Załącznik do uchwały Nr XXXII/483/2009 Rady Miejskiej Środy Wielkopolskiej z dnia 20 sierpnia 2009 roku. Program Aktywności Lokalnej

Transkrypt

1 Załącznik do uchwały Nr XXXII/483/2009 Rady Miejskiej Środy Wielkopolskiej z dnia 20 sierpnia 2009 roku Program Aktywności Lokalnej dla Miasta i Gminy Środa Wielkopolska na lata

2 I. Wprowadzenie Program Aktywności Lokalnej, zwany dalej PAL, wskazuje na problemy związane z funkcjonowaniem społeczności lokalnej i grup społecznych oraz wyznacza kierunki działań mających na celu poprawę sytuacji w tym zakresie i określa mechanizmy wzmacniające efektywność zmian jego beneficjentów. Niniejszy dokument stanowi uzupełnienie Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Środa Wielkopolska na lata i jest spójny z celem strategicznym Nr 2 - AKTYWIZACJA I INTEGRACJA GRUP ZAGROŻONYCH WYKLUCZNIEM SPOŁECZNYM. PAL dla Miasta i Gminy Środa Wielkopolska jest odpowiedzią na cel jaki został nakreślony w Strategii Lizbońskiej dotyczący spójności społecznej i realizujący się w kształtowaniu nowego, aktywnego państwa socjalnego. W tym wymiarze konieczne staje się więc inwestowanie w kapitał ludzki oraz kapitał społeczny, czyli inwestowanie w ludzi i budowanie związków między nimi, w ich wzajemne zaufanie i zaangażowanie w sprawy wspólnoty, a więc w to, co jest na równi z kapitałem finansowym podstawą rozwoju lokalnego. Poczucie tożsamości, przynależności i zaangażowania na rzecz małej ojczyzny jest podstawą świadomego obywatelstwa 1. PAL dla Miasta i Gminy Środa Wielkopolska jest dokumentem inaugurującym proces programowych działań służących kształtowaniu warunków służących powstawaniu więzi społecznych w myśl, iż Podstawą społeczeństwa obywatelskiego są jego obywatele, świadomi swych praw i obowiązków, zaangażowani w działania na rzecz dobra wspólnego, zdolni do osobistej odpowiedzialności za los swój i los wspólnoty, na wszystkich poziomach życia społecznego 2. Przyjęte w PAL koncepcje są zgodne z założeniami zawartymi w ogólnopolskich dokumentach strategicznych, takich jak: - Strategia Rozwoju Kraju na lata , - Narodowa Strategia Integracji dla Polski, - Strategia Polityki Społecznej na lata , - Narodowa Strategia Rozwoju na lata , 1 Strategia Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego na lata , Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, s Ibidem. 2

3 - Narodowa Strategia Spójności, - Program Operacyjny Kapitał Ludzki na lata W dokumentach tych zakłada się realizacje działań służących rozwojowi społeczno gospodarczemu kraju, a co za tym idzie podniesienie poziomu życia obywateli. Podkreśla się znaczenie kapitału ludzkiego, czyli zasobu wiedzy, umiejętności i potencjału, jaki tkwi w każdym człowieku. Kluczowym wyzwaniem jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, które oznacza brak lub ograniczenie możliwości uczestnictwa, wpływania i korzystania z podstawowych instytucji publicznych oraz rynków, które powinny być dostępne dla wszystkich, w szczególności zaś dla ubogich. Wykluczenie społeczne oznacza wyłączenie z życia społecznego. Zjawisko to zagraża wielu osobom i grupom, w tym: długotrwale bezrobotnym, matkom samotnie wychowującym dzieci, niepełnosprawnym i starszym, dzieciom i młodzieży ze środowisk zaniedbanych wychowawczo oraz wychowujących się poza rodziną, bezdomnym, uzależnionym. Należy jednak pamiętać, iż nawet najlepiej zorganizowana pomoc nie rozwiąże wszelkich istniejących problemów oraz nie zapobiegnie w pełni wykluczeniu społecznemu. Konieczne jest zatem zwiększenie aktywności osób wykluczonych i włączenie Ich w proces naprawczy oraz aktywizacja społeczności, w której toczy się życie. Żaden człowiek nie żyje w odosobnieniu, lecz funkcjonuje w różnych relacjach i uwarunkowaniach, a jego sytuacja jest uzależniona od wielu podmiotów funkcjonujących w bliższym i dalszym otoczeniu. Pracując z osobą czy rodziną nie można ich oddzielić od środowiska, w którym żyją. W nim bowiem mogą tkwić korzenie problemu. Dobrze zorganizowana i aktywna społeczność lokalna, to jeden z największych sojuszników w procesie rozwiązywania problemów. Może ona zareagować, gdy komuś dzieje się krzywda, może wesprzeć tych, którzy znajdują się w sytuacjach kryzysowych. Dlatego konieczne jest podejmowanie zintegrowanych działań, których celem jest uaktywnienie nie tylko poszczególnych osób, ale też grup i społeczności lokalnych, które należy ożywić i pobudzić w nich poczucie odpowiedzialności za siebie i innych, zwłaszcza tych najsłabszych. Pomocny w tym zakresie jest PAL, który zakłada wspólne działania lokalnych podmiotów na rzecz uaktywnienia i pobudzenia potencjału grup oraz społeczności lokalnych, a także włączenie ich w życie społeczne. Powyższe można osiągnąć poprzez edukację społeczną, inicjowanie grup samopomocowych, zachęcanie mieszkańców do udziału w lokalnych inicjatywach, promowanie działań woluntarystycznych, udostępnianie informacji o dostępnych usługach, budowanie pozytywnych związków między członkami społeczności. 3

4 II. Cel główny PAL Zwiększenie aktywności mieszkańców Miasta i Gminy Środa Wielkopolska, w tym aktywności zawodowej, w szczególności grup zagrożonych wykluczeniem społecznym we wszystkich obszarach życia społecznego, a tym samym zwiększenie ich potencjału rozwojowego. III. Cele szczegółowe PAL 1) podniesienie kwalifikacji zawodowych Beneficjentów Ostatecznych i zdobycie przez nich umiejętności pozwalających na powrót na rynek pracy; 2) zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego; 3) zwiększenie motywacji do działania i wiary we własne siły; 4) zwiększenie dostępu i uczestnictwa w działaniach o charakterze integracyjnym, aktywizującym, informacyjnym oraz edukacyjnym osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; 5) wspieranie i promowanie postaw prospołecznych; 6) podnoszenie kompetencji życiowych oraz umiejętności społecznych mieszkańców. IV. Kierunki działań: 1. promowanie, wspieranie i realizowanie projektów aktywizujących i integrujących społeczność lokalną, 2. otwartość instytucji samorządowych na współpracę z instytucjami pozarządowymi i lokalną społecznością, 3. wspieranie organizacyjne oraz finansowe lokalnych inicjatyw, 4. wspieranie lokalnych liderów poprzez pomoc techniczną i dostęp do informacji, 5. wspieranie rozwoju informacji obywatelskiej, wolontariatu, grup samopomocowych, grup edukacyjnych, 6. systematyczne badanie potrzeb mieszkańców, 7. pozyskiwanie środków finansowych z innych źródeł niż budżet gminy, 8. inne, wynikające z bieżących potrzeb i zgodne z celami Programu. V. Odbiorcy PAL PAL skierowany jest do: 1. członków danej społeczności, 2. osób z konkretnego środowiska, 4

5 3. grup społecznych, 4. osób wykluczonych oraz zagrożonych wykluczeniem społecznym i ich otoczenia. VI. Zasoby niezbędne do uzyskania założonych celów PAL 1. Znajomość potrzeb i problemów społecznych poprzedzona dokonywaniem bieżącej analizy i oceny zjawisk oraz procesów społecznych, 2. Profesjonalny i wykwalifikowany zespół, 3. Deklaracja współpracy ze strony instytucji i organizacji pozarządowych. VII. Metody pracy wykorzystywane do realizacji PAL. W ramach PAL przewiduje się zastosowanie: 1. środowiskowej pracy socjalnej działania realizowane przez pracowników socjalnych mające na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi, 2. instrumentów aktywnej integracji to szereg instrumentów z zakresu aktywizacji zawodowej, edukacyjnej, zdrowotnej i społecznej, o których mowa w dokumencie Zasady przygotowania, realizacji i rozliczenia projektów systemowych Ośrodków Pomocy Społecznej, Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie oraz Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki , 3. działań o charakterze środowiskowym to wszelkie inicjatywy integrujące, obejmujące między innymi badania, opracowania, analizy, edukację społeczną i obywatelską, spotkania, konsultacje, debaty, organizowanie i inspirowanie mieszkańców do udziału w imprezach i spotkaniach, zwłaszcza o charakterze integracyjnym, edukacyjnym i kulturalnym i inne. VIII. Przewidywane efekty 1) integracja społeczności lokalnej i grup społecznych, 2) diagnozowanie potrzeb i problemów oraz planowanie i realizowanie zadań w odpowiedzi na realne potrzeby, 3) skuteczniejsze i efektywniejsze wykorzystywanie istniejących zasobów, 5

6 4) podwyższenie jakości realizowanych działań środowiskowych oraz inicjowanie nowych form i metod pracy, 5) tworzenie płaszczyzny sprzyjającej angażowaniu się w życie lokalnej społeczności, 6) wzrost poczucia przynależności do danej społeczności i odpowiedzialności za procesy w niej zachodzące, 7) wzrost zaangażowania instytucji oraz organizacji pozarządowych w zakresie podejmowania działań środowiskowych, 8) powstanie lokalnych grup działania oraz nowych organizacji pozarządowych, 9) realizacja projektów inicjowanych i współorganizowanych przez lokalne społeczności, 10) aktywizacja osób wykluczonych, 11) poprawa funkcjonowania osób wykluczonych w społeczeństwie, 12) przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. IX. Realizatorzy PAL Realizatorami celów programu są: 1. Ośrodek Pomocy Społecznej w Środzie Wielkopolskiej, 2. Urząd Miejski w Środzie Wielkopolskiej, 3. instytucje i pozostałe jednostki organizacyjne oraz pomocnicze, 4. organizacje pozarządowe. X. Finansowanie PAL. - środki własne gminy (będące w gestii OPS), - środki z budżetu państwa, - środki Europejskiego Funduszu Społecznego, - inne źródła zewnętrzne. Koszt realizacji działań ujętych w PAL określany będzie w każdym roku jego realizacji. Wysokość środków własnych gminy przeznaczonych na realizację programu, w ramach środków przyznanych Ośrodkowi Pomocy Społecznej na dany rok budżetowy stanowiąca 10,5% wartości projektu systemowego, będzie uzależniona od wysokości środków uzyskanych z EFS na współfinansowanie programu. 6