Badanie modułów wewnętrznych mikrokontrolera 311[07].Z4.02

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Badanie modułów wewnętrznych mikrokontrolera 311[07].Z4.02"

Transkrypt

1 MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Danuta Pawełczyk Badanie modułów wewnętrznych mikrokontrolera 311[07].Z4.02 Poradnik dla ucznia Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy Radom 2006

2 Recenzenci: mgr inż. Elżbieta Małgorzata Majka mgr inż. Anna Kembłowska Opracowanie redakcyjne: mgr inż.danuta Pawełczyk Konsultacja: mgr inż. Gabriela Poloczek Korekta: Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[07].Z4.02 Badanie modułów wewnętrznych mikrokontrolera zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik elektronik. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy, Radom

3 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 6 3. Cele kształcenia 7 4. Materiał nauczania Układy czasowe T0, T1 i T Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Port szeregowy Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Przetwornik analogowo cyfrowy Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Układ przerwań Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Sprawdzian osiągnięć Literatura 44 2

4 1. WPROWADZENIE Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy z zakresu badania modułów wewnętrznych mikrokontrolera. W poradniku zamieszczono: - wymagania wstępne wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane, abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika, - cele kształcenia wykaz umiejętności, jakie opanujesz podczas pracy z poradnikiem, - materiał nauczania podstawowe wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki modułowej, - zestaw pytań przydatny do sprawdzenia, czy już opanowałeś podane treści, - ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować umiejętności praktyczne, - sprawdzian postępów, - literaturę uzupełniającą, - sprawdzian osiągnięć przykładowy zestaw zadań i pytań. Pozytywny wynik sprawdzianu potwierdzi, że dobrze pracowałeś podczas zajęć i że nabyłeś wiedzę i umiejętności z zakresu tej jednostki modułowej, W materiale nauczania zostały omówione zagadnienia zakresu badania modułów wewnętrznych mikrokontrolera, ich budowy oraz sposobu programowania. Podczas poznawania modułów mikrokontrolera niewątpliwie pomocny będzie nauczyciel, który pomoże Ci w przypadku pojawienia się problemów. Z rozdziałem Pytania sprawdzające możesz zapoznać się: - przed przystąpieniem do rozdziału Materiał nauczania poznając wymagania wynikające z zawodu, a po przyswojeniu wskazanych treści, odpowiadając na te pytania sprawdzisz stan swojej gotowości do wykonywania ćwiczeń, - po opanowaniu rozdziału Materiał nauczania, by sprawdzić stan swojej wiedzy, która będzie Ci potrzebna do wykonywania ćwiczeń. Kolejny etap to wykonywanie ćwiczeń, których celem jest uzupełnienie i utrwalenie wiadomości z zakresu badania modułów mikrokontrolera. Wykonując ćwiczenia przedstawione w poradniku lub zaproponowane przez nauczyciela, będziesz poznawał budowę, sposób programowania i użytkowania modułów mikrokontrolera, takich jak układy czasowe, port szeregowy, przetwornik A/C i układ przerwań. Po wykonaniu zaplanowanych ćwiczeń, sprawdź poziom swoich postępów wykonując Sprawdzian postępów. W tym celu: - przeczytaj pytania i odpowiedz na nie, - podaj odpowiedź wstawiając X w podane miejsce, wpisz Tak, jeśli Twoja odpowiedź na pytanie jest prawidłowa, wpisz Nie, jeśli Twoja odpowiedź na pytanie jest niepoprawna. Odpowiedzi Nie wskazują luki w Twojej wiedzy, informują Cię również, jakich zagadnień jeszcze dobrze nie poznałeś. Oznacza to także powrót do treści, które nie są dostatecznie opanowane. Poznanie przez Ciebie wszystkich lub określonej części wiadomości będzie stanowiło dla nauczyciela podstawę przeprowadzenia sprawdzianu poziomu przyswojonych wiadomości i ukształtowanych umiejętności. W tym celu nauczyciel może posłużyć się zadaniami testowych. W poradniku jest zamieszczony sprawdzian osiągnięć, który zawiera przykład takiego testu oraz instrukcję, w której omówiono tok postępowania podczas przeprowadzania 3

5 sprawdzianu i przykładową kartę odpowiedzi, w której, w przeznaczonych miejscach wpisz odpowiedzi na zadania lub zakreśl właściwe odpowiedzi spośród zaproponowanych. Bezpieczeństwo i higiena pracy W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki. 4

6 311[07].Z4 Badanie układów mikroprocesorowych 311[07].Z4.01 Pisanie i uruchamianie programów w asemblerze 311[07].Z4.02 Badanie modułów wewnętrznych mikrokontrolera 311[07].Z4.03 Badanie układów zewnętrznych mikrokontrolera Schemat układu jednostek modułowych 5

7 2. WYMAGANIA WSTĘPNE Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć: omawiać architekturę systemu mikroprocesorowego, stosować rozkazy mikrokontrolera, pisać, kompilować i poprawiać programy w języku asemblera, używać zestawu uruchomieniowego do uruchamiania programu, korzystać z różnych źródeł informacji. 6

8 3. CELE KSZTAŁCENIA Po zrealizowaniu programu jednostki modułowej powinieneś umieć: scharakteryzować wewnętrzne układy funkcjonalne mikrokontrolera, takie jak: liczniki, UART, system przerwań, przetwornik analogowo cyfrowy, zaprogramować licznik w poszczególnych trybach pracy, zmierzyć czas i częstotliwość z wykorzystaniem liczników, wykorzystać licznik do generowania wielofazowych periodycznych sygnałów prostokątnych o zadanych współczynnikach wypełnienia, napisać program z wykorzystaniem przerwań od wybranych źródeł z wykorzystaniem poziomów, priorytetów, możliwości blokowania, napisać program pozwalający na pracę portu szeregowego w określonym trybie z określoną szybkością, zaprogramować przetworniki A/C, zaprogramować inne elementy wewnętrzne wybranego mikrokontrolera. 7

9 4. MATERIAŁ NAUCZANIA 4.1. Układy czasowe T0, T1 i T Materiał nauczania Jednym z podstawowych rodzajów układów peryferyjnych umieszczanych wewnątrz mikrokontrolera są układy czasowo licznikowe. Układy takie zliczają impulsy zewnętrzne, spełniając funkcję licznika (counter) lub impulsy wewnętrzne w celu odmierzania opóźnień lub generowania przebiegów o zadanej częstotliwości i wypełnieniu, spełniają wówczas role czasomierza (timer). Mikrokontrolery rodziny 51 są wyposażone w dwa 16 bitowe układy czasowe. Mogą one zliczać impulsy zegarowe lub zewnętrzne doprowadzane do wejść T0 P3.4 lub T1 P3.5. Liczniki mogą pracować w jednym z czterech trybów. W celu programowego sterowania układów czasowych stosowane są rejestry TMOD (adres 89H) i TCON (adres 88H dostępny bitowo). TMOD: GATE C/ T M1 M0 GATE C/ T M1 M0 T1 T0 znaczenie bitów: M1,M0 ustawienie trybu pracy: 00- tryb 0, 01- tryb 1, 10 tryb 2, 11 tryb 3. C/ T realizowana funkcja: C/ T =1 funkcja licznika impulsów zewnętrznych, C/ T =0 funkcja czasomierza. GATE uaktywnienie bramkowania zliczania zewnętrznym sygnałem INT0 lub INT1 np. zaprogramowanie T0 zliczającego impulsy wewnętrzne w trybie pracy 2, a licznika T1 zliczającego impulsy zewnętrzne w trybie 1, wymaga wpisania do rejestru TMOD następującego słowa: TCON: TF1 TR1 TF0 TR0 bity związane z przerwaniami zewnętrznymi znaczenie bitów: TF1 bit przepełnienia od licznika T1, wywołuje przerwanie, TR1 bit włączający (1) lub wyłączający (0) licznik T1, TF0 bit przepełnienia od licznika T0, wywołuje przerwanie, TR0 bit włączający (1) lub wyłączający (0) licznik T0. 8

10 Tryby pracy układów czasowo licznikowych: Tryb 0 układ czasowy pracuje jako 13 bitowy licznik/ czasomierz liczący w przód, po przepełnieniu (same jedynki) ustawia znacznik TFi i liczy dalej od 0, pojemność licznika 2 13 =8192. Rys. 1 Układ czasowy T0 w trybie 0: [5,s.37] Tryb 1 układ czasowy pracuje tak jak w trybie 0, ale jako licznik/ czasomierz 16 bitowy, pojemność licznika 2 16 = Rys. 2 Układ czasowy T0 w trybie 1: [5,s.37] Tryb 2 praca z autodoładowaniem liczy tylko część TLi (8 bitowy), część THi przechowuje wartość początkową, która jest przepisywana do części TLi po każdorazowym przepełnieniu licznika, jednocześnie ustawiany jest znacznik TFi, pojemność licznika 2 8 =256. Rys. 3 Układ czasowy T0 w trybie 2: [5,s.38] 9

11 Tryb 3 jest różny dla liczników T0 i T1. Licznik T0 pracuje jako dwa niezależne liczniki 8 bitowe TH0 i TL0 (tak jak w trybie 0 i 1), Część TL0 jest sterowana bitami sterującymi związanymi z licznikiem T1, a część TH0 z licznikiem T0; tryb ten jest używany wówczas, gdy licznik T1 jest wykorzystany do taktowania transmisji szeregowej, a potrzebne są dwa niezależne liczniki. Rys. 4 Układ czasowy T0 w trybie 3 [5,s.38] Jeżeli realizowana jest funkcja czasomierza ( C/ T=0), to zawartość licznika jest zwiększana w każdym cyklu maszynowym. Cykl maszynowy jest wykonywany w ciągu 12 taktów zegarowych. Jeżeli realizowana jest funkcja licznika ( C/ T=1) odpowiednie wejście T0 lub T1 jest próbkowane w każdym cyklu maszynowym. Jeżeli w dwóch kolejnych próbkach zostanie wykryta zmiana 1 na 0 na wejściu (opadające zbocze impulsu) to w następnym cyklu maszynowym nastąpi zwiększenie zawartości licznika o 1. Do wykrycia zmiany na wejściu potrzeba 2 cykli maszynowych, czyli maksymalna częstotliwość zliczanych impulsów wynosi f XTAL /24. W niektórych sytuacjach przydatne jest zastosowanie mikrokontrolera wyposażonego w dodatkowy układ czasowy T2. Taka konieczność pojawia się na przykład wtedy, kiedy licznik T1 taktuje transmisję szeregową, a potrzebne są 2 dodatkowe liczniki. Zamiast korzystać z trybu 3 pracy licznika T0 można wykorzystać dodatkowy licznik T2. Licznik T2 posiada dodatkowo kilka bardzo użytecznych funkcji, które zostaną opisane poniżej. Układ czasowo licznikowy T2 jest dodatkowym zasobem wielu mikrokontrolerów rodziny 51, na przykład mikrokontrolera SAB 80C535. Oprócz układu czasowego T2 mikrokontroler ten, w stosunku do podstawowej rodziny 51, posiada dodatkowe porty równoległe oraz wbudowany przetwornik A/C. W związku z dodatkowymi zasobami rozbudowany został również układ przerwań. Będzie o tym mowa w dalszej części poradnika. 10

12 Mikrokontroler SAB 80C535 jest rozbudowaną wersją mikrokontrolera 80C51: watchdog RAM 256x8 P0 we/wy 8-bitowy przetwor nik A/C T2 T0 T1 CPU 8051 U A R T P1 P2 we/wy we/wy P6 P5 P4 ROM 8kx8 P3 we/wy we ac we/ wy we/ wy Rys.5. Dodatkowe zasoby mikrokontrolera SAB 80C535 Rys. 6. Układ czasowy T2 [1, s.108] Licznik może pracować w trzech trybach, określanych skrótem CCR: C Compare (porównanie), C Capture (zapamiętanie wartości chwilowej), R Reload (autodoładowanie wartości początkowej). 11

13 Z obsługą licznika T2 są związane linie portu P1: P1.0 P1.3 wyjścia impulsów o modulowanej szerokości impulsu (MSI)/ wejścia przerwań INT3#...INT6, P1.5/T2EX sprzętowe ustalenie momentu wpisania wartości początkowej do licznika T2, P1.7/T2 wejście impulsów zewnętrznych/ wejście bramkujące zliczanie impulsów wewnętrznych. Z licznikiem T2 związane są rejestry komparatorów CRC, CC1, CC2, CC3, w których przechowywane są wartości chwilowe. W trybie autodoładowania rejestr CRC przechowuje wartość początkową. Przerwania od licznika T2 są generowane w momencie: przepełnienia licznika, zrównania wartości chwilowej licznika z wartością wpisaną do rejestru komparatora. Tryby pracy licznika: Tryb porównania (compare) W czterech niezależnych komparatorach porównywana jest wartość licznika T2 z wartościami rejestrów CRC, CC1, CC2, CC3. Wynik porównania przedstawiony jest w postaci stanów linii portu P1 oraz ustawienia znaczników przerwań IEX3 IEX6. Linie portu P1 przyjmują wartość logiczną 1 w momencie wystąpienia równości zawartości licznika T2 z rejestrami komparatora. Tabela 1 Związek linii portu P1 z rejestrami komparatora i przerwaniami linia portu rejestr komparatora przerwanie P1.0 CRC IEX3 P1.1 CC1 IEX4 P1.2 CC2 IEX5 P1.3 CC3 IEX6 Zerowanie bitu portu P1.x następuje po przepełnieniu licznika T2. Jeżeli równocześnie licznik T2 pracuje w trybie autodoładowania rejestr CRC przechowuje wartość początkową, jako rejestry komparatora mogą być wykorzystywane rejestry CC1, CC2, CC3. stan licznika wart. rej. CRC, CCx stan P1.x przerwanie od komparatora przerwanie od przepełnienia Rys. 7 Zależności czasowe na wyjściach portu P1: [1, s.109] 12

14 Ze względu na sposób sterowania liniami portu P1 wyróżnia się następujące tryby porównania: Tryb 0 porównania Tryb sprzętowy wartość wpisana do rejestru CRC w trybie autodoładowania decyduje o częstotliwości generowanych impulsów, a wpisana do rejestrów CC1, CC2, CC3 o wypełnieniu. Zaprogramowany i uruchomiony licznik T2 pracuje autonomicznie, tzn. generuje impulsy na wyjściach portu P1 niezależnie od jednostki arytmetyczno logicznej. Zatrzymanie licznika jest możliwe tylko sprzętowo poprzez reset mikrokontrolera lub odłączenie zasilania. Tryb 1 porównania Tryb programowy zmiana linii P1.0 P1.3 jest dokonywana programowo przez wpis danej do bufora portu. Tryb zapamiętywania wartości chwilowej (capture) Do zapamiętania wartości chwilowej licznika T2 może być użyty każdy z rejestrów CRC, CC1, CC2, CC3. Operacja ta jest realizowana sprzętowo, dzięki czemu w trakcie jej wykonywania nie następuje zatrzymanie licznika. Licznik T2 może pracować w 2 trybach zapamiętywania: Tryb 0 zapamiętywania: Moment zapamiętania wartości chwilowej jest wyznaczany sygnałem zewnętrznym. Wpisanie wartości chwilowej licznika T2 do odpowiedniego rejestru CRC, CC1, CC2, CC3 oraz wpisanie jedynki na pozycję odpowiedniego znacznika przerwania IEX3 IEX6 spowodowane jest aktywnym zboczem sygnałów INT3#...INT6. Tryb 1 zapamiętywania: Zapamiętanie wartości chwilowej w rejestrach CRC, CC1, CC2, CC3 spowodowane jest wpisaniem dowolnej wartości do mniej znaczących rejestrów CRCL, CCL1, CCL2, CCL3. W tym trybie zapamiętywania przerwania nie są wykorzystywane. Tryb autodoładowania (reload) Autodoładowanie licznika T2 oznacza przepisanie wartości początkowej, zawartej w 16 bitowym rejestrze CRC do rejestru licznika T2. Tryb 0 autodoładowania: W trybie 0 przepisanie wartości z rejestru CRC do licznika T2 odbywa się wskutek przepełnienia licznika T2. Przepełnienie licznika powoduje ustawienie flagi przerwania TF2. Tryb 1 autodoładowania: W trybie 0 przepisanie wartości z rejestru CRC do licznika T2 odbywa się wskutek wystąpienia opadającego zbocza sygnału T2EX na wejściu P1.5. Jeśli znacznik EXEN2 w rejestrze IEN1 ma wartość 1 to jednocześnie zostanie wygenerowane przerwanie. Sterowanie pracą licznika T2 Sygnał taktujący licznik może pochodzić ze źródła wewnętrznego lub zewnętrznego. Niezależnie od wybranego trybu pracy i źródła taktowania po każdym przepełnieniu licznika generowane jest przerwanie wewnętrzne. Jest to sygnalizowane wpisem jedynki logicznej na pozycji znacznika przerwania TF2 (wektor przerwania 02Bh) w rejestrze IRCON. 13

15 Znacznik ten musi być kasowany programowo ponieważ to samo przerwanie może być również wywołane zewnętrznym sygnałem doprowadzonym do wejścia P1.5/T2EX ustawiany jest wówczas znacznik EXF2. Programowanie pracy licznika T2 dokonywane jest przez wpis odpowiedniej wartości do rejestru T2CON: T2PS I3FR I2FR T2R1 T2R0 T2CM T2I1 T2I0 T2PS I3FR I2FR T2R1, T2R0 T2CM T2I1, T2I0 włączenie dodatkowego dzielnika wstępnego dla wewnętrznego źródła taktowania, T2PS=0 taktowanie licznika sygnałem f XTAL /12, T2PS=1 taktowanie licznika sygnałem f XTAL /24, wybór aktywnego zbocza sygnału przerwania zewnętrznego INT3#, wyjścia komparatora CRC, wpisu wartości początkowej, I3FR=0 zbocze opadające, I3FR=1 zbocze narastające, w T2 nie używany, wybór trybu autodoładowania licznika, 0x zablokowane funkcje autodoładowania, 10 tryb 0 autodoładowania, 11 tryb 1 autodoładowania, wybór trybu porównywania, T2CM=0 tryb 0, T2CM=1 tryb 1, wybór źródła sygnału taktującego, 00 zatrzymanie zliczania, 01 taktowanie sygnałem wewnętrznym, 10 taktowanie sygnałem zewnętrznym, 11 bramkowanie wewnętrznego sygnału taktującego (blokowanie licznika niskim poziomem sygnału doprowadzonego do P1.7). Programowanie trybów pracy rejestrów CRC, CC1, CC2, CC3 jest dokonywane w rejestrze CCEN: COCAH3 COCAL3 COCAH2 COCAL2 COCAH1 COCAL1 COCAH0 COCAL0 Tabela 2 Sterowanie komparatorami Rejestr Znacznik Przeznaczenie COCAH0 COCAL0 0 0 zablokowany tryb porównywania/ wpisu wartości początkowej CRC 0 1 tryb 0 zapamiętywania 1 0 odblokowany tryb porównywania/ wpisu wartości początkowej 1 1 tryb 1 zapamiętywania COCAH1 COCAL1 0 0 zablokowany tryb porównywania/ wpisu wartości początkowej CC1 0 1 tryb 0 zapamiętywania 1 0 odblokowany tryb porównywania/ wpisu wartości początkowej 1 1 tryb 1 zapamiętywania 14

16 COCAH2 COCAL2 0 0 zablokowany tryb porównywania/ wpisu wartości początkowej CC2 0 1 tryb 0 zapamiętywania 1 0 odblokowany tryb porównywania/ wpisu wartości początkowej 1 1 tryb 1 zapamiętywania COCAH3 COCAL3 0 0 zablokowany tryb porównywania/ wpisu wartości początkowej CC3 0 1 tryb 0 zapamiętywania 1 0 odblokowany tryb porównywania/ wpisu wartości początkowej 1 1 tryb 1 zapamiętywania Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie może być źródło impulsów zliczanych przez układy czasowe T0 i T1? 2. Jakie rejestry są związane z licznikami T0 i T1? 3. W jakich trybach mogą pracować układy czasowe T0 i T1? 4. Jak uruchomić i jak zatrzymać liczniki T0 i T1? 5. W jaki sposób zaprogramować układy czasowe T0 i T1 na pracę w wybranym trybie i wybrane źródło impulsów zliczanych? 6. Jak obliczyć wartość początkową wpisywaną do układu czasowego w celu odmierzenia określonych odcinków czasu? 7. Jaka jest największa częstotliwość zewnętrznego sygnału zliczanego w układzie czasowym i od czego zależy? 8. Jakie rejestry są związane z licznikiem T2? 9. Jakie może być źródło impulsów zliczanych przez układ czasowy T2? 10. W jakich trybach może pracować układ czasowy T2? 11. W jaki sposób można wygenerować przebieg o zadanym czasie trwania i wypełnieniu używając licznika T2? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Napisz i uruchom program zapalenia diody dołączonej do P1.0 na czas 3 sekund. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) wybrać tryb pracy i źródło zliczanych impulsów, 2) zestawić słowo sterujące, 3) dokonać obliczeń ilości zliczanych cykli i na tej podstawie obliczyć liczbę przepełnień licznika i wartość początkową wpisywaną do licznika, 4) przygotować algorytm programu w postaci schematu blokowego, 5) napisać program w języku asemblera, 6) skompilować program, poprawić ewentualne błędy, 15

17 7) uruchomić program używając zestawu uruchomieniowego, 8) sprawdzić poprawność działania programu, 9) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 10) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer PC, oprogramowanie umożliwiające kompilowanie i debbugowanie programu, zestaw uruchomieniowy z oprogramowaniem, literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 2 Napisz i uruchom program pomiaru czasu trwania podprogramu. Wynik pomiaru zapisz do pamięci IRAM do komórek 30H i 31H. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) wybrać tryb pracy i źródło zliczanych impulsów, 2) zestawić słowo sterujące, 3) przygotować algorytm programu głównego w postaci schematu blokowego, 4) przygotować algorytm podprogramu, którego czas trwania ma być mierzony np. podprogram mnożenia liczb znajdujących się w rejestrach, 5) napisać program w języku asemblera, 6) skompilować program, poprawić ewentualne błędy, 7) uruchomić program używając zestawu uruchomieniowego, 8) sprawdzić poprawność działania programu, 9) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 10) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer PC, oprogramowanie umożliwiające kompilowanie i debbugowanie programu, zestaw uruchomieniowy z oprogramowaniem, literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 3 Napisz i uruchom program pomiaru częstotliwości generatora dołączonego do wejścia T1(P3.5). Wynik pomiaru wyślij na diody dołączone do portu równoległego (tylko starszy bajt wyniku). Licznik T1 zlicza impulsy doprowadzone z generatora, licznik T0 odmierza czas 1 sekundy. Po upływie 1 sekundy zatrzymaj licznik T1 stan licznika będzie równy częstotliwości sygnału z generatora (w Hz). Sposób wykonania ćwiczenia: Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) wybrać tryby pracy i źródła zliczanych impulsów dla obu liczników, 2) zestawić słowo sterujące, 3) przygotować algorytm programu w postaci schematu blokowego, 4) napisać program w języku asemblera, 16

18 5) skompilować program, poprawić ewentualne błędy, 6) uruchomić program używając zestawu uruchomieniowego, 7) sprawdzić poprawność działania programu, 8) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia, Wyposażenie stanowiska pracy: komputer PC, oprogramowanie umożliwiające kompilowanie i debbugowanie programu, zestaw uruchomieniowy z oprogramowaniem, generator sygnału prostokątnego, literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 4 Na wyjściu P1.1 wygeneruj przebieg prostokątny o częstotliwości 2 khz i wypełnieniu 60%. Do wygenerowania przebiegu użyj licznika T2 pracującego w trybie autodoładowania i porównywania wartości chwilowej. Wygenerowany przebieg zaobserwuj używając oscyloskopu. Sposób wykonania ćwiczenia: Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) wybrać tryby pracy i źródło zliczanych impulsów, 2) zestawić słowa sterujące, 3) dokonać obliczeń dotyczących wartości początkowej autodoładowywanej po przepełnieniu licznika i wartości porównywanej w komparatorze, 4) napisać program w języku asemblera, 5) skompilować program, poprawić ewentualne błędy, 6) uruchomić program używając zestawu uruchomieniowego, 7) sprawdzić poprawność działania programu, 8) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer PC, oprogramowanie umożliwiające kompilowanie i debbugowanie programu, zestaw uruchomieniowy z oprogramowaniem, oscyloskop, literatura z rozdziału 6. 17

19 Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) omówić tryby pracy układów czasowo licznikowych T0 i T1? 2) zaprogramować licznik na różne tryby pracy i źródła zliczanych impulsów? 3) odmierzyć zadane odcinki czasu używając liczników? 4) wygenerować przebiegi o zadanym czasie trwania i wypełnieniu? 5) zmierzyć częstotliwość zewnętrznego sygnału doprowadzonego do licznika? 6) omówić pracę licznika T2 w różnych trybach pracy? 7) wygenerować przebieg o zadanej częstotliwości i wypełnieniu używając T2? 8) uruchomić napisane programy używając zestawu uruchomieniowego? 18

20 4.2. Port szeregowy Materiał nauczania Wbudowany port szeregowy pozwala na wczytywanie danych szeregowych przez wejście RxD (P3.0) i wysyłanie danych szeregowych przez wyjście TxD (P3.1). Port może pracować w jednym z czterech trybów: Tabela 3 Tryby pracy portu szeregowego Tryb SM0 SM1 Opis Transmisja synchroniczna, znaki 8 bitowe, taktowane sygnałem zegarowym Transmisja asynchroniczna, znaki 8 bitowe, szybkość określona programowo Transmisja asynchroniczna, znaki 9 bitowe, szybkość 1/32 lub 1/64 częstotliwości zegara Transmisja asynchroniczna, znaki 9 bitowe, szybkość określona programowo Zamiana postaci danej z szeregowej na równoległą (odbiór danej) lub równoległej na szeregową (nadawanie danej) oraz sterowanie transmisji odbywa się automatycznie. Dane odebrane przez port szeregowy są wpisywane do rejestru SBUF, dane wysyłane są pobierane z rejestru SBUF. Oba rejestry mają tę samą nazwę i są umieszczone w przestrzeni adresowej pamięci pod tym samym adresem 99H. SCON słowo sterujące układu transmisji szeregowej: SM0 SM1 SM2 REN TB8 RB8 TI RI SM0 SM1 SM2 REN TB8 RB8 TI RI tryb pracy, bit sterujący przejściem do komunikacji wieloprocesorowej, bit zezwolenia na odbiór danych przez port szeregowy, bit ustawiany i zerowany programowo, dziewiąty bit nadawanego słowa, dziewiąty bit odbieranego słowa, znacznik zakończenia nadawania danych, może wywołać przerwanie, kasowany programowo, znacznik zakończenia odbierania danych, może wywołać przerwanie, kasowany programowo. Tryby pracy: Tryb 0 Transmisja synchroniczna, przesyłane są słowa 8 bitowe ze stałą szybkością f XTAL /12. Nadanie danej: wpis danej do rejestru SBUF inicjuje nadawanie danej szeregowo przez linię P3.1 (RxD) oraz taktu przez P3.0 (TxD), po wysłaniu 8 bitów ustawiany jest bit TI sygnał dla procesora, że słowo zostało wysłane. Bit TI może generować przerwanie. Odbiór danej: odczyt danej przez linię P3.1 (RxD) odbywa się, gdy REN=1 i RI=0 (poprzednio odebrana dana została odczytana przez procesor), bity danej są wpisywane do rejestru przesuwnego, a po zgromadzeniu całego słowa jest ono przepisywane do rejestru 19

21 SBUF, jednocześnie ustawiany jest znacznik RI, który może generować przerwanie. Podczas odbioru na linię P3.0 (TxD) wysyłany jest sygnał taktujący. Rys. 8 Zależności czasowe operacji nadawania i odbioru dla łącza szeregowego pracującego w trybie 0 [2, s.68] Tryb 1 Transmisja asynchroniczna, znaki 8 bitowe, szybkość określona programowo. W trybie asynchronicznym port szeregowy pełni rolę niezależnego nadajnika (P3.1 TxD) i odbiornika (P3.0 RxD). Dane są przesyłane w następującym formacie: bit startu bity danych D0 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 Rys 9 Format znaku w trybie 1 bit stopu Nadanie danej: wpis danej do rejestru SBUF inicjuje nadawanie danej szeregowo przez linię P3.1 (TxD), powoduje to równocześnie wpis jedynki logicznej (bit stopu) do przerzutnika D. Powoduje to uaktywnienie bloku sterowania nadajnika, który w następnym takcie zegarowym wymusza zero logiczne na wyjściu TxD bit startu, następnie wystawia kolejne bity danych z rejestru przesuwnego SBUF (począwszy od najmłodszego bitu). Równocześnie z bitami danych przesuwany jest bit stopu (z przerzutnika D). Po wystawieniu bitu stopu ustawiany jest bit TI oznaczający zakończenie wysyłania słowa, jest to informacja dla procesora, że do rejestru SBUF może wpisać następne słowo. Bit ten może być odpytany programowo lub może być źródłem przerwania od portu szeregowego. Odbiór danej: inicjowany jest sprzętowo, po wykryciu zmiany z 1 na 0 sygnału na linii P3.0 (RxD), pod warunkiem, że w rejestrze SCON jest ustawiony bit REN zezwolenia na odbiór. Stan linii jest próbkowany z częstotliwością sygnału taktującego odbiornik. Wykrycie bitu startu powoduje uaktywnienie bloku sterowania odbiornika oraz wyzerowanie dzielnika 20

22 częstotliwości przez 16 (podzielnika częstotliwości). Stan linii RxD jest próbkowany trzykrotnie w każdym cyklu (podczas odbioru pojedynczego bitu), podczas gdy zawartość licznika wynosi 7, 8 i 9. Wartość logiczna na wejściu RxD, która wystąpiła przynajmniej w dwóch próbkach jest wpisywana jako wartość odebranego bitu do rejestru przesuwnego. Po odebraniu całego słowa może ono zostać przepisane do rejestru SBUF. Warunkiem przepisania słowa jest wystąpienie prawidłowego bitu stopu oraz RI=0, które oznacza, że procesor odebrał poprzednie słowo. Po przepisaniu słowa do SBUF ustawiany jest bit RI, który jest informacją dla procesora, że może odebrać słowo z SBUF. Bit ten może być odpytany programowo lub może być źródłem przerwania od portu szeregowego. Rys 10 Zależności czasowe operacji nadawania i odbioru dla łącza szeregowego pracującego w trybie 1 [2,s.71] W trybie 1 szybkość transmisji jest ustalana programowo przez wpis wartości do licznika T1 (w niektórych procesorach może to również być licznik T2) pracującego jako czasomierz (C/ T =0) w trybie 2 (z autodoładowaniem). Szybkość transmisji jest równa: f OT1 /32 gdy SMOD=0 lub f OT1 /64 gdy SMOD=1, gdzie f OT1 częstotliwość przepełnienia licznika T1, SMOD siódmy bit w rejestrze PCON. f OT1= f T TH1 gdzie f T1 oznacza częstotliwość impulsów zliczanych przez licznik T1, czyli f T1 = f XTAL /12. Przykładowe wartości, jakie należy wpisać do TH1, gdy licznik T1 pracuje jako czasomierz w trybie 2, a f XTAL= 12 MHz, SMOD=0 zostały przedstawione w tabeli 4: Tabela 4 Ustalanie szybkości transmisji Szybkość transmisji Wartość początkowa (hex) w bodach 9600 FD 4800 FA 2400 F E8 600 D0 21

23 Tryb 2 Transmisja asynchroniczna, znaki 9 bitowe, szybkość 1/32 (SMOD=0) lub 1/64 (SMOD=1) częstotliwości zegara. Format danych: bit startu bity danych bit kontr. bit stopu D0 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 Rys 11 Format znaku w trybie 2 Dziewiąty bit nadawanego słowa jest wpisywany jako bit TB8, a odbieranego słowa jako RB8 w rejestrze SCON. Bit TB8 i RB8 są zmieniane programowo. Mogą pełnić role bitu kontroli parzystości, dodatkowego bitu stopu oraz mogą być wykorzystane w komunikacji wieloprocesorowej. Działanie portu podobne jak w trybie 1. Tryb 3 Transmisja asynchroniczna, znaki 9 bitowe, szybkość określona programowo. Format danych jak w trybie 2, a taktowanie transmisji jak w trybie Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania. 1. Jakie jest zadanie portu szeregowego? 2. W jakich trybach może pracować port szeregowy? 3. Jakie rejestry są związane z pracą portu szeregowego? 4. Na czym polega transmisja synchroniczna, a na czym asynchroniczna? 5. Z jakich bitów składa się ramka w transmisji asynchronicznej? 6. W jaki sposób zaprogramować port szeregowy na określony tryb pracy i zadaną szybkość transmisji? 7. Jak rozpocząć nadawanie danej? 8. Jak można ustalić prędkość transmisji? 9. Jakie warunki muszą być spełnione, aby dana mogła być odebrana przez łącze szeregowe? 10. Jak oblicza się bit kontroli parzystości? 11. Jak programowo sprawdzić, czy dana została odebrana poprawnie? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Napisz i uruchom program ciągłego wysyłania pojedynczej danej z akumulatora przez port szeregowy. Wysyłana ma być dana 8 bitowa z szybkością 1200 bodów. Przed powtórnym wysłaniem danej wprowadź opóźnienie czasowe ok. 200 ms używając licznika T0. Umożliwi to obserwację wysyłanego znaku na oscyloskopie. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) wybrać tryb pracy portu szeregowego, 22

24 2) wybrać tryby pracy dla liczników T0 i T1 licznik T0 służy do opóźnienia czasowego, licznik T1 będzie taktował transmisję szeregową, 3) obliczyć wartość początkową dla licznika T1 odpowiednią dla zadanej szybkości transmisji i liczbę przepełnień oraz wartość początkową dla licznika opóźniającego T0, 4) zestawić słowa sterujące, 5) przygotować algorytm programu w postaci schematu blokowego, 6) napisać program w języku asemblera, 7) skompilować program, poprawić ewentualne błędy, 8) uruchomić program używając zestawu uruchomieniowego, 9) sprawdzić poprawność działania programu, 10) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 11) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer PC, oprogramowanie umożliwiające kompilowanie i debbugowanie programu, zestaw uruchomieniowy z oprogramowaniem, oscyloskop, literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 2 Napisz i uruchom program przepisania danych 8 bitowych z tablicy w pamięci IRAM [20H:2FH] do tablicy w pamięci XRAM [0 0FH] za pośrednictwem portu szeregowego (TxD i RxD połączone). Szybkość transmisji 9600 bodów. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) wybrać tryb pracy portu szeregowego, 2) obliczyć wartość początkową dla licznika T1 odpowiednią dla zadanej szybkości transmisji, 3) zestawić słowo sterujące, 4) przygotować algorytm programu w postaci schematu blokowego, 5) napisać program w języku asemblera, 6) skompilować program, poprawić ewentualne błędy, 7) uruchomić program używając zestawu uruchomieniowego, 8) sprawdzić poprawność działania programu, 9) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 10) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer PC, oprogramowanie umożliwiające kompilowanie i debbugowanie programu, zestaw uruchomieniowy z oprogramowaniem, literatura z rozdziału 6. 23

25 Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) opisać pracę portu szeregowego w każdym z trybów pracy? 2) zaprogramować port szeregowy na odpowiedni tryb pracy? 3) ustalać szybkość transmisji przez port szeregowy? 4) napisać program nadawania lub odbierania danych przez port szeregowy? 5) nadawać daną z bitem kontroli parzystości? 6) sprawdzać, czy dana została odebrana poprawnie? 24

26 4.3. Przetwornik analogowo cyfrowy Matriał nauczania Mikrokontroler SAB80C535 jest wyposażony w przetwornik analogowo cyfrowy. Parametry przetwornika: kompensacja wagowa, 8 kanałów analogowych AN0 AN7 (P6.0 P6.7), 8 bitowa rozdzielczość pomiaru, 16 programowalnych podzakresów pomiarowych, programowe wyzwalanie serii pomiarów lub pojedynczego pomiaru, możliwość generowania przerwania po każdym pomiarze, czas przetwarzania przetwornika wynosi 13 cykli maszynowych. Rys.12 Schemat blokowy przetwornika A/C: [1, s.126] Przetwornik A/C korzysta z 3 rejestrów specjalnych SFR: ADCON (adres 0D8h) wybór kanału pomiarowego i rodzaju przetwarzania: BD CLK BSY ADM MX2 MX1 MX0 BD bit związany z portem szeregowym, CLK bit związany z taktowaniem, podczas pracy przetwornika A/C nie należy zmieniać ich wartości, 25

27 BSY wskazuje aktualny stan przetwornika, bit tylko do odczytu, ustawiany i kasowany sprzętowo: BSY=0 przetwornik po zakończeniu przetwarzania, BSY=1 przetwornik w trakcie przetwarzania, ADM określa rodzaj przetwarzania: ADM=0 pojedynczy pomiar, ADM=1 seria pomiarów, aż do chwili gdy ADM=0, MX2, MX1, MX0 wybór kanału pomiarowego. Tabela 5 Wybór kanału pomiarowego: MX2 MX1 MX0 Kanał Wejście AN0/P AN1/P AN2/P AN3/P AN4/P AN5/P AN6/P AN7/P6.7 ADDAT (adres 0D9h) wynik przetwarzania W rejestrze ADDAT przechowywana jest całkowita wielokrotność poziomów kwantowania: U x ADDAT = ΔU VIntAREF VIntAGND ΔU = DAPR (adres 0DAh) wybór zakresu przetwarzania, wpis wartości do tego rejestru rozpoczyna pomiar i przetwarzanie ac na wybranym kanale. bit 7 bit 6 bit 5 bit 4 bit 3 bit 2 bit 1 bit 0 napięcie V IntAREF napięcie V IntAGND przy czym: V IntAREF górne wewnętrzne napięcie odniesienia V IntAGND dolne wewnętrzne napięcie odniesienia Napięcia te tworzone są przez podział różnicy napięć V AREF i V AGND zgodnie z wzorami: DAPR 7..4 VIntAREF = VAGND + ( VAREF VAGND ) 16 DAPR 3..0 VIntAGND = VAGND + ( VAREF VAGND ) 16 musi być spełniony warunek: V IntAREF V IntAGND >1V, stąd DAPR 7..4 > 3h i DAPR 3..0 < Ch zakładając napięcia odniesienia: V AREF =5V i V AGND =0V: DAPR 7..4 VIntAREF = 5V 16 DAPR 7..4 VIntAGND = 5V 16 np. zawartość rejestru DAPR=A4h: 10 50V V IntAREF = 5V = = 3,125 V

28 4 20V V IntAGND = 5V = = 1,25 V Czyli dla DAPR=A4h zakres napięć: 1,25V 3,125V Tabela 6 Wybór podzakresów pomiarowych: podzakres pomiarowy DAPR 7..4 [V] V IntAREF DAPR 3..0 [V] , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , V IntAGND Dokładność przetwarzania przetwornika w pełnym zakresie programowym wynosi: VIntAREF VIntAGND 5V 0V ΔU = = = 0,0196V przy pomiarze w zawężonym zakresie np. 0 1,25V: VIntAREF VIntAGND 1,25V 0V U = = = 0,0049V Jest to prosty sposób na zwiększenie dokładności przetwornika o dodatkowe dwa bity (wynik 10 bitowy). Należy dokonać pomiaru w pełnym zakresie pomiarowym. Na podstawie uzyskanego wyniku określić podzakres pomiarowy i dokonać drugiego pomiaru. Pomiar 10 bitowy: 1. Pierwszy pomiar w zakresie 0 5V 2. Na podstawie 2 najstarszych bitów wyniku należy ustalić podzakres pomiarowy: Tabela 7 Podzakres pomiarowy dla pomiaru 10 bitowego dwa najstarsze bity wyniku zakres pomiarowy DAPR ,25V 40H 01 1,25V 2,5V 84H V 3,75V C8H 11 3,75V 5V 0CH 3. Do drugiego pomiaru należy wybrać odpowiedni podzakres i właściwą wartość wpisać do DAPR. 4. Drugi pomiar w wybranym podzakresie pozwoli ustalić 8 młodszych bitów wyniku. Dla prawidłowej pracy przetwornika A/C wymagane jest spełnienie następujących warunków: 27

29 napięcia V IntAREF i V IntAGND muszą być dołączone do wyprowadzeń mikrokontrolera, jeżeli napięcia V IntAREF i V IntAGND są dołączone do napięć zasilających mikrokontroler V CC i V SS, to muszą spełniać warunek: V = V ± 5% V IntAREF IntAGND CC = V SS ± 0,2V, minimalna różnica napięć V IntAREF V 1V, IntAGND rezystancja wewnętrzna źródła mierzonego napięcia i napięcia wzorcowego nie może być większa niż 5kΩ Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. W jakim zakresie można mierzyć napięcia używając przetwornika A/C? 2. Ilu bitowy jest przetwornik A/C w mikrokontrolerze SAB80C535? 3. Jaki jest kwant napięcia w tym przetworniku podczas pomiaru w pełnym zakresie pomiarowym? 4. W jaki sposób można wybrać kanał pomiarowy? 5. Jak rozpocząć pomiary? 6. Jak zatrzymać serię pomiarów? 7. W jaki sposób można zwiększyć dokładność pomiaru, jeżeli wiemy, że zakres napięć mierzonych jest mniejszy niż 0 5V? 8. Z jakiego rejestru należy pobrać wynik pomiaru? 9. Jak sprawdzić, czy przetwornik zakończył przetwarzanie? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Uzupełnij tabelę. U REF U GND DAPR 28 wartość analogowa napięcia wartość cyfrowa napięcia 5V 0V 3,2 V 3,75 V 2,5V 3,2V E4H 80H 0AH 4,1 V 4 V 1 V 72H Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) dokonać obliczeń kwantów napięcia na podstawie wybranego podzakresu pomiarowego korzystając z danych napięć odniesienia lub zawartości rejestru DAPR, 2) obliczyć wartość analogową (dziesiętnie) lub cyfrową (szesnastkowo), 3) na podstawie dwóch pierwszych pozycji w tabeli porównaj dokładność pomiaru w pełnym zakresie pomiarowym i w odpowiednio dobranym podzakresie pomiarowym, zastanów się w jaki sposób wynik drugiego pomiaru można przedstawić jako wynik 10 bitowy, 4) zaprezentować efekty swojej pracy, 5) dokonać samooceny.

30 Wyposażenie stanowiska pracy: treść zadania dla każdego ucznia, kalkulator, literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 2 Napisz i uruchom program ciągłego pomiaru napięcia z wybranego kanału pomiarowego, wynik pomiaru wysyłaj na diody dołączone do portu. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) wybrać tryb pracy i kanał pomiarowy, 2) zestawić słowo sterujące, 3) opracować algorytm programu i przedstawić go w postaci schematu blokowego, 4) napisać program w języku asemblera, 5) skompilować program, poprawić ewentualne błędy, 6) uruchomić program używając zestawu uruchomieniowego, 7) sprawdzić poprawność działania programu, 8) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia, Wyposażenie stanowiska pracy: komputer PC, oprogramowanie umożliwiające kompilowanie i debbugowanie programu, zestaw uruchomieniowy z oprogramowaniem, literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 3 Napisz i uruchom program monitorowania napięcia z wybranego kanału pomiarowego, w przypadku przekroczenia napięcia 4V zapal diodę dołączoną do portu. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) wybrać tryb pracy i kanał pomiarowy, 2) zestawić słowo sterujące, 3) obliczyć jaka wartość cyfrowa w rejestrze ADDAT odpowiada napięciu analogowemu 4V, 4) opracować algorytm programu i przedstawić go w postaci schematu blokowego, 5) napisać program w języku asemblera, 6) skompilować program, poprawić ewentualne błędy, 7) uruchomić program używając zestawu uruchomieniowego, 8) sprawdzić poprawność działania programu, 9) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 10) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer PC, oprogramowanie umożliwiające kompilowanie i debbugowanie programu, 29

31 zestaw uruchomieniowy z oprogramowaniem, literatura z rozdziału Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) omówić pracę przetwornika A/C? 2) zaprogramować przetwornik na pomiar napięć z wybranego kanału? 3) obliczyć wartość analogową napięcia na podstawie wyniku pomiaru w określonym podzakresie? 4) dobrać odpowiednie wartości do rejestru DAPR na podstawie znajomości przewidywanego zakresu pomiarowego? 5) obliczyć wartość cyfrową napięcia na podstawie znajomości podzakresu pomiarowego (zawartości rejestru DPTR)? 6) napisać program pomiaru napięć z wybranego kanału, w wybranym podzakresie pomiarowym i zapisywania wyników w pamięci? 30

32 4.4. Układ przerwań Materiał nauczania Układ przerwań w mikrokontrolerach rodziny 51 obsługuje następujące przerwania: Tabela 8 Źródła przerwań zewnętrzne: źródło przerwania: INT0 INT1 wewnętrzne: źródło przerwania: przepełnienie licznika T0 przepełnienie licznika T1 koniec nadawania/odbierania danej przez port szeregowy znacznik: IE0 TCON.1 IE1 TCON.1 znacznik: TF0 TCON.5 TF1 TCON.7 TI SCON.1 RI SCON.0 Znaczniki są ustawiane sprzętowo w momencie wystąpienia przyczyny przerwania lub programowo przez wpis jedynki na odpowiedni bit. Znaczniki są kasowane sprzętowo po przyjęciu przerwania, mogą być również kasowane programowo. Wyjątkiem jest przerwanie od portu szeregowego znaczniki nie są kasowane po przyjęciu przerwania, aby umożliwić identyfikację źródła przerwania (nadajnik czy odbiornik), muszą być więc zerowane programowo. Układ przerwań może być blokowany lub odblokowany globalnie, każde przerwanie może być maskowane indywidualnie przez wpis 1 na odpowiednią pozycję rejestru IE: EA ES ET1 EX1 ET0 EX0 Układ przerwań jest dwupoziomowy. W rejestrze IP można przypisać przerwaniom poziom wyższy ( 1 na odpowiedniej pozycji) lub niższy ( 0 ): PS PT1 PX1 PT0 PX0 Tabela 9 znaczenie bitów w rejestrach IE i IP IE IP przerwanie priorytet EX0 PX0 zewnętrzne INT0 ET0 PT0 od licznika T0 EX1 PX1 zewnętrzne INT1 ET1 PT1 od licznika T1 ES PS od portu szeregowego Jeżeli układ przerwań jest odblokowany (EA=1) w stanie S6 każdego cyklu maszynowego są przeglądane znaczniki zgłoszenia nie zamaskowanych przerwań. W następnym cyklu maszynowym układ przerwań przejdzie do obsługi przerwania o najwyższym priorytecie pod warunkiem, że: 31

33 wykonywany cykl maszynowy jest ostatnim w cyklu maszynowym, wykonywany rozkaz nie jest rozkazem RETI lub innym zmieniającym zawartość rejestrów IP lub IE, nie jest obsługiwany podprogram obsługi przerwania o tym samym lub wyższym poziomie. Po przyjęciu przerwania do obsługi mikrokontroler wykonuje następujące czynności: wewnętrzny przerzutnik przerwania odpowiadający poziomowi przyjętego przerwania zostanie ustawiony, aby w czasie obsługi nie mogło być przyjęte przerwanie z tego samego lub niższego poziomu, zeruje znacznik przyjętego przerwania (oprócz RI i TI), zapamiętuje na stosie zawartość licznika rozkazów, wpisuje do licznika rozkazów adres początku podprogramu obsługi przerwania. Tabela 10 Adresy wektorów przerwań źródło przerwania znacznik przerwania adres wektora przerwania zewnętrzne INT0 IT0 0003H od przepełnienia T0 TF0 000BH zewnętrzne INT1 IT1 0013H od przepełnienia T1 TF1 001BH od portu szeregowego RI+TI 0023H Cykl przyjęcia przerwania jest wykonywany w ciągu 2 cykli maszynowych. Po jego zakończeniu procesor rozpoczyna realizację podprogramu obsługi przerwania. Podprogram ten musi być zakończony rozkazem RETI, który spowoduje wyzerowanie przerzutnika przerwania (następne przerwanie z tego samego lub niższego poziomu może zostać przyjęte) oraz zdejmuje ze stosu adresu powrotu i wpisanie go do licznika rozkazów PC. Przerwania zewnętrzne Przerwania zewnętrzne są zgłaszane opadającym zboczem lub niskim poziomem sygnału na wejściach INT0 i INT1 (P3.2 i P3.3). Sposób zgłoszenia określa się programowo w rejestrze TCON: IE1 IT1 IE0 IT0 bity związane z T1, T0 IE1 znacznik zgłoszenia przerwania INT1 IT1 ustawienie sposobu zgłaszania przerwania INT1: IT1=0 zgłoszenie poziomem niskim sygnału IT1=1 zgłoszenie zboczem opadającym sygnału IE0 znacznik zgłoszenia przerwania INT0 IT0 ustawienie sposobu zgłaszania przerwania INT0 Znacznik IE1/IE0 jest zerowany sprzętowo w chwili przyjęcia przerwania. 32

34 System przerwań w mikrokontrolerze SAB 80C535 Ze względu na dodatkowe zasoby mikrokontroler SAB 80C535 identyfikuje 12 źródeł przerwań: 5 omówionych powyżej oraz: przerwanie od przepełnienia licznika T2 oraz od przeładowania licznika T2 sygnałem zewnętrznym, przerwanie od przetwornika A/C, 5 przerwań zewnętrznych INT2..INT6. Każdy sygnał mogący wywołać przerwanie związany jest z odpowiednim znacznikiem, który jest ustawiany, gdy sygnał wywołujący przerwanie jest aktywny. Znaczniki są kasowane sprzętowo po przyjęciu przerwania. Wyjątkiem są znaczniki przerwań od licznika T2: TF2 i EXF2 (oraz omawiane poprzednio RI i TI), które muszą być zerowane programowo. Znaczniki są ustawiane w rejestrze IRCON: EXF2 TF2 IEX6 IEX5 IEX4 IEX3 IEX2 IADC EXF2 znacznik ustawiany zewnętrznym sygnałem od przeładowania licznika T2, TF2 znacznik od przepełnienia licznika T2, IEX6 znacznik od zewnętrznego sygnału INT6 lub od sygnału wyjściowego z komparatora 3, IEX5 znacznik od zewnętrznego sygnału INT5 lub od sygnału wyjściowego z komparatora 2, IEX4 znacznik od zewnętrznego sygnału INT4 lub od sygnału wyjściowego z komparatora 1, IEX3 znacznik od zewnętrznego sygnału INT3 lub od sygnału wyjściowego z komparatora 0, IEX2 znacznik od zewnętrznego sygnału INT2, IADC znacznik od przetwornika A/C ustawiany na 4 cykle przed końcem przetwarzania. W związku z większą liczbę źródeł przerwań rejestr maskowania przerwań IE został zastąpiony przez 2 rejestry IEN0 i IEN1. Wpis 0 na odpowiednią pozycję rejestru powoduje zablokowanie przerwania, wpis 1 odblokowanie IEN0: EAL ET2 ES ET1 EX1 ET0 EX0 EAL odblokowanie wszystkich przerwań (odpowiednik bitu EA w rejestrze IE), ET2 przerwanie od licznika T2, pozostałe bity mają znaczenie takie samo jak w rejestrze IE. IEN1: EXEN2 EX6 EX5 EX4 EX3 EX2 EADC EXEN2 przerwanie od licznika T2 wywołane zewnętrznym sygnałem przeładowania licznika, EX6 przerwanie zewnętrzne INT6 lub od komparatora 3 33

35 EX5 przerwanie zewnętrzne INT5 lub od komparatora 2 EX4 przerwanie zewnętrzne INT4 lub od komparatora 1 EX3 przerwanie zewnętrzne INT3 lub od komparatora 0 EX2 przerwanie zewnętrzne INT2 EADC przerwanie od przetwornika A/C Przerwania zewnętrzne INT2 i INT3 mogą być zgłaszane zboczem opadającym lub narastającym zależnie od ustawienia bitów I2FR i I3FR w rejestrze T2CON ( 0 zbocze opadające, 1 zbocze narastające ). Pozostałe przerwania zewnętrzne INT4..INT6 mogą być zgłaszane tylko zboczem narastającym. Przyjęcie przerwania powoduje przejście do podprogramu obsługi przerwania. Tabela 11 Adresy wektorów przerwań źródło przerwania znacznik przerwania adres wektora przerwania zewnętrzne INT0 IT0 0003H od przepełnienia T0 TF0 000BH zewnętrzne INT1 IT1 0013H od przepełnienia T1 TF1 001BH od portu szeregowego RI+TI 0023H licznik T2 TF2+EXF2 002BH przetwornik A/C IADC 0043H przerw. zewn. INT2 IEX2 004BH przerw. zewn. INT3 IEX3 0053H przerw. zewn. INT4 IEX4 005BH przerw. zewn. INT5 IEX5 0063H przerw. zewn. INT6 IEX6 006BH W przypadku jednoczesnych zgłoszeń przerwań o kolejności obsługi decyduje priorytet. Tabela 12 Priorytety przerwań Źródło przerwania Znacznik Priorytet przerw. zewn. INT0 IE0 najwyższy przetwornik A/C IADC licznik T0 TF0 przerw. zewn. INT2 IEX2 przerw. zewn. INT1 IE1 przerw. zewn. INT3 IEX3 licznik T1 TF1 przerw. zewn. INT4 IEX4 port szeregowy RI+TI przerw. zewn. INT5 IEX5 licznik T2 TF2+EXF2 przerw. zewn. INT6 IEX6 najniższy 34

36 Mikrokontroler SAB 80C535 wyposażony jest w czteropoziomowy system przerwań. Poziom przerwania jest ustalany przez ustawienie odpowiednich bitów w rejestrach IP0 i IP1: IP0: IP0.5 IP0.4 IP0.3 IP0.2 IP0.1 IP0.0 IP1: IP1.5 IP1.4 IP1.3 IP1.2 IP1.1 IP1.0 Tabela 13 Poziomy przerwań: znaczniki poziom IP1.x IP0.x przerwania Poziom przerwania można przypisać dla pary przerwań. Tabela 14 Przyporządkowanie przerwań do określonych znaczników: znaczniki przerwań źródła przerwań IP1.0 IP0.0 IE0 IADC IP1.1 IP0.1 TF0 IEX2 IP1.2 IP0.2 IE1 IEX3 IP1.3 IP0.3 TF1 IEX4 IP1.4 IP0.4 RI+TI IEX5 IP1.5 IP0.5 TF2+EXF2 IEX Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie są źródła przerwań w mikrokontrolerze 8051? 2. Jakie jest znaczenie bitów w rejestrze IE? 3. Jakie jest znaczenie bitów w rejestrze IP? 4. Które ze znaczników przerwań są kasowane sprzętowo po przejściu do obsługi przerwania, a które trzeba kasować programowo? 5. Jak programowo wywołać przerwanie z dowolnego źródła? 6. Od czego zależy kolejność obsługi przerwań podczas jednoczesnych zgłoszeń? 7. Jakie są warunki przyjęcia przerwania? 8. Jakie czynności wykonuje mikrokontroler po przyjęciu przerwania? 9. Jakie dodatkowe źródła przerwań występują w mikrokontrolerze 80C535? 10. Jakie rejestry zastępują rejestr IE w mikrokontrolerze 80C535? 11. Ile jest poziomów przerwań w mikrokontrolerze 80C535? 35

37 Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Przedstaw na wykresie kolejność obsługi przerwań, gdy IE= b, IP= , czas trwania każdego podprogramu obsługi przerwania 4 jednostki. priorytet INT0 T0 INT1 T1 port sz. pr. gł. RI IE1 TF1, IE0 TI TF0 t Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) na podstawie stanu rejestrów IE określić, które z przerwań są odblokowane i mogą być przyjęte do obsługi, 2) na podstawie stanu rejestru IP określić, które z przerwań mają priorytet wyższy, a które niższy, 3) narysować wykres kolejności obsługi zgłoszeń, uwzględniając kolejne zgłoszenia i zawartość rejestrów IE i IP, 4) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 5) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: treść zadania dla każdego ucznia literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 2 Zaprogramuj układ przerwań w mikrokontrolerze SAB 80C535 tak, aby obsługiwał przerwania od licznika T0, przetwornika A/C, portu szeregowego i przerwania zewnętrzne INT1 i INT5. Przerwanie INT1 może przerwać obsługę każdego przerwania, a przerwanie INT5 może przerwać obsługę przerwań od licznika T0, przetwornika A/C i portu szeregowego. Sposób wykonania ćwiczenia 36

MIKROPROCESORY architektura i programowanie

MIKROPROCESORY architektura i programowanie Systematyczny przegląd. (CISC) SFR umieszczane są w wewnętrznej pamięci danych (80H 0FFH). Adresowanie wyłącznie bezpośrednie. Rejestry o adresach podzielnych przez 8 są też dostępne bitowo. Adres n-tego

Bardziej szczegółowo

MIKROPROCESORY architektura i programowanie

MIKROPROCESORY architektura i programowanie Struktura portów (CISC) Port to grupa (zwykle 8) linii wejścia/wyjścia mikrokontrolera o podobnych cechach i funkcjach Większość linii we/wy może pełnić dwie lub trzy rozmaite funkcje. Struktura portu

Bardziej szczegółowo

Hardware mikrokontrolera X51

Hardware mikrokontrolera X51 Hardware mikrokontrolera X51 Ryszard J. Barczyński, 2016 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Hardware mikrokontrolera X51 (zegar)

Bardziej szczegółowo

Architektura mikrokontrolera MCS51

Architektura mikrokontrolera MCS51 Architektura mikrokontrolera MCS51 Ryszard J. Barczyński, 2017 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Architektura mikrokontrolera

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM STEROWNIKÓW MIKROPROCESOROWYCH

LABORATORIUM STEROWNIKÓW MIKROPROCESOROWYCH POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT MASZYN I NAPĘDÓW ELEKTRYCZNYCH LABORATORIUM STEROWNIKÓW MIKROPROCESOROWYCH W NAPĘDZIE ELEKTRYCZNYM Opracowanie: mgr inż. Krzysztof P. Dyrcz mgr inż. Zdzisław Żarczyński

Bardziej szczegółowo

Architektura mikrokontrolera MCS51

Architektura mikrokontrolera MCS51 Architektura mikrokontrolera MCS51 Ryszard J. Barczyński, 2018 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Architektura mikrokontrolera

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE. TEMAT: OBSŁUGA PRZETWORNIKA A/C W ukontrolerze 80C535 KEILuVISON

ĆWICZENIE. TEMAT: OBSŁUGA PRZETWORNIKA A/C W ukontrolerze 80C535 KEILuVISON ĆWICZENIE TEMAT: OBSŁUGA PRZETWORNIKA A/C W ukontrolerze 80C535 KEILuVISON Wiadomości wstępne: Wszystkie sygnały analogowe, które mają być przetwarzane w systemach mikroprocesorowych są próbkowane, kwantowane

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 9 Częstościomierz oparty na µc 8051(8052)

Ćwiczenie 9 Częstościomierz oparty na µc 8051(8052) Laboratorium Techniki Mikroprocesorowej Informatyka studia dzienne Ćwiczenie 9 Częstościomierz oparty na µc 8051(8052) Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z możliwościami zastosowania mikrokontrolerów

Bardziej szczegółowo

Instytut Teleinformatyki

Instytut Teleinformatyki Instytut Teleinformatyki Wydział Fizyki, Matematyki i Informatyki Politechnika Krakowska Mikroprocesory i mikrokontrolery Obsługa portu szeregowego laboratorium: 05 autor: mgr inż. Michal Lankosz dr hab.

Bardziej szczegółowo

TECHNIKA MIKROPROCESOROWA

TECHNIKA MIKROPROCESOROWA LABORATORIUM TECHNIKA MIKROPROCESOROWA Port transmisji szeregowej USART MCS'51 Opracował: Tomasz Miłosławski 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze sposobami komunikacji mikrokontrolera

Bardziej szczegółowo

Technika Mikroprocesorowa Laboratorium 5 Obsługa klawiatury

Technika Mikroprocesorowa Laboratorium 5 Obsługa klawiatury Technika Mikroprocesorowa Laboratorium 5 Obsługa klawiatury Cel ćwiczenia: Głównym celem ćwiczenia jest nauczenie się obsługi klawiatury. Klawiatura jest jednym z urządzeń wejściowych i prawie zawsze występuje

Bardziej szczegółowo

Start Bity Bit Stop 1 Bit 0 1 2 3 4 5 6 7 Par. 1 2. Rys. 1

Start Bity Bit Stop 1 Bit 0 1 2 3 4 5 6 7 Par. 1 2. Rys. 1 Temat: Obsługa portu komunikacji szeregowej RS232 w systemie STRC51. Ćwiczenie 2. (sd) 1.Wprowadzenie do komunikacji szeregowej RS232 Systemy bazujące na procesorach C51 mogą komunikować się za pomocą

Bardziej szczegółowo

ad a) Konfiguracja licznika T1 Niech nasz program składa się z dwóch fragmentów kodu: inicjacja licznika T1 pętla główna

ad a) Konfiguracja licznika T1 Niech nasz program składa się z dwóch fragmentów kodu: inicjacja licznika T1 pętla główna Technika Mikroprocesorowa Laboratorium 4 Obsługa liczników i przerwań Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest nabycie umiejętności obsługi układów czasowo-licznikowych oraz obsługi przerwań. Nabyte umiejętności

Bardziej szczegółowo

Mikrokontroler ATmega32. System przerwań Porty wejścia-wyjścia Układy czasowo-licznikowe

Mikrokontroler ATmega32. System przerwań Porty wejścia-wyjścia Układy czasowo-licznikowe Mikrokontroler ATmega32 System przerwań Porty wejścia-wyjścia Układy czasowo-licznikowe 1 Przerwanie Przerwanie jest inicjowane przez urządzenie zewnętrzne względem mikroprocesora, zgłaszające potrzebę

Bardziej szczegółowo

CYKL ROZKAZOWY = 1 lub 2(4) cykle maszynowe

CYKL ROZKAZOWY = 1 lub 2(4) cykle maszynowe MIKROKONTROLER RODZINY MCS 5 Cykl rozkazowy mikrokontrolera rodziny MCS 5 Mikroprocesory rodziny MCS 5 zawierają wewnętrzny generator sygnałów zegarowych ustalający czas trwania cyklu zegarowego Częstotliwość

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 5. TEMAT: OBSŁUGA PORTU SZEREGOWEGO W PAKIECIE KEILuVISON WYSYŁANIE PORTEM SZEREGOWYM

ĆWICZENIE 5. TEMAT: OBSŁUGA PORTU SZEREGOWEGO W PAKIECIE KEILuVISON WYSYŁANIE PORTEM SZEREGOWYM ĆWICZENIE 5 TEMAT: OBSŁUGA PORTU SZEREGOWEGO W PAKIECIE KEILuVISON WYSYŁANIE PORTEM SZEREGOWYM Wiadomości wstępne: Port szeregowy może pracować w czterech trybach. Tryby różnią się między sobą liczbą bitów

Bardziej szczegółowo

Technika mikroprocesorowa I Wykład 4

Technika mikroprocesorowa I Wykład 4 Technika mikroprocesorowa I Wykład 4 Układ czasowo licznikowy 8253 INTEL [Źródło: https://www.vtubooks.com/free_downloads/8253_54-1.pdf] Wyprowadzenia układu [Źródło: https://www.vtubooks.com/free_downloads/8253_54-1.pdf]

Bardziej szczegółowo

Układy czasowo-licznikowe w systemach mikroprocesorowych

Układy czasowo-licznikowe w systemach mikroprocesorowych Układy czasowo-licznikowe w systemach mikroprocesorowych 1 W każdym systemie mikroprocesorowym znajduje zastosowanie układ czasowy lub układ licznikowy Liczba liczników stosowanych w systemie i ich długość

Bardziej szczegółowo

Instytut Teleinformatyki

Instytut Teleinformatyki Instytut Teleinformatyki Wydział Fizyki, Matematyki i Informatyki Politechnika Krakowska Mikroprocesory i mikrokontrolery Przerwania laboratorium: 04 autor: mgr inż. Michał Lankosz dr hab. Zbisław Tabor,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2 Transmisja a szeregowa µc 8051(8052) - PC

Ćwiczenie 2 Transmisja a szeregowa µc 8051(8052) - PC Laboratorium Techniki Mikroprocesorowej Informatyka studia dzienne Ćwiczenie 2 Transmisja a szeregowa µc 8051(8052) - PC Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową i programowaniem implementacji

Bardziej szczegółowo

Zerowanie mikroprocesora

Zerowanie mikroprocesora Zerowanie mikroprocesora Zerowanie (RESET) procesora jest potrzebne dla ustalenia początkowych warunków pracy po włączeniu zasilania: adres początku programu stan systemu przerwań zawartość niektórych

Bardziej szczegółowo

4 Transmisja szeregowa na przykładzie komunikacji dwukierunkowej z komputerem PC, obsługa wyświetlacza LCD.

4 Transmisja szeregowa na przykładzie komunikacji dwukierunkowej z komputerem PC, obsługa wyświetlacza LCD. 13 4 Transmisja szeregowa na przykładzie komunikacji dwukierunkowej z komputerem PC, obsługa wyświetlacza LCD. Zagadnienia do przygotowania: - budowa i działanie interfejsu szeregowego UART, - tryby pracy,

Bardziej szczegółowo

Instytut Teleinformatyki

Instytut Teleinformatyki Instytut Teleinformatyki Wydział Fizyki, Matematyki i Informatyki Politechnika Krakowska Mikroprocesory i mikrokontrolery Liczniki i timery laboratorium: 03 autor: mgr inż. Michał Lankosz dr hab. Zbisław

Bardziej szczegółowo

Spis treœci. Co to jest mikrokontroler? Kody i liczby stosowane w systemach komputerowych. Podstawowe elementy logiczne

Spis treœci. Co to jest mikrokontroler? Kody i liczby stosowane w systemach komputerowych. Podstawowe elementy logiczne Spis treści 5 Spis treœci Co to jest mikrokontroler? Wprowadzenie... 11 Budowa systemu komputerowego... 12 Wejścia systemu komputerowego... 12 Wyjścia systemu komputerowego... 13 Jednostka centralna (CPU)...

Bardziej szczegółowo

Przykładowe pytania DSP 1

Przykładowe pytania DSP 1 Przykładowe pytania SP Przykładowe pytania Systemy liczbowe. Przedstawić liczby; -, - w kodzie binarnym i hexadecymalnym uzupełnionym do dwóch (liczba 6 bitowa).. odać dwie liczby binarne w kodzie U +..

Bardziej szczegółowo

Wstęp...9. 1. Architektura... 13

Wstęp...9. 1. Architektura... 13 Spis treści 3 Wstęp...9 1. Architektura... 13 1.1. Schemat blokowy...14 1.2. Pamięć programu...15 1.3. Cykl maszynowy...16 1.4. Licznik rozkazów...17 1.5. Stos...18 1.6. Modyfikowanie i odtwarzanie zawartości

Bardziej szczegółowo

4 Transmisja szeregowa, obsługa wyświetlacza LCD.

4 Transmisja szeregowa, obsługa wyświetlacza LCD. 1 4 Transmisja szeregowa, obsługa wyświetlacza LCD. Zagadnienia do przygotowania: - budowa i działanie interfejsu szeregowego UART, - tryby pracy, - ramka transmisyjna, - przeznaczenie buforów obsługi

Bardziej szczegółowo

dokument DOK 02-05-12 wersja 1.0 www.arskam.com

dokument DOK 02-05-12 wersja 1.0 www.arskam.com ARS3-RA v.1.0 mikro kod sterownika 8 Linii I/O ze zdalną transmisją kanałem radiowym lub poprzez port UART. Kod przeznaczony dla sprzętu opartego o projekt referencyjny DOK 01-05-12. Opis programowania

Bardziej szczegółowo

Systemy wbudowane. Uniwersytet Łódzki Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej. Witold Kozłowski

Systemy wbudowane. Uniwersytet Łódzki Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej. Witold Kozłowski Uniwersytet Łódzki Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Systemy wbudowane Witold Kozłowski Zakład Fizyki i Technologii Struktur Nanometrowych 90-236 Łódź, Pomorska 149/153 https://std2.phys.uni.lodz.pl/mikroprocesory/

Bardziej szczegółowo

Metody obsługi zdarzeń

Metody obsługi zdarzeń SWB - Przerwania, polling, timery - wykład 10 asz 1 Metody obsługi zdarzeń Przerwanie (ang. Interrupt) - zmiana sterowania, niezależnie od aktualnie wykonywanego programu, spowodowana pojawieniem się sygnału

Bardziej szczegółowo

PRZETWORNIK ADC w mikrokontrolerach Atmega16-32

PRZETWORNIK ADC w mikrokontrolerach Atmega16-32 Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY Katedra Inżynierii Systemów, Sygnałów i Elektroniki LABORATORIUM TECHNIKA MIKROPROCESOROWA PRZETWORNIK ADC w mikrokontrolerach Atmega16-32

Bardziej szczegółowo

Programowanie mikrokontrolerów. 8 listopada 2007

Programowanie mikrokontrolerów. 8 listopada 2007 Programowanie mikrokontrolerów Marcin Engel Marcin Peczarski 8 listopada 2007 Alfanumeryczny wyświetlacz LCD umożliwia wyświetlanie znaków ze zbioru będącego rozszerzeniem ASCII posiada zintegrowany sterownik

Bardziej szczegółowo

Systemy wbudowane. Wprowadzenie. Wprowadzenie. Mikrokontroler 8051 Budowa

Systemy wbudowane. Wprowadzenie. Wprowadzenie. Mikrokontroler 8051 Budowa Systemy wbudowane Mikrokontroler 8051 Budowa dr inż. Maciej Piechowiak Wprowadzenie rdzeń CPU z jednostką artymetyczno-logiczną (ALU) do obliczeń na liczbach 8-bitowych, uniwersalne dwukierunkowe porty

Bardziej szczegółowo

Układy sekwencyjne. Podstawowe informacje o układach cyfrowych i przerzutnikach (rodzaje, sposoby wyzwalania).

Układy sekwencyjne. Podstawowe informacje o układach cyfrowych i przerzutnikach (rodzaje, sposoby wyzwalania). Ćw. 10 Układy sekwencyjne 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z sekwencyjnymi, cyfrowymi blokami funkcjonalnymi. W ćwiczeniu w oparciu o poznane przerzutniki zbudowane zostaną układy rejestrów

Bardziej szczegółowo

3.2. Zegar/kalendarz z pamięcią statyczną RAM 256 x 8

3.2. Zegar/kalendarz z pamięcią statyczną RAM 256 x 8 3.2. Zegar/kalendarz z pamięcią statyczną RAM 256 x 8 Układ PCF 8583 jest pobierającą małą moc, 2048 bitową statyczną pamięcią CMOS RAM o organizacji 256 x 8 bitów. Adresy i dane są przesyłane szeregowo

Bardziej szczegółowo

Pracownia elektryczno-elektroniczna klasa IV

Pracownia elektryczno-elektroniczna klasa IV Ćwiczenie nr 5 Cel ćwiczenia: Ćwiczenie ma na celu zaznajomienie z metodami odliczania czasu z wykorzystaniem układów czasowo - licznikowych oraz poznanie zasad zgłaszania przerwań i sposobów ich wykorzystywania

Bardziej szczegółowo

Pośredniczy we współpracy pomiędzy procesorem a urządzeniem we/wy. W szczególności do jego zadań należy:

Pośredniczy we współpracy pomiędzy procesorem a urządzeniem we/wy. W szczególności do jego zadań należy: Współpraca mikroprocesora z urządzeniami zewnętrznymi Urządzenia wejścia-wyjścia, urządzenia których zadaniem jest komunikacja komputera z otoczeniem (zwykle bezpośrednio z użytkownikiem). Do najczęściej

Bardziej szczegółowo

MIKROKONTROLERY I MIKROPROCESORY

MIKROKONTROLERY I MIKROPROCESORY PLAN... work in progress 1. Mikrokontrolery i mikroprocesory - architektura systemów mikroprocesorów ( 8051, AVR, ARM) - pamięci - rejestry - tryby adresowania - repertuar instrukcji - urządzenia we/wy

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 6 Komunikacja z komputerem (łącze RS232)

Ćwiczenie 6 Komunikacja z komputerem (łącze RS232) IMiO PW, LPTM, Ćwiczenie 6, Komunikacja z komputerem -1- Ćwiczenie 6 Komunikacja z komputerem (łącze RS232) IMiO PW, LPTM, Ćwiczenie 6, Komunikacja z komputerem -2-1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest

Bardziej szczegółowo

architektura komputerów w 1 1

architektura komputerów w 1 1 8051 Port P2 Port P3 Transm. szeregowa Timery T0, T1 Układ przerwań Rejestr DPTR Licznik rozkazów Pamięć programu Port P0 Port P1 PSW ALU Rejestr B SFR akumulator 8051 STRUKTURA architektura komputerów

Bardziej szczegółowo

2. PORTY WEJŚCIA/WYJŚCIA (I/O)

2. PORTY WEJŚCIA/WYJŚCIA (I/O) 2. PORTY WEJŚCIA/WYJŚCIA (I/O) 2.1 WPROWADZENIE Porty I/O mogą pracować w kilku trybach: - przesyłanie cyfrowych danych wejściowych i wyjściowych a także dla wybrane wyprowadzenia: - generacja przerwania

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie AC i CA

Przetwarzanie AC i CA 1 Elektroniki Elektroniki Elektroniki Elektroniki Elektroniki Katedr Przetwarzanie AC i CA Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego opracował: Łukasz Buczek 05.2015 1. Cel ćwiczenia 2 Celem ćwiczenia jest

Bardziej szczegółowo

interfejs szeregowy wyświetlaczy do systemów PLC

interfejs szeregowy wyświetlaczy do systemów PLC LDN SBCD interfejs szeregowy wyświetlaczy do systemów PLC SEM 08.2003 Str. 1/5 SBCD interfejs szeregowy wyświetlaczy do systemów PLC INSTRUKCJA OBSŁUGI Charakterystyka Interfejs SBCD w wyświetlaczach cyfrowych

Bardziej szczegółowo

PC 3 PC^ TIMER IN RESET PC5 TIMER OUT. c 3. L 5 c.* Cl* 10/H CE RO WR ALE ADO AD1 AD2 AD3 AD4 A05 A06 LTJ CO H 17 AD7 U C-"

PC 3 PC^ TIMER IN RESET PC5 TIMER OUT. c 3. L 5 c.* Cl* 10/H CE RO WR ALE ADO AD1 AD2 AD3 AD4 A05 A06 LTJ CO H 17 AD7 U C- PC 3 PC^ TIMER IN RESET PC5 TIMER OUT 10/H CE RO WR ALE ADO AD1 AD2 AD3 AD4 A05 A06 AD7 U ss c 3 L 5 c.* Cl* S 9 10 11 12 13 U 15 H 17 Cu C-" ln LTJ CO 2.12. Wielofunkcyjne układy współpracujące z mikroprocesorem

Bardziej szczegółowo

dwójkę liczącą Licznikiem Podział liczników:

dwójkę liczącą Licznikiem Podział liczników: 1. Dwójka licząca Przerzutnik typu D łatwo jest przekształcić w przerzutnik typu T i zrealizować dzielnik modulo 2 - tzw. dwójkę liczącą. W tym celu wystarczy połączyć wyjście zanegowane Q z wejściem D.

Bardziej szczegółowo

1. Poznanie właściwości i zasady działania rejestrów przesuwnych. 2. Poznanie właściwości i zasady działania liczników pierścieniowych.

1. Poznanie właściwości i zasady działania rejestrów przesuwnych. 2. Poznanie właściwości i zasady działania liczników pierścieniowych. Ćwiczenie 9 Rejestry przesuwne i liczniki pierścieniowe. Cel. Poznanie właściwości i zasady działania rejestrów przesuwnych.. Poznanie właściwości i zasady działania liczników pierścieniowych. Wprowadzenie.

Bardziej szczegółowo

Przerwania, polling, timery - wykład 9

Przerwania, polling, timery - wykład 9 SWB - Przerwania, polling, timery - wykład 9 asz 1 Przerwania, polling, timery - wykład 9 Adam Szmigielski aszmigie@pjwstk.edu.pl SWB - Przerwania, polling, timery - wykład 9 asz 2 Metody obsługi zdarzeń

Bardziej szczegółowo

Opis czytnika TRD-FLAT CLASSIC ver. 1.1. Naścienny czytnik transponderów UNIQUE w płaskiej obudowie

Opis czytnika TRD-FLAT CLASSIC ver. 1.1. Naścienny czytnik transponderów UNIQUE w płaskiej obudowie TRD-FLAT CLASSIC Naścienny czytnik transponderów UNIQUE w płaskiej obudowie Podstawowe cechy : zasilanie od 3V do 6V 4 formaty danych wyjściowych POWER LED w kolorze żółtym czerwono-zielony READY LED sterowany

Bardziej szczegółowo

Odbiór i dekodowanie znaków ASCII za pomocą makiety cyfrowej. Znaki wysyłane przez komputer za pośrednictwem łącza RS-232.

Odbiór i dekodowanie znaków ASCII za pomocą makiety cyfrowej. Znaki wysyłane przez komputer za pośrednictwem łącza RS-232. Odbiór i dekodowanie znaków ASCII za pomocą makiety cyfrowej. Znaki wysyłane przez komputer za pośrednictwem łącza RS-232. Opracowanie: Andrzej Grodzki Do wysyłania znaków ASCII zastosujemy dostępny w

Bardziej szczegółowo

Uproszczony schemat blokowy zespołu 8-bitowego timera przedstawiono na rys.1

Uproszczony schemat blokowy zespołu 8-bitowego timera przedstawiono na rys.1 Dodatek C 1. Timer 8-bitowy (Timer0) 1.1. Opis układu Uproszczony schemat blokowy zespołu 8-bitowego timera przedstawiono na rys.1 Rys. 1. Schemat blokowy timera Źródłem sygnału taktującego może być zegar

Bardziej szczegółowo

WFiIS CEL ĆWICZENIA WSTĘP TEORETYCZNY

WFiIS CEL ĆWICZENIA WSTĘP TEORETYCZNY WFiIS LABORATORIUM Z ELEKTRONIKI Imię i nazwisko: 1. 2. TEMAT: ROK GRUPA ZESPÓŁ NR ĆWICZENIA Data wykonania: Data oddania: Zwrot do poprawy: Data oddania: Data zliczenia: OCENA CEL ĆWICZENIA Ćwiczenie

Bardziej szczegółowo

Organizacja pamięci VRAM monitora znakowego. 1. Tryb pracy automatycznej

Organizacja pamięci VRAM monitora znakowego. 1. Tryb pracy automatycznej Struktura stanowiska laboratoryjnego Na rysunku 1.1 pokazano strukturę stanowiska laboratoryjnego Z80 z interfejsem częstościomierza- czasomierz PFL 21/22. Rys.1.1. Struktura stanowiska. Interfejs częstościomierza

Bardziej szczegółowo

Informacje ogólne o układzie 8051.

Informacje ogólne o układzie 8051. Informacje ogólne o układzie 8051. Układ 8051 jest jednoukładowym mikrokontrolerem 8-bitowym. Mikrokontroler jest umieszczony w 40-nóŜkowej obudowie typu DIL. Poszczególne końcówki układu mają następujące

Bardziej szczegółowo

LICZNIKI PODZIAŁ I PARAMETRY

LICZNIKI PODZIAŁ I PARAMETRY LICZNIKI PODZIAŁ I PARAMETRY Licznik jest układem służącym do zliczania impulsów zerojedynkowych oraz zapamiętywania ich liczby. Zależnie od liczby n przerzutników wchodzących w skład licznika pojemność

Bardziej szczegółowo

Opis czytnika TRD-80 CLASSIC ver Moduł czytnika transponderów UNIQUE z wbudowaną anteną

Opis czytnika TRD-80 CLASSIC ver Moduł czytnika transponderów UNIQUE z wbudowaną anteną TRD-80 CLASSIC Moduł czytnika transponderów UNIQUE z wbudowaną anteną Podstawowe cechy : zasilanie od 3V do 6V zintegrowana antena 4 formaty danych wyjściowych wyjście BEEP wyjście PRESENT zasięg odczytu

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie A/C i C/A

Przetwarzanie A/C i C/A Przetwarzanie A/C i C/A Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego opracował: Łukasz Buczek 05.2015 Rev. 204.2018 (KS) 1 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z przetwornikami: analogowo-cyfrowym

Bardziej szczegółowo

Praktyka Techniki Mikroprocesorowej. Mikrokontroler ADuC834

Praktyka Techniki Mikroprocesorowej. Mikrokontroler ADuC834 Praktyka Techniki Mikroprocesorowej Elżbieta Ślubowska Mikrokontroler ADuC834 Materiały pomocnicze do II części zajęć laboratoryjnych. Warszawa 2006 1.Spis treści 1. SPIS TREŚCI...2 2. OPIS STANOWISKA....4

Bardziej szczegółowo

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Legnicy Laboratorium Podstaw Elektroniki i Miernictwa Ćwiczenie nr 18 BADANIE UKŁADÓW CZASOWYCH A. Cel ćwiczenia. - Zapoznanie z działaniem i przeznaczeniem przerzutników

Bardziej szczegółowo

Programowanie w językach asemblera i C

Programowanie w językach asemblera i C Programowanie w językach asemblera i C Mariusz NOWAK Programowanie w językach asemblera i C (1) 1 Dodawanie dwóch liczb - program Napisać program, który zsumuje dwie liczby. Wynik dodawania należy wysłać

Bardziej szczegółowo

U 2 B 1 C 1 =10nF. C 2 =10nF

U 2 B 1 C 1 =10nF. C 2 =10nF Dynamiczne badanie przerzutników - Ćwiczenie 3. el ćwiczenia Zapoznanie się z budową i działaniem przerzutnika astabilnego (multiwibratora) wykonanego w technice TTL oraz zapoznanie się z działaniem przerzutnika

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczenia : Matryca komutacyjna

Instrukcja do ćwiczenia : Matryca komutacyjna Instrukcja do ćwiczenia : Matryca komutacyjna 1. Wstęp Każdy kanał w systemach ze zwielokrotnieniem czasowym jest jednocześnie określany przez swoją współrzędną czasową T i współrzędną przestrzenną S.

Bardziej szczegółowo

Interfejsy komunikacyjne pomiary sygnałów losowych i pseudolosowych. Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego

Interfejsy komunikacyjne pomiary sygnałów losowych i pseudolosowych. Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego Interfejsy komunikacyjne pomiary sygnałów losowych i pseudolosowych Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego opracował: Łukasz Buczek 05.2015 rev. 05.2018 1 1. Cel ćwiczenia Doskonalenie umiejętności obsługi

Bardziej szczegółowo

Opis mikrokontrolera AT89C2051

Opis mikrokontrolera AT89C2051 Opis mikrokontrolera AT89C2051 Cechy mikrokontrolera AT89C2051: kompatybilny z układami rodziny MCS-51, 2kB wewnętrznej pamięci typu Flash-EPROM, zegar: 0Hz do 24MHz, 8-bitowa jednostka centralna, 128B

Bardziej szczegółowo

Ćw. 7: Układy sekwencyjne

Ćw. 7: Układy sekwencyjne Ćw. 7: Układy sekwencyjne Wstęp Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z sekwencyjnymi, cyfrowymi blokami funkcjonalnymi. W ćwiczeniu w oparciu o poznane przerzutniki zbudowane zostaną następujące układy

Bardziej szczegółowo

Zapoznanie się z podstawowymi strukturami liczników asynchronicznych szeregowych modulo N, zliczających w przód i w tył oraz zasadą ich działania.

Zapoznanie się z podstawowymi strukturami liczników asynchronicznych szeregowych modulo N, zliczających w przód i w tył oraz zasadą ich działania. Badanie liczników asynchronicznych - Ćwiczenie 4 1. el ćwiczenia Zapoznanie się z podstawowymi strukturami liczników asynchronicznych szeregowych modulo N, zliczających w przód i w tył oraz zasadą ich

Bardziej szczegółowo

Organizacja typowego mikroprocesora

Organizacja typowego mikroprocesora Organizacja typowego mikroprocesora 1 Architektura procesora 8086 2 Architektura współczesnego procesora 3 Schemat blokowy procesora AVR Mega o architekturze harwardzkiej Wszystkie mikroprocesory zawierają

Bardziej szczegółowo

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska Współpraca z układami peryferyjnymi i urządzeniami zewnętrznymi Testowanie programowe (odpytywanie, przeglądanie) System przerwań Testowanie programowe

Bardziej szczegółowo

Układy czasowo-licznikowe w systemach mikroprocesorowych

Układy czasowo-licznikowe w systemach mikroprocesorowych Układy czasowo-licznikowe w systemach mikroprocesorowych 1 W każdym systemie mikroprocesorowym znajduje zastosowanie układ czasowy lub układ licznikowy Liczba liczników stosowanych w systemie i ich długość

Bardziej szczegółowo

Część I - Sterownik przerwań 8259A i zegar/licznik 8253

Część I - Sterownik przerwań 8259A i zegar/licznik 8253 Programowanie na poziome sprzętu opracowanie pytań Część I - Sterownik przerwań 8259A i zegar/licznik 8253 Autor opracowania: Marcin Skiba cines91@gmail.com 1. Jakie są dwie podstawowe metody obsługi urządzeń

Bardziej szczegółowo

f we DZIELNIKI I PODZIELNIKI CZĘSTOTLIWOŚCI Dzielnik częstotliwości: układ dający impuls na wyjściu co P impulsów na wejściu

f we DZIELNIKI I PODZIELNIKI CZĘSTOTLIWOŚCI Dzielnik częstotliwości: układ dający impuls na wyjściu co P impulsów na wejściu DZIELNIKI I PODZIELNIKI CZĘSTOTLIWOŚCI Dzielnik częstotliwości: układ dający impuls na wyjściu co P impulsów na wejściu f wy f P Podzielnik częstotliwości: układ, który na każde p impulsów na wejściu daje

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM nr 2. Temat: Obsługa wyświetlacza siedmiosegmentowego LED

LABORATORIUM nr 2. Temat: Obsługa wyświetlacza siedmiosegmentowego LED Laboratorium nr 2 Obsługa wyświetlacza siedmiosegmentowego Mirosław Łazoryszczak LABORATORIUM nr 2 Temat: Obsługa wyświetlacza siedmiosegmentowego LED 1. ARCHITEKTURA MCS-51 (CD.) Do realizacji wielu zadań

Bardziej szczegółowo

1. Wprowadzenie Programowanie mikrokontrolerów Sprzęt i oprogramowanie... 33

1. Wprowadzenie Programowanie mikrokontrolerów Sprzęt i oprogramowanie... 33 Spis treści 3 1. Wprowadzenie...11 1.1. Wstęp...12 1.2. Mikrokontrolery rodziny ARM...13 1.3. Architektura rdzenia ARM Cortex-M3...15 1.3.1. Najważniejsze cechy architektury Cortex-M3... 15 1.3.2. Rejestry

Bardziej szczegółowo

Przerwania w architekturze mikrokontrolera X51

Przerwania w architekturze mikrokontrolera X51 Przerwania w architekturze mikrokontrolera X51 (przykład przerwanie zegarowe) Ryszard J. Barczyński, 2009 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku

Bardziej szczegółowo

Mikrokontroler Intel 8051. dr inż. Wiesław Madej

Mikrokontroler Intel 8051. dr inż. Wiesław Madej Mikrokontroler Intel 8051 dr inż. Wiesław Madej Mikrokontroler Intel 8051 Wprowadzony na rynek w 1980 roku Następca rodziny 8048 Intel zakooczył produkcję w marcu 2006 Obecnie produkowany przez różne firmy

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia zaliczeniowe z przedmiotu Układy i systemy mikroprocesorowe elektronika i telekomunikacja, stacjonarne zawodowe

Zagadnienia zaliczeniowe z przedmiotu Układy i systemy mikroprocesorowe elektronika i telekomunikacja, stacjonarne zawodowe Zagadnienia zaliczeniowe z przedmiotu Układy i systemy mikroprocesorowe elektronika i telekomunikacja, stacjonarne zawodowe System mikroprocesorowy 1. Przedstaw schemat blokowy systemu mikroprocesorowego.

Bardziej szczegółowo

PROGRAM TESTOWY LCWIN.EXE OPIS DZIAŁANIA I INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA

PROGRAM TESTOWY LCWIN.EXE OPIS DZIAŁANIA I INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA EGMONT INSTRUMENTS PROGRAM TESTOWY LCWIN.EXE OPIS DZIAŁANIA I INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA EGMONT INSTRUMENTS tel. (0-22) 823-30-17, 668-69-75 02-304 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 141/90 fax (0-22) 659-26-11

Bardziej szczegółowo

Obszar rejestrów specjalnych. Laboratorium Podstaw Techniki Mikroprocesorowej Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki PW

Obszar rejestrów specjalnych. Laboratorium Podstaw Techniki Mikroprocesorowej Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki PW Laboratorium Podstaw Techniki Mikroprocesorowej Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki PW MIKROKONTROLER 85 - wiadomości podstawowe. Schemat blokowy mikrokontrolera 85 Obszar rejestrów specjalnych

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 7 Matryca RGB

Ćwiczenie 7 Matryca RGB IMiO PW, LPTM, Ćwiczenie 7, Matryca RGB -1- Ćwiczenie 7 Matryca RGB IMiO PW, LPTM, Ćwiczenie 7, Matryca RGB -2-1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z inną oprócz RS - 232 formą szeregowej

Bardziej szczegółowo

Technika mikroprocesorowa I Studia niestacjonarne rok II Wykład 2

Technika mikroprocesorowa I Studia niestacjonarne rok II Wykład 2 Technika mikroprocesorowa I Studia niestacjonarne rok II Wykład 2 Literatura: www.zilog.com Z80 Family, CPU User Manual Cykle magistrali w mikroprocesorze Z80 -odczyt kodu rozkazu, -odczyt-zapis pamięci,

Bardziej szczegółowo

1.2 Schemat blokowy oraz opis sygnałów wejściowych i wyjściowych

1.2 Schemat blokowy oraz opis sygnałów wejściowych i wyjściowych Dodatek A Wyświetlacz LCD. Przeznaczenie i ogólna charakterystyka Wyświetlacz ciekłokrystaliczny HY-62F4 zastosowany w ćwiczeniu jest wyświetlaczem matrycowym zawierającym moduł kontrolera i układ wykonawczy

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe Jarosław Gliwiński, Łukasz Rogacz Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe ćw. Programowanie wielofunkcyjnej karty pomiarowej w VEE Data wykonania: 15.05.08 Data oddania: 29.05.08 Celem ćwiczenia była

Bardziej szczegółowo

Komunikacja w mikrokontrolerach Laboratorium

Komunikacja w mikrokontrolerach Laboratorium Laboratorium Ćwiczenie 4 Magistrala SPI Program ćwiczenia: konfiguracja transmisji danych między mikrokontrolerem a cyfrowym czujnikiem oraz sterownikiem wyświetlaczy 7-segmentowych przy użyciu magistrali

Bardziej szczegółowo

Układy sekwencyjne. 1. Czas trwania: 6h

Układy sekwencyjne. 1. Czas trwania: 6h Instytut Fizyki oświadczalnej UG Układy sekwencyjne 1. Czas trwania: 6h 2. Cele ćwiczenia Poznanie zasad działania podstawowych typów przerzutników: RS, -latch,, T, JK-MS. Poznanie zasad działania rejestrów

Bardziej szczegółowo

2. Architektura mikrokontrolerów PIC16F8x... 13

2. Architektura mikrokontrolerów PIC16F8x... 13 Spis treści 3 Spis treœci 1. Informacje wstępne... 9 2. Architektura mikrokontrolerów PIC16F8x... 13 2.1. Budowa wewnętrzna mikrokontrolerów PIC16F8x... 14 2.2. Napięcie zasilania... 17 2.3. Generator

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Tydzień 11 Wejście - wyjście Urządzenia zewnętrzne Wyjściowe monitor drukarka Wejściowe klawiatura, mysz dyski, skanery Komunikacyjne karta sieciowa, modem Urządzenie zewnętrzne

Bardziej szczegółowo

Opis czytnika TRD-55 CLASSIC ver Moduł czytnika transponderów UNIQUE z zewnętrzną anteną

Opis czytnika TRD-55 CLASSIC ver Moduł czytnika transponderów UNIQUE z zewnętrzną anteną TRD-55 CLASSIC Moduł czytnika transponderów UNIQUE z zewnętrzną anteną Podstawowe cechy : zasilanie od 3V do 6V 4 formaty danych wyjściowych wyjście BEEP wyjście PRESENT możliwość dołączenia różnych anten

Bardziej szczegółowo

1. Cel ćwiczenia. 2. Podłączenia urządzeń zewnętrznych w sterowniku VersaMax Micro

1. Cel ćwiczenia. 2. Podłączenia urządzeń zewnętrznych w sterowniku VersaMax Micro 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaprojektowanie sterowania układem pozycjonowania z wykorzystaniem sterownika VersaMax Micro oraz silnika krokowego. Do algorytmu pozycjonowania wykorzystać licznik

Bardziej szczegółowo

Kod produktu: MP01105

Kod produktu: MP01105 MODUŁ INTERFEJSU KONTROLNO-POMIAROWEGO DLA MODUŁÓW Urządzenie stanowi bardzo łatwy do zastosowania gotowy interfejs kontrolno-pomiarowy do podłączenia modułów takich jak czujniki temperatury, moduły przekaźnikowe,

Bardziej szczegółowo

Research & Development Ultrasonic Technology / Fingerprint recognition

Research & Development Ultrasonic Technology / Fingerprint recognition Research & Development Ultrasonic Technology / Fingerprint recognition DATA SHEETS & OPKO http://www.optel.pl email: optel@optel.pl Przedsiębiorstwo Badawczo-Produkcyjne OPTEL Spółka z o.o. ul. Otwarta

Bardziej szczegółowo

Architektura komputera. Dane i rozkazy przechowywane są w tej samej pamięci umożliwiającej zapis i odczyt

Architektura komputera. Dane i rozkazy przechowywane są w tej samej pamięci umożliwiającej zapis i odczyt Architektura komputera Architektura von Neumanna: Dane i rozkazy przechowywane są w tej samej pamięci umożliwiającej zapis i odczyt Zawartośd tej pamięci jest adresowana przez wskazanie miejsca, bez względu

Bardziej szczegółowo

Wstęp działanie i budowa nadajnika

Wstęp działanie i budowa nadajnika Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie LABORATORIUM Teoria Automatów Temat ćwiczenia Górnik L.p. Imię i nazwisko Grupa ćwiczeniowa: Poniedziałek 8.000 Ocena Podpis 1. 2. 3. 4. Krzysztof

Bardziej szczegółowo

Adresowanie obiektów. Adresowanie bitów. Adresowanie bajtów i słów. Adresowanie bajtów i słów. Adresowanie timerów i liczników. Adresowanie timerów

Adresowanie obiektów. Adresowanie bitów. Adresowanie bajtów i słów. Adresowanie bajtów i słów. Adresowanie timerów i liczników. Adresowanie timerów Adresowanie obiektów Bit - stan pojedynczego sygnału - wejście lub wyjście dyskretne, bit pamięci Bajt - 8 bitów - wartość od -128 do +127 Słowo - 16 bitów - wartość od -32768 do 32767 -wejście lub wyjście

Bardziej szczegółowo

LICZNIKI Liczniki scalone serii 749x

LICZNIKI Liczniki scalone serii 749x LABOATOIUM PODSTAWY ELEKTONIKI LICZNIKI Liczniki scalone serii 749x Cel ćwiczenia Zapoznanie się z budową i zasadą działania liczników synchronicznych i asynchronicznych. Poznanie liczników dodających

Bardziej szczegółowo

BEZDOTYKOWY CZUJNIK ULTRADŹWIĘKOWY POŁOŻENIA LINIOWEGO

BEZDOTYKOWY CZUJNIK ULTRADŹWIĘKOWY POŁOŻENIA LINIOWEGO Temat ćwiczenia: BEZDOTYKOWY CZUJNIK ULTRADŹWIĘKOWY POŁOŻENIA LINIOWEGO 1. Wprowadzenie Ultradźwiękowy bezdotykowy czujnik położenia liniowego działa na zasadzie pomiaru czasu powrotu impulsu ultradźwiękowego,

Bardziej szczegółowo

Programowany układ czasowy

Programowany układ czasowy Programowany układ czasowy Zbuduj na płycie testowej ze Spartanem-3A prosty ośmiobitowy układ czasowy pracujący w trzech trybach. Zademonstruj jego działanie na ekranie oscyloskopu. Projekt z Języków Opisu

Bardziej szczegółowo

(57) Tester dynamiczny współpracujący z jednej strony (13) B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) PL B1. (54) Tester dynamiczny

(57) Tester dynamiczny współpracujący z jednej strony (13) B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) PL B1. (54) Tester dynamiczny RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 166151 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 2 9 0 5 8 3 (22) Data zgłoszenia: 06.06.1991 (51) IntCl5: G01R 31/28

Bardziej szczegółowo

Systemy wbudowane. Uniwersytet Łódzki Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej. Witold Kozłowski

Systemy wbudowane. Uniwersytet Łódzki Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej. Witold Kozłowski Uniwersytet Łódzki Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Systemy wbudowane Witold Kozłowski Zakład Fizyki i Technologii Struktur Nanometrowych 9-236 Łódź, Pomorska 49/53 https://std2.phys.uni.lodz.pl/mikroprocesory/

Bardziej szczegółowo

Opis układów wykorzystanych w aplikacji

Opis układów wykorzystanych w aplikacji Opis układów wykorzystanych w aplikacji Układ 74LS164 jest rejestrem przesuwnym służącym do zamiany informacji szeregowej na równoległą. Układ, którego symbol logiczny pokazuje rysunek 1, posiada dwa wejścia

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 23. Cyfrowe pomiary czasu i częstotliwości.

Ćwiczenie 23. Cyfrowe pomiary czasu i częstotliwości. Ćwiczenie 23. Cyfrowe pomiary czasu i częstotliwości. Program ćwiczenia: 1. Pomiar częstotliwości z wykorzystaniem licznika 2. Pomiar okresu z wykorzystaniem licznika 3. Obserwacja działania pętli synchronizacji

Bardziej szczegółowo