Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4-LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

Transkrypt

1 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4-LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

2 Program bezzwrotnej pomocy Unii Europejskiej dla wsparcia rozwoju obszarów wiejskich ustanowiony Rozporządzeniem Rady WE nr 1260/1999 z 21 czerwca 1999r. ustanawiającym przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych

3 Leader jest uniwersalną metodą wspierania obszarów wiejskich, składająca się z trzech głównych elementów: terytorium - program realizowany jest w konkretnym miejscu; decyzyjność na najniższym szczeblu - to mieszkańcy decydują, w jaki sposób program jest realizowany, gdyż to ich potrzeby mają być zaspokajane; partnerstwo - partnerstwo trójsektorowe publiczno-prywatno-społeczne. Partnerzy tworzą Lokalną Grupę Działania, której zadaniem jest przygotowanie lokalnej strategii rozwoju, a następnie dysponowanie budżetem w celu rozwiązywania problemów danej społeczności.

4 Podejścia do rozwoju wsi wypróbowane przed początkiem lat dziewięćdziesiątych miały zazwyczaj charakter sektorowy, skupiały się głównie na rolnikach i miały na celu wywoływanie zmian strukturalnych w rolnictwie. Stosowano podejście odgórne, w których systemy wsparcia były ustalane na szczeblu krajowym lub regionalnym. Lokalni uczestnicy nie zawsze byli zachęcani do zdobywania umiejętności potrzebnych do kształtowania przyszłości swoich własnych terenów. Oddolne podejście na rzecz konkretnego terytorium, angażującego społeczności lokalne i dodające wartości zasobom lokalnym, stopniowo zaczęło być postrzegane jako nowy sposób na tworzenie miejsc pracy i firm na obszarach wiejskich. Podejście Leader zaczęło w sposób eksperymentalny skupiać na szczeblu lokalnym różne projekty i pomysły, partnerów i zasoby. Okazało się idealnym instrumentem do testowania sposobu na rozwijanie szans terenów wiejskich. Podejście Leader z punktu widzenia polityki zostało wprowadzone jako Inicjatywa Wspólnoty finansowana w ramach funduszy strukturalnych UE. Państwa członkowskie i regiony posiadały niezależne programy Leader z osobnym finansowaniem wydzielanym na szczeblu Unii. Do roku 2006 inicjatywa miała trzy generacje:

5 LEADER I ( ) INICJACJE - podejście do rozwiązywania problemów rozwoju wsi z punktu widzenia konkretnego obszaru (podejście terytorialne) o charakterze zintegrowanym i włączającym mieszkańców. W tej fazie objęto programem 217 obszarów wiejskich. LEADER II ( ) UPOWSZECHNIENIE - program ten skupiał się na szerszym wykorzystaniu wypracowanego podejścia i włączeniu działań innowacyjnych (laboratorium eksperymentalne). Programem tym objęto 1000 obszarów wiejskich. LEADER+ ( ) KONSOLIDACJA - program ten konsoliduje osiągnięcia Leadera II między innymi przez wdrażanie tego typu podejścia w skali regionu w krajach członkowskich, wspomaga wdrażanie nowoczesnych strategii rozwoju terenów wiejskich, podejmuje współpracę międzynarodową poprzez stworzenie sieci współpracy PREPARE, co daje możliwość wymiany doświadczeń i realizacji wspólnych projektów zmierzających do rozwoju obszarów wiejskich. Programem tym objęto ponad 900 obszarów wiejskich.

6 Od roku 2007 inicjatywa LEADER została zintegrowana (włączona do ogólnego nurtu) z ogólną polityką unijną na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. Program Leader został włączony do krajowych i regionalnych programów rozwoju wsi wspieranych przez UE obok szeregu innych wątków rozwoju obszarów wiejskich. Finansowanie Leadera pochodzi obecnie z ogólnych przydziałów finansowych otrzymywanych przez każde państwo członkowskie z Unii w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Wsi (EAFRD) na wsparcie rozwoju obszarów wiejskich. W Polsce jest częścią Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata jako oś IV tego programu.

7 Doświadczenia krajów o rolniczym charakterze będących w Unii Europejskiej pokazały, że Inicjatywa Leader wywiera niezwykle pozytywny wpływ na rozwój obszarów wiejskich. To, co jest szczególnie podkreślane przez program Leader to mobilizacja lokalnej społeczności, aby najpierw zaczęła myśleć o długookresowym potencjale swojego obszaru, a następnie o opracowaniu i wdrażaniu zintegrowanych strategii, które pomogą ten potencjał wykorzystać. Główny cel podejścia Leader jest więc określony jako stymulacja działań innowacyjnych na określonym spójnym obszarze (przeciętnie odpowiadającym wielkości powiatu) poprzez zaangażowanie lokalnego potencjału partnerów prywatnych i publicznych wokół opracowanej wspólnie strategii rozwoju.

8 Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju w działaniu tym LGD wybiera projekty do realizacji w ramach środków przyznanych na wdrożenie tej strategii. Pracownicy LGD pomagają wnioskodawcom (prywatnym i instytucjonalnym) w przygotowaniu projektów Wdrażanie projektów współpracy, międzyregionalnej i międzynarodowej, zawartych przez dwa lub więcej LGD na wspólne realizowanie przedsięwzięć; Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, w tym m.in. badania nad obszarem objętym LSR, szkolenia, promocja, animowanie społeczności lokalnych, koszty funkcjonowania LGD.

9 Lokalne Grupy Działania (z ang. LAG - Local Action Group) są odpowiedzialne za tworzenie strategii rozwoju lokalnego dla danego terytorium oraz za wydatkowanie na terytorium na jakim funkcjonują dotacji przyznanej na realizację strategii