Przedsi biorczo akademicka w praktyce
|
|
- Krystian Jasiński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1
2 Przedsibiorczo akademicka w praktyce Wydawnictwo SWSPiZ ód
3 Projekt wspófinansowany przez Uni Europejsk w ramach rodków Europejskiego Funduszu Spoecznego WND-POKL /09 Niniejsza publikacja jest wspófinansowana przez Uni Europejsk w ramach rodków Europejskiego Funduszu Spoecznego Projekt okadki: Monika Piasecka Korekta i skad: Magdalena Arszer Recenzent: Pawe Godek Copyright by Spoeczna Wysza Szkoa Przedsibiorczoci i Zarzdzania w odzi ISBN Publikacja bezpatna ód
4 SPIS TRECI Wstp - Pawe Czy Przedsibiorczo akademicka w Polsce i za granic - Paulina Cichomska Szpakowska, Pawe Czy 1. Wprowadzenie 2 2. Przykady sukcesów zagranicznych firm akademickich Przykady sukcesów polskich firm akademickich Potrzeby w zakresie wspierania rozwoju przedsibiorczoci akademickiej w Polsce 22 Bibliografia 22 Wykorzystanie funduszy unijnych na wdroenie innowacyjnych rozwiza w firmach typu spin-off - Edyta Guderska 1. Zaoenia gównych dokumentów strategicznych Wsparcie finansowe w ramach konkretnych dziaa Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Inne formy wsparcia uruchomione w ramach polskich programów operacyjnych Wsparcie finansowe oferowane w ramach programów Komisji Europejskiej Przewidywane róda finansowania w ramach nowej perspektywy finansowej Bariery i problemy w wykorzystaniu wsparcia finansowego Podsumowanie 222 Bibliografia 222 Finansowanie projektów spin off ze róde prywatnych - Adrian Fester 1. Finansowanie projektów spin-off, czyli gdzie szuka kapitau na rozwój innowacyjnej technologii? Finansowanie fazy bada i rozwoju Finansowanie fazy wdroenia produkcji Fundusz, inwestor prywatny a moe finansowanie ze rodków Unii Europejskiej? 222 Bibliografia 222 Biznes plan mapa przedsiwzicia biznesowego - Kazimierz Kubiak 1. Wprowadzenie Czym jest Biznes Plan? Zasady konstruowania biznesplanu Piszemy biznes plan 111 3
5 5. Uwaga na bdy! 222 Bibliografia 222 Badania w Internecie efektywna i skuteczna alternatywa dla tradycyjnych metod bada rynkowych - Damian Dec 1. Wprowadzenie Specyfika bada internetowych Badana populacja w badaniach internetowych Funkcjonalnoci ankiety internetowej zwikszajce jako gromadzonych danych Metody dotarcia do respondentów Studium przypadku badanie rynku ksiki wród mioników czytelnictwa. 222 Bibliografia 222 Efekty realizacji projektu Przedsibiorczo akademicka drog do sukcesu województwa ódzkiego w wietle wyników bada uczestników projektu - Monika Fabiska 1. Wprowadzenie Rezultaty przeprowadzonych w ramach projektu moduów szkoleniowych podstawowego oraz specjalistycznego I i II stopnia Efekty realizacji pakietu doradczego Podsumowanie 222 Bibliografia 222 4
6 Wstp Pawe Czy Wspóczenie, innowacyjno jest postrzegana jako kluczowy czynnik rozwoju gospodarczego. W konsekwencji, podstawowego znaczenia nabieraj te dziaania, które prowadz zarówno do wprowadzania rozwiza innowacyjnych w ju istniejcych przedsibiorstwach, jak te tworzenia podmiotów, których istot dziaalnoci jest innowacyjne rozwizanie. Uosobieniem tego rodzaju przedsibiorstw s przedsibiorstwa akademickie (spin off), tworzone przez osoby, które proces prowadzenia dziaalnoci gospodarczej opieraj na inspiracji lub wynikach prac badawczych, których ródem jest rodowisko akademickie i które niejednokrotnie wspópracuj z nim w trakcie prowadzenia firmy. Rozwizanie tego rodzaju, stanowi zarazem najlepszy przykad czenia interesów rodowiska naukowego i biznesu i stanowi kluczowy przejaw szerszego zjawiska, jakim jest przedsibiorczo akademicka, obejmujca - poza prowadzeniem przedsibiorstw, take inne formy dziaa czy postawy rodowiska akademickiego lub uczelni, jako organizacji (np. wspópraca z przemysem). Jest to szczególnie wane dzi, kiedy problem zapewnienia metod trwaej i skutecznej wspópracy pomidzy naukowcami a przedsibiorstwami pozostaje wci nie rozwizany. Niniejsza publikacja wpisuje si w nurt dziaa, których celem jest wspieranie powstawania tego rodzaju firm, ukazujc formy prowadzenia dziaa, dziki którym budowa formie firmy akademickiej ma rzeczywiste szanse realizacji. 5
7 Przedsibiorczo akademicka w Polsce i za granic. Paulina Cichomska Szpakowska, Pawe Czy 1. Wprowadzenie Wskazany na wstpie do niniejszego opracowania problem wspópracy pomidzy rodowiskiem naukowców a przedsibiorców, jest szczególnie wyrany w Polsce, co potwierdzaj m.in. opracowania przygotowywane przez OECD 1. Podobna sytuacja, ma miejsce w odniesieniu do przedsibiorstw akademickich. Jak wynika z bada prowadzonych w naszym kraju, zjawisko prowadzenia firm spin - off jest wci sabo rozwinite, cho zauway mona symptomy coraz wikszego zainteresowania t dziaalnoci, zarówno ze strony kadry naukowej, jak i studentów 2. Przedsiwzicia o tym charakterze posiadaj wic potencja do rozwoju, a co za tym idzie maj szanse sta si istotnym ródem znoszenia barier na styku nauka gospodarka. Cho w Europie przedsiwzicia o charakterze przedsibiorstw akademickich podejmowane s ju od duszego czasu, to krajem, w którym proces komercjalizacji wiedzy i transferu technologii jest najbardziej zaawansowany s Stany Zjednoczone. Taki stan rzeczy wynika ze spójnej i perspektywicznej polityki pastwa, które stworzyo klimat proinwestycyjny i prorozwojowy za porednictwem odpowiednich regulacji prawnych i instytucjonalnych motywujcych do rozwoju przedsibiorczoci akademickiej, a jednoczenie nieograniczajcych swobody dziaalnoci gospodarczej i innowacyjnych idei. Jednym z najistotniejszych rozwiza staa si ustawa Bayh-Dole uchwalona w 1980 roku. Akt ten umoliwia uczelniom wykorzystanie wynalazków opracowanych w ramach projektów badawczych finansowanych przez pastwo. Ponadto, staa si bodcem do rozwoju wynalazków umoliwiajc uczelniom jednolite warunki patentowe. Jednoczenie, pooono nacisk na programy transferu technologii oraz na badania uytkowe, co przeoyo si na kreowanie postaw przedsibiorczych 3. 1 Przegldy Terytorialne OECD. Polska, OECD, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 2008, s Na ten temat: Banerski G., Gryzik A., Matusiak K. B., Maewska M., Stawasz E., Przedsibiorczo akademicka (rozwój firm spin-off, spin-out) zapotrzebowanie na szkolenia suce jej rozwojowi. Raport z badania, PARP, Warszawa, 2009, a take: Tamowicz P., Przedsibiorczo akademicka spóki spin-off w Polsce, PARP, Warszawa Guliski J., Zasiady K (red.), Innowacyjna przedsibiorczo akademicka wiatowe dowiadczenia, PARP, Warszawa,
8 Znaczna liczba przedsibiorstw, które rozpoczynay swoj dziaalno jako spóki typu spin-off w brany zaawansowanych technologii informatycznych czy biotechnologii i przeksztacio si w korporacje o wiatowym zasigu, funkcjonowao m.in. na obszarze Doliny Krzemowej. W kolejnych punktach przedstawionych zostanie kilka zagranicznych oraz polskich przykadów firm akademickich, których rozwój pozwoli im na zdobycie istotnej pozycji zarówno w brany, jak i na rynku. 2. Przykady sukcesów zagranicznych firm akademickich Jednym z najbardziej wyrazistych przykadów jest firma Google Inc., zaoona w 1998 roku przez Larry ego Page a i Siergieja Brina - dwóch doktorantów z Uniwersytetu Stanforda 4. Swój pomys rozwinli w oparciu o opracowanie algorytmu wyszukiwania treci na stronach internetowych, tworzc tym samym swój sztandarowy produkt wyszukiwark internetow. Pierwotnie, wykorzystywaa ona serwery uniwersyteckie, do momentu rejestracji domeny google.com. Nastpnie, dziki wsparciu prywatnych inwestorów m.in. w formie anioa biznesu. W 2004 roku firma wesza na gied, co przyczynio si do jej dynamicznego rozwoju. Wraz z upywem czasu, przeja inne firmy z brany informatyczno-komunikacyjnej oraz rozwina szereg produktów i usug takich jak np. AdWords, serwisy Google Maps i Google Earth czy te przegldark internetow Google Chrome. W przypadku firmy Hewlett-Packard 5 historia prezentuje si podobnie. Zostaa zaoona w roku 1939 przez dwóch przyjació, równie absolwentów Uniwersytetu Stanforda. Pocztkowo, dziaalno miaa miejsce w wynajtym garau. Firma dziaaa w obszarze elektryki, elektromechaniki i pocztków elektroniki. W cigu pierwszych 12 lat, zwikszya potencja w zakresie zasobów ludzkich z 2 do 258 osób, a take finansowy z wartoci dolarów do ponad 2,5 mln dolarów w 1951 roku. Jednoczenie, przedsibiorstwo inwestowao w rozwój nowoczesnych technologii tworzc nowe produkty i innowacyjne rozwizania m.in. otwierajc laboratoria badawcze i produkujc komputery (lata 60 XX wieku). Najbardziej dynamiczny rozwój firmy przypada na lata 90-te oraz pierwsz dekad XXI wieku, gdzie w 2011 osigna potencja w postaci ponad 324 tys. pracowników na caym wiecie oraz warto 126 miliardów dolarów. 3. Przykady sukcesów polskich firm akademickich W Polsce, firmy typu spin-off podobnie, jak za granic, rozwijaj si w gaziach przemysu uznanych za perspektywiczne i rozwojowe, kluczowe dla budowy gospodarki opartej na wiedzy. W tym miejscu 4 Opracowano w oparciu o: John Battelle, The Birth of Googlem Wired, August 2005, (dostp ) oraz stron internetow firmy Google (dostp ). 5 Opracowano w oparciu o: stron internetow firmy Hewlett-Packard (dostp ). 7
9 naley przede wszystkim wymieni sektory takie jak biotechnologia, chemia, informatyka, mikrobiologia czy elektronika. Zgodnie z badaniami dotyczcymi przedsibiorczoci akademickiej oraz raportami Komisji Europejskiej 6, o sukcesie firm decyduj przede wszystkim czynniki takie jak zabezpieczenie finansowe i rozbudowane, przyjazne otoczenie biznesu. Ponadto, istotne s umiejtnoci mikkie w tym m.in. kreatywno i umiejtno pozyskania partnerów bd patronów, którzy mog wesprze dziaalno przedsibiorstwa zarówno w zakresie potencjau merytorycznego jak i finansowego. Istotne znaczenie maj oczywicie umiejtnoci i wiedza gównych pomysodawców danego przedsiwzicia. Warto wymieni kilka przykadów polskich firm, które rozpoczynay swoj dziaalno w oparciu o potencja akademicki i proces komercjalizacji wiedzy. Naley do nich m.in. Pharmena Sp. z o.o. z odzi, Cynel Unipress Sp. z o.o. z Warszawy czy te IMMUNOLAB Sp. z o.o. z Gdyni. Pharmena 7 jest spók powsta z inicjatywy trzech ódzkich naukowców w 2002 roku. Firma powstaa na bazie zespou naukowego który pracowa na Politechnice ódzkiej nad zastosowaniem wyników bada w profilaktyce i leczeniu chorób skórnych. Badania przeprowadzone we wspópracy z naukowcami z Uniwersytetu Medycznego dowiody skutecznoci badanej substancji chemicznej majcej dziaanie przeciwzapalne. Skuteczno w leczeniu dolegliwoci o charakterze dermatologicznym wyniosa od 70% do 100%. Po zakoczeniu bada, podjto prób ich skomercjalizowania, która zakoczya si sukcesem. Zakupiona zostaa od Politechniki ódzkiej stosowna licencja na zastosowanie waciwoci chemicznych wynalazku w medycynie. Innowacj wykorzystano jednak ostatecznie w brany kosmetycznej. W zwizku z brakiem wystarczajcych funduszy niezbdnych do prowadzenia dalszych bada i uruchomienia produkcji pozyskano inwestora w postaci Polskiej Grupy Farmaceutycznej, która posiada w spóce 47% udziaów. Warto zauway, i wikszo obszarów dziaalnoci firmy zostaa poddana outsourcingowi, podczas gdy w samej spóce pozostaa strategia i koordynacja caego procesu. W 2003 roku firma rozpocza proces sprzeday. Wprowadzono produkty takie jak szampon do wosów zapobiegajcy ich wypadaniu, nastpnie take ele na oparzenia oraz do pielgnacji skóry. Przedsibiorstwo zaistniao równie na rynkach zagranicznych m.in. na Litwie, otwie i Ukrainie. Stworzyo równie spók na rynku amerykaskim. Podobnie sytuacja przedstawia si w odniesieniu do powstania i dziaalnoci Zakadu Badawczo- Wdroeniowego Orodka Salmonelli IMMUNOLAB Sp z o.o. 8 Firma ta dziaa w sektorze 6 PODAC ZRÓDA DO PIERWSZEGO O DRUGIEGO PRZEYPADKU. CHYBA CHODZI o Banerski G., Gryzik A., Matusiak K. B., Maewska M., Stawasz E., Przedsibiorczo akademicka (rozwój firm spin-off, spin-out) zapotrzebowanie na szkolenia suce jej rozwojowi. Raport z badania, PARP, Warszawa, 2009, a take: Tamowicz P., Przedsibiorczo akademicka spóki spin-off w Polsce, PARP, Warszawa Opracowano w oparciu o: Tamowicz P., Przedsibiorczo akademicka w Polsce. Spóki spin-off w Polsce., Warszawa 2006 oraz stron internetow firmy Pharmena (dostp ). 8 Opracowano w oparciu o: Tamowicz P., Jak skomercjalizowa pomys? Poradnik dla twórców., Gdask 2009,s.8 8
10 biotechnologii i powstaa w 1999 roku w oparciu o badania nad szczepionk zwalczajc bakteri Salmonelli wród drobiu, prowadzone w gdyskim Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Poniewa instytucja macierzysta nie bya zainteresowana wdroeniem opracowanej szczepionki, zostaa ona objta ochron patentow przez samych wynalazców (prof. Renata Gonicka). Nastpnie zaoono wspomnian spók, która udostpnia licencj jednemu z czoowych producentów preparatów weterynaryjnych w Polsce. Opracowana szczepionka funkcjonuje na rynku pod nazw Immunovac i charakteryzuje si zarówno wysok skutecznoci dziaania jak i atwoci aplikacji. Od 2003 roku przedsibiorstwo funkcjonuje na terenie Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego, co pozwolio na atwiejszy dostp do sprztu laboratoryjnego oraz stworzenie wasnego potencjau badawczego. Spóka rozwina produkcj i wspópracuje z firmami produkujcymi ywno, zakadami higieny weterynaryjnej czy stacjami sanitarno-epidemiologicznymi. Innym przykadem przedsibiorstwa, które powstao w oparciu o potencja akademicki jest Cynel Unipress Sp z o.o. 9 Biorc pod uwag polskie uwarunkowania spoeczno-ekonomiczne, w chwili powstania w 1984 roku firma stanowia przedsiwzicie nowatorskie i nietypowe. Spóka powstaa w oparciu o technologi wysokocinieniowego formowania spoiw lutowniczych powsta w Polskiej Akademii Nauk. Wskazana technologia stanowia wówczas rozwizanie innowacyjne, przy jednoczenie niskich kosztach ekonomicznych jej zastosowania. W latach 90-tych firma wykupia od PAN zarówno urzdzenia jak i prawa do technologii, jednoczenie zmieniajc siedzib. Ju w 1992 roku produkcja firmy osigna 120 ton. W zwizku z dynamicznymi zmianami w gospodarce polskiej oraz w samym sektorze elektronicznym, spóka rozpocza proces restrukturyzacji i otwarcia na partnerów reprezentujcych wielorakie brane. Pozyskano istotnych klientów takich jak LG czy Philips, dziki którym moliwy by dalszy rozwój przedsibiorstwa i otwarcie na inne kraje europejskie. Spóka angauje si równie w prace nad modernizacj stosowanych technologii m.in. poprzez udzia w projektach badawczo-wdroeniowych. Warto zauway, i firma zatrudnia cznie 37 osób, a struktura wasnoci nadal opiera si zarówno na kapitale pochodzcym ze rodków publicznych i prywatnych. Przytoczone powyej przykady dziaalnoci polskich firm spin-off pokazuj, i tego typu dziaalno moe by efektywna, a proces komercjalizacji wiedzy moe przynosi wymierne zyski zarówno przedsibiorcom jak i przedstawicielom wiata nauki. Naley jednak zauway, i pomimo braku rzetelnych danych ilociowych dotyczcych zakadania firm typu spin-off w Polsce, mona zauway relatywnie niewielkie zainteresowanie ze strony naukowców procesami ekonomicznymi w kontekcie makro czy mikroekonomicznym. Ponadto, widoczna jest niech do zmian i pokutujce wci przekonanie, i nauka jest jedynie wartoci sam w sobie i nie ma potrzeby, aby wchodzia w gbsze 9 Opracowano w oparciu o stron internetow firmy Cynel Unipress Sp z o.o: (dostp ) 9
11 interakcje ze wiatem biznesu, poniewa moe to spowodowa uszczerbek dla samej idei naukowoci bd te prowadzonych bada. Warto zatem zwróci uwag na czynniki kulturowe czy te zwizane z mentalnoci spoeczestwa. Ponadto, przyczyn niskiego poziomu postawy przedsibiorczej wród przedstawicieli nauki naley take upatrywa w szeregu barier ekonomicznych czy formalnych, jakie spotykaj osoby dce do wykorzystania wynalazków bd rozwiza innowacyjnych w praktyce rynkowej 10. Zgodnie z danymi Komisji Europejskiej 11 oraz informacjami ukazywanymi w opracowaniach krajowych 12 wyróni mona szereg barier i problemów, z którymi stykaj si osoby rozpoczynajce dziaalno typu spin-off. Przede wszystkim s to czynniki o charakterze spoecznym czy kulturowym, a take ekonomicznym. Widoczne s determinanty negatywnie wpywajce na zakadanie i prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w rodowisku naukowym przede wszystkim ze wzgldu na relatywnie nisk kultur przedsibiorczoci oraz brak stosownego przeszkolenia w tym obszarze, a take przekonanie o niekorzystnej sytuacji gospodarczej kraju i braku warunków do zakadania przedsibiorstw. Naukowcy posiadaj niewielk wiedz na temat metod i narzdzi komercjalizacji wyników prac badawczych, a take nie s zaznajomieni z ide przedsibiorczoci akademickiej. Przedstawiciele nauki nie s równie przygotowani do prowadzenia dziaalnoci gospodarczej od strony formalno-prawnej oraz nie przejawiaj inicjatywy charakteryzujc si niskim poziomem motywacji oraz niechci do podejmowania ryzyka. Co wicej, zauwaalny jest w rodowisku naukowym brak akceptacji bd niech dla dziaa podejmowanych w celach zarobkowych i zwizanych z wykorzystaniem wiedzy czy wyników bada. Stosunkowo rzadko widoczna postawa przedsibiorcza wród naukowców spotyka si z ostracyzmem rodowiska, które w wikszoci traktuje nauk w kategoriach autotelicznych, nie za komercyjnych czy ekonomicznych. Ponadto, naukowcy czsto nie wykazuj zainteresowania kwestiami finansowymi, majc jednoczenie poczucie zadowolenia i bezpieczestwa w ramach wykonywanej pracy. W odniesieniu do czynników ekonomicznych naley zwróci uwag na niski poziom aktywnoci wspópracy sektora nauki ze wiatem biznesu. Istnieje równie niedobór bezporednich form wspópracy bd wzajemnego uczenia si np. w postaci szkole, warsztatów, stay czy wizyt studyjnych zarówno po stronie przedsibiorców jak i naukowców. Przedstawiciele nauki s równie przekonani o niedoborze na rynku potencjalnych odbiorców, którzy byli by zainteresowani wdroeniem wypracowanych rozwiza do praktyki danej 10 ródo: Banerski G., Gryzik A., Przedsibiorczo akademicka s oraz Matusiak K.B., Zasiady K., Koprowska-Skalska E. Pocztki akademickich inkubatorów przedsibiorczoci w: Matusiak K. B. (red.), Orodki Innowacji w Polsce - Instytucje Rzdowe i Ogólnokrajowe Centra Transferu Technologii, Inkubatory Technologiczne, Akademickie Inkubatory Przedsibiorczoci, Parki Technologiczne, Polska Agencja Rozwoju Przedsibiorczoci, Stowarzyszenie Organizatorów Orodków Innowacji i Przedsibiorczoci w Polsce, Pozna/Warszawa 2005, s Cooperation between research system and industry to promote innovative firms, Innovation Paper, European Commission, No ródo: Projekt Promocja idei spin-off szansa dla studentów i doktorantów, strona internetowa (dostp
12 firmy lub wykorzysta oferowany produkt bd usug do zwikszenia swojej konkurencyjnoci na rynku. Jeeli prezentuj postaw prorozwojow i prorynkow, nie maj pomysu na zaoenie wasnego przedsibiorstwa, lecz ewentualnie komercjalizacj jednego konkretnego produktu. Natomiast jeli takie dziaanie zakoczy si sukcesem i powstaniem spóki, widoczny jest brak umiejtnoci bd odpowiednio wykwalifikowanej kadry zarzdzajcej. Warto równie zaznaczy rol czynników ekonomicznych w powstawaniu firm spin-off w znaczeniu wszym, odnoszcych si do zagadnie sensu stricte finansowych. Uwag skupia przede wszystkim niewystarczajcy dostp do rodków finansowych na zaoenie wasnej dziaalnoci i wdroenie wyników bada, stosunkowo wysokie ryzyko komercyjne oraz kredytowe, a take brak adekwatnych mechanizmów zmniejszajcych poziom ryzyka zwizany z powstawaniem przedsibiorstwa akademickich. Warto take wyodrbni bariery o charakterze formalnym. Istniej liczne luki legislacyjne w zakresie procesów transferu technologii. Brak jest spójnych uregulowa w zakresie praw wasnoci intelektualnej. Widoczny jest nadal wysoki stopie biurokracji zwizanej z prowadzeniem firmy czy wdraaniem innowacyjnych rozwiza takich jak wzory uytkowe, patenty czy znaki towarowe. 4. Potrzeby w zakresie wspierania rozwoju przedsibiorczoci akademickiej w Polsce Podsumowujc powysze rozwaania mona stwierdzi, i problem powstawania i funkcjonowania firm typu spin-off widoczny w Polsce skupia jak w soczewce bariery, z jakimi spotykaj si naukowcy i przedsibiorcy w Europie. Naley przy tym stwierdzi, i w krajach tzw. starej Unii Europejskiej polityka proinnowacyjna nastawiona na komercjalizacj wiedzy i promocj przedsibiorczoci akademickiej jest znacznie bardziej spopularyzowana i uwiadomiona wród rónych grup interesariuszy. Istniej bowiem skuteczne mechanizmy wspópracy, wdraania nowatorskich rozwiza i wsparcia czy to ze strony poszczególnych pastw czonkowskich czy te sektora biznesu. Naley jednak podkreli, i zdefiniowane powyej bariery w rozwoju przedsibiorczoci akademickiej wystpuj na terenie caej Wspólnoty, jednake co oczywiste, z rón czstotliwoci i nasileniem, co zwizane jest z poziomem rozwoju gospodarczego i dobrobytu poszczególnych spoeczestw europejskich. Naley jednak podkreli i w przypadku Polski, konieczna jest intensyfikacja dziaa prowadzcych do promocji i wsparcia procesów komercjalizacji wiedzy oraz transferu technologii, zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym czy lokalnym. W tym celu konieczne jest efektywne wykorzystanie zewntrznych róde finansowych i dobrych praktyk funkcjonujcych w krajach rozwinitych poprzez wprowadzanie kompleksowych programów na rzecz rozwoju wspópracy midzysektorowej (nauki, biznesu i administracji) oraz wprowadzenie ich do gównego nurtu polityki na kadym szczeblu. Naprzeciw takim dziaaniom wychodz w Polsce m.in. programy wspierania finansowego przy wykorzystaniu Priorytetu VIII Programu Operacyjnego Kapita Ludzki - dziaa podejmowanych w regionach w zakresie tworzenia przedsibiorstw akademickich. 11
13 Stwierdzenie tego faktu, lego u podstaw zainicjowania i realizacji projektu Przedsibiorczo akademicka drog do sukcesu województwa ódzkiego, dla którego ródem finansowania stao si wspomniane powyej wsparcie. Autorzy projektu, bdc wiadomymi faktu wystpowania wskazanych wczeniej barier o charakterze kompetencyjnym, postanowili zrealizowa inicjatyw, której celem bdzie ich niwelacja. W kolejnych podrozdziaach publikacji, przedstawione zostay informacje stanowice rozwinicie zagadnie, poruszonych w ramach zaj przewidzianych w ramach projektu których celem byo podniesienie kompetencji uczestników projektu, pochodzcych ze rodowiska studentów, doktorantów jak i pracowników naukowych. Ostatni rozdzia powicony zosta prezentacji wyników bada przeprowadzonych wród uczestników projektu, celem stwierdzenia poziomu relalizacji przedstawionego powyej zamierzenia. Bibliografia: 1. Banerski G., Gryzik A., Matusiak K. B., Maewska M., Stawasz E., Przedsibiorczo akademicka (rozwój firm spin-off, spin-out) zapotrzebowanie na szkolenia suce jej rozwojowi. Raport z badania, PARP, Warszawa, Cooperation between research system and industry to promote innovative firms, Innovation Paper, European Commission, No Guliski J., Zasiady K (red.), Innowacyjna przedsibiorczo akademicka wiatowe dowiadczenia, PARP, Warszawa, Matusiak K., Guliski J., System transferu technologii i komercjalizacji wiedzy w Polsce Siy motoryczne i bariery,, PARP, Warszawa, Przegldy Terytorialne OECD. Polska, OECD, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Tamowicz P., Przedsibiorczo akademicka spóki spin-off w Polsce, PARP, Warszawa Strony internetowe: Strona internetowa firmy Google Strona internetowa firmy Hewlett-Packard Strona internetowa firmy Strona internetowa firmy Strona internetowa firmy 12
14 Wykorzystanie funduszy unijnych na wdroenie innowacyjnych rozwiza w firmach typu spin-off. Edyta Guderska 1. Zaoenia gównych dokumentów strategicznych Dokumentem strategicznym, który okrela priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdraania funduszy unijnych w Polsce, w tym Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Spoecznego (EFS) oraz Funduszu Spójnoci (FS) w ramach budetu Wspólnoty na lata , jest tzw. Narodowa Strategia Spójnoci 13. Jej kluczowym celem jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjnoci gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsibiorczoci, zapewniajcej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójnoci spoecznej, gospodarczej i przestrzennej Polski. 14 Realizacja celu kluczowego, odbywa si za pomoc szeciu celów horyzontalnych, z których dla niniejszego opracowania szczególnie istotny jest cel 4: Podniesienie konkurencyjnoci i innowacyjnoci przedsibiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartoci dodanej oraz rozwój sektora usug. Realizacja celów horyzontalnych odbywa si midzy innymi za pomoc programów operacyjnych, w tym programów regionalnych, które s finansowane z wyej wymienionych trzech Funduszy EFRR, EFS i FS. 2. Wsparcie finansowe w ramach konkretnych dziaa Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Jeli chodzi o finansowanie rozwiza innowacyjnych w firmach typu spin-off wymieni tu trzeba przede wszystkim Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG), a take Regionalne Programy Operacyjne (RPO), Program Operacyjny Kapita Ludzki (PO KL) i Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW). 15 Przed rozpoczciem omówienia poszczególnych programów operacyjnych warto wprowadzi pewien podzia moliwych do wprowadzenia rozwiza innowacyjnych. Mog to by w szczególnoci: wprowadzenie nowego produktu lub usugi, zakup nowoczesnej technologii, rozwój dziaalnoci badawczo-rozwojowej, podniesienie konkurencyjnoci poprzez wzrost kwalifikacji kadry. Najwaniejszym programem wspierajcym wprowadzanie innowacyjnych rozwiza w przedsibiorstwach, w tym typu spin-off jest PO IG. Program ten ma na celu rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsibiorstwa. Jest to program skierowany przede wszystkim 13 Zob. MRR, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia wspierajce wzrost gospodarczy i zatrudnienie. Narodowa Strategia Spójnoci, Warszawa Ibidem, str MRR, Konfederacja Pracodawców Polskich, Innowacyjne fundusze europejskie na innowacyjne inwestycje, Warszawa 2010, str
15 do przedsibiorców, którzy zamierzaj realizowa innowacyjne projekty, zwizane z badaniami i rozwojem, nowoczesnymi technologiami, inwestycjami o duym znaczeniu dla gospodarki lub wdraaniem i stosowaniem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. W ramach tego programu finansowane s dziaania z zakresu innowacyjnoci produktowej, procesowej, marketingowej i organizacyjnej, które w sposób bezporedni lub poredni przyczyniaj si do powstawania i rozwoju innowacyjnych przedsibiorstw. 16 W PO IG najwiksze znaczenie dla moliwoci uzyskania dofinansowania dla firm typu spin-off maj Priorytet III Kapita dla innowacji Dziaanie 3.1 Inicjowanie dziaalnoci innowacyjnej oraz Priorytet IV Inwestycje w Innowacyjne Przedsiwzicia Dziaanie 4.4 Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym. 17 Wsparcie w ramach Priorytetu III Kapita dla innowacji jest skierowane do mikro, maych i rednich przedsibiorstw, które s na etapie inicjowania dziaalnoci innowacyjnej bd znajduj si w fazie wzrostu. Adresowane jest ono do przedsibiorców, których przedsiwzicia charakteryzuj si wysokim poziomem innowacyjnoci, stosunkowo nisk wartoci, duym potencjaem rynkowym oraz wysokim ryzykiem do tej definicji doskonale pasuj spóki spin-off. W ramach Priorytetu zaplanowano wsparcie tworzenia funduszy kapitaowych oraz sieci inwestorów (np. anioów biznesu). Alokacja finansowa na Priorytet III to 340 mln euro, w tym 289 mln euro to wkad ze rodków unijnych, pozostaa cz to wkad z publicznych rodków krajowych. 18 Pierwsze z inicjatyw o tym charakterze ju otrzymay dofinansowanie i dziaa na terenie naszego kraju. W ramach tego Priorytetu funkcjonuje Dziaanie 3.1 Inicjowanie dziaalnoci innowacyjnej. Jego celem jest zwikszenie liczby przedsibiorstw dziaajcych w oparciu o innowacyjne rozwizania. Dziaanie obejmuje wsparcie dla potencjalnych oraz nowopowstaych przedsibiorców obejmujce tworzenie przedsibiorstw (w tym spin-off) na bazie innowacyjnych pomysów poprzez doradztwo obejmujce tworzenie nowego przedsibiorstwa, udostpnienie infrastruktury i usug niezbdnych dla nowoutworzonych firm oraz zasilenie finansowe nowopowstaego przedsibiorcy. Oferowane w ramach tego Dziaania wsparcie obejmuje dwa etapy dotacj na inkubacj oraz zasilenie kapitaowe nowoutworzonego przedsibiorcy, z tym e etap drugi zasilenie kapitaowe nastpuje tylko, gdy wyniki dziaa podjtych w zakresie preinkubacji wska na ekonomiczn zasadno prowadzenia przez nowopowstae przedsibiorstwo dziaalnoci gospodarczej opartej na innowacyjnym rozwizaniu i zaistnieje prawdopodobiestwo osignicia zysku przez nowopowstae przedsibiorstwo oraz moe ono obj wycznie podmioty, które przeszy pomylnie etap inkubacji. Zasilenie kapitaowe ograniczone jest maksymaln wysokoci 50 procent udziaów i moe wynosi nie wicej ni 200 tys. euro wg kursu z dnia udzielenia pomocy. W ramach cross-finansingu moliwe jest równie zorganizowanie w projektach z tego dziaaniu niezbdnych szkole specjalistycznych, organizowanych wycznie jako pomoc w realizacji celu bezporedniego dziaania (do wysokoci 10% 16 MRR, Szczegóowy opis priorytetów Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata , Warszawa 2009, str Wrzecioniarz P.A., Siemie T., Rutka C., Twoja Wiedza Twoja firma, Wrocaw 2009, str MRR, Dotacje na Innowacje Innowacyjna Gospodarka, , Warszawa, str
16 wydatków kwalifikowanych projektu). Beneficjentami w tym dziaaniu mog zosta wycznie instytucje wspierajce powstawanie innowacyjnych przedsibiorstw, jak inkubatory przedsibiorczoci, inkubatory przedsibiorczoci akademickiej (szczególnie istotne w przypadku firm typu spin-off), akceleratory technologii, parki naukowo-technologiczne etc. Natomiast grup docelow dziaania s potencjalni i nowopowstali MSP, chccy zyska wsparcie przy tworzeniu i rozwijaniu nowopowstaego innowacyjnego przedsibiorstwa. Na samo Dziaanie 3.1 zostaa przyznana alokacja w wys. 110 mln euro, w tym 93,5 mln euro to wkad ze rodków unijnych, pozostaa cz to wkad ze rodków publicznych krajowych. 19 Przykadem podmiotów prowadzcych tego rodzaju dziaalno ze rodków s m.in. Bechatowsko Kleszczowski Park Przemysowo Technologiczny w Bechatowie, czy Bonus Card Sp. z o.o. z Warszawy 20. Drugim wanym ze wzgldu na moliwoci finansowania rozwiza innowacyjnych w firmach typu spin-off w PO IG jest Priorytet IV Inwestycje w Innowacyjne Przedsiwzicia. Wsparcie w tym Priorytecie jest oferowane w zakresie wdraania wyników prac B+R, w postaci nowych, wasnych lub nabytych technologii oraz inwestycji o duym znaczeniu dla gospodarki, z tym e w przypadku firm typu spin-off kluczowe znaczenie ma moliwo dofinansowania wdroenia wasnych nowych technologii. Uzupenieniem wsparcia przedsibiorstw inwestujcych w dziaalno B+R jest dofinansowanie doradztwa i szkole niezbdnych z punktu widzenia realizacji projektu, jak i inwestycji niezbdnych do prowadzenia dziaalnoci B+R. Priorytet ten, szczególnie w przypadku firmy typu spin-off jest jakby nastpnym etapem po Priorytecie III, w którym wspierano powstajce przedsibiorstwo. Tutaj wspierane jest ju przedsibiorstwo w kolejnym etapie rozwoju. Ponadto w ramach tego Priorytetu wspierane s, ze wzgldu na komplementarno z Regionalnymi Programami Operacyjnymi, projekty opiewajce na stosunkowo wysok warto (powyej 8 mln wydatków kwalifikowalnych), bd wprowadzajce innowacje na skal krajow, europejsk lub wiatow. 21 Alokacja finansowa na Priorytet IV to prawie 3,43 mld euro, w tym ponad 2,91 mld euro to wkad ze rodków unijnych, pozostaa cz to wkad z publicznych rodków krajowych. 22 Z kolei w ramach tego Priorytetu istotne ze wzgldu na moliwo wsparcia firm typu spin-off jest Dziaanie 4.4 Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym. Celem tego dziaania jest wsparcie przedsibiorstw produkcyjnych i usugowych dokonujcych nowych inwestycji oraz niezbdnych dla ich realizacji projektów doradczych i szkoleniowych, obejmujcych nabycie innowacyjnych rozwiza technologicznych. W ramach tego dziaania wsparcie udzielane jest bezporednio przedsibiorcom na zakup lub wdroenie nowych, stosowanych na wiecie nie duej ni 3 lata, rozwiza technologicznych w produkcji i usugach, w tym promowane s dziaania 19 MRR, Szczegóowy opis priorytetów Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, str Lista podmiotów, które otrzymay wsparcie w ramach Dziaania 3.1. PO IG, a wic podmiotów, które stanowi mog punkt zainteresowania osób, poszukujcych wsparcia na innowacyjne przedsiwzicia, znajduje si na stronie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsibiorczoci; 21 Ibidem, str MRR, Dotacje na Innowacje, str
17 prowadzce do zmniejszenia szkodliwego oddziaywania na rodowisko oraz nowe rozwizania marketingowe lub organizacyjne prowadzce do zwikszenia produktywnoci i efektywnoci. Dodatkowo finansowane s niezbdne w zakresie realizacji projektu dziaania szkoleniowe i doradcze, które mog by jedynie komponentem projektu inwestycyjnego, mog maksymalnie wynosi 1 mln PLN i nie mog przekracza 10 procent wydatków kwalifikowanych projektu. Na samo Dziaanie 4.4 zostaa przyznana alokacja w wys. 1,42 mld euro, w tym ponad 1,2 mld euro to wkad ze rodków unijnych, pozostaa cz to wkad ze rodków publicznych krajowych Inne formy wsparcia uruchomione w ramach polskich programów operacyjnych Wyej wymienione zostay bezporednie moliwoci uzyskania wsparcia z PO IG. Istnieje jeszcze moliwo uzyskania pomocy w sposób poredni. Krajowa Sie Innowacji jest to grupa instytucji otoczenia biznesu wchodzcych w skad Krajowego Systemu Usug dla Maych i rednich Przedsibiorstw, które wiadcz proinnowacyjne usugi doradcze. Wszystkie orodki KSI KSU maj uregulowan formalnie sta wspóprac z instytucjami naukowymi w zakresie wiadczenia usug lub stanowi wydzielon organizacyjnie jednostk takiej instytucji. Krajowa Sie Innowacji KSU ma za zadanie pomaga podmiotom gównie z sektora maych i rednich przedsibiorstw w realizacji przedsiwzi innowacyjnych poprzez kojarzenie firm poszukujcych rozwiza technologicznych z potencjalnymi dostawcami tych technologii. Bezpatne usugi proinnowacyjne wiadczone s obecnie przez 22 orodki KSI/KSU zlokalizowane na terenie caego kraju. Proces wiadczenia tych usug finansowany jest z Dziaania 5.2. PO IG. Na ca proinnowacyjn usug doradcz skadaj si z dwie czci. Jako pierwszy realizowany jest audyt technologiczny, który pozwala na poznanie kondycji, potencjau i potrzeb przedsibiorstwa. Wnioski z audytu daj z kolei podstaw do przeprowadzenia drugiej czci usugi transferu technologii. Umoliwia on spenienie potrzeb przedsibiorstwa, poprzez wdroenie dostpnych na rynku rozwiza technologicznych. Pozwala te na popraw istniejcego lub wdroenie nowego procesu technologicznego, produktu lub usugi. 24 Jeli chodzi o wsparcie rozwiza innowacyjnych w Regionalnych Programach Operacyjnych to tak jak wspomniano wyej, dofinansowywane s projekty inwestycyjne do wys. 8 mln PLN. Trudno jednak omówi wszystkie RPO jako jedno zagadnienie, ze wzgldu na to, i kade województwo posiada wasny, rónicy si nieco od pozostaych. W zwizku z tym omówiony zostanie przykad RPO dla woj. ódzkiego. W RPO W za pomoc w finansowaniu innowacyjnych rozwiza odpowiada O priorytetowa III: Gospodarka, innowacyjno, przedsibiorczo Dziaanie III.2 Podnoszenie innowacyjnoci i konkurencyjnoci przedsibiorstw. W ramach tego Dziaania finansowane s bezporednie inwestycje w przedsibiorstwach (w tym za stosowanie nowych rozwiza technologicznych w produkcji i usugach, w tym prowadzcych do zmniejszenia szkodliwego oddziaywania na rodowisko, wprowadzenie nowych rozwiza organizacyjnych, prowadzcych do 23 MRR, Szczegóowy opis priorytetów Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, str PARP, Przedsibiorco! Skorzystaj!, Warszawa 2010, str
18 poprawy produktywnoci i efektywnoci, uzyskanie certyfikacji dla wytwarzanych produktów i wiadczonych usug), wsparcie systemów zarzdzania rodowiskowego MP, wdraanie najlepszych dostpnych technik, udzia lub organizacja udziau w targach, misjach i imprezach gospodarczych za granic (w tym przygotowanie materiaów promocyjnych) oraz marketing i promocja produktów i marek regionalnych i lokalnych. Poziom dofinansowania projektów jest róny w zalenoci od pomiotu wystpujcego o wsparcie i tak dla miko i maych przedsibiorstw wynosi 70 procent, dla rednich przedsibiorstw wynosi 60 procent, a dla duych 50 procent. 25 Alokacja finansowa na Dziaanie 3.2 RPO W wynosi ponad 148 mln euro, w tym ponad 96 mln euro to wkad ze rodków unijnych, pozostaa cz to wkad z publicznych rodków krajowych. 26 Moliwoci w sprawie finansowania innowacyjnych rozwiza w firmach typu spin-off daje w pewnym stopniu równie Program Operacyjny Kapita Ludzki, w tym szczególnie Dziaanie 6. 2 Wsparcie oraz promocja przedsibiorczoci i samozatrudnienia oraz Dziaanie 8.2 Transfer wiedzy Podziaanie Wsparcie dla wspópracy sfery nauki i przedsibiorstw. Celem Dziaania 6.2 jest promocja oraz wspieranie inicjatyw i rozwiza zmierzajcych do tworzenia nowych miejsc pracy oraz budowy postaw kreatywnych, sucych rozwojowi przedsibiorczoci i samozatrudnienia. Wsparcie w ramach tego dziaania jest kierowane do osób chccych zaoy wasn firm (np. typu spin-off). Projekty w ramach tego dziaania powinny oferowa minimum jedn z nastpujcych form pomocy: szkolenia i doradztwo zw. z tematyk zakadania i prowadzenia dziaalnoci, wsparcie finansowe na rozwój przedsibiorczoci (take akademickiej) do wys. 40 tys. z na osob, wsparcie pomostowe na okres 6 lub 12 miesicy, wypacane miesicznie w kwocie do wysokoci minimalnego wynagrodzenia obowizujcego na dzie wypacenia dotacji oraz szkolenia i doradztwo w zakresie efektywnego wykorzystania dotacji. Mog to by równie projekty promocyjne, zajmujce si rozpowszechnianiem informacji i zachcaniem do rozwoju przedsibiorczoci i samozatrudnienia poprzez organizacj medialnych kampanii promocyjno-informacyjnych, m. in. o dobrych praktykach z zakresu rozwoju przedsibiorczoci. Beneficjentami dziaania mog zosta wszystkie podmioty, oprócz osób fizycznych. Z kolei grup docelow projektów stanowi osoby fizyczne, w szczególnoci osoby dugotrwale bezrobotne, niepenosprawne, kobiety (w tym wchodzce po raz pierwszy lub powracajce na rynek pracy po urodzeniu dziecka), osoby do 25 roku ycia (w tym studenci), osoby po 45 roku ycia, osoby zamieszkujce na terenach wiejskich i w miastach do 25 tys. mieszkaców. Minimalna warto projektu w ramach tego dziaania wynosi 5o tys. z, maksymalna wysoko crossfinansingu w ramach projektu (nakadów na rodki trwae w projekcie) wynosi 10 procent wysokoci wydatków kwalifikowanych. Alokacja finansowa na Dziaanie 6.2 PO KL wynosi ponad 400 mln MRR, Konfederacja Pracodawców Polskich, Innowacyjne fundusze, str RPO W na lata , riorytetowych/os_iii/aa dcf704eab4eaf013f1dda4a 27 Wrzecioniarz P. A., Siemie T., Rutka C., op. cit. 17
19 euro, w tym ponad 340 mln euro to wkad ze rodków unijnych, pozostaa cz to wkad z publicznych rodków krajowych. 28 Naley jednak doda, e cho ta forma wsparcia finansowego, wydaje si do interesujca, to jednak ewentualne skorzystanie z niej powinno zosta poprzedzone gruntown analiz moliwoci, jakie oferuje program - kwota 40 tys. zotych, moe okaza si zbyt maa na uruchomienie dziaa zwizanych z rozbudowanymi czy zaawansowanymi technicznie przedsiwziciami spin off. Drugim dziaaniem, w ramach którego mona uzyska wsparcie w ramach przedsibiorstw typu spin-off w ramach PO KL jest Dziaanie 8.2 Transfer wiedzy. Celem tego dziaania jest zwikszenie transferu wiedzy i wzmocnienie powiza sfery B+R z przedsibiorstwami, suce rozwojowi gospodarczemu regionów. Minimalna warto projektów w ramach tego dziaania to równie 50 tys. z, podobnie jak maksymalna wysoko cross-finansingu w projektach to 10 procent kwoty wydatków kwalifikowanych. Alokacja finansowa na Dziaanie 8.2 PO KL wynosi ponad 317,6 mln euro, w tym ponad 270 mln euro to wkad ze rodków unijnych, pozostaa cz to wkad z publicznych rodków krajowych. 29 W ramach tego dziaania najwiksze znaczenie przy firmach typu spin-off ma Poddziaanie Wsparcie dla wspópracy sfery nauki i przedsibiorstw. W ramach tego poddziaania mog przede wszystkim zosta zorganizowane szkolenia i doradztwo dla pracowników naukowych jednostek naukowych oraz pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych uczelni, doktorantów, studentów i absolwentów uczelni zamierzajcych rozpocz wasn dziaalno gospodarcz typu spin-off lub spin-out. Mog równie zosta sfinansowane stae i szkolenia praktyczne w przedsibiorstwach dla pracowników przedsibiorstw w jednostkach naukowych, pracowników naukowych jednostek naukowych, pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych uczelni. Ponadto moliwe jest sfinansowanie tymczasowego zatrudnienia w MP wysoko wykwalifikowanego personelu. Oprócz powyszych w ramach poddziaania mog równie zosta sfinansowane projekty zakadajce promocj idei przedsibiorczoci akademickiej lub wspierajce tworzenie i rozwój sieci wspópracy i wymiany informacji midzy naukowcami a przedsibiorcami w zakresie innowacji i transferu technologii na poziomie regionalnym i lokalnym poprzez kampanie informacyjne i spotkania, systemy komunikacji, stypendia naukowe. Beneficjentami projektów w ramach poddziaania mog zosta wszystkie podmioty z wyczeniem osób fizycznych. Natomiast grup docelow poddziaania stanowi przedsibiorcy, pracownicy przedsibiorstw, uczelnie, jednostki naukowe, pracownicy naukowi jednostek naukowych, pracownicy naukowi i naukowo-dydaktyczni uczelni, doktoranci, absolwenci uczelni i studenci. 30 Ostatnim omawianym w kwestii wsparcia finansowego na innowacyjne rozwizania firmom typu spin-off jest PO RPW, a konkretnie jego Dziaanie I.3 Wspieranie Innowacji. Jego celem jest 28 MRR, Szczegóowy opis priorytetów Programu Operacyjnego Kapita Ludzki , Warszawa 2010, str Ibidem, str Ibidem, str
20 poprawa warunków dla prowadzenia dziaalnoci gospodarczej - rozwoju i dyfuzji przedsiwzi innowacyjnych. W ramach tego dziaania wsparcie bdzie udzielanie w postaci dofinansowania na tworzenie i udostpnianie przedsibiorcom infrastruktury do prowadzenia innowacyjnej dziaalnoci gospodarczej, m.in. w ramach parków przemysowych, parków technologicznych oraz inkubatorów, jak równie zwizane z tworzeniem infrastruktury zaplecza badawczo-rozwojowego. W ramach dziaania realizowane bd projekty polegajce m.in. na: budowie i robotach budowlanych wraz z wyposaeniem w sprzt jednostek naukowych, budow i uruchomieniem parków przemysowych, technologicznych, inkubatorów, m.in. technologicznych, wraz z wyposaeniem znajdujcych si w nich laboratoriów, centrów doskonaoci, centrów transferu technologii, a take zwizane z kompleksowym przygotowaniem terenów inwestycyjnych na potrzeby stworzenia obszarów produkcyjnych oraz stref nowoczesnych usug. Dziaanie to jest komplementarne w stosunku do pomocy udzielanej w ramach opisanych wyej dziaa PO IG, a take RPO dla województw Polski Wschodniej. Beneficjentami mog zosta m. in. przedsibiorcy, uczelnie, jednostki naukowe, jednostki badawczo rozwojowe, jednostki samorzdu terytorialnego, instytucje wspierajce rozwój innowacyjny regionu (centra transferu technologii, parki technologiczne, przemysowe, inkubatory przedsibiorczoci, agencje i fundacje rozwoju regionalnego i lokalnego, organizacje pozarzdowe. Grup docelow tego dziaania stanowi wycznie przedsibiorcy. Alokacja finansowa na Dziaanie I.3 PO RPW wynosi ponad 479,5 mln euro, w tym 407,5 mln euro to wkad z EFRR, pozostaa cz to wkad z publicznych rodków krajowych Wsparcie finansowe oferowane w ramach programów Komisji Europejskiej Oprócz programów operacyjnych istniej jeszcze w ramach Unii Europejskiej trzy gówne programów finansowania w dziedzinie bada naukowych i rozwoju, które mog równie suy tworzeniu i wdraaniu rozwiza innowacyjnych w przedsibiorstwach (w tym typu spin-off). S to program ramowy na rzecz konkurencyjnoci i innowacji, 7. program ramowy oraz Europejski Instytut Innowacji i Technologii. Pierwszy z nich to program ramowy na rzecz konkurencyjnoci i innowacji (CIP) jest instrumentem sucym realizacji Strategii Lizboskiej, której gównym celem jest uczynienie gospodarki europejskiej najbardziej konkurencyjn i dynamiczn gospodark na wiecie; gospodark opart na wiedzy, w której stworzone s przyjazne warunki dla funkcjonowania maych i rednich przedsibiorstw. Beneficjentami Programu CIP mog by: mae i rednie przedsibiorstwa (MSP), instytucje otoczenia biznesu, wysze uczelnie, instytucje finansowe, samorzdy, administracja. W ramach niego funkcjonuj trzy Programy, z których dla niniejszego opracowania istotny jest Program na Rzecz Przedsibiorczoci i Innowacji, obejmujcy dziaania na rzecz przedsibiorczoci, MP, 31 MRR, Szczegóowy opis priorytetów Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej, Warszawa 2008, str
Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i (rednich Przedsi)biorstw... 9. Streszczenie...
SPIS TRE%CI Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i (rednich Przedsi)biorstw... 9 Streszczenie... 11 1. Zmiany makroekonomiczne w Polsce w latach
Bardziej szczegółowoProgramy i projekty badawczo-rozwojowe oraz inwestycje współfinansowane ze rodków strukturalnych (działanie 1.4 SPO-WKP)
str. 1 Załcznik Nr 1 Programy i projekty badawczo-rozwojowe oraz inwestycje współfinansowane ze rodków strukturalnych (działanie 1.4 SPO-WKP) Działanie 1.4 Wzmocnienie współpracy midzy sfer badawczo-rozwojow
Bardziej szczegółowoInstrumenty rynku pracy dla osób poszukuj cych pracy, aktualnie podlegaj cych ubezpieczeniu spo ecznemu rolników w pe nym zakresie.
Instrumentyrynkupracydlaosóbposzukujcychpracy, aktualniepodlegajcychubezpieczeniuspoecznemurolnikówwpenymzakresie. Zdniem1lutego2009r.weszywycieprzepisyustawyzdnia19grudnia2008r. o zmianie ustawy o promocji
Bardziej szczegółowoInformacja i Promocja. Mechanizm Finansowy EOG Norweski Mechanizm Finansowy
Informacja i Promocja Mechanizm Finansowy EOG Norweski Mechanizm Finansowy Spis treci 1. Wstp... 3 2. Ogólne działania informacyjno - promocyjne... 3 3. Działania informacyjno-promocyjne projektu... 4
Bardziej szczegółowoKryteria dla Dziaania 3.2
Kryteria dla Dziaania 3.2 Lp. Kryterium Definicja Rodzaj kryterium Sposób weryfikacji Etap Oceny Kryterium 1. Innowacyjno!" Kryterium zostanie spenione w sytuacji gdy w wyniku realizacji zostanie wprowadzony
Bardziej szczegółowoWsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej
Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Iwona Wendel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 22 maja 2014
Bardziej szczegółowoREGULAMIN UCZESTNICTWA W PROJEKCIE pn. Zielony potencja subregionu p ockiego szans rozwoju rynku pracy
Projekt Zielony potencja subregionu pockiego szans rozwoju rynku pracy wspófinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego REGULAMIN UCZESTNICTWA W PROJEKCIE pn. Zielony potencja
Bardziej szczegółowoRozdzia I Postanowienia ogólne
Zacznik nr 1 do Zarzdzenia nr 13 / 2011 Dyrektora Powiatowego Urzdu Pracy w rodzie Wlkp. z dnia 15.04.2011 REGULAMIN ORGANIZACYJNY CENTRUM AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ Rozdzia I Postanowienia ogólne 1 Regulamin
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Cel główny: Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa Cele szczegółowe: zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, wzrost konkurencyjności
Bardziej szczegółowoMielec: Dostawa mikroelektrowni wiatrowych Numer og!oszenia: 329766-2011; data zamieszczenia: 11.10.2011 OG!OSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy
Mielec: Dostawa mikroelektrowni wiatrowych Numer og!oszenia: 329766-2011; data zamieszczenia: 11.10.2011 OG!OSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy Zamieszczanie og!oszenia: obowi"zkowe. Og!oszenie dotyczy: zamówienia
Bardziej szczegółowoWprowadzenie: Krystyna Gurbiel - Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i &rednich Przedsi'biorstw... 9
SPIS TRE%CI Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel - Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i &rednich Przedsi'biorstw... 9 Streszczenie raportu... 11 $. Stan sektora ma!ych i "rednich
Bardziej szczegółowoNarodowe Strategiczne Ramy Odniesienia i wynikające z nich Programy Operacyjne. Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia i wynikające z nich Programy Operacyjne ze szczególnym uwzględnieniem Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Warszawa, 28 stycznia 2007 1 Narodowe Strategiczne
Bardziej szczegółowoŚrodki strukturalne na lata
Środki strukturalne na lata 2007-2013 Prof. Tadeusz Więckowski Prorektor ds. Badań Naukowych i Współpracy z Gospodarką Plan wystąpienia: Część I Charakterystyka ogólna Część II Finansowanie infrastruktury
Bardziej szczegółowoEuropejska karta jakości staży i praktyk
Europejska karta jakości staży i praktyk www.qualityinternships.eu Preambu!a Zwa!ywszy,!e:! dla m"odych ludzi wej#cie na rynek pracy po zako$czeniu edukacji staje si% coraz trudniejsze m"odzi ludzie s&
Bardziej szczegółowoFUNDUSZE UE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA Działania realizowane przez PARP
FUNDUSZE UE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA Działania realizowane przez PARP Iwona Szendel Dyrektor Zespołu Instrumentów Inwestycyjnych Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
Bardziej szczegółowoWIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka
WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA 2014-2020 Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka Alokacja środków na WRPO 2014+ WRPO 2014+ 2 450,2 mln euro (EFRR 1 760,9 mln euro;
Bardziej szczegółowoPROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU KŁOBUCKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZDOWYMI W 2005 ROKU.
Załcznik Nr 1 do Uchwały Nr 202/XXI/2004 Rady Powiatu w Kłobucku z dnia 23 listopada 2004 roku PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU KŁOBUCKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZDOWYMI W 2005 ROKU. I. Wstp do załoe rocznego
Bardziej szczegółowoMożliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020
Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020 Mariusz Frankowski p.o. Dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych O MJWPU RPO WM PO KL
Bardziej szczegółowodla badań i rozwoju: Osie Priorytetowe PO IG Osie Priorytetowe PO IG
Osie Priorytetowe PO IG Osie Priorytetowe PO IG dla badań i rozwoju: Oś Priorytetowa 1. - Badania i rozwój nowoczesnych technologii Oś Priorytetowa 2. Infrastruktura sfery B+R Oś Priorytetowa 3. Kapitał
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
Analiza współfinansowana przez Uni Europejsk ze rodków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013" SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU
Bardziej szczegółowoWsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008
Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO ElŜbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego Fundusze strukturalne jako instrument wsparcia rozwoju gospodarczego Opolszczyzny Opole,
Bardziej szczegółowoProgramowanie perspektywy finansowej w Wielkopolsce. Oś Priorytetowa I- Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka
1 Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 w Wielkopolsce Oś Priorytetowa I- Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka 2 Alokacja środków na WRPO 2014+ WRPO 2014+ 2 450,2 mln euro (EFRR 1 760,9 mln
Bardziej szczegółowoZałożenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R
Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R Gorzów Wielkopolski, 4 marca 2013 r. Plan prezentacji Strategia Rozwoju
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiaj cy udost pnia Specyfikacj Istotnych Warunków Zamówienia: www.sar.gov.pl
Ogoszenie na stron www, wg ogoszenia o zamówieniu BZP Adres strony internetowej, na której Zamawiajcy udostpnia Specyfikacj Istotnych Warunków Zamówienia: www.sar.gov.pl Gdynia: Budowa budynku stacji ratowniczej
Bardziej szczegółowoSamorz dy lokalne dla zdrowia mieszka ców program Zdrowe Miasta wiatowej Organizacji Zdrowia. Iwona Iwanicka Stowarzyszenie Zdrowych Miast Polskich
Realizacja przez Iwona Iwanicka 1 z 6 Samorzdy lokalne dla zdrowia mieszkaców program Zdrowe Miasta wiatowej Organizacji Zdrowia Iwona Iwanicka Cele programu Zdrowe Miasta Poprawa warunków zdrowotnych
Bardziej szczegółowoObecne i nowe usługi polskiego systemu wsparcia MŚP
2010 Aneta Wilmańska Zastępca Prezesa PARP Obecne i nowe usługi polskiego systemu wsparcia MŚP Wsparcie dla innowacyjnych przedsiębiorstw nowe perspektywy Warszawa, 26 maja 2010 r. PARP na rzecz rozwoju
Bardziej szczegółowoFinansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020. 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki
Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki 476,46 mln euro (ok. 1,95 mld PLN ) z EFRR na rozwój gospodarczy regionu
Bardziej szczegółowoRozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu
Europa 2020 Cele Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu
Bardziej szczegółowoPartnerzy regionalni Wrocławskiego Parku Technologicznego w realizacji celów statutowych
WROCŁAWSKI PARK TECHNOLOGICZNY Partnerzy regionalni Wrocławskiego Parku Technologicznego w realizacji celów statutowych Marek Winkowski Wiceprezes WPT S.A. Anna Madera - Kierownik DAIP Gdańsk, 09.03.2009
Bardziej szczegółowoPRZECIWDZIAŁANIE I ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU
PRZECIWDZIAŁANIE I ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU W ŚWIETLE PROJEKTÓW ROZPORZĄDZEŃ DOTYCZĄCYCH POLITYKI SPÓJNOŚCI NA LATA 2014-2020 Piotr Żuber Dyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwo
Bardziej szczegółowoDziałania PARP na rzecz rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw w Polsce
2010 Aneta Wilmańska zastępca prezesa PARP Działania PARP na rzecz rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw w Polsce Własność przemysłowa w innowacyjnej gospodarce Zarządzanie innowacjami: ekonomiczne aspekty
Bardziej szczegółowoDzia anie anie 1.6 Rozwój j sieci i kooperacji
Wielkopolski Re gionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013 Dziaanie anie 1.6 Rozwój j sieci i kooperacji 1 Urzd Marszakowski Województwa Wielkopolskiego Priorytet I. Konkurencyjno przedsibiorstw Uregulowania
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. in. Lech Dzienis Rektor Politechniki Bia ostockiej
Prof. dr hab. in. Lech Dzienis Rektor Politechniki Biaostockiej Politechnika Biaostocka w latach 2013-2015 zamierza zrealizowa 3 due projekty ukierunkowane na edukacj, dydaktyk, realizacj bada oraz promowanie
Bardziej szczegółowoPROCEDURAUSTALANIA KRYTERIÓW WYBORU OPERACJI I ICH ZMIANY
Załcznik nr 11 do Wniosku o wybór Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2016-2023 PROCEDURAUSTALANIA KRYTERIÓW WYBORU OPERACJI I ICH ZMIANY I. CEL PROCEDURY: 1 Celem Procedury jest okrelenie sposobu ustalania
Bardziej szczegółowoNA , R.
PROJEKT ROCZNY PROGRAM WSPÓPRACY GMINY KAWCZYN Z ORGANIZACJAMI POZARZDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI, O KTÓRYCH MOWA W ART.3, UST. 3 USTAWY Z DNIA 24 KWIETNIA 2003 R. O DZIAALNO!CI PO"YTKU PUBLCZNEGO I O WOLONTARIACIE
Bardziej szczegółowoFundusze unijne dla przedsiębiorców wdrażane przez PARP, ze szczególnym uwzględnieniem dofinansowania na tworzenie i świadczenie e-usług
2009 Fundusze unijne dla przedsiębiorców wdrażane przez PARP, ze szczególnym uwzględnieniem dofinansowania na tworzenie i świadczenie e-usług Tomasz Czerwoniak Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA WYPEŁNIENIA KARTY PROJEKTU W KONKURSIE NA NAJLEPSZY PROJEKT
INSTRUKCJA WYPEŁNIENIA KARTY PROJEKTU W KONKURSIE NA NAJLEPSZY PROJEKT Rubryka 1 Nazwa programu operacyjnego. W rubryce powinien zosta okrelony program operacyjny, do którego składany jest dany projekt.
Bardziej szczegółowoAnna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014
Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014 http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/2014_2020/strony/ glowna.aspx 2 I Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowoprzemysłowe
Bardziej szczegółowoDofinansowanie na rozwój działalności i wdrożenie innowacji
RPO Lubuskie 2020 Oś Priorytetowa 1 Gospodarka i innowacje PI 3 c Zwiększone zastosowanie innowacji w przedsiębiorstwach sektora MŚP W ramach PI mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa mogą uzyskać wsparcie
Bardziej szczegółowoKOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, 14.07.2004 COM(2004) 494 final 2004/0166(COD) Projekt ROZPORZDZENIA RADY ustanawiajcego Fundusz Spójnoci (przedstawiony przez Komisj) TŁUMACZENIE ROBOCZE UZASADNIENIE
Bardziej szczegółowoRZDOWY PROGRAM WYRÓWNYWANIA WARUNKÓW STARTU SZKOLNEGO UCZNIÓW W 2006 r. WYPRAWKA SZKOLNA
Projekt z dnia 22.03.2006 Załcznik do uchwały Nr Rady Ministrów z dnia r. RZDOWY PROGRAM WYRÓWNYWANIA WARUNKÓW STARTU SZKOLNEGO UCZNIÓW W 2006 r. WYPRAWKA SZKOLNA 1 Wstp Rzdowy program wyrównywania warunków
Bardziej szczegółowoWsparcie przedsiębiorczości z funduszy strukturalnych w latach 2007 2013
Wsparcie przedsiębiorczości z funduszy strukturalnych w latach 2007 2013 Agnieszka Jankowska Ministerstwo Rozwoju Regionalnego 1 Wsparcie dla przedsiębiorców w programach operacyjnych, 2007-2013 Program
Bardziej szczegółowoMAŁOPOLSKO PODKARPACKIEGO KLASTRA CZYSTEJ ENERGII. 03 czerwca 2008 r
Możliwości finansowania dla MAŁOPOLSKO PODKARPACKIEGO KLASTRA CZYSTEJ ENERGII 03 czerwca 2008 r OLGA WARZECHA CENTRUM TRANSFERU TECHNOLOGII AGH Dział Obsługi Funduszy Strukturalnych tel. 12 617 31 59 warzecha@agh.edu.pl
Bardziej szczegółowoWsparcie dla projektów innowacyjnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego
Wsparcie dla projektów innowacyjnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego 2014-2020 Edyta Łydka Zator, 7 czerwca 2016 r. Zastępca Dyrektora Małopolskiego Centrum Przedsiębiorczości
Bardziej szczegółowoInstytucje otoczenia biznesu a fundusze strukturalne
2009 Łukasz Sztern Zespół Innowacji i Technologii Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Instytucje otoczenia biznesu a fundusze strukturalne Warszawa, 05 maja 2009r. Działania wspierające tworzenie
Bardziej szczegółowoFundusze Europejskie na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i innowacji
Fundusze Europejskie na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i innowacji Webinarium nr 4-8 grudnia 2016 Projekt Fundusze Europejskie na jedynce prasy lokalnej i regionalnej jest realizowany w ramach konkursu
Bardziej szczegółowoKrajowy System Monitorowania Technologii rodowiskowych Zarys koncepcji Dlaczego taki system jest potrzebny?
Krajowy System Monitorowania Technologii rodowiskowych Dlaczego taki system jest potrzebny? Zarys koncepcji Sektor technologii rodowiskowych postrzegany jest w Europie i na wiecie jako jeden z najbardziej
Bardziej szczegółowoŚRODA Z FUNDUSZAMI 2015-09-03 FUNDUSZE EUROPEJSKIE NA LATA 2014-2020 DLA PRZEDSIĘBIORCÓW. EFRR 8,6 mld euro. Cel szczegółowy:
ŚRODA Z FUNDUSZAMI FUNDUSZE EUROPEJSKIE NA LATA 2014-2020 DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Rzeszów, 02.09.2015 r. PO IR PODZIAŁ ALOKACJI PO IR STRUKTURA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW EFRR 8,6 mld euro Nr i nazwa osi priorytetowej
Bardziej szczegółowoWsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe
Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ - założenia programowe Wielkopolskiego Departament Wdrażania Programu Regionalnego Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2007-2013 Podział
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZD PRACY ul. Zdziczów Kozienice
BIULETYN INFORMACYJNY PODSUMOWUJCY REALIZACJ PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO START DO KARIERY - DZIAŁANIE 1.2A ORAZ DZI BIERNI JUTRO AKTYWNI DZIAŁANIE 1.3A ul. Zdziczów
Bardziej szczegółowoProjekt Europejski Wymiar Łodzi Wsparcie przedsiębiorców z Łodzi środkami Unii Europejskiej
Projekt Europejski Wymiar Łodzi Wsparcie przedsiębiorców z Łodzi środkami Unii Europejskiej Towarzystwo Inicjatyw Europejskich ul. Próchnika 1 lok. 303 90-408 Maj 2013 Operator Programu Wolontariatu Długoterminowego
Bardziej szczegółowoSektorowy Program Operacyjny Wzrost konkurencyjnoci przedsibiorstw, lata 2004-2006
Załcznik nr 5 WZÓR MINISTERSTWO GOSPODARKI I PRACY Sektorowy Program Operacyjny Wzrost konkurencyjnoci przedsibiorstw, lata 2004-2006 Wniosek o dofinansowanie realizacji projektu w ramach działania 1.4:
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (IG)
Priorytet 1 - Badania i rozwój nowoczesnych technologii Działanie1.1. Wsparcie badań naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy Identyfikacja kierunków prac B+R mających na celu zdynamizowanie rozwoju
Bardziej szczegółowoRegionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego. Założenia perspektywy finansowej 2014-2020. www.pgie.pl
Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego Założenia perspektywy finansowej 2014-2020 www.pgie.pl Perspektywa 2014-2020 W latach 2014-2020 Polska otrzyma z budżetu UE ok. 119,5 mld euro. Na
Bardziej szczegółowo72 Beata STACHOWIAK Uniwersytet Miko!aja Kopernika w Toruniu POTRZEBY EDUKACYJNE MIESZKA!CÓW WSI A RYNEK PRACY W SPO"ECZE!STWIE INFORMACYJNYM Pocz"tek XXI wieku dla Polski to czas budowania nowego spo!ecze#stwa,
Bardziej szczegółowoKatarzyna Mucha Dział Obsługi Badań Naukowych i Projektów Unijnych
Katarzyna Mucha Dział Obsługi Badań Naukowych i Projektów Unijnych Na realizacje projektów do Polski w latach 2014-2020 z budżetu Unii Europejskiej trafić ma 82,5 mld euro Kwota zostanie podzielona odpowiednio:
Bardziej szczegółowoWsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny
Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Katowice, 16 maja
Bardziej szczegółowoRynek motoryzacyjny 2011 Europa vs Polska
Rynek motoryzacyjny 2011 Europa vs Polska Rynek cz!"ci motoryzacyjnych nierozerwalnie #$czy si! z parkiem samochodowym, dlatego te% podczas oceny wyników sprzeda%y samochodowych cz!"ci zamiennych nie mo%na
Bardziej szczegółowoDziałania PARP w nowej perspektywie finansowej 2014-2020
2014 Paulina Zadura-Lichota Dyrektor Departamentu Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Działania PARP w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 Kraków,
Bardziej szczegółowoPrzedsiębiorczość akademicka. Spółki spin-off i spin-out. 10 lipca 2008 r.
Przedsiębiorczość akademicka Spółki spin-off i spin-out Uwarunkowania prawne: -Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (DZ.U. Nr 164 poz. 1365 z poźn. zmianami) -Ustawa z dnia 15 września
Bardziej szczegółowoBogusław Kotarba. Współpraca transgraniczna w świetle założeń umowy partnerstwa Polska Unia Europejska
Bogusław Kotarba Współpraca transgraniczna w świetle założeń umowy partnerstwa Polska Unia Europejska 2014-2020 Europejska współpraca terytorialna (EWT) EWT stanowi jeden z dwóch celów polityki spójności
Bardziej szczegółowoFinansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej
Finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej 2014-2020 Regionalny Program Operacyjny Program regionalny to jeden z programów, który umożliwi
Bardziej szczegółowoBIULETYN INFORMACYJNY PODSUMOWUJCY REALIZACJ W LATACH 2004/2005 PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH Z EFS DZIAŁANIE 1.2A I 1.3A SPO RZL
BIULETYN INFORMACYJNY PODSUMOWUJCY REALIZACJ W LATACH 2004/2005 PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH Z EFS DZIAŁANIE 1.2A I 1.3A SPO RZL CZERWIEC 2005 Europejski Fundusz Społeczny (EFS) jest jednym z czterech
Bardziej szczegółowoPriorytet II. Stymulowanie wzrostu inwestycji w przedsiębiorstwach i wzmocnienie potencjału innowacyjnego
Priorytet II. Stymulowanie wzrostu inwestycji Beneficjenci: Mikroprzedsiębiorstwa, Małe i średnie przedsiębiorstwa, Spółki prawa handlowego, Jednostki samorządu terytorialnego oraz związki, porozumienia
Bardziej szczegółowoAkademia Lotus Software 2010
Akademia Lotus Software 2010 10-12 marca 2010, Zakopane Dotacje unijne na usprawnienie organizacji Grzegorz Jezierski Business Development Executive EU Funds grzegorz.jezierski@pl.ibm.com 693 93 59 63
Bardziej szczegółowow zakresie: TRANSFERU WIEDZY DO GOSPODARKI PROJEKTÓW BADAWCZO-ROZWOJOWYCH
1 w zakresie: TRANSFERU WIEDZY DO GOSPODARKI PROJEKTÓW BADAWCZO-ROZWOJOWYCH 2 Fundusze zewnętrzne 2014 2020, (projekty programów operacyjnych) 1. REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO
Bardziej szczegółowoBanki spółdzielcze na tle systemu finansowego w Polsce
Banki spółdzielcze na tle systemu finansowego w Polsce 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Banki komercyjne Spółdzielcze Kasy Oszczdnociowo-Kredytowe Fundusze
Bardziej szczegółowoCzy ochrona środowiska i odnawialne źródła energii są efektywne finansowo?
Czy ochrona środowiska i odnawialne źródła energii są efektywne finansowo? Dariusz Lipka, Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Kraków, 11.12.2013 r. Specyfika projektów energetyki odnawialnej -
Bardziej szczegółowoLIWOŚCI FINANSOWANIA ROZWOJU INNOWACJI W LATACH 2008-2013
MOśLIWO LIWOŚCI FINANSOWANIA ROZWOJU INNOWACJI W LATACH 2008-2013 2013 Działalno alność PARP na rzecz wspierania rozwoju i innowacyjności ci polskich przedsiębiorstw Izabela WójtowiczW Dyrektor Zespołu
Bardziej szczegółowoOpinia PKPP Lewiatan do projektu ustawy o wiadczeniu us ug na terytorium RP /druk 2590 cz.1/ z dnia 11.01.2010 r.
Uwagi ogólne: Opinia PKPP Lewiatan do projektu ustawy o wiadczeniu usug na terytorium RP /druk 2590 cz.1/ z dnia 11.01.2010 r. Ad. Tytu projektu ustawy i przedmiot projektu ustawy o wiadczeniu usug na
Bardziej szczegółowoDotacje dla przedsiębiorczych w 2013 roku.
Dotacje dla przedsiębiorczych w 2013 roku. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w roku 2013, realizuje działania na rzecz wsparcia i rozwoju przedsiębiorstw. Obowiązkiem spoczywającym na PARP jest
Bardziej szczegółowoEnergia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy
Energia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy Podstaw rozwoju kadego społeczestwa jest jego rozwój gospodarczy, a energia stanowi wan rol w jego realizacji. Z uwagi na cigły
Bardziej szczegółowoNiniejsza prezentacja jest materiałem merytorycznym powstałym w ramach projektu Fundusze Europejskie dla Organizacji Pozarządowych w Polsce
Niniejsza prezentacja jest materiałem merytorycznym powstałym w ramach projektu Fundusze Europejskie dla Organizacji Pozarządowych w Polsce Beneficjent: Towarzystwo Amicus Celem projektu jest też upowszechnienie
Bardziej szczegółowoDr Bogusław Klimczuk 1
Dr Bogusław Klimczuk 1 2 3 4 RPO Województwo Lubelskie 2014-2020 5 6 Forma wsparcia Dotacje bezzwrotne Instrumenty zwrotne Instrumenty mieszane 7 Zasada koncentracji tematycznej środków w RPO WL 2014-2020
Bardziej szczegółowoArt. 1. W ustawie z dnia 20 pa dziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nast puj ce
Art. 1. W ustawie z dnia 20 padziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nastpujce zmiany: 1) art. 4 i 5 otrzymuj brzmienie: "Art. 4. 1. Rada
Bardziej szczegółowoEuropejskiej w rozwoju wsi w latach
Możliwo liwości wykorzystania środków w Unii Europejskiej w rozwoju wsi w latach 2007-2013 2013 dr Grażyna GęsickaG Minister Rozwoju Regionalnego Ogólnopolskie spotkanie organizacji działaj ających na
Bardziej szczegółowoFinansowanie MŚP w ramach funduszy strukturalnych
Finansowanie MŚP w ramach funduszy strukturalnych Marceli Niezgoda Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Lublin, 22 czerwca 2015 r. Wyzwanie na najbliższe lata zwiększenie poziomu zatrudnienia
Bardziej szczegółowoWIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA 2014-2020. Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka
WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA 2014-2020 Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka Cel główny WRPO 2014+: Poprawa konkurencyjności i spójności województwa Alokacja środków
Bardziej szczegółowoCentrum Rozwoju Zasobów w Ludzkich. Robert Kwa niak Dyrektor CRZL
Centrum Rozwoju Zasobów w Ludzkich Robert Kwaniak Dyrektor CRZL Powoanie Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich CRZL istnieje od 5 marca 2007 roku jako jednostka budetowa nadzorowana przez Ministra Pracy i Polityki
Bardziej szczegółowoFINANSOWANIE ROZWOJU MŚP
FINANSOWANIE ROZWOJU MŚP ELPARTNERS Twój zaufany partner w rozwoju biznesu Jesteśmy zespołem specjalistów, których misją jest wspierania dynamicznego rozwoju przedsiębiorstw poprzez kreowania rozwiązań,
Bardziej szczegółowoProgram Ramowy na rzecz Konkurencyjności i Innowacji 2007 2013 (CIP)
Program Ramowy na rzecz Konkurencyjności i Innowacji 2007 2013 (CIP) EKOINNOWACJE Dr Zygmunt Krasiński Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polska Akademia
Bardziej szczegółowoWsparcie działalności innowacyjnej przedsiębiorców i współpracy nauki z biznesem w ramach RPO WKP
Wsparcie działalności innowacyjnej przedsiębiorców i współpracy nauki z biznesem w ramach RPO WKP 2014-2020 Bydgoszcz, 28.09.2015 r. Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego
Bardziej szczegółowoDziałania PARP na rzecz przedsiębiorczości i innowacyjności
2009 Aneta Wilmańska Zastępca Prezesa Działania PARP na rzecz przedsiębiorczości i innowacyjności Warszawa, 22 kwietnia 2009 r. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości PARP jest rządową agencją podległą
Bardziej szczegółowoFinansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r.
Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. Dokument określający strategię interwencji funduszy europejskich
Bardziej szczegółowoWsparcie dla innowacji
Wsparcie dla innowacji Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2 1 Program Operacyjnego Inteligentny Rozwój CEL: Wzrost innowacyjności polskiej gospodarki Beneficjenci: przedsiębiorstwa (szczególnie MŚP),
Bardziej szczegółowoNowa perspektywa finansowa UE nowe uwarunkowania
Wydział Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym Nowa perspektywa finansowa UE nowe uwarunkowania UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Rozporządzenie ogólne PE i Rady Ukierunkowanie
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do Funduszy Europejskich na lata 2014-2020
1 Wprowadzenie do Funduszy Europejskich na lata 2014-2020 2 Stan prac wdrożeniowych System informatyczny Wytyczne i wzory dokumentów Szczegółowe opisy priorytetów Negocjacje programów operacyjnych z KE
Bardziej szczegółowoWsparcie sektora MŚP w Regionalnych Programach Operacyjnych 2014-2020
Wsparcie sektora MŚP w Regionalnych Programach Operacyjnych 2014-2020 Agnieszka Dawydzik Dyrektor Departamentu Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Warszawa, 23 stycznia 2014 r. Wsparcie dla przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoWydatkowanie czy rozwój
Wydatkowanie czy rozwój priorytety Polityki Spójności 2014-2020 i nowego RPO Województwa Łódzkiego Agnieszka Dawydzik Dyrektor Departamentu Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Łódź, 27 maja 2015 r.
Bardziej szczegółowoEP io default website
26-01-2015 Od regulacji Internetu po bezpieczestwo publiczne debata na temat dylematów ochrony danych Nowoczesna gospodarka opiera si w duej mierze na przetwarzaniu danych, dlatego potrzebne s jasne reguy,
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Kapitał Ludzki Perspektywą Rozwoju Województwa Lubelskiego
URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W LUBLINIE Departament Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny Kapitał Ludzki Perspektywą Rozwoju Województwa Lubelskiego Małgorzata Baran - Sanocka
Bardziej szczegółowoWsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020
Wsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Katowice, 15 kwietnia 2015 r. Alokacja
Bardziej szczegółowoArgumenty na poparcie idei wydzielenia OSD w formie tzw. małego OSD bez majtku.
Warszawa, dnia 22 03 2007 Zrzeszenie Zwizków Zawodowych Energetyków Dotyczy: Informacja prawna dotyczca kwestii wydzielenia Operatora Systemu Dystrybucyjnego w energetyce Argumenty na poparcie idei wydzielenia
Bardziej szczegółowoDotacje dla wiedzy i technologii
Dotacje dla wiedzy i technologii Ewelina Hutmańska, Wiceprezes Zarządu Capital-ECI sp. z o.o. Polskie firmy wciąż są wtórnymi innowatorami Ponad 34,5 mld zł wydały na innowacje firmy, zatrudniające powyżej
Bardziej szczegółowoO ERA R C A Y C J Y NE N
NOWE PROGRAMY OPERACYJNE 2014-2020 WYSOKOŚĆ ALOKACJI DLA POLSKI PROGRAMY KRAJOWE PROGRAMY REGIONALE CO NOWEGO? Większa decentralizacja zarządzania funduszami: 60% środków EFRR I 75% EFS będzie zarządzana
Bardziej szczegółowoPROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU OPOLSKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI PROWADZCYMI DZIAŁALNO POYTKU PUBLICZNEGO NA ROK 2007
Załcznik Do Uchwały Nr... Rady Powiatu Opolskiego z dnia...2007r. PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU OPOLSKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI PROWADZCYMI DZIAŁALNO POYTKU PUBLICZNEGO NA ROK 2007
Bardziej szczegółowoWarsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich?
Warsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich? Program Operacyjny Inteligentny Rozwój Irena Romańczuk Departament Programów Regionalnych Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich
Bardziej szczegółowoInteligentne specjalizacje Województwa Małopolskiego. Szanse i możliwości rozwoju przedsiębiorczości z wykorzystaniem środków RPO WM 2014-2020
Inteligentne specjalizacje Województwa Małopolskiego Szanse i możliwości rozwoju przedsiębiorczości z wykorzystaniem środków RPO WM 2014-2020 Kraków, 08 października 2015 r. Rafał Solecki - Dyrektor Małopolskie
Bardziej szczegółowoWspieranie projektów innowacyjnych w regionie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata
Wspieranie projektów innowacyjnych w regionie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 2013 Gliwice, 27 luty 2009r. Plan prezentacji 1. RPO WSL - informacje ogólne
Bardziej szczegółowoMoŜliwości wykorzystania funduszy europejskich w latach 2007-2013
Warszawa, 30 czerwca 2008 r. MoŜliwości wykorzystania funduszy europejskich w latach 2007-2013 Zygmunt Krasiński Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut Podstawowych Problemów Techniki
Bardziej szczegółowo