Warszawskie Forum Polityki Społecznej Kapitał społeczny wyzwania dla Warszawy

Transkrypt

1 1

2 2

3 Warszawskie Forum Polityki Społecznej Kapitał społeczny wyzwania dla Warszawy czwartek, 24 kwietnia 2008 r. godz Pałac Ślubów, Plac Zamkowy 6 Spotkanie Warszawskiego Forum Polityki Społecznej poświęcone będzie omówieniu kolejnego działu Społecznej Strategii Warszawy. Celem tego spotkania jest identyfikacja głównych wyzwań w budowaniu kapitału społecznego Warszawy. Kapitał społeczny to tylko pozornie naukowe, odległe pojęcie. Tak naprawdę odnosi się ono do znanych z codziennego Ŝycia zjawisk współdziałania i więzi między ludźmi. Jednym z waŝniejszych wyzwań dla Warszawy w tym obszarze jest tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi poczucia wspólnej toŝsamości, poczucia zakorzenienia i dumy, a takŝe wspólnym działaniom. Jest to szeroka problematyka, dlatego skoncentrujemy się na przestrzeniach publicznych Warszawy, rewitalizacji społecznej oraz instytucjach i działaniach, które sprzyjają spotykaniu się i wspólnemu działaniu (lub choćby byciu razem) mieszkańców. Chcielibyśmy wspólnie zastanowić się, nad wyzwaniami związanymi z tworzeniem przestrzeni publicznej sprzyjającej uspołecznieniu Warszawiaków. Spotkanie poprowadzimy w formie dyskusji z udziałem specjalistów naukowców, ekspertów, których głos zostanie uwzględniony i wykorzystany w pracach obecnie tworzonej grupy roboczej zajmującej się zagadnieniami rozwoju funkcji metropolitalnych Warszawy. W imieniu organizatorów Włodzimierz Paszyński, Bogdan Jaskołd, Krzysztof Herbst 3

4 4

5 PROGRAM Warszawskie Forum Polityki Społecznej Kapitał społeczny wyzwania dla Warszawy czwartek, 24 kwietnia 2008 r. godz Pałac Ślubów, Plac Zamkowy Otwarcie seminarium Włodzimierz Paszyński, Zastępca Prezydenta m.st. Warszawy Rozwój kapitału społecznego w perspektywie Warszawy Moderator: Włodzimierz Paszyński 1.1 Jak tworzyć kapitał społeczny? Prof. Anna Giza-Poleszczuk, Instytut Socjologii, Uniwersytet Warszawski 1.2 Kapitał społeczny - specyfika potencjału Warszawy dr Dominik Batorski, Instytut Socjologii, Uniwersytet Warszawski 1.3 Rewitalizacja a kapitał społeczny, Krzysztof Herbst, Koordynator Społecznej Strategii Warszawy, Urząd Miasta Stołecznego Warszawy 1.4 Społeczność dzielnicy na przykładzie Pragi Północ mgr Maria Dmochowska, Instytut Socjologii, Uniwersytet Warszawski Pytania i odpowiedzi Przerwa kawowa i poczęstunek Stan i rozwój kapitału Społecznego w Warszawie Moderator: Włodzimierz Paszyński Praca na rzecz budowy kapitału społecznego w działaniu i strategiach poszczególnych pionów samorządu Warszawy: Edukacja: Mirosław Sielatycki, p.o. Zastępcy Dyrektora Biura Edukacji Kultura: Marek Kraszewski, p.o. Dyrektora Biura Kultury Sport: Wiesław Wilczyński, Dyrektor Biura Sportu i Rekreacji Promocja: Katarzyna Ratajczyk, p.o. Dyrektora Biura Promocji Miasta Przerwa kawowa Dyskusja Jak moŝemy wspólnie tworzyć przestrzeń publiczną? Moderator: Prof. Anna Giza-Poleszczuk W trakcie spotkania moŝna zgłaszać udział w pracach grupy roboczej Kapitał Społeczny.. 5

6 6

7 Seminarium na temat kapitału społecznego Warszawy Warszawskie Forum Polityki Społecznej r. Kapitał społeczny to tylko pozornie naukowe, odległe pojęcie. Tak naprawdę odnosi się do znanych z codziennego Ŝycia zjawisk współdziałania i więzi między ludźmi. Kiedy ludzie potrafią się zorganizować, Ŝeby coś wspólnie zrobić; kiedy spotykają się na festynie, kiedy razem kibicują podwórkowej druŝynie swoich dzieci, wspólnie świętują wydarzenia symbolizujące wspólnotę, a nawet kiedy obcy ludzie odnoszą się do siebie przyjaźnie w parku czy na ulicy to oznacza, Ŝe istnieje lub tworzy się kapitał społeczny. Jeśli ludzie potrafią współdziałać w jednej sferze na przykład organizując plac zabaw to zapewne będą potrafili zrobić coś razem w innej dziedzinie. Najbardziej znany wskaźnik kapitału społecznego uogólnione zaufanie, czyli przekonanie, Ŝe większości ludzi na ogół moŝna ufać odnosi się do psychologicznych postawi i wartości. Kapitał społeczny nie jest jednak wyłącznie kwestią psychologii. W równej, jeśli nie większej, mierze, jest uwarunkowany jakością i dostępnością przestrzeni publicznej, w której ludzie mogą się spotkać, poznać i nawiązać relacje. Jeśli, dla przykładu, na osiedlu nie ma skwerku, podwórka, domu kultury, lub dostępne miejsca są nieprzyjazne (brudne, niebezpieczne, puste) to mieszkańcy po prostu nie mają się gdzie spotkać. Wspólna miłość do kopania piłki nie wytworzy druŝyny, jeśli fizycznie nie ma boiska. Ale sama fizyczna przestrzeń nie wystarczy. Potrzebne są teŝ instytucje i działania, które zachęcają mieszkańców do wyjścia z domów i znoszą bariery między nimi. Dzielnica ma niewielkie szanse zaistnieć jako społeczność, jeśli nie ma stałych instytucji czy okazji tworzących wspólnotę jak np. święto dzielnicy, puszczanie wianków, lokalna gazeta. I z drugiej strony, potrzebne są instytucje i działania, które zmniejszają lub likwidują bariery dla tworzenia przestrzeni publicznej takie jak bariery architektoniczne, przestrzenne (np. ruchliwe trasy bez kładek), bariery społeczne (np. zamknięte osiedla). Tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi poczucia wspólnej toŝsamości, poczucia zakorzenienia i dumy, a takŝe wspólnym działaniom, jest jednym z waŝniejszych zadań dla Warszawy. Jest to bardzo bogata problematyka. Nie chcemy przeciąŝać naszego seminarium zbyt wieloma wątkami, i dlatego postanowiliśmy się skoncentrować na przestrzeniach publicznych Warszawy, instytucjach i działaniach, które sprzyjają spotykaniu się i wspólnemu działaniu (lub choćby byciu razem) mieszkańców. Seminarium poświęcone więc będzie przestrzeniom publicznym Warszawy, które sprzyjają uspołecznieniu Warszawiaków. Nasze seminarium ma słuŝyć przedstawieniu dostępnych danych na temat tego, jak z tego punktu widzenia prezentuje się przestrzeń Warszawy, jakie działania są podejmowane, jakie sukcesy odnoszą instytucje samorządowe i pozarządowe, oraz jakie napotykają bariery. Chcemy teŝ przedyskutować z uczestnikami, jakie działania mogą przysłuŝyć się poprawie jakości przestrzeni publicznej miasta tworzeniu warunków, w których ludzie będą się tu czuli u siebie i będą się interesować swoim otoczeniem. 7

8 Chcemy ograniczyć nasze dyskusje, na początek, do trzech waŝnych wymiarów tworzenia kapitału społecznego. Wszystkie trzy mają szczególną moc przyciągania ludzi, budowania więzi między nimi i tworzenia potencjału współdziałania. Są to: sport, kultura, edukacja 1. Sport Tematyka związana ze sportem jest szczególnie na czasie z uwagi na uznanie Warszawy za stolicę sportu w roku Sport to prawdziwa szkoła współdziałania, budowania solidarności i poczucia wspólnej dumy, przynaleŝności i toŝsamości. Wychowawcza funkcja sportu polega nie tylko na tym, Ŝe oferuje dzieciom i młodzieŝy atrakcyjny sposób spędzania czasu (i odciąga od mniej budujących działań), ale równieŝ na uczeniu się w praktyce zasad fair play, grania na wynik druŝyny, umiejętności społecznych. Dlatego tak waŝna jest dostępność infrastruktury sportowej, działania władz samorządowych i organizacji pozarządowych. Podczas seminarium chcemy poruszyć następujące zagadnienia: Wskaźniki uboiskowienia Warszawy, jakości podwórek z punktu widzenia moŝliwości aktywności sportowej oraz infrastruktury rekreacyjnej sprzyjającej spotkaniu się Warszawiaków i przeŝyciu/zrobieniu czegoś wspólnie Polityka miejska w dziedzinie sportu i rekreacji: - cele i plany działań miasta w zakresie promocji sportu i tworzenia infrastruktury oraz wydarzeń sportowych - sukcesy i bariery w działaniach na rzecz aktywności sportowej dzieci i młodzieŝy Filozofia działania, zakres i podstawy współpracy sportowych organizacji pozarządowych z samorządem Warszawskim, sukcesy i bariery w swoich działaniach 2. Kultura Kultura to z kolei najlepsza, najbardziej skuteczna płaszczyzna budowania poczucia wspólnoty wspólnych zainteresowań, środowiska, ale takŝe wspólnoty gustów i preferencji. Oprócz rozwijania osobowości jednostek, kultura tworzy grupy, środowiska oraz okazje do spotkań. Podczas seminarium chcemy poruszyć następujące zagadnienia: Polityka miejska w dziedzinie promocji miasta - Plany i działania na rzecz budowania poczucia identyfikacji (wspólnej toŝsamości) Warszawiaków ze swoim miastem, poczucia dumy i wspólnoty - Idea i działania na rzecz budowania ogólnego wizerunku Warszawy - Sukcesy i bariery w kreowaniu wydarzeń masowego zainteresowania, wciągających społeczność Warszawy - Problemy i bariery utrudniające Warszawiakom zakorzenienie się w społeczności miasta Polityka miejska w dziedzinie kultury - Cele i plany w zakresie tworzenia infrastruktury oraz wydarzeń kulturalnych, tak w zakresie kultury wysokiej, jak popularnej - Mapa kulturalna Warszawy (waŝne wydarzenia, instytucje, partnerów) - Sukcesy i bariery w działaniach na rzecz aktywności kulturalnej np. wspieraniu działalności amatorskiej - Zakres i doświadczenia we współpracy z organizacjami pozarządowymi, Filozofia działania, zakres i podstawy współpracy organizacji pozarządowych z samorządem Warszawskim, sukcesy i bariery 8

9 3. Edukacja Edukacja ma z kolei szczególne znaczenie z uwagi na fakt, Ŝe jest dla dzieci nie tylko miejscem zdobywania wiedzy, ale i laboratorium społecznym oraz pierwszą szkołą demokracji. Szkoła ma równieŝ moc przyciągania rodziców edukacja dzieci jest dla nich naturalną przestrzenią wspólnego zainteresowania. Niezwykle waŝną rolę w Warszawie odgrywają czy mogą odegrać Uczelnie wyŝsze. Społeczność akademicka Warszawy liczy kilkaset tysięcy osób, o wysokich kompetencjach i motywacji. Warto zastanowić się, czy potrafimy w Warszawie wykorzystać ten potencjał. Podczas seminarium chcemy poruszyć następujące zagadnienia: Polityka miejska w dziedzinie edukacji - Działania na rzecz budowania kapitału społecznego wokół instytucji edukacyjnych - Sukcesy w kreowaniu społeczności szkolnych - Sukcesy i bariery utrudniające szkołom róŝnego szczebla aktywizację społeczności uczniów, rodziców i nauczycieli - MoŜliwości i plany wykorzystania potencjału środowiska akademickiego Warszawy Filozofia działania, zakres i podstawy działań edukacyjnych organizacji pozarządowych, a takŝe sukcesy i bariery w działaniach Szanse dla aktywizacji starszego pokolenia Warszawiaków i tym samym zagospodarowania ich potencjału poprzez Uniwersytety III Weku Działania i plany środowiska studenckiego Seminarium zakończymy moderowaną dyskusją panelową na temat barier i szans rozwoju społecznego potencjału Warszawy. 9

10 10

11 Informacja dotycząca Społecznej Strategii Warszawy Społeczna Strategia Warszawy zostanie opracowana do końca 2008 roku i będzie dotyczyła okresu lat Będzie to dokument o szerokim zasięgu społecznym, który umoŝliwi tworzenie całościowej polityki ujmowanej w interpretacji rozszerzającej, jako kierunkowe plany działań odnoszące się do powiązanych ze sobą dziedzin (m.in. pomocy społecznej, kultury, oświaty, polityki lokalowej, zdrowia, bezpieczeństwa). Społeczna Strategia Warszawy będzie: ukierunkowywać działalność samorządu na rzecz zaspokojenia potrzeb mieszkańców wskazywać na kluczowe dla mieszkańców miasta kwestie społeczne i nierozwiązane problemy wyznaczać kierunki działań na rzecz niwelowania zjawisk społecznie niepoŝądanych, dolegliwych i negatywnych rozwijać kapitał społeczny Istotną fazą prac jest wykonanie diagnozy sytuacji społecznej w Warszawie. Obejmie ona kwerendę prac prowadzonych Urzędzie m.st. Warszawy od roku 2000, opracowania eksperckie i szczegółowe diagnozy w zidentyfikowanych obszarach. Zespól Koordynacyjny Urzędu m. st. Warszawy 25 czerwca i 24 lipca zaakceptował plan tworzenia Społecznej Strategii Warszawy, który zakłada m. in.: Zintegrowane podejście do problemów sfery społecznej. Strategia będzie zorientowana na problemy. Podstawowym elementem, decydującym o trafności strategii będzie diagnoza: identyfikacja i podjęcie problemów społecznych w zakresie nie ograniczonym do obszaru kompetencji poszczególnych jednostek organizacyjnych Miasta. Strategia stanowić będzie syntezę wypracowanych kierunków strategicznych dla realizacji polityki społecznej. Strategia stanowić będzie podstawę do podejmowania długofalowych zintegrowanych działań rozwojowych w sferze społecznej oraz wdraŝania rozwiązań w postaci programów lokalnych mających na uwadze realizację celów zawartych w strategii. Cele i kierunki działań strategii będą zgodne ze wskazaniami innych dokumentów o charakterze programowym z obszaru polityki społecznej. Strategia tworzona będzie w odniesieniu do juŝ istniejących dokumentów strategicznych, planów rozwoju społeczno-gospodarczego Warszawy. Przyjmuje się partycypacyjny model tworzenia strategii z udziałem środowisk społecznych i organizacji pozarządowych. Prace nad tworzeniem Społecznej Strategii Warszawy w 2008 roku odbywają się w czterech etapach: 1. Etap diagnostyczny (opracowanie diagnozy, analiza SWOT) do końca marca 2008 r. 2. Etap opracowania wstępnego strategii (wybór celów i programów operacyjnych, instrumentalizacja strategii, komunikacja społeczna) do końca lipca 2008 r. 3. Etap opracowania końcowego strategii (konsultacje społeczne, korekty strategii, opracowanie końcowego dokumentu strategii, przedstawienie władzom Warszawy) do końca października 2008 r. 4. Etap wdraŝania strategii (uruchomienie cyklu wdraŝania i monitoringu) od października 2008 r. działanie stałe. Opracowaniem Strategii zajmuje się: Zespół Koordynacyjny Społecznej Strategii Warszawy Krzysztof Herbst, Koordynator ul. Smolna 10a pok. 306, Warszawa tel , fax strategiaspoleczna@um.warszawa.pl 11

12 12

13 Warszawskie Forum Polityki Społecznej Praca wyzwania rozwojowe, 29 marca 2008 r. godz Wydział Nauk Ekonomicznych UW, ul. Długa 44/50 Dnia 29 marca 2008 roku w odbyło się spotkanie Warszawskiego Forum Polityki Społecznej Praca wyzwania rozwojowe. Organizatorami spotkania byli: Zespół Społecznej Strategii Warszawy, Fundacja Inicjatyw Społeczno Ekonomicznych i Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Celem czwartego juŝ Forum poświęconego Społecznej Strategii Warszawy była identyfikacja głównych wyzwań stojących przed Warszawą w kontekście pracy. Zagadnienia poruszane w czasie Forum dotyczyły rynku pracy, zatrudnienia i bezrobocia w stolicy. Gospodarzami spotkania byli: Włodzimierz Paszyński, Zastępca Prezydenta m.st. Warszawy, Bogdan Jaskołd, Dyrektor Biura Polityki Społecznej oraz Krzysztof Herbst, Koordynator Zespołu Społecznej Strategii Warszawy, Wanda Adach, Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy. Debatę prowadziła dr Joanna Turowicz, reprezentująca Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Włodzimierz Paszyński, Zastępca Prezydenta m.st. Warszawy, otwierając seminarium podkreślił znaczenie szkolnictwa zawodowego i technicznego. Zaznaczył, Ŝe stan w jakim szkolnictwo to jest w chwili obecnej wymaga reform systemowych. W dzisiejszych czasach, jak mówił dalej, kiedy brakuje wykwalifikowanych specjalistów, nie moŝna pozwolić aby szkoły te były zamykane, albo nauczanie w nich opierało się na przestarzałych programach. W trakcie spotkania wystąpili równieŝ przedstawiciele Urzędu Pracy m.st. Warszawy, Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Biura Planowania Rozwoju Warszawy, oraz przedstawiciele środowisk akademickich. Rynek pracy jest zagadnieniem związanym z obszarem kapitału ludzkiego. W większości prezentacji referenci wychodzili poza ramy rynku pracy i sięgali do innych, pokrewnych z nim obszarów jak np. edukacji. Wyzwania, z jakimi m. st. Warszawa w ciągu najbliŝszych lat musi się zmierzyć i które pojawiały się w większości wystąpień to: Rozwijanie szkolnictwa zawodowego Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości Kształcenie zawodowe dla osób 50+ Osiągnięcie i utrzymanie wysokiego wskaźnika zatrudnienia poprzez włączenie do uczestnictwa w ryneku pracy osób bezrobotnych i biernych Wzmocnienie polityki równości szans na rynku pracy. Po prezentacjach uczestnicy spotkania wzięli udział w dyskusji, podczas których zgłosili swoje sugestie dla Społecznej Strategii Warszawy. Wszelkie materiały prezentowane podczas seminarium moŝna będzie przeczytać na stronie Urzędu Miasta w dziale poświęconym Miejskiej Polityce Społecznej. 13