Udział Polski w atmosferycznym transporcie zanieczyszczeń powietrza na obszarze Europy

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Udział Polski w atmosferycznym transporcie zanieczyszczeń powietrza na obszarze Europy"

Roman Nowicki
8 lat temu
Przeglądów:

1 Udział Polski w atmosferycznym transporcie zanieczyszczeń powietrza na obszarze Europy Anna Degórska Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy

2 Przykład wykorzystania narzędzi opracowanych i funkcjonujących w programie Oszacowanie udziału emisji ze źródeł w Polsce w emisji europejskiej Wykorzystanie rezultatów obliczeń modelowych rozprzestrzeniania zanieczyszczeń w atmosferze przy wykorzystaniu danych o emisji i danych meteorologicznych oraz funkcji opisujących procesy transformacji i usuwania zanieczyszczeń z atmosfery (weryfikowanych na podstawie danych pomiarowych); obliczenia źródło-receptor Przedstawienie wkładu polskich i zagranicznych źródeł emisji w kształtowanie wielkości depozycji na terenie kraju, jak również eksportu zanieczyszczeń z polskich źródeł poza granice Wskazanie najważniejszych obszarów źródłowych dla depozycji w kraju i receptorów zanieczyszczeń emitowanych w Polsce

atmosfery (weryfikowanych na podstawie danych pomiarowych); obliczenia źródło-receptor Przedstawienie wkładu polskich i zagranicznych źródeł emisji w kształtowanie wielkości depozycji na

3 Zmiany wielkości emisji SO x [Gg] 4 [Gg] % -2% -4% Polska Polska -6% -8% 26/198 26/199-68% -6% Polska -71% -64%

4 Udział Polski w emisji SOx w w EU w 7, 8,4 7, 7,9 6,8 6,4 4,4 w EU27 1,5 13, 12, 13,9 14,5 15, 17, Udział Polski w sumarycznej emisji SOx na obszarze utrzymywał się w latach na poziomie ok. 7% Po zwiększeniu domeny osiągnął 4,4% (28) Udział Polski w sumarycznej emisji SOx w 27 krajach Unii Europejskiej systematycznie wzrastał, co może świadczyć o tym, że w innych krajach UE emisja SOx malała szybciej niż w Polsce

5 IND 4% Udział obszarów źródłowych w depozycji siarki w Polsce DE CS 8% DD 19% HU 2% 8% 19% 28 56% RS 2% BA UA CZ DE 7% 61% Udział krajowych źródeł w kształtowaniu depozycji w Polsce

DE 7% 61% 4 3 2 1 Udział krajowych źródeł w kształtowaniu

6 Udział obszarów stanowiących receptory siarki z Polski RO MED CS BAS 6% 19% SU 22% 42% 28 ATL BY BAS 6% UA 8% RUE 17% 31% Część depozycji pochodzącej ze źródeł polskich trafiająca poza Polskę

31% 4 3 2 1 Część depozycji pochodzącej ze źródeł polskich

7 Zmiany wielkości emisji NOx [Gg] [Gg] % -1% -2% Polska - Polska -4% -5% 26/198 26/199-34% -2% Polska -28% -44%

8 Udział Polski w emisji NOx w w EU27 1, 8, 6, 4, 2,, w 4,4 6,8 6,8 5,7 4,6 4,4 4,4 3,5 w EU27 7,1 8,8 9, 7,7 6,7 7, 7,2 8, Udział Polski w sumarycznej emisji NOx na obszarze utrzymywał się w latach na poziomie ok. 6% Po zwiększeniu domeny osiągnął 3, (28) Udział Polski w sumarycznej emisji NOx w 27 krajach Unii Europejskiej początkowo wzrastał, następnie malał, a w ostatnim okresie znowu wzrastał

9 Udział obszarów źródłowych w depozycji azotu utl. w Polsce % 28 36% GB 6% 4 IND 7% DD 9% CS 1% DE 2% NOS 4% GB FR CZ 6% DE 2% Udział krajowych źródeł w kształtowaniu depozycji w Polsce

4% GB FR CZ 6% DE 2% 35 3 25 2 15 1 Udział krajowych źródeł w

10 Udział obszarów stanowiących receptory azotu utl. z Polski 31% SU 31% 39% RUE 21% 28 9 RO MED BAS CS 6% 17% ATL BAS BY UA 9% 16% Część depozycji pochodzącej ze źródeł polskich trafiająca poza Polskę

BAS BY UA 9% 16% 8 7 6 5 4 3 2 1 Część depozycji pochodzącej ze

11 Zmiany wielkości emisji NH [Gg] [Gg] % -1% -2% Polska Polska - -4% -5% -6% 26/198 26/199-24% -29% Polska -48% -44%

12 Udział Polski w emisji NH 3 w w EU27 12, 1, 8, 6, 4, 2,, w 6,4 6,2 5,5 5, 4,4 4,3 4,4 3,9 3,6 w EU27 1,6 1,1 1,1 8,8 7,5 7,6 7,9 7,1 7,5 Udział Polski w sumarycznej emisji NH 3 na obszarze utrzymywał się w latach na poziomie ok. Po zwiększeniu domeny osiągnął 3,6% (28) Udział Polski w sumarycznej emisji NOx w 27 krajach Unii Europejskiej początkowo malał, a w ostatnim okresie się ustabilizował na poziomie ok. 7%

utrzymywał się w latach 198-26 na poziomie ok.

13 Udział obszarów źródłowych w depozycji azotu zred. w Polsce % DE CS IND SU DD 6% 28 69% NL 1% 16% FR 2% BY CZ 4% DE 16% 58% Udział krajowych źródeł w kształtowaniu depozycji w Polsce

2% BY CZ 4% DE 16% 58% 4 3 2 Udział krajowych źródeł w

14 Udział obszarów stanowiących receptory azotu zred. z Polski 6 CS RO 2% BAS SE 2% SU 21% 1 54% LT BAS BY 21% 28 UA 6% RUE 11% 49% Część depozycji pochodzącej ze źródeł polskich trafiająca poza Polskę

6% RUE 11% 49% 5 4 3 2 1 Część depozycji pochodzącej ze źródeł

15 Podsumowanie Emisja związków siarki i azotu systematycznie malała - zarówno w Polsce, jak i na obszarze -u -przy czym trend malejący był bardziej znaczący w przypadku siarki niż azotu W przypadku siarki i azotu zredukowanego udział krajowych źródeł emisji w kształtowaniu depozycji w Polsce jest największy, natomiast w przypadku azotu utlenionego dominują kraje i obszary źródłowe położone na zachód od Polski Wyraźne przesunięcie odbiorców zanieczyszczeń na wschód w stosunku do lokalizacji obszarów źródłowych -znacząca część depozycji w Polsce (zwłaszcza w przypadku azotu utlenionego) pochodzi ze źródeł emisji położonych na zachód od jej granic, podczas gdy polskie źródła mają znaczący udział w kształtowaniu depozycji w krajach sąsiednich głownie za wschodnią granicą Podobne analizy prowadzi się dla metali ciężkich i trwałych zanieczyszczeń organicznych. Obliczenia modelowe wykonuje Meteorologiczne Centrum Syntetyzujące Wschód (dostępne są krótsze serie obliczeń)

zachód od Polski Wyraźne przesunięcie odbiorców zanieczyszczeń na wschód w stosunku do lokalizacji obszarów źródłowych -znacząca część depozycji w Polsce (zwłaszcza w przypadku azotu utlenionego)

Podobne dokumenty

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (Pobieranie próbek) Metoda badawcza

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (Pobieranie próbek) Metoda badawcza L.p. Badany obiekt 1 Gazy odlotowe 2 Gazy odlotowe 3 Gazy odlotowe 4 Gazy odlotowe 5 Gazy odlotowe Oznaczany składnik lub parametr pyłu do stężenia pyłu pyłu do stężenia pyłu do oznaczenia stężenia pyłu