Mierniki dobrobytu gospodarczego

Transkrypt

1 Mierniki dobrobytu gospodarczego ElŜbieta Adamowicz Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 23 listopad 2010 r.

2 Przedmiot ekonomii: badanie w jaki sposób społeczeństwo gospodarujące dokonuje wyborów dotyczących sfery gospodarczej. co wytwarzać (jakie dobra i usługi) jak wytwarzać (jakie metody wytwórcze) dla kogo wytwarzać (jak dzielić wytworzony produkt) Od wyników tej działalności zaleŝy zarówno dobrobyt całego społeczeństwa jak i poszczególnych obywateli.

3 Pomiędzy dobrobytem a rozwojem gospodarki występuje ścisły związek: od rozwoju całej gospodarki zaleŝy poziom osiągniętego dobrobytu. Dobrobyt: w ujęciu historycznym był równoznaczny z bogactwem narodu mierzonym wartością wytworzonego produktu współcześnie rozszerza się go jakość Ŝycia, która zaleŝy od poziomu zaspokojenia róŝnorakich potrzeb, nie tylko ekonomicznych ale i społecznych

4 Ruch okręŝny dochodów i wydatków Dobra i usługi dla g.d Wydatki g.d. Gospodarstwa domowe Przedsiębiorstwa Dochody g.domowych Usługi czynników produkcji

5 Potrzeby i zasoby: Rzadkość zasobów Nieograniczoność potrzeb Ograniczoność zasobów: surowców naturalnych wyposaŝenia kapitałowego zasobów ludzkich rzadkość zasobów - najistotniejszy problem do rozwiązania w Ŝyciu gospodarczym

6 ZróŜnicowanie potrzeb Ekonomiczne: bytowe (fizjologiczne) Zaspakajamy je poprzez konsumpcję dóbr i usług Społeczne: bezpieczeństwa więzi społecznych uznania samorealizacji

7 Preferencje indywidualne a zbiorowe Preferencje społeczne powinny odzwierciedlać interes całego społeczeństwa Preferencje indywidualne odzwierciadlają interesy poszczególnych podmiotów: konsumentów pracowników przedsiębiorców

8 Produkt narodowy brutto (PNB) to rynkowa wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych w danym okresie przez czynniki produkcji naleŝące do obywateli danego kraju, bez względu na to gdzie są one zlokalizowane

9 Produkt krajowy brutto (PKB): rynkowa wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych w danym okresie przez czynniki produkcji zlokalizowane na terenie danego kraju, bez względu na to, do kogo one naleŝą

10 Mierniki makroekonomiczne PNB, ceny rynkowe Strumień dochodów Dochody od własności za granicą - dochody netto z własności za granicą - amortyzacja konsumpcja - podatki pośrednie Inwestycje wyd.rządowe eksport netto (X- M) PKB brutto PNN Dochód Narodowy - podatki Dochód do dyspozycji

11 Ograniczenia w rachunkach makroekonomicznych Produkcja gospodarstw domowych jest omijana w rachunkach makroekonomicznych opieka nad dziećmi, pranie robione w domu, sprzątanie w ogródku itp. Nieuwzględniane są takŝe transakcje, w przypadku których nie śladów ich przeprowadzenia podziemie gospodarcze PKB nie uwzględnia takŝe czasu wolnego, pojęcia jakości oraz róŝnorodności Pomijane są takŝe efekty zewnętrzne (np. zatrucie środowiska)

12 Mierniki alternatywne Dobrobyt Ekonomiczny Netto (NEW) Pomiar jakości Ŝycia Rachunki budŝetu czasu Wskaźniki nastrojów gospodarczych

13 PKB na głowę mieszkańca w Polsce średnia UE27 =100% 34,015 19,458

14 Zastanów się Co zwiększa nasz dobrobyt: praca czy inne formy aktywności Co jest dla Ciebie waŝniejsze: zaspokojenie potrzeb konsumpcyjnych czy społecznych Jak najlepiej zmierzyć dobrobyt