Makroekonomia wprowadzenie Produkt i dochód narodowy

Transkrypt

1 Makroekonomia wprowadzenie Produkt i dochód narodowy

2 Wprowadzenie Definicjamakroekonomii Główneproblemymakroekonomiczne Problemagregacji

3 Wzrostarozwójgospodarczy Wzrostgospodarczyrozumianyjestjakozwiększeniesię poziomuprodukcjidóbriusługwczasie,najczęściej mierzonyjeststopąwzrosturealnegoproduktukrajowego brutto(pkb).

4 Wzrostarozwójgospodarczy Jakoważnywyznacznikpoziomurozwoju,uznajesię jakośćżycia,którąmożnaokreślićprzypomocy wieluwskaźnikównp.poziomuedukacjii analfabetyzmu,długościżycia,ilościspożywanych przezludzikaloriiitd.wtensposóbróżnica pomiędzyrozwojemgospodarczym,czylipojęciem wcześniejstricteekonomicznym,aogólnie rozwojemludzkości,rozumianymjakoproces postępuludzkości,zaczęłasięzacierać.

5 Wzrostarozwójgospodarczy Rozwójgospodarczyjestzatempojęciemszerokim, podktórymrozumiesięnietylkotrwaływzrost wielkościprodukcji,aletakżeprocesprzemianw sferachkultury,polityki,technologii,czyinstytucji, któremająistotnywpływnagospodarkę.

6 Metodyobliczaniaproduktu krajowegobrutto Cotojestproduktkrajowybrutto? Modelruchuokrężnegowgospodarce

7 Model ruchu okrężnego w gospodarce

8 Modelruchuokrężnegow gospodarce wnioski 1. Analizowane grupy podmiotów są od siebie ściśle uzależnione. 2. Rozmiar działalności gospodarczej można mierzyć w różny sposób: albo mierząc strumienie pieniężne występujące w gospodarce, czyli strumień wydatków na dobra i usługi oraz strumień dochodów czynników produkcji, albo mierząc strumienie rzeczowe, czyli strumienie wytwarzanych dóbr i usług. 3. Wszystkie metody pomiaru muszą dać jednakowy rezultat.

9 Model ruchu okrężnego w gospodarce Wydatki na dobra i usługi Przedsiębiorstwa I Im G T Ex S Sektor bankowy Państwo Zagranica Im I G T Ex S Gospodarstwa domowe Dochody czynników produkcji

10 Produktnarodowybrutto Produktnarodowybrutto(PNB)jestmiarąłącznychdochodów osiąganychprzezobywatelidanegokraju,niezależnieodmiejsca świadczeniausługprzezczynnikiprodukcji.pnbjestrównypkb powiększonemuodochodynettoztytułuwłasnościzagranicą. PNBwcenachczynnikówprodukcji=PKBwcenachczynników produkcji+dochodynettoztytułuwłasnościzagranicą.

11 Dochódnarodowy ZarównoPKB,jakiPNBsąmiaramiprodukcjiuwzględniającymi inwestycjebrutto.miarąprodukcjiuwzględniającąinwestycje nettojestproduktnarodowynetto(pnn),nazywanyrównież dochodemnarodowym,któryoznaczanyjestzwyklesymbolemy. JestonróżnicąmiędzyPNBaamortyzacją. PNNwcenachczynnikówprodukcji=dochódnarodowy(Y)=PNB wcenachczynnikówprodukcji amortyzacja.

12 PKB ListapaństwwedługnominalnegoPKB

13 PKBadobrobyt Chociaż wzrost gospodarczy nie jest wystarczającym symptomem rozwoju ekonomicznego, to wciąż jednym z najpopularniejszych wskaźników określających stopień rozwoju gospodarczego danego państwa jest poziom PKB lub PNB per capita (na jednego mieszkańca).

14 PKB ListapaństwwedługPKBpercapita

15 PKBrealnyanominalny DeflatorPKB

16 PKBiPNBjakomiarypoziomy rozwojugospodarczego PKBpercapita PNBpercapita PKBPolski: mlnPLN(2010r.,GUS) mlnUSD(2010r.,WB) percapita12293usd(percapita2010r.,wb) Polska

17 PKBadobrobyt BankŚwiatowypodzieliłgospodarki,zewzględunawysokość PNBpercapita(atlasmethod),naczterypodstawowegrupy: krajeowysokimdochodzie,gdziew2010rokuprodukt narodowynettoliczonynagłowęmieszkańcawyniósłco najmniej12,276dolarówamerykańskich; krajeośrednio wysokimdochodzie(pnbpercapitaw przedziale$3,976 $12,275); krajeośrednio niskimdochodzie(pnbpercapitawprzedziale $1,006 $3,975); krajeoniskimdochodzie(pnbpercapitaniższeo$1005). (WorldBank2010)

18 PKBadobrobyt PNB per capita w Polsce w roku 2010 wyniósł USD, zatem polska gospodarka znajduję się w gronie państw o wysokim dochodzie.

19

20 PKBadobrobyt W państwach biedniejszych niż Polska w 2009 roku mieszkało na świecie prawie 5,7 mld ludzi.

21 PKBadobrobyt Przedstawiona powyżej poziom PNB per capita nie uwzględnia faktu, że w krajach biedniejszych, koszty życia są niższe. Żeby porównania w skali międzynarodowej były bardziej miarodajne, poziom produkcji na głowę mieszkańca koryguje się o parytet siły nabywczej (purchasing-power parity, PPP). Lista państw

22 PKBadobrobyt Porównując nominalną wartość PKB per capita, dochód na głowę mieszkańca Polski w 2009 roku był ponad czterokrotnie niższy niż w Stanach Zjednoczonych. Uwzględniając parytet siły nabywczej waluty, jedynie 2,5 razy.

23 KrytykaPKB nieuwzględnia szarejstrefy, nieuwzględniaprodukcjigospodarstwdomowych przeznaczanejnawłasnepotrzebyorazpracywolontariuszy, nieuwzględniawartościczasuwolnego, nieujmujetzw.efektówzewnętrznych, uwzględniaprodukcjętzw."antydóbr", jesttymwiększyimwięcejwydajesięnazbrojenia,choć zdaniemniektórychekonomistówwydatkitakienie zaspokajająpotrzebspołeczeństwa niepokazujejakościinstytucji, dotyczytylkodochodówaniemajątku,

24 Wskaźnikirozwoju Wskaźnik Rozwoju Społecznego (ang. Human Development Index, HDI) syntetyczny miernik opisujący efekty w zakresie społecznoekonomicznego rozwoju poszczególnych krajów. System ten wprowadzony został przez ONZ dla celów porównań międzynarodowych. Wskaźnik został opracowany w roku 1990 przez pakistańskiego ekonomistę Mahbuba ul Haqa oraz indyjskiego Amartya Sena.

25 WskaźnikRozwojuSpołecznego WskaźnikHDIoceniakrajenatrzechpłaszczyznach: długieizdrowe życie, wiedza i dostatnistandardżycia.odroku2010doich pomiarusłużąnastępującewskaźniki: oczekiwanadługośćżycia, średnialiczbalatedukacjiotrzymanejprzezmieszkańcówwwieku 25latistarszych, oczekiwanaliczbalatedukacjidladziecirozpoczynającychproces kształcenia, dochódnarodowypercapitawusd,liczonywedługparytetu nabywczegowaluty.

26 WskaźnikRozwojuSpołecznego Według wskaźnika HDI Polska należy do grupy 47 krajów bardzo rozwiniętych. Lista państw

27

28

29 Wzrostgospodarczy mierniki Stopawzrostuprodukcjimiędzydwomaokresamimożna zdefiniowaćjakostosunekprzyrostuprodukcjimiędzytymi okresamidopoziomuprodukcjiwokresiewyjściowym. g=δy/y0=y1 Y0/Y0 g stopa(tempo)wzrostuprodukcji;yo wartość produkcji(mierzonejpkbbądźteżdochodem narodowym)wokresiewyjściowym,y1 wartość produkcjiwokresiekońcowym;δy przyrostprodukcji międzyokresemkońcowymaokresemwyjściowym.

30 Głównestanowiskateoretyczne Ujęciepodażowe rozwiniętenagruncieneoklasycznejteorii ekonomii,kierunkuteoretycznegoukształtowanegonaprzełomie XIXiXXwieku,główniezasprawąAlfredaMarshallai ArthuraPigou. Ujęciepopytowe ujęciepopytowedeterminantówdochodu narodowegozostałorozwiniętewlatachtrzydziestychxxwieku przezjohnamaynardakeynesa.keynesodrzuciłtwierdzenie, żemechanizmyrynkowegwarantująpełnewykorzystanie czynnikówprodukcji.

31 Ujęciepodażowe Naczelnaideaujęciapodażowegojestnastępująca:produkcjaw gospodarcezależyodzdolnościwytwórczychgospodarki,awięc możliwościkreowaniapodażydóbr.rozmiaryzdolności wytwórczychgospodarkiwyznaczapoziomdochodunarodowego wgospodarce,awzrostzdolnościwytwórczychdecydujeo wielkościprzyrostudochodunarodowego.

32 Ujęcie podażowe

33 Długookresowywzrostgospodarczy Wzrostzdolnościwytwórczychdecydujeowzrościeprodukcji (dochodunarodowego)wdługimokresie. Zdolnościwytwórczegospodarkiizwiązanaznimiprodukcja potencjalnazależąoddwóchczynników: 1)wielkościzasobówczynnikówprodukcjiistniejącychw gospodarce, 2)efektywnościwykorzystaniatychczynników.

34 Ujęciepopytowe WedługKeynesa,dosyćczęstąsytuacjąwgospodarcerynkowejjest niepełnewykorzystanieczynnikówprodukcji.wzwiązkuztym produkcjawgospodarcerynkowejwyznaczonajestnieprzez rozmiaryzdolnościwytwórczychistniejącychwgospodarce,lecz przezstopieńichwykorzystania.produkcja(dochódnarodowy) faktyczniewytwarzanawgospodarcezależyodłącznego (globalnego)popytunadobra.

35 Ujęcie popytowe

36 Jak świat się rozwijał Europa Zachodnia Zachód pozaeuropejski Japonia Azja (bez Japonii) Ameryka Łacińska Europa Wschodnia oraz byłe kraje ZSRR Afryka Świat :1 2:1 3:1 5:1 9:1 15:1 13:1 19:1 Dysproporcje w dochodach Poziom PKB Per Capita (dolar międzynarodowy z 1990 roku) oraz dysproporcje w dochodach między najbogatszymi i najbiedniejszymi państwami, na świecie oraz w głównych regionach w latach

37 Jak świat się rozwijał ,13 0,15 0,95 1,32 0,76 4,08 1,78 0 0,34 1,42 1,81 1,55 2,44 1,94 Japoni a 0,03 0,09 0,19 1,48 0,89 8,05 2,34 Az ja (be z Japon ii) 0,05 0-0,11 0,38-0,02 2,92 3,54 Ame ryka Łacińsk a 0,01 0,15 0,1 1,81 1,42 2,52 0,99 Europa W sch odn ia oraz był e k raje ZSRR 0,04 0,1 0,64 1,15 1,5 3,49-1,1 Afryk a -0,01 0,01 0,12 0,64 1,02 2,07 0,01 Świat 0,05 0,05 0,53 1,3 0,91 2,93 1,33 Eu ropa Zachodni a Zach ód poz ae urope jsk i* Średni roczny procentowy wzrost PKB Per Capita na świecie oraz w głównych regionach w latach

38 Przykłady państw rozwijających się