Plan. 0 Organizacja przedmiotu 0 Zasady zaliczenia 0 Program ćwiczeń 0 Czym zajmuje się makroekonomia?

Transkrypt

1

2 Plan 0 Organizacja przedmiotu 0 Zasady zaliczenia 0 Program ćwiczeń 0 Czym zajmuje się makroekonomia? 2

3 Prowadzący 0 Wykład prof. dr hab. Urszuli Sztanderskiej 0 Wykład dr. Gabrieli Grotkowskiej 0 Egzamin wspólny! 0 Część testowa 0 Część graficzna 0 Część opisowa 3

4 Ćwiczenia 0 Wspólne dla obu wykładów 0 Zaliczenie warunkiem dopuszczenia do egzaminu 0 Wpływają na ocenę końcową (waga 30%) 0 Do zdobycia 60 punktów pkt ocena 3 (dst) + 5 pkt. Końcowych pkt ocena 3+ (dst plus) + 10 pkt. Końcowych pkt ocena 4 (db) + 15 pkt. Końcowych pkt ocena 4+ (db plus) + 20 pkt. Końcowych pkt ocena 5 (bdb) + 25 pkt. Końcowych pkt ocena 5! (celujaca) + 30 pkt. końcowych 4

5 Zasady zaliczenia ćwiczeń (1) 0 Wymagane uzyskanie co najmniej 30 punktów (50%) 0 10p - kartkówki/obecności 0 26p - kolokwium 0 18p - projekt 0 6p - punkty uznaniowe 0 Obecność na zajęciach jest obowiązkowa 0 No cheating! 5

6 Zasady zaliczenia ćwiczeń (2) 0 Obecność na zajęciach obowiązkowa 0 Dopuszczalne 2 nieobecności 0 Obecności sprawdzane kartkówkami 6

7 Zasady zaliczenia ćwiczeń (3) 0 Kartkówka zaliczona (1 pkt) = obecność 0 Kartkówkę niezaliczoną (0 pkt) można poprawić w czasie dyżuru (w ciągu 2 tygodni) 0 Punkty do zdobycia: 10 0 Kartkówka składa się z 3 pytań 0 Zaliczenie kartkówki (obecność) wymaga osiągnięcia wyniku >60% 0 Przykładowe zadania umieszczane będą na stronie internetowej do soboty wieczór przed zajęciami z kartkówką (dotyczy 2 z 3 zadań na kartkówce) 7

8 Zasady zaliczenia ćwiczeń (4) 0 Kolokwium końcowe (26 punktów) 0 Nie trzeba przepoławiać 0 Uzyskanie wyniku poniżej 20% 0 wynik kolokwium zostanie zmniejszony do 0 punktów 0 wyznaczona dodatkowa praca pisemna (referat) 0 zaliczenie referatu jest warunkiem koniecznym do uzyskania jakichkolwiek punktów z danego kolokwium 0 Dopuszczalna jest 1 poprawa kolokwium (tylko dla osób które otrzymały wynik poniżej 50%) 8

9 Zasady zaliczenia ćwiczeń (5) 0 Projekt / praca domowa (18 punktów) 0 Zespoły 3 osobowe 0 Case study dla wybranego kraju 0 Należy opracować analizę zagadnień poruszanych na zajęciach w oparciu o oficjalne dane statystyczne dla wybranego kraju. 0 Wymagane oddanie referatu w formie pisemnej (z uwzględnieniem wszystkich wymogów formatowania pracy) 0 Prezentacja przed grupą pod koniec semestru (7 minut) 9

10 Zasady zaliczenia ćwiczeń (6) 0 Zero tolerancji dla ściągania 0 Przyłapanie na kolokwium 0 Automatyczne 0 punktów (+referat) 0 Dodatkowy karny referat 0 Przyłapanie na kartkówce 0 Automatyczne 0 punktów (=nieobecność) 0 Dodatkowy karny referat 0 Niebagatelny wpływ na przydział punktów uznaniowych 0 Zaliczenie wszystkich przydzielonych referatów konieczne do zaliczenia ćwiczeń 10

11 Kontakt 0 amach@wne.uw.edu.pl 0 W tytule: [Makro 1] Dyżur: 0 Poniedziałek, godz , s.409/410 0 Należy uprzedzić mailowo 11

12 Program 0 rachunki produkcji, dochodów, wydatków, rachunki dot. zatrudnienia i bezrobocia, rachunki inflacji i bilansu płatniczego 0 podaż i popyt na pieniądz, kreacja pieniądza 0 model wydatków i produkcji w równowadze (tzw. krzyż keynesowski), 0 model IS-LM 0 model AD-AS 12

13 Literatura obowiązkowa Begg D., Dornbusch R., Fischer S., Ekonomia, tom II [Makroekonomia], PWE, Warszawa

14 Literatura dodatkowa 0 Dornbusch R., Fisher S., Macroeconomics, 8 ed., McGraw-Hill, New York, Keynes J.M., Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, PWN, Warszawa Okun A., Ceny i ilości, PWN, Warszawa, Snowdon B., Vane H., Dynarczyk P., Współczesne nurty teorii makroekonomii, PWN, Warszawa, Mankiw G., Macroeconomics, 5 ed., Worth Publisher, Cieślik A., Brzozowski M., Przewodnik po zadaniach z makroekonomii, WSiP, Warszawa

15 Czym jest makroekonomia? 15

16 Obszar działania 0 Mikro vs Makro 0 Gospodarka jako całość 0 Dążenie do rozwoju gospodarczego 16

17 Miary rozwoju gospodarki? 0 Poziom PKBpc 0 Zatrudnienie w sektorach nierolniczych 0 Poziom analfabetyzmu/scholaryzacji 0 Wskaźnik Rozwoju Społecznego (HDI Human Development Index) 17

18 Bardzo wysoki Wysoki Średni Niski Brak danych Indeks HDI (rok 2010) Źródło: 18

19 Cykl koniunkturalny 0 Różne fazy cyklu 0 Recesja 0 Spadek dochodu 0 Wzrost bezrobocia 0 Inflacja (również w fazie wzrostu) 19

20 Makroekonomia 0 JAK działa gospodarka? 0 Z czego wynika wzrost? 0 Co powoduje fluktuacje? 0 Co powoduje długotrwałe zmiany? 0 Analiza gospodarki 0 Podstawa polityki makroekonomicznej 0 Ukierunkowanie na rozwój 0 Stabilizacja makroekonomiczna 20

21 Ruch okrężny Pierwszy model 21

22 Założenia modelu 0 brak państwa (rządu) i zagranicy 0 gospodarstwa domowe dysponują czynnikami produkcji (w tym nakładami pracy) i dostarczają je przedsiębiorstwom 0 gospodarstwa domowe są wyłącznymi właścicielami przedsiębiorstw 0 przedsiębiorstwa dostarczają dobra i usługi 0 wszystkie dochody gospodarstw domowych są wydatkowane na dobra i usługi 0 całkowity przychód ze sprzedaży dóbr i usług jest wydatkowany na czynniki produkcji. 22

23 Ruch okrężny w gospodarce (circular flow) Dobra Rynek dóbr finalnych Dobra Zapłata za dobra Zapłata za dobra Przedsiębiorstwa Zapłata za usługi czynników Zapłata za usługi czynników Gospodarstwa domowe Usługi czynników Rynek czynników produkcji Usługi czynników 23

24 Aktywność gospodarcza 0 3 równoznaczne sposoby mierzenia aktywności gospodarczej: 0 wartość wytworzonej produkcji 0 strumień dochodów czynników produkcji 0 wartość wydatków na dobra i usługi Dochody (Y) = Wydatki = Produkt Krajowy Produkt krajowy brutto (PKB) to miara produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze, zlokalizowane na terytorium danego kraju bez względu na to, kto jest ich właścicielem. 24

25 Oznaczenia (1) 0 PKB Produkt Krajowy Brutto GDP Gross Domestic Product 0 C Konsumpcja (Consumption) 0 S Oszczędności (Savings) 0 G wydatki rządowe (Government expenditures) 0 I Inwestycje brutto 0 X eksport (export) 0 Z import (bo I już zajęte ) 0 NX eksport netto (Net export) = X-Z 25

26 Oznaczenia (2) 0 T podatki 0 Te podatki pośrednie (np. VAT) 0 Td podatki bezpośrednie (direct tax) 0 TR transfery (czasem oznaczane jako B) 0 A amortyzacja A = inwestycje brutto inwestycje netto = = inwestycje restytucyjne 26

27 Rachunki dochodu narodowego (1) Produkt Krajowy Brutto 0 PKB = C + I brutto + G + X Z = = C + I brutto + G + NX 0 PKB = płace + zyski przedsiębiorstw + + dochody z kapitału (odsetki, dywidendy) + + dochody z ziemi + + dochody z dzierżawy (czynsz) 27

28 Rachunki dochodu narodowego (2) Produkt Narodowy Brutto (PNB) 0 PNB = PKB + dochody netto z własności za granicą Produkt Narodowy Netto 0 PNN = PNB A = = C + I netto + G + NX + +dochody netto z własności za granicą 28

29 Rachunki dochodu narodowego (3) Dochód Narodowy (DN) 0 DN = PNN(ceny rynkowe) Te+ subsydia przedsiębiorstw= = PNN(w cenach bazowych) = = suma dochodów z czynników produkcji = = PNN(w cenach producenta) Dochód Osobisty 0 DO = DN zyski niepodzielne korporacji podatki od tych zysków składki na ubezpieczenie (ZUS) + + TR + odsetki od długu publicznego Dochód Osobisty do Dyspozycji, dochód rozporządzalny (DOD) 0 DOD = DO Td = C + S 29

30 PNB PKB PNN Dochody z zagranicy Amortyzacja DN Te Wynagrodzenie i Płace Dochód z pracy na własny rachunek Zyski Dochód z tytułu czynszów 30

31 Ruch okrężny w gospodarce z uwzględnieniem rządu Rynek dóbr finalnych G I C Rynek finansowy subsydia TR S T e T d Przedsiębiorstwa Rząd Gospodarstwa domowe Rynek czynników produkcji 31

32 Ruch okrężny w otwartej gospodarce z uwzględnieniem rządu Reszta świata X M wydatki I C Rynek finansowy G S T e Przedsiębiorstwa Rząd TR Gospodarstwa domowe T d dochody 32

33 Ruch okrężny w gospodarce (1) Wydatki = dochody = produkcja Suma odpływów w gospodarce = suma dopływów 0 PKB w cenach bazowych (Y) 0 Y C + S C + I 0 S I 33

34 Ruch okrężny w gospodarce (2) Wydatki: 0 Y C + I + G Te + subsydia Dochody: 0 Y C + S TR + Td 0 S (Y + TR Td) C Nadwyżka finansowa sektora prywatnego = deficyt finansowy państwa 0 S I G + TR Td Te 34

35 Tożsamość deficytów bliźniaczych 0 S I G + TR Td Te NX 0 NX Sprywatne I + SG 0 Nadwyżka finansowa sekt. Prywatnego deficyt budżetowy państwa / deficyt zagranicy S + Td + Te + Z I + G + TR + Subsydia + X odpływy dopływy 35

36 Oszczędności rządowe (SB) 0 SB>0 nadwyżka 0 SB<0 deficyt budżetowy Saldo budżetu 0 SB SG Td + Te + ZUS + + podatki od zysków niepodzielnych korporacji G TR subsydia odsetki od długu publicznego. 0 S-I - NX + (-SB) liczymy deficyt! 36

37 Zadania 37

38 0 Baca wypasa owieczki w górach 0 Turyści kupują od niego oscypek o wartości 10. Po strzyżeniu owiec baca sprzedaje runo hurtowni za 30. Hurtownia przerabia runo na wełnę i sprzedaje zakładom dziewiarskim za 50. Te produkują z wełny czapki i szaliki, które skupują od nich sklepy detaliczne (za 80). Konsumenci nabywają w sklepach produkty (czapki, szaliki) za 100. dobro sprzedawca nabywca wartość transakcji wartość dodana wydatki na dobra finalne dochody z czynników produkcji oscypek baca konsument strzyża/runo baca hurtownia wełna hurtownia zakłady dziewiarskie szaliki zakłady dziewiarskie sklepy szaliki sklep konsumenci Suma 38

39 1. Dane o gospodarce: PNB = 950, A = 360, Te = 210, subsydia = 0. Oblicz: PNN, DN. 2. Dane o gospodarce: PNB cr = 400, A = 50, dochody netto z własności za granicą = 5, subsydia = 6, Td = 40, Te = 70. Oblicz: PNN cp, PKB, DN. 3. Dane o gospodarce: C = 1200, I = 400, G = 300, TR = 200, odsetki od długu publicznego = 100, T = 400. Subsydia i amortyzacja są pomijane. Pamiętaj, że DOD = C + S. Oblicz: PKB, S, Sg (oszczędności państwa). 39

40 1. Dane o gospodarce: I netto = 220, C = 980, X = 87, Te = 75, ZUS = 62, TR = 95, Td = 180, Z = 82, I brutto = 310, G = 415, podatki od zysków korporacji = 183, niepodzielone zyski korporacji = 155, odsetki od długu publicznego = 10. Oblicz: PNB, PNN, DN, DOD, DO. 2. Dane o gospodarce: C = 2300, I brutto = 1800, G = 1900, TR = 400, X = 600, Z = 800, dochody netto z własności za granicą = -200, A = 200, Td = 200, Te = 300, podatki od zysków korporacji = 100, niepodzielone zyski korporacji = 50, ZUS = 50, odsetki od długu publicznego = 100. Oblicz: PKB, PNB, PNN, DN, DOD, DO. 40

41 Ile wynosi produkt narodowy brutto, dochód narodowy i dochód osobisty do dyspozycji? dane o gospodarce: wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych 5000 prywatne inwestycje krajowe brutto 1000 prywatne inwestycje krajowe netto 600 wydatki rządowe na zakup dóbr i usług 1400 podatki od dochodów osobistych 200 transfery rządowe 150 wpływy podatkowe za VAT i akcyzę 300 eksport 200 import 300 dochody netto z własności za granicą 120 składki na ubezpieczenie społeczne 40 subsydia 50 zyski nierozdzielone korporacji 80 podatki od zysków korporacji 50 odsetki od długu publicznego

42 1. W Nibylandii 40% PKB stanowi konsumpcja. Inwestycje wyniosły 400 mld, a Rząd wydał 250 mld, z czego 60% stanowiły transfery. Nibylandia wyeksportowała towary o łącznej wartości 300 mld, czyli o 1/3 więcej niż wyniósł import. Oblicz: PKB, C, G, Z, NX. 2. Jeżeli inwestycje przewyższają oszczędności o 200 mld PLN, a nadwyżka w handlu zagranicznym jest równa 170 mld PLN, to ile wynosi saldo budżetu państwa? 3. Jeżeli saldo budżetu państwa wzrosło o 15 mld PLN, oszczędności spadły o 20 mld PLN, eksport wzrósł o 10 mld PLN, a import wzrósł o 15 mld PLN, to co się stało z inwestycjami? 42

43 Źródło: 43

44 Dziękuję za uwagę Pytania? 44