THE MOST FREQUENT PHYSICAL MODALITIES IN PATIENTS WITH PAIN IN LUMBOSACRAL SPINE AND AN ASSESSMENT OF THEIR ANALGESIC EFFECTIVENESS

Transkrypt

1 NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE ZABIEGI FIZYKALNE U PACJENTÓW Z DOLEGLIWOŚCIAMI BÓLOWYMI ODCINKA L-S KRĘGOSŁUPA WRAZ Z OCENĄ ICH SKUTECZNOŚCI W DZIAŁANIU PRZECIWBÓLOWYM THE MOST FREQUENT PHYSICAL MODALITIES IN PATIENTS WITH PAIN IN LUMBOSACRAL SPINE AND AN ASSESSMENT OF THEIR ANALGESIC EFFECTIVENESS Kupkowska-Matuszewska Anna, Maria 1,2, Rąglewska Patrycja 1,3 1 Wyższa Szkoła Edukacji i Terapii - Wydział Zamiejscowy w Szczecinie 2 Niepubliczny Zakład Fizjoterapii w Gryfinie 3 Akademia Wychowania Fizycznego im. E. Piaseckiego w Poznaniu Konferencja Naukowo-Szkoleniowa WSEiT w Poznaniu Kierunki rozwoju fizjoterapii i kosmetologii w aspekcie promocji zdrowia listopada 2014 r.

2 WPROWADZENIE Background Przynajmniej raz w życiu każdy z nas doświadczył dolegliwości bólowych odcinka lędźwiowo - krzyżowego kręgosłupa. Najczęściej pojawiają się one między rokiem życia i dotyczą zarówno kobiet jak i mężczyzn. W genezie patologii bólów odcinka lędźwiowo-krzyżowego istotną rolę odgrywają zmiany w obrębie więzadeł kręgosłupa, stawów międzykręgowych oraz krążka międzykręgowego. [Ćwierlej i wsp. 2007; Fronczek - Wojciechowska M. i wsp. 2012; Garczyński W. i wsp.2013; Kaczor S. i wsp. 2011; Kołodziej K. i wsp. 2005]

3 WPROWADZENIE Background Obecnie bóle kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym są problemem interdyscyplinarnym. Ważne jest prawidłowe zdiagnozowanie przyczyny oraz leczenie pacjentów obejmujące nie tylko edukację pacjenta w kierunku zdrowego stylu życia, ale również psychoterapię oraz fizjoterapię. Fizjoterapia wykorzystująca w szczególności zabiegi fizykalne stawia sobie za cel działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozluźniające, uzupełniając usprawnianie pacjenta kinezyterapią. [Dziak A. 2005; Kwolek A. 2004]

4 CEL PRACY The aim of the study Celem pracy było sprawdzenie najczęściej stosowanych zabiegów fizykalnych u pacjentów z dolegliwościami bólowymi odcinka L-S kręgosłupa oraz ocena ich skuteczności w działaniu przeciwbólowym. The purpose of the study was to verify the most commonly used physical modalities in patients with low back pain and to assess their effectiveness in analgesic action.

5 MATERIAŁ I METODY Material and methods Badania przeprowadzone zostały na grupie 134 osób (102 kobiety i 32 mężczyzn) cierpiących na dolegliwości bólowe w obrębie odcinka L-S kręgosłupa. The study was carried out in a group of 134 people (102 women and 32 men) suffering from pain within lumbosacral spine.

6 MATERIAŁ I METODY Material and methods Tabela 1. Charakterystyka badanych pod względem wieku oraz płci. Ilość kobiet (K) Ilość mężczyzn (M) Wiek (lata) uczestniczących uczestniczących w badaniu w badaniu N % N % Do 49. r.ż , , r.ż , , r.ż , , r.ż , ,50 Razem

7 MATERIAŁ I METODY (material and methods) Tabela 2. Jednostki chorobowe rozpoznane w grupie badanej. Zmiany Płeć Wiek Zespół bólowy Dyskopatia zwyrodnieniowe Rwa Rwa odcinka L-S odcinka L-S odcinka L-S kulszowa udowa Tabela 1. Charakterystyka badanych pod względem wieku oraz płci. Do K Suma n Suma % 23,53 15,69 50,98 7,84 1,96 Do M Suma n Suma % 25,00 56,25 12,50 6,25 0,00

8 MATERIAŁ I METODY Material and methods Metodą badawczą stanowiła ankieta. The study method was a questionnaire. Miarą oceny dolegliwości bólowych była skala VAS, wypełniana przed i po zastosowaniu serii zabiegów fizykalnych. Pain complaints were measured using the VAS scale, completed before and after a course of physical modalities. (brak bólu 0-10 ból nie do wytrzymania)

9 WYNIKI (results) Tabela 3. Najczęściej zlecane badanym zabiegi fizykalne. Rodzaj Zespół Dyskopatia Zmiany Rwa Rwa zabiegu bólowy odcinka L-S zwyrodnieniowe Kulszowa udowa odcinka L-S odcinka L-S N=32 N=34 N=56 N=10 N=2 K M K M K M K M K M Laser Lampa Sollux Ultradźwięki Magnetoterapia Galwanizacja Jonoforeza Prądy TENS Krioterapia Masaż 72 klasyczny

10 WYNIKI (results) Tabela 4. Skuteczność przeciwbólowa zabiegów fizykalnych w subiektywnej ocenie ankietowanych. Rodzaj zabiegu Zespół bólowy odcinka Dyskopatia odcinka L-S Zmiany zwyrodnieniowe Rwa Kulszo Rwa udowa L-S odcinka L-S wa N=32 N=34 N=56 N=10 N=2 K M K M K M K M K M Laser Lampa Sollux Ultradźwięki Magnetoterapia Galwanizacja Jonoforeza Prądy TENS Krioterapia Masaż klasyczny

11 6,92 WYNIKI Results 3,41 Ryc.1.Wyniki badania poziomu dolegliwości bólowych mierzonych w grupie kobiet w skali VAS. 6,75 3,06 Ryc.2. Wyniki badania poziomu dolegliwości bólowych mierzonych w grupie mężczyzn.

12 WNIOSKI (conclusion) 1. Najczęściej przepisywanymi przez lekarzy różnej specjalności zabiegami fizykalnymi z powodu dolegliwości bólowych odcinka lędźwiowokrzyżowego będącego skutkiem postępującej u ankietowanych choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa jest laser oraz ultradźwięki. 2. W subiektywnej ocenie ankietowanych, najbardziej skutecznym w działaniu przeciwbólowym zabiegiem jest laser oraz masaż klasyczny. 3. Zarówno u kobiet jak i u mężczyzn dolegliwości bólowe po zastosowaniu serii zabiegów fizykalnych znacznie się zmniejszyły. 1. Physical therapy procedures prescribed most frequently by various medical specialists for pain in lumbosacral spine due to progressing degenerative spine disease are laser therapy and ultrasound therapy. 2. In a subjective assessment of the participants laser therapy and classical massage had the best analgesic effect. 3. After a series of physical therapy procedures pain was significantly reduced both in men and in women.

13 PIŚMIENNICTWO 1. Ćwierlej A., Ćwierlej A., Maciejczak A.: Efekty masażu leczniczego w terapii bólów kręgosłupa. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego., Rzeszów, 2007; 3: Fronczek - Wojciechowska M., Kopacz K., Pasternak K., Stańczak K., Kujawa J.: Wpływ aktywności ruchowej w okresie dzieciństwa i dojrzewania na przebieg choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa u pacjentów dorosłych. Kwartalnik Ortopedyczny, 2012;3: Garczyński W., Lubkowska A.: Postępowanie fizjoterapeutyczne u pacjentów ze zmianami zwyrodnieniowymi lędźwiowego odcinka kręgosłupa. Journal of Health Sciences, 2013;3: Kaczor S., Bac A., Brewczyńska P., Woźniakca R., Golec E.: Występowanie dolegliwości bólowych dolnego odcinka kręgosłupa i nawyków ruchowych u osób prowadzących siedzący tryb życia. Postępy Rehabilitacji, 2011;3: Kołodziej K., Kwolek A. Rusek W., Przysada G., Szpunar P.: Korelacja wskaźnika symetryczności obciążenia kończyn dolnych i nasilenia bólu u pacjentów z zespołem bólowym kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego rehabilitowanych szpitalnie. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2005;8: Dziak A.: Dysfunkcje bólowe dolnego odcinka kręgosłupa lędźwiowego. Medicina Sportiva, 2005; Kwolek A.: Komentarz prof. dr. hab. med. Andrzeja Kwolka do Zaleceń stosowania fizjoterapii u pacjentów z bólami krzyża wydanych przez Holendeskie Królewskie Towarzystwo Fizjoterapii. Rehabilitacja Medyczna, 2004;8:35-37.