INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA MYSŁOWICE

Transkrypt

1 INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA MYSŁOWICE 213 Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Katowicach

2 Spis treści: I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 4 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych Szczepienia ochronne.. 2 II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą Podmioty lecznicze jako zakłady pracy...42 III. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności Badania prób żywności Powiadomienia typu RASFF i RAPEX Zakłady produkcyjne Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Imprezy masowe Środki transportu żywności.53 IV. Jakość wody Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii legionella Baseny kąpielowe Miejsca wykorzystywane do kąpieli..58 V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej Obiekty użyteczności publicznej Gospodarka odpadami komunalnymi Akcje deratyzacyjne. 65 VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych Żłobki i kluby dziecięce Placówki wychowania przedszkolnego

3 3. Oddziały zerowe Stan sanitarny szkół.7 5. Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych w miejscu zamieszkania VII. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy Stan sanitarno - higieniczny zakładów pracy Choroby zawodowe VIII. Interwencje mieszkańców miasta..84 IX. Środki zastępcze 89 X. Zapobiegawczy nadzór sanitarny..91 XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, programy edukacyjne i akcje prozdrowotne 99 3

4 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych Analiza stanu bezpieczeństwa epidemiologicznego została oparta na danych zawartych w sprawozdaniach PSSE w Katowicach, raportach dotyczących zachorowań na niektóre choroby zakaźne, danych porównawczych dotyczących wskaźników epidemiologicznych Polski uzyskanych z opracowań Zakładu Epidemiologii NIZP - PZH i Departamentu Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi GIS, Biuletynów Statystycznych Ministerstwa Zdrowia Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, Biuletynu Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc. Mysłowice Obszar sprawowanej działalności Obszar [km 2 ] 65,75 255,89 Liczba ludności Tabela nr 1. Charakterystyka obszaru działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach 1 W trakcie roku 213 dzięki kontynuacji działań mających na celu poprawę zgłaszalności chorób zakaźnych utrzymano akceptowalny poziom realizacji obowiązku ustawowego zgłaszania podejrzeń zachorowań i zachorowań na choroby zakaźne. Porównywano zgłaszalność chorób zakaźnych do PSSE w Katowicach z danymi przekazanymi do Narodowego Funduszu Zdrowia. W roku 213 po stwierdzeniu niezgodności przeprowadzono 8 kontroli podmiotów leczniczych na terenie miasta. Podczas kontroli uzyskano wyjaśnienia w zakresie niezgodności, a także przeprowadzono rozmowy zarówno z osobami odpowiedzialnymi za niedopatrzenia, jak i z kierownikami nadzorującymi funkcjonowanie podmiotu leczniczego. 1 Na podstawie danych statystycznych uzyskanych z Urzędu Statystycznego w Katowicach w dniu r. 4

5 W roku sprawozdawczym do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach zgłoszono ogółem 1531 przypadków zachorowań, w tym 783 przypadki dotyczyły grypy. Strukturę zachorowań na wybrane jednostki chorobowe oraz porównanie z rokiem 212 przedstawia wykres nr ROK 212 Biegunki i zatrucia pokarmowe Choroby zakaźne wieku dziecięcego 3 Choroby przenoszone drogą płćiową (w tym HIV i AIDS) Grypa Zapalenie opon mózgowordzeniowych Gruźlica 837 Wirusowe zapalenie wątroby 7 18 ROK 213 Biegunki i zatrucia pokarmowe 247 Choroby zakaźne wieku dziecięcego Choroby przenoszone drogą płćiową (w tym HIV i AIDS) Grypa Zapalenie opon mózgowordzeniowych Gruźlica 4 Wirusowe zapalenie wątroby Wykres nr 1-2. Zgłoszone przypadki zachorowań na wybrane jednostki chorobowe w roku na terenie miasta Mysłowice. 5

6 Zatrucia i zakażenia pokarmowe W 213r. odnotowano stabilizację liczby zgłoszonych przypadków salmoneloz - 8 zachorowań ( wskaźnik zapadalności 1,64/1 mieszkańców). Jednocześnie odnotowano znaczny wzrost liczby zachorowań na bakteryjne zatrucia pokarmowe (w roku przypadki 218,12/1, w roku 212r. 78 zachorowań 13,4/1 ) (Wykres nr 4) Salmonella ogółem Mysłowice Wykres nr 3. Zachorowania na salmonelozy ogółem w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na 1 ludności) Zatrucia pokarmowe - ogółem Wykres nr 4. Zachorowania na zatrucia pokarmowe ogółem w latach na terenie miasta - Mysłowice, (wskaźnik zapadalności na 1 ludności). 6

7 W minionym roku odnotowano niewielki wzrost zapadalności w zakresie biegunek u dzieci do lat 2 zamieszkałych na terenie miasta Mysłowice - 83 zachorowania (wskaźnik zapadalności 253,13/1 ) (Wykres nr 5). Tendencja spadkowa wystąpiła w przypadku zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe 5 przypadków 66,5/1 (Wykres nr 6). Po przeanalizowaniu danych z ostatnich 5 lat dotyczących zapadalności na biegunki, zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe ogółem, można zauważyć w roku 213 duży wzrost liczby bakteryjnych zatruć pokarmowych (Wykres nr 7). Na aktualny poziom zapadalności w zakresie poszczególnych jednostek chorobowych ma wpływ m. in. coraz powszechniejsza diagnostyka w kierunku czynników wirusowych, wzrost sumienności lekarzy w realizacji obowiązków ustawowych, zwiększona świadomość społeczna zagrożeń związanych z chorobami zakaźnymi przenoszącymi się drogą pokarmową Wykres nr 5. Zachorowania na biegunki u dzieci do lat 2 w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na 1 ludności). 7

8 Wykres nr 6. Zachorowania na wirusowe zakażenia jelitowe w latach na terenie miasta Mysłowice (Liczba zachorowań) Biegunka dzieci do lat 2 Wirusowe zakażenia jelitowe Bakteryjne zakażenia jelitowe Bakteryjne zatrucia pokarmowe salmonelozy Wykres nr 7. Zachorowania na biegunki, zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe ogółem w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba zachorowań). Od dłuższego czasu na nadzorowanym terenie nie zarejestrowano zachorowań na czerwonkę bakteryjną, dur brzuszny lub dury rzekome. W 213r. na terenie Mysłowic nie odnotowano ognisk epidemicznych chorób przenoszonych drogą pokarmową. 8

9 Choroby zakaźne wieku dziecięcego W 213r. wśród zachorowań na choroby zakaźne wieku dziecięcego dominowała, podobnie jak w minionych latach ospa wietrzna (Wykres nr 8). Jednak w porównaniu do 212r. w mieście odnotowano duży spadek liczby zachorowań przypadki, wykres nr 9 ( współczynnik zapadalności wyniósł 336,49/1 mieszkańców), w 212r. wystąpiło 775 zachorowań, a współczynnik wyniósł 127,47. Najwięcej zachorowań wystąpiło wśród dzieci w wieku od 1 do 4 roku życia oraz od 5 do 9 roku życia Odra Świnka Różyczka Ospa wietrzna Krztusiec Płonica Wykres nr 8. Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba zachorowań). Najwięcej zachorowań na terenie miasta wystąpiło w grudniu minionego roku. Zaznaczyć należy, że wysoka zapadalność na ospę wietrzną nie jest jedynie problemem lokalnym, podobne tendencje obserwowano w zakresie danych epidemiologicznych dla całego kraju, gdzie zapadalność w roku 213 wynosiła 462,92/1 mieszkańców w roku sprawozdawczym. 9

10 Ospa wietrzna Wykres nr 9. Zgłoszone przypadki zachorowań na ospę wietrzną w roku na terenie miasta Mysłowice. W minionym roku na terenie kraju zachorowania na płonicę kształtowały się na podobnym poziomie w odniesieniu do roku poprzedniego (w 213r. wskaźnik wynosił 65,89/1 mieszkańców, a w 212r.- 65,97). Na terenie miasta w analogicznym okresie obserwowano niewielki spadek zachorowań 39 przypadków (wskaźnik zapadalności 51,87/1 ) 57,1/1 w roku 212) (Wykres nr 1). Analiza zapadalności wykazała, że zachorowania w 213r. dotyczyły najczęściej dzieci od 1 do 5 roku życia. W przypadku osób pełnoletnich wystąpiły jedynie pojedyncze przypadki zachorowań. Wśród chorych w minionym roku przeważały osoby płci męskiej 59%. Nie stwierdzono istotnych tendencji sezonowych występowania choroby. 1

11 Płonica Wykres nr 1. Zgłoszone przypadki zachorowań na płonicę w roku na terenie miasta Mysłowice. Rok 213 był kolejnym rokiem obserwowanej stabilizacji zachorowań na świnkę. Uzyskany wskaźnik zapadalności na terenie miasta wynosił 3,99/1 mieszkańców - liczba zachorowań 3 ( Wykres nr 11) i był niższy od wskaźnika uzyskanego rok wcześniej (6,63/1 ). Wskaźnik zapadalności w roku 213 na terenie Polski wyniósł (7,21/1 ). Z uwagi na brak danych, nie było możliwości przeanalizowania stopnia uodpornienia osób, które zachorowały. Najwięcej zachorowań odnotowano w grupach wiekowych 7-9 lat. 66% chorych stanowiły osoby płci męskiej. Można wysunąć wniosek, że aktualna korzystna sytuacja może być wynikiem skuteczności szczepień, jako formy zapobiegania chorobom zakaźnym. W zakresie sezonowości, nie stwierdzono korelacji zachorowań z określoną porą roku. 11

12 Świnka Wykres nr 11. Zgłoszone przypadki zachorowań na świnkę w roku na terenie miasta Mysłowice Różyczka Wykres nr12. Zgłoszone przypadki zachorowań na różyczkę w roku na terenie miasta Mysłowice. W 213r. nie zanotowano żadnego przypadku zachorowania na krztusiec. W przypadku różyczki (Wykres nr 12), w mieście nastąpił wzrost zachorowań, zarejestrowano ogółem 39 przypadków (wskaźnik zapadalności 51,87/1 ). W 212r. odnotowano 14 zachorowań (wskaźnik wyniósł 18,56), co po uwzględnieniu liczebności populacji objętej nadzorem epidemiologicznym stanowi poziom wyższy niż na terenie kraju (wskaźnik zapadalności: 16,25/1 mieszkańców). Brak danych na temat historii 12

13 szczepień pacjentów uniemożliwił analizę stanu uodpornienia większości chorych. Wśród chorych przeważali mężczyźni (87%), najwięcej zachorowań wystąpiło u dzieci w wieku lata. Nie zgłoszono żadnego przypadku różyczki wrodzonej. Wirusowe zapalenia wątroby W roku sprawozdawczym nie zarejestrowano przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu A, B, C. Podobnie jak w minionych latach rejestrowano informacje o osobach zgłaszanych po raz pierwszy, jako zakażeni wirusami HBV lub HCV. W analizowanym okresie czasu w stosunku do roku 212 zarejestrowano mniejszą liczbę przypadków, otrzymano 5 zgłoszeń zakażenia HBV (Wykres nr 13) i 4 zgłoszenia zakażeń HCV (Wykres nr 14). Dane dotyczące wieku osób ze stwierdzonym zakażeniem HBV lub HCV w roku 213 przedstawia Wykres nr 15 i Wykres nr 13 Zakażenia wirusem HBV (zgłoszone po raz pierwszy) w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na 1 ludności). HBV Mysłowice 13

14 Wykres nr 14. Zakażenia wirusem HCV (zgłoszone po raz pierwszy) w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na 1 ludności). HCV Mysłowice HBV Grupy wiekowe Mysłowice Wykres nr 15. Zakażenia wirusem HBV (zgłoszone po raz pierwszy) w roku 213 na terenie miasta Mysłowice (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych). 14

15 HCV Grupy wiekowe Mysłowice Wykres nr 16. Zakażenia wirusem HCV (zgłoszone po raz pierwszy) w 213r. na terenie miasta Mysłowice (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych ). Grypa Liczba zachorowań na grypę i podejrzenia grypy w 213 roku osiągnęła wysoki poziom 783 przypadki (141,39 na 1 mieszkańców) (Wykres nr 18). Pomimo dużej liczby zarejestrowanych przypadków w minionym roku podobnie jak w roku poprzednim wskaźnik zapadalności był znacznie niższy od wskaźnika Polski, który wyniósł 8193,14 na 1 mieszkańców. Na podstawie analizy zachorowań według grup wiekowych stwierdzono, że największa liczbę zachorowań zarejestrowano w grupie wiekowej od 15 do 64 roku życia 55 przypadków (Wykres nr 17). W przypadku tej jednostki chorobowej najwięcej zakażeń występuje w okresie jesienno - wiosennym, na terenie miasta największą ilość zachorowań zarejestrowano w I kwartale minionego roku. Podobnie ja w latach poprzednich na terenie miasta prowadzony był nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny nad grypą w systemie SENTINEL. Współpracowano w ramach w/w systemu z 4 lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej, obejmującymi swoją opieką 6151 osób. W ramach prowadzonego nadzoru w roku 213 zarejestrowano 126 przypadków podejrzenia zachorowania na grypę lub grypopodobne, materiału biologicznego do badań nie pobrano. 15

16 7 6 Rok Lata 5-14 Lat Lata 65 i więcej Lat Grypa - zachorowania wg wieku Wykres nr17. Zgłoszone przypadki zachorowań wg wieku w roku 213 na terenie miasta Mysłowice. Choroby odzwierzęce W minionym roku w zakresie chorób odzwierzęcych rejestrowano przypadki boreliozy z Lyme, nie stwierdzono listeriozy. Dodatkowo prowadzono nadzór w zakresie pokąsań ludzi przez zwierzęta z uwagi na możliwość narażenia na wściekliznę. Borelioza z Lyme Borelioza jest najczęstszą chorobą odzwierzęcą występującą u mieszkańców miasta Mysłowice. W przeciągu kolejnych lat notuje się wzrost zarejestrowanych ogółem zgłoszeń zachorowań i podejrzeń zachorowań na boreliozę, w roku 213 zanotowano 83 przypadki. W trakcie prowadzonych dochodzeń epidemiologicznych po uwzględnieniu wymogów definicji przypadku boreliozy potwierdzono 66 zachorowań ( wykres nr 18). Dalsza analiza danych wykazała, że wśród chorych były zarówno osoby niepełnoletnie (6 osób), osoby pełnoletnie pracujące (23 osoby), pełnoletnie niepracujące (8 osób), jak i renciści i emeryci (29 osób). Nie stwierdzono przypadku zachorowania w wyniku występowania narażenia zawodowego. 16

17 Borelioza Wykres nr 18. Zgłoszone przypadki zachorowań na boreliozę w roku na terenie miasta Mysłowice. Objawy z jakimi pacjenci najczęściej zgłaszali się do lekarza to rumień wędrujący (objaw charakterystyczny dla wczesnej fazy choroby) oraz bóle kostno-stawowe. Najczęściej miejscem ekspozycji na kleszcze na terenie miasta były parki, skwery, działki lub tereny rekreacyjne i lasy. Pokąsania przez zwierzęta i profilaktyka zachorowań na wściekliznę W 213r. zarejestrowano zbliżoną liczbę pokąsań do roku ubiegłego - 69 przypadków (rok przypadków), wskaźnik zapadalności na 1 mieszkańców wyniósł 91,77. (Wykres nr 19). Pokąsania w 2 przypadkach dotyczyły osób niepełnoletnich. W analogicznym okresie na terenie kraju odnotowano poziom narażenia na wściekliznę/potrzeby szczepień 2,36/ 1 mieszkańców. 17

18 Osoby pokąsane Mysłowice Osoby szczepione p/wściekliźnie Mysłowice Wykres nr Narażenia na wściekliznę/potrzeba szczepień w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba osób). Równolegle do zgłoszeń pokąsań otrzymywano informacje o wszczęciu po ekspozycyjnych szczepień przeciwko wściekliźnie, których wykonanie ostatecznie potwierdzono u 14 osób (Wykres nr 2). 18

19 Gruźlica W Mysłowicach w 213 roku zgłoszono 22 przypadki podejrzenia gruźlicy, potwierdzono 18 (wskaźnik zapadalności wynosił 23,94/1 mieszkańców) (Wykres nr 21). Wśród chorych zarejestrowano 3 przypadki osób niepełnoletnich. Najczęściej chorowali niepracujący dorośli (5 osób), renciści i emeryci (6 osób). Rok 213 był kolejnym rokiem utrzymywania się tendencji występowania gruźlicy wśród osób o niskim statucie socjalnobytowym Gruźlica Wykres nr 21. Zgłoszone przypadki zachorowań w roku na terenie miasta Mysłowice. W związku z zarejestrowanymi przypadkami zachorowania na gruźlicę w ciagu minionego roku nadzorem objęto 36 osób z kontaktu z chorym. Inwazyjne choroby wywołane przez Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae typu b W 213r. na terenie miasta nie zarejestrowano żadnego choroby meningokokowej oraz inwazyjnej choroby pneumokokowej. przypadku inwazyjnej 19

20 Choroby przenoszone drogą płciową W minionym roku kontynuowano nadzór nad chorobami przenoszonymi drogą płciową. Zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na kiłę (wskaźnik zapadalności 1,33/1 ). Nie odnotowano zachorowań na kiłę wrodzoną. HIV I AIDS W roku 213 wystąpiło 1 zachorowanie na AIDS wśród mieszkańców miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności 1,33/1 mieszkańców). Jednocześnie zarejestrowano większą, niż w poprzednim roku liczbę nowych zakażeń HIV - 2 zgłoszenia (wskaźnik zapadalności 2,66/1 ).W analizowanym okresie czasu na terenie Polski uzyskano wskaźnik zapadalności na HIV 3,12/1. 2. Szczepienia ochronne Wiodącym celem było prowadzenie nadzoru nad właściwą realizacją Programu Szczepień Ochronnych. W 213 r. na terenie Mysłowic w placówkach prowadzących szczepienia ochronne przeprowadzono 9 kontroli w zakresie realizacji założeń obowiązującego Programu Szczepień Ochronnych. Podczas przeprowadzonych kontroli zwracano szczególną uwagę na: stan zaszczepienia dzieci i młodzieży wg obowiązującego PSO w celu uzyskania jak najwyższego odsetka uodpornienia, sposób przechowywania i transportu preparatów do szczepień, sposób prowadzenia dokumentacji medycznej dotyczącej szczepień ochronnych, zgłaszalność występujących niepożądanych odczynów poszczepiennych. W roku 213 Program Szczepień Ochronnych realizowany był na terenie Mysłowic przez 2 świadczeniodawców w 26 gabinetach zabiegowych. U świadczeniodawców znajdowało się kart uodpornienia (stan na dzień 31 grudnia 213r.) w tym 1342 karty uodpornienia dzieci i młodzieży do 2 roku życia. Od kilku lat obserwuje się systematyczny spadek liczby dzieci i młodzieży podlegających szczepieniu. 2

21 liczba osób Wykres nr 22. Liczba populacji -2 roku życia objętej Programem Szczepień Ochronnych w latach Oceniając realizację szczepień ochronnych w 213 roku należy stwierdzić, że są one wykonane w odsetku gwarantującym korzystną sytuację epidemiologiczną w odniesieniu do wielu chorób zwalczanych poprzez szczepienia ochronne. Szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu B Wprowadzenie szczepień p/wzw typu B do PSO w 1989 roku oraz sukcesywne rozszerzanie grup objętych szczepieniami obowiązkowymi i zalecanymi doprowadziło do wielokrotnego spadku zapadalności na WZW typu B. W wyniku przeprowadzonych szczepień dzieci i młodzież są bardzo dobrze uodpornione. Szczepienia podstawowe noworodków i niemowląt wykonywane są trzema dawkami szczepionki w cyklu zbliżonym do ; 1; 6 miesięcy. U dzieci z masą urodzeniową mniejszą niż 2g stosuje się czterodawkowy cykl szczepienia ; 1; 2; 12 miesięcy. Również u dzieci szczepionych zalecaną szczepionką skojarzoną (6 w 1) schemat szczepienia pierwotnego składa się z trzech dawek i dawki uzupełniającej podanej przed ukończeniem 18 miesięcy. W roku 213 szczepienia pierwotne p/wzw typu B w 1 roku życia zostały rozpoczęte u 56,26 % populacji (355 dzieci). Stan zaszczepienia dzieci w 2 roku życia dawką uzupełniającą kształtuje się na poziomie 88,53 % (625 dzieci). 21

22 ,56 98,46 97,92 91,1 88, ,78 45,6 42,94 51,86 56, r.ż. pierwotne 2 r.ż uzupełniające Wykres nr 23. Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/wzw B Ogółem p/wzw typu B zaszczepiono 99,15 % dzieci w drugim roku życia. Dzieci, u których do tej pory nie rozpoczęto szczepień najczęściej posiadają p/wskazania lub rodzice nie wyrażają zgody na szczepienie. Szczepienie p/wzw typu B zalecane, finansowane przez pacjentów, jest najchętniej realizowanym szczepieniem przez osoby przygotowujące się do zabiegów operacyjnych i przewlekle chore nieszczepione w ramach szczepień obowiązkowych. Szczepienia p/błonicy, tężcowi i krztuścowi Szczepienia realizowane są przy użyciu preparatów szczepionkowych finansowanych ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia oraz coraz częściej, z zastosowaniem szczepionek wysoce skojarzonych finansowanych przez rodziców. Wiele osób decyduje się na uodpornienie dziecka w jak najszerszym zakresie przy zastosowaniu jak najbardziej komfortowych możliwości. Szczepieniami pierwotnymi p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w 213 roku objęto 58,16% populacji (367 dzieci) w 1 roku życia. W 2 roku życia szczepienie IV dawką uzupełniającą otrzymało 248 dzieci (35,13%). Ogółem liczba zaszczepionych w drugim roku życia wyniosła 7 (99,15 %). 22

23 ,63 51,18 54,26 54,69 39,71 38,13 37, ,16 35, r. ż. pierwotne 2 r.ż. uzupełniające Wykres nr 24. Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w latach Dawkami przypominającymi p/błonicy i tężcowi szczepiono w 6, 14 i 19 roku życia. Kontynuacja szczepień p/krztuścowi prowadzona jest obowiązkowo u dzieci w 6 roku życia. W ramach I szczepienia przypominającego p/błonicy, tężcowi i krztuścowi zaszczepiono 6 dzieci (76,82%) z rocznika 28, II dawką przypominającą p/tężcowi i błonicy w roczniku 2 zaszczepiono 514 osób (86,82%), III dawką przypominającą p/tężcowi i błonicy zaszczepiono 561 osób (78,3%) z rocznika ,77 9,78 8,68 81,87 89,92 9,67 86,82 78,78 79,1 81,78 76,82 74,87 78,83 77,95 78, r.ż. Ip. (DTPa) 14 r.ż. II p. 19 r.ż. III p. Wykres nr 25. Procentowy udział dzieci w 6, 14 i 19 roku życia zaszczepionych p/błonicy i tężcowi dawkami przypominającymi w latach W 213 roku, dzieciom które z różnych względów nie otrzymały I szczepienia przypominającego p/błonicy, tężcowi i krztuścowi, a ukończyły 7 rok życia i zostały zakwalifikowane do szczepienia, zapewniono szczepionkę z niższą zawartością antygenów krztuścowych (dtpa) finansowaną ze środków publicznych. 23

24 Szczepienia p/poliomyelitis W 213 roku szczepieniami p/poliomyelitis (szczepienia pierwotne) objęto 57,84% populacji (365 dzieci w 1 roku życia), szczepienie uzupełniające wykonano u 248 dzieci w drugim roku życia (35,13%). Ogółem w drugim roku życia zaszczepionych było 99,15 % (7 dzieci). Szczepienie podstawowe prowadzono przy użyciu szczepionek pojedynczych inaktywowanych (IPV) lub preparatów skojarzonych. Szczepienie przypominające u dzieci w 6 roku życia wykonano u 6 dzieci (76,82%) preparatem doustnym zawierającym żywe szczepy poliowirusów (OPV). Szczepienie realizowano preparatem inaktywowanym bezpłatnie w przypadku przeciwwskazań do zastosowania szczepionki żywej, a także odpłatnie, w przypadku braku przeciwwskazań do zastosowania OPV, gdy rodzice (z różnych względów) nie zgadzali się na podanie szczepionki żywej ,87 81,78 74,87 8,68 76,82 57,84 53,63 51,18 54,26 54,55 39,71 38,13 37, , r.ż. pierwotne 2 r. ż. uzupełniające 6 r.ż. I przypominąjace Wykres nr 26. Procentowy udział dzieci w 1, 2 i 6 roku życia zaszczepionych p/poliomyelitis w latach Szczepienia p/odrze, śwince i różyczce W 213 roku szczepienia obowiązkowe p/odrze, śwince i różyczce obejmowały dzieci w miesiącu życia i w 1 roku życia. Systematycznie kontynuowane były szczepienia u dzieci urodzonych po 31 grudnia 1996 roku, które nie otrzymały dwóch dawek szczepionki skojarzonej. W rocznikach stan zaszczepienia wynosi powyżej 99%. Szczepienie podstawowe w 2 roku życia wykonano u 572 dzieci (81,2%) a szczepienie przypominające w 1 roku życia u 446 dzieci (76,63%). Dzieci, u których do tej pory nie 24

25 rozpoczęto szczepień najczęściej posiadają p/wskazania do stosowania szczepionek żywych lub rodzice nie wyrażają zgody na szczepienie ,77 83,41 82,73 8,7 81,2 78,7 76,63 6,81 52,51 41, r. ż. I dawka 1 r.ż. II dawka Wykres nr 27. Procentowy udział dzieci w 2 i 1 roku życia zaszczepionych p/odrze, śwince i różyczce w latach Szczepienia p/gruźlicy Szczepienia p/gruźlicy w 213 roku wykonywano u noworodków w pierwszej dobie po urodzeniu preparatem BCG w ampułkach 1 dawkowych ,2 71,9 68,82 84,65 85, BCG w I dobie życia Wykres nr 28. Procentowy udział dzieci w pierwszej dobie życia zaszczepionych przeciwko gruźlicy w latach W przypadku odroczenia wykonania szczepienia p/gruźlicy w pierwszej dobie życia (masa ciała poniżej 2g, ciężki stan po urodzeniu) szczepionkę podawano w następnym możliwym terminie po ustąpieniu p/wskazań. Szczepienia po 14 dniu życia do 15 lat wykonywano najczęściej u dzieci przybywających do Polski z państw, w których nie 25

26 prowadzi się szczepień przeciw gruźlicy. Dzieci, u których do tej pory nie zrealizowano szczepień najczęściej posiadają p/wskazania do wykonania szczepienia lub rodzice nie wyrażają zgody na szczepienie. Szczepienia p/haemophilus influenzae typu b Szczepienia przeciw inwazyjnemu zakażeniu haemophilus influenzae typu b realizowano przy użyciu preparatów szczepionkowych finansowanych ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia lub z zastosowaniem szczepionek wysoce skojarzonych finansowanych przez rodziców. Szczepieniami pierwotnymi p/haemophilus influenzae typu b w 213 roku objęto 58,16% populacji (367 dzieci) w 1 roku życia. W 2 roku życia szczepienie uzupełniające otrzymało 249 dzieci (35,27%). Ogółem liczba zaszczepionych w drugim roku życia wyniosła 71 (99,29 %) ,63 54,26 54,69 51,18 39,97 38,13 37, ,16 35, r.ż. pierwotne 2 r.ż. Uzupełniające Wykres nr 29. Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych przeciwko haemophilus influenzae typu b w latach Stan wykonania szczepień obowiązkowych w 3 roku życia Zestawienie wszystkich obowiązkowych szczepień wykonanych w ramach Programu Szczepień Ochronnych w 3 roku życia, to tzw. zamknięcie szczepień podstawowych. Na poniższym wykresie można zaobserwować, iż z wyjątkiem szczepień p/odrze, śwince i różyczce, wszystkie obowiązkowe szczepienia ochronne wykonane są na poziomie ponad 98%. Szczepienia p/odrze, śwince i różyczce realizowane były przy użyciu szczepionek skojarzonych, zawierających atenuowane wirusy. Szczepienia podstawowe powinny być wykonane zgodnie z obowiązującym PSO u dziecka w 2 roku życia. Dzieci były 26

27 najczęściej odraczane od tego szczepienia z powodów neurologicznych, zaburzeń odporności, p/wskazań do stosowania żywych szczepionek, uczuleń, stanów infekcyjnych i zaostrzonych stanów chorób przewlekłych. Jest to również szczepienie, któremu najczęściej przeciwni są rodzice z tzw. środowisk opornych. 1 99, , , ,5 99,44 98,6 98,6 98,6 97,49 98,6 Wykres nr 3. Stan zaszczepienia dzieci w 3 r.ż. dane skumulowane za 213r. Zalecane szczepienia ochronne Szczepienia zalecane niefinansowane ze środków znajdujących się w budżecie ministra właściwego do spraw zdrowia realizowano zgodnie z wytycznymi Programu Szczepień Ochronnych. Szczepienia p/grypie sezonowej Ogółem na terenie Mysłowic w roku 213 zaszczepiono 149 osób. Szczepienia wykonane były w punktach szczepień preparatami zakupionymi przez pacjentów. Od roku 29 zainteresowanie szczepieniami p/grypie systematycznie zmniejszała się, jednakże w ubiegłym roku liczba zaszczepionych wzrosła o ponad 2 osób. 27

28 liczba osób zaszczepionych p/grypie Wykres nr 31. Liczba zaszczepionych p/grypie w latach r. Szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu A Zgodnie z PSO szczepienia zalecane są osobom wyjeżdżającym do krajów o wysokiej endemiczności zachorowań na WZW typu A, osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz dzieciom i młodzieży które nie chorowały na WZW typu A Liczba osób zaszczepionych przeciwko WZW typu A jest niższa niż w roku ubiegłym i dotyczy głównie osób powyżej 2 roku życia (tylko 5,5% stanowią osoby młodsze). Osoby te najczęściej były szczepione z powodu wyjazdów w strefy zagrożenia tą chorobą. Szczepienia realizowano preparatami pojedynczymi i skojarzonymi (przeciw WZW A i B) liczba zaszczepionych p/wzw typu A Wykres nr 32. Liczba zaszczepionych p/wzw A w latach r. 28

29 Szczepienia p/ Neisseria meningitidis Celem stosowania szczepień przeciw meningokokom jest zapobieganie inwazyjnym postaciom chorób meningokokowych oraz innym zakażeniom wywołanym przez serotypy zawarte w szczepionkach. Dodatkowo szczepienia (zwłaszcza preparatami skoniugowanymi) mają wpływ na zmniejszenie częstości nosicielstwa i wywołania zjawiska odporności zbiorowiskowej. W 213 roku zaszczepiono 22 osoby w grupie wiekowej od -19 lat, szczepienia były finansowane przez pacjentów liczba osób zaszczepionych p/zakażeniom Neisseria meningitidis Wykres nr 33. Liczba zaszczepionych p/ Neisseria Meningitidis w latach r. Szczepienia p/tężcowi Stosowanie szczepienia ma na celu wyłącznie ochronę indywidualną osób szczepionych przed zachorowaniem na tężec. Ze względu na występowanie rezerwuaru laseczki tężca poza środowiskiem człowieka szczepienia nie dają efektu odporności zbiorowiskowej. W 213 roku do obowiązkowych szczepień po ekspozycyjnych po zranieniu wykorzystywana była szczepionka pojedyncza, szczepienia zalecane przed ekspozycyjne realizowano głównie przy użyciu szczepionek skojarzonych, ogółem zaszczepiono 1375 osób. 29

30 liczba zaszczepionych p/tężcowi (obowiązkowe i zalecane) Wykres nr34. Liczba zaszczepionych p/ tężcowi w latach r. Szczepienia p/durowi brzusznemu Celem szczepień przeciw durowi brzusznemu na obszarach nieendemicznych, takich jak Polska jest zapobieganie zachorowaniom wśród osób z grup wysokiego ryzyka m.in. na stanowiskach pracy przy usuwaniu odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych. Jest to również szczepienie zalecane osobom wyjeżdżającym do rejonów endemicznego występowania zachorowań na dur brzuszny. W 213 roku realizowano szczepienia preparatami pojedynczymi (Ty i Typhim Vi) i szczepionką durowo-tężcową (TyT), zaszczepiono 34 osoby. Liczbę zaszczepionych stanowiły wyłącznie osoby powyżej 2 roku życia liczba osób zaszczepionych p/durowi brzusznemu Wykres nr 35. Liczba zaszczepionych p/ durowi brzusznemu w latach r. 3

31 Szczepienia p/błonicy Szczepionki przeciw błonicy stosuje się w celu uzyskania indywidualnej i możliwie trwałej odporności u osób szczepionych oraz osiągnięcie poprzez masowe szczepienia odporności zbiorowiskowej w szczepionej populacji. W wyniku przeprowadzonych szczepień dzieci i młodzież posiadają bardzo dobrą odporność. U osób dorosłych odporność mniejsza z powodu braku stymulacji antygenowej przez naturalny kontakt z zarazkiem oraz sporadyczne podawanie dawek przypominających. W 213 roku w ramach szczepień zalecanych zaszczepiono 18 osób p/błonicy preparatami skojarzonymi, szczepienie było wykonane wyłącznie u osób w wieku powyżej 3 roku życia liczba osób zaszczepionych p/błonicy Wykres nr 36. Liczba zaszczepionych p/ błonicy w latach r. Szczepienia p/streptococcus pneumoniae Pneumokoki należą do najgroźniejszych bakteryjnych patogenów człowieka, odpowiedzialnych za szereg chorób inwazyjnych o wysokiej śmiertelności i wiele poważnych powikłań. Obecność aż 9 serotypów wśród pneumokoków ogranicza możliwość zapobiegania przez szczepienia wszystkim zakażeniom wywołanym przez te patogeny. W 213 roku realizowano ze środków publicznych szczepienia p/pneumokokom u dzieci od 2 miesiąca życia do ukończenia 12 miesięcy urodzonych przed 37 tygodniem ciąży lub urodzonych z masą poniżej 25g, a także u dzieci do ukończenia 5 roku życia z wybranych grup ryzyka zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem tych zakażeń. Do realizacji szczepień obowiązkowych zakupione były dwa rodzaje preparatów: szczepionka 1-walentna i 13-walentna. Szczepionki przeciw pneumokokom występują wyłącznie jako preparaty pojedyńcze, poliwalentne i były najchętniej kupowanymi przez rodziców szczepionkami zalecanymi dla dzieci. W 213 roku największą liczbę wśród 31

32 zaszczepionych stanowiły dzieci w wieku -4 lat (32 dzieci co stanowi ponad 95% liczby zaszczepionych ogółem) liczba zaszczepionych p/streptococcus pneumoniae Wykres nr 37. Liczba zaszczepionych p/pneumokokom w latach r. Szczepienia p/ospie wietrznej Ospa wietrzna była nadal najczęściej występującą choroba zakaźną wieku dziecięcego. Wbrew powszechnym opiniom, że jest to niegroźna choroba, w przebiegu ospy wietrznej może dochodzić do poważnych powikłań. W 213 roku szczepienia wykonywano obowiązkowo ze środków publicznych u dzieci do ukończenia 12 roku życia narażonych na zakażenie ze względów środowiskowych, zwłaszcza w domach dziecka, domach opieki długoterminowej, żłobkach i innych instytucjach opiekuńczych, a także u dzieci do ukończenia 12 roku życia z wybranych grup ryzyka zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem zakażenia. Grupę osób, u których wykonano szczepienie zalecane p/ospie wietrznej stanowią głównie dzieci, ogółem zaszczepiono 12 osoby liczba zaszczepionych p/ospie wietrznej Wykres nr 38. Liczba zaszczepionych p/ospie wietrznej w latach r. 32

33 Szczepienia p/biegunce rotawirusowej Biegunki rotawirusowe mogą występować już w najwcześniejszych miesiącach życia niemowląt. Niemowlęta są również najbardziej podatne na ciężkie postacie choroby. Szczepienia przeciw rotawirusom są wdrażane w Polsce jako szczepienia zalecane, dlatego ich rola ogranicza się do indywidualnej ochrony szczepionych dzieci. Szczepionki powodują uodpornienie przeciw wybranym typom rotawirusów (odpowiedzialnych za najgroźniejsze postacie choroby), dlatego można się spodziewać jedynie wpływu szczepień na obniżenie liczby hospitalizacji i ewentualnych powikłań z powodu ciężkich biegunek, natomiast szczepienia nie będą miały wpływu na zapadalność na biegunki rotawirusowe o łagodniejszym przebiegu. W 213 roku zgodnie z PSO szczepienia zalecane były dzieciom do 24 tygodnia życia (wyłącznie rodzice pokrywali koszt szczepionki), preparatem doustnym podawanym jednocześnie ze szczepieniami obowiązkowymi. Zaszczepiono ogółem 173 niemowlęta liczba zaszczepionych p/biegunce rotawirusowej Wykres nr 39. Liczba zaszczepionych p/biegunce rotawirusowej w latach r. Szczepienia p/kleszczowemu zapaleniu mózgu Celem stosowania szczepionki przeciw KZM jest uodpornienie osób z grup ryzyka przebywających stale lub okresowo na terenach endemicznego występowania wirusa KZM. Zgodnie z PSO szczepienie jest zalecane osobom zatrudnionym przy eksploatacji lasu, stacjonującemu wojsku, funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej, rolnikom, młodzieży odbywającej praktyki oraz turystom i uczestnikom obozów i kolonii. W roku 213 zaszczepiono 43 osoby (79% stanowią osoby poniżej 2 roku życia). 33

34 liczba zaszczepionych p/kleszczowmu zapaleniu mózgu Wykres nr 4. Liczba zaszczepionych p/kleszczowemu zapaleniu mózgu w latach r. Szczepienia p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego Celem stosowania szczepionki jest głównie zapobieganie dysplazji szyjki macicy wysokiego stopnia oraz rakowi szyjki macicy a także brodawkom zewnętrznych narządów płciowych. Szczepienia mają zapobiegać w/w stanom, wywołanym przez typy wirusów zawartych w szczepionkach. W PSO szczepienia przeciw HPV były zamieszczone jako zalecane wg wskazań producenta. W 213 roku zaszczepiono 1 osobę poniżej 2 roku życia liczba zaszczepionych p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego Wykres nr 41. Liczba zaszczepionych p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego w latach r. Szczepienia p/żółtej gorączce Celem stosowania szczepionki jest zapobieganie zachorowaniom na żółtą gorączkę wśród osób podróżujących lub mieszkających na terenach endemicznych Afryki i Ameryki Południowej. W Polsce zarejestrowana jest jedna szczepionka przeciw żółtej 34

35 gorączce posiadająca rekomendacje WHO. W 213 roku szczepienia wykonano u 27 osób (powyżej 19 roku życia) zgodnie z zaleceniami Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych. Szczepienia udokumentowano w Międzynarodowej Książeczce Szczepień liczba osób zaszczepionych p/żółtej gorączce Wykres nr 42. Liczba zaszczepionych p/żółtej gorączce w latach r. Szczepienia p/krztuścowi W rocznym sprawozdaniu ze szczepień ochronnych za rok 213 (MZ-54) po raz pierwszy zamieszczono informację o wykonanych szczepieniach p/krztuścowi we wszystkich przedziałach wiekowych (nie tylko, jak do tej pory, dzieci objęte szczepieniami obowiązkowymi). Szczepienia zalecane p/krztuścowi zrealizowano preparatami skojarzonymi (dtpa i dtpa + polio) u 27 osób. Ponad 37% zaszczepionych stanowią osoby w 14 i 19 roku życia, które w miejsce obowiązkowej dawki przypominającej p/tężcowi i błonicy zakupiły preparat zalecany z komponentą krztuścową. Pozostałe osoby zaszczepione to głównie osoby wyjeżdżające do różnych krajów świata Liczba zaszczepionych p/krztuścowi dawką przypominającą i pow. Wykres nr 43. Liczba osób zaszczepionych p/krztuścowi dawką przypominającą w 213r. 35

36 Niepożądane Odczyny Poszczepienne Reakcje organizmu na podanie szczepionki, najczęściej o łagodnym charakterze, mogą w rzadkich przypadkach przebiegać w postaciach poważnych lub ciężkich, a nawet zagrażających życiu. Nadzór nad niepożądanymi odczynami poszczepiennymi (NOP) prowadzony jest w oparciu o rzetelną rejestrację przypadków i współpracę z lekarzami. W 213 roku zgłoszono ogółem 13 przypadków NOP, które wystąpiły po podaniu jednej lub kilku szczepionek jednocześnie. 11 przypadków zostało zakwalifikowanych przez lekarzy jako odczyny łagodne, 2 jako odczyny poważne ( w tym 1 zmieniono kwalifikację na NIE NOP) Liczba NOP Wykres nr 44. Liczba zgłoszonych niepożądanych odczynów poszczepiennych w latach r. 36

37 I. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w roku 213 sprawował bieżący nadzór sanitarny nad 122 podmiotami prowadzącymi działalność leczniczą na terenie miasta Mysłowice, w tym podmiotami leczniczymi udzielającymi: stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych: - 2 szpitalami; ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych: - 52 przychodniami, ośrodkami zdrowia, poradniami, ambulatoriami; - 6 zakładami badań diagnostycznych i medycznymi laboratoriami diagnostycznymi; - 3 zakładami rehabilitacji, - 5 innymi podmiotami leczniczymi (w tym pogotowia i pracownie protetyki); praktykami zawodowymi: - 5 indywidualnymi praktykami lekarskimi ogólnymi; - 18 indywidualnymi specjalistycznymi praktykami lekarskimi ogólnymi; - 1 grupową praktyką lekarską ogólną; - 19 indywidualnymi praktykami lekarzy dentystów; - 2 indywidualnymi specjalistycznymi praktykami lekarzy dentystów; - 2 grupowymi praktykami lekarzy dentystów; - 4 grupowymi praktykami pielęgniarek i położnych; - 3 innymi praktykami. 37

38 szpitale-2 przychodnie, poradnie,ambulatoria,-52 zakłady badań diagnostycznych i medyczne laboratoria diagnostyczne-6 zakłady rehabilitacji-3 inne podmioty lecznicze - pogotowia, pracownie protetyki-5 indywidulane praktyki lekarskie ogólne-5 indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie ogólne-18 indywidualne praktyki lekarzy dentystów-19 indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy dentystów-2 grupowa praktyka lekarska ogólna -1 grupowe praktyki pielęgniarek i położnych-4 grupowa praktyka lekarzy dentystów-2 inne praktyki-3 Wykres nr 46. Podmioty lecznicze zbiorczo na terenie miasta Mysłowice. W roku 213 podobnie jak w poprzednich latach na wniosek podmiotów leczniczych przeprowadzono kontrole i wydawano decyzje administracyjne o spełnieniu wymogów w zakresie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 112 poz

39 W roku 213 PPIS w Katowicach przeprowadził 3 kontroli na wniosek strony dotyczących spełnienia wymogów w/w przepisu prawa i wydał: 3 decyzje administracyjne celem przedstawienia w Śląskiej Izbie Lekarskiej, 26 decyzji administracyjnych (w tym 2 dotyczące szpitali i 24 dotyczących pozostałych podmiotów leczniczych), celem rejestracji w Urzędzie Wojewódzkim. 1. Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą Szpitale W 213r. pod nadzorem PPIS w Katowicach były 2 n/w szpitale na terenie miasta: Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia ul. Bytomska 41 Mysłowickie Centrum Zdrowia Sp. z o.o. ul. Mikołowska 1 W minionym roku w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Szpital nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia zakończono remont pomieszczeń Oddziału Wewnętrznego. W Mysłowickim Centrum Zdrowia Sp. z o.o. wyremontowano niektóre pomieszczenia Oddziału Dermatologii, Oddziału Ginekologii i Patologii Ciąży. W roku 213 przeprowadzono kontrole bieżącego stanu sanitarno-higienicznego w obydwu szpitalach i wykonano ogółem 14 kontroli. W toku kontroli oceniono m.in. stosowanie procedur zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Nieprawidłowości stwierdzono jedynie w wyniku kontroli w Mysłowickim Centrum Zdrowia Sp. z o.o. i dotyczyły one braku nadzoru nad realizacją procedur w szczególności w zakresie dekontaminacji wyposażenia i powierzchni pomieszczeń oraz postępowania z odpadami medycznymi. W wyniku wydanych zaleceń pokontrolnych nieprawidłowości zostały usunięte w wyznaczonym czasie. 39

40 System kontroli zakażeń szpitalnych Kontrole w zakresie systemu kontroli zakażeń szpitalnych przeprowadzono w 2 szpitalach i stwierdzono, że kontynuowany był w nich nadzór w powyższym zakresie. W podmiotach zadania realizowane były przez zespoły i komitety kontroli zakażeń szpitalnych w systemie czynnym. Zapewniono możliwość wykonywania badań laboratoryjnych mikrobiologicznych, w tym identyfikację biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących zakażenia i choroby zakaźne w ciągu całej doby. Zapewniono również warunki izolacji pacjentów z podejrzeniem lub chorobą wywołaną czynnikami alarmowymi. W obydwu skontrolowanych szpitalach prowadzono rejestry w postaci indywidualnej karty zakażenia szpitalnego oraz karty czynnika alarmowego. W Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Szpital nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia zarejestrowano 26 czynników alarmowych wywołujących zakażenia szpitalne, natomiast w Mysłowickim Centrum Zdrowia Sp. z o.o Stwierdzono, że częstość występowania zakażeń szpitalnych pozostaje w ścisłym związku z rodzajem wykonywanych zabiegów diagnostycznych i leczniczych. Największą liczbę zakażeń odnotowano, tak jak w latach ubiegłych na oddziałach inwazyjnych, co wynika ze specyfiki oddziałów tj. stosowania procedur wysokospecjalistycznych. Zespoły kontroli zakażeń szpitalnych prowadziły rejestry ekspozycji zawodowej pracowników na materiał infekcyjny oraz monitorowały występowanie ognisk epidemicznych. Przeprowadzały również kontrole wewnętrzne, co było potwierdzane stosowną dokumentacją sporządzoną zgodnie z obowiązującym w tym zakresie przepisem prawa. W 213r w mysłowickich szpitalach nie stwierdzono ognisk epidemicznych. Gospodarka bielizną w lecznictwie zamkniętym W kontrolowanych podmiotach leczniczych stosowana była bielizna wielorazowa oraz jednorazowego użycia. Od kilku lat obserwowane jest stopniowe zastępowanie bielizny wielorazowej, bielizną jednorazowego użycia w niektórych aspektach działalności leczniczej. Na oddziale noworodkowym dodatkowo po urodzeniu dzieci otrzymują jako pierwsze komplety bielizny wyłącznie zestawy jałowe. W przypadku używania bielizny jednorazowego użycia, jest ona traktowana jako odpad medyczny. 4

41 Postępowanie z bielizną wielokrotnego użycia w minionym roku, jak i w poprzednich regulowały odpowiednie procedury. Z podmiotów leczniczych zgodnie z zawartymi umowami bielizna była odbierana przez podwykonawcę (tj. firmy pralnicze) i transportowana zgodnie z obowiązującymi zasadami. Gospodarka odpadami stałymi i nieczystościami płynnymi Postępowanie z odpadami medycznymi w większości było prowadzone prawidłowo, zgodnie z wdrożonymi w podmiotach lecznictwa zamkniętego procedurami. Odpady przechowywane były do czasu transportu do utylizacji na terenie podmiotu leczniczego w wyznaczonych do tego celu magazynach. Za transport odpadów odpowiedzialne były wyspecjalizowane firmy. Podmioty posiadały zezwolenia na wytwarzanie, składowanie, transport i zbieraniem odpadów powstających w ramach prowadzonej działalności leczniczej oraz zatwierdzone programy postępowania z odpadami. Podmioty lecznicze udzielające ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych W ramach bieżącej działalności prowadzono nadzór nad: 52 przychodniami, ośrodkami zdrowia, poradniami, ambulatoriami - skontrolowano 31 (6%) wykonano 41 kontroli; 6 zakładami badań diagnostycznych i medycznymi laboratoriami diagnostycznymi - skontrolowano 6 (1%) wykonano 6 kontroli; 3 zakładami rehabilitacji; 5 innymi podmiotami leczniczymi (w tym pogotowia i pracownie protetyki). W roku 213 przeprowadzane kontrole stanu sanitarno-higienicznego, w tym stosowania procedur zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych wykazały nieprawidłowości w 1 podmiocie. Stwierdzono brak aktualizacji procedur medycznych oraz nieprawidłową realizację procedury dekontaminacji powierzchni. W wyniku wydanych zaleceń pokontrolnych nieprawidłowości zostały usunięte w krótkim czasie. 41

42 W przypadku podmiotów prowadzących ambulatoryjną działalność leczniczą od kilku lat obserwowana jest zdecydowana poprawa zarówno opracowania, jak i realizacji obowiązujących procedur. Podczas kontroli sprawdzano także dokumentację realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych dotyczącą ustawowego obowiązku przeprowadzania kontroli wewnętrznych, nieprawidłowości nie stwierdzono. Praktyki zawodowe W 213r. PPIS w Katowicach sprawował nadzór nad 54 praktykami zawodowymi. Przeprowadzano kontrole stanu sanitarno-higienicznego, w tym stosowania procedur zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w 5 praktykach lekarzy dentystów - nieprawidłowości nie stwierdzono. 2. Podmioty lecznicze jako zakłady pracy W roku 213 prowadzono również nadzór nad podmiotami leczniczymi w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących ogólnych wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy, stosowania niebezpiecznych substancji, ich mieszanin, czynników rakotwórczych i szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy, skontrolowano 4 zakłady, w tym 1 szpital i 3 przychodnie. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. 42

43 III. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 213r. kontynuował nadzór w zakresie urzędowej kontroli żywności, sprawdzając spełnienie przez podmioty gospodarcze na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności wymagań ujętych w prawie żywnościowym. Działania kontrolne prowadzono w zakładach produkcji żywności, obiektach obrotu żywnością, żywienia zbiorowego oraz w wytwórniach i miejscach obrotu materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, a także w miejscach produkcji i obrotu kosmetykami. W minionym roku w Mysłowicach w 692 obiektach figurujących w ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach przeprowadzono 659 kontroli sanitarnych. Obiekty objęte nadzorem PPIS w Katowicach 5 25 zakłady produkcyjne 226 obiekty obrotu żywnością zakłady żywienia zbiorowego 436 wytwórnie kosmetyków, przedmiotów użytku oraz miejsca ich obrotu Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 12 decyzji represyjnych, z których wykonano 8, a zarządzenia pozostałych są w trakcie realizacji. Nie wydano decyzji unieruchomienia obiektu. W porównaniu z poprzednimi latami ogólna liczba wydanych decyzji represyjnych po kontrolach w zakładach branży spożywczej utrzymuje się na podobnym poziomie. 43

44 Za brak bieżącego porządku i czystości w 34 przypadkach właścicieli obiektów ukarano grzywną w drodze mandatu karnego na łączną kwotę 4 5, zł. Statystycznie w roku 213 co 19 kontrola zakończona była mandatem karnym, w roku 212 co 18 kontrola, podczas gdy w roku 211 co 12 kontrola. Zestawienie działań kontrolnych w latach w poszczególnych grupach obiektów. Kontrole Decyzje represyjne Mandaty Zakłady produkcyjne Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Wytwórnie kosmetyków, przedmiotów użytku oraz miejsca ich obrotu RAZEM

45 Porównanie ilości wydanych decyzji represyjnych w poszczególnych grupach obiektów w latach Ilość decyzji represynych Zakłady produkcyjne Obiekty obrotu żywnością 2 4 Zakłady żywienia zbiorowego Wytwórnie kosmetyków, przedmiotów użytku oraz miejsca ich obrotu ilość decyzji represyjnych 211 ilość decyzji represyjnych 212 ilość decyzji represyjnych 213 Średnio w 211 roku co 68 kontrola sanitarna kończyła się wydaniem decyzji administracyjnej, w 212 roku co 56 kontrola, a w 213 roku co 55. Najwięcej decyzji wydawano po kontrolach przeprowadzonych w obiektach obrotu żywnością. Porównanie ilości nałożonych mandatów karnych w poszczególnych grupach obiektów w latach Ilość mandatów Zakłady produkcyjne Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Wytwórnie kosmetyków, przedmiotów użytku oraz miejsca ich obrotu liczba mandatów 211 liczba mandatów 212 liczba mandatów

46 W roku 213 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach nałożył mniej mandatów niż w latach poprzednich, co świadczy o poprawie bieżącego stanu sanitarno-higienicznego w obiektach. 1. Badania prób żywności W trakcie bieżącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań laboratoryjnych 89 prób żywności i przedmiotów do kontaktu z żywnością. Wykonanie tych badań zlecono laboratoriom wchodzącym w skład Zintegrowanego Laboratorium, znajdującym się w: Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bytomiu, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Częstochowie, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Dąbrowie Górniczej W roku 213 kwestionowano tylko 3 próby tj. 2 próby zmiotek na obecność szkodników zbożowo-mącznych, 1 próbę kakao za przekroczoną zawartość benzo[a]pirenu. Odsetek prób kwestionowanych w porównaniu z rokiem 212 zmniejszył się i w wyniósł 3,3 % ogólnej liczby zbadanych prób, odpowiednio w 212r. kwestionowano 21 prób tj. 4,8%. Ponadto w poniższych laboratoriach zlecono przeprowadzenie badań: 1 próby w kierunku obecności organizmów GMO - w laboratorium WSSE w Tarnobrzegu, 1 prób w kierunku obecności wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych WWA - w Laboratorium WSSE w Lublinie, 2 próby na obecność pestycydów - w WSSE w Łodzi, 7 prób w kierunku zawartości estrów 3-MCPD - w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego w Warszawie. 46

47 Porównanie ilości próbek żywności i przedmiotów użytku pobranych i kwestionowanych w latach Próby Kwestionowane próby 2. Powiadomienia typu RASFF i RAPEX W 213r. PPIS w Katowicach prowadził urzędowe kontrole żywności planowane i ponadplanowe typu RASFF i RAPEX. System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF) oraz kosmetykach (RAPEX) to systemy przekazywania informacji między urzędami ds. kontroli żywności. W przypadku zidentyfikowania jakiegokolwiek zagrożenia zdrowia konsumentów umożliwia on sprawne i szybkie przekazywanie informacji, które są oceniane i jeżeli istnieje zagrożenie zdrowia konsumentów podejmowane są działania określone procedurami. W roku 213 otrzymano łącznie 72 powiadomienia alarmowe i informacyjne w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych typu RASFF oraz typu RAPEX dot. Kosmetyków. Przyczynami dla których dany produkt został zgłoszony do systemu RASFF było m.in. stwierdzenie fragmentów szkła w produkcie dla dzieci; obecność pleśni w napoju gazowanym; 47

48 przekroczenie dopuszczalnego poziomu pestycydów w suszonych owocach, produktach zbożowych czy herbacie; przekroczenie parametrów mikrobiologicznych w produktach tj. kurczak świeży, mielonka z indyka, metka cebulowa, śledź wędzony, ser; zawartość nieautoryzowanych substancji w suplementach diety, migracja formaldehydu z naczyń z tworzyw sztucznych oraz kadmu i ołowiu z naczyń szklanych, przekroczone poziomy substancji dodatkowych oraz mikotoksyn w produktach. Monitorowano proces wycofywania tych produktów z obrotu handlowego w obiektach. W większości przypadków producenci lub dystrybutorzy sami podejmowali takie działania. W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie powiadomień systemu RASFF i RAPEX w 213r. Zestawienie rodzajów powiadomień systemu RASFF i RAPEX. Kategorie produktów Powiadomienia Powiadomienia alarmowe informacyjne Ryby i przetwory rybne 3 2 Mięso i przetwory mięsne 6 1 Mleko i kaszki dla dzieci 1 Napoje alkoholowe 1 Wody mineralne i napoje bezalkoholowe 2 Przetwory zbożowo - mączne 1 1 Warzywa i owoce 2 2 Wyroby cukiernicze 2 3 Bakalie 2 3 Herbaty i kawa 2 1 Jaja 1 Produkty spożywcze dla dzieci 2 Wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością 1 Suplementy diety 3 Inne (mak, ser, pierogi serowo-jagodowe, gałka muszkatołowa, lody) 3 2 Krem do ciała, Farbki do malowania twarzy, Krem

49 rozjaśniający, Pasta do zębów, Przeciwzmarszczkowy krem, Szampon i żel do kąpieli, Komplet do makijażu (RAPEX) Razem Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zgłosił w 213 roku do systemu RASFF 3 produkty: ziarno kukurydzy - z powodu podwyższonej zawartości fumonizyn, kakao - z powodu przekroczonej zawartości WWA, suplement diety - ze względu na zawyżoną zawartość E954 Sacharyny i jej soli: sodowej, potasowej i wapniowej. 3. Zakłady produkcyjne W ewidencji PPIS w Katowicach w minionym roku figurowało 25 obiektów produkcyjnych działających na terenie miasta tj.: 1 wytwórnia lodów, 16 piekarń, 3 ciastkarnie, 3 zakłady garmażeryjne 2 inne wytwórnie żywności. W 213r. przeprowadzono w nich 26 kontroli sanitarnych, nałożono 2 mandaty karne. Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 2 decyzje administracyjne zarządzając przywrócenie właściwego stanu sanitarnego w obiektach. 4. Obiekty obrotu żywnością PPIS w Katowicach w 213r. nadzorował 436 obiektów obrotu żywnością tj.: 269 sklepów spożywczych, w tym 4 super- i hipermarkety, 53 kioski, 38 magazynów hurtowych, 39 środków transportu, 49

50 17 obiektów ruchomych i tymczasowych, 2 innych obiektów obrotu żywnością. Przeprowadzono w nich 414 kontroli sanitarnych, spośród których 2 skutkowało nałożeniem mandatów karnych na łączną kwotę 2.65zł. Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 1 decyzji administracyjnych celem wyegzekwowania właściwego stanu sanitarnego. Statystycznie w 213r. co 2 kontrola wymagała nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego, w 212r. co 17 kontrola. Świadczy to o poprawie bieżącego stanu sanitarnego w omawianych obiektach. Nadal najczęściej stwierdzano uchybienia: ilość towaru i asortyment niedostosowane do powierzchni obiektu, oferowanie do sprzedaży środków spożywczych bez prawidłowych oznaczeń, sprzedaż środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia, niesystematyczne prowadzenia dokumentacji GHP. W obiektach obrotu żywnością pobrano do badań laboratoryjnych 85 prób żywności i przedmiotów użytku, z czego zakwestionowano 1 próbkę kakao z powodu przekroczenia zawartości WWA. Super- i hipermarkety, sklepy wielkopowierzchniowe Na terenie Mysłowic znajdują się 4 supermarkety, w których przeprowadzono 23 kontrole sanitarne tj. średnio 6 kontroli w obiekcie. Z uwagi na fakt, że w obiektach tych zgromadzona jest duża ilość towarów przeznaczona dla masowego konsumenta, częstotliwość kontroli w tych obiektach jest większa niż wynika to z przyjętego planu kontroli. Na podstawie prowadzonego nadzoru stan sanitarno higieniczny obiektów oceniono jako dobry. W wyniku kontroli nałożono tylko 1 mandat karny, a mianowicie za brak czystości w urządzeniach chłodniczych i w pomieszczeniach magazynowych. W mieście znajduje się również 11 sklepów należących do sieci Żabka, 7 do sieci Biedronka oraz 1 sklep Lidl. W sklepach należących do sieci Żabka w roku 213 przeprowadzono 16 kontroli sanitarnych, Biedronka 21 kontroli, Lidl 2 kontrole. W wyniku prowadzonego nadzoru nałożono 3 mandaty karne za bieżące uchybienia sanitarne oraz PPIS w Katowicach 5

51 wydał 2 decyzje administracyjne zarządzając przywrócenie właściwego stanu sanitarnego w obiektach. Targowiska i obiekty tymczasowe W Mysłowicach działają 3 targowiska, gdzie prowadzona jest sprzedaż detaliczna środków spożywczych w 23 kioskach. Na terenie targowisk zapewniony jest dostęp do bieżącej ciepłej i zimnej wody oraz wydzielonego WC dla zatrudnionych osób. Stan sanitarny targowisk oceniono podczas 25 kontroli, w trakcie których najczęściej stwierdzanymi nieprawidłowościami było: niewłaściwe przechowywanie środków spożywczych, brak czystości i porządku w obiektach, brak dokumentacji GHP. Celem wyegzekwowania poprawy wydawano zalecenia doraźne, w wyniku których uchybienia usuwane były najczęściej w trakcie kontroli, tylko w 1 przypadku nałożono mandat karny. 5. Zakłady żywienia zbiorowego PPIS w Katowicach w 213r. nadzorował 226 zakładów żywienia zbiorowego na terenie miasta, a mianowicie: 53 bary i restauracje, 118 pubów i punktów małej gastronomii, 13 stołówek szkolnych, 27 stołówek przedszkolnych, 4 zakłady cateringowe 9 innych obiektów bufetów, żłobków i stołówek. W tej grupie obiektów przeprowadzono 223 kontrole sanitarne, najwięcej w barach i restauracjach oraz punktach małej gastronomii, w wyniku których Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 3 decyzje represyjne i nałożył 15 mandatów karnych. Statystycznie w 213r. co 15 kontrola wymagała nałożenia grzywny 51

52 w drodze mandatu karnego, natomiast w 212r. - co 12 kontrola. Wnioskować można o poprawie stanu sanitarnego w tej grupie obiektów, jednak nadal stwierdzano uchybienia: nieprawidłowe przechowywanie surowców i wyrobów gotowych, brak odzieży ochronnej pracowników, nieprzestrzeganie zasad GHP/GMP podczas produkcji posiłków, wykorzystywanie stanowisk pracy niezgodnie z przeznaczeniem. Żywienie w placówkach oświatowo-wychowawczych W ewidencji PPIS w Katowicach w 213r. figurowało 27 przedszkoli. W 22 obiektach posiłki przygotowuje się na miejscu, a pozostałe 5 przedszkoli prowadzi żywienie dzieci w oparciu o dostawy posiłków z zakładów cateringowych. Ogółem przeprowadzono w obiektach tej grupy 24 kontrole sanitarne i stwierdzono, że stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń i sprzętu nie budził zastrzeżeń. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał tylko 1 decyzję administracyjną nakazując odnowienie ścian i podłóg oraz zniszczonej stolarki okiennej i drzwiowej w pomieszczeniach kuchennych. W nadzorowanych 13 kuchniach szkolnych posiłki przygotowywane były na miejscu. W roku 213 przeprowadzono w nich 14 kontroli i nie stwierdzono uchybień natury sanitarno - higienicznej. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w roku 213 zatwierdził do prowadzenia działalności stołówkę Przedszkola Gumisiowe ul. PCK 113a oraz aneksy kuchenne do wydawania posiłków dostarczanych w formie cateringu w Przedszkolu Cudaczek przy ul. Gen. Ziętka 2, Przedszkolu Zielona Lokomotywa przy ul. Kubicy 5, Przedszkolu Madzik przy ul. Wybickiego 6 i w Szkole Podstawowej nr 15 przy ul. Piastów Śląskich. W Przedszkolu nr 5 przy ul. Armii Krajowej 28 w wyniku realizacji zarządzeń decyzji PPIS w Katowicach przeprowadzono kompleksową modernizację kuchni. Żywienie w podmiotach leczniczych W 2 nadzorowanych szpitalach i stacji dializ przeprowadzono 3 kontrole w zakresie warunków żywienia pacjentów nieprawidłowości nie stwierdzono. W podmiotach leczniczych żywienie pacjentów oparte jest na posiłkach dostarczanych przez firmy cateringowe. 52

53 Transport posiłków odbywał się samochodami spełniającymi warunki do przewozu żywności i zatwierdzonymi decyzjami właściwego powiatowego inspektora sanitarnego. 6. Imprezy masowe W czerwcu w związku z Mistrzostwami Świata w Siatkówce Plażowej odbywającymi się w Ośrodku Sportów Letnich Słupna przy ul. Stadionowej przeprowadzono 2 kontrole punktów gastronomicznych, w których sprzedawano lody z automatu, piwo, napoje i smażone wędliny. Bieżący stan sanitarno-porządkowy nie budził zastrzeżeń. 7. Środki transportu żywności W 213r. przeprowadzono kontrole 15 samochodów dostawczych przewożących artykuły spożywcze. Stan sanitarno-higieniczny środków transportu spełniał wymagania sanitarne ujęte w rozdziale IV załącznika II rozporządzenia (WE) Nr 852/24 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 24 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z r. str.1). Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie transportu żywności. 53

54 IV. Jakość wody 1.Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi W roku 213 prowadzono monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Minimalną częstotliwość pobierania próbek wody do badań laboratoryjnych określono na podstawie załącznika numer 6 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 27r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.) biorąc pod uwagę objętość wody rozprowadzanej na terenie miasta Mysłowice. Badania wody dostarczanej mieszkańcom obejmowały zakres badań monitoringu kontrolnego i przeglądowego określony w w/w rozporządzeniu. Badania jakości wody były wykonywane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach oraz przez przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach kontroli wewnętrznej. Monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi prowadzony był na terenie miasta Mysłowice łącznie w 24 stałych punktach monitoringowych. W roku 213 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach pobrał do badań laboratoryjnych ogółem: 6 próbek do badań fizykochemicznych, 56 próbek do badań bakteriologicznych. Kwestionowano 1 próbkę wody (1,8%) ze względu na przekroczone parametry bakteriologiczne (ogólną liczbę bakterii w 22 o C). Pozostałe próbki wody w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 27r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.). Dla porównania w 212 roku wszystkie próbki wody w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały wymagania określone w przepisach prawnych, a w 211 roku kwestionowano 1 próbkę (1,8%) ze względu na ponadnormatywną mętność, barwę i przekroczoną zawartość żelaza oraz 2 próbki (3,6%) ze względu na kwestionowane parametry bakteriologiczne. 54

55 r. 211r. 212r. Wykres: Kwestionowane próbki wody przeznaczonej do spożycia na terenie miasta Mysłowice w latach 211, 212 i 213. Ponadto w roku 213 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach nadzorował prowadzenie przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Mysłowicach i Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S. A. wewnętrznej kontroli jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Liczba raportowanych próbek wody pobranych przez w/w przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach prowadzonej kontroli wewnętrznej wynosiła łącznie w 213 roku: 92 próbki do badań fizykochemicznych, 91 próbek do badań bakteriologicznych. Kwestionowano 1 próbkę wody pobraną w ramach kontroli wewnętrznej ze względu na ponadnormatywną zawartość manganu. Pozostałe raportowane próbki wody z kontroli wewnętrznej w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w obowiązujących przepisach prawnych. Wszystkie stwierdzone przekroczenia parametrów występowały krótkotrwale. W przypadku każdego przekroczenia przedsiębiorstwa wodociągowe podjęły działania zmierzające do usunięcia nieprawidłowości, a poprawę jakości wody potwierdzano prawidłowymi wynikami badań. Nie stwierdzono występowania stałych, utrzymujących się długotrwale przekroczeń żadnego z badanych parametrów. Po rozpatrzeniu wyników badań próbek wody pobranych w 213 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach stwierdził, że woda na terenie miasta Mysłowice była przydatna do spożycia przez ludzi. 55

56 W roku 213 nie odnotowano interwencji mieszkańców miasta Mysłowice dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Mysłowicach usuwało w ciągu roku 791 awarii sieci wodociągowych. W porównaniu w roku 212 odnotowano 152 awarie sieci wodociągowych, a w roku awarie. Mimo prowadzonych napraw i modernizacji duża awaryjność sieci wodociągowych na terenie miasta Mysłowice była główną przyczyną okresowego pogarszania się parametrów organoleptycznych wody Wykres: Ilość awarii sieci wodociągowej na terenie miasta Mysłowice w latach 211, 212 i 213. W roku 213 na terenie miasta objęta była nadzorem Stacja Uzdatniania Wody Dołowej należąca do Katowickiego Holdingu Węglowego Kopalni Węgla Kamiennego Mysłowice- Wesoła przy ul. Kopalnianej 5 w Mysłowicach. Stacja uzdatniania produkowała wodę, wykorzystywaną wyłącznie na terenie kopalni. Z w/w obiektu pobrano łącznie 5 próbek wody do badań fizykochemicznych i bakteriologicznych. Produkowana woda ze względu na utrzymującą się przekroczoną zawartość siarczanów spełniała warunkowo wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 27r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.) Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach przedłuzył termin warunkowej przydatności wody do spożycia do dnia r. 56

57 2. Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii Legionella sp W roku 213 przeprowadzono badania wody ciepłej w kierunku bakterii Legionella sp. w 4 obiektach tj. szpitalu, ośrodku wychowawczym, areszcie śledczym i domu pomocy społecznej. Pobrano łącznie 1 próbek wody ciepłej. Wszystkie badane próbki wody spełniały wymagania określone w załączniki numer 1D do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 27r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.). W porównaniu w roku 212 do badań w kierunku bakterii Legionella sp. pobrano 9 próbek wody ciepłej, kwestionowano 3 próbki, wydano 1 decyzję administracyjną, a w roku 211 pobrano 14 próbek wody ciepłej, kwestionowano 2 próbki, wydano 1 decyzję administracyjną. W związku z prowadzonymi pracami remontowymi w obiekcie Trojak przy ul. Stadionowej 11 w Mysłowicach zmieniono termin wykonania zarządzeń decyzji administracyjnej wydanej w 212 roku, nakazującej podjęcie działań zmierzających do redukcji liczby bakterii Legionella sp. w tym obiekcie do dnia r r 213r 211r Wykres: Kwestionowane próbki wody ciepłej w obiektach zamieszkania zbiorowego i opieki zdrowotnej zamkniętej na terenie miasta Mysłowice w latach 211, 212 i Baseny kąpielowe W roku 213 na terenie miasta Mysłowice nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach objęte były 2 kryte baseny kąpielowe rekreacyjne tj. basen kąpielowy w Ośrodku Sportowo- Rekreacyjnym przy KWK Mysłowice- Wesoła 57

58 ul. Świerczyny 1 i basen kąpielowy przy KWK Mysłowice- Wesoła ul. Kopalniana 5. Basen rehabilitacyjny w PZOZ Ośrodku Rehabilitacyjno- Opiekuńczym przy ul. Laryskiej 7 w roku 213 był nieczynny (nie pobierano próbek wody do badań laboratoryjnych). Basen kąpielowy odkryty (sezonowy) oparty na wodzie powierzchniowej na Kąpielisku Słupna przy ul. Stadionowej 11 od dnia r. został zakwalifikowany przez Urząd Miasta w Mysłowicach jako miejsce wykorzystywane do kąpieli. W 213r. pobrano łącznie 22 próbki wody z niecek basenowych do badań laboratoryjnych. Wszystkie badane próbki wykazały, że woda nadaje się do kąpieli. Dla porównania w roku 212 ze względu na nieodpowiednie parametry bakteriologiczne kwestionowano 1 próbkę wody (3,4%), podobnie w roku 211 również 1 próbkę wody (2,9%) r 211r 213r Wykres: Kwestionowane próbki wody z basenów kąpielowych na terenie miasta Mysłowice w latach 211, 212 i Miejsca wykorzystywane do kąpieli W sezonie letnim 213r. na terenie miasta Mysłowice nie zostało zorganizowane żadne kąpielisko. Zostało zorganizowane i uruchomione jedno miejsce wykorzystywane do kąpieli na Stawie Hubertus przy ul. Szabelnia 2. Organizatorem był Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Mysłowicach przy ul. Ks. Norberta Bończyka 32z. Miejsce wykorzystywane do kąpieli zostało uruchomione w dniu r., a zakończyło 58

59 działalność w dniu r. do tego terminu zgodnie z pisemnym oświadczeniem organizatora działał ośrodek jazdy na nartach wodnych. Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Mysłowicach wykonał przed sezonem oraz w trakcie sezonu badania jakości wody ze Stawu Hubertus. Na podstawie przedłożonych wyników badań, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach stwierdził, że w zakresie badanych parametrów woda w w/w zbiorniku spełniała wymagania określone w zał. nr 1 (część A) do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. Nr 86 poz. 478). Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wykonał jedno badanie jakości wody przed sezonem na Kąpielisku Słupna przy ul. Stadionowej 11 Mysłowicach. Badane próbki wykazały, że woda nadaje się do kąpieli. Po zmianie kwalifikacji obiektu Słupna na miejsce wykorzystywane do kąpieli obowiązek wykonywania badań wody spoczął na organizatorze miejsca wykorzystywanego do kąpieli - organizator nie wykonał jednak badania jakości wody w sezonie kąpielowym. V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej W 213 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kartowicach kontynuował bieżący nadzór sanitarny w zakresie kontroli przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne odnośnie 225 obiektów użyteczności publicznej na terenie miasta Mysłowice. Skontrolowano 5 obiektów przeprowadzając 115 kontroli sanitarnych. W efekcie tych działań, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 4 decyzji administracyjnych. Winnych zaniedbań ukarał nakładając 4 grzywny w drodze mandatu karnego. 1.Obiekty użyteczności publicznej W roku 213 na terenie miasta Mysłowice nadzorem objęto następujące grupy obiektów użyteczności publicznej: obiekty świadczące usługi hotelarskie 4 59

60 zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuażu 18 domy pomocy społecznej 1 ustępy publiczne 6 przystanki PKP 4 obiekty kulturalno-widowiskowe 9 obiekty sportowe 9 inne obiekty 66 tj. cmentarze, zakłady pogrzebowe, areszt, sklepy z odzieżą używaną, targowiska, apteki, stacje paliw, tereny rekreacyjne. Administracje; 9 Targow iska; 4 Apteki; 22 Obiekty sportow e; 9 Sklepy z odzieżą używ aną; 14 Ustępy publiczne; 6 Baseny - ogółem; 3 Domy Pomocy Społecznej; 1 Pokoje gościnne; 2 Inne obiekty hotelarskie; 2 Obiekty kulturalnow idow iskow e; 9 Zakłady fryzjerskie; 66 Areszt śledczy; 1 Przystanki PKP; 4 Stacje paliw ; 7 Parking leśny; 1 Zakłady pogrzebow e; 6 Cmentarze; 12 Zakłady łączone, w których są św iadczone w ięcej niż jedna z usług; 13 Zakłady kosmetyczne; 15 Zakłady tatuażu; 1 Zakłady odnow y biologicznej; 13 Tereny rekreacyjne; 4 Wykres: Grupy i ilości obiektów w Mysłowicach nadzorowanych w roku 213. Obiekty świadczące usługi hotelarskie Grupa ta obejmuje obiekty znacznie zróżnicowane, tak pod względem warunków technicznych i standardu wyposażenia, jak i zakresu poziomu świadczonych usług. Podstawowymi kryteriami służącymi ocenie stanu sanitarnego obiektów tej grupy było: 6

61 stan techniczny pomieszczeń mieszkalnych i sanitarnych oraz ich wyposażenie, sposób zagospodarowania odpadów komunalnych, postępowanie z bielizną, zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia, dbałość o stan bieżącej czystości pomieszczeń oraz otoczenia obiektu. W oparciu o powyższe kryteria stan skontrolowanych obiektów oceniono pozytywnie z wyjątkiem kontroli w Polmis S.C. M.S. Podolski TROJAK przy ul. Stadionowej 11, gdzie stwierdzono niedokładnie sprzątane niektóre pokoje, w pralni bielizny hotelowej zakurzone parapety, regały, rury i zalegające zbędne przedmioty, otoczenie miejsca na odpady zaśmiecone. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami sanitarnymi wydano doraźne zalecenie usunięcia nieprawidłowości oraz nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego. Kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie zaleceń. Domy Pomocy Społecznej Na terenie miasta Mysłowice nadzorem objęty jest jeden dzienny dom pomocy społecznej tj. Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym SKARBEK przy ul. Wielka Skotnica 39. Stowarzyszenie zapewnia programy rehabilitacyjne oraz terapie zajęciowe i wyżywienie. W dniu kontroli stan sanitarny był zachowany. Nie stwierdzono zaniedbań w utrzymaniu bieżącej czystości placówki i jej otoczenia. Obiekt przystosowany jest dla osób niepełnosprawnych. W 213 roku oddano do użytku nowe toalety dla pensjonariuszy oraz salę terapeutyczną z zapleczem kuchennym przeznaczoną na zajęcia kulinarne. Ustępy publiczne W roku 213 w ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach figurowało 6 ustępów, w tym: 3 publiczne, 3 w centrach handlowych. Skontrolowano 4 czynne ustępy. Ustępy przy ul. Krakowskiej i ul. Dzierżonia są od dłuższego czasu nieczynne. W dniu kontroli bieżąca czystość w ustępach była zachowana. 61

62 Obiekty sportowe PPIS w Katowicach nadzoruje 9 obiektów sportowych na terenie miasta. Grupa ta obejmuje min.: hale sportowe, kluby sportowe, ośrodki rekreacyjno - sportowe, ośrodek hipoterapii. Przedmiotem kontroli był: stan techniczny pomieszczeń do uprawiania sportów i sanitarnych oraz ich wyposażenie, zaopatrzenie w środki czystości i higieniczne, sposób zagospodarowania odpadów komunalnych, zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia, stan bieżącej czystości pomieszczeń oraz otoczenia obiektu. Zachowanie właściwych warunków sanitarnych w omawianych obiektach jest konieczne z uwagi na zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego osób korzystających z nich zarówno na bieżąco jak i w trakcie imprez. Nieprawidłowy stan sanitarny stwierdzono w trakcie kontroli w Jokar przy Al. Spacerowej 23, gdzie nie zachowano porządku w magazynie bielizny czystej. W związku z tym wydano doraźne zalecenie usunięcia nieprawidłowości oraz nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego. Kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie zaleceń. W Hali Sportowej MOSiR przy ul. Piastów Śląskich 2, w wyniku realizacji zarządzeń decyzji PPIS w Katowicach wydanej w 212r., odnowiono przez pomalowanie ściany i sufity w hali sportowej. Obiekty kulturalno-widowiskowe Na terenie Mysłowic nadzorem objętych jest 9 obiektów kulturalno-widowiskowych i w 213r. wszystkie zostały skontrolowane. Bieżący stan sanitarno-porządkowy w obiektach był zachowany. W I półroczu 213 roku w Miejskim Ośrodku Kultury przy ul. Grunwaldzkiej 7 pomalowano ściany i sufity w holu na I piętrze budynku. Tereny Rekreacyjne Grupa ta obejmuje obiekty przeznaczone do wypoczynku między innymi: parki, skwery, place zabaw dla dzieci, piaskownice. W wyniku prowadzonego nadzoru 62

63 stwierdzono, że tereny te są zadbane, zieleń pielęgnowana, zarządcy wymienili piasek w piaskownicach. Przy piaskownicach ustawione były tabliczki informujące o zakazie wprowadzania psów oraz regulaminy korzystania z placów zabaw. W maju 213 roku przeprowadzono wizję terenu Ośrodka Wesoła Fala przy ul. Spacerowej, gdzie przez wiele lat funkcjonowało sezonowe kąpielisko Wesoła Fala i plac zabaw dla dzieci. Podczas wizji stwierdzono, że stan sanitarno-porządkowy terenu nie uległ poprawie w porównaniu do roku 211 i 212. Teren nadal był zaniedbany, porośnięty wysoką trawą. Budynek z byłymi sanitariatami był zniszczony, a wokół zalegały śmieci. Urządzenia na placu zabaw były zniszczone z odpadającą farbą, skorodowane, podobnie ławki. Ośrodek Wesoła Fala terytorialnie należy do miasta Katowice, a znajdujący się nieopodal plac zabaw stanowi własność miasta Mysłowice. W okresie letnim z omawianego terenu korzystali zarówno mieszkańcy Mysłowic jak i Katowic. Mając na uwadze zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego użytkowników, PPIS w Katowicach w czerwcu 213 r. wystosował pismo do Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Mysłowice i do Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwo Katowice wnosząc o podjęcie działań mających na celu przywrócenie właściwego stanu sanitarno-porządkowego na terenie Ośrodka Wesoła Fala. W wyniku podjętych działań, teren przylegający do zbiornika wodnego Wesoła Fala został uporządkowany. W trakcie trwania sezonu letniego 213 skontrolowano miejsca wykorzystywane do kąpieli na stawie Hubertus i Słupnej. Na stawie Hubertus stwierdzono zaleganie śmieci na terenach porośniętych trawą, przy koszach na odpady i ławkach. Podobnie zaśmiecone tereny stwierdzono na Słupnej. Za stwierdzone uchybienia nałożono grzywny w drodze mandatu karnego i wydano drożne zalecenia usunięcia nieprawidłowości. Kontrola sprawdzająca wykazała, że zalecenia zostały wykonane, tereny zostały uporządkowane. Targowiska Na terenie Mysłowic w roku 213 PPIS w Katowicach nadzorował 4 targowiska. W trakcie kontroli oceniano dbałość o stan bieżącej czystości targowisk oraz otoczenia, stan techniczny i sanitarny toalet dla klientów oraz ich wyposażenie, zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia oraz sposób zagospodarowania odpadów komunalnych. W oparciu o powyższe kryteria stan tych obiektów oceniono pozytywnie. 63

64 2.Gospodarka odpadami komunalnymi Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 213 roku kontynuował nadzór nad gospodarką odpadami komunalnymi na terenie miasta w zakresie: prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów, sortowania zebranych surowców wtórnych. W lipcu 213 roku zaczął obowiązywać nowy system postępowania z odpadami komunalnymi wprowadzony ustawą z lipca 211 roku o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 152 poz. 897). Po wejściu w życie nowej ustawy śmieciowej w miesiącu lipcu i sierpniu priorytetem stały się kontrole sanitarne mające na celu ocenę gospodarki odpadami komunalnymi na terenie miasta. Ponadto przedstawiciele Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach przeprowadzili dodatkowo ankiety dotyczące gospodarki odpadami komunalnymi. W trakcie kontroli i ankietyzacji zwracano uwagę na zachowanie ciągłości odbioru odpadów komunalnych, zapewnienie pojemników do gromadzenia odpadów, w przypadku braku pojemników zapewnienie worków oraz możliwość segregacji odpadów komunalnych. Stwierdzono, że gospodarka odpadami komunalnymi na terenie miasta prowadzona była prawidłowo. Na terenie nieruchomości wielorodzinnych na odpady zbierane selektywnie zapewniono pojemniki typu dzwony lub inne dostosowane do warunków technicznych zabudowy, natomiast mieszkańcom nieruchomości jednorodzinnych dostarczono odpowiednie worki. Wszystkie odpady komunalne z terenu miasta Mysłowice odbierane były w sposób zorganizowany przez n/w usługodawców: Zakład Oczyszczania Miasta Sp. z o.o. ul. Stadionowa 11, 41-4 Mysłowice, Remondis Sp. z o.o. Oddział w Sosnowcu ul. Baczyńskiego 11, Sosnowiec, Alba MPGK Sp. z o.o. ul. Starocmentarna 2, 41-3 Dąbrowa Górnicza, MPGK Sp. z o.o. w Zabrzu ul. Lecha 1, 41-8 Zabrze, SITA Starol Sp. z o.o. ul. Kluczborska 29, 41-5 Chorzów, A.S.A. EKO POLSKA Sp. z o.o. ul. Lecha 1, 41-8 Zabrze, Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. ul. Galmany 1, 43-6 Jaworzno, Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych van Gansewinkel Górny Śląsk Sp. z o.o. ul. Piotra Skargi 87, Ruda Śląska, 64

65 Alba Południe Polska Sp. z o.o. ul. Starocmentarna 2, 41-3 Dąbrowa Górnicza, Przedsiębiorstwo Techniki Sanitarnej ALBA Sp. z o.o. ul. Bytkowska 15, Chorzów. 3. Akcje deratyzacyjne W ramach akcji odszczurzania na terenie miasta Mysłowice, skontrolowano ogółem 219 posesji, 91 zakładów obrotu handlowego, 4 zakładów żywienia, 15 zakładów produkcyjnych, 9 placówek nauczania i wychowania oraz 1 zakład pracy. W posesjach ganki piwniczne oraz tereny wokół posesji były uporządkowane. Drzwi wejściowe do piwnic oraz miejsca wyłożenia trutek oznakowano informacją pisemną o wyłożeniu trutki. Zastosowano następujące preparaty: Rodentized pasta, Ratimol Fast, Rat Killer Perfekt. Skontrolowane posesje były przygotowane do akcji przez specjalistyczne firmy takie jak: Zakład Usługowy Jarex DDDz siedzibą przy ul. Gen. Ziętka 1h w Mysłowicach, P.U.H.P. Prus Mysłowice ul. Kopalniana 5 CELIKO Sp. z o. o. Sosnowiec ul. Gdańska 5 Wyżej wymienione preparaty wyłożono na jednorazowych tackach papierowych. Firmy przeprowadzające akcje zobowiązane były do zebrania i zutylizowania pozostałości trutek ewentualnie martwych gryzoni po zakończeniu akcji. 65

66 VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych Utrzymanie właściwych standardów sanitarnych w placówkach oświatowowychowawczych ma znaczący wpływ na zachowanie zdrowia osób biorących udział w realizacji procesów dydaktycznych. Sprawując pieczę nad stanem sanitarnym szkół i innych placówek opiekuńczowychowawczych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 213 roku nadzorował 84 stałe placówki nauczania i wychowania w mieście oraz 4 turnusy placówek sezonowego wypoczynku dzieci i młodzieży. Przeprowadzono 58 kontroli sanitarnych w 48 obiektach nauczania i wychowania i 2 obiektach sezonowego wypoczynku dla dzieci i młodzieży w miejscu zamieszkania. Analogicznie w roku 212 przeprowadzono 93 kontrole sanitarne, a nadzorem objęto 83 stałe placówki nauczania i wychowania i 5 turnusów placówek sezonowego wypoczynku dzieci i młodzieży. W roku 211 nadzorowano 53 stałe placówki nauczania i wychowania, 1 placówkę sezonowego wypoczynku dzieci i młodzieży oraz przeprowadzono w nich 63 kontrole sanitarne. Placówki wychowania pozaszkolnego 34% Szko?y Wy?sze 1%??obki 2% Przedszkola 3% Placówki z pobytem ca?odobowym 1% Placówki opieku?czowychowawcze wsparcia dziennego 6% Szko?y Policealne 1% Zespo?y Szkó? 4% Gimnazja 7% Szko?y Podstawowe 14% Placówki oświatowo-wychowawcze w Mysłowicach objęte nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach w 213r. 66

67 Struktura obiektów wychowania i nauczania będących pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach w 213r. przedstawia się następująco: Żłobki i Kluby Dziecięce 2, Przedszkola 25, Szkoły Podstawowe 12, Gimnazja 6, Zespoły Szkół 3, Szkoły Policealne 1, Placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego 5, Placówki z pobytem całodobowym 1, Placówki wychowania pozaszkolnego 28, Szkoły Wyższe 1. Przeprowadzone kontrole potwierdziły dobry stan sanitarny większości placówek oświatowo-wychowawczych w mieście. W wyniku postępowania administracyjnego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 213 roku wydał tylko 2 decyzje zarządzające i było to po kontroli w przedszkolu u zespole szkolno-przedszkolnym. Po przeanalizowaniu uzasadnionych wniosków stron zmieniono na późniejszy termin wykonania obowiązków wynikających z decyzji wydanych w latach Ponadto w 2 placówkach wychowania i nauczania minionym roku wykonano zarządzenia decyzji wydanych w roku 27 i 211, tym samym przywrócono właściwy stan sanitarny obiektów. Zgodnie ze stanem na dzień roku do realizacji pozostały zarządzenia 1 decyzji dotyczących wszystkich typów szkół oraz przedszkoli, co przedstawiono w poniższej tabeli. Obiekt Liczba Wydanych w roku: decyzji do realizacji Przedszkola Szkoły Podstawowe

68 Gimnazja Zespoły Szkół 1 1 Razem: Decyzje pozostałe do realizacji z lat stan na dzień r. 1. Żłobki i kluby dziecięce Na terenie Mysłowic w 213 roku działał 1 żłobek miejski, w których opiekę otrzymywało 92 dzieci i 1 żłobek niepubliczny, w którym opieką objęto 24 dzieci. Żłobki funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego celu. Kontrole sanitarne wykazały, zapewnienie dzieciom higienicznych i bezpiecznych warunków pobytu w placówkach. W minionym roku w mieście nie zwiększono liczby miejsc dla dzieci w żłobkach. 2. Placówki wychowania przedszkolnego Na terenie miasta w 213 roku funkcjonowało 25 przedszkoli, w tym 9 przedszkoli niepublicznych z liczbą dzieci 353 oraz 16 przedszkoli publicznych, do których uczęszczało 1931 dzieci. Łącznie do przedszkoli zapisanych było 2284 dzieci. W 213 roku do dyspozycji przedszkolaków oddano 3 nowe placówki niepubliczne, tj.: 1. Przedszkole Madzik Place Kingergarten Mysłowice ul. Józefa Wybickiego 66, 2. Przedszkole 4- ro Oddziałowe Mysłowice ul. PCK 113a, 3. Prywatne Przedszkole Cudaczek Mysłowice ul. Gen. J. Ziętka 2. Wszystkie przedszkola funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego celu i były w dobrym stanie sanitarnym. Na 25 skontrolowanych placówek uchybienia natury sanitarnej i higienicznej stwierdzono zaledwie w 1 przedszkolu (4 % ) i było to po kontroli w Przedszkolu Nr 7 przy ul. Portowej 11a, gdzie stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno - higieniczny podłóg w sali zajęć dla dzieci 6 letnich na parterze, w dwóch salach dla dzieci na piętrze budynku oraz zły stan osłon na grzejnikach centralnego ogrzewania. W wyniku prowadzonego nadzoru stwierdzono, że nadal utrzymuje się nieprawidłowy stan sanitarny w 3 obiektach i dotyczy on w: 68

69 Przedszkolu Nr 8 Mysłowice ul. Gwarków 22 stolarki okiennej w salach zajęć dla dzieci, Przedszkolu Nr 1 Mysłowice ul. Niepodległości 44 - stolarki okiennej w salach zajęć dla dzieci, toaletach dziecięcych oraz ciągu komunikacyjnym, Przedszkolu Nr 12 Mysłowice ul. B. Prusa 12 podłóg we wszystkich salach zajęć dla dzieci oraz punktów świetlnych w salach zajęć, salach do zajęć ruchowych, szatniach i traktach komunikacyjnych (brak osłon). Piaskownice i place zabaw W trakcie kontroli przedszkoli zwracano również uwagę na stan techniczny i sanitarny piaskownic, placów zabaw jak i terenów rekreacji zewnętrznej. Podobnie jak w ubiegłych latach, we wszystkich skontrolowanych placówkach piasek w piaskownicach był czysty, a piaskownice w przerwach między użytkowaniem były zabezpieczone przed zanieczyszczeniem plandekami lub innymi materiałami. Tereny placów zabaw i rekreacji zewnętrznej były ogrodzone i utrzymane czysto. Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii Istotnym elementem procesu wychowania jest zapewnienie mebli i sprzętów dostosowanych do wzrostu ich użytkowników. W tym zakresie przeprowadzono ocenę dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań ergonomii w Przedszkolu Nr 1 ul. Niepodległości 44 i w Przedszkolu Nr 11 mieszczącym się Zespole Szkolno Przedszkolnym Nr 2 przy ul. Wybickiego 79. W 4 oddziałach przedszkolnych dokonano pomiaru wzrostu u 63 dzieci. Badania wykazały, że z mebli niedostosowanych do wzrostu korzystało 12 dzieci w 2 oddziałach, co stanowi 19,4% badanych. 3. Oddziały zerowe Realizacja rocznego przygotowania w oddziałach zerowych powinna zniwelować barierę związaną ze zmianą otoczenia łagodnie przenosząc dziecko z roli przedszkolaka w rolę ucznia. Mając powyższe na uwadze w 213 roku przeprowadzono kontrole w zakresie oceny warunków, jakie zapewniono dla dzieci 5-6 letnich w 22 obiektach, w których funkcjonowały oddziały zerowe, tj. w: 18 przedszkolach samodzielnych; 69

70 3 przedszkolach w zespołach szkół; 1 szkole podstawowej samodzielnej. Uczęszczało do nich łącznie 744 dzieci - w przedszkolach funkcjonujących samodzielnie 646 dzieci, w przedszkolach funkcjonujących w zespołach - 77, a w szkole podstawowej samodzielnej 21 dzieci. Właściwą infrastrukturę i wyposażenie pomieszczeń do użytkowania przez dzieci 5-6 letnie posiadało 2 obiektów, w tym 17 przedszkoli funkcjonujących samodzielnie i 3 przedszkola funkcjonujące w zespołach szkół. Nieprawidłowości stwierdzono w 2 placówkach. W Przedszkolu Nr 12 przy ul. B. Prusa 12, sprzęt i meble nie posiadły certyfikatów, a w Szkole Podstawowej Nr 3 przy ul.1-lecia Państwa Polskiego 6 brak było możliwości wydzielenia ciągów komunikacyjnych, tak by nie krzyżowały się z drogami komunikacyjnymi starszych uczniów oraz nie wydzielono placu rekreacyjnego dla dzieci młodszych. 4. Stan sanitarny szkół Stan sanitarny mysłowickich szkół ocenia się jako dobry. Budynki przystosowane są do potrzeb użytkowników. W 213r. w 17 placówkach na 22 ujęte w ewidencji, przeprowadzono 18 kontroli sanitarnych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał tylko 1 decyzję zarządzającą i było to po kontroli w Zespole Szkolno Przedszkolnym Nr 2 przy ul. Wybickiego 79, gdzie stwierdzono nieprawidłowy stan sanitarny podłogi w świetlicy szkolnej. W minionym roku nadal nie zapewniono stałego dopływu bieżącej ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w pomieszczeniach sanitarnych dla dziewcząt i chłopców w Szkole Podstawowej Nr 2 przy ul. Piastowskiej 7. Ponadto do realizacji pozostały zarządzenia decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach z lat dotyczące: pomieszczeń dydaktycznych w: Szkole Podstawowej Nr 15 Mysłowice ul. Piastów Śląskich 8, Gimnazjum Nr 2 Mysłowice ul. Górnicza 4, Gimnazjum Nr 4 Mysłowice ul. M. Reja 28, Gimnazjum Nr 5 Mysłowice ul. Ks. Jana Dzierżonia 26, 7

71 toalet, w tym sprawności technicznej armatury oraz wyposażenia w : Gimnazjum Nr 4 Mysłowice ul. M. Reja 28, warunków do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego w: Gimnazjum Nr 5 Mysłowice ul. Ks. Jana Dzierżonia 26. W 213 r. w Mysłowicach przy ul. Laryskiej i ul. Konopnickiej utworzono Zespół Szkolno- Przedszkolny Nr 3, w skład którego weszło Przedszkole Nr 2 i Szkoła Podstawowa Nr 11. Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego Aktywność ruchowa uczniów to istotny element procesu nauczania i wychowania. Podczas kontroli poddawano ocenie infrastrukturę do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego i stwierdzono, że w 17 skontrolowanych szkołach uczniowie mają do dyspozycji w: 8 - szkolny zespół sportowy z boiskiem, 4 - szkolny zespół sportowy bez boiska, 1 - salę gimnastyczną z boiskiem, 1 - salę gimnastyczną i rekreacyjną z boiskiem, 2 - sale zastępcze z boiskiem, 1 - boisko sportowe. W 213r. w mieście oddano do użytku po remoncie i modernizacji boisko sportowe w Szkole Podstawowej Nr 14 przy ul. 3-go Maja 19. Opieka medyczna w szkołach Spośród 17 skontrolowanych mysłowickich szkół w tym zakresie, w 15 funkcjonowały samodzielne gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej. W przypadku 2 szkół uczniowie mogli korzystać z gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej wspólnie z inną placówką, lecz w tym samym obiekcie. W 213 roku przeprowadzono kontrolę w 1 gabinecie profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej odnośnie spełnienia warunków rozporządzenia Ministra Zdrowia 71

72 z dnia 26 czerwca 212 r. (Dz. U. z 212 r., poz. 739) w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Gabinet uzyskał pozytywną opinię Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach Pracownia chemiczna w szkole jest miejscem, w którym uczniowie mają kontakt z substancjami i preparatami chemicznymi. Odpowiednia gospodarka chemikaliami jest warunkiem bezpieczeństwa uczniów w trakcie ich edukacji. Zagadnienie to było również elementem nadzoru sanitarnego. Podczas kontroli szczególną uwagę zwracano między na: terminy przydatności do użycia substancji i preparatów chemicznych znajdujących się na stanie pracowni chemicznych; ewidencję niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych oraz aktualizację kart charakterystyki tych środków, a także możliwość wglądu do nich przez uczniów; oznakowanie i przechowywanie substancji i preparatów chemicznych; wyposażenie uczniów i nauczycieli przedmiotu w środki ochrony indywidualnej i ich stosowanie; regulamin określający zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zaopatrzenie w środki do udzielania I-ej pomocy. Skontrolowano pod tym kątem 3 szkoły gimnazjalne i stwierdzono prawidłowe postępowanie z posiadanymi przez szkoły chemikaliami. Nie stwierdzono substancji i preparatów chemicznych przeterminowanych. Dożywianie dzieci i młodzieży w szkołach Właściwe odżywianie jest nierozłącznym elementem zachowania zdrowia, a tym samym gotowości ucznia do uczestniczenia w procesie edukacyjnym. W 213 roku spośród 17 skontrolowanych szkół we wszystkich prowadzono dożywianie dla uczniów. Posiłki spożywało łącznie 1588 uczniów i wszyscy uczniowie korzystali z obiadów pełnych, natomiast 424 osoby korzystały z posiłków dofinansowanych. Ponadto w 213 roku 11 szkół zapewniło 2732 uczniom możliwość wypicia napoju w czasie pobytu w szkole. 72

73 w ewidencji skontrolowanych liczba placówek łącznie pełnych Idanniowych liczba placówek liczba korzystających liczba placówek liczba korzystających liczba placówek liczba korzystających liczba korzystających z posiłków dofinansowanych W minionym roku nadzorowano również będący pod patronatem Głównego Inspektoratu Sanitarnego programem Owoce w szkole, a realizowany przez Agencję Rynku Rolnego. Udział w nim wzięło 189 uczniów z klas młodszych w 11 szkołach podstawowych funkcjonujących samodzielnie oraz 171 uczniów w 2 szkołach podstawowych mieszczących się w zespołach szkół. Dożywianie w szkołach od kilku lat utrzymuje się na podobnym poziomie, co przedstawiono w poniższej tabeli. Liczba szkół wszystkich Placówki skontrolowane, w których stwierdzono: typów Organizowanie Podawanie Owoce Wydawanie ciepłych posiłków śniadań napoju w szkole szkolnych Rok Liczba korzystających z posiłków Prowadzenie dożywiania w mysłowickich szkołach z lat Zapewnienie uczniom miejsca na pozostawienie w szkole części podręczników i przyborów szkolnych W pomieszczeniach placówki nauczania, w myśl 4a rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 22r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 23r., Nr 6, poz. 69 z późn. zm.). uczniom powinna być zapewniona możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych. Powyższy warunek spełniło 16 spośród 17 skontrolowanych w tym zakresie szkół. 73

74 5. Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych w miejscu zamieszkania Plakat BEZPIECZNE Ferie Zimowe (Źródło: W minionym roku kontrolowano również spełnienie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dzieci i młodzieży szkolnej. W tym temacie przeprowadzono ocenę wymagań higienicznych i zdrowotnych w 2 placówkach zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieży w obiektach stałych w miejscu zamieszkania. W zorganizowanym wypoczynku uczestniczyło 33 dzieci i młodzieży. W 212 roku ocenie poddano 4 placówki, w których w wypoczynku brało udział 111 uczestników. Natomiast w 211 roku oceniono 1 placówkę z 31 uczestnikami wypoczynku. Organizatorzy zgłaszając placówki wypoczynku zarówno letniego jak i zimowego spełniali określone przepisami wymagania tj: posiadali kartę kwalifikacyjną obiektu zatwierdzoną przez kuratora oświaty, zapewnili odpowiednie warunki zdrowotne w placówkach zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie stanu sanitarnego pomieszczeń i otoczenia, zatrudnieni pracownicy posiadali wymaganą dokumentację medyczną, 74

75 uczestnicy wypoczynku posiadali kartę kwalifikacyjną uczestnika. Kontrole były również okazją do przypomnienia kierownikom placówek wypoczynku o możliwości uzyskania informacji z internetowej strony Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Katowicach, o bezpiecznych zachowaniach w trakcie wypoczynku, w celu zaznajomienia z nimi uczestników wypoczynku. VII. Warunki sanitarno higieniczne środowiska pracy 1. Stan sanitarno-higieniczny zakładów pracy Nadzór sanitarny nad warunkami pracy ma na celu wzmocnienie ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy, w tym przede wszystkim zapobieganiu powstawania chorób zawodowych. W 213 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach prowadził bieżący nadzór sanitarny obejmujący kontrole przestrzegania przez pracodawców przepisów dotyczących m.in.: warunków sanitarno-higienicznych w miejscu pracy, wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy, występowania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, występowania szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy, przeprowadzania profilaktycznych badań lekarskich u zatrudnionych pracowników, oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego, bezpiecznego stosowania substancji chemicznych i ich mieszanin. Głównymi aktami prawa krajowego regulującymi zagadnienia w obszarze warunków pracy jest przede wszystkim ustawa Kodeks pracy oraz akty wykonawcze do tej ustawy. Ustawa reguluje obowiązki pracodawcy, nakazujące stosowanie środków zapobiegających występowaniu chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywana pracą, w szczególności poprzez przeprowadzanie na swój koszt badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrowanie i przechowywanie wyników badań i pomiarów oraz udostępnianie ich pracownikom. Prowadził postępowania administracyjne w sprawach chorób zawodowych. W 213 r. pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach było 346 zakładów pracy, zatrudniających 2878 pracowników. 75

76 Skontrolowano 41 spośród nich, przeprowadzając 77 kontroli sanitarnych. W czasie kontroli szczególną uwagę zwracano na narażenie zawodowe pracowników zatrudnionych w warsztatach samochodowych oraz w zakładach przemysłu drzewnego. Warunki pracy Za stan bezpieczeństwa i higieny pracy ponosi odpowiedzialność pracodawca. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników, poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W ramach prowadzonego nadzoru nad warunkami środowiska pracy oraz stanem sanitarnym w zakładach, zostało wydanych 1 decyzji administracyjnych. Dla porównania w 211 roku wydano 7 decyzji, dotyczących nadzoru nad warunkami pracy, a w 212 r. wydano 16 decyzji administracyjnych. Szczegółowy opis stwierdzonych w czasie kontroli nieprawidłowości w 213 r. obrazuje wykres. 1 5 brak badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia brak lub nieprawidłowo sporządzona ocena ryzyka zawodowego przekroczenia NDN i NDS 6 nieprawidłowości w zakresie czynników biologicznych nieprawidłowy stan sanitarnohigieniczny pomieszczeń higieniczno-sanitarnych 2 nieprawidłowości w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin nieprawidłowości w zakresie badań profilaktycznych pracowników Wykres. Liczba zakładów pracy w Mysłowicach według stwierdzonych w 213 roku nieprawidłowości 76

77 W 2 zakładach stwierdzono przekroczenie najwyższego dopuszczalnego natężenia hałasu. Pracodawcy podejmują działania zmierzające do poprawy warunków pracy, opracowując programy działań organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia pracowników na hałas, które wdrażają w procesach technologicznych. Niektóre procesy technologiczne, jak również stosowane maszyny i urządzenia, nie pozwalają na dostosowanie hałasu do normatywów higienicznych. W takich przypadkach pracownicy są zobowiązani do stosowania indywidualnie dobranych środków ochronnych. Na skutek działań podjętych przez pracodawcę w związku z decyzją Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach, dotyczącą przekroczenia normatywu higienicznego, poprawiono warunki pracy 2 pracownikom. Porównawczo w 211 roku przekroczenia NDN czynników szkodliwych stwierdzono w 2 zakładach, natomiast w 212 r. 1 zakładzie stwierdzono przekroczenie najwyższego dopuszczalnego natężenia hałasu. W 213 roku kontynuowano kontrole warunków pracy oraz narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych w warsztatach samochodowych. Na 4 skontrolowane zakłady pracy w 2 stwierdzono nieprawidłowości, dotyczące braku aktualnych orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku, brak badań i pomiarów środowiskowych czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, nieaktualne rejestry czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowisku pracy, brak poinformowania pracowników narażonych na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy o aktualnych wynikach badań i pomiarów, brak spisu oraz kart charakterystyki stosowanych w działalności zawodowej substancji chemicznych, ich mieszanin, tym samym pracownicy nie zostali zapoznani z treścią kart charakterystyki. W odniesieniu do zakładów zostały wydane stosowne decyzje. W roku 213 skontrolowano 5 zakładów przemysłu drzewnego stwierdzając nieprawidłowości w 1 przypadku. Uchybienia dotyczyły nieprawidłowo opracowanego ryzyka zawodowego, w którym nie uwzględniono narażenia pracowników na działanie szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych, czynników chemicznych, hałasu, braku poinformowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami; braku szkoleń pracowników narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy, braku spisu i kart charakterystyki stosowanych w działalności zawodowej substancji niebezpiecznych, mieszanin niebezpiecznych, braku zapewnienia pracownikom dostępu do informacji 77

78 zawartych w kartach charakterystyki w odniesieniu do substancji lub mieszanin, które stosują lub na które mogą być narażeni w trakcie swojej pracy, nieprawidłowego stanu sanitarno - higienicznego pomieszczenia jadalni oraz przekroczenia dopuszczalnych natężeń hałasu na stanowiskach pracy. W pozostałych skontrolowanych zakładach nie stwierdzono uchybień. W odniesieniu do zakładów, w których stwierdzono nieprawidłowości zostały wydane stosowne decyzje. Czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym Prowadzony w 213 r. nadzór dotyczył również przestrzegania obowiązków, wynikających z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. poz. 89 ). Główną przyczyną stosowania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w przemyśle był brak możliwości wyeliminowania ich z produkcji oraz brak możliwości zastąpienia ich innymi czynnikami mniej szkodliwymi. Często czynników rakotwórczych, mutagennych niestosowano bezpośrednio w procesie technologicznym, ale były jego produktem ubocznym. W trakcie prowadzenia czynności kontrolnych w zakładach zatrudniających pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym oceniano realizację wymogów obowiązujących przepisów w zakresie prowadzenia rejestru prac oraz pracowników wykonujących pracę w narażeniu na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, szkolenia pracowników jakie wynika z oceny narażenia na w/w czynniki; przeprowadzania badań i pomiarów czynników szkodliwych, profilaktycznych badań lekarskich pracowników, jak również przekazywania właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Na 18 zakładów pracy, w których w środowisku pracy, występowały substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, skontrolowano 8 zakładów w zakresie spełnienia przez pracodawców wymogów obowiązujących przepisów nie stwierdzając uchybień. Analogicznie w 211 roku skontrolowano 1 zakładów, nie stwierdzając nieprawidłowości. 78

79 W 212 r. skontrolowano 2 zakłady, przeprowadzając 2 kontrole sanitarne w zakresie spełnienia przez pracodawców wymogów obowiązujących przepisów. W wyniku kontroli w 1 zakładzie stwierdzono brak przekazania informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym Śląskiemu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu. Na terenie Mysłowic w roku 213 nie przeprowadzono kontroli w zakresie przestrzegania przepisów, zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas usuwania i transportu wyrobów zawierających azbest. W 212 roku przeprowadzono 2 kontrole na placach budów w zakresie przestrzegania przepisów, zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas usuwania i transportu wyrobów zawierających azbest. Przeprowadzone kontrole podobnie jak w latach wcześniejszych nie wykazały nieprawidłowości. Substancje chemiczne i ich mieszaniny W 213 roku przeprowadzono 27 kontroli sanitarnych w 23 zakładach pracy w zakresie przestrzegania przepisów, dotyczących wprowadzania do obrotu oraz stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin. W toku czynności kontrolnych poddawano ocenie: spis stosowanych substancji chemicznych, ich mieszanin, karty charakterystyki posiadanej/stosowanej substancji/mieszaniny niebezpiecznej oraz mieszanin chemicznych niezaklasyfikowanych jako niebezpieczne, dla których istnieje obowiązek dostarczenia karty charakterystyki, oznakowania stosowanych substancji i/lub mieszanin chemicznych, dostęp pracowników do treści karty charakterystyki, wdrożenie zalecanych środków kontroli ryzykiem, dostępność instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy (uwzględniających informacje zawarte w kartach charakterystyki), zapoznanie pracowników z ich treścią, środki ochrony indywidualnej (zapewnienie i stosowanie), sposób przechowywania substancji. W ramach realizacji wymogów w zakresie wprowadzania do obrotu substancji chemicznych w ich postaci własnej, jako składników mieszanin lub w wyrobach kontrole dotyczyły: rejestracji substancji, przekazania informacji Inspektorowi do Spraw Substancji Chemicznych o mieszaninie niebezpiecznej lub mieszaninie stwarzającej zagrożenie, wytwarzanej lub sprowadzanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przekazywanie kart charakterystyki odbiorcom substancji chemicznych lub mieszanin. W 6 zakładach stwierdzono uchybienia: odnotowano brak spisu oraz kart charakterystyki stosowanych w działalności zawodowej niebezpiecznych substancji chemicznych, ich 79

80 mieszanin, brak zapewnienia pracownikom dostępu do informacji zawartych w kartach charakterystyki w odniesieniu do substancji lub mieszanin, które stosują lub na które mogą być narażeni w trakcie swojej pracy, nieprawidłowo oznakowane opakowania wprowadzanych do obrotu substancji i ich mieszanin, nieprawidłowo opracowane karty charakterystyki wprowadzanych do obrotu mieszanin oraz nieprawidłowo sporządzoną ocenę ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia zawodowego na działanie czynników chemicznych, wobec czego pracownicy nie zostali poinformowani o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą. Analogicznie w 212 roku skontrolowano 32 zakłady pracy, w tym w 1 stwierdzono nieprawidłowości, w 211 roku skontrolowano 24 zakłady pracy, stwierdzając nieprawidłowości również w 1 zakładzie. Produkty biobójcze Produkty biobójcze to produkty do zwalczania organizmów szkodliwych dla zdrowia ludzi lub zwierząt. Jednocześnie produkty te mogą stanowić ryzyko dla ludzi, zwierząt i środowiska, związane z ich szczególnymi właściwościami. Przeprowadzono kontrole wprowadzania do obrotu produktów biobójczych pod kątem wymaganego pozwolenia na obrót, jak również przestrzegania zakazu stosowania substancji czynnych, które nie mogą wchodzić w skład produktów biobójczych po dniu r. zgodnie z Decyzją Komisji z dnia r. Decyzja ta dotyczy niewłączania niektórych substancji do załącznika I, IA lub IB dyrektywy 98/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dotyczącej wprowadzania do obrotu produktów biobójczych. W ramach realizacji tematu skontrolowano 3 zakłady, w których nie stwierdzono naruszenia przepisów. W 212 roku przeprowadzono kontrole w 2 zakładach pracy, w których również nie stwierdzono nieprawidłowości. Czynniki biologiczne Prowadzony w 213 r. nadzór dotyczył również przestrzegania przez pracodawców wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki ( Dz. U. Nr 81 poz. 716 z późn. zm.) 8

81 W trakcie prowadzenia czynności kontrolnych w zakładach zatrudniających pracowników w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy poddawano ocenie: ryzyko zawodowe uwzględniające klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych, rejestr pracowników i prac narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych, okresowe szkolenia pracowników mających kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, warunki spożywania posiłków, procedury bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi. W ramach realizacji tematu skontrolowano 8 zakładów, przeprowadzając 1 kontroli. W 1 przypadku kontrola wykazała nieprawidłowości, a mianowicie brak szkoleń pracowników mających kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy. Porównawczo w 211 roku skontrolowano 3 zakłady pracy, natomiast w 212 roku skontrolowano 14 zakładów, w których nie stwierdzono nieprawidłowości. 2. Choroby zawodowe W każdym zakładzie w zależności od charakteru pracy, produkcji czy technologii mogą występować zagrożenia związane z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, będące przyczynami chorób zawodowych wśród pracowników. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach realizując zadania, dotyczące nadzoru nad warunkami pracy prowadzi postępowania administracyjne w sprawie chorób zawodowych. W toku postępowania inspektor sanitarny wydaje imienną decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej, bądź o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Do celów diagnostyczno- orzeczniczych w sprawie pracowników występujących o stwierdzenie choroby zawodowej, sporządzane są oceny narażenia zawodowego, uwzględniające informacje dotyczące przebiegu zatrudnienia i narażenia na czynnik szkodliwy dla zdrowia, który mógł być przyczyną choroby zawodowej. 81

82 W 213 roku wydano 14 decyzji stwierdzających i 22 decyzje odmawiające stwierdzenia choroby zawodowej. Lp. Choroba Ilość stwierdzonych przypadków 1. Pylice płuc Uszkodzenie słuchu 2 3. Przewlekłe choroby narządu głosu 1 R A Z E M: 14 Tabela. Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w 213 roku w zakładach pracy na terenie Mysłowic W roku 213 najwięcej stwierdzono pylic płuc 78,57 % oraz uszkodzeń słuchu 14,28 % ogółu przypadków stwierdzonych chorób zawodowych. Pylice płuc w większości przypadków stwierdzane były u pracowników kopalń węgla kamiennego. 2 1 Pylice płuc Uszkodzenie słuchu 11 Przewlekłe choroby narządu głosu Wykres. Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w 213 roku w zakładach pracy na terenie Mysłowic L.p. Choroba zawodowa Pylica płuc Narządu głosu Uszkodzenie słuchu Zespół wibracyjny 1 82

83 5. Choroba skóry 6. Nowotwory złośliwe Przewlekle choroby obwodowego układu nerwowego Przewlekła choroba układu ruchu 9. Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego 1 1 Razem Tabela. Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w latach w zakładach pracy na terenie Mysłowic W okresie w zakładach pracy na terenie Mysłowic stwierdzono łącznie 11 przypadków chorób zawodowych. Na przestrzeni lat liczba stwierdzonych chorób zawodowych na terenie Mysłowic podlegała nieznacznym wahaniom, z tendencją spadkową. Najwięcej stwierdzonych patologii zawodowych odnotowano w 21 roku, natomiast najmniej w 213r. W omawianym okresie najliczniej stwierdzaną chorobą zawodową była pylica płuc. Liczba stwierdzanych pylic płuc na przestrzeni lat ulegała nieznacznym wahaniom. W większości przypadków choroba ta dotyczyła pracowników górnictwa. Należy nadmienić, że pylica płuc jest często skutkiem braku odpowiednich warunków pracy w latach wcześniejszych. Na drugim miejscu wśród stwierdzanych chorób zawodowych w analizowanym okresie była choroba zawodowa narządu słuchu. W roku 213 nie stwierdzono żadnego przypadku choroby zawodowej wywołanej pyłami zawierającymi włókna azbestu, natomiast w 212 roku stwierdzono 1 przypadek choroby zawodowej międzybłoniak opłucnej na stanowisku górnika pod ziemią, gdzie jako czynnik przyczynowy wskazano pyły azbestu. Należy zaznaczyć, że stwierdzane choroby zawodowe są często skutkiem braku odpowiednich warunków pracy w latach wcześniejszych. 83

84 Wykres. Analiza zapadalności na choroby zawodowe w latach VIII. Interwencje mieszkańców miasta W 213r. mieszkańcy miasta wnieśli 43 wnioski kwestionując stan sanitarny w różnych obiektach będących pod nadzorem PPIS w Katowicach, z prośbą o podjęcie działań. Nie wszystkie były uzasadnione. W 212r. problemy natury sanitarnej zgłaszane były 4 razy. Reagowano na każdą niepokojącą informację, również wniesioną anonimowo, przeprowadzając kontrolę sanitarną. W sytuacji potencjalnego zagrożenie zdrowia i życia mieszkańców reagowano natychmiast, a w pozostałych działania podejmowano po zawiadomieniu stron zgodnie z obowiązującym w tym zakresie przepisem prawa. W każdej sytuacji stwierdzenia nieprawidłowości sanitarnych wydawano zalecenia ich usunięcia w krótkim czasie, osoby odpowiedzialne za zaniedbania karano grzywną w drodze mandatu karnego, a w sytuacjach uzasadnionych PPIS w Katowicach wydawał decyzje zarządzające. W zależności od zgłoszonego problemu w kontrolach uczestniczyli przedstawiciele Straży Miejskiej, policji, administracji, spółdzielni mieszkaniowych i właściciele nieruchomości. Sprawy pozostające poza kompetencjami Państwowego Powiatowego 84

85 Inspektora Sanitarnego w Katowicach przekazywano do rozpatrzenia zgodnie z właściwością miejscową i rzeczową przez odpowiednie organy. W 213r. najczęściej treścią prośby o podjecie działań były nieprawidłowości zaobserwowane w obiektach produkcji i obrotu żywnością. Liczba wniesionych w powyższym obszarze interwencji w latach utrzymywała się na podobnym poziomie. W 213r. i 212r. z terenu Mysłowic zgłoszono po 21 interwencji, w tym zakresie i odpowiednio zasadnych było ok. 3% z nich. Najczęściej zgłaszano nieprawidłowości sanitarne zauważone w sklepach spożywczych, a najmniej niepokojących sygnałów dotyczyło zakładów gastronomicznych. Tematem wniosków o podjęcie działań było: brak czystości i porządku w zakładzie, sprzedaż środków po upływie terminu przydatności do spożycia, nieprawidłowe przechowywanie środków spożywczych, sprzedaż produktów o niewłaściwych cechach organoleptycznych i wywołujących objawy zatrucia pokarmowego, brak ciepłej wody w zakładzie. W wyniku działań kontrolnych, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 213r. wydał 1 decyzję administracyjną zarządzając zapewnienie prawidłowych warunków przechowywania środków spożywczych w sali sprzedaży. W 8 przypadkach osoby winne za zaniedbania natury sanitarno higienicznej ukarał grzywną w drodze mandatu karnego na łączną kwotę 12 zł. Analogicznie w 212r. w celu wyegzekwowania właściwego stanu sanitarnego w obiektach żywieniowo-żywnościowych wydano 2 decyzje administracyjne z rygorem natychmiastowej wykonalności i nałożono 5 mandatów karnych na kwotę 125,- zł. 85

86 Skargi ogółem Skargi zasadne Porównanie liczby złożonych i zasadnych interwencji w latach Na podstawie liczby wniesionych sygnałów odnośnie stanu sanitarno porządkowego można wnioskować o jego poprawie na terenie miasta. W 213r. mysłowiczanie wnieśli 17 interwencji w omawianej sprawie, natomiast w 212r. wpłynęło 31 wniosków niezadowolonych mieszkańców. W 213r. mieszkańcy skarżyli się z powodu m.in. obecności gołębi, występowania gryzoni i insektów, zalewania piwnic i terenu posesji fekaliami, zawilgocenia mieszkań, uciążliwości związanej z lokalizacją kurnika, uciążliwego lokatora, nieprzyjemnych zapachów pochodzących z zakładu produkcyjnego oraz złego stanu sanitarnego posesji. Kontrole sanitarne wykazały zasadność 1 interwencji. Stwierdzone nieprawidłowości usunięto w krótkim czasie na skutek wydanych zaleceń doraźnych. Wystosowano pisma do właścicieli, administratorów odpowiedzialnych za stan sanitarny obiektów. 86

87 Ilość interwencji zawilgocenie mieszkań zalewanie piwnic i terenu posesji fekaliami zły stan sanitarny posesji Wykres: Ilość i rodzaje najczęściej zgłaszanych interwencji w Mysłowicach w latach W 213r. podobnie jak w 212r. nie odnotowano interwencji mieszkańców miasta Mysłowice dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia. Nieliczne niepokojące sygnały wpływały z obszaru wychowania i nauczania. W 213 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach rozpatrzył 2 wnioski o z prośbą o podjęcie działań, a w 212r. tylko 1. W minionym roku dotyczyły one występowania przypadków wszawicy w jednej z mysłowickich szkół oraz występowania przypadków wszawicy i świerzbu, braku zmiennej odzieży i bielizny, podawania dzieciom do domu przedterminowej żywności w specjalnym ośrodku wychowawczym. W wyniku podjętych działań potwierdzono występowanie świerzbu u dzieci w specjalnym ośrodku wychowawczym. Zarzuty dotyczące przypadków wszawicy u dzieci w szkole i specjalnym ośrodku wychowawczym nie zostały potwierdzone. Bezzasadna była również interwencja odnosząca się do braku zmiennej odzieży i bielizny dla dzieci oraz zaopatrzenia dzieci w przeterminowaną żywność. Sygnały o uchybieniach sanitarnych odebrano również ze środowiska pracy. W 213 r. rozpatrzono 2 interwencje wniesione przez Państwową Inspekcję Pracy Okręgowego Inspektora Pracy w Katowicach oraz Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Sosnowcu. Jedna z nich dotyczyła uciążliwości związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej - emisji do środowiska pyłów i dymów, a druga braku oświetlenia 87

88 światłem dziennym pomieszczeń produkcyjnych i zalania korytarzy wodą. W wyniku kontroli potwierdzono zarzuty dotyczące braku zgody Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego w pomieszczeniach stałej pracy. Wydana została decyzja administracyjna zarządzająca usunięcie nieprawidłowości. O wynikach kontroli poinformowano Państwową Inspekcję Pracy Okręgowego Inspektora Pracy w Katowicach. Wniosek dotyczący uciążliwości związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej - emisji do środowiska pyłów i dymów, przekazano do rozpatrzenia według właściwości rzeczowej Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska w Katowicach. W 212r. rozpatrzono 3 interwencje dotyczące warunków pracy i 2 z nich były zasadne. W roku 213 do PPIS w Katowicach wpłynął tylko 1 wniosek treścią, którego były nieprawidłowości w podmiocie prowadzącym działalność leczniczą. Dotyczył on podejrzenia zakażenia szpitalnego. Przeprowadzona kontrola sanitarna wykluczyła zasadność interwencji. W 212r. zgłoszono również 1 interwencje z obszaru lecznictwa i była ona nieuzasadniona. 88

89 IX. Środki zastępcze Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 213 roku prowadził działania w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania występowania problemu tzw. dopalaczy. Dopalacze stanowią różnego rodzaju produkty zawierające substancje psychoaktywne, które nie znajdują się na liście środków kontrolowanych przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. Spożycie ich ma na celu wywołanie w organizmie jak najwierniejszego efektu narkotycznego substancji zdelegalizowanych. Dopalacze, jak i inne substancje odurzające, niszczą przede wszystkim ośrodkowy układ nerwowy i negatywnie wpływają na pracę mózgu. Zdjęcie. Produkty zawierające środki zastępcze zabezpieczone w sklepie w Mysłowicach (Źródło: Zdjęcie własne). W ramach działań określonych w art. 44c. ust.1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, zgodnie z którym w przypadku stwierdzenia wprowadzania do obrotu środka zastępczego lub produktu, co do którego zachodzi podejrzenie, że jest środkiem zastępczym oraz stosując odpowiednio przepisy art.27 c ustawy z dnia r. o Państwowej 89

90 Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 211r. Nr 212 poz z późn. zm.), skontrolowano 4 firmy mające siedzibę w Pabianicach, prowadzące zamiennie działalność w sklepie w Mysłowicach przy ul. Grunwaldzkiej. W wyniku przeprowadzonych w asyście funkcjonariuszy policji 7 kontroli w sklepie przy ul. Grunwaldzkiej 11a stwierdzono, wprowadzanie do obrotu produktów, co do których zachodzi podejrzenie, że stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia ludzi. Wydano 5 decyzji zarządzających wstrzymać wprowadzanie do obrotu oraz zatrzymać produkty, uzasadniające podejrzenie, że stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia ludzi. W badanych próbach produktów zidentyfikowano substancje, będące środkami zastępczymi w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W związku z powyższym wydano 2 decyzje zarządzające zakazać wprowadzania do obrotu produktów będących środkami zastępczymi. W każdym przypadku o wynikach badań i oceny zabezpieczonych produktów informowano Komendę Miejską Policji w Mysłowicach. Na podmioty gospodarcze nałożone zostały kary administracyjne w kwocie 8. złotych. Ponadto nałożona została kara pieniężna w kwocie 3. zł na podmiot gospodarczy prowadzący działalność zarówno w sklepie w Mysłowicach jak i w Siemianowicach Śląskich. W przypadku nieprawidłowości stwierdzanych podczas kontroli, a pozostających poza kompetencjami Inspekcji Sanitarnej, informowano Państwową Inspekcję Pracy, Urząd Skarbowy. PPIS w Katowicach prowadził jednocześnie działania edukacyjne w aspekcie podnoszenia wiedzy i świadomości wpływu środków zastępczych na zdrowie ludzi. W ramach działań edukacyjnych przeprowadzono pogadanki nt. dopalaczy w Areszcie Śledczym w Mysłowicach, w których wzięło udział 5 osadzonych. Ponadto PPIS w Katowicach współorganizował następujące eventy, w ramach których przygotowano ekspozycje oraz prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych: Rowerowa Integracja, Wielki Finał Mysłowickiej Ligii Crossowej, Światowy Dzień Rzucania Palenia, Polska Biega. 9

91 X. Zapobiegawczy nadzór sanitarny Zapobiegawczy nadzór sanitarny spełnia w strukturze Państwowej Inspekcji Sanitarnej specyficzną rolę, mając za zadanie prowadzenie działań o charakterze profilaktycznym zmierzających do zapobiegania możliwości powstania zagrożeń dla bezpieczeństwa sanitarnego i zdrowia ludzi na różnych etapach procesu inwestycyjnego. Działania te polegają na kontroli przestrzegania wymagań higienicznych i zdrowotnych w procesie planowania i lokalizacji, sporządzania dokumentacji projektowej nowych i modernizowanych obiektów, w których pracować i przebywać będą ludzie oraz na etapie budowy i dopuszczania do użytku tych obiektów, a realizowane są poprzez: - uzgadnianie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych; - wydawanie opinii w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i określanie zakresu raportu dla planowanych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko; - opiniowanie warunków realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko; - uzgadnianie pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dokumentacji projektowych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych; - kontrola obiektów w trakcie budowy, przebudowy lub rozbudowy pod względem zgodności ich realizacji z zatwierdzoną dokumentacją; - uczestniczenie, na wniosek stron, w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych. 1. W roku 213 wydano 6 opinii dotyczących projektów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Plany stanowiły podstawę do późniejszego ustalania przez właściwe organy warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, a także lokalizowania inwestycji celu publicznego. Uzgodnienia dotyczyły m.in. obszarów w rejonie: - dzielnicy Stare Miasto i Piasek Południowy; - dzielnicy Stary Ewald; - ul. Katowickiej, Obrzeżnej Północnej, Bytomskiej i Świerczyny. 91

92 Przedłożone projekty obejmowały obszary o różnej powierzchni (od kilku do kilkudziesięciu hektarów, całe dzielnice miasta lub ich części) i miały na celu: - regulację obecnych zagospodarowań - umożliwienie realizacji nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej; - uporządkowanie i aktywizację przestrzeni miejskiej; - przekształcenie obszaru byłej doliny rzecznej w teren obiektów produkcyjnych, składów, magazynów i usług; W ustaleniach planów kierowano się zasadą zapewnienia zrównoważonego rozwoju na terenie będącym przedmiotem opracowania oraz uwzględniano zapisy przyjętych już dokumentów, m.in. w dziedzinie ochrony środowiska, gospodarki odpadami i oczyszczania ścieków. Projekty, co potwierdzały załączone do niech Prognozy oddziaływania..., zawierały zapisy minimalizujące szkodliwe oddziaływanie - na środowisko, przyrodę i krajobraz kulturowy oraz zdrowie ludzi - planowanych do wprowadzenia zagospodarowań: a) nakazy i zakazy dotyczące gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami; b) nakaz stosowania proekologicznych systemów grzewczych; c) określenie minimalnego procentu powierzchni biologicznie czynnych; d) nakaz ochrony wartościowych zadrzewień; Wydano również 3 opinie dotyczące zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 2. W ubiegłym roku wydano 8 opinii sanitarnych odnośnie konieczności sporządzenia raportu i określenia jego zakresu dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko - dla dwóch przedsięwzięć stwierdzono potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Opinie te dotyczyły zakładów przemysłowych i inwestycji infrastrukturalnych. Do ciekawszych zaliczyć można: elektrownię słoneczną Krasowy I i Krasowy II; koncesję na wydobywanie kopaliny ze złoża węgla kamiennego w obszarze górniczym Brzezinka 1 ; 92

93 budowę silnika gazowego z generatorem energii elektrycznej na terenie Wydziału IX ZEC S.A. Wesoła wraz z modernizacją emitorów odprowadzania spalin z istniejących układów kogeneracyjnych. Wydając opinie brano pod uwagę: - zawartość karty informacyjnej przedsięwzięcia, zakres i szczegółowość danych w niej ujętych; - charakter przedsięwzięcia i jego skalę, wielkość i rodzaj zajmowanego terenu, planowaną technologię oraz przewidywane rozwiązania techniczne i organizacyjne mające na celu eliminowanie lub ograniczanie skutków jego realizacji; - usytuowanie przedsięwzięcia względem terenów chronionych, istniejący i planowany charakter zagospodarowania, występowanie głównych zbiorników wód podziemnych, ukształtowanie terenu, a także przeznaczenie terenu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego- jeżeli został uchwalony. 3. W 213 roku wydano jedną opinię w sprawie środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Dotyczyła ona budowy hali stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji przy ul. Katowickiej. Mając na uwadze ochronę środowiska oraz zdrowia ludzi przy uzgodnieniu szczególną uwagę zwracano na: - właściwą gospodarkę wodno ściekową, w tym zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych; - prawidłowe usuwanie, gromadzenie i unieszkodliwienie odpadów; - ochronę przed nadmiernym hałasem i zanieczyszczeniem powietrza poprzez egzekwowanie rozwiązań, które zapewniają spełnienie norm określających najwyższe dopuszczalne stężenie i natężenie czynników szkodliwych dla zdrowia ludzi i elementów środowiska (wyciszenie urządzeń wentylacyjnych, wprowadzenie zieleni izolacyjnej); - zaopatrzenie w ciepło otrzymywane z proekologicznych systemów grzewczych. Analizowano przedstawiane możliwości techniczne i organizacyjne zapobiegania oraz sposoby zmniejszenia wpływu tych przedsięwzięć na środowisko, a także jaki będzie bezpośredni i pośredni ich wpływ na zdrowie ludzi przy uwzględnieniu przedstawionych rozwiązań technicznych i organizacyjnych. Uzgadniana inwestycja nie budziła protestów stron postępowania lub mieszkańców. 93

94 4. W 213 roku nie wydano żadnej opinii dotyczącej uzgodnienia dokumentacji projektowej (koncepcji). 5. W ubiegłym roku wydano 25 opinii odnośnie dopuszczenia do użytkowania obiektów nowowybudowanych lub adaptowanych. W czasie czynności związanych z udziałem w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych przeprowadzano kontrolę w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych oceniając zgodność wykonania tych obiektów z zatwierdzonym w decyzji o pozwoleniu na budowę (zmianę sposobu użytkowania) projektem budowlanym oraz zapoznawano się z przedstawianymi dokumentami i sprawozdaniami z pomiarów, badań, sprawdzeń, które wykonano w celu potwierdzenia założeń projektowych oraz spełnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych odpowiednio do zakresu tych dokumentów. Czynności odbiorowe mają na celu zapewnienie, aby nowo wybudowany obiekt został przekazany do użytkowania w stanie zapewniającym możliwość utrzymywania w nim właściwego stanu sanitarno-higienicznego, tj. prawidłowego układu funkcjonalnego, właściwej wymiany powietrza i temperatury, właściwego oświetlenia, poziomów hałasu zgodnych z obowiązującymi przepisami, wody o parametrach odpowiadających jakości wody do picia, prawidłowej gospodarki ściekami i odpadami. W 213 roku obiekty budowlane zgłoszone do użytkowania w zdecydowanej większości wykonane zostały zgodnie z zatwierdzonymi projektami budowlanymi. Nieliczne obiekty zostały zrealizowane z nieistotnymi odstępstwami od zatwierdzonego projektu, które nie powodowały zagrożeń dla zdrowia i życia ludzi, a dodatkowo każdorazowo opisane były w oświadczeniu kierownika budowy i dodatkowo poświadczone przez inspektora nadzoru i projektanta (stosownie do obowiązków wynikających z zapisów ustawy Prawo budowlane). Biorąc pod uwagę powyższe w roku ubiegłym nie wniesiono sprzeciwu co do dopuszczenia obiektu budowlanego do użytkowania. Zgłaszane do odbioru były m.in. pawilony handlowe, obiekty gastronomiczne, żłobki, przedszkola, salony fryzjerskie i kosmetyczne. Wśród najciekawszych obiektów wymienić należy: - budynek biurowy SKOK Wesoła przy ul. Pocztowej; 94

95 - przedszkole przy ul. PCK; - pawilony handlowe sieci Netto i Lidl przy ul. Gen. Ziętka. Do odbioru zgłaszano również budynki mieszkalne, garaże i parkingi. Jeśli chodzi o stan przygotowania obiektów do odbioru to w dalszym ciągu prym wiodą obiekty sieciowe oraz obiekty działalności leczniczej (przychodnie, szpitale, gabinety lekarskie, apteki), kontynuowany jest postęp jeśli chodzi o mniejsze obiekty, które (realizowane tzw. sposobem gospodarczym) w poprzednich latach wywoływały sporo problemów: małe sklepy, bary, lokale typu fast-food, zakłady fryzjersko-kosmetyczne. Nieco więcej problemów podczas kontroli wynikało jednak z: faktu zgłaszania obiektu do odbioru pomimo trwania prac budowlanych (wykończeniowych) w związku z bardzo krótkim terminem realizacji obiektu (pawilony handlowe); wykonania obiektu w tzw. stanie deweloperskim, a więc celem przekazania przyszłemu użytkownikowi (często jeszcze nieznanemu) do dalszej aranżacji stosownie do potrzeb i wymagań wynikających z prowadzonej działalności. Nie zdarzyły się przypadki wykonania obiektów niezgodnie z dokumentacją projektową, dość często natomiast inwestorzy nie byli w stanie przedłożyć podczas kontroli kompletu dokumentów odbiorowych (dotyczy to przede wszystkim opinii z przeglądu urządzeń kominowych lub pomiarów skuteczności wentylacji oraz wyników badania wody). 6. Obiekty ustawowo nadzorowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną były - w miarę możliwości - odbierane przy udziale nadzoru bieżącego. Na wniosek poszczególnych sekcji pracownicy Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego brali udział w kontrolach związanych z zatwierdzeniem zakładów prowadzących produkcję lub obrót środkami spożywczymi, a także punktów przedszkolnych, klubów malucha i podobnych związanych z opieką nad dziećmi. 7. Współpraca z organami administracji samorządowej oraz Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego ograniczała się do kontaktów telefonicznych w pilnych sprawach i układała się poprawnie. 95

96 Liczbę opinii wydanych przez Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny w latach przedstawiono poniżej w formie tabeli i wykresu. Uzgodnienia projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Stwierdzenie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko Uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań

97 Uzgodnienia dokumentacji projektowej Dopuszczenie do użytkowania obiektów budowlanych

98 Legenda opinie dotyczące: 1 uzgodnienia projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, 2 stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, 3 uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań, 4 uzgodnienia dokumentacji projektowej, 5 dopuszczenia do użytkowania obiektów budowlanych. 98