PROGRAM INFORMATYZACJA WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO W LATACH STRESZCZENIE

Transkrypt

1 PROGRAM INFORMATYZACJA WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO W LATACH STRESZCZENIE Kraków, maj 2004

2 Program Informatyzacja Województwa Małopolskiego w latach opracowany został przez zespół ekspertów Stowarzyszenia Miasta w Internecie : Krzysztof Głomb k.glomb@mwi.pl Monika Maziarka m.maziarka@mwi.pl Waldemar Piwowarczyk w.piwowarczyk@mwi.pl na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.

3 Streszczenie Programu Informatyzacja Województwa Małopolskiego w latach Podstawowym celem opracowania Programu Informatyzacja Województwa Małopolskiego w latach jest zdefiniowanie projektów głównych, których realizacja przy wsparciu z funduszy strukturalnych (ZPORR) przyniesie mierzalne efekty w zakresie rozwoju infrastruktury społeczeństwa informacyjnego, rozszerzenia usług publicznych dla mieszkańców i MSP, a także podniesienia poziomu kompetencji informatycznych społeczności lokalnych i zawodowych w województwie. Dla wytypowania projektów głównych zdefiniowano najpierw poprzez analizę makrotrendów europejskich i krajowych, a także regionalną analizę SWOT nurty i cele strategiczne, które powinny zostać zrealizowane w ramach Programu.... Nurt I - Powszechna edukacja informatyczna Cel 1. Lepiej wykształceni mieszkańcy regionu, aktywnie wykorzystujący zasoby informacji oraz usługi świadczone on-line Cel 4. Zrównoważony geograficznie i społecznie rozwój społeczeństwa informacyjnego w regionie, w tym eliminacja wykluczenia cyfrowego Nurt II - Udostępnienie usług publicznych on-line dla obywateli i MSP Cel 2. Świadczenie usług on-line przez administrację publiczną, instytucje publiczne i sektor ICT Nurt III - Rozwój multimediów i zasobów informacji dostępnych on-line Cel 3. Rozbudowa informacyjnych zasobów internetowych w regionie oraz tworzenie interoperacyjnych baz danych Cel 4. Zrównoważony geograficznie i społecznie rozwój społeczeństwa informacyjnego w regionie, w tym eliminacja wykluczenia cyfrowego Nurt IV - Wspieranie innowacyjnych inicjatyw sektora ICT oraz instytucji naukowobadawczych i ich wzajemnej współpracy Cel 5. Mobilizacja i wspieranie współpracy partnerów z różnorodnych społeczności lokalnych, zawodowych i naukowo-badawczych w zakresie rozwoju SI oraz dynamizacja współpracy międzyregionalnej Cel 6. Dynamizacja rozwoju sektora technologii komunikacji i informacji (ICT) w regionie oraz wsparcie współpracy między sektorem B&R a przedsiębiorczością Nurt V: Ograniczanie barier w szerokopasmowym dostępie do Internetu Cel 4. Zrównoważony geograficznie i społecznie rozwój społeczeństwa informacyjnego w regionie, w tym eliminacja wykluczenia cyfrowego Cel 7. Poprawa dostępu do Internetu oraz rozwój i modernizacja infrastruktury teleinformatycznej Dla osiągnięcia powyższych celów strategicznych zaproponowano w Programie... realizację 7 strategicznych projektów głównych. Przedstawiony opis projektów głównych pozwoli Zarządowi Województwa na ewaluację inicjatyw i projektów podejmowanych przez samorządy lokalne oraz innych potencjalnych beneficjentów końcowych środków funduszy strukturalnych co do ich merytorycznej zgodności ze strategicznymi zapisami Programu Informatyzacji Województwa Małopolskiego. W okresie wsparcie ze ZPORR uzyskać winny tylko projekty o charakterze regionalnym lub

4 ponadlokalnym, wpisujące się w zakres przedstawionych projektów głównych oraz realizowane zgodnie z zaproponowanymi modelami organizacyjnymi. Przedstawione definicje projektów głównych ułatwią potencjalnym beneficjentom końcowym (głównie władzom województwa i samorządom regionu) w opracowaniu szczegółowych dokumentacji projektów, zaś podmiotom sektora ICT planowanie działań zmierzających do przedstawienia najbardziej atrakcyjnej oferty w ramach procedur przetargów publicznych. W celu trafnego zdefiniowania projektów głównych przeprowadzono diagnozę wstępną poziomu infrastruktury społeczeństwa informacyjnego w Województwie Małopolskiego. Jednym z elementów diagnozy było przeprowadzenie analizy określającej stopień zaawansowania procesów informatyzacji oraz poziom infrastruktury teleinformatycznej w jednostkach samorządu terytorialnego. Wyniki badania pokazują, iż 80 proc. urzędników Województwa Małopolskiego ma możliwość korzystania z komputerów w swojej pracy. Około połowa wszystkich komputerów zainstalowanych w urzędzie jest wyposażona w łącze internetowe. Najczęściej wykorzystywane łącza internetowe w urzędach Województwa Małopolskiego to SDI i łącza szerokopasmowe, które stosowane są w 75 proc. wszystkich komputerów podłączonych do sieci. Z ankiety wynika, iż tylko około 1,8 proc. wszystkich gospodarstw domowych gmin uczestniczących w badaniu posiada łącza dostępowe inne niż modemowe. Przeprowadzona analiza oraz dokładne określenie sytuacji w Województwie Małopolskim pod kątem rozwoju społeczeństwa informacyjnego dały podstawę do zdefiniowania 7 projektów głównych: Projekt główny REGIONALNY PROGRAM POWSZECHNEJ EDUKACJI NA RZECZ SPOŁECZEŃSTWA I INFORMACYJNEGO Rodzaj Edukacyjny. Przygotowanie mieszkańców regionu do korzystania z zasobów informacji on-line i usług publicznych świadczonych drogą elektroniczną oraz uczestnictwa w kursach w modelu zdalnego nauczania Okres realizacji Grupy docelowe (1) pracownicy administracji samorządowej i rządowej, (2) nauczyciele szkół podstawowych i ponadpodstawowych, (3) mieszkańcy terenów wiejskich, (4) bezrobotni i zagrożeni bezrobociem. Opis i organizacja Projekt winien doprowadzić do: (1) znacznego wzrostu wiedzy i umiejętności praktycznych w wykorzystaniu infrastruktury SI w regionie, (2) podniesienia wskaźników korzystania przez użytkowników regionu z zasobów informacji dostępnej on-line, zdolności do korzystania z usług publicznych on-line oraz podniesienie wskaźnika osób korzystających na bieżąco z form zdalnego nauczania, (3) uzyskania przez grupy bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem profesjonalnych umiejętności zwiększających szanse na rynku pracy. Przedsięwzięcia powiązane z projektem głównym (II). Współpraca z samorządami powiatowymi, samorządami gospodarczymi, urzędami pracy oraz Małopolskim Kuratorium Oświaty. Szkolenia powinny dotyczyć w pierwszej kolejności mieszkańców obszarów wiejskich o najniższych wskaźnikach rozwoju, w tym rozwoju infrastruktury SI.

5 Projekt główny II Rodzaj Okres realizacji Grupy docelowe Opis i organizacja REGIONALNA PLATFORMA ZDALNEGO NAUCZANIA Edukacyjno infrastrukturalny. Stworzenie i utrzymanie regionalnej platformy dla zdalnego nauczania umożliwiającej realizację: (1) kursów w ramach Regionalnego Programu Powszechnej Edukacji na rzecz SI, (2) kursów specjalistycznych przygotowanych w ramach konkursów na regionalne projekty edukacyjne. Mieszkańcy Województwa Małopolskiego, w tym: (1) użytkownicy wpisujących się w projekty główne (I), (III), (IV) i (V), (2) przedsiębiorcy, (3) osoby zagrożone wykluczeniem cyfrowym ze względu na ograniczoną mobilność (np. niepełnosprawni, osoby starsze), (4) uczestnicy profesjonalnych kursów dla bezrobotnych i osób zagrożonych bezrobociem, (5) pracownicy telecentrów. Projekt winien wspomagać realizację innych przedsięwzięć objętych niniejszym Programem... przez lokalizacje kursów dla ich użytkowników końcowych na platformie zdalnego nauczania. Jednocześnie udostępniane będą on-line kursy opracowane w ramach corocznych konkursów organizowanych przez UMWM lub upoważniony przezeń podmiot, których tematyka będzie zgodna z realizacją Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego oraz Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego, a także potrzebami zdiagnozowanymi w wyniku konsultacji z samorządami lokalnymi, Małopolskim Kuratorium Oświaty oraz samorządem gospodarczym. Projekt powiązany z projektem głównym (I) Współpraca z ośrodkami metodyki zdalnego nauczania, firmami posiadającymi platformy technologiczne dla elearning, partnerami z uczelni wyższych.

6 Projekt główny III Rodzaj REGIONALNA PLATFORMA INFORMACJI I WSPOMAGANIA ZARZĄDZANIA Usługowo informacyjno infrastrukturalny. Rozbudowa portalu Wrota Małopolski: (1) integrującego infrastrukturę informatyczną UMWM i wojewódzkich jednostek organizacyjnych, (2) umożliwiającego wzajemną komunikację z podmiotami administracji publicznej i innymi podmiotami i instytucjami, infrastrukturą PKI. W zakresie rozwiązań technologicznych projekt główny obejmuje: (1) stworzenie bazowej regionalnej platformy informatycznej poprzez rozwój portalu Wrota Małopolski, (2) stworzenie zintegrowanego regionalnego back office warstwy logicznej integrującej w regionalnej hurtowni danych różnorodne zasoby danych związanych ze świadczeniem usług publicznych on-line, monitoringiem procesów oraz zarządzaniem terytorium, (3) wdrożenie systemów relacyjnych baz danych obsługujących wszystkie aplikacje zlokalizowane na platformie, umożliwiających jednorazowe wprowadzenie danych o osobach i zjawiskach do systemu informacyjnego platformy, (4) re inżynierię (przebudowę) procesów wewnątrz urzędów oraz na styku urząd urząd, urząd - obywatel oraz urząd przedsiębiorca (A2A, A2C, A2B), (5) wdrożenie systemów wspomagania procesów decyzyjnych, w tym rozbudowę ekstranetu dla pracowników administracji publicznej w regionie w ramach portalu Wrota Małopolski, (6) umożliwienie integracji systemu obiegu dokumentów z portalem regionalnym (7) wdrożenie rozwiązań umożliwiających zastosowanie w systemach informatycznych urzędów administracji lokalnej wolnego i otwartego oprogramowania (8) przyjęcie zasady budowania rozwiązań informatycznych zgodnie z regułami tworzenia systemów otwartych Okres realizacji

7 Grupy docelowe Opis i organizacja 1 Pracownicy urzędów administracji publicznej. Mieszkańcy Województwa Małopolskiego, w tym: (1) pracownicy MSP, przedsiębiorcy, osoby pracujące w modelu samo-zatrudnienia, (2) osoby zagrożone wykluczeniem cyfrowym ze względu na ograniczoną mobilność (np. niepełnosprawni, osoby starsze). Projekt obejmujący podstawowe inwestycje w infrastrukturę SI w regionie, oparte na planie integracji w ramach portalu Wrota Małopolski. Projekt obejmuje również stworzenie warunków organizacyjnych i technicznych dla lokowania na platformie kompleksowych zasobów informacyjnych dla potrzeb mieszkańców regionu oraz sektora publicznego. Projekt obejmie również: (1) opracowanie w ramach współpracy administracji publicznej, sektora ICT oraz organizacji eksperckich standardów wymiany danych między administracjami Województwa Małopolskiego oraz wymogów interoperacyjnych 2, a także minimów technicznych (dla oprogramowania i sprzętu) dla systemów informatycznych urzędów administracji publicznej oraz innych podmiotów i instytucji, które zamierzają realizować projekty na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego finansowane ze środków funduszy strukturalnych i środków budżetu województwa, (2) umożliwienie integracji systemów elektronicznego obiegu dokumentów w urzędach administracji publicznej i w innych podmiotach i instytucjach z portalem regionalnym, (3) rozbudowę multimedialnych zasobów informacyjnych w formie serwisów tematycznych w ramach portalu Wrota Małopolski zarządzanych poprzez UMWM, jednostek podległych oraz podmioty zewnętrzne3: a) zlokalizowane na platformie, b) stale aktualizowane i uzupełniane przez podmioty zarządzające, c) obejmujące tematykę bieżącą: wspomagającą procesy edukacyjne i zdalne nauczanie, wspomagającą działania podmiotów gospodarczych z regionu, prezentującą informacje związane z zarządzaniem kryzysowym, związaną z obsługą ruchu turystycznego i promocją, dostosowanie zasobów informacyjnych do wykorzystania ich w infokioskach i telecentrach (w odniesieniu do głównego V) dziedzictwo kulturalne regionu, realizację projektów europejskich przez podmioty z regionu, inną związaną ze wspomaganiem informacyjnym i promocyjnym realizację Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego oraz PORR. Współpraca z samorządami lokalnymi, regionami partnerskimi, ERIS@, firmami sektora ICT, WUS, MNiI oraz innymi podmiotami administracji publicznej i instytucjami w regionie. Dominujący wpływ na powodzenie realizacji głównego (III) będzie miało: (1) zaprojektowanie interoperatywnej, objętej wypracowanymi standardami architektury platformy oraz zaimplementowanie funkcjonalności uznanych za najbardziej efektywne kosztowo w relacji do zapotrzebowania mieszkańców i przedsiębiorców, (2) stworzenie procedur i struktur profesjonalnego zarządzania przedsięwzięciem, (3) współpraca z podmiotami administracji samorządowej w regionie, (4) wykorzystanie doświadczeń regionów krajów członkowskich UE, tym regionów partnerskich Małopolski. 1 Projekty winny uwzględniać wskazania guidelines Komisji Europejskiej odnośnie inwestycji w projekty egovernment finansowane ze środków funduszy strukturalnych, których opracowanie planuje się do końca 2004 roku. 2 Zgodnych ze rekomendacjami programu IDA oraz wykorzystującymi ramy regulacyjne Komisji Europejskiej, a także wzorowanych na narodowych regulacjach państw UE typu SAGA OSCI, egif, ATICA 3 Obejmuje także rozwój systemu BIP zgodnie z wymogami ustawy o informacji publicznej.

8 Projekt główny IV Rodzaj Okres realizacji Grupy docelowe Opis i organizacja UPOWSZECHNIENIE PODPISU ELEKTRONICZNEGO I STWORZENIE DOSTĘPU DO INFRASTRUKTURY KLUCZA PUBLICZNEGO W ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ REGIONU Infrastrukturalno edukacyjno promocyjny. Wdrożenie w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego, jednostkach podległych oraz urzędach administracji samorządowej systemów autoryzacji dokumentów elektronicznych sygnowanych podpisem elektronicznym. Zapewnienie komunikacji systemów informatycznych realizowanych w ramach na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Małopolsce w latach z infrastrukturą klucza publicznego [PKI]. Zapewnienie mieszkańcom i przedsiębiorcom możliwości uzyskania kwalifikowanego podpisu elektronicznego niezbędnego do realizacji usług publicznych on-line. Mieszkańcy Województwa Małopolskiego, w tym: (1) urzędnicy administracji samorządowej, (2) obywatele oraz przedsiębiorcy realizujący swoje prawa i obowiązki w relacji z urzędami administracji publicznej. W związku z wejściem w życie ustawy o podpisie elektronicznym i stosownych rozporządzeń wykonawczych z dniem 1 sierpnia 2006 roku, w okresie planistycznym NPR obejmującym lata , jednostki administracji publicznej będą zobowiązane do przyjmowania i przesyłania drogą elektroniczną dokumentów sygnowanych podpisem elektronicznym. Projekt główny (IV) zapewni uczestniczącym w nich jednostkom samorządu terytorialnego wdrożenie w pełni elektronicznej komunikacji z obywatelem, w tym: (1) wdrożenie workflow do instytucji autoryzującej podpis elektroniczny w ramach PKI, (2) karty mikrochipowej z podpisem elektronicznym oraz terminale dla urzędników uczestniczących w procesie komunikacji z obywatelem, (3) szkolenia dla pracowników administracji publicznej w zakresie sposobu wydawania decyzji administracyjnych autoryzowanych podpisem elektronicznym, (4) szkolenia dla obywateli z zakresu wykorzystania podpisu elektronicznego w komunikacji z urzędami administracji. Projekt główny (IV) ma kluczowe znaczenie dla poprawy wskaźników korzystania przez mieszkańców regionu z usług publicznych on-line. Jego realizację w skali województwa poprzedzić winien pilotaż w skali gminy miejskiej lub sąsiadujących powiatów grodzkiego i ziemskiego. Wymogiem pilotażu będzie: (1) uczestnictwo zainteresowanej jednostki samorządu terytorialnego w implementacji w urzędzie miasta/starostwie powiatowym systemu elektronicznego obiegu dokumentów z worklflow do portalu regionalnego, (2) uruchomienie usług publicznych on-line w zakresie uzasadniającym wydatki na inwestycje, (3) przeszkolenie pracowników urzędu związanych z wydawaniem decyzji z użyciem podpisu elektronicznego, (4) realizacja na terenie miasta/powiatu programu powszechnych szkoleń dla obywateli i przedsiębiorców w zakresie korzystania z podpisu elektronicznego w komunikacji z urzędami administracji. Współpraca z samorządami, urzędami skarbowymi, instytucjami certyfikującymi oraz dostawcami podpisu elektronicznego. Dla celów realizacji pożądane jest stworzenie wyspecjalizowanego podmiotu, który będzie: (1) nadzorował wdrożenie workflow do PKI w urzędach administracji samorządowej, (2) wydawał karty z podpisami elektronicznymi dla urzędników administracji w regionie, (3) udostępniał karty z podpisem elektronicznym zainteresowanym mieszkańcom i przedsiębiorcom z regionu, (4) prowadził szkolenia dla urzędników i mieszkańców. Podmiot ten mógłby powstać w wyniku wypracowania modelu partnerstwa publiczno prywatnego.

9 Projekt główny V Rodzaj SYSTEM PUBLICZNYCH PUNKTÓW DOSTĘPU DO INTERNETU Infrastrukturalno informacyjno edukacyjny. Stworzenie w gminach wiejskich podstawowej infrastruktury publicznego dostępu do zasobów informacyjnych, zdalnej edukacji oraz usług świadczonych poprzez sieć Internet w modelu: (1) telecentrum wielofunkcyjnego, obsługiwanego przez wykwalifikowany personel, dostępnego w godzinach dogodnych dla użytkowników punktu dostępu do sieci Internet zlokalizowanego w miejscu publicznym (urząd gminy, dom kultury, stacja kolejowa, poczta, etc.), wyposażonego w stanowiska komputerowe, umożliwiającego wykorzystywanie infrastruktury publicznej do nauki, pracy oraz realizacji usług publicznych przez obywatela, (2) infokiosku urządzenia zawierającego stacje komputerową umożliwiającego dostęp do sieci Internet 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu, zlokalizowanego w miejscach szczególnego ruchu potencjalnych użytkowników. Struktura informacyjna usług dostępnych poprzez system infokiosków powinna zostać zdefiniowana w ramach definicji zasobów treści platformy stworzonej w ramach głównego (III). Okres realizacji Opis i organizacja Grupy docelowe Telecentra, zlokalizowane w siedzibach gmin lub w większych wsiach w gminach wiejskich, realizować powinny funkcje informacyjno-edukacyjne, wspomagając także służby państwowe w szybkiej komunikacji (możliwość świadczenia usług biurowych dla służ państwowych). Konieczne będzie stworzenie jednolitego systemu kontroli jakości usług, podnoszenia poziomu edukacji pracowników oraz wykorzystania powstałej infrastruktury oraz sieci pracowników dla działań państwa oraz samorządu regionalnego w zamian za pomoc w utrzymaniu infrastruktury. Model działania telecentrum, realizacji zadań oraz usług świadczonych na rzecz klientów winien być zdefiniowany na szczeblu regionalnym. Mieszkańcy obszarów wiejskich System winien powstać w oparciu o doświadczenia krajów europejskich (w tym Węgier, Słowenii) w zakresie prowadzenia telecentrów. Projekt główny PRACOWNIE INFORMATYCZNE W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH I VI PONADPODSTAWOWYCH Z DOSTĘPEM DO SIECI INTERNET Rodzaj Infrastrukturalny. Zakłada się współfinansowanie tworzenia szkolnych pracowni informatycznych przez samorządy lokalne Okres realizacji Grupy docelowe Uczniowie szkół w regionie Realizacja powinna następować w koordynacji z istniejącymi inicjatywami o podobnym charakterze. Opis i W ramach dofinansowywane będą przedsięwzięcia samorządów lokalnych związane z organizacja tworzeniem pracowni i laboratoriów informatycznych w szkołach (zwłaszcza w gminach wiejskich). Projekt główny (VI) obejmą: (1) zdefiniowanie minimów: (a) technicznych dla oprogramowania oraz sprzętu w pracowni informatycznej, (b) kadry nauczycielskiej z odpowiednimi uprawnieniami i wykształceniem, (c) dostępu do sieci Internet, których spełnienie będzie warunkiem akceptacji dofinansowania stworzenia pracowni informatycznej, (2) wprowadzenie systemu grantów dla samorządów lokalnych lub bezpośrednio - szkół.

10 Projekt główny BUDOWA INTERNETOWEJ SIECI SZKIELETOWEJ WOJEWÓDZTWA VII MAŁOPOLSKIEGO Rodzaj Wspomaganie budowy szerokopasmowej sieci dla podmiotów publicznych w Województwie Małopolskim oraz wspomaganie samorządów lokalnych w budowie sieci lokalnych - szczególnie w obszarach wiejskich. Okres realizacji Opis i Istotnym zadaniem na rzecz rozwoju SI w Małopolsce jest stworzenie infrastruktury organizacji szerokopasmowej sieci, umożliwiającej wysokiej jakości dostęp do Internetu, warunkujący korzystanie z multimedialnych zasobów informacji oraz usług świadczonych elektronicznie. Wspomaganie rozwoju takiej sieci następować powinno zgodnie z wskazaniami Guidelines on criteria and modalities of implementation of structural funds in support of electronic communication 4. Wsparcie środków działania 1.5 ZPORR uzyskać winny projekty o charakterze regionalnym lub subregionalnym. Zgodnie z Guidelines... : tworzona infrastruktura powinna należeć do podmiotu publicznego, podmiotu prywatnego, który dostarczy również dofinansowanie, albo podmiotu publiczno-prywatnego. We wszystkich przypadkach, zagwarantowany musi być dostęp do infrastruktury dla wszystkich operatorów na zasadach niedyskryminujących. Zasadą jest, że wsparcie udzielone przez Wspólnotę nie może wzmacniać pozycji dominującej jakiegokolwiek operatora, jak również nie może zniekształcać zasad konkurencji. Proponuje się, aby projekt w Małopolsce realizowany był w modelu partnerstwa publiczno prywatnego z udziałem samorządów lokalnych, operatorów teleinformatycznych oraz innych firm sektora ICT. Grupy docelowe Mieszkańcy regionu W pierwszej kolejności dofinansowywane powinny być projekty zmierzające do wyraźnej poprawy dostępu do Internetu mieszkańcom obszarów wiejskich. 4 Guidelines on criteria and modalities of implementation of structural funds in support of electronic communication, Brussels, , SEC (2003) 895

11 Projekty zgłaszane w 2003 roku przez potencjalnych beneficjentów końcowych z Województwa Małopolskiego w 20 proc. obejmują obszar co najwyżej jednego powiatu, zaś w 60 proc. - pojedynczej gminy lub kilku gmin, a zatem w większości nie spełniają warunku projektów regionalnych lub ponadlokalnych. Dlatego dla realizacji celów założonych przez wnioskodawców (beneficjentów końcowych) Zarząd Województwa podejmie począwszy od marca 2004 roku działania na rzecz klasteringu projektów gminnych, tak aby efekty inwestycji dotyczyły obszarów co najmniej kilku powiatów (NUTS III - subregiony) i powiązane były z realizacją regionalnej polityki rozwoju SI. Realizacja przedsięwzięć wspieranych w ramach Programu... ze środków ZPORR odbywać się będzie w oparte w dwóch modelach organizacyjnych: modelu bezpośredniego wsparcia inicjatywy lokalnej poprzez stworzenie konsorcjów projektowych przez podmioty lokalne. modelu konkursu na realizację zadań objętych specyfikacją projektową poprzez ogłoszenie i rozstrzygnięcie konkursu dla samorządów lokalnych na realizację zadań objętych projektem głównym. Monitoring realizacji Programu... oparto na określeniu wskaźników osiągnięcia poszczególnych celów strategicznych oraz celów ogólnych i ich poziomu wyjściowego, który stanowić będzie podstawę późniejszego wskazania wzrostu tych wskaźników.