Magdalena Marszał-Wiśniewska
|
|
- Maja Gajda
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Magdalena Marszał-Wiśniewska Rok: 1999 Czasopismo: Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia Numer: 3 Pytania i refleksje w świetle współczesnej kocepcji kontroli wolicjonalnej Pojęcie woli od dawna pasjonowało filozofów i zwykłych ludzi. Tych pierwszych interesowała zagadka determinizmu i wolności wyboru, drudzy pytali i nadal pytają o tajemnicę wytrwałości w realizacji zamiarów, czyli o to, co potocznie określamy terminem "siły woli". MOTYWACJA O silnej woli mówimy wówczas, gdy występuje zgodność między podjętym zamiarem a jego realizacją. Życie codzienne pokazuje jednak, że sformułowanie określonego zamiaru, takiego jak zaprzestanie palenia papierosów czy odchudzenie się, nie jest wystarczające do tego, aby był on zrealizowany. Zanim jednostka zacznie realizować aktualny zamiar, jak i później w trakcie jego realizacji, pojawiają się konkurencyjne tendencje motywacyjne, które przeszkadzają w zamierzonym pierwotnie działaniu. Dzieje się tak, gdyż zamiarem jest często niedominujący schemat działania, związany ze słabszą od innych tendencją motywacyjną. Na przykład, osoba uwielbiająca ciastka z kremem, która właśnie podjęła zamiar ograniczenia liczby spożywanych kalorii, może ciągle odczuwać silniejszy pociąg do zjedzenia ciastka niż do powstrzymania się od tego. Pomimo to, początkowo może realizować słabszą tendencję motywacyjną (odmowa zjedzenia ciastka) na skutek określonych procesów kontroli, które stopniowo zmienią siłę tych dwu konkurujących ze sobą tendencji do działania, na rzecz wcześniejszego zobowiązania (ograniczenia liczby spożywanych kalorii). Tak więc podstawową funkcją siły woli jest wzmacnianie aktywującej siły zamiaru i hamowanie konkurencyjnych schematów działania (szczególnie tych wspieranych przez silne preferencje motywacyjne) tak długo, aż aktywująca siła tego pierwszego jest większa od wszystkich konkurencyjnych schematów działania. ORIENTACJA NA STAN, DZIAŁANIE LUB ZMIENNOŚĆ Zgodnie ze współczesną koncepcją, efektywność siły woli (umiejętności realizacji własnych zamiarów) zależy między innymi od tego, czy osoba jest zorientowana na działanie czy na stan. Julius Kuhl, autor tej koncepcji, postuluje istnienie różnic indywidualnych, przejawiających się dominacją orientacji na działanie lub na stan. Innymi słowy, wyróżnia on indywidualną tendencję do orientacji na działanie/stan, traktując ją jako zmienną osobowościową. Orientacja na działanie polega na koncentrowaniu się na strukturze działania realizującego wybrane cele i wiąże się z dynamicznym typem kontroli, polegającym na wprowadzaniu zmian. Z kolei, orientacja na stan wyraża się w konsekwentnym koncentrowaniu uwagi na stałym punkcie w czasie: przeszłości, teraźniejszości lub przyszłości i wiąże się ze statycznym typem kontroli, polegającym na dążeniu do zachowania status quo i unikaniu zmian. Osoby zorientowane na stan charakteryzuje zatem pewna bezczynność (inercja w działaniu), podczas gdy osoby zorientowane na działanie - gotowość do działania. 1 / 5
2 Orientacja na działanie ułatwia więc realizację zamiaru, zaś orientacja na stan utrudnia ją. Kuhl opisuje dwa typy orientacji na stan:1) w sytuacjach po niepowodzeniu (myślowe przetwarzanie doznanych porażek, myślenie o przeszłych niepowodzeniach współwystępujące z biernością w działaniu) oraz 2) w sytuacjach decyzyjnych (wahanie się, niezdecydowanie w podejmowaniu decyzji, zwlekanie po sformułowaniu zamiaru z jego realizacją). Powyższe typy orientacji na stan związane są z niedoczynnością (niedostatecznym funkcjonowaniem) systemu inicjującego działanie. Zgodnie z koncepcją Kuhla, orientacja na stan jest tylko jednym z czynników wpływających na kontrolę działania, który utrudnia realizację podjętego zamiaru. Kolejny, to orientacja na zmienność (niestałość, ulotność), związana z nadczynnością systemu inicjującego działanie. Owa nadczynność przejawia się w niemożności kontynuowania czynności sprawiającej podmiotowi przyjemność, satysfakcjonującej dla niego, w niemożności "zatopienia się" w owej czynności, przedwczesnym jej porzucaniu i podejmowaniu nowych działań. KONTROLA Jako pracownik naukowy, od wielu lat interesuję się problematyką kontroli wolicjonalnej i czynników wpływających na jej efektywność. Pracując jednocześnie jako terapeuta (w tym terapeuta uzależnień) zauważyłam, że wiedza na temat osobowościowych uwarunkowań siły woli u osób uzależnionych jest ograniczona. Brak rzetelnych badań empirycznych, a szereg pytań dotyczących tej problematyki nadal pozostaje bez odpowiedzi. Koncepcja alkoholizmu jako choroby zwykle wiązana jest ze zjawiskiem utraty kontroli, współcześnie traktowanym jako zjawisko wieloczynnikowe. Oznacza to, że nie jest ono wynikiem wyłącznie procesów biochemicznych, ale raczej dynamicznej interakcji czynników zarówno z zakresu cech osoby (czynników osobowościowych) i środowiska, jak również samej substancji. Choć prowadzono badania nad psychologicznymi determinantami alkoholizmu (nie uzyskując zresztą jednoznacznych wyników), nie ma ciągle danych dotyczących osobowościowych uwarunkowań kontroli wolicjonalnej u osób uzależnionych. W świetle współczesnej koncepcji siły woli, można przypuszczać, że osoby uzależnione od alkoholu charakteryzuje orientacja na stan. Alkoholik niejednokrotnie formułuje zamiar "rzucenia" picia, a mimo to nie realizuje tego zamiaru, ponownie sięgając po alkohol. Występuje u niego, typowa dla osób zorientowych na stan, koncentracja bądź na przeszłości (wspomnienie przyjemności związanej z piciem), bądź na teraźniejszości (koncentracja na aktualnych doznaniach przykrości i niezaspokojenia), utrudniających realizację wcześniej podjętego zamiaru ("nigdy więcej"). Nadal bez odpowiedzi pozostają pytania: Czy orientacja na stan jest jednym z osobowościowych czynników wpływających na rozwój uzależnienia? Czy jest ona skutkiem uzależnienia? Czy alkoholizm związany jest przede wszystkim z niedoczynnością systemu inicjującego działanie, czy z jego nadczynnością? Co dzieje się w trakcie skutecznej terapii odwykowej w zakresie kontroli wolicjonalnej? WŁAŚCIWOŚCI OSOBOWOŚCI W związku z powyższym podjęłam próbę wstępnych badań, których celem była analiza właściwości wolicjonalnch trzeźwych alkoholików, tj. właściwości osobowościowych wpływających na kontrolę wolicjonalną, potocznie nazywaną siłą woli. Poszukiwałam odpowiedzi na pytanie: "Czy istnieją różnice we właściwościach wolicjonalnych (orientacji na działanie versus stan) między osobami uzależnionymi od alkoholu (trzeźwymi alkoholikami) a osobami nieuzależnionymi?". 2 / 5
3 Badaniami objęłam grupę trzeźwych alkoholików, uczestników Studium Pomocy Psychologicznej, oraz grupę kontrolną (osób nieuzależnionych), na którą składali się studenci studiów zaocznych. Średnia wieku osób uzależnionych (trzeźwych alkoholików) wynosiła 40,28 lat, a średni czas abstynencji 4,19 lat. Właściwości wolicjonalne mierzono przy pomocy Skali Kontroli Działania Kuhla, zaadaptowanej przeze mnie do warunków polskich, pozwalającej na pomiar orientacji na działanie 1) podczas wykonywania czynności (koncentracja na czynności sprawiającej przyjemność, zatopienie się w niej) (AOP), 2) w sytuacjach po doznanych niepowodzeniach (AOF) oraz 3) w sytuacjach planowania i podejmowania decyzji (AOD). Analiza wyników wykazała, że badane grupy (trzeźwych alkoholików i osób nieuzależnionych) nie różnią się pod względem orientacji na działanie w sytuacjach po niepowodzeniu (AOF) i w sytuacjach decyzyjnych (AOD). Różnią się natomiast w orientacji na działanie podczas wykonywania czynności (AOP). Trzeźwi alkoholicy mają niższą AOP w porównaniu z osobami z grupy kontrolnej. Wyodrębniając z grupy uzależnionych tych, którzy są dorosłymi dziećmi alkoholików (DDA), czyli pochodzą z rodziny alkoholowej, okazało się, że różnice między nimi a nieuzależnionymi są jeszcze większe. Mają oni najniższą AOP, istotnie niższą od osób z grupy kontrolnej. Okazało się, że interakcja płci i uzależnienia różnicuje orientację na działanie w sytuacjach decyzyjnych (AOD). Kobiety uzależnione mają wyższą AOD od kobiet z grupy kontrolnej, podczas gdy uzależnieni mężczyźni odwrotnie, AOD jest u nich niższa niż u mężczyzn z grupy kontrolnej, tj. bez problemu alkoholowego. Co wiadomo po badaniach wstępnych i co jeszcze należy sprawdzić Badania wykazały, że trzeźwi alkoholicy mają niższą orientację na działanie podczas wykonywania czynności w porównaniu z osobami bez problemu alkoholowego. Mają więc większe trudności w zatopieniu się w czynności sprawiającej przyjemność, w koncentracji na samym działaniu, częściej zaś odrywają się od niego, aby zająć się czymś innym. Spośród alkoholików najniższą orientację na działanie podczas wykonywania czynności mają ci pochodzący z rodziny alkoholowej. Faktu niższej orientacji na działanie podczas wykonywania czynności u trzeźwych alkoholików nie sposób w pełni wyjaśnić w oparciu o niniejsze badania. Nasuwają się natomiast co najmniej dwie hipotezy: A. Orientacja na zmienność (niska orientacja na działanie) podczas wykonywania czynności jest jednym z psychologicznych (osobowościowych) czynników wpływających na rozwój uzależnienia, czyli zaburzenie siły woli związane z nadczynnością systemu inicjującego zachowanie sprzyja rozwinięciu się uzależnienia. Alkohol staje się środkiem ułatwiającym zatopienie się w przyjemnym stanie. Ta wolicjonalna właściwość osobowościowa, podobnie jak wszystkie inne, wykształca się pod wpływem określonych oddziaływań społecznych (wychowawczych). Za tą hipotezą interpretacyjną przemawia fakt wyraźnie obniżonej orientacji na działanie podczas wykonywania czynności u uzależnionych pochodzących z rodziny alkoholowej. Według koncepcji Kuhla, do czynników społecznych, sprzyjających wykształceniu 3 / 5
4 się orientacji na stan, należą między innymi: frustracja potrzeb dziecka, zaniedbanie wychowawcze oraz stawiany dziecku wymóg nadmiernej obowiązkowości (narzucanie ścisłych "absolutnych" zasad, nie uwzględniających zarówno kontekstu sytuacyjnego, jak i potrzeb dziecka). Są to niewątpliwie elementy środowiska wychowawczego rodziny alkoholowej. B. Osoby uzależnione mają wyjściowo obniżone właściwości wolicjonalne wszystkich typów, a więc związane zarówno z niedoczynnością (orientacja na stan w sytuacjach po niepowodzeniu i sytuacjach decyzyjnych), jak i nadczynnością systemu inicjującego zachowanie (orientacja na zmienność podczas wykonywania czynności). Terapia, praca nad sobą, abstynencja zwiększają głównie orientację na działanie pierwszego typu. W terapii odwykowej (głównie behawioralno-poznawczej) przeważa bowiem nauka zachowań związanych z realistycznym planowaniem, konsekwentnym realizowaniem celów, pozytywnym myśleniem pomimo niepowodzeń, dawaniem sobie rady z trudnościami, a więc zachowań, które utrwalając się i generalizując, kształtują indywidualne tendencje orientacji na działanie po niepowodzeniu i orientacji na działanie w sytuacjach decyzyjnych. Hipotezę tę potwierdza potoczna obserwacja funkcjonowania trzeźwych alkoholików, sprawiających często wrażenie nawet bardziej zadaniowych i skoncentrowanych na celach (zwłaszcza tych, tzw. "trzeźwiejących na pracoholiźmie") niż nieuzależnieni. Ich trudności w "zatopieniu się" w czynność sprawiającą przyjemność, częste odrywanie się od niej i zajmowanie się czymś innym (typowa orientacja na zmienność) najlepiej oddaje relacja żony alkoholika z długim okresem abstynencji: "Kiedy oglądamy interesujący film w TV, mąż już po 10 minutach zaczyna przeglądać papiery potrzebne do pracy na następny dzień, po czym zajmuje się pisaniem referatu na zajęcia (studiuje zaocznie) albo wykonuje inne czynności. To nie brak czasu. Myślę, że "go nosi" od zadania do zadania". Jeśli hipoteza B zostałaby pozytywnie zweryfikowana, należałoby w terapii osób uzależnionych zintensyfikować działania mające na celu zmniejszenie orientacji na zmienność podczas wykonywania czynności (trenowanie umiejętności koncentrowania się na samej aktywności sprawiającej przyjemność i zapobiegających jej przedwczesnemu porzucaniu). Trudno powiedzieć, która z powyższych hipotez jest prawdziwa. Ponadto nie muszą się one wzajemnie wykluczać. Podanie ostatecznych rozstrzygnięć wymaga dalszych badań, w tym badań podłużnych, z uwzględnieniem osób uzależnionych o większym niż w niniejszym badaniu zróżnicowaniu czasu abstynencji (także czynnych alkoholików) i okresu terapii własnej. Badania wykazały ponadto, że kobiety uzależnione mają istotnie wyższą orientację na działanie w sytuacjach decyzyjnych od kobiet z grupy kontrolnej, podczas gdy uzależnieni mężczyźni odwrotnie. Orientacja na działanie w sytuacjach decyzyjnych jest u nich niższa niż u mężczyzn bez problemu alkoholowego. Odnosząc ten wynik do postawionej wcześniej hipotezy B, można przypuszczać, że uzależnione kobiety są zdecydowanie bardziej od uzależnionych mężczyzn podatne na oddziaływania zwiększające ich orientację na działanie. Jest to zgodne z faktem ogólnie wyższej reaktywności kobiet (stwierdzonym również w tym badaniu) oraz ze znanymi z literatury przedmiotu danymi, mówiącymi o tym, że introwertycy (osoby wysoko reaktywne) łatwiej warunkują bodźce związane z procesem socjalizacji (tzn. łatwiej się uczą). Z badań Graya wynika, że introwertycy (osoby wysoko reaktywne; stwierdzono podobieństwo 4 / 5
5 fizjologicznego mechanizmu ekstra-introwersji z mechanizmem siły procesu pobudzenia) są bardziej wrażliwi na kary niż ekstrawertycy (osoby nisko reaktywne), tzn. łatwiej i szybciej nabywają odruchy warunkowe na sygnały kary. Jeśli powyższe przypuszczenie okazałoby się prawdziwe, może warto byłoby zastanowić się nad wprowadzeniem do terapii osób uzależnionych, zwłaszcza mężczyzn, większej ilości elementów nagradzających, a tym samym większego zróżnicowania terapii kobiet i mężczyzn. Magdalena Marszał-Wiśniewska Autorka jest psychologiem, doktorem nauk humanistycznych. Pracuje w Instytucie Psychologii Polskiej Akademii Nauk oraz jako dziekan Wydziału Społecznej Psychologii Klinicznej w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Poza aktywnoocią naukową zajmuje się pracą terapeutyczną, specjalizuje się w terapii krótkoterminowej, hipnozie Ericksonowskiej, NLP oraz terapii uzależnień. Bibliografia Eysenck, H. J. (1967). The Biological Basis of Personality. Springfield, Ill.: Thomas. Gray, J. A. (1982). The Neuropsychology of Anxiety. New York: Oxford University Press. Kuhl, J. (1985). Volitional Mediators of Cognition - Behavior Consistency: Self-regulatory Processes and Action versus State Orientation. [W:] J. Kuhl, J. Beckmann (red.) Action Control: From Cognition to Cehavior. Berlin: Springer - Verlag, Kuhl, J., Beckmann, J. (1994) (red.). Volition and Personality. Gottingen: Hogrefe & Huber Publishers. Marszał-Wiśniewska M. (1992b). Kwestionariusz siły woli Kuhla. Adaptacja do warunków polskich. [W:] A. Eliasz, M. Marszał-Wiśniewska (red.) Temperament a rozwój młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, / 5
Poziom kontroli własnego działania u młodzieży w zależności od jej samooceny. oraz poczuciem umiejscowienia kontroli WERONIKA PUCHAŁA STRESZCZENIE
PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, 2009 * tom 14, nr 3 s. 41 51 Poziom kontroli własnego działania u młodzieży w zależności od jej samooceny oraz poczucia umiejscowienia kontroli WERONIKA PUCHAŁA Wydział Psychologii
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Magdalena Marszał-Wiśniewska Indywidualne perspektywy postrzegania czasu i ich wpływ na funkcjonowanie człowieka
Prowadzący: Tytuł seminarium: Prof. dr hab. Magdalena Marszał-Wiśniewska Indywidualne perspektywy postrzegania czasu i ich wpływ na funkcjonowanie człowieka Opis i cele przedmiotu: To, jak postrzegamy
Bardziej szczegółowoNawroty w uzależnieniach - zmiany w kontaktach z alkoholem po zakończeniu terapii
Sabina Nikodemska Rok: 1998 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 6 (68) Celem niniejszego opracowania jest próba przyjrzenia się populacji tych pacjentów, którzy zgłaszają się do ambulatoryjnych placówek
Bardziej szczegółowodr hab. Mieczysław Ciosek, prof. UG, kierownik Zakładu Psychologii Penitencjarnej i Resocjalizacji Instytutu Psychologii UG:
Niedostosowanie społeczne nieletnich. Działania, zmiana, efektywność. Justyna Siemionow Publikacja powstała na podstawie praktycznych doświadczeń autorki, która pracuje z młodzieżą niedostosowaną społecznie
Bardziej szczegółowoPublikacja wydana staraniem Instytutu Psychologii WNHiP Uniwersytetu Wrocławskiego
Recenzent: prof. dr hab. Zygfryd Juczyński Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Anna Kaniewska Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar
Bardziej szczegółowoDostrzegalne zmiany u pacjenta na tym etapie terapii winny manifestować się tym, że pacjent :
CARE BROK sp. z o.o Szkoła Specjalistów Psychoterapii Uzależnień i Instruktorów Terapii Uzależnień O7-306 Brok ul. Warszawska 25 tel.: 793 607 437 lub 603 801 442 mail.: care@brok.edu.pl www.brok.edu.pl
Bardziej szczegółowoZielona Góra, 28.01.2015 r.
Zielona Góra, 28.0.205 r. INFORMACJA PEŁNOMOCNIKA DS. PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH O ROZSTRZYGNIĘCIU ZAPROSZENIA DO SKŁADANIA OFERT DOTYCZĄCYCH ZAKUPU USŁUG W 205 ROKU W ZAKRESIE
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów... 11. CZĘŚĆ PIERWSZA Elementy psychologii ogólnej dla sędziów i prokuratorów
Wykaz skrótów................................................. 11 Wstęp.......................................................... 13 CZĘŚĆ PIERWSZA Elementy psychologii ogólnej dla sędziów i prokuratorów
Bardziej szczegółowoUżywki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy.
Używki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy. Uzależnienie nałóg - to silne pragnienie zażywania konkretnych środków,
Bardziej szczegółowoKomunikowanie grupowe. Grupowe podejmowanie decyzji Sytuacje konfliktowe Różnice kulturowe
Komunikowanie grupowe Grupowe podejmowanie decyzji Sytuacje konfliktowe Różnice kulturowe Podejmowanie decyzji Decyzja grupowa: ujęcie systemowe System: wejścia proces (elementy i relacje) wyjścia Wejścia:
Bardziej szczegółowoGłównym celem opracowania jest próba określenia znaczenia i wpływu struktury kapitału na działalność przedsiębiorstwa.
KAPITAŁ W PRZEDSIĘBIORSTWIE I JEGO STRUKTURA Autor: Jacek Grzywacz, Wstęp W opracowaniu przedstawiono kluczowe zagadnienia dotyczące możliwości pozyskiwania przez przedsiębiorstwo kapitału oraz zasad kształtowania
Bardziej szczegółowoinnowacjewedukacji.pl RAPORT ZE SZKOLEŃ PILOTAŻOWYCH COACHING W EDUKACJI 2013/2014
RAPORT ZE SZKOLEŃ PILOTAŻOWYCH COACHING W EDUKACJI 2013/2014 W listopadzie 2013 roku odbyła się konferencja poświęcona tematyce coachingu w edukacji, popularnego zwłaszcza w Anglii, a cieszącego się rosnącym
Bardziej szczegółowoPsychologia RóŜnic Indywidualnych Funkcjonalne znaczenie temperamentu Zajęcia 2 Katarzyna Popek
Psychologia RóŜnic Indywidualnych Funkcjonalne znaczenie temperamentu Zajęcia 2 Katarzyna Popek Przeznaczony do badania osób w wieku 15 80 lat, obojga płci Nie istnieją wersje oboczne, przeznaczone do
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI
PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY Tematy szkolenia PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI Wykład 2 godz. - Podejście do rozwoju psychicznego w kontekście
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2011/2012
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu Karta przedmiotu Instytut Pedagogiczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 011/01 Kierunek studiów: Pedagogika Profil: Ogólnoakademicki
Bardziej szczegółowodr n. med. Swetłana Mróz mgr Joanna Pęska
dr n. med. Swetłana Mróz mgr Joanna Pęska Diagnoza psychologiczna. Rozmowy wspierające. Psychoedukacja. Rehabilitacja funkcjonowania procesów poznawczych. Organizacja spotkań informacyjno edukacyjnych.
Bardziej szczegółowoSYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Potencjały zdrowia i szczęścia człowieka./ Moduł 102..: Człowiek w zdrowiu i chorobie 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim The stress
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET RZESZOWSKI WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY INSTYTUT PEDAGOGIKI
UNIWERSYTET RZESZOWSKI WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY INSTYTUT PEDAGOGIKI ŁUCJA JAROCH MOTYWY WYBORU ZAWODU PRZEZ UCZNIÓW KLAS III GIMNAZJALNYCH Z RÓŻNYCH ŚRODOWISK SPOŁECZNYCH Praca magisterska napisana pod kierunkiem
Bardziej szczegółowoWychowawcze uwarunkowania orientacji na stan: jak można nie wykształcić silnej woli?
PRZEGLĄD PSYCHOLOGICZNY, 2001, TOM 44, Nr 4, 479-494 Wychowawcze uwarunkowania orientacji na stan: jak można nie wykształcić silnej woli? Magdalena Marszał-Wiśniewska 1 Instytut Psychologii PAN Szkoła
Bardziej szczegółowoWykład 4. Osobowościowe predyktory skutecznej sprzedaży
Metody sprzedaży Wykład 4 Osobowościowe predyktory skutecznej sprzedaży Uwarunkowania psychologiczne Postawy Osobowość i koncepcja JA Uczenie się KONSUMENT Potrzeby i motywacja Stosunek do ryzyka Spostrzeganie
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ STOSOWANIA TESTÓW W BIZNESIE. dr Victor Wekselberg Dyrektor Działu Doradztwa Organizacyjnego w Instytucie Rozwoju Biznesu
EFEKTYWNOŚĆ STOSOWANIA TESTÓW W BIZNESIE dr Victor Wekselberg Dyrektor Działu Doradztwa Organizacyjnego w Instytucie Rozwoju Biznesu ZAWARTOŚĆ PREZENTACJI 1. Kilka wyników z badania ankietowego Instytutu
Bardziej szczegółowoAnna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO
SAMOTNE OJCOSTWO Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2006 Copyright by Anna Dudak Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006 Recenzent: prof. zw. dr hab. Józef Styk Redakcja
Bardziej szczegółowoCopyright 2011 by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Recenzent: prof. dr hab. Lidia Cierpiałkowska Redakcja: Zofia Kozik Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na okładce pojoslaw / fotolia.com Copyright 2011 by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa ISBN
Bardziej szczegółowoWeryfikacja hipotez statystycznych. KG (CC) Statystyka 26 V / 1
Weryfikacja hipotez statystycznych KG (CC) Statystyka 26 V 2009 1 / 1 Sformułowanie problemu Weryfikacja hipotez statystycznych jest drugą (po estymacji) metodą uogólniania wyników uzyskanych w próbie
Bardziej szczegółowoProgram Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Kiełczygłów w 2009 r.
Załącznik do Uchwały Nr XIX/110/2009 z dnia 26 marca 2009r. Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Kiełczygłów w 2009 r. Podstawowym celem programu jest: 1. 1. Prowadzenie
Bardziej szczegółowoDebata. Od samokontroli do uzależnienia
Debata Od samokontroli do uzależnienia Kontrola swojego zachowania Zachowania ryzykowne Szkodliwe używanie Uzależnienie Samokontrola Standardy zachowania Monitorowanie własnego zachowania Umiejętność
Bardziej szczegółowoSprawdź, czy Twoje picie jest bezpieczne zrób test AUDIT
Sprawdź, czy Twoje picie jest bezpieczne zrób test AUDIT TEST AUDIT Test Rozpoznawania Zaburzeń Związanych z Piciem Alkoholu. Test rekomendowany przez WHO 38. Przeczytaj dokładnie kolejne pytania. Zastanów
Bardziej szczegółowoWykład 2. Charakterystyka organizacji
Wykład 2. Charakterystyka organizacji 1 Ogólny podział organizacji: 1. Rodzaje organizacji: komercyjne, publiczne, społeczne. Organizacje komercyjne są organizacjami gospodarczymi nazywanymi przedsiębiorstwami.
Bardziej szczegółowoMetodologia badań psychologicznych
Metodologia badań psychologicznych Lucyna Golińska SPOŁECZNA AKADEMIA NAUK Psychologia jako nauka empiryczna Wprowadzenie pojęć Wykład 5 Cele badań naukowych 1. Opis- (funkcja deskryptywna) procedura definiowania
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Wieloczynnikowe aspekty uzależnień
YL AB U MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów pecjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Wieloczynnikowe aspekty uzależnień
Bardziej szczegółowoZałącznik 17. Ekspertyza Zakładu Psychologii Społecznej w Uniwersytetu Warszawskiego z 6 maja 1983 r.
Załącznik 17. Ekspertyza Zakładu Psychologii Społecznej w Uniwersytetu Warszawskiego z 6 maja 1983 r. Uniwersytet Warszawski Wydział Psychologii Zakład Psychologii Społecznej 00-183 Warszawa, ul. Stawki
Bardziej szczegółowoCzy to smutek, czy już depresja?
Niebezpieczna siostra smutku jak rozpoznać i poradzić sobie z depresją? Warsztaty dla uczniów Czy to smutek, czy już depresja? Podstawowe różnice Smutek To emocja, której doświadczanie jest naturalne dla
Bardziej szczegółowodziecka + gotowość owocne spotkanie
Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły y = owocne spotkanie dr Karolina Appelt Instytut Psychologii UAM tematyka wykładu: -co to znaczy być gotowym, co to jest gotowość szkolna, jakie są
Bardziej szczegółowoProblem uzależnień w kontekście domów pomocy społecznej
Problem uzależnień w kontekście domów pomocy społecznej Jadwiga Fudała PARPA www.parpa.pl 1 Problemy wynikające ze spożywania alkoholu przez mieszkańców DPS zdrowotne (w tym zdrowotne konsekwencje spożywania
Bardziej szczegółowoModel autokratyczny Model liberalny Model demokratyczny. Pozytywne i negatywne skutki
Model autokratyczny Model liberalny Model demokratyczny Pozytywne i negatywne skutki Dzieci mają niskie poczucie własnej wartości zachowują się ulegle. Lub przeciwnie buntują się przeciwko wszystkim i
Bardziej szczegółowoSzkolny Program Profilaktyki. Prywatnego Gimnazjum nr 2 Szkoły Marzeń. w Piasecznie
Szkolny Program Profilaktyki Prywatnego Gimnazjum nr 2 Szkoły Marzeń w Piasecznie 1. Założenia programu Program profilaktyki realizowany w naszej szkole jest oparty na strategii edukacyjnej. Strategia
Bardziej szczegółowoWspółpraca doradcy zawodowego z rodzicami. Elwira Zadęcka Krakowska Szkoła Doradztwa Zawodowego
Współpraca doradcy zawodowego z rodzicami Elwira Zadęcka Krakowska Szkoła Doradztwa Zawodowego Wybór zawodu wyznacza kierunek kształcenia wyznacza kierunek i stopień rozwoju osobowości umożliwia przynależność
Bardziej szczegółowoKompetencje zawodowe pedagogów w pracy z nieletnimi agresorami
Kompetencje zawodowe pedagogów w pracy z nieletnimi agresorami Anna Karłyk-Ćwik Kompetencje zawodowe pedagogów w pracy z nieletnimi agresorami Toruń 2009 Recenzenci ks. prof. dr hab. Czesław Kustra prof.
Bardziej szczegółowoLaboratorium Interpretatorów Wojciech Eichelberger
Laboratorium Interpretatorów Wojciech Eichelberger KIM JESTEM? Wojciech Eichelberger Psycholog, psychoterapeuta i trener. Współtwórca i dyrektor Instytutu Psychoimmunologii (IPSI) założonego w 2004 w Warszawie.
Bardziej szczegółowoAnkieta - Opracowanie Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych
Ankieta - Opracowanie Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Szanowni Mieszkańcy Gminy Brochów, Urząd Gminy w Brochowie przystąpił do opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych. Strategia
Bardziej szczegółowoPoradnia Pomocy Palącym i Infolinia
Poradnia Pomocy Palącym i Infolinia Magdalena Cedzyńska Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów CO-I Spotkanie współorganizatorów Programu Prewencji Pierwotnej Nowotworów 5 maja 2008, Centrum Onkologii-Instytut
Bardziej szczegółowoProfilaktyka uzależnień?
Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Krzysztof Ostaszewski Profilaktyka uzależnień? Co to jest profilaktyka? Profilaktyka to zapobieganie problemom zanim one wystąpią Dlatego, profilaktyka ma
Bardziej szczegółowoPodstawy prawa karnego wykonawczego zajęcia nr 4
Podstawy prawa karnego wykonawczego zajęcia nr 4 rok akademicki 2018/2019 Aleksandra Polak-Kruszyk Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii KATEDRA PRAWA KARNEGO WYKONAWCZEGO Zgodnie z brzmieniem art. 96
Bardziej szczegółowoSYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Formy pomocy rodzicom posiadającym dziecko z zaburzeniami zachowania. Moduł 188: Zaburzenia w zachowaniu dzieci i młodzieży. Diagnoza
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Wieloczynnikowe problemy uzależnień
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na 2017 rok
Projekt GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na 2017 rok 1. Postanowienia ogólne ROZDZIAŁ I Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA KIERUNKU PEDAGOGIKA STUDIA II STOPNIA. Rok akademicki 2018/2019
ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA KIERUNKU PEDAGOGIKA STUDIA II STOPNIA Rok akademicki 2018/2019 OGÓLNE 1. Dziedziny wychowania (moralne, estetyczne, techniczne). 2. Koncepcje pedagogiki porównawczej
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2009
Załącznik do Uchwały Nr 172 Rady Miejskiej w Tuszynie z dnia 17 marca 2009r. I. Wstęp. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2009 Gminny program profilaktyki i rozwiązywania
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Wieloczynnikowe aspekty uzależnień
S YL AB US MODUŁ U ( PZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu odzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów ok, semestr studiów np. rok 1, semestr (I
Bardziej szczegółowoEEG Biofeedback. Metoda EEG-Biofeedback wykorzystuje mechanizm sprzężenia zwrotnego do treningu i usprawniania pracy mózgu
EEG Biofeedback Metoda EEG-Biofeedback wykorzystuje mechanizm sprzężenia zwrotnego do treningu i usprawniania pracy mózgu EEG Biofeedback to skuteczna metoda terapeutyczna zwiększająca skuteczność funkcjonowania
Bardziej szczegółowoGminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Gminy Prószków na lata
Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Gminy Prószków na lata 2018-2022 Wprowadzenie Spośród problemów społecznych te związane z alkoholizmem, narkomanią, środkami psychoaktywnymi i przemocą
Bardziej szczegółowow pierwszym okresie nauki w gimnazjum
Wojdedh Walczak Ośrodek Pedagogiczno-Wydawniczy CHEJRON w Łodzi Związek pomiędzy dwoma typami oceniania w podstawowej a wynikami osiąganymi przez uczniów w pierwszym okresie nauki w gimnazjum Wstęp Niniejsze
Bardziej szczegółowo,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM
,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM UZALEŻNIENIE UZALEŻNIENIE TO NABYTA SILNA POTRZEBA WYKONYWANIA JAKIEJŚ CZYNNOŚCI LUB ZAŻYWANIA JAKIEJŚ SUBSTANCJI. WSPÓŁCZESNA PSYCHOLOGIA TRAKTUJE POJĘCIE UZALEŻNIENIA
Bardziej szczegółowoSYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU
1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Zajęcia terenowe - kontakt ze sprawcą przemocy domowej. Moduł 106: Diagnoza i terapia osób, które doznały interpersonalnej traumy w dzieciństwie
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA KIERUNKU PEDAGOGIKA STUDIA I STOPNIA Rok akademicki 2018/2019
ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA KIERUNKU PEDAGOGIKA STUDIA I STOPNIA Rok akademicki 2018/2019 OGÓLNE 1. Problem tożsamości pedagogiki i jej miejsce w systemie nauk. 2. Myśl pedagogiczna epoki oświecenia
Bardziej szczegółowoZielona Góra, 12.02.2014 r.
Zielona Góra,.0.04 r. INFORMACJA PEŁNOMOCNIKA DS. PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH O ROZSTRZYGNIĘCIU ZAPROSZENIA DO SKŁADANIA OFERT DOTYCZĄCYCH ZAKUPU USŁUG W 04 ROKU W ZAKRESIE PROFILAKTYKI
Bardziej szczegółowoWPŁYW ALKOHOLU NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
RODZAJE ALKOHOLU alkohol metylowy (znany także pod nazwami spirytus drzewny i karbinol najprostszy, trujący dla człowieka związek organiczny z grupy alkoholi) ; alkohol etylowy (napój alkoholowy); gliceryna
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 164 A/09 Senatu WUM z dnia 30 listopada 2009 r. PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1 I. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE ZAKRES WIEDZY TEORETYCZNEJ 1.
Bardziej szczegółowoRodzice 6- i 7-latków o swoich dzieciach
Rodzice 6- i 7-latków o swoich dzieciach Dzieci w opinii rodziców czują się dobrze i są ogólnie zadowolone z życia, bez względu na to, czy poszły do szkoły, czy zerówki. Rodzice nie zaobserwowali różnic
Bardziej szczegółowoAD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi
AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi GENETYCZNIE UWARUNKOWANA, NEUROLOGICZNA DYSFUNKCJA, CHARAKTERYZUJĄCA SIĘ NIEADEKWATNYMI
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Wieloczynnikowe aspekty uzależnień
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Wieloczynnikowe aspekty uzależnień
Bardziej szczegółowoWarunki uzyskania dyplomu magistra psychologii w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego
Warunki uzyskania dyplomu magistra psychologii w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego I. Warunki ukończenia studiów zgodnie z regulaminem studiów na Uniwersytecie Wrocławskim (fragmenty) 50
Bardziej szczegółowoTrudności wychowawcze rodzin zastępczych - dzieci i młodzież z zachowaniami agresywnymi. Diagnoza i praca terapeutyczna. ODWOŁANE
Trudności wychowawcze rodzin zastępczych - dzieci i młodzież z zachowaniami agresywnymi. Diagnoza i praca terapeutyczna. ODWOŁANE Terminy Liczba dni Czas trwania 27.01.2018 1 09:00-16:-00 Szkolenie jest
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z działalności Punktu Pomocy Kryzysowej przy Miejsko Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Trzciance za rok 2013 976 porad 283 osoby
Sprawozdanie z działalności Punktu Pomocy Kryzysowej przy Miejsko Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Trzciance za rok 2013 Specjaliści terapii uzależnień i współuzależnienia zatrudnieni w Punkcie Pomocy
Bardziej szczegółowoRaport z przeprowadzonego badania dotyczącego zażywania narkotyków w Gminie Nekla
Raport z przeprowadzonego badania dotyczącego zażywania narkotyków w Gminie Nekla Badanie przeprowadzono od września 205 r. na terenie Miasta i Gminy Nekla wśród dwóch grup: ) osób dorosłych w wieku od
Bardziej szczegółowoKategorie trudnych zachowań
Kategorie trudnych zachowań Przyczyny trudnych zachowań 1. czynniki fizjologiczne/biologiczne: -choroby, -ból, -somatyczne, -zespół PMS, -popęd seksualny; 2. czynniki psychiczne: -strach, -obniżone poczucie
Bardziej szczegółowoDepresja a uzależnienia. Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień
Depresja a uzależnienia Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień Alkoholizm w chorobach afektywnych Badania NIMH* (1990) (uzależnienie + nadużywanie) Badania II Kliniki
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI
Zespół Szkół Przyrodniczo - Biznesowych im. Jadwigi Dziubińskiej w Tarcach PROGRAM PROFILAKTYKI Tarce 2010/2011 PODSTAWY PRAWNE DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ W SZKOE Szkoła wspierając rozwój dzieci i młodzieży,
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO -PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU NR 1 W ŚWIERKLANACH
PROCEDURA ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO -PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU NR 1 W ŚWIERKLANACH PODSTAWA PRAWNA 1. Rozporządzenie MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy
Bardziej szczegółowoWykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń
Załącznik nr 7 Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń L.p. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji
Bardziej szczegółowoZagadnienia na egzamin magisterski Rekrutacja 2015/2016 Rok akademicki 2019/2020
Spis treści Zagadnienia ogólne na egzamin magisterski... 2 Zagadnienia specjalistyczne na egzamin magisterski... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA PRACY, ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ STOSUNEK DO PROCESU OSÓB ODPOWIEDZIALNYCH ZA GRUDZIEŃ 70 BS/102/102/98 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, SIERPIEŃ 98
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowoGminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Grabica na 2015 r.
Załącznik do Uchwały Nr III/17/2014 Rady Gminy Grabica z dnia 30 grudnia 2014 r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Grabica na 2015 r. I. Wprowadzenie Podstawą
Bardziej szczegółowoW roku akademickim 2014/2015 zajęcia koordynuje dr hab. n. med. Jolanta Kucharska-Mazur.
REGULAMIN Zajęć z przedmiotu Wieloczynnikowe aspekty uzależnień dla studentów Fizjoterapii II roku studiów I stopnia stacjonarnych. Regulamin obowiązuje od roku akademickiego 2014/15. Rodzaje zajęć: Wykłady
Bardziej szczegółowoZjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h
S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2013/2014 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny
Bardziej szczegółowoStatystyka w pracy badawczej nauczyciela
Statystyka w pracy badawczej nauczyciela Wykład 1: Terminologia badań statystycznych dr inż. Walery Susłow walery.suslow@ie.tu.koszalin.pl Statystyka (1) Statystyka to nauka zajmująca się zbieraniem, badaniem
Bardziej szczegółowoBudowanie skutecznego zespołu przez product managera
Budowanie skutecznego zespołu przez product managera Na czym polega specyfika zespołu kierowanego przez product managera? Grupa jako system Jednostki Struktura grupy wielkość normy model interakcji role
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2012/2013
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu Karta przedmiotu Instytut Pedagogiczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2012/2013 Kierunek studiów: Matematyka Profil: Ogólnoakademicki
Bardziej szczegółowoKatarzyna Kurza. Rok: 2002 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 5
Katarzyna Kurza Rok: 2002 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 5 Prezentowane tu dane pochodzą z realizowanego przez Instytut Psychologii Zdrowia w latach 1994-2000 programu badawczego APETA. Analizy dotyczą
Bardziej szczegółowoSYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Psychologiczne zagadnienia uzależnienia od alkoholu./ Moduł 131..: Patologia zachowań społecznych 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim
Bardziej szczegółowoProblemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej
Zakończenie Problemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej Do problemu głównego zostały sformułowane następujące problemy szczegółowe, które przedstawię poniżej.
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ DZIECKO Z PROBÓWKI - POSTAWY WOBEC ZAPŁODNIENIA POZAUSTROJOWEGO BS/78/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MAJ 2003
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoAnaliza działań merytorycznych wspomagających zdrowienie w uzależnieniu. Jolanta Ryniak NZOZ Centrum Dobrej Terapii Kraków, 6 wrzesień 2016 rok
Analiza działań merytorycznych wspomagających zdrowienie w uzależnieniu Jolanta Ryniak NZOZ Centrum Dobrej Terapii Kraków, 6 wrzesień 2016 rok Rehabilitacja osób uzależnionych Działania Medyczne Psychologiczne
Bardziej szczegółowow sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018
Uchwała Nr XLII.230.2017 Rady Gminy w Białośliwiu z dnia 29 listopada 2017 w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r.
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Wieloczynnikowe problemy uzależnień
YL AB U MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów pecjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Wieloczynnikowe problemy uzależnień
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM IM. STEFANA ŻECHOWSKIEGO W KSIĄŻU WIELKIM W LATACH 2014/ /19
PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM IM. STEFANA ŻECHOWSKIEGO W KSIĄŻU WIELKIM W LATACH 2014/15 2018/19 1 Proponowany Program Profilaktyczny wynika z Programu Wychowawczego szkoły, którego głównym celem jest
Bardziej szczegółowoTest U Manna-Whitneya : Test H Kruskala-Wallisa Test Wilcoxona
Nieparametryczne odpowiedniki testów T-Studenta stosujemy gdy zmienne mierzone są na skalach porządkowych (nie można liczyć średniej) lub kiedy mierzone są na skalach ilościowych, a nie są spełnione wymagania
Bardziej szczegółowoKomunikacja. wstęp. Uwarunkowania osobowościowe w procesie komunikowania się Elżbieta Kowalska 1
Komunikacja wstęp Komunikowanie stanowi podstawowy aspekt życia społecznego. Jego znaczenie w rozwoju technologii i upowszechniania się relacji międzyludzkich stale wzrasta. Komunikowanie rozumiane jest
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA TEORETYCZNE Na skrzydłach przyjaźni czyli o relacjach.
ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE Na skrzydłach przyjaźni czyli o relacjach. Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem. Konfucjusz DIAGNOZA PROBLEMU Co powoduje, że grupa rówieśnicza
Bardziej szczegółowoPodstawa prawna: Zasady organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu
PROCEDURA ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W NIEPUBLICZNYM PRZEDSZKOLU NR 3 WESOŁY SMYK W CHODZIEŻY DLA DZIECI, KTÓRE NIE POSIADAJĄ ORZECZENIA O POTRZEBIE KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO Podstawa
Bardziej szczegółowoWnioski z raportu ewaluacji końcowej VI edycji projektu Żyj finansowo! czyli jak zarządzać finansami w życiu osobistym
Wnioski z raportu ewaluacji końcowej VI edycji projektu Żyj finansowo! czyli jak zarządzać finansami w życiu osobistym zrealizowanego w roku szkolnym 2013/2014 1 Wnioski Celem badania ewaluacyjnego jest
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXII/287/2017 RADY MIEJSKIEJ W PRÓSZKOWIE. z dnia 14 listopada 2017 r.
UCHWAŁA NR XXXII/287/2017 RADY MIEJSKIEJ W PRÓSZKOWIE z dnia 14 listopada 2017 r. w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2018-2022 Na podstawie art. 18 ust 2 pkt 15 ustawy o pracownikach
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Praktyka opiekuńczo-wychowawcza w szkole podstawowej 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim Education and
Bardziej szczegółowoSTAWIAMY NA TERAPIĘ PROFILAKTYCZNY WYMIAR ODDZIAŁYWAŃ TERAPEUTYCZNYCH PROWADZONYCH W PODKARPACKICH JEDNOSTKACH PENITENCJARNYCH. ppłk Andrzej Leńczuk
STAWIAMY NA TERAPIĘ PROFILAKTYCZNY WYMIAR ODDZIAŁYWAŃ TERAPEUTYCZNYCH PROWADZONYCH W PODKARPACKICH JEDNOSTKACH PENITENCJARNYCH ppłk Andrzej Leńczuk OISW RZESZÓW 2014 OBSZARY ODDZIAŁYWAŃ PSYCHOKOREKCYJNYCH
Bardziej szczegółowoNarzędzie pracy socjalnej nr 16 Wywiad z osobą współuzależnioną 1 Przeznaczenie narzędzia:
Narzędzie pracy socjalnej nr 16 Wywiad z osobą współuzależnioną 1 Przeznaczenie narzędzia: Etap I (1b) Ocena / Diagnoza (Pogłębienie wiedzy o sytuacji związanej z problemem osoby/ rodziny) Zastosowanie
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XVII/96/16 RADY GMINY TRAWNIKI. z dnia 28 grudnia 2016 r.
UCHWAŁA NR XVII/96/16 RADY GMINY TRAWNIKI z dnia 28 grudnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2017 Na podstawie art.18 ust. 2 pkt.
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2013 ROK
Załącznik do uchwały Nr XXIV/132/12 Rady Gminy Rypin z dnia 28 grudnia 2012 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2013 ROK Tworzony jest
Bardziej szczegółowoWYRÓWNYWANIE POZIOMU ROZWOJU POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ
dr Barbara Ptaszyńska Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu WYRÓWNYWANIE POZIOMU ROZWOJU POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ Wprowadzenie Podstawowym celem wspólnoty europejskiej jest wyrównanie poziomu rozwoju poszczególnych
Bardziej szczegółowoZASADY ORGANIZACJI I UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PUBLICZNYCH PRZEDSZKOLACH, SZKOŁACH I PLACÓWKACH. Krakowska Małgorzata
ZASADY ORGANIZACJI I UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PUBLICZNYCH PRZEDSZKOLACH, SZKOŁACH I PLACÓWKACH Krakowska Małgorzata REGULACJE PRAWNE Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z
Bardziej szczegółowoPoczucie bezpieczeństwa i prężność osobowa a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób w okresie późnej dorosłości
Poczucie bezpieczeństwa i prężność osobowa a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób w okresie późnej dorosłości Ks. dr Paweł Brudek Instytut Psychologii KUL Jana Pawła II Konferencja Międzynarodowa Zdrowie
Bardziej szczegółowo