Otwarte zasoby edukacyjne, korzyści, problemy, dobre praktyki. Ryszard Tadeusiewicz Jan Kusiak AGH

Transkrypt

1 Otwarte zasoby edukacyjne, korzyści, problemy, dobre praktyki Ryszard Tadeusiewicz Jan Kusiak AGH

2 Zagadnienie otwartości początkowo było związane z ruchem otwartego źródła w dystrybucji oprogramowania

3 Idea oprogramowania otwartego i zamkniętego

4 Systemy operacyjne (oraz inne elementy oprogramowania) są obecnie rozwijane na dwa konkurencyjne sposoby: 1. Jako oprogramowanie firmowe, wytwarzane przez profesjonalne firmy i sprzedawane (drogo!) użytkownikom nie mającym wpływu na jego kształt (proprietary domain) 2. Jako oprogramowanie tworzone przez samych użytkowników, wymieniane bezpłatnie i stale doskonalone przez inicjatywy oddolne (open source) 4

5 Pomiędzy zwolennikami jednego i drugiego podejścia toczy się od lat zażarta wojna Dokonamy teraz krótkiego przeglądu niektórych związanych z nią zagadnieo 5

6 Po stronie proprietary domain sytuacja jest prosta: Liderem jest Microsoft 6

7 Po stronie open source sytuacja jest bardziej złożona 7

8 Świadczą o tym liczne symbole i zawołania bojowe 8

9 Główni ideolodzy open source: 9

10 Richard Stallman 10

11 Eric Raymond 11

12 Na czym polega idea Open Source? 12

13 Ten produkt jest firmowy a jego receptura jest tajna! 13

14 Ten produkt jest dziełem amatorów, a jego receptura jest jawna. 14

15 15

16 Potem zaczęło funkcjonowad hasło otwartych zasobów wiedzy

17 Typowy schemat tworzenia i wykorzystywania otwartych zasobów wiedzy

18 Porównanie publikacji tradycyjnej i Open Access

19 Najbardziej znane zasoby dostępne na zasadzie Open Access to Wiki

20 Otwarte zasoby wiedzy na świecie Najczęściej odwiedzanym dostawcą zasobów wiedzy dostępnych na zasadzie Open Access jest MIT Największym na świecie uniwersytetem online jest Phoenix Univ. w USA (ok. 150 tys. studentów) Najlepsze w inżynierii programy online oferuje Georgia Tech.

21 Otwarcie zasobów wiedzy jest ideą, która budzi liczne kontrowersje. Są gorący zwolennicy i są przeciwnicy takiego rozwiązania. Co więcej jedni i drudzy mają liczne rzeczowe argumenty na poparcie swojego stanowiska.

22 Zobaczmy argumenty zwolenników (na podstawie Dallmeier-Tiessen S. i inni (łącznie 17 autorów): Highlights from the SOAP project survey. What Scientists Think about Open Access Publishing. January 20 th, 2011, )

23 Rozkład odpowiedzi naukowców na pytanie, czy uprawiana przez nich dyscyplina naukowa odniesie korzyści z wprowadzenia Open Access

24 Wyniki ankiety SOAP określającej korzyści ze stosowania Open Access

25 Powody, dla których ankietowani badacze nie korzystali z możliwości publikacji w systemie Open Access

26 Wysokośd opłat za publikację w systemie Open Access

27 Wielkośd opłat wnoszonych przy publikacji w systemie Open Access w różnych dyscyplinach naukowych

28 Spór pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami otwartego dostępu do wiedzy prześledźmy na przykładzie propagandowych rysunków publikowanych przez obie strony.

29 Przesłania ideologiczne zwolenników

30 Jeszcze trochę propagandy

31 W odróżnieniu od tych paskudnych handlarzy wiedzą i ograniczaczy rzecznicy Open Access przedstawiają siebie jako rycerzy dobrej sprawy

32 Zwolennicy idei Open Access przedstawiają ją jako sposób na uwolnienie wyników badao naukowych i jest w tym sporo racji

33 Rzeczywistośd nie jest tak prosta ani tak jednoznaczna

34 Teza prof. Cellarego (1):

35 Teza prof. Cellarego (2):

36 Teza prof. Cellarego (3):

37 Teza prof. Cellarego (4):

38 Teza prof. Cellarego (5):

39 Niniejszy referat nie ma byd jeszcze jednym głosem w tej toczonej polemice. W szczególności nie będziemy tu polemizowali z opiniami i argumentami przeciwników.

40 Argumenty przeciwników są nie pozbawione racji. Z niektórymi ich tezami należy się zgodzid, jeśli nie chce się utracid rzeczowego charakteru toczonej debaty.

41 Niemniej argumentom przeciwników warto przeciwstawid argumenty zwolenników, i garśd takich argumentów ma właśnie dostarczyd niniejsza praca.

42 Pierwszy argument ma charakter ekonomiczny.

43 Jest on związany z faktem, że obecnie na całym świecie większośd badao naukowych prowadzona jest w instytucjach utrzymywanych z finansów publicznych.

44 Zarówno aparat naukowy, przy pomocy którego dokonano odkrycia naukowego, jak i biurko przy którym uczony opisał odkrycie zakupiono za pieniądze podatników.

45 Z tego samego źródła płacona jest pensja naukowca i rachunek za prąd zużywany przez jego komputer.

46 Skoro tak, to płatnicy tych wszystkich rachunków mają prawo do wyników badao naukowych prowadzonych za ich pieniądze.

47 W dawnych czasach król utrzymujący nadwornego alchemika miał prawo do wyników jego odkryd

48 Odkrycia technologii wyrobu porcelany wzbogaciło saski dwór królewski.

49 Jeśli sponsorem badao naukowych jest całe społeczeostwo płacące podatki to jedynym sposobem jest udostępnienie wyników badao do dyspozycji całego tego społeczeostwa.

50 Najdoskonalszym sposobem realizacji tego postulatu powszechnego dostępu jest właśnie tworzenie i udostępnianie otwartych zasobów wiedzy.

51 Można to podsumowad stwierdzeniem: Oni (społeczeostwo) mają do tego prawo, bo za to zapłacili.

52 Wątek moralny, paralelny z wątkiem ekonomicznym jest następujący:

53 Na wyniki badao naukowych czyli na zasoby wiedzy patrzed trzeba jako na czynnik dynamizujący rozwój cywilizacji.

54 Zakładając, że rozwój cywilizacji jest dobrem, do którego dąży ludzkośd, trzeba stwierdzid, że otwarcie zasobów wiedzy jest bardzo istotnym czynnikiem, który osiąganie tego dobra ułatwia.

55 Dobro społeczeostwa wymaga, żeby każde odkrycie naukowe szeroko przekładało się na poziom życia jednostek i całych grup społecznych.

56 Odkrycie, do którego dostęp zostaje ograniczony na skutek jego reglamentowanej dystrybucji, spełnia tę funkcję napędu cywilizacyjnego rozwoju w znacznie mniejszym stopniu

57 Ograniczony dostęp do wiedzy należy postrzegad jako hamulec rozwoju cywilizacji!

58 Z tego powodu można sformułowad tezę, że otwarcie zasobów wiedzy jest czynnością moralnie pozytywną, podczas gdy działanie przeciwne można traktowad jako moralnie złe.

59 Za upowszechnianiem dostępu do wiedzy przemawia także wzgląd dotyczący wewnętrznej spójności nauki i pewności tez naukowych.

60 Wyniki badao naukowych dlatego tak skutecznie wzbogacają wiedzę ludzkości przyczyniając się do rozwoju cywilizacji, bo stale poddawane są krytycznej ocenie i dokładnej weryfikacji w łonie samej nauki.

61 Rozpowszechnianie wyników badao naukowych w modelu Open Access sprzyja zwiększeniu ich cywilizacyjnego oddziaływania (poprzez cytaty)

62 Opublikowany wynik pracy naukowej jest natychmiast sprawdzany w setkach laboratoriów

63 Fakt, że jeden badacz coś zaobserwował, odkrył, przemyślał czy opisał nie ma tak naprawdę żadnej wartości ani znaczenia, dopóki inni badacze tego nie zweryfikują i krytycznie nie ocenią.

64 To nakłada określone wymagania na obieg informacji w obrębie systemu, jaki stanowi światowa nauka.

65 Zagadnienie szczegółowe: Otwarte nauczanie

66 Serwis Open AGH powstał w styczniu 2010 r. jako pierwsze w Polsce uczelniane repozytorium Otwartych Zasobów Edukacyjnych.

67 W chwili otwarcia w Open AGH znajdowało się 70 kursów, których przestudiowanie zajęłoby od godzin nauki.

68 Aktualnie repozytorium liczy około 100 materiałów.

69 Strona nagłówkowa serwisu

70 Są to zarówno całe kursy, podręczniki, dwiczenia, skrypty uczelniane, jak i pojedyncze teksty, grafiki, symulacje, konspekty kursów, nagrania audio i wideo itp.

71 Przykładowa strona Open AGH

72 AGH jako jedyna do dzisiaj polska uczenia, została członkiem OpenCourseWare Consortium - międzynarodowego konsorcjum uczelni wyższych, które dzielą się materiałami dydaktycznymi w otwarty sposób.

73 Do konsorcjum należą takie prestiżowe uczelnie jak Massachusetts Institute of Technology czy Yale University.

74 Statystyka korzystania z Open AGH Codziennie, z materiałów Open AGH korzysta około 1000 osób

75 Przykładowy wykaz zasobów Open AGH

76 Zasoby Open AGH są udostępnione na zasadach licencji Creative Commons: - Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Na tych samych warunkach

77 Open AGH wykorzystuje platformę Moodle, która od wielu już lat jest Uczelnianą Platformą e-learningową.

78 Studenci chętnie wykorzystują Open AGH. A jak z wykładowcami?

79 Pod koniec 2010 r., po niespełna roku działania Open AGH, Centrum e-learningu przeprowadziło ankietę na temat Otwartych Zasobów Edukacyjnych w AGH. Do ankiety przystąpiło 460 osób. Osób, które o tych inicjatywach nie słyszały, lub słyszały, ale nie miały z nimi bezpośredniej styczności, jest 65-70%.

80 Jak widad idea otwartego kształcenia nawet w tak awangardowej uczelni jak AGH toruje sobie drogę z trudem!

81 Dziękuję za uwagę