INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA MYSŁOWICE

Transkrypt

1 INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA MYSŁOWICE 2012 Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Katowicach

2 Spis treści: I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 5 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych 5 2. Szczepienia ochronne 24 II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Stan sanitarny podmiotów leczniczych Podmioty lecznicze jako zakłady pracy 39 III. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności Badania prób żywności Powiadomienia typu RASFF i RAPEX Zakłady produkcyjne Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Imprezy masowe Środki transportu żywności 49 IV. Jakość wody Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii legionella Baseny kąpielowe Miejsca wykorzystywane do kąpieli 55 V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej Obiekty użyteczności publicznej Gospodarka odpadami komunalnymi Akcje deratyzacyjne 60 VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych Żłobki Placówki wychowania przedszkolnego Oddziały zerowe Zespoły szkolno - przedszkolne Szkoły Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych w miejscu zamieszkania 68 VII. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy Stan sanitarno - higieniczny zakładów pracy 69 2

3 2. Choroby zawodowe 74 VIII. Interwencje mieszkańców miasta 78 IX. Środki zastępcze 82 X. Zapobiegawczy nadzór sanitarny 84 XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, programy edukacyjne i akcje prozdrowotne Trzymaj Formę! Program edukacyjny Żywienie na wagę zdrowia Program Ograniczenia Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV Program profilaktyki WZW B i C pod hasłem Podstępne WZW Program profilaktyki niektórych chorób pasożytniczych ROBALOM STOP Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży Dopalacze - profilaktyka uzależnień i przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu psychoaktywnych środków zastępczych Turniej Gimnazjalista Ratownik 110 3

4 Szanowni Państwo Mam przyjemność przekazać Państwu raport o stanie bezpieczeństwa sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej miasta Mysłowice w 2012 roku. W raporcie znajdziecie Państwo szczegółowe oceny, wyniki i zestawienia statystyczne dotyczące poszczególnych obszarów życia publicznego. Opracowanie zawiera między innymi ocenę stanu sanitarnego miasta w zakresie warunków życia, pracy, wypoczynku i rekreacji oraz nauczania i wychowania, a także wyniki prowadzonego przez nas monitoringu wody przeznaczonej do spożycia i żywności oferowanej mieszkańcom Mysłowic. Raport zawiera też przegląd interwencji mieszkańców miasta, którzy zwrócili się do nas o pomoc w rozwiązaniu swoich problemów. Na rzecz poprawy życia i zdrowia mysłowiczan Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach przeprowadził w ubiegłym roku na terenie miasta ponad 1700 kontroli, wydał ponad 300 decyzji i nałożył 47 mandatów karnych w celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości i niezgodności z aktualnie obowiązującymi przepisami. W 2012 roku dostosowywaliśmy nasze działania do zmieniającej się rzeczywistości. Musieliśmy sprostać nowym wyzwaniom takim jak: walka z dopalaczami, rozwijający się ciągle rynek suplementów diety czy afery z zafałszowaną żywnością. Ponadto chciałabym zwrócić Państwa uwagę na podejmowanie w koalicji z władzami samorządowymi i lokalnymi partnerami działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej na rzecz zdrowia i zdrowego stylu życia mysłowiczan. Mam nadzieję na zainteresowanie Państwa efektami naszej codziennej pracy, będącej ogniwem sprawnego funkcjonowania miasta. 4

5 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych Analiza stanu bezpieczeństwa epidemiologicznego powiatów została oparta na danych zawartych w sprawozdaniach PSSE w Katowicach: MZ-55, MZ-56, MZ-57, raportach dotyczących zachorowań na niektóre choroby zakaźne, danych porównawczych dotyczących wskaźników epidemiologicznych Polski uzyskanych z meldunków - opracowań Zakładu Epidemiologii NIZP-PZH i Departamentu Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi GIS, Biuletynów Statystycznych Ministerstwa Zdrowia Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, Biuletynu Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny (PPIS) w Katowicach sprawuje nadzór sanitarno-epidemiologiczny na obszarze 3 miast na prawach powiatu: Katowice, Mysłowice i Siemianowice Śląskie. Na terenie sprawowanego nadzoru zamieszkuje niemal 10% ludności województwa śląskiego (Tabela nr 1, Wykres nr 1). Z uwagi na swoją specyfikę, zagęszczenie ludności i centralne położenie w konurbacji górnośląskiej oraz na przecięciu europejskich szlaków komunikacyjnych, obszar prowadzonej działalności wymaga wnikliwego stałego nadzoru sanitarno-epidemiologicznego, w tym monitoringu stanu bezpieczeństwa epidemiologicznego. Mysłowice Obszar sprawowanej działalności Obszar [km 2 ] 65,75 255,89 Liczba ludności Tabela nr 1. Charakterystyka obszaru działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach 1 1 Na podstawie danych statystycznych uzyskanych z Urzędu Statystycznego w Katowicach w dniu r. 5

6 Wykres nr 1. Liczebność populacji miasta Mysłowice oraz ogółem liczba ludności objętej nadzorem sanitarnoepidemiologicznym Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach w latach W trakcie roku 2012 dzięki kontynuacji działań mających na celu poprawę zgłaszalności chorób zakaźnych utrzymano akceptowalny poziom realizacji obowiązku ustawowego zgłaszania podejrzeń zachorowań i zachorowań na choroby zakaźne. Ponowiono kontrole zgłaszalności chorób zakaźnych na podstawie danych przekazanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Ogółem w trakcie całego roku przeprowadzono 5 kontroli w tym zakresie. Dodatkowo przeprowadzono 2 rozmowy zarówno z osobami odpowiedzialnymi za niedopatrzenia, jak i z kierownikami nadzorującymi funkcjonowanie podmiotu leczniczego. W roku sprawozdawczym do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach zgłoszono ogółem 1416 przypadków zachorowań na choroby zakaźne z terenu miasta Mysłowice. Strukturę zachorowań oraz porównanie z rokiem 2011 przedstawia wykres nr

7 Wykres nr 2-3. Zgłoszone przypadki zachorowań w roku na terenie miasta Mysłowice. Zatrucia i zakażenia pokarmowe W 2012r. odnotowano wzrost liczby zgłoszonych przypadków salmoneloz (7 zachorowań wskaźnik zapadalności 9,28/ mieszkańców). Jednakże poziom zapadalności był znacznie niższy niż poziom uzyskany na terenie całego kraju - 21,94/ mieszkańców (Wykres nr 4). Jednocześnie odnotowano stabilizację liczby zachorowań na bakteryjne zatrucia pokarmowe (w roku przypadków 103,40/ , w 2011r. 77 zachorowań 105,64/ ) (Wykres nr 5). 7

8 Wykres nr 4. Zachorowania na salmonelozy w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na ludności). Wykres nr 5. Zachorowania na zatrucia pokarmowe w latach na terenie miasta - Mysłowice, (wskaźnik zapadalności na ludności). W minionym roku podobnie jak w roku 2011 odnotowano niewielki spadek zapadalności w zakresie biegunek u dzieci do lat 2 zamieszkałych na terenie miasta Mysłowice (70 zachorowań 216,32/10 000) (Wykres nr 6). Wyraźna tendencja wzrostowa wystąpiła w przypadku zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe 55 przypadków 72,91/ (Wykres nr 7). Po przeanalizowaniu danych z ostatnich 5 lat dotyczących zapadalności na biegunki, zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe ogółem, można zauważyć wzrost liczby rejestrowanych przypadków zachorowań w roku 2010 i 2012 (Wykres nr 8). 8

9 Opisane zmiany tendencji epidemiologicznych wybranych chorób zakaźnych przenoszonych drogą pokarmową wymagają dalszej analizy, jednakże można przypuszczać, że na aktualny poziom zapadalności w zakresie poszczególnych jednostek chorobowych ma wpływ m. in. coraz powszechniejsza diagnostyka w kierunku czynników wirusowych, wzrost sumienności lekarzy w realizacji obowiązków ustawowych, zwiększona świadomość społeczna zagrożeń związanych z chorobami zakaźnymi przenoszącymi się drogą pokarmową. Wykres nr 7. Zachorowania na wirusowe zakażenia jelitowe w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na ludności). Wykres nr 6. Zachorowania na biegunki u dzieci do lat 2 w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na ludności). 9

10 Wykres nr 8. Zachorowania na biegunki, zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe ogółem w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba zachorowań). Od dłuższego czasu na nadzorowanym terenie nie zarejestrowano zachorowań na czerwonkę bakteryjną, dur brzuszny lub dury rzekome. Na terenie Mysłowic nie odnotowano ognisk epidemicznych chorób przenoszonych drogą pokarmową. Choroby zakaźne wieku dziecięcego W 2012r. wśród zachorowań na choroby zakaźne wieku dziecięcego dominowała, podobnie jak w minionych latach ospa wietrzna (Wykres nr 9). Najwięcej zachorowań wystąpiło wśród dzieci w wieku od 2 do 5 roku życia (42%), kolejną oraz wśród dzieci w wieku od 6 do 10 roku życia (42%). Tylko w 1 przypadku uzyskano informacje o braku szczepień, w pozostałych przypadkach nie uzyskano informacji. Wykres nr 9. Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na ludności). 10

11 Najwięcej zachorowań na terenie miasta wystąpiło w kwietniu minionego roku. Zaznaczyć należy, że wysoka zapadalność na ospę wietrzną nie jest jedynie problemem lokalnym, podobne tendencje obserwowano w zakresie danych epidemiologicznych dla całego kraju (Wykres nr 10) charakteryzującego się wskaźnikiem zapadalności 539,72/ mieszkańców. Dane uzyskane dla miasta Mysłowice (775 zachorowań 1027,47/ ) wskazują na osiągnięcie w minionym roku szczytu zachorowań niemal dwukrotnie przekraczającego wskaźnik zapadalności w Polsce. Prowadzona wieloletnia analiza wskaźników epidemiologicznych na terenie działalności PPIS w Katowicach, wskazuje na niepokojący trend rosnący w zakresie zachorowań na ospę wietrzną z okresowymi wahaniami w zakresie liczby rejestrowanych przypadków w cyklach dwu-trzyletnich. Wykres nr 10. Zachorowania na ospę wietrzną w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na ludności). Niestety mimo prowadzonych starań zarówno środowisk medycznych, zmierzających do spopularyzowania szczepień zalecanych przeciwko chorobie, nadal liczba wykonywanych szczepień wśród dzieci i młodzieży jest niewielka. W minionym roku na terenie kraju nadal można było obserwować wzrost zapadalności na płonicę - 65,89/ mieszkańców (Wykres nr 11). Na terenie miasta w analogicznym okresie obserwowano spadek zachorowań (84 zarejestrowanych przypadków 115,24/ w roku 2011, a 43 57,01/ w roku 2012). Niestety wskaźnik zapadalności od 2007r. utrzymuje się powyżej poziomu uzyskanego na terenie kraju i mimo niewielkich cyklicznych zniżek zapadalności, wykazuje stałą tendencję rosnącą. Analogiczna tendencja zapadalności na szkarlatynę obserwowana jest na terenie kraju od roku Analiza zapadalności wykazała, że zachorowania w 2012r. dotyczyły najczęściej dzieci od 3 do 5 roku życia. W przypadku osób pełnoletnich wystąpiły jedynie pojedyncze przypadki zachorowań osób do 20 roku życia. 11

12 Wśród chorych w minionym roku przeważały osoby płci męskiej 53%. Nie stwierdzono istotnych tendencji sezonowych występowania choroby. Wykres nr 11. Zachorowania na płonicę w latach na terenie miasta Mysłowice i Polski (wskaźnik zapadalności na ludności). Rok 2012 był kolejnym rokiem obserwowanej stabilizacji zachorowań na świnkę. Z uwagi na brak danych, nie było możliwości przeanalizowania stopnia uodpornienia osób, które zachorowały. Najwięcej zachorowań odnotowano w grupach wiekowych lat. 80% chorych stanowiły osoby płci męskiej. Uzyskany wskaźnik zapadalności na terenie miasta wynosił 6,63/ mieszkańców i był zbliżony do wskaźnika uzyskanego na terenie Polski (7,20/ ). Można wysunąć wniosek, że aktualna korzystna sytuacja jest wynikiem skuteczności szczepień, jako formy zapobiegania chorobom zakaźnym. Znaczący spadek zapadalności na nagminne zapalenie przyusznic jest obserwowany na terenie objętym nadzorem od 2005r, a więc od rok po wprowadzeniu szczepień obowiązkowych przeciwko tej chorobie i 7 lat po wprowadzeniu do PSO szczepień zalecanych przeciwko odrze, śwince i różyczce (Wykres nr 12). W zakresie sezonowości, nie stwierdzono korelacji zachorowań z określoną porą roku. 12

13 Wykres nr 12. Zachorowania na świnkę w latach na terenie miasta Mysłowice i Polski (wskaźnik zapadalności na ludności). W 2012r. zaobserwowano istotną zmianę w zakresie wskaźników epidemiologicznych krztuśca (Wykres nr 13). Odnotowano wzrost zachorowań w 2012 roku - 5 przypadków (wskaźnik zapadalności 6,63/ mieszkańców), co mimo wzrostu zapadalności daje poziom niższy od poziomu zachorowań na terenie Polski (wskaźnik 12,16/ mieszkańców, wzrost w porównaniu do 2011r., kiedy to wynosił 4,36/ mieszkańców). Na 5 zarejestrowanych zachorowań, 2 dotyczyły dzieci w wieku lat, 1 przypadek dotyczył młodzieży 17 lat zaszczepionych IV dawkami, pozostali chorzy to dorośli nie potrafiący podać informacji na temat ewentualnego uodpornienia (1 osoba 39 lat, 1 44 lata). Zachorowania nie wykazywały sezonowości występowania;. Wykres nr 13. Zachorowania na krztusiec w latach na terenie miasta Mysłowice i Polski (wskaźnik zapadalności na ludności). 13

14 Przypuszczalnie obserwowany wzrost wskaźnika zapadalności krztuśca wynika ze stopniowego zmniejszania się odporności poszczepiennej u młodzieży szkolnej i dorosłych oraz rosnącej liczby wykonywanych ukierunkowanych badań laboratoryjnych w przypadku podejrzenia choroby. Aktualnie szczepienia obowiązkowe przeciwko krztuścowi są wykonywane u dzieci w 1 i 2 roku życia, dawkę przypominającą szczepionki podaje się w 6 roku życia. W przypadku młodzieży i dorosłych jest możliwość wykonania szczepień zalecanych przeciwko krztuścowi, jednak nie cieszą się one dużą popularnością. Odporność poszczepienna utrzymuje się ok. 6 do 12 lat. W zakresie nadzoru nad różyczką (Wykres nr 14), zarejestrowano ogółem (14 zachorowań wskaźnik zapadalności 18,56/ )), co po uwzględnieniu liczebności populacji objętej nadzorem epidemiologicznym stanowi poziom wyższy niż na terenie kraju (wskaźnik zapadalności: 16,25/ mieszkańców). Brak danych na temat historii szczepień pacjentów uniemożliwił analizę stanu uodpornienia większości chorych. Uzyskano informacje potwierdzające szczepienie I dawką u 1 osoby. Wśród chorych przeważali mężczyźni (72%), najwięcej zachorowań wystąpiło u dzieci w wieku 6-10 lat oraz u osób dorosłych w wieku powyżej 30 lat. Nie zgłoszono żadnego przypadku różyczki wrodzonej. Wykres nr 14. Zachorowania na różyczkę w latach na terenie miasta Mysłowice i Polski (wskaźnik zapadalności na ludności). Wirusowe zapalenia wątroby W roku sprawozdawczym na terenie działalności tutejszej Stacji nie zarejestrowano przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu A, B, C (Wykresy nr 15,16,17). 14

15 Wykres nr 15 Zachorowania na WZW A w latach na terenie miasta Mysłowice i Polski (wskaźnik zapadalności na ludności). Wykres nr 16. Zachorowania na WZW B (ostre) w latach na terenie miasta Mysłowice i Polski (wskaźnik zapadalności na ludności). 15

16 Wykres nr 17. Zachorowania na WZW C w latach na terenie miasta Mysłowice i Polski (wskaźnik zapadalności na ludności). Podobnie jak w minionych latach rejestrowano informacje o osobach zgłaszanych po raz pierwszy, jako zakażeni wirusami HBV lub HCV. W analizowanym okresie czasu otrzymano 6 zgłoszeń zakażenia HBV (Wykres nr 18) i 9 zgłoszeń zakażeń HCV (Wykres nr 19). Dane dotyczące wieku osób ze stwierdzonym zakażeniem HBV lub HCV w roku 2012 przedstawia Wykres nr 20 i 21. Podsumowując można stwierdzić, że w minionym roku zaobserwowano wzrost nowowykrytych zakażeń HBV i HCV. Wykres nr 18 Zakażenia wirusem HBV (zgłoszone po raz pierwszy) w latach Mysłowice (wskaźnik zapadalności na ludności). na terenie miasta 16

17 Wykres nr 19. Zakażenia wirusem HCV (zgłoszone po raz pierwszy) w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na ludności). Wykres nr 20. Zakażenia wirusem HBV (zgłoszone po raz pierwszy) w roku 2012 na terenie miasta Mysłowice (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych). 17

18 Wykres nr 21. Zakażenia wirusem HCV (zgłoszone po raz pierwszy) w 2012r. na terenie miasta Mysłowice (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych ). Grypa Liczba zachorowań na grypę i podejrzenia grypy w 2012 roku osiągnęła poziom 247 przypadków (327,46 na mieszkańców). W minionym roku wskaźnik zapadalności znacznie odbiegał od wskaźnika Polski, który wyniósł 3781,95 na mieszkańców (Wykres nr 22). Nadal prowadzony jest nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny nad grypą w systemie SENTINEL. Zgodnie z obowiązującymi ustaleniami w minionym roku współpracowano z 4 lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej pracującymi na ternie miasta Mysłowice i obejmującymi swoja opieką 6151 osób. W ramach systemu zgłoszono 22 przypadki podejrzenia zachorowania na grypę lub grypopodobne, w żadnym z wymienionych przypadków nie pobrano materiału biologicznego do badań. Wykres nr 22. Zachorowania na grypę w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na ludności). 18

19 20-letnia analiza poziomów podejrzeń zachorowań i zachorowań na grypę, wskazuje na spadek osiąganych wartości zachorowań, prawidłowość ta jest obserwowana również w większości przypadków okresowych wzrostów wskaźnika zapadalności (Wykres nr 23). Analizę liczby zachorowań (z uwzględnieniem sezonowości) przedstawia Wykres nr 24. Charakterystyczna dla wirusa grypy zmienność i potencjał epidemiczny powoduje, że mimo malejącego wskaźnika zapadalności pozostaje on nadal istotnym zagrożeniem epidemiologicznym. Wykres nr 23. Zachorowania na grypę w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba zachorowań). Wykres nr 24. Sezonowość zachorowań na grypę w latach na terenie miasta zachorowań). Mysłowice (liczba 19

20 Choroby odzwierzęce W minionym roku zarejestrowano w zakresie chorób odzwierzęcych przypadki boreliozy z Lyme i listeriozy. Dodatkowo prowadzono nadzór w zakresie pokąsań ludzi przez zwierzęta z uwagi na możliwość narażenia na wściekliznę. Borelioza z Lyme Borelioza jest najczęstszą chorobą odzwierzęcą występującą mieszkańców miasta Mysłowice. W roku sprawozdawczym odnotowano ogółem 55 zgłoszeń zachorowań i podejrzeń zachorowań na boreliozę. W trakcie prowadzonych dochodzeń epidemiologicznych po uwzględnieniu wymogów definicji przypadku boreliozy potwierdzono 43 zachorowania. Porównując zapadalność na terenie Mysłowic (57,01/ mieszkańców) i kraju (22,86/ mieszkańców) (Wykres nr 25) można zauważyć, że wskaźnik zapadalności uzyskany na terenie miasta przekracza ponad dwukrotnie wskaźnik Polski. Dalsza analiza danych, z uwzględnieniem aktywności zawodowej wykazała, że wśród chorych były zarówno osoby niepełnoletnie (2 osoby), osoby pełnoletnie pracujące (13 osób), pełnoletnie niepracujące (5 osób), jak i renciści i emeryci (23 osób). Nie stwierdzono przypadku zachorowania w wyniku występowania narażenia zawodowego. Wykres nr25. Zachorowania na boreliozę w latach na terenie miasta Mysłowice i Polski (wskaźnik zapadalności na ludności). Objawy z jakimi pacjenci najczęściej zgłaszali się do lekarza to rumień wędrujący (objaw charakterystyczny wczesnej fazy choroby) oraz bóle kostno-stawowe. 20

21 Ustalono, że spośród wszystkich chorych 12 osób zdecydowanie identyfikowało miejsce narażenia, jako miasto zamieszkania, a 4 osoby wiązały zakażenie krętkami z narażeniem poza granicami miasta. Najczęściej miejscem ekspozycji na kleszcze na terenie miasta były parki, skwery, działki lub tereny rekreacyjne i lasy. Listerioza W minionym roku zarejestrowano jedno zachorowanie na listeriozę u mieszkanki Mysłowic (wskaźnik zapadalności 1,42/ ), u której choroba przyjęła postać zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. W trakcie dochodzenia epidemiologicznego wykluczono kontakt pacjentki ze zwierzętami lub ich wydalinami i wydzielinami. Również nie uzyskano informacji wskazujących na przeniesienie zakażenia drogą pokarmową przez skażone produkty żywnościowe. Zaznaczyć należy, że w poprzednich latach nie odnotowano zachorowań na listeriozę. Pokąsania przez zwierzęta i profilaktyka zachorowań na wściekliznę W minionym roku nadal utrzymywał się problemem pokąsań ludzi przez zwierzęta. W 2012r. zarejestrowano 70 pokąsań w - wskaźnik zapadalności na mieszkańców wyniósł 92,80. (Wykres nr 26). Pokąsania w 4 przypadkach dotyczyły osób niepełnoletnich. W analogicznym okresie na terenie kraju odnotowano poziom narażenia na wściekliznę/potrzeby szczepień 20,70/ mieszkańców. 21

22 Wykres nr Narażenia na wściekliznę/potrzeba szczepień w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na ludności). Równolegle do zgłoszeń pokąsań otrzymywano informacje o wszczęciu poekspozycyjnych szczepień przeciwko wściekliźnie, których wykonanie ostatecznie potwierdzono u 15 osób (Wykres nr 27). Gruźlica W Mysłowicach w 2012 roku zgłoszono 14 przypadków gruźlicy, wszystkie przypadki potwierdzono (wskaźniki zapadalności wynosił 18,56/ mieszkańców) (Wykres nr 28). Wśród chorych nie zarejestrowano niepełnoletnich. Najczęściej chorowali niepracujący dorośli (9 chorych), renciści i emeryci (4). Rok 2012 był kolejnym rokiem utrzymywania się tendencji występowania gruźlicy wśród osób o niskim statucie socjalno-bytowym. Wykres nr 28. Zachorowania na gruźlicę w latach na terenie miasta Mysłowice, województwa śląskiego i Polski (wskaźnik zapadalności na ludności) brak opublikowanych danych dotyczących województwa śląskiego i Polski z roku

23 W związku z zarejestrowanymi przypadkami zachorowania na gruźlicę w ciagu minionego roku nadzorem objęto 25 osób z kontaktu z chorym. Inwazyjne choroby wywołane przez Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae typu b W 2012r. na terenie miasta nie zarejestrowano żadnego meningokokowej oraz inwazyjnej choroby pneumokokowej. przypadku inwazyjnej choroby Choroby przenoszone drogą płciową W minionym roku kontynuowano nadzór nad chorobami przenoszonymi drogą płciową. Zarejestrowano 3 przypadki zachorowań (wskaźnik zapadalności 3,97/ ), w tym 2 przypadki kiły wskaźnik zapadalności 2,65/ Nie odnotowano zachorowań na kiłę wrodzoną, natomiast zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na rzeżączkę. Porównując dane dotyczące zapadalności na choroby przenoszone drogą płciową na terenie miasta do danych ogólnokrajowych, można stwierdzić wyższy lokalny wskaźnik zapadalności w stosunku do wskaźnika Polski (w roku 2011 zapadalność wynosiła 5,49/ , w tym samym okresie na terenie kraju wynosiła 2,5/ mieszkańców). Należy przypuszczać, że rzeczywista skala występowania chorób przenoszonych drogą płciowa jest znacznie większa, niż wskazują to zebrane dane statystyczne. HIV I AIDS W minionym roku wystąpiło 1 zachorowanie na AIDS wśród mieszkańców miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności 1,62/ mieszkańców). Jednocześnie zarejestrowano mniejszą niż w poprzednim roku liczbę nowych zakażeń HIV - 1 zgłoszenie (wskaźnik zapadalności 1,32/ ).W analizowanym okresie czasu na terenie Polski uzyskano wskaźnik zapadalności na HIV - 2,88/

24 2. Szczepienia ochronne Uodpornienie czynne dzieci, młodzieży i osób dorosłych wykonywane jest w drodze realizacji Programu Szczepień Ochronnych. Program ten ogłaszany jest corocznie przez Głównego Inspektora Sanitarnego w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Ministra właściwego do spraw zdrowia, publikowanego do 31 października roku poprzedzającego realizację (na podstawie art. 17, ust. 11 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi). Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na rok 2012 przeprowadzane były szczepienia obowiązkowe przeciw: gruźlicy, WZW typu B, błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, zakażeniom Haemophilus influenzae typu b - dzieci w 1 roku życia; błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, zakażeniom Haemophilus influenzae typu b, odrze, śwince i różyczce - dzieci w 2 roku życia; błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis - dzieci w 6 roku życia; odrze, śwince i różyczce - dzieci w 10 roku życia; błonicy, tężcowi - młodzież w 14 roku życia; błonicy, tężcowi - młodzież w 19 roku życia; pneumokokom - dzieci do ukończenia 5 roku życia z wybranych grup ryzyka zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem tych zakażeń, dzieci do 5 roku życia cierpiące na schorzenia określone w 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1086) tj. na przewlekłe choroby serca, płuc, nerek, śledziony, choroby metaboliczne i pierwotne zaburzenia odporności oraz dzieci od 2 miesiąca życia do ukończenia 12 miesięcy życia urodzone przed 37 tygodniem ciąży lub urodzone z masą urodzeniową poniżej 2500 g; ospie wietrznej dzieci do ukończenia 12 roku życia z wybranych grup ryzyka zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem tych zakażeń oraz dzieci do ukończenia 12 roku życia z ich otoczenia, które dotychczas nie chorowały na ospę wietrzną a także dzieci do ukończenia 12 roku życia, inne niż wymienione powyżej, narażone na zakażenie ze względów środowiskowych, w szczególności narażone na zakażenie ze względu na czasowe lub stałe przebywanie we wspólnych pomieszczeniach, co umożliwia przeniesienie wirusa i wybuch ogniska epidemicznego, w tym zwłaszcza w domach opieki długoterminowej, domach dziecka, żłobkach i innych instytucjach opiekuńczych; tężcowi osoby ze wskazań indywidualnych w związku z ekspozycją na zakażenie; 24

25 WZW typu B osoby narażone w sposób szczególny na zakażenie w wyniku styczności z osoba zakażoną wirusem zapalenia wątroby typu B, osoby wykonujące zawód medyczny, uczniowie i studenci uczelni medycznych lub innych uczelni kształcących na kierunkach medycznych, osoby zakażone wirusem zapalenia wątroby typu C; Szczepienia zalecane niefinansowane ze środków znajdujących się w budżecie ministra właściwego do spraw zdrowia realizowano zgodnie z wytycznymi Programu Szczepień Ochronnych. W maju 2012 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zorganizował w Miejskim Domu Kultury Szopienice-Giszowiec w Katowicach spotkanie szkoleniowe. Uczestniczyli w nim pracownicy merytoryczni zajmujący się realizacją szczepień ochronnych z terenu miast Katowice, Mysłowice i Siemianowice Śląskie. Tematem spotkania były m.in. następujące zagadnienia: analiza wykonawstwa szczepień ochronnych w roku 2011 i aktualne zagadnienia; obowiązkowe i zalecane szczepienia dla podróżujących; kontrola wewnętrzna w podmiocie leczniczym. W roku sprawozdawczym nie wprowadzono zmian w zakresie punktów szczepień do szczepień masowych uwzględnionych w planach reagowania kryzysowego i podobnie jak w poprzednim roku wyznaczono dla Mysłowic: NZOZ CZWÓRKA Sp. z o.o. ul. Wyspiańskiego 19, Mysłowice NZOZ GAMŻA Lekarska Spółka Partnerska ul. Mikołaja Reja 18 b, Mysłowice W 2012 roku Program Szczepień Ochronnych na terenie Mysłowic realizowany był przez 20 świadczeniodawców, u których znajdowało się kart uodpornienia roczników (stan na dzień 31 grudnia 2012r.). Liczba kart uodpornienia dzieci i młodzieży od 0 do 20 roku życia zmniejszyła się w stosunku do roku poprzedniego o 214 kart. Ocenę realizacji Programu Szczepień Ochronnych w 2012 roku przeprowadzono w oparciu o analizę danych zawartych w rocznych sprawozdaniach ze szczepień ochronnych MZ-54 sporządzonych przez świadczeniodawców prowadzących szczepienia. W 2012 r. na terenie Mysłowic odsetek zaszczepionych dzieci i młodzieży w rocznikach podlegających szczepieniom był porównywalny w stosunku do roku ubiegłego. Nadal utrzymuje się zbyt niski odsetek zaszczepionych dzieci i młodzieży przeciwko: wzw typu B (dawka uzupełniająca) w 1 r.ż 36,36%; odrze, śwince i różyczce w m.ż. - 78,70%; błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis (dawka uzupełniająca) w 2 r.ż. 39,00%; 25

26 zakażeniom Haemophilus influenzae typu b (dawka uzupełniająca) w 2 r.ż. 39,00%; błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis (I dawka przypominająca) w 6 r.ż. 81,78%; odrze, śwince i różyczce w 10 r.ż. 82,73%; błonicy i tężcowi (II dawka przypominająca) w 14 r.ż. 90,67%; błonicy i tężcowi (III dawka przypominająca) w 19 r.ż. 77,95%; Zmniejszyła się liczba niemowląt nie objętych szczepieniami przeciw gruźlicy w 1 i 2 roku życia (Tabela nr 2). Rok Liczba niemowląt nie objętych szczepieniami BCG w 1 roku życia Liczba dzieci nie objętych szczepieniami BCG w 2 roku życia Tabela nr 2. Liczba niemowląt nie objętych szczepieniami BCG w 1 roku życia oraz dzieci w 2 roku życia Przyczyny zbyt niskiego odsetka zaszczepienia dzieci i młodzieży są analogiczne do lat ubiegłych m. in.: nieterminowe zgłaszanie się opiekunów prawnych z dziećmi na obowiązkowe szczepienia ochronne, czasowe lub stałe przeciwwskazania do szczepień ochronnych, występująca na naszym terenie znaczna migracja ludności. Marginalny problem na terenie miasta stanowią osoby uchylające się od obowiązku szczepień ochronnych. W 2012 r. liczba osób nie poddających się temu ustawowemu obowiązkowi wynosiła 17. Ocena realizacji szczepień ochronnych w 2012 roku wykazała, że wykonane są one w odsetku gwarantującym w odniesieniu do wielu chorób odporność zbiorowiskową i korzystną sytuację epidemiologiczną chorób zwalczanych poprzez szczepienia ochronne. Uzyskanie wysokiego poziomu zaszczepienia populacji wymagało szczególnego zaangażowania i mobilizacji wszystkich jednostek biorących udział w realizacji Programu Szczepień Ochronnych (Wykres nr: 29-33). Wykres nr 29. Procentowy stan zaszczepienia dawką uzupełniającą p/wzw typu B dzieci w 1 i 2 roku życia 26

27 Wykres nr 30. Procentowy stan zaszczepienia dawką uzupełniającą p/haemophilus influenzae typu b dzieci w 2 i 3 roku życia Wykres nr 31. Procentowy stan zaszczepienia dawką uzupełniającą p/błonicy, tężcowi, krztuścowi i polio dzieci w 2 roku życia i dawką I przypominającą w 6 roku życia Wykres nr 32. Procentowy stan zaszczepienia p/odrze, śwince i różyczce dzieci w 2 i 10 roku życia 27

28 Wykres nr 33. Procentowy stan zaszczepienia dawkami przypominającymi p/błonicy i tężcowi młodzieży w 14 i 19 roku życia Na przestrzeni ostatnich lat obserwuje się spadek liczby osób poddających się czynnemu uodpornieniu przed sezonem epidemicznym grypy (Wykres nr 34). Wykres nr 34. Liczba osób zaszczepionych p/grypie na przestrzeni 4 lat W 2012 roku w stosunku do lat ubiegłych zmniejszyła się liczba osób poddających się szczepieniom przeciw tężcowi, kleszczowemu zapaleniu mózgu, p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego, p/pneumokokom, p/meningokokom (Wykres nr 35-39). 28

29 Wykres nr 35. Liczba osób zaszczepionych p/tężcowi na przestrzeni 4 lat Wykres nr 36. Liczba osób zaszczepionych p/kleszczowemu zapaleniu mózgu na przestrzeni 4 lat. Wykres nr 37. Liczba osób zaszczepionych p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego na przestrzeni 4 lat 29

30 Wykres nr 38. Liczba osób zaszczepionych p/streptococcus pneumoniae na przestrzeni 4 lat Wykres nr 39. Liczba osób zaszczepionych p/zakażeniom Neisseria meningitidis na przestrzeni 4 lat Zmalała również w stosunku do roku poprzedniego liczba zaszczepionych niemowląt przeciwko biegunce rotawirusowej (Wykres nr 40). Wykres nr 40. Liczba osób zaszczepionych p/biegunce rotawirusowej na przestrzeni 4 lat Znacząco zwiększyła się liczba szczepień u osób wyjeżdżających za granicę, co niewątpliwie związane jest z działającym od stycznia 2012 roku ośrodkiem medycznym 30

31 ID Clinic w Mysłowicach zajmującym się m. in. poradnictwem w zakresie profilaktyki chorób, zagrażających osobom podróżującym za granicę, zwłaszcza w rejony tropikalne (Wykres nr 41 44). Wykres nr 41. Liczba osób zaszczepionych p/żółtej gorączce na przestrzeni 4 lat Wykres nr 42. Liczba osób zaszczepionych p/błonicy na przestrzeni 4 lat 31

32 Wykres nr 43. Liczba osób zaszczepionych p/wzw typu A na przestrzeni 4 lat Wykres nr 44. Liczba osób zaszczepionych p/durowi brzusznemu na przestrzeni 4 lat Systematycznie wzrasta liczba wykonanych szczepień p/ospie wietrznej (Wykres nr 45). Wykres nr 45. Liczba osób zaszczepionych p/ospie wietrznej na przestrzeni 4 lat 32

33 Szczepienia zalecane przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B realizowane są w szerokim zakresie przez wszystkie punkty szczepień na terenie Mysłowic, głównie u osób przygotowywanych do zabiegów operacyjnych i innych osób dorosłych dotychczas nie szczepionych. Liczba szczepionych utrzymuje się na porównywalnym poziomie. Szczepienia zalecane przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B 2010 rok 2011 rok 2012 rok I i II III Dawka I i II III Dawka I i II III Dawka dawka dawka przypominająca dawka dawka przypominająca dawka dawka przypominająca Tabela nr 3. Szczepienia zalecane przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B W 2012 r. z terenu miasta Mysłowice do Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Katowicach wpłynęło 11 zgłoszeń wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego (NOP). Liczba zgłoszeń NOP od kilku lat utrzymuje się na podobnym poziomie. Wszystkie zgłoszone odczyny dotyczyły dzieci i wg kryterium kwalifikacji NOP zarejestrowano jako łagodne. Informacje dotyczące zgłoszonych NOP są niezwłocznie przekazywane Śląskiemu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu, Narodowemu Instytutowi Zdrowia Publicznego Państwowemu Zakładowi Higieny w Warszawie, Urzędowi Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych - Wydziałowi Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych. II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w roku 2012 sprawował nadzór nad 108 podmiotami prowadzącymi działalność leczniczą na terenie miasta Mysłowice, w tym: podmiotami leczniczymi udzielającymi: stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych: 2 szpitalami; ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych: 48 przychodniami, ośrodkami zdrowia, poradniami, ambulatoriami, lecznicami; 33

34 6 zakładami badań diagnostycznych i medycznymi laboratoriami diagnostycznymi; 1 zakładałem rehabilitacji, 5 innymi podmiotami leczniczymi (w tym pogotowia i pracownie protetyki); praktykami zawodowymi: 5 indywidualnymi praktykami lekarskimi ogólnymi; 17 indywidualnymi specjalistycznymi praktykami lekarskimi ogólnymi; 1 grupową praktyką lekarską ogólną; 15 indywidualnymi praktykami lekarzy dentystów; 3 indywidualnymi specjalistycznymi praktykami lekarzy dentystów; 2 grupowymi praktykami lekarzy dentystów; 2 grupowymi praktykami pielęgniarek i położnych; 3 innymi praktykami. Wykres nr 46. Podmioty lecznicze zbiorczo na terenie miasta Mysłowice. 34

35 1. Stan sanitarny podmiotów leczniczych Stan techniczny i funkcjonalny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Rok 2012 był kolejnym rokiem dostosowywania przez podmioty lecznicze warunków technicznych udzielania świadczeń zdrowotnych, do wymagań obowiązujących przepisów. Na wniosek podmiotów leczniczych przeprowadzano kontrole i wydawano decyzje administracyjne o spełnieniu, bądź o braku spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej. Ogółem w Mysłowicach w roku sprawozdawczym przeprowadzono 56 kontroli na wniosek strony dotyczących spełnienia wymogów obowiązujących przepisów, wydano: 16 decyzji administracyjnych o spełnieniu wymogów obowiązującego rozporządzenia celem przedstawienia Śląskiej Izbie Lekarskiej, 34 decyzji administracyjnych o spełnieniu wymogów obowiązującego rozporządzenia celem przedstawienia w Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach. Oprócz wyżej wymienionych wydano również 4 decyzje pozytywnie opiniujące programy dostosowania podmiotów leczniczych do wymogów rozporządzenia. Szpitale W roku 2012 sprawowany był nadzór sanitarno-epidemiologiczny nad 2 szpitalami, w których przeprowadzono 25 kontroli. Przeprowadzone kontrole bieżącego stanu sanitarno-higienicznego, w tym stosowania procedur zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych w związku z udzielaniem świadczeń medycznych wykazały nieprawidłowości w 1 szpitalu działającym na trenie miasta Mysłowice. Zaznaczyć należy, że na przestrzeni lat znaczniej poprawie uległ stan sanitarnohigieniczny szpitali. Obserwowany jest proces doskonalenia przyjętych rozwiązań. Utrzymanie czystości na terenie omawianych podmiotów, realizowane jest przez personel szpitala. Obowiązują procedury z zakresu higieny szpitalnej. W szpitalach nadal podejmowane są starania w celu poprawy stanu sanitarnotechnicznego obiektów. Planowane lub realizowane są inwestycje zmierzające do dostosowania warunków panujących w podmiotach leczniczych do obowiązujących przepisów. 35

36 Wśród istotnych inwestycji należałoby wymienić m. in.: Mysłowickie Centrum Zdrowia Sp. z o.o. ul. Mikołowska Mysłowice rozpoczęcie prac związanych z reorganizacją i modernizacją pomieszczeń szpitala (w tym remont Oddziału Dermatologii), wykonanie projektu architektonicznego rozbudowy i przebudowy szpitala, oddanie do użytku nowych pomieszczeń Poradni Dermatologicznej. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Nr 2 im. Tadeusza Boczonia ul. Bytomska Mysłowice przeprowadzanie remontu i modernizacji pomieszczeń: Oddziału Chirurgii Urazowo Ortopedycznej, Izby Przyjęć, Poradni Urazowo Ortopedycznej, Pracowni USG, Pokoju Konsultacji i Badań Ginekologicznych, Holu głównego. System kontroli zakażeń szpitalnych W trakcie kontroli ustalono, że w szpitalach, zgodnie z obowiązującymi przepisami, jest powołany Komitet Kontroli Zakażeń Szpitalnych (KKZS). Jeden ze szpitali zgłosił chęć udziału w,,programie Czynnego Nadzoru nad Zakażeniami. W ramach nadzoru sprawdzano realizację obowiązujących wymogów w zakresie działania systemu kontroli zakażeń szpitalnych. W jednym podmiocie stwierdzono nieprawidłowości w w/w zakresie. Dokumentacja w zakresie zakażeń szpitalnych prowadzona była w postaci pisemnej lub elektronicznej. W szpitalach zapewniono warunki izolacji pacjentów z podejrzeniem/zakażeniem lub chorobą, wywołaną czynnikami alarmowymi oraz możliwość wykonywania badań laboratoryjnych mikrobiologicznych w ciągu całej doby na podstawie podpisanej umowy z podmiotem zewnętrznym. W obydwu szpitalach realizowano kontrole wewnętrzne, potwierdzone stosowną dokumentacją. W zakresie ekspozycji zawodowych w każdym szpitalu prowadzone były rejestry oraz wdrożona była procedura postępowania po ekspozycji. Podmioty posiadają podpisaną umowę ze Szpitalem Specjalistycznym w Chorzowie Al. Zjednoczenia 10 w zakresie postępowania poekspozycyjnego. 36

37 W roku 2012 nie zarejestrowano ognisk epidemicznych w nadzorowanych szpitalach. Gospodarka bielizną szpitalną i pralnictwo Od kilku lat obserwowane jest stopniowe zastępowanie bielizny wielorazowej, bielizną jednorazowego użycia w niektórych aspektach działalności leczniczej. Na Oddziale Noworodkowym dodatkowo po urodzeniu dzieci otrzymują jako pierwsze komplety bielizny wyłącznie zestawy jałowe. Postępowanie z bielizną w szpitalach w minionym roku, jak w poprzednich regulowały odpowiednie procedury. Bielizna wielokrotnego użycia była odbierana przez firmy pralnicze działające poza terenem sprawowania nadzoru. Gospodarka odpadami stałymi i nieczystościami płynnymi Postępowanie z odpadami medycznymi opierało się na obowiązujących w podmiotach leczniczych procedurach. Odpady w miejscu wytwarzania były segregowane i gromadzone w większości zgodnie z obowiązującymi zasadami. Odpady przechowywane były do czasu transportu do utylizacji na terenie podmiotu leczniczego w wyznaczonych do tego celu magazynach. Za transport odpadów odpowiedzialne były wyspecjalizowane firmy. Szpitale posiadały zezwolenia na wytwarzanie, składowanie, transport i zbieraniem odpadów powstających w ramach prowadzonej działalności leczniczej oraz zatwierdzone programy postępowania z odpadami. Nieczystości płynne wytwarzane w szpitalach były odprowadzane do kanalizacji. Podmioty lecznicze udzielające ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych W ramach bieżącej działalności prowadzono nadzór nad: 48 przychodniami, ośrodkami zdrowia, poradniami, ambulatoriami, lecznicami - skontrolowano 45 (93,75%) wykonano 76 kontroli; 6 zakładami badań diagnostycznych i medycznymi laboratoriami diagnostycznymi skontrolowano 4 (66,66%) wykonano 4 kontroli; 1 zakładałem rehabilitacji wykonano 1 kontrolę, 5 innymi podmiotami leczniczymi (w tym pogotowia i pracownie protetyki) - skontrolowano 5 (100%). 37

38 Przeprowadzone kontrole bieżącego stanu sanitarno-higienicznego, w tym stosowania procedur zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych w związku z udzielaniem świadczeń medycznych wykazały nieprawidłowości przypadku 1 podmiotu prowadzącego działalność leczniczą. Zaznaczyć należy, że podobnie jak w przypadku wcześniej opisanych szpitali, również w przypadku podmiotów prowadzących ambulatoryjną działalność leczniczą od kilku lat obserwowana jest zdecydowana poprawa zarówno opracowania, jak i realizacji obowiązujących procedur. Stwierdzane nieprawidłowości usuwane były zazwyczaj w trakcie kontroli sanitarnych lub po wydaniu zaleceń, w krótkim okresie czasu. Praktyki zawodowe W 2012r. sprawowano nadzór sanitarno-epidemiologiczny nad 48 praktykami zawodowymi, w tym: 5 indywidualnymi praktykami lekarskimi ogólnymi skontrolowano 5 - przeprowadzono 8 kontroli; 17 indywidualnymi specjalistycznymi praktykami lekarskimi ogólnymi - skontrolowano 5 (29,41%) wykonano 5 kontroli; 1 grupową praktyką lekarską ogólną wykonano 1 kontrolę; 15 indywidualnymi praktykami lekarzy dentystów skontrolowano 8 (53,33%) - wykonano 8 kontroli; 3 indywidualnymi specjalistycznymi praktykami lekarzy dentystów kontroli w 2012 roku nie przeprowadzono; 2 grupowymi praktykami lekarzy dentystów kontroli w 2012 roku nie przeprowadzono; 2 grupowymi praktykami pielęgniarek i położnych skontrolowano 2 wykonano 2 kontrole; 3 innymi praktykami pracowników wykonujących zawody medyczne skontrolowano 3 wykonano 3 kontrole. Zakres kontroli sanitarnych w przypadku praktyk zawodowych osób wykonujących zawody medyczne był zbliżony do zakresu kontroli podmiotów wykonujących ambulatoryjna działalność leczniczą. Nie stwierdzono istotnych uchybień w zakresie stanu sanitarnohigienicznego podmiotów. 38

39 2. Podmioty lecznicze jako zakłady pracy W roku 2012 prowadzono również nadzór nad podmiotami leczniczymi w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących ogólnych wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy, stosowania niebezpiecznych substancji, ich mieszanin, czynników rakotwórczych i szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy. W omawianym zakresie skontrolowano 1 szpital i nie stwierdzono nieprawidłowości. III.Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2012r. kontynuował nadzór w zakresie urzędowej kontroli żywności, czuwając nad spełnieniem przez podmioty gospodarcze na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności, wymagań ujętych w prawie żywnościowym. Działania kontrolne prowadzono w zakładach produkcji żywności, obiektach obrotu żywnością, żywienia zbiorowego oraz w wytwórniach i miejscach obrotu materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, a także w miejscach produkcji i obrotu kosmetykami. W minionym roku w Mysłowicach w 665 obiektach znajdujących się w ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach przeprowadzono 779 kontroli sanitarnych. Wszystkie obiekty spełniały wymagania ujęte w arkuszu oceny stanu sanitarnego zakładu. Obiekty objęte nadzorem przez Sekcję HŻŻiPU 39

40 W wyniku przeprowadzonych kontroli Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 14 decyzji administracyjnych nakazujących usunięcie stwierdzonych uchybień, w tym 1 zakazującą wprowadzania środków spożywczych do obrotu handlowego. Wykonano zarządzenia 10 decyzji, a 4 są w trakcie realizacji. Nie wydawano decyzji unieruchomienia obiektu. Za brak czystości i porządku właścicieli obiektów ukarano 42 mandatami karnymi na łączną kwotę 5 550,- zł. Zestawienie działań kontrolnych w latach w poszczególnych grupach obiektów. Kontrole Decyzje represyjne Mandaty Zakłady produkcyjne Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Wytwórnie kosmetyków, przedmiotów użytku oraz miejsca ich obrotu RAZEM

41 Zakłady produkcyjne Zakłady obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Obrót kosmetykami Porównanie ilości wydanych decyzji represyjnych w poszczególnych grupach obiektów w latach W roku 2012 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 14 decyzji represyjnych. Podobnie jak w 2011r. najczęściej nieprawidłowości stwierdzano w obiektach obrotu żywnością. Ponadto w porównaniu z 2011r. wydano więcej decyzji represyjnych w zakładach produkcyjnych i żywienia zbiorowego Zakłady produkcyjne Zakłady obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Obrót kosmetykami Porównanie ilości nałożonych mandatów karnych w poszczególnych grupach obiektów w latach W wyniku realizowanego nadzoru Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach nałożył 42 mandaty karne, tj. mniej niż w roku poprzednim, co świadczy o poprawie stanu sanitarno-higienicznego w obiektach. Statystycznie w roku 2012 co 18 kontrola była zakończona mandatem karnym, podczas gdy w roku 2011 co 12 kontrola. 41

42 1. Badania prób żywności W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań laboratoryjnych 63 próbki żywności z obiektów znajdujących się na terenie Mysłowic. Zakwestionowano 2 próbki, tj. próbę fig - za obecność martwych szkodników oraz wytrzepków z koszyczków w piekarni z powodu obecności żywych szkodników. Procent prób kwestionowanych w 2012r. wynosił 3,2 % i wzrósł w porównaniu z rokiem poprzednim kiedy to wynosił 0,9 %. Wykonanie tych badań zlecono laboratoriom znajdującym się w: Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bytomiu, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Częstochowie, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Żywcu, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Dąbrowie Górniczej, wchodzącym w skład Zintegrowanego Laboratorium. Laboratoria wykonują badania akredytowane i badania objęte systemem jakości. Ponadto zlecono przeprowadzenie badań 7 prób w poniższych laboratoriach: 4 próby (margaryn, ryb wędzonych) w kierunku obecności WWA (wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych) w laboratorium WSSE w Lublinie, 3 prób mięsa drobiowego w kierunku obecności pestycydów w laboratorium WSSE w Rzeszowie. Próbki te były niekwestionowane. 42

43 Próby Kwestionowane Porównanie ilości próbek żywności pobranych i kwestionowanych w latach Powiadomienia typu RASFF i RAPEX W roku 2012 przeprowadzano urzędowe kontrole żywności planowane i ponadplanowe związane z interwencjami konsumentów, wnioskami stron i powiadomieniami typu RASFF i RAPEX. System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF) oraz o kosmetykach (RAPEX) to systemy szybkiego przekazywania informacji między urzędami ds. kontroli żywności w różnych państwach w wypadku wystąpienia zagrożenia i podjęcia określonych działań przez urząd. W roku 2012 otrzymano łącznie 102 powiadomienia alarmowe i informacyjne w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych RASFF oraz 1 powiadomienie typu RAPEX dot. kosmetyku. Przyczynami dla których dany produkt został zgłoszony do systemu RASFF były m.in. obecność pleśni, szkodników i ich pozostałości w bakaliach, grzybach, grochu, przekroczenie dopuszczalnego poziomu pestycydów w warzywach, produktach zbożowych czy bakterii w wodzie mineralnej, zawartość nieautoryzowanych substancji w produktach, np. DDMA (1,3-dimetyloamyloaminy) w suplementach diety, nienadzorowana produkcja ryb i proszku jajecznego, niewłaściwe cechy organoleptyczne wody gotowanej w czajnikach elektrycznych, 43

44 migracja formaldehydu z naczyń z tworzyw sztucznych oraz kadmu i ołowiu z naczyń szklanych, W płynie do kąpieli objętym powiadomieniem RAPEX stwierdzono zanieczyszczenia mikrobiologiczne. W obiektach monitorowano proces wycofywania tych produktów z obrotu handlowego. W większości przypadków producenci lub dystrybutorzy sami podejmowali takie działania. Zestawienie rodzajów powiadomień systemu RASF i RAPEX. Powiadomienia Powiadomienia Kategorie produktów alarmowe informacyjne Ryby i przetwory rybne 3 0 Mięso i przetwory mięsne 2 2 Mleko i kaszki dla dzieci 2 0 Wody mineralne i napoje bezalkoholowe 1 3 Tłuszcze roślinne 2 0 Przetwory zbożowo - mączne 6 2 Warzywa i owoce 4 3 Przetwory owocowo - warzywne 0 1 Wyroby cukiernicze 2 2 Bakalie 4 7 Herbaty 0 1 Przyprawy 4 1 Zupa w proszku 0 2 Wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością Suplementy diety 18 5 Inne (prażynki, susz jajeczny, kotlety sojowe, groch) 1 4 Płyn do kąpieli dla dzieci (RAPEX) 1 0 Razem

45 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zgłosił w roku 2012 do systemu RASFF 4 produkty: mix jajowy z powodu zawyżonej ilości bakterii z grupy Enterobacteriaceae mąkę kukurydzianą z powodu obecności mykotoksyn fumonizyny B1 i B2 wiórki kokosowe z powodu obecności pałeczek Salmonella suplement diety ARTROSTAW ze względu na zawyżoną zawartość barwnika żółcieni chinolinowej E Zakłady produkcyjne W ewidencji PPIS w Katowicach w minionym roku figurowało 25 obiektów produkcyjnych tj.: 1 wytwórnia lodów, 16 piekarni, 3 ciastkarnie, 3 zakłady garmażeryjne 2 inne wytwórnie żywności. W 2012r. przeprowadzono w nich 43 kontrole sanitarne, nałożono 1 mandat karny. Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 2 decyzje administracyjne zarządzając przywrócenie właściwego stanu sanitarnego w obiektach. 4. Obiekty obrotu żywnością Pod nadzorem PPIS w Katowicach znajdowały się 424 obiekty obrotu żywnością, tj.: 265 sklepów spożywczych, w tym 4 super- i hipermarkety, 53 kioski, 35 magazynów hurtowych, 39 środków transportu oraz 34 obiekty ruchome i tymczasowe. W roku 2012 przeprowadzono 494 kontrole sanitarne, w toku których nałożono 28 mandatów karnych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach, podobnie jak w 2011r. wydał 8 decyzji administracyjnych celem wyegzekwowania poprawy stanu sanitarnego. Zarządzenia 7 decyzji zostały wykonane w terminie, a 1 są w trakcie realizacji. 45

46 Statystycznie co 17 kontrola wymagała nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego, w 2011r. co 13 kontrola, co świadczy o poprawie bieżącego stanu sanitarnego w obiektach. Jednak nadal stwierdzano uchybienia takie, jak: ilość towaru i asortyment niedostosowane do powierzchni obiektu oferowanie do sprzedaży środków spożywczych bez prawidłowych oznaczeń, sprzedaż środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia, braki systematycznego prowadzenia dokumentacji GHP. W obiektach tej grupy pobrano 59 prób do badań laboratoryjnych. 1 próbę fig zakwestionowano z powodu obecności martwych szkodników. Super- i hipermarkety Na terenie Mysłowic znajdują się 4 supermarkety, w których przeprowadzono 29 kontroli sanitarnych - średnio 7 kontroli w obiekcie. Z uwagi na fakt, że w obiektach tych zgromadzona jest duża ilość towarów przeznaczona dla masowego konsumenta, częstotliwość kontroli była w nich nasilona. Stan techniczny obiektów ocenia się jako dobry. Za nieprawidłowości sanitarnoporządkowe, tj. za brak czystości w urządzeniach chłodniczych i w pomieszczeniach magazynowych, nałożono 2 mandaty karne. Pobrano również 28 prób żywności do badań laboratoryjnych. Próby te były niekwestionowane. Targowiska i obiekty tymczasowe Na terenie Mysłowic funkcjonują 3 targowiska prowadzące sprzedaż detaliczną środków spożywczych w 23 kioskach. Na terenie targowisk zapewniono dostęp do bieżącej ciepłej i zimnej wody oraz wydzielonego WC dla zatrudnionych osób. Przeprowadzono 35 kontroli sanitarnych, w trakcie których najczęściej stwierdzano: niewłaściwe przechowywanie środków spożywczych, brak czystości i porządku w obiektach, brak dokumentacji GHP. Osoby odpowiedzialne zaniedbań ukarano mandatami karnymi celem wyegzekwowania poprawy stanu sanitarnego. 46

47 Akcja Sól i Susz jajeczny i Suplementy diety W związku z pismem Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia r. dotyczącym wzmożenia nadzoru nad jakością soli używanej do produkcji i znajdującej się w obrocie handlowym od marca do czerwca przeprowadzono 40 kontroli w obiektach żywieniowo-żywnościowych, głównie w zakładach produkcyjnych (zakłady produkujące przyprawy, piekarnie, zakłady garmażeryjne) i w hurtowniach. W trakcie kontroli zwracano szczególną uwagę na dokumenty dostaw soli używanej do produkcji lub przeznaczonej do sprzedaży. Nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie. Ponadto w wyniku informacji przekazanej przez Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie nielegalnej produkcji suszu jajecznego w okolicach Kalisza, od marca do czerwca przeprowadzono kontrole w 18 obiektach takich jak: piekarnie, ciastkarnie i zakłady żywienia zbiorowego. W obiektach tych nie stwierdzono stosowania do produkcji kwestionowanego suszu. Podjęto również kroki w związku z wydaniem decyzji przez Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia r. wstrzymującej wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu suplementów diety pn. BE MAN i NO END z powodu stwierdzenia w tych suplementach nieautoryzowanych substancji farmakologicznie czynnych, które są niedozwolone do stosowania jako składniki żywności. Przeprowadzono od sierpnia do października 16 kontroli sanitarnych, głównie w hurtowniach, sklepach, w których sprzedawane są suplementy diety oraz w obiektach sieci Kolporter. Podczas kontroli nie stwierdzono w sprzedaży w/w suplementów diety. Akcja Alkohol z Czech W dniu r. Główny Inspektor Sanitarny wydał decyzję nakazującą wstrzymanie w obrocie na okres 1 miesiąca napojów alkoholowych o zawartości powyżej 10% alkoholu, wyprodukowanych na terytorium Republiki Czeskiej w związku z informacjami o przypadkach śmiertelnych zatruć tymi produktami. W czasie akcji skontrolowano 102 sklepy, 4 supermarkety, 2 hurtownie alkoholu oraz 69 zakładów gastronomicznych. Sprawdzono faktury dostaw alkoholu i stan banderoli na butelkach. Pobrano 12 prób alkoholu do badań laboratoryjnych. Próby te były niekwestionowane. 47

48 5. Zakłady żywienia zbiorowego W minionym roku pod nadzorem PPIS w Katowicach znajdowało się 211 obiektów żywienia zbiorowego, w tym: 46 barów i restauracji, 118 pubów i punktów małej gastronomii, 11 stołówek szkolnych, 24 kuchnie przedszkolne, 3 zakłady cateringowe, 9 innych obiektów bufety, stołówki. W 2012 roku w tej grupie obiektów przeprowadzono 223 kontrole, najwięcej w barach i restauracjach oraz punktach małej gastronomii. W 3 przypadkach wydano decyzje zarządzające. Nałożono 15 mandatów karnych. Statystycznie, co 15 kontrola wymagała nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego, w 2011r. - co 12 kontrola, co świadczy o poprawie stanu sanitarnego w obiektach. Jednak nadal stwierdzano: nieprawidłowe przechowywanie surowców i wyrobów gotowych, brak odzieży ochronnej pracowników, nieprzestrzeganie zasad GHP/GMP podczas produkcji posiłków, wykorzystywanie stanowisk pracy niezgodnie z przeznaczeniem. Żywienie w placówkach oświatowo-wychowawczych W 2012r. PPIS w Katowicach nadzorował 25 przedszkoli działających terenie Mysłowic. W 19 obiektach posiłki przygotowuje się na miejscu, 6 przedszkoli prowadzi żywienie dzieci w oparciu o dostawy posiłków z zakładów cateringowych. Ogółem przeprowadzono w obiektach tej grupy 25 kontroli sanitarnych i stwierdzono, że stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń i sprzętu nie budził zastrzeżeń. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał tylko 1 decyzję administracyjną nakazującą odnowienie ścian i podłóg oraz zniszczonej stolarki okiennej i drzwiowej. W nadzorowanych 12 kuchniach szkolnych posiłki przygotowywane były na miejscu. Przeprowadzono w nich 11 kontroli sanitarnych. Nie stwierdzono uchybień sanitarnohigienicznych. 48

49 Żywienie w podmiotach leczniczych W 4 nadzorowanych obiektach tj. 2 szpitalach, hospicjum i stacji dializ, przeprowadzono 4 kontrole. Bieżący stan sanitarny w obiektach nie budził zastrzeżeń. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 1 decyzję administracyjną zobowiązującą stronę do zapewnienia prawidłowych warunków transportu posiłków oraz odnowienia mebli kuchennych. 6. Imprezy masowe W miesiącu maju w związku z Mistrzostwami Świata w Siatkówce Plażowej odbywającymi się w Ośrodku Sportów Letnich Słupna przy ul. Stadionowej przeprowadzono 2 kontrole punktów gastronomicznych, w których sprzedawano lody z automatu, piwo, napoje i smażone kiełbaski. Bieżący stan sanitarno-porządkowy nie budził zastrzeżeń. 7. Środki transportu żywności W ramach sprawowanego nadzoru skontrolowano 11 samochodów dostawczych przewożących artykuły spożywcze. Stan sanitarno-higieniczny samochodów na ogół spełniał wymagania ujęte w rozdziale IV załącznika II rozporządzenia (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z r. str.1). W 1 przypadku nałożono mandat karny egzekwując prawidłowe warunki przewozu żywności. 49

50 IV. Jakość wody 1.Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi W roku 2012 w oparciu o rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.) kontynuowano realizację monitoringu jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Minimalną częstotliwość pobierania próbek wody do badań laboratoryjnych określono na podstawie załącznika numer 6 do w/w rozporządzenia biorąc pod uwagę objętość wody rozprowadzanej na terenie miasta Mysłowice. Badania wody dostarczanej mieszkańcom obejmowały zakres badań monitoringu kontrolnego i przeglądowego określony w w/w rozporządzeniu. Monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi prowadzony był na terenie miasta Mysłowice łącznie w 24 stałych punktach monitoringowych. Badania jakości wody były wykonywane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach oraz przez przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach kontroli wewnętrznej. W roku 2012 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach pobrał do badań laboratoryjnych ogółem: 61 próbek do badań fizykochemicznych, 56 próbek do badań bakteriologicznych. Wszystkie próbki wody w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.). W porównaniu w roku 2011 kwestionowano 1 próbkę (1,8%) ze względu na ponadnormatywną mętność, barwę i przekroczoną zawartość żelaza oraz 2 próbki (3,6%) ze względu na kwestionowane parametry bakteriologiczne, a w roku 2010 kwestionowano 2 próbki wody (1,2%) ze względu na kwestionowane parametry fizykochemiczne (żelazo). 50

51 pobrane próbki fizyko-chemiczne kwestionowane próbki fizykochem. pobrane próbki bakteriologiczne kwestionowane próbki bakteriolog. 2012r. 2011r. 2010r. Wykres: Kwestionowane próbki wody przeznaczonej do spożycia na terenie miasta Mysłowice w latach 2010, 2011 i Ponadto w roku 2012 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach nadzorował prowadzenie przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Mysłowicach i Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S. A. wewnętrznej kontroli jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Liczba próbek wody pobranych do badań w ramach kontroli wewnętrznej w zakresie monitoringu kontrolnego i przeglądowego była zgodna z wymaganiami określonymi w w/w rozporządzeniu. Liczba raportowanych próbek wody pobranych przez w/w przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach prowadzonej kontroli wewnętrznej wynosiła łącznie w 2012 roku: 78 próbek do badań fizykochemicznych, 77 próbek do badań bakteriologicznych. Wszystkie raportowane próbki wody z kontroli wewnętrznej w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.). W przypadku stwierdzenia przekroczeń parametrów zalecano Miejskiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Mysłowicach i Górnośląskiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów S.A. podjęcie działań zmierzających do usunięcia nieprawidłowości. Poprawę jakości wody potwierdzano ponownym poborem próbek wody do badań laboratoryjnych 51

52 z punktów, w których występowały przekroczenia. Występowanie okresowych, krótkotrwałych przekroczeń parametrów związane było z awariami, remontami i modernizacją sieci wodociągowej. W roku 2012 nie odnotowano interwencji mieszkańców miasta Mysłowice dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia. W roku 2012 Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Mysłowicach usuwało 1052 awarie sieci wodociągowej. W porównaniu w roku 2011 odnotowano 823 awarie sieci wodociągowej, a w roku awarii. Mimo prowadzonych przez przedsiębiorstwo wodociągowe napraw i modernizacji duża awaryjność sieci wodociągowej jest główną przyczyną okresowego pogarszania się parametrów organoleptycznych rok 2010 rok 2011 rok 2012 Wykres: Ilość awarii sieci wodociągowej na terenie miasta Mysłowice w latach 2010, 2011 i W roku 2012 na terenie miasta Mysłowice objęta była nadzorem Stacja Uzdatniania Wody Dołowej należąca do Katowickiego Holdingu Węglowego Kopalni Węgla Kamiennego Mysłowice- Wesoła przy ul. Kopalnianej 5 w Mysłowicach. W/w stacja uzdatniania produkowała wodę, która wykorzystywana była wyłącznie na terenie kopalni. Z w/w obiektu pobrano łącznie 5 próbek wody do badań fizykochemicznych i bakteriologicznych. Produkowana woda ze względu na utrzymującą się przekroczoną zawartość siarczanów spełniała warunkowo wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.) na podstawie decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego 52

53 w Katowicach Kopalnia Węgla Kamiennego Mysłowice- Wesoła przy ul. Kopalnianej 5 w Mysłowicach została zobowiązana do podjęcia działań naprawczych w kierunku obniżenia zawartości siarczanów w wodzie w terminie do r. 2.Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii Legionella W roku 2012 prowadzono badania wody ciepłej w kierunku bakterii Legionella sp. pobierając próbki wody w 3 obiektach tj. szpitalu, domu dziecka i obiekcie świadczącym usługi hotelarskie. Pobrano łącznie 9 próbek wody ciepłej, kwestionowano 3 próbki wody ze względu na obecność bakterii Legionella sp. w liczbie przekraczającej wartość dopuszczalną określoną w załączniki numer 1D do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.). Kwestionowane próbki wody ciepłej stwierdzono w obiekcie Trojak przy ul. Stadionowej 11 w Mysłowicach. W związku z w/w przekroczeniami wydano 1 decyzję administracyjną nakazującą podjęcie działań zmierzających do redukcji liczby bakterii Legionella sp. w tym obiekcie termin wykonania zarządzeń decyzji prolongowano do dnia r. Ponadto prolongowano do dnia r. termin wykonania zarządzeń decyzji dot. Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Szpitala Nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia przy ul. Bytomskiej 41 w Mysłowicach. W porównaniu w roku 2011 do badań w kierunku bakterii Legionella sp. pobrano 14 próbek wody ciepłej, kwestionowano 2 próbki, wydano 1 decyzję administracyjną, a w roku 2010 pobrano 9 próbek wody ciepłej, kwestionowano 3 próbki, wydano 1 decyzję administracyjną pobrane próbki wody ciepłej kwestionowane próbki wody ciepłej 2012r 2011r 2010r Wykres: Kwestionowane próbki wody ciepłej w obiektach zamieszkania zbiorowego i opieki zdrowotnej zamkniętej na terenie miasta Mysłowice w latach 2010, 2011 i

54 3.Baseny kąpielowe W roku 2012 na terenie miasta Mysłowice nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Katowicach objęte były następujące czynne obiekty basenowe: 2 kryte baseny kąpielowe rekreacyjne tj. basen kąpielowy w Ośrodku Sportowo- Rekreacyjnym KWK Mysłowice- Wesoła przy ul. Świerczyny 1 i basen kąpielowy KWK Mysłowice- Wesoła przy ul. Kopalnianej 5, 1 basen kąpielowy odkryty (sezonowy) oparty na wodzie powierzchniowej na Kąpielisku Słupna przy ul. Stadionowej 11. Basen rehabilitacyjny w PZOZ Ośrodku Rehabilitacyjno- Opiekuńczym przy ul. Laryskiej 7 w roku 2012 był nieczynny (nie pobierano próbek wody do badań laboratoryjnych). W ramach nadzoru nad jakością wody w w/w obiektach próbki wody z niecek basenowych pobierano 1 raz w miesiącu do badań w zakresie parametrów bakteriologicznych i zawartości wolnego chloru. W roku 2012 pobrano łącznie 29 próbek wody do badań laboratoryjnych. W zakresie badanych parametrów bakteriologicznych kwestionowano 1 próbę wody (3,4%) ze względu na stwierdzoną obecność gronkowców koagulazo- dodatnich, która wystąpiła w próbce wody pobranej z basenu kąpielowego KWK Mysłowice- Wesoła przy ul. Kopalnianej 5. W porównaniu w roku 2011 ze względu na nieodpowiednie parametry bakteriologiczne kwestionowano 1 próbkę wody (2,9%), a w roku próbkę wody (4%). W przypadku kwestionowanych parametrów zalecano właścicielowi wstrzymanie eksploatacji basenu do czasu poprawy jakości bakteriologicznej wody w niecce basenowej i podjęcie działań mających na celu usunięcie zanieczyszczeń bakteriologicznych oraz przeprowadzenie ponownego badania wody w celu sprawdzenia jej jakości po zastosowanych działaniach. 54

55 pobrane próbki w ody basenowej kwestionowane próbki wody basenowej 2011r 2012r 2010r Wykres: Kwestionowane próbki wody z basenów kąpielowych na terenie miasta Mysłowice w latach 2010, 2011 i Miejsca wykorzystywane do kąpieli W sezonie letnim 2012r. zostało uruchomione jedno miejsce wykorzystywane do kąpieli tj. Staw Hubertus. Organizatorem w/w miejsca był Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Mysłowicach, który w ramach prowadzonej kontroli wewnętrznej wykonał 1 badanie wody w w/w zbiorniku (w trakcie sezonu kąpielowego). Nie zostało wykonane przez organizatora badanie wody przed rozpoczęciem sezonu kąpielowego. Na podstawie przekazanych przez organizatora wyników badań Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał jedną bieżącą ocenę jakości wody stwierdzając, że w zakresie badanych parametrów woda w w/w miejscu wykorzystywanym do kąpieli spełniała wymagania określone w załączniku numer 1A do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. (Dz. U. z 2011r. Nr 86 poz. 478) i była przydatna do kąpieli. 55

56 V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej W roku 2012 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kartowicach kontynuował bieżący nadzór sanitarny w zakresie kontroli przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne odnośnie 217 obiektów użyteczności publicznej na terenie miasta. Skontrolowano 42 obiekty przeprowadzając 140 kontroli sanitarnych. W efekcie tych działań Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kartowicach wydał 6 decyzji administracyjnych. Winnych zaniedbań ukarał nakładając 5 grzywien w drodze mandatu karnego. 1.Obiekty użyteczności publicznej W roku 2012 na terenie miasta Mysłowice nadzorem objęto następujące grupy obiektów użyteczności publicznej: obiekty świadczące usługi hotelarskie 3 zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuażu 100 domy pomocy społecznej 1 ustępy publiczne 6 przystanki PKP 4 obiekty kulturalno-widowiskowe 6 obiekty sportowe 10 inne obiekty 68 tj. cmentarze, zakłady pogrzebowe, areszt, sklepy z odzieżą używaną, targowiska, apteki, stacje paliw, tereny rekreacyjne. Nadzór sanitarny nad przystankami PKP Dworzec PKP w Mysłowicach został w 2012 roku przekształcony w Przystanek PKP. Poczekalnia i budynek z kasami zostały zamknięte. Pasażerowie są obsługiwani w pociągach. Skontrolowane perony i torowiska w dniu kontroli utrzymane były czysto. 56

57 Obiekty świadczące usługi hotelarskie W minionym roku pod bieżącym nadzorem PPIS w Katowicach pozostawały 3 obiekty świadczące usługi hotelarskie na terenie miasta. Skontrolowano 1 obiekt tj. Hotel Trojak przy ul. Stadionowej. Oceniono gospodarkę odpadami komunalnymi, sprawność wentylacji pomieszczeń, zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia, odprowadzanie ścieków bytowogospodarczych, stan stolarki budowlanej i wyposażenia pomieszczeń mieszkalnych, sanitariatów i ciągów komunikacyjnych, zaopatrzenie i przechowywanie środków czystości i preparatów dezynfekcyjnych, postępowanie z bielizną, dbałość o stan bieżącej czystości i higieny pomieszczeń mieszkalnych i sanitariatów oraz otoczenia wokół obiektu. W oparciu o powyższe kryteria stan obiektu oceniono pozytywnie. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuażu W 2012r. PPIS w Katowicach nadzorował 100 zakładów usługowych zaliczanych do omawianej grupy. Z uwagi na fakt, że dnia 1 stycznia 2012r. zostało uchylone rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej, kontrolę stanu sanitarnego przeprowadzono tylko w zakładach, w których klienci zgłaszali niewłaściwy stan sanitarny. Sytuacja taka dotyczyła 2 zakładów. Zarzuty potwierdzono w 1 zakładzie. Podczas kontroli stwierdzono brak informacji o zakazie palenia tytoniu oraz złe przechowywanie pęset. Domy Pomocy Społecznej W roku 2012 pod bieżącym nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach był jeden dzienny dom pomocy społecznej tj. Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym SKARBEK przy ul. Wielka Skotnica 39. Stowarzyszenie zapewnia programy rehabilitacyjne oraz terapie zajęciowe i wyżywienie. Prowadzone są zajęcia z plastyki, ceramiki, malarstwa, psychoterapii itp. W dniu kontroli stan sanitarny obiektu był zachowany. Nie stwierdzono zaniedbań w utrzymaniu bieżącej czystości placówki i jej otoczenia. Obiekt przystosowany jest dla osób niepełnosprawnych. 57

58 Ustępy publiczne W roku 2012 w ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach figurowało 6 ustępów, w tym: 3 publiczne, 3 w centrach handlowych. Skontrolowano 4 ustępy. Nie skontrolowano ustępu przy ul. Krakowskiej, który został zamknięty w 2010 roku oraz ustępu przy ul. Dzierżonia, który w minionym roku był nieczynny. W skontrolowanych ustępach publicznych bieżąca czystość była zachowana. W toaletach dla klientów w centrach handlowych Real i TESCO stwierdzono brudne pojemniki na mydło w płynie i ręczniki papierowe, brudny przewijak dla dzieci, brak mydła przy umywalkach, brak obudowy suszarki do rąk, zniszczony pojemnik na papier toaletowy. W związku z tym wydano doraźne zalecenia usunięcia nieprawidłowości oraz nałożono, grzywny w drodze mandatu karnego. Kontrole sprawdzające wykazały wykonanie zaleceń. Obiekty sportowe W roku 2012 pod bieżącym nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach znajdowało się 10 obiektów sportowych. Grupa ta obejmuje hale sportowe, kluby sportowe, ośrodki rekreacyjno-sportowe, ośrodek hipoterapii. Spośród 10 zewidencjonowanych obiektów skontrolowano 7. W dniu kontroli pomieszczenia prysznicowe, szatnie, toalety, boiska, sale utrzymane były czysto. Jedynie po kontroli Hali Sportowej MOSiR przy ul. Piastów Śląskich 20 w Mysłowicach, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzję administracyjną zarządzając doprowadzenie do właściwego stanu sanitarno-higienicznego ścian i sufitów pomieszczeń do końca 2012r. Na uzasadniony wniosek strony termin realizacji zarządzeń został wyznaczony na r. Obiekty kulturalno-widowiskowe Na terenie Mysłowice bieżącym nadzorem sanitarnym objętych jest 6 obiektów kulturalnowidowiskowych z czego skontrolowano Miejskie Ośrodki Kultury przy ulicy Grunwaldzkiej 7, Laryskiej 5, Kawy 12, Wybickiego 8. 58

59 Bieżący stan sanitarno-porządkowy w obiektach był zachowany. Tereny rekreacyjne Grupa ta obejmuje różnorodne obiekty przeznaczone do odpoczynku poza budynkami tj. place zabaw dla dzieci, piaskownice, skwery, parki, zieleńce, tereny rekreacyjne przy akwenach wodnych. Tereny rekreacji mieszkańców kontrolowane były przed rozpoczęciem sezonu oraz w trakcie jego trwania i wykazały właściwy stan sanitarno-porządkowy. Urządzenia na placach zabaw były w dobrym stanie technicznym. Z terenu ośrodka Hubertus usunięto stare zniszczone urządzenia zabawowe. Piaskownice posiadały obudowy drewniane lub betonowe z drewnianymi siedziskami. W dniu kontroli we wszystkich piaskownicach piasek był czysty, bez widocznych zanieczyszczeń. Na placach zabaw usytuowane są tabliczki informujące o zakazie wprowadzania psów oraz regulaminy korzystania z placów zabaw, w których także ujęto zakaz wprowadzania psów. Cmentarze Na terenie miasta Mysłowice funkcjonuje 12 Cmentarzy Parafialnych. W dniu kontroli stan sanitarno-porządkowy na cmentarzach był zachowany. Większość alejek jest utwardzona. Odpady komunalne gromadzone są w kontenerach lub w boksach, usytuowanych na utwardzonym podłożu. Odpady wywożone są przez Zakład Oczyszczania Miasta Mysłowice na składowisko odpadów. W roku 2012 na cmentarzach przeprowadzono 5 ekshumacji zwłok lub szczątków ludzkich. PPIS w Katowicach wydał decyzje administracyjne określając warunki sanitarno-higieniczne przeprowadzania ekshumacji oraz nadzorował ich przebieg. 2.Gospodarka odpadami komunalnymi Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w minionym roku kontynuował nadzór nad gospodarką odpadami komunalnymi na terenie miasta. Odpady komunalne systematycznie wywożone były z posesji mieszkalnych na składowisko odpadów komunalnych w Sosnowcu oraz do Zakładów, które posiadają instalacje przetwarzania 59

60 odpadów tj. w Świętochłowicach przy ul. Łabędziej 76, Rudzie Śląskiej przy ul. Piotra Skargi 87 i Dąbrowie Górniczej przy ul. Starocmentarnej 2. Odpady komunalne w posesjach gromadzone były w pojemnikach ustawionych na zewnątrz budynków, na terenie utwardzonym lub w komorach zsypowych. Komory zsypowe i miejsca, na których ustawione są pojemniki na bieżąco były sprzątane i dezynfekowane. W miesiącu lutym przeprowadzono kontrolę sanitarną gospodarki odpadami komunalnymi w budynkach mieszkalnych należących do Mysłowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Skontrolowano posesje przy ulicach: Wielka Skotnica, Okrzei, Katowickiej, Mickiewicza, Mikołowskiej, Różyckiego. Armii Krajowej, Kołłątaja, Wojska Polskiego, Korfantego, Nygi, Hlonda, Wały, Brzęczkowickiej, Saperów. W dniu kontroli gospodarka odpadami komunalnymi prowadzono była prawidłowo. W komorach zsypowych oraz w śmietnikach na zewnątrz budynków pojemniki nie były przepełnione. Komory zsypowe, teren śmietników oraz teren wokół budynków utrzymane były czysto. Nie stwierdzono zalegania odpadów komunalnych i wielkogabarytowych. 3.Akcje deratyzacyjne W ramach akcji odszczurzania na terenie miasta skontrolowano ogółem 52 posesje. Posesje były przygotowane do akcji przez specjalistyczne firmy takie jak: Zakład Usługowy Jarex DDDz siedzibą przy ul. Gen. Ziętka 100h w Mysłowicach, P.U.H.P. Prus Mysłowice ul. Kopalniana 5 CELIKO Sp. z o. o. Sosnowiec ul. Gdańska 5 W dniu kontroli ganki piwniczne oraz tereny wokół posesji były uporządkowane. Drzwi wejściowe do piwnic oraz miejsca wyłożenia trutek oznakowano informacją pisemną o wyłożeniu trutki. Zastosowano następujące preparaty: Rodentized pasta, Ratimol Fast, Rat Killer. Wyżej wymienione preparaty wyłożono na jednorazowych tackach papierowych. Firmy przeprowadzające akcje zobowiązane były do zebrania i zutylizowania pozostałości trutek ewentualnie martwych gryzoni po zakończeniu akcji. 60

61 VI.Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych Prowadzenie nadzoru sanitarnego nad placówkami oświatowo wychowawczymi ma na celu ochronę zdrowia dzieci i młodzieży biorących udział w procesie wychowania i nauczania. Czuwając nad stanem sanitarnym szkół i innych placówek opiekuńczo- wychowawczych w Mysłowicach, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w roku 2012 objął nadzorem 55 stałych placówek nauczania i wychowania oraz 5 turnusów w placówkach sezonowego wypoczynku dzieci i młodzieży, w których przeprowadzono 93 kontrole sanitarne. Kontrolowano warunki sanitarno-techniczne budynków i ich otoczenia, a także warunki zdrowotne nauczania i wychowania. Prowadzono ocenę dostosowania mebli szkolnych / przedszkolnych do wzrostu uczniów / przedszkolaków, infrastruktury do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego oraz higieniczną ocenę rozkładów zajęć lekcyjnych. Sprawdzano warunki realizacji profilaktycznej opieki przedlekarskiej w szkołach. Oceniono również przygotowanie szkół do rozpoczęcia nowego roku szkolnego, a także warunki zdrowotne placówek wypoczynku letniego i zimowego. We wszystkich placówkach kontrolowano egzekwowanie zakazu palenia tytoniu. Placówki opiekuńczowychowawcze wsparcia dziennego 6% Placówki z pobytem całodobowym 2% Placówki wychowania pozaszkolnego 2% Szkoły Wyższe 2% Żłobki 2% Szkoły Policealne 2% Gimnazja 11% Przedszkola 45% Szkoły Podstawowe 28% Placówki opiekuńczo-wychowawcze w Mysłowicach objęte nadzorem przez pracowników Sekcji Higieny Dzieci Młodzieży w 2012 roku 61

62 Kontrole potwierdziły dobry stan sanitarny i techniczny większości szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych w mieście. W wyniku postępowania administracyjnego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2012r. wydał 4 decyzje administracyjne. Ponadto w 4 przypadkach po przeanalizowaniu uzasadnionych wniosków stron zmienił na późniejszy termin wykonania obowiązków wynikających z decyzji wydanych w latach Ponadto w minionym roku wykonano zarządzenia 4 decyzji wydanych na rzecz placówek wychowania i nauczania w latach Do realizacji, zgodnie ze stanem na dzień r. pozostały zarządzenia 10 decyzji dotyczących 3 przedszkoli,1 zespołu szkolno-przedszkolnego, 3 szkół podstawowych oraz 3 gimnazjów w mieście. 1. Żłobki Żłobek jest zakładem opiekuńczo wychowawczym sprawującym opiekę nad dziećmi od szóstego miesiąca życia do 3 lat. W 2012 roku poszerzyła się oferta opieki dla najmłodszych mysłowiczan. W mieście funkcjonowały 3 żłobki, w tym 2 nowo uruchomione żłobki niepubliczne, tj.: Baby Vip żłobek niepubliczny przy ul. Janowskiej 33a, Żłobek Akademii Przed- Szkolnej Skrzat przy ul. Wojciecha Korfantego 17. W placówkach opiekę otrzymało łącznie 110 dzieci w 6 oddziałach. Żłobki prowadzone były w budynkach przystosowanych do tego celu. Kontrole sanitarne wykazały, że dzieciom zapewniono higieniczne i bezpieczne warunki pobytu. 2. Placówki wychowania przedszkolnego W 2012r. w Mysłowicach działały 23 przedszkola, w tym 6 przedszkoli niepublicznych z liczbą dzieci 186 oraz 17 przedszkoli miejskich, do których uczęszczało 1777 dzieci. W minionym roku oddano do dyspozycji dzieci przedszkolnych 1 nowe Przedszkole Niepubliczne Integracyjne z Oddziałami Integracyjnymi przy ul. Kubiny 5 w Mysłowicach Kosztowy. Wszystkie przedszkola funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego celu. Kontrole wykazały, że w większości przedszkoli dzieciom zapewniono właściwe warunki opieki oraz edukacji poprzez zabawę. 62

63 Na 22 skontrolowane mysłowickie placówki uchybienia natury sanitarnej stwierdzono w 3 przedszkolach tj. w Przedszkolu Nr 10 przy ul. Niepodległości 44, Przedszkolu Nr 8 przy ul. Gwarków 22 i w Przedszkolu Nr 12 przy ul. B. Prusa 5. W Przedszkolu Nr 10 po kontroli sanitarnej przeprowadzonej w 2012r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzję zarządzającą dotyczącą doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno - technicznego stolarki okiennej w salach zajęć i toaletach dla dzieci oraz w ciągu komunikacyjnym. W Przedszkolu Nr 8 pozostały do realizacji zarządzenia decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach z 2008r roku. Stolarka okienna i drzwiowa w salach zajęć dla dzieci nadal wykazuje oznaki zużycia. W związku z kolejnym wnioskiem strony termin usunięcia nieprawidłowości zmieniono na r. W Przedszkolu Nr 12 do wykonania pozostały zarządzenia decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach z 2011 roku dotyczące zapewnienia prawidłowego stanu sanitarnego podłóg we wszystkich salach zajęć dla dzieci oraz wyposażenia w osłony punktów świetlnych w salach zajęć, sali do zajęć ruchowych, szatniach i traktach komunikacyjnych. W wyniku podjętych działań zapewniono równą nawierzchnię drogi i dojścia do przedszkola, natomiast termin realizacji pozostałych zarządzeń wyznaczono na r. Piaskownice i place zabaw W trakcie kontroli przedszkoli zwracano również uwagę na stan techniczny i sanitarny piaskownic i placów zabaw. We wszystkich skontrolowanych placówkach piasek w piaskownicach został wymieniony przynajmniej jeden raz na początku sezonu. Piaskownice w przerwach między użytkowaniem były zabezpieczone plandekami. Tereny placów zabaw były ogrodzone i utrzymane na bieżąco w należytej czystości. 3. Oddziały zerowe Od pierwszych dni edukacji dzieci powinny mieć zagwarantowane prowadzenie zajęć ogólnorozwojowych we właściwych warunkach higienicznych i zdrowotnych. W ramach sprawowanego nadzoru w 2012 roku przeprowadzono kontrole w zakresie oceny warunków, jakie zapewniono dla dzieci 6-letnich w 33 obiektach. Stwierdzono, że oddziały zerowe zorganizowano w 21 obiektach, tj. w 20 przedszkolach samodzielnych i 1 szkole podstawowej samodzielnej. Uczęszczało do nich 609 dzieci. Właściwą infrastrukturę i 63

64 wyposażenie pomieszczeń do użytkowania przez dzieci posiadało 20 przedszkoli funkcjonujących samodzielnie. W dalszym ciągu nie wydzielono placu zabaw dla najmłodszych dzieci w Szkole Podstawowej Nr 3 przy ul. Tysiąclecia P.P. nr Zespoły Szkolno - Przedszkolne W 2012r. w Mysłowicach utworzono 2 zespoły szkolno - przedszkolne, w skład których weszły 2 samodzielne przedszkola i 2 szkoły podstawowe. Utworzone zespoły to: 1. Zespół Szkolno - Przedszkolny nr 1 ul. Gen. J. Ziętka Przedszkole Nr 6 - Szkoła Podstawowa Nr 6 2. Zespół Szkolno - Przedszkolny Nr 2 ul. Wybickiego 79 - Przedszkole Nr 11 - Szkoła Podstawowa Nr 12 W obydwu zespołach dzieciom zapewniono prawidłowe warunki do realizacji procesu wychowania i nauczania. Wystarczająca była również infrastruktura do zajęć ruchowych. Jedynie w szkole Zespołu Szkolno - Przedszkolnego Nr 2 przy ul. Wybickiego 79 pozostaje do wykonania zarządzenie decyzji Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach odnośnie stanu podłogi w świetlicy szkolnej. Na wniosek strony termin usunięcia nieprawidłowości ustalono na r. 5. Szkoły Szkoły podstawowe Pod nadzorem PPIS w Katowicach w 2012r. pozostawało 13 szkół podstawowych w mieście i we wszystkich przeprowadzono kontrole. Stan sanitarny skontrolowanych szkół ocenia się jako dobry. W większości szkół stworzono warunki higieniczne i zdrowotne tak, aby proces edukacji przebiegał efektywnie i przynosił oczekiwane rezultaty. Tylko w 1 szkole kontrola skutkowała wydaniem decyzji zarządzającej. Stwierdzono, że Szkole Podstawowej Nr 2 ul. Piastowska 7 uczniowie nie posiadają dostępu do bieżącej ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w pomieszczeniach sanitarnych. W dalszym ciągu pozostają do realizacji zarządzenia decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach z 2007 roku w Szkole Podstawowej Nr 7 przy ul. Stadionowej 2. Stopnie schodowe w ciągach schodowych budynku wykazują oznaki 64

65 zużycia. Na uzasadniony wniosek strony po raz kolejny zmieniono termin usunięcia nieprawidłowości wyznaczając roku. Częściowej poprawie uległy warunki sanitarne w Szkole Podstawowej nr 15 przy ul. Piastów Śląskich 8. W wyniku działań podjętych przez dyrektora szkoły i organ prowadzący w szkole pomalowano ściany i sufity w klatkach schodowych, korytarzu komunikacyjnym i holu na I i II piętrze budynku. Na wniosek strony PPIS w Katowicach przedłużył do dnia r. termin realizacji zarządzeń odnośnie stanu podłóg oraz stolarki okiennej i elewacji zewnętrznej budynku. Ocena procesu higieny nauczania uczenia się w szkołach podstawowych Ocenę procesu higieny nauczania uczenia się przeprowadzono w I półroczu 2012 roku w 2 mysłowickich szkołach podstawowych tj.: Szkole Podstawowej Nr 2 Mysłowice ul. Piastowska 7, Szkole Podstawowej Nr 5 Mysłowice ul. Długa 92. Na jej podstawie stwierdzono, że w 1 szkole: wydzielono niezależne wejście dla dzieci klas młodszych, wyznaczono miejsca na pozostawienie podręczników i pomocy szkolnych, zapewniono stały dopływ bieżącej ciepłej wody w toaletach, w 2 szkołach: wydzielono oddzielny korytarz dla klas I-III, zapewniono uczniom stały dostęp do niegazowanej wody mineralnej lub innych napojów niegazowanych w klasach I VI oraz w świetlicy, wydzielono sale rekreacyjne, wyposażono sale lekcyjne w wykładziny, karimaty lub materace, zabezpieczono przed nadmiernym nasłonecznieniem sale zajęć, zapewniono minutowe przerwy śniadaniowe dla uczniów klas IV-VI, zapewniono stałe godziny rozpoczynania zajęć lekcyjnych oraz równomiernie rozłożono lekcje w klasach IV-VI, Podobnie jak w ubiegłych latach największe trudności władzom szkół sprawiło: wydzielenie placu zabaw dla dzieci młodszych - brak w 2 skontrolowanych szkołach, wydzielenie oddzielnego wejścia dla dzieci klas młodszych - brak w 1 szkole, zapewnienie stałego dopływu bieżącej ciepłej wody w toaletach - brak w 1 szkole. 65

66 Dyrektorzy szkół, w których została przeprowadzona higieniczna ocena procesu nauczania uczenia się zostali poinformowani o wynikach jakie uzyskały ich placówki. Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w szkołach podstawowych Niezwykle istotnym elementem procesu nauczania i wychowania jest aktywność ruchowa. Infrastrukturę do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego oceniono w trakcie kontroli 13 szkół podstawowych i stwierdzono, że 11 szkół posiadało wystarczające warunki do prowadzenia zajęć z wf. W pozostałych szkołach udostępniono miejsca do uprawiania ćwiczeń fizycznych w sali zastępczej oraz poza placówką ( basen, hala sportowa). W 8 szkołach podstawowych uczniowie mają do dyspozycji szkolny zespół sportowy z boiskiem, a w 2 szkołach szkolny zespół sportowy bez boiska. W 1 szkole podstawowej funkcjonuje sala gimnastyczna i sala zastępcza z boiskiem. Gimnazja PPIS w Katowicach w 2012r. nadzorował 6 gimnazjów w Mysłowicach i we wszystkich przeprowadzono kontrole sanitarne. W 2 gimnazjach kontrole skutkowały wydaniem decyzji zarządzających tj. w: Gimnazjum Nr 4 ul. Mikołaja Reja 28 - decyzja dotyczyła doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno- higienicznego urządzeń sanitarnych, ścian, sufitów, podłogi i stolarki okiennej we wszystkich toaletach dla uczniów oraz doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno- technicznego stolarki okiennej w salach zajęć od południowej strony budynku, Gimnazjum Nr 5 ul. ks. Jana Dzierżonia 26 dotyczyła stwierdzono brudne ściany i sufity w sali gimnastycznej, korytarzach budynku szkolnego i klatkach schodowych oraz zniszczony parkiet w sali gimnastycznej. W dalszym ciągu pozostały do realizacji zarządzenia decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach z 2006 roku w Gimnazjum Nr 2 przy ul. Górniczej 4. Dotyczącą one zapewnienia właściwego oświetlenia sztucznego w pomieszczeniach na III piętrze budynku oraz zapewnienia prawidłowych warunków do prowadzenia podstawowych zabiegów higienicznych po zajęciach z wychowania fizycznego. W 2012r. na wniosek strony zmieniono na termin realizacji w/w zarządzeń na rok. 66

67 Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w gimnazjach Wystarczającą infrastrukturę do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego posiadają uczniowie 5 gimnazjów. W 1 placówce zorganizowano miejsce do uprawiania ćwiczeń fizycznych w salkach zastępczych, korytarzu szkolnym oraz poza terenem szkoły w hali sportowej. Warunki realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach W 2012 roku w mysłowickich szkołach profilaktyczna opieka zdrowotna świadczona była w gabinetach przeznaczonych do dyspozycji tylko jednej szkoły w: 12 szkołach podstawowych, 5 gimnazjach, 1 zespole szkolno-przedszkolnym. W 2 szkołach tj. w Szkole Podstawowej Nr 13 z Oddziałami Integracyjnymi przy ul. Hlonda14 i Gimnazjum Nr 4 przy ul. Reja 28 profilaktyczna opieka zdrowotna była zapewniona wspólnie z inną placówką szkolną w tym samym obiekcie. W 2012 przeprowadzono 28 kontroli samodzielnych gabinetów profilaktycznej opieki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej funkcjonujących w szkołach podstawowych, gimnazjach, zespołach szkół, liceach ogólnokształcących oraz w ponadgimnazjalnych szkołach zawodowych a obsługiwanych przez Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Higiena Szkolna Alicja Dębska - Dziadek z siedzibą w Mysłowicach przy ul. Mickiewicza 6-8. Wszystkie skontrolowane gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej były zorganizowane prawidłowo. Dożywianie dzieci i młodzieży w szkołach W 2012 roku spośród 20 skontrolowanych szkół w 19 placówkach prowadzono dożywianie dla uczniów. W 13 szkołach posiłki dla uczniów były przygotowywane na miejscu, natomiast w 6 uczniowie korzystali z posiłków dowożonych z poza placówki. Posiłki w szkołach spożywało łącznie 1873 uczniów. Wszyscy uczniowie korzystali z pełnych obiadów. Z posiłków dofinansowanych korzystało 382 uczniów. 67

68 Z informacji zebranych w trakcie kontroli wynika, iż wzrasta liczba placówek oświatowych oferujących podawanie mleka, soku czy herbaty. W minionym roku 13 szkół zapewniło 2737 uczniom możliwość wypicia napoju w trakcie zajęć szkolnych uczniów klas I VI z 12 mysłowickich szkół podstawowych mogło wypić szklankę mleka w ramach realizacji programu realizowanego przez Agencję Rynku Rolnego Mleko dla szkół. Ponadto Agencja Rynku Rolnego oferowała uczniom szkół owoce w ramach programu Owoce w szkole. Akcja dedykowana była dzieciom z klas I III i wzięło w niej udział 1248 uczniów z 10 szkół. Program realizowany był pod patronatem Głównego Inspektora Sanitarnego. 6. Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych w miejscu zamieszkania PPIS w Katowicach kontynuował nadzór warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dzieci i młodzieży szkolnej. W tym temacie przeprowadzono ocenę wymagań higienicznych i zdrowotnych w 4 placówkach zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieży w obiektach stałych w miejscu zamieszkania. W 2012r. w zorganizowanym wypoczynku uczestniczyło 111 dzieci w mieście. Organizatorzy zgłaszając placówki wypoczynku letniego i zimowego spełniali określone przepisani wymagania tj: posiadali kartę kwalifikacyjną obiektu zatwierdzoną przez kuratora oświaty, zapewnili odpowiednie warunki zdrowotne w placówkach zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie stanu sanitarnego pomieszczeń i otoczenia, zatrudnieni pracownicy posiadali wymaganą dokumentację medyczną, uczestnicy wypoczynku posiadali kartę kwalifikacyjną uczestnika. Kierownikom placówek wypoczynku pozostawiano na miejscu plakat informujący o bezpiecznych zachowaniach w trakcie wypoczynku, w celu zaznajomienia i rozpowszechnienia wśród uczestników wypoczynku. 68

69 VII. Warunki sanitarno higieniczne środowiska pracy 1. Stan sanitarno-higieniczny zakładów pracy W 2012 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach prowadził nadzór nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, celem wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy. Bieżący nadzór sanitarny obejmował kontrolę przestrzegania przez pracodawców przepisów dotyczących m.in.: warunków sanitarno-higienicznych w miejscu pracy, wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy, występowania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, występowania szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy, przeprowadzania profilaktycznych badań lekarskich u zatrudnionych pracowników, oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego, bezpiecznego stosowania substancji i ich mieszanin. Głównymi aktami prawa krajowego regulującymi zagadnienia w obszarze warunków pracy jest przede wszystkim ustawa Kodeks pracy oraz akty wykonawcze do tej ustawy. Ustawa reguluje obowiązki pracodawcy, nakazujące stosowanie środków zapobiegających występowaniu chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywana pracą, w szczególności poprzez przeprowadzanie na swój koszt badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrowanie i przechowywanie wyników badań i pomiarów oraz udostępnianie ich pracownikom. Sprawował nadzór nad wprowadzaniem do obrotu środków zastępczych. Prowadził postępowania administracyjne w sprawach chorób zawodowych. W 2012 r. pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach było 321 zakładów pracy, zatrudniających pracowników. Skontrolowano 36 spośród nich, przeprowadzając 66 kontroli sanitarnych. Warunki pracy Za stan bezpieczeństwa i higieny pracy ponosi odpowiedzialność pracodawca. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników, poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W ramach prowadzonego nadzoru nad warunkami środowiska pracy oraz stanem sanitarnym w zakładach, zostało wydanych 16 decyzji administracyjnych. Dla porównania w 2011 roku wydano 7 decyzji, dotyczących nadzoru nad warunkami pracy. Szczegółowy opis stwierdzonych w czasie kontroli nieprawidłowości w 2012 r. obrazuje wykres. 69

70 Wykres. Liczba zakładów pracy w Mysłowicach według stwierdzonych w 2012 roku nieprawidłowości W 1 zakładzie stwierdzono przekroczenie najwyższego dopuszczalnego natężenia hałasu. Na skutek działań podjętych przez pracodawcę w związku z decyzją Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach, dotyczącą przekroczenia normatywu higienicznego, poprawiono warunki pracy 102 pracownikom. Porównawczo w 2011 roku przekroczenia NDN czynników szkodliwych stwierdzono w 2 zakładach. W 2012 r. przeprowadzono kontrole sprawdzające w 3 zakładach pracy, w których ze względu na stosowane urządzenia oraz procesy technologiczne nie było możliwe poprzez działania techniczne zlikwidowanie przekroczeń hałasu. Zobowiązano pracodawców do dokonania indywidualnego doboru ochronników słuchu, jak również przestrzegania stosowania tych środków ochrony indywidualnej. Polecono pracodawcom systematyczne poddawanie pracowników profilaktycznym badaniom lekarskim oraz przeprowadzanie odpowiednich szkoleń BHP wraz z informowaniem pracowników o ryzyku utraty zdrowia związanym z pracą na stanowiskach o złym klimacie akustycznym. Czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym Prowadzony w 2012 r. nadzór dotyczył również przestrzegania obowiązków, wynikających z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie substancji chemicznych, ich 70

71 mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. poz. 890 ). Główną przyczyną stosowania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w przemyśle był brak możliwości wyeliminowania ich z produkcji oraz brak możliwości zastąpienia ich innymi czynnikami mniej szkodliwymi. Często czynników rakotwórczych, mutagennych niestosowano bezpośrednio w procesie technologicznym, ale były jego produktem ubocznym. W trakcie prowadzenia czynności kontrolnych w zakładach zatrudniających pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym oceniano realizację wymogów obowiązujących przepisów w zakresie prowadzenia rejestru prac oraz pracowników wykonujących pracę w narażeniu na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, szkolenia pracowników jakie wynika z oceny narażenia na w/w czynniki; przeprowadzania badań i pomiarów czynników szkodliwych, profilaktycznych badań lekarskich pracowników, jak również przekazywania właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Na 14 zakładów pracy, w których w środowisku pracy, występowały substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, skontrolowano 2 zakłady w zakresie spełnienia przez pracodawców wymogów obowiązujących przepisów. W 1 zakładzie stwierdzono brak przekazania informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym Śląskiemu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu. Analogicznie w 2011 roku skontrolowano 10 zakładów, nie stwierdzając nieprawidłowości. Na terenie Mysłowic nadzorowano również prace związane z usuwaniem wyrobów zawierających azbest, ze względu na jego szkodliwe działanie na organizm człowieka. W 2012 roku przeprowadzono 2 kontrole na placach budów w zakresie przestrzegania przepisów, zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas usuwania i transportu wyrobów zawierających azbest. Przeprowadzone kontrole podobnie jak w latach wcześniejszych nie wykazały nieprawidłowości. W 2012 roku stwierdzono 1 przypadek choroby zawodowej międzybłoniak opłucnej na stanowisku górnika pod ziemią, gdzie jako czynnik przyczynowy wskazano pyły azbestu. 71

72 Substancje chemiczne i ich mieszaniny W 2012 roku przeprowadzono 36 kontroli sanitarnych w 32 zakładach pracy w zakresie przestrzegania przepisów, dotyczących wprowadzania do obrotu oraz stosowania niebezpiecznych substancji, ich mieszanin. W toku czynności kontrolnych poddawano ocenie: spis stosowanych substancji chemicznych, ich mieszanin, karty charakterystyki posiadanej/stosowanej substancji/mieszaniny niebezpiecznej oraz mieszanin chemicznych niezaklasyfikowanych jako niebezpieczne, dla których istnieje obowiązek dostarczenia karty charakterystyki, oznakowania stosowanych substancji i/lub mieszanin chemicznych, dostęp pracowników do treści karty charakterystyki, wdrożenie zalecanych środków kontroli ryzykiem, dostępność instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy (uwzględniających informacje zawarte w kartach charakterystyki) zapoznanie pracowników z ich treścią, środki ochrony indywidualnej (zapewnienie i stosowanie), sposób przechowywania substancji. W ramach realizacji wymogów w zakresie wprowadzania do obrotu substancji chemicznych w ich postaci własnej, jako składników mieszanin lub w wyrobach kontrole dotyczyły rejestracji substancji, przekazania informacji Inspektorowi do Spraw Substancji Chemicznych o mieszaninie niebezpiecznej lub mieszaninie stwarzającej zagrożenie, wytwarzanej lub sprowadzanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przekazywanie kart charakterystyki odbiorcom substancji chemicznych lub mieszanin. W 1 zakładzie odnotowano nieprawidłowo sporządzoną kartę charakterystyki wprowadzanej do obrotu mieszaniny. Analogicznie w 2011 roku skontrolowano 24 zakłady pracy, stwierdzając nieprawidłowości również w 1 zakładzie. Produkty biobójcze Przeprowadzono kontrole wprowadzania do obrotu produktów biobójczych pod kątem wymaganego pozwolenia na obrót, jak również przestrzegania zakazu stosowania substancji czynnych, które nie mogą wchodzić w skład produktów biobójczych po dniu r. zgodnie z Decyzją Komisji z dnia r. Decyzja ta dotyczy niewłączania niektórych substancji do załącznika I, IA lub IB dyrektywy 98/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dotyczącej wprowadzania do obrotu produktów biobójczych. W ramach realizacji tematu skontrolowano 1 zakład, w którym nie stwierdzono naruszenia przepisów w tym zakresie. 72

73 W 2011 roku przeprowadzono kontrole w 2 zakładach pracy, w których również nie stwierdzono nieprawidłowości. Detergenty W 2012 r. prowadzono również nadzór nad przestrzeganiem obowiązków dotyczących wprowadzania do obrotu detergentów i środków powierzchniowo-czynnych przez producentów zgodnie z obowiązującymi przepisami. W toku czynności kontrolnych oceniano karty charakterystyki, oznakowanie opakowań, arkusze danych składników wprowadzanych do obrotu detergentów. W ramach realizacji tematu skontrolowano 1 zakład. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Czynniki biologiczne Prowadzony w 2012 r. nadzór dotyczył również przestrzegania przez pracodawców wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki ( Dz. U. Nr 81 poz. 716 z późn. zm.) W trakcie prowadzenia czynności kontrolnych w zakładach zatrudniających pracowników w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy poddawano ocenie: ryzyko zawodowe uwzględniające klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych, rejestr pracowników i prac narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych, okresowe szkolenia pracowników mających kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, warunki spożywania posiłków, procedury bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi. W ramach realizacji tematu skontrolowano 14 zakładów, przeprowadzając 15 kontroli. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości. Porównawczo w 2011 roku skontrolowano 3 zakłady pracy, w których również nie stwierdzono nieprawidłowości. W 2012 roku w ramach planowanej działalności zwrócono szczególną uwagę na warunki pracy oraz narażenie zawodowe pracowników zatrudnionych w zakładach poligraficznych. Na 2 skontrolowane zakłady pracy w 1 stwierdzono brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy. W odniesieniu do zakładu, w którym stwierdzono nieprawidłowości została wydana stosowna decyzja. W minionym roku również szczegółowo kontrolowano warunki pracy oraz narażenie zawodowe pracowników zatrudnionych w warsztatach samochodowych. Na 4 skontrolowane zakłady pracy 73

74 w 1 stwierdzono: brak instrukcji w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, nieprawidłowe wyposażenie jadalni dla pracowników, brak spisu oraz kart charakterystyki stosowanych w działalności zawodowej substancji chemicznych, ich mieszanin, tym samym pracownicy nie zostali zapoznani z treścią kart charakterystyki oraz brak oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą, wobec czego nie poinformowano pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. W odniesieniu do zakładu została wydana stosowna decyzja. 2. Choroby zawodowe Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach realizując zadania, dotyczące nadzoru nad warunkami pracy prowadzi postępowanie administracyjne w sprawie chorób zawodowych. W toku postępowania inspektor sanitarny wydaje imienną decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej, bądź o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Do celów diagnostyczno- orzeczniczych w sprawie pracowników występujących o stwierdzenie choroby zawodowej, sporządzane są oceny narażenia zawodowego, uwzględniające informacje dotyczące przebiegu zatrudnienia i narażenia na czynnik szkodliwy dla zdrowia, który mógł być przyczyną choroby zawodowej. W każdym zakładzie w zależności od charakteru pracy, produkcji czy technologii mogą występować zagrożenia związane z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, będące przyczynami chorób zawodowych wśród pracowników. W 2012 roku wydano 28 decyzji stwierdzających i 36 decyzji odmawiających stwierdzenia choroby zawodowej. Lp. Choroba Ilość stwierdzonych przypadków 1. Pylica płuc Uszkodzenie słuchu 6 3. Przewlekłe choroby narządu głosu 1 4. Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku 1 74

75 pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi R A Z E M: 28 Tabela. Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w 2012 roku w zakładach pracy na terenie Mysłowic W roku 2012 najwięcej stwierdzono pylic płuc 71,42 % oraz uszkodzeń słuchu 21,42 % ogółu przypadków stwierdzonych chorób zawodowych. Pylice płuc w większości przypadków stwierdzane były u pracowników kopalń węgla kamiennego. Wykres. Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w 2012 roku w zakładach pracy na terenie Mysłowic L.p. Choroba zawodowa Pylica płuc Narządu głosu Uszkodzenie słuchu Zespół wibracyjny Choroba skóry Nowotwory złośliwe Przewlekle choroby

76 obwodowego układu nerwowego 8 Przewlekła choroba układu ruchu 9 Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego Razem Tabela. Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w latach w zakładach pracy na terenie Mysłowic W okresie w zakładach pracy na terenie Mysłowic stwierdzono łącznie 123 przypadki chorób zawodowych. Najwięcej stwierdzonych patologii zawodowych odnotowano w 2009 roku, natomiast najmniej w 2012 r. W omawianym okresie najliczniej stwierdzaną chorobą zawodową była pylica płuc. Liczba stwierdzanych pylic płuc na przestrzeni lat ulegała nieznacznym wahaniom. W większości przypadków choroba ta dotyczyła pracowników górnictwa. Należy nadmienić, że pylica płuc jest często skutkiem braku odpowiednich warunków pracy w latach wcześniejszych. Na drugim miejscu wśród stwierdzanych chorób zawodowych w analizowanym okresie była choroba zawodowa narządu słuchu. Liczba orzekanych przypadków w poszczególnych latach ulegała nieznacznym wahaniom, osiągając najniższą wartość w roku Należy zaznaczyć, że stwierdzane choroby zawodowe są często skutkiem braku odpowiednich warunków pracy w latach wcześniejszych. 76

77 Wykres. Analiza zapadalności na choroby zawodowe w latach Na przestrzeni lat liczba stwierdzonych chorób zawodowych na terenie powiatu Mysłowice, uległa nieznacznym wahaniom, z tendencją spadkową. Szczegółowe dane dotyczące stwierdzonych chorób zawodowych opracowywane są przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi w ramach Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych. Celem Rejestru jest zbieranie i przetwarzanie danych dotyczących stwierdzonych chorób zawodowych i opracowywanie analiz kształtowania się zapadalności na te choroby. Rejestr jest tworzony na podstawie kart stwierdzenia chorób zawodowych przesyłanych przez państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych, po uprawomocnieniu się decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej. 77

78 VIII. Interwencje mieszkańców miasta W 2012r. mysłowiczanie wnieśli 60 wniosków kwestionując stan sanitarny w różnych obiektach będących pod nadzorem PPIS w Katowicach, z prośbą o interwencję. Po każdej informacji, również wniesionej anonimowo, przeprowadzano kontrolę sanitarną. Osoby, które dostrzegały uchybienia zwykle ujawniały swoje dane osobowe i w takich sytuacjach zawsze były informowane o wynikach przeprowadzonej kontroli. W sytuacji realnego zagrożenie zdrowia i życia mieszkańców reagowano natychmiast, a w pozostałych działania podejmowano po zawiadomieniu stron zgodnie z obowiązującym w tym zakresie przepisem prawa. Część zgłaszanych interwencji znajdowała odzwierciedlenie w rzeczywistości. Często również stwierdzano nieprawidłowości inne niż te, które były przedmiotem interwencji. W każdej sytuacji stwierdzenia uchybień natury sanitarnej wszczynano postępowanie administracyjne, a osoby odpowiedzialne karano grzywną w drodze mandatu karnego. W sytuacjach uzasadnionych PPIS w Katowicach wydawał decyzje administracyjne nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. Kontrole sprawdzające wykazały przywrócenie właściwego stanu sanitarnego. W zależności od rodzaju sprawy w kontrolach uczestniczyli również przedstawiciele Straży Miejskiej, policji, administracji, spółdzielni mieszkaniowych i właściciele nieruchomości. Sprawy pozostające poza kompetencjami Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach przekazywano do rozpatrzenia zgodnie z właściwością przez odpowiednie organy. Najczęściej treścią interwencji był niewłaściwy stan sanitarno porządkowy w obiektach użyteczności publicznej. W tej sprawie mysłowiczanie wnieśli 31 interwencji. Mieszkańcy najczęściej zgłaszali problemy dotyczące zalewania piwnic i terenów posesji fekaliami. Często sygnalizowano zły stan sanitarny posesji tj. brudne klatki schodowe i podwórka, zaleganie przedmiotów wielkogabarytowych na strychach i w gankach piwnicznych, a także niewłaściwą gospodarkę odpadami tj. nie sprzątanie na bieżąco miejsc wokół pojemników na odpady komunalne, niewłaściwą lokalizację pojemników i uciążliwości zapachowe. Rzadziej we wnioskach opisywano problemy związane z bytowaniem gryzoni i obecności insektów. Poniżej przedstawiono najczęściej sygnalizowane w 2012r. problemy w odniesieniu do lat wcześniejszych: 78

79 zalewanie piwnic i terenu posesji fekaliami 8-4 w 2011r., r., 8 w 2009r. zły stan sanitarny posesji 4-2 w 2011r., r., 4 w 2009r. zła gospodarka odpadami 3 zawilgocenie mieszkań 3-8 w 2011r., r., 9 w 2009r. hałas 1-1 w 2011r. obecność szczurów 2-1 w 2011r. obecność insektów 1-1 w 2011r. Kontrole sanitarne wykazały zasadność większości interwencji. Potwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości najczęściej usuwane były w krótkim terminie na skutek wydanych zaleceń doraźnych. Osoby odpowiedzialne za zastane w trakcie kontroli uchybienia ukarano mandatem karnym oraz wystosowano pisma do właścicieli, administratorów, zarządców odpowiedzialnych za stan sanitarny obiektów. W 1 sytuacji Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzję administracyjną zarządzając przywrócenie właściwego stanu sanitarnego. Dotyczyła ona posesji przy ul. Bytomskiej 27a, której administratorem jest Miejski Zarząd Gospodarki Komunalnej Mysłowice ul. Partyzantów 21, gdzie stwierdzono zaśmiecone pomieszczenie i ganki piwniczne, niezabezpieczone okienka w piwnicach oraz zalegające śmieci i gruz w opuszczonym lokalu użytkowym. W roku 2012 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach rozpatrzył tylko 3 interwencje mieszkańców dotyczące gospodarki odpadami, co świadczy o prawidłowym prowadzeniu gospodarki w tym zakresie w mieście. W roku 2012 mieszkańcy miasta Mysłowice nie skarżyli się na jakość wody przeznaczonej do spożycia. 79

80 Wykres: Ilość i rodzaje najczęściej zgłaszanych interwencji w Katowicach w latach Nieprawidłowości zaobserwowane w obiektach produkcji i obrotu żywnością były treścią 21 wniosków, z czego 8 było zasadnych. Najwięcej spraw dotyczyło oferowania klientom środków spożywczych o niewłaściwej jakości zdrowotnej, często wywołujących dolegliwości żołądkowo jelitowe po spożyciu oraz o zmienionych cechach organoleptycznych. Zgłaszano również: sprzedaż środków po upływie terminu przydatności do spożycia, brak czystości i porządku w obiekcie, nieprawidłowe przechowywanie środków spożywczych, brak ciepłej wody w zakładzie. W celu wyegzekwowania właściwego stanu sanitarnego w obiektach żywieniowożywnościowych wydano 2 decyzje administracyjne z rygorem natychmiastowej wykonalności zarządzając zapewnienie bieżącej ciepłej wody w obiektach gastronomicznych i prawidłowej temperatury przechowywania środków spożywczych oraz nałożono 5 mandatów karnych na kwotę 1250,- zł. Zarządzenia decyzje zostały wykonane w określonym terminie. Ponadto w minionym roku zbadano laboratoryjnie 4 produkty pobrane i dostarczone przez skarżących. 2 próby tj. próbę lizaków oraz próbę jaj zakwestionowano. Jakość pozostałych zbadanych produktów (kebab i suplement diety) była bez zastrzeżeń. 80

81 Porównanie ilości złożonych i zasadnych interwencji w latach Kolejną sferą życia publicznego, z której mysłowiczanie nie zawsze byli zadowoleni to środowisko nauczania. W 2012 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach rozpatrzył wniosek, w którym rodzice kwestionowali warunki do prowadzenia regularnych zajęć dydaktycznych dla uczniów. Dotyczył on pomieszczeń segmentu D budynku wcześniej zajmowanego przez Gimnazjum nr 13 z Oddziałami Integracyjnymi i Dwujęzycznymi przy ul. Ks. kard. A. Hlonda 14. Do budynku tego przeniesiono uczniów klas I-III Szkoły Podstawowej nr 13 z Oddziałami Integracyjnymi z placówki przy ul. Wały 4. Kontrola wykazała bezzasadność zgłoszonej interwencji. Sygnały o uchybieniach sanitarnych docierały również w zakresie środowiska pracy. W 2012 r. rozpatrzono ogółem 3 interwencje, wniesione przez pracowników i Państwową Inspekcję Pracy. Interwencje dotyczyły nieprawidłowości w zakresie warunków pracy oraz braku profilaktycznych badań lekarskich pracowników. W 2 przypadkach w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych tj. w PPUH "Izokpol" Sp. z o.o. w Mysłowicach, ul. Mikołowska 31 oraz Zakładzie Oczyszczania Miasta Sp. z o.o. w Mysłowicach, ul. Stadionowa 11 potwierdzono zarzuty podniesione w interwencjach. W obydwu przypadkach stwierdzono brak aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, nieprawidłowo opracowaną ocenę ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą, wobec czego pracownicy nie zostali 81