Fundusze Seed i Venture Capital: czego oczekują i w co inwestują? Grzegorz Gromada

Transkrypt

1 Fundusze Seed i Venture Capital: czego oczekują i w co inwestują? Grzegorz Gromada

2 Agenda Wprowadzenie: przykład inwestycji w start-up Jak działa fundusz seed/venture capital Kryteria inwestycyjne Doświadczenia inwestycyjne Przykład projektu inwestycyjnego: Genomed

3 GENENTECH - PRZYKŁAD INWESTYCJI W 1972 roku inwestorzy prywatni założyli fundusz Kleiner & Perkins z kapitałem 8 mln $ W 1976 roku fundusz zainwestował w Genentech, pierwsze przedsiębiorstwo zajmujące się technologią rekombinacji DNA. Jednym z założycieli i udziałowców Genentech był Herbert Boyer naukowiec z Uniwersytetu Kalifornijskiego, prowadzący badania molekularne. Po wyprodukowaniu przez firmę insuliny, fundusz, w 1980 roku, wprowadził akcje Genentech na giełdę. Cena akcji na giełdzie Genentech podwoiła się już pierwszego dnia. 1 mln $, zainwestowany w 1976 roku w Genentech, w 1992 roku, był warty 372 mln $. Biolog Herbert Boyer założyciel Genentech i współtwórca patentu dotyczącego rekombinacji DNA został multimilionerem w czasie 10 lat. Uniwersytet Stanforda uzyskał 250 mln $ wpływów z tytułu opłat licencyjnych dotyczących wykorzystania technologii rekombinacji DNA. W 2009 roku wartość Genentech wyniosła 106 mld $ (transakcja wykupu 44% akcji przez Roche). Obecnie, na świecie, 250 mln osób chorych na cukrzycę korzysta z insuliny.

4 Jak działa fundusz seed/venture capital? Fundusz VC to instytucja finansowa dostarczająca kapitału niezbędnego do realizacji inwestycji przez przedsiębiorstwo. Fundusz zazwyczaj dokonuje długoterminowej inwestycji w przedsiębiorstwo, razem z zarządem firmy podejmuje działania służące zwiększeniu jej wartości, a następnie po pewnym okresie (3-7 lat) wychodzi z inwestycji poprzez odsprzedaż swoich udziałów na giełdzie lub inwestorowi strategicznemu. Twórcy firmy posiadają udziały lub akcje, których wartość wzrasta ze wzrostem wartości udziałów lub akcji funduszu. Celem funduszu jest takie inwestowanie i wychodzenie z inwestycji, które zapewni uzyskanie oczekiwanego zwrotu z inwestycji

5 Kiedy finansowanie VC jest potrzebne? dostarczenie kapitału na rozwój działalności wypełnienie luki finansowej pomiędzy: kapitałem własnym założyciela firmy, środkami rodziny i przyjaciół, grantami a kredytem bankowym przyspieszenie wzrostu wartości przedsiębiorstwa wsparcie w zarządzaniu niektórzy inwestorzy mają doświadczenie jak zarządzać przedsiębiorstwem, aby w czasie kilku lat zwiększyć jego wartość kilkukrotnie. Pierwsza decyzja przedsiębiorcy poszukującego finansowania kapitałowego polega na wyborze inwestora

6 Kapitał obcy (dług) Kapitał własny Źródła finansowania a etap rozwoju przedsiębiorstwa Seed / Start up Rozwój/Wzrost Ekspansja Dojrzałość IPO Business Angels Seed / Venture Capital Private Equity Oszczędności własne Zyski zatrzymane Dotacje / Granty Obligacje Kredyty i pożyczki bankowe Leasing Rodzina i przyjaciele Karty kredytowe Kredyt kupiecki / Faktoring Linie kredytowe Etap rozwoju przedsiębiorstwa

7 Kryteria inwestycyjne Co powinien uwzględniać projekt? 1. Zespół zarządzający i kluczowy personel 2. Rynek i model biznesowy 3. Przewaga technologii lub produktu i ochrona własności praw niematerialnych 4. Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR) i prawa korporacyjne inwestora

8 Kryteria inwestycyjne (1) Zespół zarządzający Zespół zarządzający jest kluczowym czynnikiem sukcesu inwestycji Cechy dobrego zespołu zarządzającego doświadczenie branżowe/rynkowe kwalifikacje przedsiębiorcze/ umiejętność osiągania rezultatów skupienie na sukcesie przedsięwzięcia Zespół zarządzający powinien mieć w swoim składzie: Lidera osobę z wizją, cechami przywódczymi, odpowiedzialną, odważną, lubiącą wyzwania i rywalizację Osobę z kompetencjami merytorycznymi odpowiedzialną za techniczne zarządzanie projektem

9 Kryteria inwestycyjne (2) Rynek / Model biznesowy Obszar działalności spółki powinien być wysokowzrostowy lub model biznesowy firmy na tyle unikalny i specyficzny, aby istniała możliwość uzyskania wysokiego poziomu wzrostu sprzedaży (początkowo >100% r/r, następnie >50% r/r, przy osiąganiu wysokiej marży w perspektywie średnioterminowej 3-5 lat. Fundusze często ustalają minimalną wielkość rynku dla swoich inwestycji. Przykładowo, fundusz może mieć strategię inwestowania tylko w przedsiębiorstwa, które działają na rynku o wielkości powyżej 100 mln zł. Model biznesowy to odpowiedź na pytanie na czym i w jaki sposób firma będzie zarabiała oraz kto i dlaczego będzie kupował jej produkty.

10 Kryteria inwestycyjne (3) Przewaga technologii lub produktu i ochrona IPR Technologia lub produkt oceniany jest pod kątem jego przewagi nad aktualnie dostępnymi technologiami lub produktami i ich substytutami. Konieczna jest odpowiedź na pytanie dotyczące koszów w odniesieniu do obecnych kosztów produkcji/usługi oraz określenie czasu do wprowadzenia produktu/usługi na rynek. Inwestycja bazująca na prawach własności intelektualnej jest interesująca, jeżeli jest chroniona lub ma zdolność do prawnej ochrony.

11 Kryteria inwestycyjne (4) Stopa zwrotu / Prawa korporacyjne Celem funduszu jest uzyskanie wielokrotności zainwestowanych środków w perspektywie inwestycyjnej (od momentu zainwestowania do momentu wyjścia z inwestycji). Podstawą określenia stopy zwrotu jest prognoza finansowa. Fundusz analizuje założenia modelu finansowego i ocenia ich wiarygodność. Fundusz, aby mógł właściwie wspierać spółki portfelowe, musi posiadać określone prawa korporacyjne zapewniające wpływ na strategiczne decyzje w spółkach.

12 Doświadczenia z inwestycji w spółki na wczesnym etapie rozwoju

13 Optymizm wspólnika założyciela Przyjęcie zbyt optymistycznych założeń biznesowych Odmienne opinie dotyczące zarządzania (wybór priorytetu przychody vs. rentowność) Niedoszacowanie lub nieuwzględnianie ryzyka Trudności w uzgodnieniu: biznesplanu wyceny spółki Rozwiązanie: opcja dla założycieli umożliwiająca objęcie znaczącego pakietu udziałów w przypadku realizacji biznesplanu, transzowanie finansowania

14 Asymetria informacji Minimalizowanie wpływu asymetrii informacji pomiędzy inwestorem i spółką poprzez relacje inwestorskie, tak aby decyzje strategiczne na poziomie inwestorskim były podejmowane z uwzględnieniem uwarunkowań funkcjonowania spółki. Konieczność przezwyciężenia obaw zarządzających spółkami przed informowaniem na czas (z wyprzedzeniem) inwestorów o problemach spółki. Zachęcenie spółek do informowania inwestorów o możliwościach rozwojowych spółek. Rozwiązanie: monitorowanie realizacji planów częste kontakty inwestor-spółka

15 Płynność i rentowność zapewnienie płynności finansowej w perspektywie średnioterminowej (1-2 lata) utrzymywanie odpowiedniej proporcji pomiędzy wzrostem przychodów i rentowności Rozwiązanie: monitorowanie poziomu płynności w perspektywie średnioterminowej (plany kroczące) programy motywacyjne uwzględniające wiele parametrów finansowych

16 Case study projektu inwestycyjnego

17 Działalność Genomed: diagnostyka genetyczna sekwencjonowanie DNA, synteza oligonukleotydów, Zespół naukowców z Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk Finansowanie MCI.BioVentures 1,8 mln zł Historia: 2007r.: utworzenie spółki 2008r.: inwestycja MCI.BioVentures, pierwsze przychody 2009r.: potrojenie przychodów, dodatnia rentowność EBITDA, osiągnięcie BEP 2010r.: podwojenie przychodów, zysk netto 2011r.: debiut na rynku NewConnect

18 Innowacyjna firma, założona przez grupę naukowców z kilkunastoletnim doświadczeniem i znaczącymi osiągnięciami w dziedzinie genomiki, jak również w komercjalizacji rezultatów swojej pracy naukowej Pozytywny wynik EBITDA uzyskany po 20 miesiącach od rozpoczęcia aktywności, zysk osiągnięty w trzecim roku działalności Jedyna firma w Polsce posiadająca odpowiednią wiedzę i możliwości techniczne, zdolna do wprowadzenia tak zaawansowanych technologii, jak sekwencjonowanie genomowe i medycyna spersonalizowana na rynek polski Rynek medycyny spersonalizowanej ma przed sobą ogromne perspektywy rozwoju 10-krotny wzrost do roku 2015 (wg PricewaterhouseCoopers 2009) Liczne międzynarodowe certyfikaty potwierdzające wysoką jakość świadczonych usług Lider rynkowy w zakresie diagnozowania chorób o podłożu genetycznym oraz sekwencjonowania i syntezy DNA

19 Dziękuję za uwagę Grzegorz Gromada