzono nieprawidłowy bieżący stan sanitarno - porządkowy łazienek, pokoi dla gości, jadalni, pojemników na odpady komunalne. Nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego i wydano doraźne zalecenia usunięcia uchybień. Kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie wszystkich zaleceń doraźnych. Ponadto w obiekcie stwierdzono zniszczone, skorodowane framugi drzwiowe przy natrysku w łazience na I piętrze, skorodowane szafki pod umywalkami oraz uszkodzoną okleinę drzwi w ubikacji damskiej na parterze. W związku z powyższym PPIS w Katowicach wydał decyzję administracyjną. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuażu Spośród 103 zakładów znajdujących się w ewidencji skontrolowano 22, tj.: 21%. Obiekty te stanowią najliczniejszą grupę obiektów użyteczności publicznej. Świadczenie usług fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej czy tatuażu może nieść ryzyko wystąpienia zagrożenia epidemiologicznego. W związku z tym w czasie kontroli zwracano uwagę czy przy wykonywaniu czynności mogących powodować naruszenie 68

69 ciągłości tkanek używa się wyłącznie materiałów i narzędzi sterylnych, czy właściciele zakładów wdrożyli i stosują procedury zapewniające ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi oraz czy pomieszczenia i ich wyposażenie utrzymane są w nienagannym stanie sanitarnym. W pierwszym kwartale 2014 roku w ramach programu Zapobieganie zakażeniom HCV, przeprowadzono kontrole zakładów fryzjerskich, kosmetycznych i tatuażu. W trakcie kontroli prowadzono min. instruktaż w zakresie dezynfekcji i sterylizacji sprzętu, sprawdzano wdrożenie procedur. W dniu kontroli w skontrolowanych zakładach nie stwierdzono nieprawidłowości w stanie sanitarno-higienicznym. Przystanki komunikacji miejskiej W ramach prowadzonego nadzoru na terenie miasta dokonano oględzin 22 przystanków autobusowych. Cześć skontrolowanych przystanków posiada wiaty z ławeczkami, a na pozostałych ustawione są tylko ławeczki dla podróżnych. W dniu kontroli na przystankach stwierdzono brudne kosze na odpadki. O powyższym poinformowano Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Mysłowice wnosząc o podjęcie działań mających na celu poprawę stanu sanitarnego przystanków. Przystanki PKP W roku 2014 pod bieżącym nadzorem PPIS w Katowicach znajdowały się 4 przystanki kolejowe i wszystkie zostały skontrolowane. Przejścia podziemne, perony, międzytorza utrzymane były w dniu kontroli czysto. Kosze na odpadki wyłożone były workami foliowymi i nie były przepełnione. Wszystkie przystanki PKP na terenie miasta są w niezadawalającym stanie technicznym. Negatywny wpływ na stan techniczny ma z pewnością fakt, że są to obiekty bez nadzoru. Jednostki organizacyjne pomocy społecznej W ewidencji PPIS w Katowicach figuruje 1 dzienny domy pomocy społecznej tj. Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym SKARBEK przy ul. Wielka Skotnica 39 i w minionym roku został on skontrolowany. 69

70 Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym SKARBEK jest placówką, w której udziela się pomocy i zapewnia możliwość spędzenia czasu pod okiem profesjonalistów osobom niepełnosprawnym, które nie wymagają opieki całodobowej. Placówka oferuje opiekę w ciągu dnia, w tym rehabilitację, zajęcia kulturalno-oświatowe, terapię zajęciową. Obiekt jest przystosowany dla osób niepełnosprawnych. W dniu kontroli nie stwierdzono zaniedbań w utrzymaniu bieżącej czystości placówki i jej otoczenia. Ustępy publiczne W roku 2014 PPIS w Katowicach nadzorował 5 ustępów publicznych i ogólnodostępnych w centrach handlowych. Skontrolowano wszystkie obiekty, za wyjątkiem szaletu publicznego przy ul. Krakowskiej, który był nieczynny. Szalet publiczny przy ul. Dzierżonia został zlikwidowany. Bieżąca czystość w skontrolowanych ustępach była zachowana. Ustępy podłączone są do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. W dniu kontroli obiekty zaopatrzone były w wystarczającą ilość środków czystościowych, higienicznych i dezynfekcyjnych. Obiekty sportowe W roku 2014 pod bieżącym nadzorem PPIS w Katowicach znajdowało się 9 obiektów sportowych, z czego skontrolowano 8. Obiekty te stanowią samodzielne budynki przeznaczone do uprawiania sportu i rekreacji (hale sportowe, kluby) oraz zagospodarowane tereny sportowe przeznaczone do uprawiania sportów na świeżym powietrzu, np. boiska, ośrodki rekreacyjno-sportowe. W trakcie kontroli oceniano stan techniczny pomieszczeń do uprawiania sportów, pomieszczeń sanitarnych oraz ich wyposażenie i zaopatrzenie w środki czystości i higieniczne. Zwracano uwagę na dbałość o stan bieżącej czystości pomieszczeń oraz otoczenia obiektu. Oceniano sposób zagospodarowania odpadów komunalnych, a także zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia. W oparciu o powyższe kryteria stwierdzono zadawalający stan sanitarno - porządkowy skontrolowanych obiektów. 70

71 Obiekty kulturalno-widowiskowe Na terenie Mysłowic nadzorem objętych jest 10 obiektów kulturalno-widowiskowych, z czego skontrolowano 6. Obiekty te stanowią zespół urządzeń publicznych zaspokajających potrzeby socjalne, oświatowe i kulturalne ludności. Grupa ta obejmuje ośrodki kultury. Obiekty te charakteryzują się dobrym stanem technicznym. W dniu kontroli nie stwierdzono zaniedbań w utrzymaniu bieżącej czystości placówek i ich otoczenia. Tereny rekreacyjne Tereny rekreacyjne to publiczna zorganizowana miejska przestrzeń zielona pełniąca funkcje wypoczynkowe i rekreacyjne, a niekiedy także sportowe lub inne. Grupa ta obejmuje różnorodne obiekty min. parki, skwery, place zabaw dla dzieci, piaskownice, ścieżki i trasy rowerowe. W obrębie tych obiektów znajdują się także elementy małej architektury (kosze na śmieci, pojemniki na psie odchody, ławki, latarnie itp.), a często również altany, fontanny, pomniki czy strefy aktywności rodzinnej wyposażone w zestawy siłowe, huśtawki, zestawy zabawowe, równoważnie, drabinki, stoły do tenisa itp. W wyniku prowadzonego nadzoru stwierdzono, że tereny te są zadbane, zieleń pielęgnowana, zarządcy wymienili piasek w piaskownicach, dokonywano przeglądu technicznego urządzeń, instalowano ławki, kosze na śmieci. Przy piaskownicach ustawione były tabliczki informujące o zakazie wprowadzania psów oraz regulaminy korzystania z placów zabaw, w których także ujęty jest zakaz wprowadzania psów. Targowiska Na terenie Mysłowic w roku 2014 PPIS w Katowicach nadzorował 3 targowiska i wszystkie zostały skontrolowane. Przedmiotem kontroli była dbałość o stan bieżącej czystości targowisk oraz otoczenia, sposób zagospodarowania odpadów komunalnych, stan techniczny i sanitarny toalet dla klientów oraz ich wyposażenie, a także zaopatrzenie w wodę do spożycia. W oparciu o powyższe kryteria stan targowisk oceniono pozytywnie. 71

72 Cmentarze Na terenie miasta funkcjonuje 12 cmentarzy i wszystkie zostały skontrolowane. Główne alejki na cmentarzach są utwardzone. Odpady komunalne gromadzone były w kontenerach i wywożone na wysypisko śmieci. W trakcie kontroli cmentarza Parafii Ewangelicko - Augsburskiej przy ul. Oświęcimskiej, stwierdzono zalegające śmieci w alejkach i wzdłuż ogrodzenia. PPIS w Katowicach nałożył grzywnę w drodze mandatu karnego i wydał doraźne zalecenia usunięcia uchybień. Kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie wszystkich zaleceń. Ponadto znajdujące się na przedmiotowym cmentarzu kaplica, budynek gospodarczy, sucha ubikacja oraz ogrodzenie były w bardzo złym stanie technicznym. W związku z tym sprawę tę przekazano do wykorzystania służbowego Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego w Mysłowicach. 2. Gospodarka odpadami komunalnymi Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku kontynuował nadzór nad gospodarką odpadami komunalnymi na terenie miasta. W trakcie kontroli zwracano uwagę czy jest zachowana ciągłość odbioru odpadów komunalnych, czy są zapewnione pojemniki do gromadzenia odpadów. Przeprowadzone kontrole sanitarne wykazały, że gospodarka odpadami komunalnymi na terenie miasta prowadzona była prawidłowo. Zmiany w gospodarowaniu odpadami komunalnymi wprowadzone 2013r. spowodowały, że w mieście pojawiło się wiele nowych kontenerów do segregacji śmieci, które rozlokowano w dodatkowych miejscach tak, aby jeszcze bardziej ułatwić mieszkańcom dbanie o środowisko naturalne. 72

73 Selektywna zbiórka odpadów W mieście działa specjalny Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych przy ul. Miarki 38, do którego mieszkańcy mogą bezpłatnie oddać kłopotliwe odpady np. tworzywa sztuczne, metale, przeterminowane leki i chemikalia, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny. Odpady komunalne z terenu miasta odbierane były w sposób zorganizowany przez przedsiębiorców posiadających stosowny wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych z nieruchomości. 3. Akcje deratyzacyjne W 2014 roku na terenie miasta Mysłowice obowiązkowe akcje deratyzacyjne tj. wiosenna i jesienna. zostały przeprowadzone dwie W ramach akcji deratyzacyjnych skontrolowano: posesje, zakłady pracy, zakłady żywienia, obrotu handlowego i produkcyjne, placówki nauczania i wychowania, podmioty lecznicze. W trakcie akcji wiosennej skontrolowano 97 obiektów i nieprawidłowości nie stwierdzono. W ramach akcji jesiennej kontrole przeprowadzono w 107 obiektach i w 5 posesjach stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno higieniczny piwnic tj. zalegające odpady i brak wyłożonej trucizny na gryzonie. 73

74 W związku ze stwierdzonymi uchybieniami PPIS w Katowicach nałożył 1 mandat karny oraz wydał zalecenia mające na celu doprowadzenie do właściwego stanu sanitarno higienicznego posesji. VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych Czuwając nad stanem sanitarnym szkół i innych placówek opiekuńczowychowawczych, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku nadzorował 90 stałych obiektów nauczania i wychowania w mieście oraz 3 turnusy placówek sezonowego wypoczynku dzieci i młodzieży. Były to: żłobki i kluby dziecięce 3, przedszkola 27, szkoły podstawowe 12, gimnazja 6, zespoły szkół 3, szkoły policealne 2, placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego 7, placówki z pobytem całodobowym 1, placówki wychowania pozaszkolnego 28, szkoły wyższe 1. Szkoły Wyższe 15% Żłobki 3% Przedszkola 26% Placówki wychowania pozaszkolnego 26% Placówki z pobytem całodobowym 1% Szkoły Podstawowe 11% Placówki opiekuńczowychowawcze wsparcia dziennego 7% Szkoły Policealne 2% Zespoły Szkół 3% Gimnazja 6% Placówki oświatowo-wychowawcze w Mysłowicach objęte nadzorem PPIS w Katowicach w 2014 r. 74

75 Przeprowadzono 68 kontroli sanitarnych w 58 obiektach nauczania i wychowania. Odpowiednio w 2013 roku nadzorowano 84 obiekty stałe i 4 turnusy placówek sezonowego wypoczynku dzieci i młodzieży, gdzie przeprowadzono 58 kontroli sanitarnych. Przeprowadzone kontrole potwierdziły dobry stan techniczny i sanitarny większości placówek oświatowo-wychowawczych w mieście. W 2014 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 2 decyzje zarządzające oraz po przeanalizowaniu uzasadnionych wniosków stron, zmienił na późniejszy termin wykonania obowiązków wynikających z decyzji wydanych w latach W minionym roku w 2 placówkach stan sanitarny uległ poprawie z uwagi na wykonanie wszystkich obowiązków decyzji wydanych w roku 2008 i Zgodnie ze stanem na dzień roku do realizacji pozostały zarządzenia 10 decyzji dotyczących szkół podstawowych, gimnazjów oraz przedszkoli, co przedstawiono w poniższej tabeli. Obiekt Liczba Wydanych w roku: decyzji do realizacji Przedszkola Szkoły Podstawowe Gimnazja Razem: Decyzje pozostałe do realizacji z lat stan na dzień r. 75

76 Po kontrolach przeprowadzonych w 2014 roku, w odniesieniu do 2 obiektów Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zarządził w drodze decyzji przywrócenie właściwego stanu sanitarno higienicznego. Powyższe dotyczyło: pomieszczeń i wyposażenia szatni dla uczniów w: Szkole Podstawowej Nr 2 ul. Piastowska 7, warunków do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego w: Szkole Podstawowej Nr 2 ul. Piastowska 7, Gimnazjum Nr 6 ul. Jerzego Chromika Żłobki i kluby dziecięce Na terenie Mysłowic w 2014 roku działały 2 żłobki tj. 1 żłobek miejski, w którym opiekę otrzymywało 92 dzieci i 1 żłobek niepubliczny, w którym opieką objęto 25 dzieci. W minionym roku oddano do użytku dzieci 1 niepubliczny klub dziecięcy tj. Klub Malucha Promyk przy ul. Kryształowej 29, do którego uczęszczało 15 dzieci. Bawialnia przy mysłowickim miejskim żłobku (Źródło: Zdjęcie własne ) 76

77 Żłobki oraz klub dziecięcy funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego celu. Kontrole sanitarne wykazały, że dzieciom zapewniono higieniczne i bezpieczne warunki pobytu w placówkach. Plac zabaw przy mysłowickim miejskim żłobku (Źródło: Zdjęcie własne ) 2. Placówki wychowania przedszkolnego Na terenie miasta w 2014 roku do dyspozycji dzieci było 27 przedszkoli. W 22 skontrolowanych przedszkolach zapisanych było 1890 dzieci. Ustalono, że do 9 przedszkoli niepublicznych uczęszczało 317 dzieci, a do 13 przedszkoli miejskich 1573 dzieci. W minionym roku oddano do użytku przedszkolaków 2 nowe placówki niepubliczne: Niepubliczne Przedszkole Akademia Małego Odkrywcy przy ul. Lucjana Rudnickiego 2A, Niepubliczne Przedszkole Integracyjne z Oddziałem Specjalnym Zielona Lokomotywa przy ul. Jastruna 2D. Wszystkie przedszkola funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego celu. Większość placówek charakteryzowała się właściwy stanem sanitarno higienicznym. 77

78 Uchybienia stwierdzono nadal w 4 przedszkolach, w których pozostają do realizacji obowiązki nałożone decyzjami PPIS w Katowicach w latach Dotyczą one doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno - technicznego: podłóg i osłon na grzejnikach centralnego ogrzewania w salach zajęć dla dzieci w Przedszkolu Nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi przy ul. Portowej 11a, stolarki okiennej w salach zajęć dla dzieci w Przedszkolu Nr 8 przy ul. Gwarków 22, stolarki okiennej w salach zajęć i sanitariatach dla dzieci oraz ciągu komunikacyjnym w Przedszkolu Nr 10 przy ul. Niepodległości 44, podłóg i wyposażenia punktów świetlnych w osłony w salach zajęć dla dzieci, salach do zajęć ruchowych, szatniach oraz traktach komunikacyjnych w Przedszkolu Nr 12 przy ul. Bolesława Prusa 5. Piaskownice i place zabaw W trakcie kontroli przedszkoli zwracano również uwagę na stan techniczny i sanitarny piaskownic, placów zabaw jak i terenów rekreacji zewnętrznej. Podobnie jak w ubiegłych latach, we wszystkich skontrolowanych placówkach piasek w piaskownicach był czysty, a piaskownice w przerwach między użytkowaniem były zabezpieczone przed zanieczyszczeniem plandekami lub innymi materiałami. Tereny placów zabaw i rekreacji zewnętrznej były ogrodzone i utrzymane czysto. Plac zabaw przy mysłowickim miejskim przedszkolu (Źródło: Zdjęcie własne) 78

79 Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii Istotnym elementem procesu wychowania jest zapewnienie mebli i sprzętów dostosowanych do wzrostu ich użytkowników. W tym zakresie przeprowadzono ocenę dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań ergonomii w 1 miejskim przedszkolu. W 5 oddziałach dokonano pomiaru wzrostu 84 dzieci. Badania wykazały, że z mebli niedostosowanych do wzrostu korzystało 33 dzieci z 4 oddziałów, co stanowiło 39,29 % badanych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w minionym roku skierował wystąpienie do dyrektora palcówki przedszkolnej o podjęcie stosownych działań zmierzających do właściwego doboru mebli w trakcie ich użytkowania. Dyrektor przedszkola poinformował pisemnie o podjętych działaniach w kierunku dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii. 3. Oddziały zerowe Przeprowadzono kontrole w zakresie oceny warunków, jakie zapewniono dla dzieci 5-6 letnich w 16 obiektach, w których funkcjonowały oddziały zerowe, tj. w: 14 przedszkolach samodzielnych; 2 przedszkolach w zespole szkolnym; Uczęszczało do nich łącznie 718 dzieci, w tym w przedszkolach funkcjonujących samodzielnie 668, w przedszkolach funkcjonujących w zespołach 50. W 15 placówkach stwierdzono właściwą infrastrukturę i wyposażenie pomieszczeń do użytkowania przez dzieci 5-6 letnie. W 1 samodzielnym przedszkolu stwierdzono meble niedostosowane do wzrostu dzieci. W roku szkolnym 2013/2014 w Szkole Podstawowej nr 3 przy ul lecia Państwa Polskiego 6 nie utworzono oddziału zerowego dla dzieci 5-6 letnich. 79

80 Sala do zajęć ruchowych przy mysłowickim miejskim przedszkolu (Źródło: Zdjęcie własne) 4. Stan sanitarny szkół Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach w 2014 r. były 23 szkoły wszystkich typów na terenie miasta. Stan sanitarny mysłowickich szkół ocenia się jako dobry. Budynki przystosowane są do potrzeb użytkowników. W skontrolowanych 17 placówkach przeprowadzono 22 kontrole sanitarne, w wyniku których Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 2 decyzje administracyjne. Dotyczyły one doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno higienicznego: w Szkole Podstawowej Nr 2 przy ul. Piastowskiej 7 - ścian i sufitu w sali gimnastycznej oraz ścian, sufitów, podłóg, drzwi i wyposażenia w szatni dla uczniów klas IV-VI, w Gimnazjum Nr 6 przy ul. Jerzego Chromika 3 ścian, sufitu i podłogi w sali gimnastycznej. 80

81 Ponadto do realizacji pozostały zarządzenia decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach z lat dotyczące: pomieszczeń szkoły w: Szkole Podstawowej Nr 15 Mysłowice ul. Piastów Śl. 8, Gimnazjum Nr 4 Mysłowice ul. Mikołaja Reja 28, Gimnazjum Nr 5 Mysłowice ul. Ks. Jana Dzierżonia 26, toalet, w tym sprawności technicznej armatury i wyposażenia w: Gimnazjum Nr 4 Mysłowice ul. Mikołaja Reja 28. braku dopływu bieżącej ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w toaletach po okresie grzewczym w: Szkole Podstawowej Nr 2 Mysłowice ul. Piastowska 7. Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego Podczas kontroli poddawano ocenie infrastrukturę do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego. W tym zakresie skontrolowano 17 szkół. Stwierdzono, że w salach i na boiskach oraz w miejscach wyznaczonych do uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i zabaw umieszczono tablice informacyjne określające zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń i sprzętu sportowego. Bramki i kosze do gry oraz inne urządzenia, których przemieszczenie może stanowić zagrożenie dla zdrowia ćwiczących zamontowano na stałe. W 8 skontrolowanych obiektach uczniowie mają do dyspozycji szkolny zespół sportowy z boiskiem, w 2 zespół sportowy bez boiska, a w pozostałych sale gimnastyczne i zastępcze sale do ćwiczeń z boiskiem lub bez boiska. W 2014 r. w mieście oddano do użytku po remoncie i modernizacji boisko sportowe w Szkole Podstawowej Nr 10 przy ul. Mikołaja Reja 28 oraz nowe boisko o nawierzchni poliuretanowej i przeprowadzono modernizację istniejącego boiska betonowego w Gimnazjum Nr 5 przy ul. Ks. Jana Dzierżonia

82 Sala gimnastyczna przy mysłowickiej szkole podstawowej (Źródło: Zdjęcie własne) Opieka medyczna w szkołach W 16 szkołach spośród 17 skontrolowanych funkcjonowały samodzielne gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej. W przypadku 1 szkoły uczniowie mogli korzystać z gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej wspólnie z inną placówką, lecz w tym samym obiekcie. W 2014 r. przeprowadzono kontrole sanitarne w 2 gabinetach profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej odnośnie spełnienia warunków rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, w związku ze zmianą ich lokalizacji. Gabinety uzyskały pozytywną opinię Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach. 82

83 Gabinet profilaktycznej opieki zdrowotnej mysłowickiej szkoły podstawowej (Źródło: Zdjęcie własne ) Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii Odpowiedni do wzrostu i proporcji ciała dobór stanowiska pracy ucznia w szkole zapewnia nie tylko właściwy komfort pracy, ale zapobiega powstawaniu wad postawy. W minionym roku dokonano oceny dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań ergonomii w 2 szkołach podstawowych tj. w: Szkole Podstawowej Nr 2 ul. Piastowska 7, Szkole Podstawowej Nr 5 ul. Długa 92. W 12 oddziałach dokonano pomiaru wzrostu 223 uczniów. Przeprowadzone badania wykazały, że 100 % badanych uczniów korzystało z mebli dostosowanych do ich wzrostu. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach W minionym roku w 17 skontrolowanych szkołach wszystkich typów przeprowadzono kontrole pod kątem bezpieczeństwa i higieny uczniów podczas zajęć w pracowniach chemicznych. Przeprowadzone kontrole wykazały, że 3 placówki w pracowniach chemicznych posiadały substancje i preparaty chemiczne, które były przechowywane i oznakowane prawidłowo. Ponadto nauczyciele chemii prowadzili ewidencję niebezpiecznych substancji 83

84 i preparatów chemicznych oraz przeprowadzali aktualizację kart charakterystyki posiadanych chemikaliów. Zgodnie z obowiązującymi przepisami umieszczono regulamin określający zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zaopatrzono pracownie w środki do udzielania I-ej pomocy. Dożywianie dzieci i młodzieży w szkołach Posiłek w szkole stanowi niezbędny element racjonalnego żywienia, warunkującego prawidłowy rozwój dziecka, jego dobre samopoczucie i gotowość do pracy. W 2014 roku spośród 17 skontrolowanych szkół w 88 (%) z nich prowadzono dożywianie dla uczniów. Posiłki w tych szkołach spożywało łącznie 1840 uczniów, w tym. 377 osób korzystało z posiłków dofinansowanych. W 2014 r. zarówno samodzielne szkoły podstawowe oraz szkoły podstawowe mieszczące się w zespołach szkół kontynuowały udział w programie Owoce i warzywa w szkole. Udział w programie wzięło 1037 uczniów klas młodszych w 6 szkołach podstawowych funkcjonujących samodzielnie oraz w 1 zespole szkół. Ponadto w 11 szkołach zapewniono dla 3008 uczniów możliwość wypicia napoju w trakcie pobytu w placówce. Skalę prowadzonego dożywiania w mysłowickich szkołach w latach przedstawiono w poniższej tabeli. Liczba szkół wszystkich Placówki skontrolowane, w których stwierdzono: typów Organizowanie Podawanie Owoce Wydawanie ciepłych posiłków śniadań napoju w szkole szkolnych Rok Liczba korzystających z posiłków w ewidencji skontrolowanych liczba placówek łącznie pełnych Idaniowych liczba placówek liczba korzystających liczba placówek liczba korzystających liczba placówek liczba korzystających Prowadzenie dożywiania w mysłowickich szkołach z lat liczba korzystających z posiłków dofinansowanych 84

85 Zapewnienie uczniom miejsca na pozostawienie w szkole części podręczników i przyborów szkolnych W pomieszczeniach placówki nauczania, w myśl 4a rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r., Nr 6, poz. 69 z późn. zm.), uczniom powinna być zapewniona możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych. Powyższy warunek spełniło 15 spośród 17 skontrolowanych w tym zakresie szkół. 5. Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych w miejscu zamieszkania W związku z organizowanym wypoczynkiem w okresie ferii zimowych jak i w czasie wakacji letnich prowadzono nadzór nad placówkami wypoczynku dzieci i młodzieży w miejscu zamieszkania. W minionym roku w zorganizowanym wypoczynku uczestniczyło 56 dzieci i młodzieży, w 2 placówkach na terenie miasta Mysłowice. W ubiegłym roku ocenie poddano również 2 placówki, w których w wypoczynku brało udział 33 uczestników. Przeprowadzone kontrole wykazały, że organizatorzy placówek wypoczynku letniego i zimowego spełnili określone przepisami wymagania min. zapewnili odpowiednie warunki sanitarno higieniczne oraz techniczne pomieszczeń i otoczenia, zatrudnieni pracownicy posiadali wymaganą dokumentację medyczną oraz posiadali kartę kwalifikacyjną obiektu zatwierdzoną przez kuratora oświaty. 85

86 6. Szkoły wyższe Mając na względzie zachowanie właściwych standardów sanitarnych i zdrowotnych w procesie kształcenia studentów, PPIS w Katowicach przeprowadził kontrolę w Górnośląskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Mysłowicach przy ul. Powstańców 19. Stan sanitarno - higieniczny obiektu w dniu kontroli był właściwy. VII. Warunki sanitarno higieniczne środowiska pracy 1. Stan sanitarno-higieniczny zakładów pracy W 2014 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach prowadził nadzór sanitarny nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, celem wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy. Bieżący nadzór sanitarny obejmował kontrolę przestrzegania przez pracodawców przepisów dotyczących m.in.: warunków sanitarnohigienicznych w miejscu pracy, wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy, występowania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, występowania szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy, przeprowadzania profilaktycznych badań lekarskich u zatrudnionych pracowników, oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego, bezpiecznego stosowania, a także wprowadzania do obrotu substancji chemicznych i ich mieszanin. Prowadził postępowania administracyjne w sprawach chorób zawodowych. W 2014 r. pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach było 316 zakładów pracy, zatrudniających pracowników. Skontrolowano 50 spośród nich, przeprowadzając 77 kontroli sanitarnych. W czasie kontroli szczególną uwagę zwracano na narażenie zawodowe pracowników zatrudnionych w zakładach przemysłu drzewnego oraz zakładach przemysłu spożywczego. 86

87 Warunki pracy Za stan bezpieczeństwa i higieny pracy ponosi odpowiedzialność pracodawca. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników, poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Wykres. Liczba zakładów pracy w Mysłowicach według stwierdzonych w 2014 roku nieprawidłowości W ramach prowadzonego nadzoru nad warunkami środowiska pracy oraz stanem sanitarnym w zakładach, zostało wydanych 17 decyzji administracyjnych. Dla porównania w 2013 roku wydano 10 decyzji, dotyczących nadzoru nad warunkami pracy, a w 2012 r. 16 decyzji administracyjnych. Szczegółowy opis stwierdzonych w czasie kontroli nieprawidłowości w 2014 r. obrazuje poniższy wykres. W 4 zakładach stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia. W tym w 3 zakładach stwierdzono 87

88 przekroczenia hałasu, a w 1 zakładzie przekroczenie pyłów organicznych pochodzenia roślinnego zawierającego wolną krzemionkę. W odniesieniu do zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia normatywów higienicznych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzje. W 2014 roku przeprowadzono kontrolę sprawdzającą w 1 zakładzie pracy, w którym ze względu na stosowane urządzenia oraz procesy technologiczne nie było możliwe poprzez działania techniczne zlikwidowanie przekroczeń hałasu. Pracodawcę zobowiązano do dokonania indywidualnego doboru ochronników słuchu, jak również przestrzegania stosowania środków ochrony indywidualnej. Polecono pracodawcy systematyczne poddawanie pracowników profilaktycznym badaniom lekarskim oraz przeprowadzanie odpowiednich szkoleń BHP wraz z informowaniem pracowników o ryzyku utraty zdrowia związanym z pracą na stanowiskach o złym klimacie akustycznym. Na skutek działań podjętych przez pracodawcę w związku z decyzją Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach, dotyczącą przekroczenia normatywu higienicznego, poprawiono warunki pracy 18 pracownikom. Porównawczo w 2013 roku przekroczenia NDN czynników szkodliwych stwierdzono w 2 zakładach, natomiast w 2012 r. 1 zakładzie. W roku 2014 w ramach planowanej działalności zwrócono szczególną uwagę na warunki pracy oraz narażenie zawodowe pracowników przemysłu drzewnego. W omawianym temacie skontrolowano 3 zakłady pracy i stwierdzono w nich : brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, zatem pracownicy nie zostali poinformowani o aktualnych wynikach badań i pomiarów, nieaktualne karty badań i pomiarów oraz rejestry czynników szkodliwych, przekroczenie najwyższego dopuszczalnego natężenia hałasu na 14 stanowiskach pracy, nieprawidłowo sporządzoną ocenę ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia zawodowego na działanie czynników chemicznych, hałasu i drgań mechanicznych, wobec czego pracownicy nie zostali poinformowani o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą, brak spisu oraz kart charakterystyki stosowanych w działalności zawodowej substancji chemicznych, ich mieszanin, wobec pracodawca nie zapewnił pracownikom dostępu do informacji zawartych w kartach charakterystyki, nieprawidłowo opracowane instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, w których nie uwzględniono informacji zawartych w kartach charakterystyki, brak wyznaczonychi przeszkolonych pracowników w obsłudze apteczek i udzielaniu pierwszej pomocy. 88

89 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzje administracyjne nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. W minionym roku przeprowadzono kontrole warunków pracy oraz narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach produkujących artykuły spożywcze. W tym zakresie skontrolowano 10 zakładów, stwierdzając nieprawidłowości w 5 z nich. W zakładach tych stwierdzono: brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, nieaktualne karty badań i pomiarów oraz rejestry czynników szkodliwych, brak poinformowania pracowników narażonych na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy o aktualnych wynikach badań i pomiarów, nieprawidłowo opracowane ryzyko zawodowe, w którym nie uwzględniono narażenia pracowników na działanie szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych, czynników chemicznych, brak poinformowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami, brak szkolenia pracowników narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy, brak spisu i kart charakterystyki stosowanych w działalności zawodowej substancji chemicznych i ich mieszanin, brak zapewnienia pracownikom dostępu do informacji zawartych w kartach charakterystyki, nieprawidłowo opracowane instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy w których nie ujęto informacji zawartych w kartach charakterystyki, brak wyznaczonych i przeszkolonych pracowników w obsłudze apteczek i udzielaniu pierwszej pomocy, brak rejestru obejmującego przypadki stwierdzonych chorób zawodowych i podejrzeń o takie choroby, brak zgody Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego w pomieszczeniach stałej pracy, przekroczenie NDS pyłów organicznych pochodzenia roślinnego zawierających poniżej 10% wolnej krzemionki na stanowiskach pracy. W odniesieniu do zakładów, w których stwierdzono nieprawidłowości Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał stosowne decyzje. Czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym Prowadzony w 2014 r. nadzór dotyczył również przestrzegania obowiązków, wynikających z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. poz. 890 ). 89

90 Główną przyczyną stosowania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w przemyśle był brak możliwości wyeliminowania ich z produkcji oraz brak możliwości zastąpienia ich innymi czynnikami mniej szkodliwymi. Z analizy danych wynika, że czynników rakotwórczych, mutagennych często niestosowano bezpośrednio w procesie technologicznym, ale były jego produktem ubocznym. W trakcie prowadzenia czynności kontrolnych w zakładach zatrudniających pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym oceniano realizację wymogów obowiązujących przepisów w zakresie prowadzenia rejestru prac oraz pracowników wykonujących pracę w narażeniu na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, szkolenia pracowników jakie wynika z oceny narażenia na w/w czynniki; przeprowadzania badań i pomiarów czynników szkodliwych, profilaktycznych badań lekarskich pracowników, jak również przekazywania właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Na 21 zakładów pracy, w których w środowisku pracy, występowały substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, skontrolowano 2 zakłady w zakresie spełnienia przez pracodawców wymogów obowiązujących przepisów nie stwierdzając uchybień. Analogicznie w 2013 roku skontrolowano 8 zakładów, nie stwierdzając nieprawidłowości. W 2012 r. skontrolowano 2 zakłady, stwierdzając nieprawidłowości w 1 z nich. Na terenie Mysłowic nadzorowano również prace związane z usuwaniem wyrobów zawierających azbest, ze względu na jego szkodliwe działanie na organizm człowieka. W 2014 roku przeprowadzono 1 kontrolę na placu budowy w zakresie przestrzegania przepisów, zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas usuwania i transportu wyrobów zawierających azbest. W 2013 r. nie przeprowadzono kontroli w tym zakresie, natomiast w 2012 roku przeprowadzono 2 kontrole na placach budów. Przeprowadzone kontrole podobnie jak w latach wcześniejszych nie wykazały nieprawidłowości. W 2014r. i 2013r. nie stwierdzono żadnego przypadku choroby zawodowej wywołanej pyłami zawierającymi włókna azbestu. Natomiast w 2012r. stwierdzono 90

91 1 przypadek choroby zawodowej międzybłoniak opłucnej na stanowisku górnika pod ziemią, gdzie jako czynnik przyczynowy wskazano pyły azbestu. Substancje chemiczne i ich mieszaniny W 2014 roku przeprowadzono 37 kontroli sanitarnych w 37 zakładach pracy w zakresie przestrzegania przepisów, dotyczących wprowadzania do obrotu oraz stosowania substancji chemicznych i ich mieszanin. W toku czynności kontrolnych poddawano ocenie: spis stosowanych substancji chemicznych, ich mieszanin, karty charakterystyki posiadanej/stosowanej substancji/mieszaniny niebezpiecznej oraz mieszanin chemicznych niezaklasyfikowanych jako niebezpieczne dla których istnieje obowiązek dostarczenia karty charakterystyki, oznakowania stosowanych substancji i/lub mieszanin chemicznych, dostęp pracowników do treści karty charakterystyki, wdrożenie zalecanych środków kontroli ryzykiem, dostępność instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy, zapoznanie pracowników z ich treścią, środki ochrony indywidualnej, sposób przechowywania substancji. W 8 zakładach stwierdzono nieprawidłowości. Odnotowano brak spisu oraz brak lub nieprawidłowo sporządzone karty charakterystyki stosowanych w działalności zawodowej substancji chemicznych, ich mieszanin, brak zapewnienia pracownikom dostępu do informacji zawartych w kartach charakterystyki w odniesieniu do substancji chemicznych lub ich mieszanin, które stosują lub na które mogą być narażeni w trakcie swojej pracy, nieprawidłowo sporządzoną ocenę ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia zawodowego na działanie czynników chemicznych, wobec czego pracownicy nie zostali poinformowani o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą, nieprawidłowo opracowane instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, w których nie uwzględniono informacji zawartych w kartach charakterystyki. Analogicznie w 2013 roku skontrolowano 23 zakłady pracy, w tym w 6 stwierdzono nieprawidłowości, w 2012 roku skontrolowano 32 zakłady pracy, w tym w 1 stwierdzono nieprawidłowości. 91

92 Produkty biobójcze Produkty biobójcze to produkty do zwalczania organizmów szkodliwych dla zdrowia ludzi lub zwierząt. Jednocześnie produkty te mogą stanowić ryzyko dla ludzi, zwierząt i środowiska, związane z ich szczególnymi właściwościami. W 2014 r. prowadzono również nadzór nad przestrzeganiem obowiązków dotyczących wprowadzania do obrotu produktów biobójczych, w ramach realizacji tematu przeprowadzono kontrolę w 1 zakładzie, która nie wykazała nieprawidłowości. W wyniku przeprowadzonej kontroli sprawdzającej wykonanie zarządzeń decyzji wydanej w latach wcześniejszych stwierdzono, że nie są wprowadzane do obrotu produkty biobójcze odjętą decyzją, na które wprowadzający nie uzyskał stosownego pozwolenia. Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości. Porównawczo w 2013 roku skontrolowano 3 zakłady, a w 2012 roku przeprowadzono kontrole w 2 zakładach pracy, w których nie stwierdzono nieprawidłowości. Detergenty W 2014 r. prowadzono także nadzór nad przestrzeganiem obowiązków dotyczących wprowadzania do obrotu detergentów i środków powierzchniowo-czynnych przez producentów zgodnie z obowiązującymi przepisami. W toku czynności kontrolnych oceniano karty charakterystyki, oznakowanie opakowań, arkusze danych składników wprowadzanych do obrotu detergentów. W ramach realizacji tematu przeprowadzono kontrolę w 1 zakładzie, która nie wykazała nieprawidłowości. W 2013 roku nie przeprowadzono kontroli w omawianym zakresie, natomiast w 2012 r. w ramach realizacji tematu skontrolowano 1 zakład, kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Czynniki biologiczne Prowadzono nadzór w zakresie występowania w środowisku pracy szkodliwych czynników biologicznych oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki w zakresie przestrzegania przez pracodawców wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia 92

93 w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki ( Dz. U. Nr 81 poz. 716 z późn. zm.). W trakcie prowadzenia czynności kontrolnych w zakładach zatrudniających pracowników w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy poddawano ocenie: ryzyko zawodowe uwzględniające klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych, rejestr pracowników i prac narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych, szkolenia pracowników mających kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, warunki spożywania posiłków, procedury bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi. W roku 2014 przeprowadzono 33 kontrole sanitarne w 27 zakładach, w 6 zakładach stwierdzono uchybienia. W wyniku kontroli stwierdzono: brak szkoleń pracowników mających kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy oraz nieprawidłowo sporządzoną ocenę ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia pracowników na działanie szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych. Porównawczo w roku 2013 przeprowadzono kontrole w 8 zakładach, stwierdzając nieprawidłowości w 1 z nich, natomiast w roku 2012 przeprowadzono kontrole w 14 zakładach, w których nie stwierdzono nieprawidłowości. 2. Choroby zawodowe Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach realizując zadania, dotyczące nadzoru nad warunkami pracy prowadzi postępowania administracyjne w sprawie chorób zawodowych i wydaje imienną decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej, bądź o braku podstaw do jej stwierdzenia. Do celów diagnostyczno- orzeczniczych w sprawie pracowników występujących o stwierdzenie choroby zawodowej, sporządzane są oceny narażenia zawodowego, uwzględniające informacje dotyczące przebiegu zatrudnienia i narażenia na czynnik szkodliwy dla zdrowia, który mógł być przyczyną choroby zawodowej. W każdym zakładzie w zależności od charakteru pracy, produkcji czy technologii mogą występować zagrożenia związane z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, będące przyczynami chorób zawodowych wśród pracowników. 93

94 W 2014 roku w Mysłowicach stwierdzono 30 przypadków chorób zawodowych tj. o 16 przypadków więcej niż w roku W 24 przypadkach wydano decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej Lp. Choroba Ilość stwierdzonych przypadków 1. Pylice płuc Choroby układu ruchu 1 3. Choroby układu nerwowego 1 4 Uszkodzenie słuchu 1 5 Choroby skóry 1 R A Z E M: 30 Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w 2014 roku w zakładach pracy na terenie Mysłowic W roku 2014 najwięcej stwierdzono pylic płuc 86,66 %. Pylice płuc w większości przypadków stwierdzane były u pracowników kopalń węgla kamiennego. Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w 2014 roku w zakładach pracy na terenie Mysłowic 94

95 L.p. Choroba zawodowa Pylica płuc Narządu głosu Uszkodzenie słuchu Zespół wibracyjny Choroba skóry Nowotwory złośliwe Przewlekle choroby 1 obwodowego układu nerwowego Przewlekła choroba układu ruchu Choroby wywołane 0 działaniem promieniowania jonizującego Razem Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w latach mysłowickich w zakładach pracy W okresie w zakładach pracy na terenie Mysłowic stwierdzono łącznie 102 przypadki chorób zawodowych. Roczna liczba przypadków wykazywała nieznaczne wahania, a średnio wynosiła 25 przypadków. Najliczniej stwierdzaną chorobą zawodową była pylica płuc. W większości przypadków choroba ta dotyczyła pracowników górnictwa, gdzie jako czynnik przyczynowy wskazano pył węgla kamiennego zawierający wolną krystaliczną krzemionkę. Pylica płuc jest chorobą, która ujawnia się po okresie narażenia zawodowego liczonym w latach. Powodem jest również długi, około 10- letni okres ujawniania się choroby. Liczba stwierdzonych przypadków pylicy płuc w poszczególnych latach była zróżnicowana. W omawianym okresie najwięcej przypadków pylicy płuc stwierdzono w 2014 r. 26, natomiast najmniej w roku przypadków. Na drugim miejscu wśród patologii zawodowych stwierdzonych w latach była choroba narządu słuchu rozpoznawana u pracowników wykonujących prace w przekroczeniach natężenia hałasu. 95

96 Należy zaznaczyć, że stwierdzane choroby zawodowe są często skutkiem braku odpowiednich warunków pracy w latach wcześniejszych. Analiza zapadalności na choroby zawodowe w latach Na przestrzeni ostatnich czterech lat liczba stwierdzonych chorób zawodowych na terenie Mysłowic ulegała wahaniom z tendencją wzrostową. VIII. Interwencje mieszkańców miasta Z uwagi na podporządkowanie naszych działań nadrzędnemu celowi jakim jest ochrona życia i zdrowia mieszkańców PPIS w Katowicach reagował na każdą informację kwestionującą stan sanitarny w nadzorowanych obiektach, również wniesioną anonimowo. W 2014r. rozpatrzono 49 interwencji wniesionych przez mieszkańców miasta i nie wszystkie były uzasadnione. W 2013r. problemy natury sanitarnej zgłaszane były 43 razy. W sytuacji potencjalnego zagrożenie zdrowia i życia mieszkańców działania podejmowano natychmiast, a w pozostałych po zawiadomieniu stron zgodnie z obowiązującym w tym zakresie przepisem prawa. W każdej sytuacji w następstwie stwierdzenia uchybień natury sanitarnej wszczynano postępowanie administracyjne skierowane na przywrócenie właściwego stanu sanitarnego. Wobec osób odpowiedzialnych za zaniedbania stosowano sankcje w postaci grzywny 96

97 w drodze mandatu karnego, a w sytuacjach uzasadnionych PPIS w Katowicach wydawał decyzje zarządzające. W zależności od rodzaju spraw podejmowano współpracę z przedstawicielami służb i organów administracji. Sprawy pozostające poza kompetencjami Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach przekazywano do rozpatrzenia przez odpowiednie organy zgodnie z właściwością miejscową i rzeczową. W 2014r. najczęściej treścią wniosków o podjecie działań były uwagi odnośnie stanu sanitarno porządkowego w mieście. W tym zakresie rozpatrzono 34 interwencje i potwierdzono zasadność 15 spośród nich. W 2013r. w omawianej sprawie rozpatrzono 17 wniosków, natomiast w 2012r Najczęściej mysłowiczanie interweniowali z powodu zawilgocenia mieszkania, złego stanu sanitarnego miejsc do gromadzenia odpadów komunalnych, uciążliwości związanych z bytowaniem gryzoni, insektów, gołębi, nieprzyjemnych zapachów, złego stanu sanitarnego posesji, sąsiedztwa uciążliwego lokatora. W 2 wnioskach opisano uchybienia zaobserwowane w zakładzie fryzjerskim i na basenie interwencje te okazały się nieuzasadnione. PPIS w Katowicach w roku 2014r. w wyniku podjętych działań wydał 2 decyzje administracyjne. Dotyczyło to posesji przy ul. Katowickiej 7, gdzie stwierdzono uszkodzone drzwi prowadzące do pomieszczeń piwnicznych, w piwnicach zastoiny wody i błoto. Obowiązki nałożone decyzją zostały zrealizowane w określonym terminie. Ponadto za uchybienia w bieżącym stanie sanitarno-higienicznym zastosowano sankcje karne w postaci mandatu karnego. Drugą decyzję PPIS w Katowicach wydał po kilku kontrolach sanitarnych prywatnej posesji przy ul. PCK 54 w Mysłowicach. Na przedmiotowej posesji pozostawiono odpady wielkogabarytowe, teren był zaniedbany, zaśmiecony, porośnięty trawą, warunki sprzyjały bytowaniu gryzoni. Mimo zawiadomień właściciel posesji nie uczestniczył w kontrolach. Z uwagi na niewykonanie zarządzeń decyzji we wskazanym terminie wobec właściciela posesji wszczęto postępowanie egzekucyjne, które toczy się nadal. 97

98 Ilość i rodzaje najczęściej zgłaszanych interwencji w Mysłowicach w latach W 2014r. podobnie jak w 2013r. i 2012r. mieszkańcy miasta Mysłowice nie wnieśli zastrzeżeń dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia. Nieprawidłowości zaobserwowane w obiektach produkcji i obrotu żywnością w 2014 roku były przedmiotem 18 interwencji. Zasadnych było 5, co stanowi 27%. W 2013r. i 2012r. z terenu Mysłowic zgłoszono po 21 interwencji, w tym zakresie i odpowiednio zasadnych było ok. 30% z nich. Liczba interwencji zgłoszonych w latach

99 Liczba interwencji zasadnych w latach Najczęściej zgłaszano nieprawidłowości sanitarne zauważone w sklepach spożywczych, a najmniej niepokojących sygnałów dotyczyło zakładów gastronomicznych. Mieszkańcy miasta kwestionowali sprzedaż środków po upływie terminu przydatności do spożycia, brak czystości i porządku w zakładzie, nieprawidłowe przechowywanie środków spożywczych, sprzedaż produktów o niewłaściwych cechach organoleptycznych, brak ciepłej wody w zakładzie. W 2014r. w wyniku działań kontrolnych przeprowadzonych po interwencjach mieszkańców, PPIS w Katowicach wydał tylko 1 decyzję administracyjną. Powyższe dotyczyło sklepu sieci Żabka, gdzie zarządzono zapewnienie prawidłowych warunków przechowywania środków spożywczych w sali sprzedaży oraz przywrócenie właściwego stanu technicznego obiektu. Ponadto osobę odpowiedzialną za bieżące usterki natury sanitarnej ukarano mandatem w wysokości 500,00zł. Uzasadnione okazały się również informacje przekazane przez klientów m.in. pizzerii, autosklepu i ruchomych punktów sprzedaży obwarzanków. W obiektach tych stwierdzono nieprawidłowości sanitarno porządkowe, za które nałożono 6 mandatów karnych na łączną kwotę 950,00- zł. 99

100 Z obszaru wychowania i nauczania rodzice dzieci skierowali 2 wnioski z prośbą o podjęcie działań. W toku kontroli potwierdzono występowanie nieprzyjemnego zapachu pochodzącego z nowej wykładziny podłogowej w sali lekcyjnej jednej ze szkół podstawowych. Natomiast interwencja dotycząca prowadzenia prac remontowych w miejscu spożywania posiłków oraz dostarczania posiłków dla uczniów przez firmę cateringową nieprzystosowanym do tego celu samochodem okazała się nieuzasadniona. W 2013 roku w omawianym zakresie PPIS w Katowicach rozpatrzył również 2 wnioski o z prośbą o interwencję, a w 2012r. tylko 1. W 2014r. problemy o uchybieniach sanitarnych w środowisku pracy były treścią 4 wniosków. Dotyczyły one nieprawidłowych warunków sanitarno - higienicznych w zakładach pracy oraz uciążliwości związanych z emisją hałasu do środowiska. W 2 przypadkach w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych, potwierdzono zarzuty odnośnie braku badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowiskach pracy. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzje administracyjne nakazując usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. W 2013 r. rozpatrzono 2 interwencje dotyczące warunków pracy, spośród których 1 była zasadna, a w 2012r. - 3 interwencje i 2 potwierdzono w wyniku podjętych działań. W roku 2014 do PPIS w Katowicach wpłynął tylko 1 wniosek treścią, którego były nieprawidłowości w podmiocie prowadzącym działalność leczniczą. Dotyczył on występowania nieprzyjemnego zapachu w piwnicy budynku SPZOZ Szpitala nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia przy ul. Bytomskiej 41. Przeprowadzona kontrola potwierdziła słuszność zarzutu. W wyniku odpowiedniego zabezpieczenia kanalizacji w szpitalu wyeliminowano uciążliwość. W 2013r. i 2012r. zgłoszono również po 1 interwencji z obszaru lecznictwa i były one nieuzasadnione. 100

101 IX. Środki zastępcze Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku prowadził działania w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania występowania problemu tzw. dopalaczy. Dopalacze stanowią różnego rodzaju produkty zawierające substancje psychoaktywne, które nie znajdują się na liście środków kontrolowanych przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. Spożycie ich ma na celu wywołanie w organizmie jak najwierniejszego efektu narkotycznego substancji zdelegalizowanych. Dopalacze, jak i inne substancje odurzające, niszczą przede wszystkim ośrodkowy układ nerwowy i negatywnie wpływają na pracę mózgu. Produkt zawierający środki zastępcze zabezpieczony w sklepie w Mysłowicach (Źródło: Zdjęcie własne). W ramach działań określonych w art. 44c. ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, zgodnie z którym w przypadku stwierdzenia wprowadzania do obrotu środka zastępczego lub produktu, co do którego zachodzi podejrzenie, że jest środkiem zastępczym oraz stosując odpowiednio przepisy art.27 c ustawy z dnia r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 2011r. Nr 212 poz z późn. zm.), skontrolowano 4 firmy mające siedzibę w Pabianicach, prowadzące zamiennie działalność w sklepie w Mysłowicach przy ul. Grunwaldzkiej. W wyniku przeprowadzonych 5 kontroli stwierdzono, że wszystkie firmy wprowadzały do obrotu produkty, co do których zachodzi podejrzenie, że stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia ludzi. Wydano 5 decyzji zarządzających wstrzymać wprowadzanie do obrotu oraz zatrzymać produkty, uzasadniające podejrzenie, że stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia 101

102 ludzi. W badanych próbach produktów zidentyfikowano substancje, będące środkami zastępczymi w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Wydano 8 decyzji zarządzających zakazać wprowadzania do obrotu produktów będących środkami zastępczymi. W każdym przypadku o wynikach badań i oceny zabezpieczonych produktów informowano Komendę Miejską Policji w Mysłowicach. Na podmioty gospodarcze nałożone zostały kary administracyjne w łącznej kwocie złotych. W przypadku nieprawidłowości stwierdzanych podczas kontroli, a pozostających poza kompetencjami Inspekcji Sanitarnej, informowano Państwową Inspekcję Pracy, Inspekcję Handlową, Urząd Skarbowy. Należy podnieść, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego w Pabianicach jako organ egzekucyjny, do którego skierowano Tytuły wykonawcze w sprawie egzekucji należności pieniężnych wobec firm wprowadzających do obrotu dopalacze w sklepie w Mysłowicach przy ul. Grunwaldzkiej poinformował, iż prowadzone postępowanie egzekucyjne jest nieskuteczne. Jako przyczynę wskazał, że banki poinformowały organ egzekucyjny, iż nie prowadzą rachunków bankowych na rzecz przedmiotowych spółek. Spółki nie posiadają ruchomości (pojazdy mechaniczne), nie złożyły sprawozdań finansowych. Podniósł, iż z uwagi na brak możliwości oszacowania wielkości posiadanych środków trwałych nie było możliwe zajęcie innych ruchomości. Korespondencja kierowana do spółek wracała do siedziby organu egzekucyjnego nie podjęta przez osoby reprezentujące podmiot, stosowano instytucję doręczenia fikcyjnego. Produkt zawierający środki zastępcze zabezpieczony w sklepie w Mysłowicach (Źródło: Zdjęcie własne). 102

103 W 2014r. PPIS w Katowicach prowadził działania edukacyjne w aspekcie podnoszenia wiedzy i świadomości wpływu środków zastępczych na zdrowie ludzi. W ramach działań dotyczących tzw. dopalaczy przeprowadzono prelekcje w : Gimnazjum Nr 5 w Mysłowicach - uczestniczyło 105 uczniów, Gimnazjum Nr 6 w Mysłowicach - uczestniczyło 199 uczniów, Areszcie Śledczym w Mysłowicach - uczestniczyło 27 osadzonych. Ponadto zorganizowano szkolenie dla funkcjonariuszy Aresztu Śledczego w Mysłowicach. PPIS w Katowicach współorganizował Festyn Farski Trzeźwe myślenie jest w cenie oraz Akcję edukacyjną W życiu jak w tańcu każdy krok ma znaczenie, w trakcie których udzielano konsultacji z zakresu. m.in. profilaktyki środków zastępczych oraz prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych. X. Zapobiegawczy nadzór sanitarny Zadania wykonywane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w ramach sprawowania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego podejmowane są wyłącznie na wniosek zainteresowanych podmiotów lub w związku z wystąpieniami organów prowadzących postępowania i mają charakter prewencyjny, zmierzający do zapewnienia właściwego stanu sanitarno-higienicznego w projektowanych i realizowanych obiektach, a także ochrony zdrowia ludzi przebywających w sąsiedztwie planowanych przedsięwzięć. Działalność Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego realizowana była na podstawie art. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r., Nr 212, poz. 1263, z późn. zm.) i obejmowała: uzgadnianie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych; uzgadnianie pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dokumentacji projektowych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych; uczestniczenie, na wniosek stron, w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych; 103

104 wydawanie opinii w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i określanie zakresu raportu dla planowanych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko; opiniowanie warunków realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. W ramach sprawowanego nadzoru zapobiegawczego 2014 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał: 1 opinię dotyczącą projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Uzgodnienie dotyczyło obszarów Stara Wesoła, Krasowy Południowe, Brzezinka Południowa oraz Kosztowy. Przedłożony projekt miał na celu wydzielenie w przedmiotowych obszarach głównie terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną wraz z usługami oraz terenów zieleni urządzonej i nieurządzonej. W ustaleniach planu kierowano się zasadą zapewnienia zrównoważonego rozwoju na terenie będącym przedmiotem opracowania oraz uwzględniano zapisy przyjętych już dokumentów, m.in. w dziedzinie ochrony środowiska, gospodarki odpadami i oczyszczania ścieków.projekt, co potwierdzała załączona do niego Prognozy oddziaływania..., zawierał zapisy minimalizujące szkodliwe oddziaływanie - na środowisko, przyrodę i krajobraz kulturowy oraz zdrowie ludzi - planowanych do wprowadzenia zagospodarowań: a) nakazy i zakazy dotyczące gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami; b) nakaz stosowania proekologicznych systemów grzewczych; c) określenie minimalnego procentu powierzchni biologicznie czynnych; d) nakaz ochrony wartościowych zadrzewień. Wydano również jedną opinię dotyczącą zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 104

105 9 opinii sanitarnych odnośnie konieczności sporządzenia raportu i określenia jego zakresu dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko - dla 3 przedsięwzięć stwierdzono potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Do ciekawszych zaliczyć można: budowę elektrowni wiatrowej; rozbiórkę oraz budowę nowego obiektu mostowego w ciągu ul. Boliny nad potokiem Bolina; rozbudowę hali hartowni z dostosowaniem do potrzeb technologii coatingu wraz z przebudową części socjalno biurowej przy ul. Karola Miarki 36. Wydając opinie brano pod uwagę: a) zawartość karty informacyjnej przedsięwzięcia, zakres i szczegółowość danych w niej ujętych; b) charakter przedsięwzięcia i jego skalę, wielkość i rodzaj zajmowanego terenu, planowaną technologię oraz przewidywane rozwiązania techniczne i organizacyjne mające na celu eliminowanie lub ograniczanie skutków jego realizacji; c) usytuowanie przedsięwzięcia względem terenów chronionych, istniejący i planowany charakter zagospodarowania, a także przeznaczenie terenu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego - jeżeli został uchwalony. 2 opinie w sprawie środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Dotyczyły one adaptacji uruchomieniu stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji przy ul. Katowickiej oraz Świerczyny. Mając na uwadze ochronę środowiska oraz zdrowia ludzi przy uzgodnieniu szczególną uwagę zwracano na: a) właściwą gospodarkę wodno ściekową, w tym zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych; b)prawidłowe usuwanie, gromadzenie i unieszkodliwienie odpadów; c)ochronę przed nadmiernym hałasem i zanieczyszczeniem powietrza poprzez egzekwowanie rozwiązań, które zapewniają spełnienie norm określających najwyższe dopuszczalne stężenie i natężenie czynników szkodliwych dla zdrowia ludzi i elementów środowiska (wyciszenie urządzeń wentylacyjnych, wprowadzenie zieleni izolacyjnej). 105

106 Uzgadniane inwestycje nie budziły protestów stron postępowania lub mieszkańców. 1 opinię dotyczącą uzgodnienia dokumentacji projektowej (koncepcji). Polegała ona zmianie sposobu użytkowania pomieszczenia w istniejącym budynku usługowym na punkt kawowy przy ul. Starokościelnej opinie odnośnie dopuszczenia do użytkowania obiektów nowowybudowanych lub adaptowanych. Dokonywano odbiorów sklepów, żłobków, przedszkoli, salonów fryzjerskich i kosmetycznych oraz aptek, m.in.: pawilon handlowy Biedronka przy ul. Laryskiej; Niepubliczne Przedszkole Integracyjne z Oddziałem Specjalnym przy ul. Jastruna; Centrum Rekreacji AQUAFIT przy ul. Fików; stacja kontroli pojazdów z częścią biurowo socjalno - magazynową przy ul. Laryskiej; sklep ogólnospożywczy przy ul. Gwarków; niepubliczne przedszkole Akademia Małego Odkrywcy przy ul. Rudnickiego; apteki przy ul. Katowickiej i Szopena. Do odbioru zgłaszano również budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne, osiedla mieszkaniowe, garaże i parkingi. W czasie czynności związanych z udziałem w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych przeprowadzano kontrolę w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych oceniając zgodność wykonania tych obiektów z zatwierdzonym w decyzji o pozwoleniu na budowę (zmianę sposobu użytkowania) projektem budowlanym oraz zapoznawano się z przedstawianymi dokumentami i sprawozdaniami z pomiarów, badań, sprawdzeń, które wykonano w celu potwierdzenia założeń projektowych oraz spełnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych odpowiednio do zakresu tych dokumentów. Podczas kontroli szczególną uwagę zwracano na zastosowanie materiałów dopuszczonych do stosowania w budownictwie i posiadających aktualne atesty higieniczne. Generalnie z roku na rok należy coraz wyżej ocenić sposób przygotowania obiektów do odbioru. W dalszym ciągu prym wiodą obiekty sieciowe oraz służby zdrowia (przychodnie, 106

107 szpitale, gabinety lekarskie, apteki); nie sposób jednak nie zauważyć znacznego postępu jeśli chodzi o mniejsze obiekty, które (realizowane tzw. sposobem gospodarczym) w poprzednich latach wywoływały sporo problemów: małe sklepy, bary, lokale typu fast-food, zakłady fryzjersko-kosmetyczne. W tym przypadku powodem jest z pewnością fakt, iż na skutek braku obowiązku uzyskania pozytywnej opinii sanitarnej przed rozpoczęciem działalności zgłaszane do odbioru są tylko nieliczne - najlepiej przygotowane wykończone i wyposażone - spośród tych obiektów. Nie zdarzyły się przypadki wykonania obiektów niezgodnie z dokumentacją projektową, natomiast zdecydowanie częściej niż w latach ubiegłych inwestorzy nie byli w stanie przedłożyć podczas kontroli kompletu dokumentów odbiorowych (dotyczy to przede wszystkim opinii z przeglądu urządzeń kominowych lub pomiarów skuteczności wentylacji oraz wyników badania wody). Liczbę opinii wydanych przez PPIS w Katowicach w latach przedstawiono poniżej w formie tabeli i wykresu. opinie dotyczące: uzgodnienia projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań uzgodnienia dokumentacji projektowej dopuszczenia do użytkowania obiektów budowlanych liczba w roku:

108 Legenda: 1 uzgodnienia projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, 2 opinie w sprawie stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, 3 uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań, 4 uzgodnienia dokumentacji projektowej, 5 opinie dotyczące dopuszczenia do użytkowania obiektów budowlanych. Analizując powyższe dane stwierdzić można, iż: sumaryczna ilość opinii wydawanych przez Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny utrzymuje się od kilku lat na zbliżonym poziomie; liczba projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, po skokowym wzroście w roku 2013, zdecydowanie spadła do poziomu z lat poprzednich. Brak planów zagospodarowania powoduje znaczne wydłużenie czasu realizacji inwestycji (konieczność uzgadniania warunków zabudowy i zagospodarowania terenu szczególnie uciążliwa w przypadku wystąpienia o pozwolenie na zmianę sposobu użytkowania pomieszczeń) i w wielu przypadkach skłania inwestorów do ominięcia stosownych procedur; utrzymuje się lekki trend wzrostowy jeśli chodzi o liczbę opinii w sprawie stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Wiele z nich dotyczy jednak przedsięwzięć, których prognozowany wpływ na środowisko jest niewielki. W związku z tym w większości przypadków opowiedziano się za brakiem konieczności sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko, co z kolei 108

109 skutkowało minimalną liczbą opinii w sprawie uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań; stabilna pozostaje liczba zgłaszanych do odbioru obiektów. W dalszym ciągu spora ilość zgłoszeń wynika ze zmian właścicieli (apteki) lub obowiązku przedłożenia opinii sanitarnej innym organom (obiekty związane z opieką nad dziećmi i edukacją). XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, programy edukacyjne i akcje prozdrowotne W celu poprawy stanu zdrowotnego społeczności Mysłowic oraz kreowania zdrowego stylu życia Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku realizował działania z zakresu promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w oparciu o art. 6 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia i Ministerstwa Zdrowia oraz założenia strategiczne Narodowego Programu Zdrowia na lata Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach: inicjował i wytyczał kierunki działań zmierzających do poznania przez społeczeństwo czynników szkodliwych dla zdrowia i metod zapobiegania chorobom, przygotowywał, wdrażał i promował programy edukacyjne, ogólnopolskie, wojewódzkie i lokalne, poszukiwał sojuszników do realizacji zadań (współpraca z instytucjami, organizacjami, mass-mediami), udzielał merytorycznej i metodycznej pomocy placówkom promującym zdrowie, dokonywał oceny działalności (wizytacje, ankiety) tych placówek. prowadził działalność szkoleniową, konsultacje i instruktaż merytoryczny. Edukacją prozdrowotną objęto: dzieci w wieku przedszkolnym, ich rodziców i opiekunów, dzieci i młodzież szkół wszystkich poziomów nauczania, grono pedagogiczne, pielęgniarki środowiska szkolnego. 109

110 W ubiegłym roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach podejmował działania w ramach realizacji interwencji zarówno programowych jak i nie programowych obejmujące przede wszystkim obszary promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w zakresie: promowania aktywnego stylu życia i zasad zbilansowanej diety. profilaktyki palenia tytoniu i innych uzależnień. 1.Promowanie aktywnego stylu życia i zasad zbilansowanej diety. Otyłość uznana jest w Unii Europejskiej i w Polsce za poważny problem zdrowotny, społeczny i ekonomiczny o narastającej częstości. Otyłość w dzieciństwie i młodości utrzymuje się w wieku dorosłym u 80% osób nią dotkniętych i stanowi ryzyko rozwoju wielu chorób przewlekłych, jest przyczyną obniżenia jakości życia, a nawet przedwczesnej śmierci. Stały wzrost liczby osób otyłych w każdej grupie wiekowej, niezależnie od płci skłania nas do podjęcia profilaktyki oraz leczenia. Realizacja przez mysłowickie placówki nauczania i wychowania programów edukacyjnych zawierających w swoich celach i założeniach treści dot. zasad prawidłowo odżywiania jak i promocję aktywności fizycznej niewątpliwie wpłynie na trwałą zmianę zarówno nawyków żywieniowych jak i zahamuje postępującą epidemię bezruchu ogarniającą także śląską młodzież, a tym samym w długoletniej perspektywie przyczyni się do poprawienia stanu zdrowotnego społeczności lokalnej. Poniżej przedstawiono szczegółowe dane liczbowe na temat realizacji programów edukacyjnych w roku szkolnym 2013/2014. Trzymaj Formę Program ogólnopolski. W ramach realizacji VIII edycji programu Trzymaj Formę! kontynuowano edukację dzieci i młodzieży w zakresie kształtowania nawyków i zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. W roku szkolnym 2013/2014 do programu przystąpiło 11 szkół podstawowych i gimnazjalnych z terenu Mysłowic, tj. łącznie 1300 uczniów. 110

111 Liczba mysłowickich szkół podstawowych i gimnazjalnych biorących udział w VIII edycji Programu edukacyjnego Trzymaj formę. Liczba uczniów mysłowickich szkół podstawowych i gimnazjalnych biorących udział w VIII edycji Programu Edukacyjnego Trzymaj formę. Realizacja Programu edukacyjnego Trzymaj Formę! oparta jest na metodzie projektu. Uczniowie wspólnie z nauczycielami, rodzicami i przy współpracy ze środowiskiem lokalnym uczestniczą w opracowaniu najlepszych i najciekawszych sposobów propagowania zasad zdrowego stylu życia. Zaletą projektów jest ich bardzo dobre dopasowanie do zainteresowań i możliwości uczniów. 111

112 Akcja Dzień zdrowego jedzenia i gotowania zrealizowany przez uczniów Szkoły Podstawowej nr 9 w Mysłowicach. W mysłowickich szkołach biorących udział w programie zrealizowano m.in. projekty: Z uśmiechem i wiedzą po zdrowie Szkoła Podstawowa nr 5, Jak wskrzesić modę na sport - Gimnazjum nr 3, Ze zdrowiem na co dzień - Szkoła Podstawowa nr 9, Żywienie na wagę zdrowia Program wojewódzki. Program edukacyjny Żywienie na wagę zdrowia" kierowany jest do osób odpowiedzialnych za żywienie dzieci w żłobkach, przedszkolach i szkołach, rodziców dzieci i samych dzieci. Celem programu jest wspieranie prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży poprzez prawidłowe odżywianie i propagowanie aktywności fizycznej, poprawę jakości żywienia dzieci i młodzieży w żłobkach, przedszkolach i szkołach, podniesienie świadomości rodziców w kwestii odżywiania dzieci, a pozytywne skutki zdrowotne w przyszłości. Wprowadzenie programu Żywienie na wagę zdrowia" jest konsekwencją podpartej badaniami analizy wyników kontroli prowadzonych przez Państwową Inspekcję Sanitarną województwa śląskiego, na przestrzeni lat , 112

113 która wykazała, że w żywieniu dzieci i młodzieży występuje szereg nieprawidłowości. Błędy dotyczące jakości żywienia stwierdzono w 33 % żłobków, 40 % przedszkoli i 51% szkół skontrowanych na terenie województwa śląskiego. W 2014 r. programem objęto łącznie 7 mysłowickich placówek nauczania i wychowania. Liczba mysłowickich placówek nauczania i wychowania biorących udział w programie edukacyjnym Żywienie na wagę zdrowia. Szkolenie dla osób odpowiedzialnych za żywienie w mysłowickich placówkach nauczania i wychowania. 113

114 2. Profilaktyka palenia tytoniu i innych uzależnień. Obecnie palenie tytoniu jest jednym z poważniejszych zagrożeń cywilizacyjnych. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat stało się główną przyczyną przedwczesnych zgonów w krajach rozwiniętych z powodu nowotworów złośliwych, chorób układu krążenia, układu oddechowego i wielu innych schorzeń. Na choroby odtytoniowe każdego roku umiera 5 mln ludzi na świecie. W związku z trudną sytuacją epidemiologiczną Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach kontynuował realizację zadań wynikających z Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce (POZNPT) poprzez edukację antytytoniową dzieci, młodzieży i ich rodziców. W 2014 roku w ramach profilaktyki antytytoniowej pracownicy Sekcji Oświaty Zdrowotnej PSSE w Katowicach podejmowali szereg działań zmierzających do promowania stylu życia wolnego od dymu tytoniowego. Kontynuowano realizację trzech programów antytytoniowych, które swoim zasięgiem objęły łącznie 10 przedszkoli, 12 szkół podstawowych i gimnazjalnych z terenu Mysłowic. Poniżej przedstawiono szczegółowe dane liczbowe na temat realizacji programów w roku szkolnym 2013/2014. Czyste powietrze wokół nas - Przedszkolny program edukacji antytytoniowej. Program skierowany jest do dzieci 5 i 6 letnich i ich rodziców. W 2014 roku realizacją programu objęto 608 dzieci z 10 mysłowickich przedszkoli. Celem jego realizacji jest zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy dorośli palą przy nich tytoń oraz wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy. W ramach programu dzieci z przedszkoli i oddziałów przedszkolnych Mysłowic brały udział w imprezach środowiskowych, podczas których przedstawiły programy artystyczne powiązane tematycznie z treściami programowymi. 114

115 Liczba mysłowickich przedszkoli biorących udział w VI edycji przedszkolnego programu profilaktyki edukacji antytytoniowej Czyste powietrze wokół nas. Liczba przedszkolaków (w wieku 5 i 6 lat) z mysłowickich przedszkoli biorących udział w VI edycji przedszkolnego programu profilaktyki edukacji antytytoniowej Czyste powietrze wokół nas. 115

116 Dzieci z Przedszkola nr 16 z Oddziałami Integracyjnymi w Mysłowicach. Nie pal przy mnie, proszę Program profilaktyki edukacji antytytoniowej dla uczniów kl. I - III szkół podstawowych. Adresatami programu są dzieci klas I-III szkół podstawowych. Celem programu jest wykształcenie umiejętności rozpoznawania różnych rodzajów dymów, zwiększenie wiedzy na temat skutków palenia tytoniu oraz zwiększenie wrażliwości dzieci na miejsca, w których mogą być narażone na dym tytoniowy. Program był realizowany w 7 szkołach podstawowych, a jego zasięgiem objęto 646 uczniów. 116

117 Liczba mysłowickich szkół podstawowych biorących udział w Programie profilaktyki edukacji antytytoniowej Nie pal przy mnie proszę. Liczba uczniów (kl. I, II i III) z mysłowickich szkół podstawowych biorących udział w VI edycji programu profilaktyki edukacji antytytoniowej Nie pal przy mnie proszę. 117

118 Znajdź właściwe rozwiązanie - Program profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum. Program przeznaczony jest do realizacji w V i VI klasach szkoły podstawowej oraz klasach I-III szkół gimnazjalnych. W 2014r. został zrealizowany w 5 gimnazjach, a swym zasięgiem objął 405 uczniów. Celem głównym programu jest zapobieganie paleniu tytoniu wśród uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjalnych. Liczba mysłowickich placówek biorących udział w Programie profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum Znajdź właściwe rozwiązanie. 118

119 Liczba uczniów (kl. I, II i III) z mysłowickich szkół gimnazjalnych biorących udział w VI edycji programu profilaktyki edukacji antytytoniowej Znajdź właściwe rozwiązanie. ARS, czyli jak dbać o miłość? Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. Jest to nowy program profilaktyczny, którego celem jest przeciwdziałanie uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. Program poprzedzony został ankietyzacją wśród kobiet w ciąży, które przebywały na oddziale ginekologiczno-położniczym Mysłowickiego Centrum Zdrowia. Adresowany jest do młodzieży szkół ponadgimnazjalnych, głównie dziewcząt, które chcą w przyszłości zostać matkami. Założenia programowe zostały przedstawione dyrektorom szkół ponadgimnazjalnych, którzy wyrazili zgodę na przystąpienie do realizacji programu. Wyznaczono szkolnych koordynatorów. Wdrożenie programu i jego realizacja nastąpiło w roku szkolnym 2013/ 2014 po uprzednim przeszkoleniu szkolnych koordynatorów. 119