Strategia ochrony powietrza w UE Handel emisjami.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Strategia ochrony powietrza w UE Handel emisjami."

Amelia Niewiadomska
7 lat temu
Przeglądów:

1 Strategia ochrony powietrza w UE Handel emisjami. Norbert Łukasiak 1 Produkcja i uŝytkowanie energii powodują szereg negatywnych oddziaływań na środowisko. NajpowaŜniejsze z nich związane są z emisją do atmosfery zanieczyszczeń gazowych oraz pyłów. Zanieczyszczenia te wpływają na zdrowie ludzkie, budynki i budowle, produkcję rolniczą, a takŝe na ekosystemy naturalne. Powodują one równieŝ globalne zmiany klimatyczne. 2 1

2 W zaleŝności od rodzaju substancji, wytwarzanie, transport oraz depozycja szkodliwych związków maja charakter globalny, regionalny lub lokalny. Większość zanieczyszczeń przemieszcza się na duŝe odległości, przekraczając granice państw. 3 Dlatego nie wystarczy ograniczać emisje w okolicach szczególnie wraŝliwych na zanieczyszczenia czy nawet w ramach jednego kraju. Konieczna jest koordynacja strategii redukcji w skali międzynarodowej. 4 2

3 Programy redukcji emisji do atmosfery opracowywane są na poziomie międzynarodowym. Strategie w odniesieniu do gazów cieplarnianych koordynowane są w ramach Konwencji d.s. Zmian Klimatycznych. 5 Podpisany kilka lat temu protokół z Kyoto (UN, 1998) ustanawia wiąŝące limity emisji gazów powodujących efekt cieplarniany dla grupy krajów rozwiniętych. Kraje te emitują obecnie zdecydowana większość tych gazów w skali całego świata. 6 3

4 Protokół z Kyoto zobowiązuje Unię Europejską do redukcji emisji - w latach 2008 do o siedem procent poniŝej poziomu z roku 1990 i utrzymania tego poziomu równieŝ w latach następnych. 7 W przypadku niedotrzymania tego zobowiązania przez całość Unii Europejskiej poszczególne kraje zobowiązane są do osiągnięcia indywidualnych limitów emisji. RównieŜ inne kraje z tzw. załącznika B zobowiązały się do redukcji emisji bądź do ich utrzymania na poziomie roku bazowego. 8 4

5 Grupa krajów NO x VOC Red Red. UE % % Kand. do EU % % Z tego: Polska % % Poz. Europa % % 9 Grupa krajów SO 2 NH Red Red. UE % % Kan. do EU % % Z tego: Polska % % Poz. Europa % % 10 5

6 Dyrektywa dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom (OJ, 1996) Dyrektywy w sprawie jakości powietrza (OJ, 1999a, EC, 1999c) Przepisy w sprawie zawartości siarki w paliwach ciekłych (EC, 1997a, EC, 1997b, OJ1998a) Dyrektywa dotycząca narodowych pułapów emisji (EC, 1999a). 11 Dyrektywa dotycząca duŝych palenisk z 1988 roku i propozycja jej rewizji (OJ, 1988b, EC, 2000) Dyrektywa ograniczająca emisje lotnych związków organicznych (OJ, 1991, OJ, 1994, OJ, 1999b) Szereg aktów prawnych dotyczących standardów emisji i jakości paliwa dla ruchomych źródeł emisji (pojazdy drogowe i inne ruchome źródła). Standardy te zostały przygotowane na podstawie obszernych studiów wykonanych w ramach tzw. Auto Oil Programme (por. np. EC, 1996, EC, 1997b). 12 6

7 Ilość dni z przekroczeniami wartości ozonu w 1990 r. 13 Przewidywana ilość dni z przekroczeniami wartości ozonu w 2010 r. 14 7

8 Dla sektora LPC (istniejące obiekty o mocy większej niŝ 50MWt) z 4 kategorii: elektrownie zawodowe; elektrociepłownie zawodowe; elektrociepłownie przemysłowe; ciepłownie komunalne (PEC) Skutkuje to:

9 Ostatnio uruchomiono w ramach Unii Europejskiej nowy program pod nazwą Czyste Powietrze dla Europy (Clean Air for Europe - CAFE). Zadaniem tego programu jest przygotowanie analiz technicznych oraz propozycji rozwiązań w zakresie polityki środowiskowej do opracowania nowej, zintegrowanej strategii poprawy jakości powietrza (wraz z propozycją odpowiednich aktów legislacyjnych) w roku W dniu 21 września 2005 roku została ogłoszona przez Unijnego Komisarza ds. Środowiska p. Dimasa Stavrosa STRATEGIA TEMATYCZNA OCHRONY POWIETRZA (STOP) W celu zwymiarowania poziomu ambicji STOP Komisja Europejska zaproponowała scenariusz tzw. Maksymalnej Fizycznej Technicznej Redukcji (MFTR) 18 9

11 MoŜna zadać pytanie: Po co nowe zadania jeśli stare nie zostały jeszcze wykonane?

12 Oczekiwane w wyniku realizacji STOP-u tylko korzyści zdrowotne zostały oszacowane na poziomie miliardów euro. 23 Poprawa do 2020 roku wskutek STOP: - 1,1 mln traconych lat Ŝycia mniej - mniej o 76 tys. przedwczesnych zgonów - statystyczne wydłuŝenie Ŝycia o 2,5 miesiąca Problemy jakie pozostaną po 2020 roku bez realizacji STOP: - 2,5 mln traconych lat Ŝycia tys. przedwczesnych zgonów - statystyczne skrócenie Ŝycia o 5,5 miesiąca 24 12

13 25 Podstawowe cele ekologiczne unijnej polityki czystszego powietrza skutecznie moŝna wspierać stosując mechanizm rynkowym. Handel emisją

14 Kraj członkowski otrzymuje limit emisji na określone lata w takiej wysokości by sumaryczny efekt UE zawarty w podpisanych traktatach międzynarodowych został osiągnięty 27 Wewnątrz kraju limit ten dzielony jest pomiędzy wszystkie podmioty gospodarcze (wybrane branŝe, o odpowiedniej emisji)

15 W Polsce zasada handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych została zawarta w: ustawie z dnia 22 grudnia 2004 roku o handlu uprawnieniami do emisji 29 Przydział roczny Spalarnie Rafinerie Koksownie Hutnictwo Ŝelaza Klinkier Wapno Szkło Ceramika Papier Rezerwa Razem Suma na Udział 83,3 % 1,4% 1,7% 5,7 4,7% 1,2% 0,8% 0,6% 0,1% 0,3% 100% 30 15

16 Zakład kupuje od Krajowego Operatora przydzielone uprawnienia. W roku 2005 w Polsce cena 1 uprawnienia: 1Mg CO2 = 0,20 PL Podmiot nie wnosi za to zanieczyszczenie opłat za korzystanie ze środowiska. 31 Po zakończeniu roku rozliczeniowego, podmiot sporządza bilans wykorzystania uprawnień, który podlega weryfikacji przez niezaleŝnego weryfikatora. Bardzo rozbudowane samokontrola i udokumentowanie emisji CO

17 W przypadku: niedoboru uprawnień zakład musi dokupić uprawnienia na giełdzie cena regulowana przez rynek; 33 W przypadku nadmiaru uprawnień zakład moŝe: sprzedać nadmiar uprawnienia na giełdzie cena regulowana przez rynek; Wykorzystać w przyszłych latach 34 17

18 Cena giełdowa wynosi na dzień dzisiejszy ok.: 38 EUR tj. 150 PL ( 750 x koszt zakupu) 35 W innych krajach np. Holandii handel emisjami obejmuje równieŝ SO2 i NO

19 Zalety: Mechanizm rynkowy; Finansowe promowanie modernizacji w celu zmniejszenia emisji; Ścisła samokontrola i doskonalenie zarządzania; Promowanie alternatywnych źródeł energii nieemitujacych CO2, równieŝ paliw z biomasy; 37 Wady: DuŜa pokusa fałszowania emisji; DuŜa pokusa wstrzymania produkcji (zysk ze sprzedaŝy uprawnień większy od zysku z produkcji 1MWh energi el. = 1 Mg CO2 120 PL < 150 PL W Polsce przestarzała struktura zakładów (10 20 letnie) oparte głownie na węglu kamiennym (95%) 38 19

20 39 20

Podobne dokumenty

Unijny handel uprawnieniami zbywalnymi na emisję CO 2. Mariusz KUDEŁKO Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydział Zarządzania, Kraków

Unijny handel uprawnieniami zbywalnymi na emisję CO 2 Mariusz KUDEŁKO Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydział Zarządzania, Kraków Kontekst ekonomiczno-środowiskowy Problem: zmiany klimatyczne zagroŝenie