POSTULATY. UŁATWIENIA DLA SPRZEDAŻY PRODUKTÓW LOKALNYCH PRZEZ ROLNIKÓW PROWADZĄCYCH MAŁE GOSPODARSTWA ROLNE, W TYM EKOLOGICZNE
|
|
- Angelika Owczarek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Kraków, lipiec 2012 DOKUMENT DO KONSULTACJI POSTULATY. UŁATWIENIA DLA SPRZEDAŻY PRODUKTÓW LOKALNYCH PRZEZ ROLNIKÓW PROWADZĄCYCH MAŁE GOSPODARSTWA ROLNE, W TYM EKOLOGICZNE Małgorzata Rudnicka, Paweł Szczęśniak, Bożena Pietras-Goc Centrum Marki Lokalnej Fundacja Partnerstwo dla Środowiska Opracowanie przygotowane dla Pana Wojciecha Kozaka, Wicemarszałka Małopolski na podstawie konsultacji z rolnikami, Marszałkiem Małopolski, Komisją Rolnictwa Województwa Małopolskiego, Małopolską Izbą Rolniczą i innymi interesariuszami przeprowadzonych w okresie marzec-czerwiec
2 Spis treści 1. POSTULATY WPROWADZENIE PRODUKT LOKALNY MAŁOPOLSKA W CZYM PROBLEM? CO MÓWIĄ ROLNICY z MAŁYCH GOSPODARSTW? CO NALEŻY ZROBIĆ? JAKIE KORZYŚCI WYNIKNĄ Z WPROWADZONYCH ZMIAN?... 16
3 POSTULATY 3 Rozwój rynku produktów lokalnych, dobrej, zdrowej i tradycyjnej żywności jest wielce pożądany z punktu widzenia: rozwoju gospodarki w Małopolsce, przeciwdziałania wykluczenia społecznego oraz ochrony środowiska (w szczególności ochrony bioróżnorodności). Produkty wytworzone przez rolników i przetwórców na bazie lokalnego surowca i lokalnej tradycji tworzą z jednej strony możliwość alternatywnego źródła dochodu dla rolników, a z drugiej, ich rozwój w znaczny sposób może wpłynąć na zwiększenie liczby turystów i klientów, co przyczyni się do lepszej jakości życia mieszkańców wiejskich regionów Małopolski. Należy wprowadzić zmiany legislacyjne (oraz interpretacje obecnie obowiązujących przepisów), które ułatwiają dostęp drobnym producentom/przetwórcom do dynamicznie rozwijającego się rynku żywnościowych produktów lokalnych. Zwiększenie udziału rolników i małych gospodarstw rolnych w sprzedaży produktów lokalnych wymaga ułatwienia dla sprzedaży produktów lokalnych przez rolników prowadzących małe gospodarstwa, w tym ekologiczne. Mamy zatem 10 postulatów: 1. Zebranie w jednym rozporządzeniu napisanym prostym, zrozumiałym językiem wszystkich przepisów z różnych dziedzin regulujących dany sposób przetwórstwa i sprzedaży, tak, aby rolnik-właściciel małego gospodarstwa, drobny hodowca, czy przetwórca w jednym miejscu znalazł wszystkie obowiązki, które musi spełnić. 2. Wprowadzenie możliwości sprzedaży bezpośredniej dla przetworów domowych wywarzanych we własnym gospodarstwie z własnych produktów w niewielkich ilościach.
4 3. Sformułowanie warunków pod jakimi sprzedażą bezpośrednią mogą zostać objęte przetwory mleczne, w tym sery wytwarzane w niewielkich ilościach (MOL jest albo zbyt skomplikowany, albo zbyt zawile opisany uzasadnienie opisane w części dot. barier związanych z możliwością sprzedaży produktów z małych gospodarstw, p. pkt.9 ) Wprowadzenie zmian w przepisach dot. służb sanitarnych i weterynaryjnych, które zobowiązywać będą inspekcje do świadczenia fachowego doradztwa dla drobnych rolników i hodowców, którzy chcą uruchomić legalne przetwórstwo. 5. Możliwość sprzedaży produktów lokalnych z małych gospodarstw zastosować kalkę z najlepszych rozwiązań europejskich, gdzie jest długa tradycja wytwarzania i popularyzacji produktów lokalnych. 6. Wprowadzenie definicji produktu lokalnego produkt żywnościowy, z którym utożsamiają się mieszkańcy danego regionu. Wyróżnia się on między innymi tym, że jest przyjazny dla środowiska, opiera się na lokalnie dostępnych surowcach i posiada certyfikat atestujący jego autentyczność i jakość. 7. Do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2007 r. w sprawie dostaw bezpośrednich środków spożywczych, w 2 ust.2 dopisać: przetwórstwo produktów pochodzących z produkcji pierwotnej (lub inne, lepsze sformułowanie dotyczące przetwórstwa produktów pochodzenia roślinnego). 8. Dopuścić legalne stosowanie opisanego niżej rozwiązania: a. rolnik dowozi płody pochodzące z własnego gospodarstwa do przetwórni (zatwierdzonej przez SANEPID), b. odpłatnie zostają wykonane dla niego (rolnika) przetwory np. dżemy, c. rolnik odbiera przetwory zapakowane i odpowiednio oznakowane (zapisy na etykiecie zgodne z ustawodawstwem),
5 d. może sprzedawać te przetworzone produkty w ramach sprzedaży bezpośredniej Opisać modele HACCP dla małego przetwórcy rolnika (definicja: np. rolnik posiadający gospodarstwo do 10 ha) dla najważniejszych rodzajów przetwórstwa tj. sery białe i twarde (żółte), dżemy i konfitury, soki itp.). 10. Opracowanie i popularyzacja praktycznych przewodników dotyczących upraw, hodowli, przetwórstwa. Wprowadzenie w życie powyższych zmian wymaga wspólnych skoordynowanych działań Marszałka Małopolski, Małopolskiej Izby Rolniczej, stowarzyszeń zrzeszających rolników, w szczególności Stowarzyszenie Rolników Ekologicznych Natura oraz Posłów RP i Senatorów RP wszystkich ugrupowań politycznych.
6 WPROWADZENIE 6 Ostatnie lata w rozwoju rolnictwa ekologicznego charakteryzują się stopniowym wzrostem gospodarstw ekologicznych., zarówno pod względem powierzchni upraw ekologicznych, jak też liczby tych gospodarstw. Niemniej skala tego rodzaju sposobu gospodarowania jest wciąż bardzo mała. Według danych statystycznych (za FiBL Forschungsinstitut für Biologischen Landbau; Research Insitute of Organic Agriculture, 2011) w 2009 roku powierzchnia upraw ekologicznych w Unii Europejskiej wyniosła ponad 9 mln ha, co stanowiło 1,9% ogólnej powierzchni upraw rolniczych. Największym obszarem upraw ekologicznych mogła poszczycić się w 2009 r. Austria (18,5%), Włochy (8,7%), oraz Hiszpania (5,3%). W Polsce udział rolnictwa ekologicznego w całkowitej powierzchni upraw rolnych wynosił 2,4% 1 (2009), co plasowało nasz kraj na 9 miejscu w Europie pod tym względem. Na koniec 2011 r. w Polsce powierzchnia upraw ekologicznych przekroczyła 573 tys. ha, co stanowi obecnie 3,8% całej powierzchni użytkowanej rolniczo. Kontrolą jednostek certyfikujących objętych było na dzień blisko 23,5 tys. gospodarstw ekologicznych, prawie 12% więcej niż w roku 2010 r. Najwięcej gospodarstw ekologicznych zarejestrowanych jest w województwie zachodniopomorskim (3113), warmińsko-mazurskim (3041), podlaskim (2452). W tym rankingu Małopolska znajduje się na piątym miejscu (2131). Jednak udział w rynku żywności ekologicznej jest niewielki. Raz w tygodniu żywność ekologiczną kupuje 8% Polaków wynika z badań przeprowadzonych przez naukowców Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Udział żywności ekologicznej w ogólnej sprzedaży żywności w Polsce jest poniżej 1%. Tak samo jak w Hiszpanii, Portugalii i Grecji powiedziała dr Sylwia Żakowska-Biemas z SGGW. Wykazała, że głównymi przyczynami, dla których konsumenci nie kupują żywności ekologicznej są: brak informacji o miejscach sprzedaży, dostępności, wyższa cena oraz brak umiejętności odróżnienia żywności ekologicznej od innej co wynika z danych Komisji Europejskiej. Przetwórstwo żywności ekologicznej stopniowo jednak zyskuje na znaczeniu: w 2004 r. w Polsce były 54 przetwórnie ekologiczne, a w roku 2011 już Z materiałów uzyskanych z Sejmowej Komisji Rolnictwa za pośrednictwem P. Poseł Doroty Niedzieli, maj 2012 r. Część dokumentu- opracowanie: Michał Rzytki, Naczelnik Wydziału Rolnictwa Ekologicznego, MRiRW
7 7 W latach sześciokrotnie wzrosła w Polsce liczba gospodarstw ekologicznych oraz powierzchnia wykorzystywanych przez nieużytków rolnych informacja pochodzi od dr Krzysztofa Jończyka z Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach., koordynatora projektu: Dolina Ekologicznej Żywności. 2 W pięciu wschodnich województwach znajduje się 46 % z 23,4 tys. wszystkich gospodarstw ekologicznych w Polsce oraz 23% spośród 293 zakładów przetwórstwa ekologicznego, a podejmowane tam inicjatywy wsparcia dla rodzimych rolników, plantatorów i przetwórców zasługują na uwagę. PRODUKT LOKALNY MAŁOPOLSKA Od kilku lat Marszałek Małopolski wspiera rozwój żywnościowych produktów lokalnych poprzez działania promocyjne oraz programy wsparcia, w szczególności Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) oraz wsparcie udzielane poprzez Lokalne Grupy Działania. Małopolski Urząd Marszałkowski prowadzi również Małopolską Listę Produktów Tradycyjnych, która liczy aktualnie 57 produktów. Podjęte działania jednak nie są wystarczające do zwiększenia produkcji i konsumpcji żywnościowych produktów lokalnych w Małopolsce. Szansa na wzmocnienie i uzupełnienie działań już podejmowanych przez Marszałka Małopolski należy upatrywać w wykreowaniu lokalne systemy produkcji i konsumpcji żywności. Takie systemy są coraz bardziej popularne w Ameryce Północnej i Europie ponieważ konsument: liczy na korzystną relację kosztów do jakości chce kupować zdrową, ekologiczną i bezpieczną żywność oczekuje, że żywność będzie dostępna i wiadomego (lokalnego) pochodzenia wiąże żywność z proekologicznym i etycznym stylem życia oraz patriotyzmem lokalnym Lokalne systemy żywnościowe stanowią szansę dla małych gospodarstw rolnych ponieważ opierają się one na skracaniu (ekonomiczną, geograficzną) drogę produktów od producenta do konsumenta, aby w ten sposób: 2 Jest to interesująca i godna powielenia inicjatywa wsparcia - utworzono klaster, strukturę wspierająca działalność producentów oraz przetwórców ekologicznej żywności. Inicjatorzy utworzenia klastra Dolina Ekologicznej Żywności, zrzeszającego 19 firm z pięciu wschodnich województw.
8 obniżyć koszty ograniczyć oddziaływanie na środowisko naturalne zagwarantować dostęp do żywności wiadomego (lokalnego) pochodzenia oraz bezpieczeństwo dostaw 8 zapewnić jakościowe i smaczne jedzenie o przystępnej cenie rozwijać gospodarkę lokalną Odpowiadając na wyzwanie wykreowania w Małopolsce, przy wsparciu Marszałka Małopolski, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska przygotowała przedsięwzięcie pod tytułem: Produkt Lokalny Małopolska, które ma na celu zbudowanie samofinansującego/trwałego lokalnego systemu produkcji i konsumpcji żywności w oparciu o wybrane subregiony Małopolski, a przez to podniesienie jakości życia ich mieszkańców oraz społeczności, które mogą rozwijać się w sposób bardziej zrównoważony (zgodnie z zapisami przyjętej Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego. Uruchomiony w sierpniu 2011, Produkt Lokalny Małopolska jest 5-letnimprzedsięwzięciem Fundacji Partnerstwo dla Środowiska oraz Stowarzyszenia Gościniec 4 Żywiołów i Stowarzyszenia Korona Północnego Krakowa i partnera szwajcarskiego specjalizującego się w lokalnych systemach żywnościowych REDD. Projekt uzyskał dofinansowanie ze strony Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy (więcej Kluczowym zadaniem przedsięwzięcia Produkt Lokalny Małopolska jest doprowadzenie do zwiększenia produkcji, przetwórstwa i sprzedaży jakościowych (markowych) produktów lokalnych poprzez zaangażowanie rolników prowadzących małe gospodarstwa rolne, w tym też gospodarstwa ekologiczne. Zwiększenie udziału rolników i małych gospodarstw rolnych w sprzedaży produktów lokalnych wymaga ułatwienia dla sprzedaży produktów lokalnych przez rolników prowadzących małe gospodarstwa, w tym ekologiczne. Osiągnięcie pożądanego celu wymaga wspólnych działań Marszałka Małopolski, Małopolskiej Izby Rolniczej, stowarzyszeń zrzeszających rolników, w szczególności Stowarzyszenia Rolników Ekologicznych Natura oraz Posłów RP i Senatorów RP wszystkich ugrupowań politycznych.
9 W CZYM PROBLEM? 9 W ramach projektu Produkt Lokalny Małopolska na przestrzeni ostatnich miesięcy przeprowadziliśmy na terenie Małopolski serię wielu spotkań indywidualnych i grupowych z rolnikami i małymi przetwórcami, wizyt w gospodarstwach, małych przetwórniach, rozmów z członkami LGD, innych lokalnych stowarzyszeń etc. Celem spotkań była inwentaryzacja realnego potencjału dostaw produktów lokalnych w naszym regionie, i dogłębne poznanie od dołu rynku lokalnej żywności. Efektem tej pracy jest zdiagnozowanie poważnej bariery o charakterze formalno-prawnym, a także kompetencyjnym, która wybitnie ogranicza możliwości rozwoju oferty i rynku produktów lokalnych w Małopolsce: System aktów prawnych regulujących kwestie prowadzenia działalności w zakresie rolnictwa i przetwórstwa jest niezwykle skomplikowany i złożony i dla przeciętnej, dla średnio wyedukowanej osoby właściwie niedostępny. Powoduje to, że przeciętny rolnik gospodarz, nie plantator nie jest w stanie w tym systemie się odnaleźć. Wyniki analizy przepisów prawa, zebrane już przez zespól Fundacji Partnerstwo dla Środowiska własne doświadczenia praktyczne, liczne i wielokrotne konsultacje z rolnikami, przetwórcami, pracownikami inspekcji sanitarnej i weterynaryjnej, aparatu skarbowego itd. przekonują nas, że obowiązujący system przepisów nie jest adekwatny do sytuacji drobnych, niewielkich rolników, hodowców i przetwórców, jakich mamy w Małopolsce większość, gospodarujących na niewielkich areałach i często w gospodarstwach o charakterze rodzinnym, a nie przemysłowym. Przepisy są wyraźnie skonstruowane pod dużych producentów i stąd tworzą wysoką kompetencyjną i finansowa barierę wejścia na rynek produktów lokalnych dla większości lokalnych producentów. Dla przykładu kwestie rolnictwa ekologicznego na poziomie wspólnotowym regulują następujące akty prawne: 1) rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. U. L 189 z 20 lipca 2007, str. 1);
10 2) rozporządzenie Rady (WE) nr 967/2008 z dnia 29 września 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych; 10 3) rozporządzenie Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli; 4) rozporządzenie Komisji (WE) nr 1254/2008 z dnia 15 grudnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 889/2008 ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli; 5) rozporządzenie Komisji (WE) nr 710/2009 z dnia 5 sierpnia 2009 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 889/2008 ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w odniesieniu do ustanawiania szczegółowych zasad dotyczących ekologicznej produkcji zwierzęcej w sektorze akwakultury i ekologicznej produkcji wodorostów morskich; 6) rozporządzenie Komisji (WE) nr 1235/2008 z dnia 8 grudnia 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w odniesieniu do ustaleń dotyczących przywozu produktów ekologicznych z krajów trzecich; 7) rozporządzenie Komisji (UE) nr 271/2010 z dnia 24 marca 2010 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 889/2008 ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w odniesieniu do unijnego logo produkcji ekologicznej. 8) rozporządzenie Komisji (UE) nr 344/2011 z dnia 8 kwietnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 889/2008 ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli. Uzupełnieniem ww. rozporządzeń Rady i rozporządzeń Komisji są w Polsce przepisy krajowe: 1) ustawa z dnia 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. 09. Nr 116, poz. 975); 2) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie jednostek organizacyjnych oceniających i potwierdzających zgodność środków do produkcji ekologicznej z wymaganiami określonymi w przepisach dotyczących rolnictwa
11 ekologicznego oraz prowadzących wykaz tych środków (D. U. Nr 54, poz. 326 oraz Nr 225, poz. 1468); 3) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 marca 2010 r. w sprawie niektórych warunków produkcji ekologicznej (Dz. U. Nr 56, poz. 348); 11 4) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 maja 2010 r. w sprawie nabywania uprawnień inspektora rolnictwa ekologicznego (Dz. U. Nr 94, poz. 607); 5) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22 października 2009 r. w sprawie wzoru formularza wykazu producentów, którzy spełnili wymagania dotyczące produkcji w rolnictwie ekologicznym, oraz sposobu jego przekazywania (Dz. U. Nr 178, poz oraz z 2010 r. Nr 173, poz. 1176). Jak widać z powyższego zestawienia (dotyczącego tylko rolnictwa ekologicznego), ogrom przepisów dotyczących produktów żywnościowych przytłacza. CO MÓWIĄ ROLNICY z MAŁYCH GOSPODARSTW? Podczas spotkań z rolnikami i w trakcie dedykowanych warsztatów zorganizowanych w celu zebrania danych zgłaszane były nam m.in. następujące problemy i postulaty: 1) Brak możliwości legalnej sprzedaży przetworów wykonywanych w domu (wytwórca całą odpowiedzialność za bezpieczeństwo żywności bierze na siebie, jest identyfikowalny opis na etykiecie na wyrobie); 2) Branża winiarska niedostosowane przepisy wykonawcze do ustaw, które zostały zmienione (korzystne dla winiarzy), p. Chryk (znany w Małopolsce winiarz) twierdzi, że aktualnie naraz może jego winnicę kontrolować 6 instytucji; 3) Produkty lokalne, w tym przetwory, z małych gospodarstw powinny podlegać mniej restrykcyjnym przepisom niż produkty z masowej produkcji (np. 1-5 ha). Produkt lokalny to według zapisów w projekcie Produkt Lokalny Małopolska, wyrób lub usługa, z którą utożsamiają się mieszkańcy danego regionu. Wyróżnia się on między innymi tym, że jest przyjazny dla środowiska, opiera się na lokalnie dostępnych surowcach i posiada certyfikat atestujący jego autentyczność i jakość.
12 4) Według obserwacji rolników- uczestników wielu międzynarodowych wizyt studyjnych w Austrii, Szwajcarii, Hiszpanii, Francji, Czechach, Włoszech, na Słowacji, na Litwie, - można sprzedawać towary wytworzone w domu (bez specjalnych superprzygotowanych powierzchni produkcyjnych a w Polsce przepisy są nazbyt restrykcyjne; 12 5) Takie same przepisy dotyczą małych i dużych producentów rolnych 3 i mali są przekonani, że nie mogą im sprostać. Mały przetwórca nie powinien być zobligowany do spełniania takich samych wymogów jak duża przetwórnia; 6) Niespójność określeń w przepisach formułowanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (odpowiedzialne za produkty pochodzenia zwierzęcego) i Ministerstwo Zdrowia (odpowiedzialne za produkty pochodzenia roślinnego); 7) Skomplikowane zapisy ustawowe, trudne do zrozumienia dla rolnika, napisane w sposób zawiły, w tekście odwołujące się do kolejnych, obszernych ustaw i rozporządzeń (można określić, że ustawa zapisana w sposób szkatułkowy. Przykład: zapisy w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków uznania działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej (Rozporządzenie załączono do dokumentu tzw. Rozporządzenie w sprawie MOL): 3 ust.2b Gospodarstwie - w sposób określony w rozporządzeniu nr 853/2004 w załączniku III w sekcji II w rozdziale VI oraz poddanych badaniu poubojowemu przez urzędowego lekarza weterynarii w sposób określony w rozporządzeniu (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającym szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 139 z , str. 206, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 75), zwanym dalej "rozporządzeniem nr 854/2004", w załączniku I w sekcji IV w rozdziale V w części B lub w rozdziale VI;.. 3 ust.3b 3 Producent rolny rolnik, przetwórca, przedsiębiorca etc.
13 gospodarstwie - w sposób określony w rozporządzeniu nr 853/2004 w załączniku III w sekcji III oraz poddanych badaniu poubojowemu przez urzędowego lekarza weterynarii w sposób określony w rozporządzeniu nr 854/2004 w załączniku I w sekcji IV w rozdziale VII w części B;. 3 ust.4a 13 w sposób określony w rozporządzeniu nr 853/2004 w załączniku III w sekcji IV w rozdziale II i III: - oględzinom przez osobę przeszkoloną zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 853/2004,.. 3 ust.4b badaniu przez urzędowego lekarza weterynarii w sposób określony w rozporządzeniu nr 854/2004 w załączniku I w sekcji IV w rozdziale VIII; 3 ust.5a rozporządzeniu nr 853/2004 w załączniku III w sekcji VIII w rozdziale III w części A i D oraz w rozdziale IV i V, 3 ust.5b rozporządzeniu Komisji (WE) nr 2074/2005 z dnia 5 grudnia 2005 r. ustanawiającym środki wykonawcze w odniesieniu do niektórych produktów objętych rozporządzeniem (WE) nr 853/2004 i do organizacji urzędowych kontroli na mocy rozporządzeń (WE) nr 854/2004 oraz (WE) nr 882/2004, ustanawiającym odstępstwa od rozporządzenia (WE) nr 852/2004 i zmieniającym rozporządzenia (WE) nr 853/2004 oraz (WE) nr 854/2004 (Dz. Urz. UE L 338 z , str. 27, z późn. zm.) w załączniku II; 3 ust.6 surowego mleka, spełniać wymagania określone w rozporządzeniu nr 853/2004 w załączniku III w sekcji IX w rozdziale I W rezultacie: pomimo, iż Rozporządzenie dot. MOL, zapisane jest na 4 stronach, to odwołania do kolejnych aktów prawnych powoduje, że rolnik powinien przeczytać tych stron przy tym jednym Rozporządzeniu ponad 100.
14 8) Brak rozporządzeń wykonawczych do ustaw (zmienianych w ostatnim czasie) w branży winiarskiej; 14 9) Niepełne uregulowanie prawa dotyczącego produkcji cydrów (oczekiwane rozwiązania jak przy piwie); 10) Brak uregulowań prawnych dotyczących produkcji nalewek; 11) Kwestia sprzedaży jagnięciny przez hodowcę: hodowca nie może ubić jagnięcia w zwyczajnej ubojni (musi być wyspecjalizowana dodatkowe wymogi i licencja rzeźnika); 12) Wąska definicja grupy producenckiej, obejmująca jedną branżę (brak możliwości tworzenia wielobranżowego konsorcjum); 13) Różne terminy dla programu rolno-środowiskowego i uczestnictwa rolników w systemie jakości żywności (jeden wniosek do Powiatowego oddziału ARiMR, drugi do regionalnego oddziału), rolnicy mylą się przy składaniu wniosków o płatność i często przepadają im przysługujące środki. CO NALEŻY ZROBIĆ? Uważamy, że można i należy wprowadzić zmiany legislacyjne ułatwiające dostęp do rynku drobnym producentom / przetwórcom. Rozwój rynku produktów lokalnych wymaga zmian w prawie, które powinny pójść w następujących kierunkach. Mamy w tym zakresie 10 postulatów: 1. Zebranie w jednym rozporządzeniu napisanym prostym, zrozumiałym językiem wszystkich przepisów z różnych dziedzin regulujących dany sposób przetwórstwa i sprzedaży, tak, aby rolnik-właściciel małego gospodarstwa, drobny hodowca, czy przetwórca w jednym miejscu znalazł wszystkie obowiązki, które musi spełnić, 2. Wprowadzenie możliwości sprzedaży bezpośredniej dla przetworów domowych wywarzanych we własnym gospodarstwie z własnych produktów w niewielkich ilościach,
15 3. Sformułowanie warunków pod jakimi sprzedażą bezpośrednią mogą zostać objęte przetwory mleczne, w tym sery wytwarzane w niewielkich ilościach (MOL jest albo zbyt skomplikowany, albo zbyt zawile opisany- uzasadnienie opisane w części dot. barier związanych z możliwością sprzedaży produktów z małych gospodarstw, p. pkt.9 ), Wprowadzenie zmian w przepisach dot. służb sanitarnych i weterynaryjnych, które zobowiązywać będą inspekcje do świadczenia fachowego doradztwa dla drobnych rolników i hodowców, którzy chcą uruchomić legalne przetwórstwo, 5. Możliwość sprzedaży produktów lokalnych z małych gospodarstw zastosować kalkę z najlepszych rozwiązań europejskich, gdzie jest długa tradycja wytwarzania i popularyzacji produktów lokalnych, 6. Wprowadzenie definicji produkt lokalnego - produkt żywnościowy, z którym utożsamiają się mieszkańcy danego regionu. Wyróżnia się on między innymi tym, że jest przyjazny dla środowiska, opiera się na lokalnie dostępnych surowcach i posiada certyfikat atestujący jego autentyczność i jakość, 7. Do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2007 r. w sprawie dostaw bezpośrednich środków spożywczych, w 2 ust.2 dopisać : przetwórstwo produktów pochodzących z produkcji pierwotnej (lub inne, lepsze sformułowanie dotyczące przetwórstwa produktów pochodzenia roślinnego), 8. Dopuścić legalne stosowanie opisanego niżej rozwiązania: a. Rolnik dowozi płody pochodzące z własnego gospodarstwa do przetwórni (zatwierdzonej przez SANEPID), b. Odpłatnie zostają wykonane dla niego (rolnika) przetwory np. dżemy; c. Rolnik odbiera przetwory zapakowane i odpowiednio oznakowane (zapisy na etykiecie zgodne z ustawodawstwem); d. Może sprzedawać te przetworzone produkty w ramach sprzedaży bezpośredniej. 9. Opisać modele HACCP dla małego przetwórcy rolnika (definicja : np. rolnik posiadający gospodarstwo do 10 ha) dla najważniejszych rodzajów przetwórstwa tj. sery białe i twarde (żółte), dżemy i konfitury, soki itp.). 10. Opracowanie i popularyzacja praktycznych przewodników dotyczących upraw, hodowli, przetwórstwa.
16 JAKIE KORZYŚCI WYNIKNĄ Z WPROWADZONYCH ZMIAN? 16 Rozwój rynku produktów lokalnych, dobrej, zdrowej, tradycyjnej, żywności jest wielce pożądany z punktu widzenia: rozwoju gospodarki w Małopolsce, przeciwdziałaniu wykluczenia społecznego oraz ochrony środowiska (w szczególności ochrony bioróżnorodności). Produkty wytworzone przez rolników i przetwórców na bazie lokalnego surowca i lokalnej tradycji tworzą z jednej strony możliwość alternatywnego źródła dochodu dla rolników, a z drugiej, ich rozwój w znaczny sposób może wpłynąć na zwiększenie liczby turystów i klientów, co przyczyni się do lepszej jakości życia mieszkańców wiejskich regionów Małopolski. ROLNICY Mogą sprzedawać swoje produkty, zarabiać i nawiązywać nowe relacje z konsumentami, co będzie w przyszłości skutkować rozszerzeniem grupy stałych klientów. Zamiast oddawać płody po niskich cenach do skupu, sprzedają je po cenach rynkowych, poszerzając grupę bezpośrednich odbiorców-klientów, dzięki temu mogą z mniejszym ryzykiem rozszerzać swoją ofertę o nowe produkty. Sprzedaż bezpośrednia jest najbezpieczniejsza dla rolnika ekonomicznie. Po pierwsze dlatego, że gdy pozyska się zaufanie klienta, nawiąże dobre relacje, mając dobry, świeży i smaczny towar gwarantowany jest stały odbiór przez klientów po cenach rynkowych. Daje to rolnikowi pewną stabilność ekonomiczną (osiąganą sukcesywnie). Zrozumieli i doceniają to już rolnicy z zachodniej Europy, do podobnych wniosków dochodzą rolnicy polscy. KONSUMENCI mają bezpośredni dostęp do świeżych, zdrowych, dobrej jakości produktów lokalnych z Małopolski, wiadomego pochodzenia. Nawiązują bezpośrednie relacje z producentami. Wiedzą skąd pochodzi żywność, którą właśnie kupują, w jaki sposób jest uprawiana, jakie ma walory zdrowotne i odżywcze. Kolejny raz przy zakupie na targu produktów lokalnych będą mieć możliwość kontaktu z tymi samymi producentami. Będą mogli złożyć zamówienie bezpośrednio u rolnika. Jeśli zechcą, mogą pojechać do gospodarstwa i zobaczyć, w jakich warunkach wytwarzana jest żywność, którą kupują na targu.
17 KORZYŚCI EKOLOGICZNE Rozwój sprzedaży bezpośredniej związany jest z promocją żywności lokalnej, bardzo często ekologicznej. Lokalnie i bezpośrednio znaczy również świeżo i zdrowo. 17 Większość warzyw traci wiele swoich walorów zdrowotnych wskutek długiego przechowywania. Bezpośredni kontakt rolnika z ostatecznym odbiorcą pozwala go skrócić. Nie można pomijać też aspektów związanych z redukcją transportu, co ogranicza koszty i zanieczyszczenie środowiska. KORZYŚCI EKONOMICZNE Pieniądze wydawane na produkty żywnościowe pozostają w regionie. Wyniki badań przeprowadzonych przez brytyjską firmę New Economic Foundation ( wskazują, że w przypadku Wielkiej Brytanii 10 funtów wydanych u lokalnego rolnika czy też sprzedawcy żywności przekłada się na 25 funtów dla regionu. Tymczasem 10 funtów wydanych w supermarkecie, to 14 funtów dla regionu. KORZYŚCI SPOŁECZNE Korzyści ze sprzedaży bezpośredniej odnoszą zarówno rolnicy jak i konsumenci. Jedni, zamiast oddawać płody po niskich cenach do skupu, sprzedają je po cenach rynkowych, drudzy nabywają żywność w dobrej cenie, znanego pochodzenia, bardzo często od rolnika z certyfikatem gospodarstwa ekologicznego. Na sprzedaż bezpośrednią zdecydowało się wielu rolników w Zachodniej Europie. Prawie w każdym mieście działają bazary albo farmerzy dowożą żywność bezpośrednio do domów. Sprzedaż bezpośrednia jest najbezpieczniejsza dla rolnika. Po pierwsze dlatego, że gdy pozyska się zaufanie klienta, nawiąże dobre relacje, mając dobry, świeży i smaczny towar gwarantowany jest stały odbiór przez klientów po cenach rynkowych. Daje to rolnikowi pewną stabilność ekonomiczną (osiąganą sukcesywnie). Do podobnych wniosków dochodzą polscy rolnicy. Działania systemowe przyczyniają się do: a) osiągania stabilizacji ekonomicznej i organizacyjnej rolników, b) wychodzenie z szarej strefy, c) uczestniczenia w działaniach edukacyjnych, d) rozwoju partnerskich inicjatyw w swoim środowisku, e) stworzenia warunków przyjaznych dla młodego pokolenia, mogących wpłynąć na decyzje pozostania na gospodarstwie rodziców, uczestniczenia wytwarzaniu zdrowych, lokalnych produktów i czerpania z tej działalności przychodów.
18 WNIOSKI, UWAGI DOTYCZĄCE POSTULATÓW PROSIMY KIEROWAĆ pod adres: Fundacja Partnerstwo dla Środowiska ul. św. Krzyża 5/ Kraków 18 Małgorzata Rudnicka
DORADZTWO WOBEC MAŁYCH GOSPODARSTW ROLNYCH w LODR w KOŃSKOWOLI LUBLIN R.
DORADZTWO WOBEC MAŁYCH GOSPODARSTW ROLNYCH w LODR w KOŃSKOWOLI LUBLIN 21.06.2013 R. Małe Gospodarstwa Rolne Powszechny Spis Rolny w 2010 roku Polska Gospodarstwa rolne od 1-10 ha 1 213 533 szt. Powierzchnia
Bardziej szczegółowoPROPOZYCJE ZMIAN USTAW REGULUJĄCYCH SPRZEDAŻ BEZPOŚREDNIĄ
PROPOZYCJE ZMIAN USTAW REGULUJĄCYCH SPRZEDAŻ BEZPOŚREDNIĄ Sprzedaż bezpośrednia Sprzedaż bezpośrednia oraz sprzedaż marginalna lokalna i ograniczona -sprzedaż produktów rolniczych konsumentowi, z pominięciem
Bardziej szczegółowoRolniczy handel detaliczny informacje podstawowe
Rolniczy handel detaliczny informacje podstawowe Od dnia 1 stycznia 2017 r. weszły w życie akty prawne umożliwiające rejestrację rolniczego handlu detalicznego, w tym przede wszystkim ustawa z dnia 16
Bardziej szczegółowoProdukt lokalny i tradycyjny szansą na rozwój przedsiębiorczości Autor: Tomasz Solis r.
Materiał opracowany przez Lokalną Grupę Działania Ziemi Kraśnickiej. Instytucja Zarządzająca PROW 2014-2020 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich:
Bardziej szczegółowoRolniczy Handel Detaliczny
Rolniczy Handel Detaliczny Rolniczy Handel Detaliczny (RHD) to handel detaliczny polegający na produkcji żywności pochodzącej w całości lub części z własnej uprawy, hodowli lub chowu podmiotu działającego
Bardziej szczegółowoDziedzictwo dla Przyszłości
Konferencja Subregionalna Dziedzictwo dla Przyszłości CHWALIĆ SWOJE TO NIE GRZECH - TO OBOWIĄZEK ALDONA JANKOWSKA Dobrzyca 19 października 2012 r. 1 Co to jest dziedzictwo kulturowe? Dziedzictwo kulturowe
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia r.
PROJEKT ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia...2006 r. w sprawie szczegółowych warunków uznania działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej Na podstawie art. 11 ust. 2 i art.
Bardziej szczegółowoZałożenia projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników
Założenia projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Warszawa 24.08.2016 r. Organy administracji publicznej zaangażowane
Bardziej szczegółowoZałożenia projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników
Założenia projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Warszawa 27.07.2016 r. Organy administracji publicznej zaangażowane
Bardziej szczegółowoROLNIK z MOL MOL u ROLNIKA
ROLNIK z MOL MOL u ROLNIKA RYNEK PRODUKTÓW LOKALNYCH województwo warmińsko-mazurskie 2006-2007 Produkty naturalne wytwarzane w oparciu o tradycję wprowadzone są na lokalny rynek pod marką Wiejskie Klimaty
Bardziej szczegółowoKonferencja Rolniczy Handel Detaliczny nowa ścieżka rozwoju dla wytwórcy
Konferencja Rolniczy Handel Detaliczny nowa ścieżka rozwoju dla wytwórcy Piotr Sawa Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie email: piotr.sawa@kpodr.pl 693 301 175 (52) 386-72-46 Minikowo
Bardziej szczegółowoPodstawowy mechanizm Wspólnej Polityki Rolnej UE
Podstawowy mechanizm Wspólnej Polityki Rolnej UE Rozwój obszarów wiejskich Działania rynkowe Płatności bezpośrednie Wieloletnie Ramy Finansowe 2014-2020: WPR stanowi 38,9% wydatków z budżetu UE Wspólna
Bardziej szczegółowoRolniczy handel detaliczny - wymagania prawne. Departament Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Rolniczy handel detaliczny - wymagania prawne Departament Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Prawo żywnościowe Produkcja, w tym przetwarzanie, a także obrót żywnością
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1
Szczegółowe warunki uznania działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej. Dz.U.2016.451 z dnia 2016.04.05 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 5 kwietnia 2016 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I
Bardziej szczegółowoJakie znaki trzeba posiadać do rejestracji?
Polska Smakuje Celem strony www.polskasmakuje.pl i aplikacji Polska Smakuje jest promowanie polskiej żywności, w szczególności produktów certyfikowanych oraz wyrobów regionalnych, wytworzonych w ramach
Bardziej szczegółowoBioCert Małopolska Sp. z o.o. 31-503 Kraków, ul. Lubicz 25A tel./fax 12 430-36-06 www.biocert.pl Certyfikacja ekologicznej produkcji rolnej
BioCert Małopolska Sp. z o.o. 31-503 Kraków, ul. Lubicz 25A tel./fax 12 430-36-06 www.biocert.pl Certyfikacja ekologicznej produkcji rolnej Beata Pietrzyk Dyrektor Biura Certyfikacji 1 Wstęp W Polsce wzrasta
Bardziej szczegółowoDORADZTWO WOBEC MAŁYCH GOSPODARSTW ROLNYCH LUBLIN 29.04.2014 R.
DORADZTWO WOBEC MAŁYCH GOSPODARSTW ROLNYCH LUBLIN 29.04.2014 R. Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli LODR w Końskowoli zasięgiem swojej działalności obejmuje teren całego województwa lubelskiego,
Bardziej szczegółowoStan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego i rynku produktów ekologicznych
Stan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego i rynku produktów ekologicznych Dr Krzysztof Jończyk Kongres Innowacji Polskich, Kraków, 10.03.2015 1 r. Rolnictwo ekologiczne Rozp. Rady (WE) 834/2007
Bardziej szczegółowoPARTNERSTWO MIĘDZYREGIONALNE W DZIAŁANIACH NA RZECZ ŻYWNOŚCI WYSOKIEJ JAKOŚCI- PRZYKŁAD WSPÓŁPRACY Z REGIONAMI WARMII I MAZUR ORAZ POMORZEM
PARTNERSTWO MIĘDZYREGIONALNE W DZIAŁANIACH NA RZECZ ŻYWNOŚCI WYSOKIEJ JAKOŚCI- PRZYKŁAD WSPÓŁPRACY Z REGIONAMI WARMII I MAZUR ORAZ POMORZEM Kazimierz Sumisławski Departament Środowiska i Rolnictwa Urząd
Bardziej szczegółowoPozyskiwanie środków na promocję produktów regionalnych
Pozyskiwanie środków na promocję produktów regionalnych Bożena Pietras-Goc FUNDACJA PARTNERSTWO DLA ŚRODOWISKA Finansowanie promocji produktów regionalnych - możliwości Finansowanie promocji produktów
Bardziej szczegółowoPolska wieś ZaMoŻNa i europejska
Polska wieś ZAMOŻNA I EUROPEJSKA POLSKA WIEŚ Stan obecny Charakterystyka ogólna Na terenach wiejskich w Polsce mieszka 14,9 mln Polaków stanowi to 38% mieszkańców Polski. W Polsce mamy 1,583 mln gospodarstw
Bardziej szczegółowoRolniczy handel detaliczny już działa! Zarejestruj działalność!
Rolniczy handel detaliczny już działa! Zarejestruj działalność! Autor: Ewa Ploplis Data: 9 stycznia 2017 Od 1 stycznia 2017 r. rolnicy mogą podejmować działalność gospodarczą w ramach rolniczego handlu
Bardziej szczegółowoProgram. Termin realizacji: 15-16.12.2014r, 25-26.03.2015r, 30-31. 03. 2015r, 14-15.05.2015r
Program Nazwa formy edukacyjnej: Przetwórstwo na poziomie gospodarstwa rolnego warunkiem dywersyfikacji dochodu rodzin rolniczych (zboża, owoce, mięso i mleko) oraz podstawy sprzedaży bezpośredniej Termin
Bardziej szczegółowoRola Inkubatora Kuchennego w systemie Produkt Lokalny z Małopolski
Konferencja: Inkubator kuchenny i lokalne formy sprzedaży produktów lokalnych szansą na rozwój przedsiębiorczości wiejskiej Stryszów 17 września 2015 Rola Inkubatora Kuchennego w systemie Produkt Lokalny
Bardziej szczegółowoUstawa o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników rolniczy handel detaliczny.
Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników rolniczy handel detaliczny. Autor: Piotr Sawa Minikowo, 12 września 2017 r. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju
Bardziej szczegółowoCel działania. Sektory objęte wsparciem. Zasięg geograficzny
Praca z przedmiotu "Fundusze...", prowadz. L. Wicki W myśl rozporządzeń Rady Europejskiej, grupa producencka to organizacja mająca osobowość prawną, utworzona z inicjatywy producentów rolnych na zasadzie
Bardziej szczegółowoUZASADNIENIE Podstawowym celem projektowanej ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników do sklepów i
UZASADNIENIE Podstawowym celem projektowanej ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników do sklepów i restauracji jest dopasowanie istniejących rozwiązań z zakresu
Bardziej szczegółowoRolniczy handel detaliczny - wymagania prawne. Departament Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Rolniczy handel detaliczny - wymagania prawne Departament Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rolniczy handel detaliczny - ustawa Ustawa z dnia 16 listopada 2016
Bardziej szczegółowoROLNICTWO EKOLOGICZNE
ROLNICTWO EKOLOGICZNE Michał Rzytki Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stara Kiszewa, 5 listopad 2015 r. 1 Liczba gospodarstw w systemie rolnictwa ekologicznego w latach 2003-2014 Liczba przetwórni w
Bardziej szczegółowoROLNICZY HANDEL DETALICZNY WYMOGI FORMALNE
ROLNICZY HANDEL DETALICZNY WYMOGI FORMALNE Słupsk, 2017 r. 1 I. Definicja Rolniczego Handlu Detalicznego Rolniczy Handel Detaliczny - oznacza obsługę i/lub przetwarzanie żywności i jej przechowywanie w
Bardziej szczegółowoKrótkie łańcuchy dostaw
Krótkie łańcuchy dostaw Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Projekt opracowany przez Fundację Rolniczej Różnorodności Biologicznej AgriNatura.
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia...2007 r. PROJEKT zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać projekt technologiczny zakładu, w którym ma być prowadzona
Bardziej szczegółowoPrawo żywnościowe praktyczna interpretacja. Warszawa 8-9.12.2011r.
Prawo żywnościowe praktyczna interpretacja Warszawa 8-9.12.2011r. Najniższy poziom produkcji i przetwórstwa rolno - spożywczego SPRZEDAŻ BEZPOŚREDNIA oraz DZIAŁALNOŚĆ MARGINALNA, LOKALNA I OGRANICZONA
Bardziej szczegółowoINFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW ROZPOCZYNAJĄCYCH / PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W SEKTORZE SPOŻYWCZYM
INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW ROZPOCZYNAJĄCYCH / PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W SEKTORZE SPOŻYWCZYM Przedsiębiorcy prowadzący produkcję lub obrót żywnością są zobowiązani do przestrzegania przepisów prawa
Bardziej szczegółowoPRZETWÓRSTWO WŁASNYCH PŁODÓW ROLNYCH W GOSPODARSTWIE EKOLOGICZNYM
WSPÓŁPRACA SIĘ OPŁACA ROLNICTWO I PRZETWÓRSTWO EKO-ROLNICZE 5 listopada 2015, Stara Kiszewa dr inż. Urszula SOŁTYSIAK Certyfikacja produkcji i przetwórstwa w rolnictwie ekologicznym PRZETWÓRSTWO WŁASNYCH
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY INSPEKTORAT SANITARNY
GŁÓWNY INSPEKTORAT SANITARNY Departament Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia W związku z e-mailem Pana Grzegorza Ignaczewskiego w sprawie rejestracji gospodarstw rolnych prowadzących produkcję roślinną,
Bardziej szczegółowoZnaczenie jakości żywności dla rozwoju MSP w sektorze rolno-spożywczym
Znaczenie jakości żywności dla rozwoju MSP w sektorze rolno-spożywczym Prof. dr hab. Stanisław Kowalczyk Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych Oczekiwania współczesnych konsumentów*
Bardziej szczegółowoPROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH
PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH Priorytet 1. Ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich 1a. Zwiększenie innowacyjności i bazy wiedzy na obszarach
Bardziej szczegółowoOznakowanie żywności ekologicznej. Renata Lubas
Oznakowanie żywności ekologicznej Renata Lubas Postawy polskich konsumentów wobec żywności ekologicznej Postawy polskich konsumentów wobec żywności ekologicznej Motywy zakup żywności ekologicznaj walory
Bardziej szczegółowoCertyfikaty żywności w Polsce oraz UE
Materiał opracowany przez Lokalną Grupę Działania Ziemi Kraśnickiej. Instytucja Zarządzająca PROW 2014-2020 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich:
Bardziej szczegółowoMinisterstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 12-13.02.2015 r.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 12-13.02.2015 r. 1 Projekt PO RYBY 2014-2020 został opracowany w oparciu o: przepisy prawa UE: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia
Bardziej szczegółowoWarunki przyznania pomocy finansowej w ramach poddziałania Wsparcie na przystępowanie do systemów jakości objętego PROW 2014-2020
Warunki przyznania pomocy finansowej w ramach poddziałania Wsparcie na przystępowanie do systemów jakości objętego PROW 2014-2020 1. W ramach poddziałania pomoc przyznawana jest rolnikowi aktywnemu zawodowo,
Bardziej szczegółowoNowe zasady sprzedaży bezpośredniej
.pl Nowe zasady sprzedaży bezpośredniej Autor: Maria Czarniakowska Data: 17 grudnia 2015 Zgodnie z przyjętą przez Sejm 9 kwietnia 2015 r. ustawą o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Bardziej szczegółowoDoradztwo na rzecz programów rolnośrodowiskowych
Doradztwo na rzecz programów rolnośrodowiskowych Kraków 19.10.2017 1 ZAKRES PRAC DORADCÓW ROLNOŚRODOWISKOWYCH Strategia zrównoważonego użytkowania i ochrony zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich
Bardziej szczegółowoWSPÓLNA POLITYKA ROLNA NA RZECZ ZAPEWNIENIENIA KONSUMENTOWI ŻYWNOŚCI WYSOKIEJ JAKOŚCI. Marek Sawicki Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
WSPÓLNA POLITYKA ROLNA NA RZECZ ZAPEWNIENIENIA KONSUMENTOWI ŻYWNOŚCI WYSOKIEJ JAKOŚCI Marek Sawicki Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Warszawa, 09.09.2011 Wprowadzenie Ewolucja WPR - od zabezpieczenia potrzeb
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 2016 r. o sprzedaży żywności przez rolników oraz zmianie niektórych innych ustaw
Projekt USTAWA z dnia 2016 r. o sprzedaży żywności przez rolników oraz zmianie niektórych innych ustaw Art. 1. Ustawa dotyczy produkcji, przetwarzania oraz sprzedaży żywności, prowadzonej przez rolnika.
Bardziej szczegółowoTworzenie grup i organizacji producentów
1 PROW 2014-2020: 12 grudnia 2014 r. Komisja Europejska zaakceptowała Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 (PROW 2014-2020) został
Bardziej szczegółowoMarek Sawicki Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Marek Sawicki Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Konferencja Prasowa Warszawa 18 grudnia 2014 r. W dniu 12 grudnia 2014 r. Komisja Europejska decyzją wykonawczą numer: 2014PL06RDNP001 zaakceptowała Program
Bardziej szczegółowoProjekt odrolnika.pl
Projekt odrolnika.pl tworzony i realizowany jest od czerwca 2010 roku przez grupę ośmiu rolników. Siedmiu z nich posiada swoje gospodarstwa w województwie małopolskim w powiecie tarnowskim, a jedno znajduje
Bardziej szczegółowoWsparcie na przystępowanie do systemów jakości
Wsparcie na przystępowanie do systemów jakości Rozpoczął się nabór wniosków o przyznanie pomocy finansowej w ramach poddziałania Wsparcie na przystępowanie do systemów jakości objętego Programem Rozwoju
Bardziej szczegółowoUwarunkowania i ekonomiczna ocena wdrażania systemów zarządzania jakością w produkcji i przetwórstwie mięsa wieprzowego mgr inż.
Uwarunkowania i ekonomiczna ocena wdrażania systemów zarządzania jakością w produkcji i przetwórstwie mięsa wieprzowego mgr inż. Sławomir Stec Zakład Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Państwowa Wyższa
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia r.
Projekt USTAWA z dnia...2016r. o sprzedaży żywności przez rolników oraz zmianie niektórych innych ustaw Art. 1. Ustawa dotyczy produkcji, przetwarzania oraz sprzedaży żywności, prowadzonej przez rolnika.
Bardziej szczegółowoNazwa projektu projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia spraw rozstrzyganych w drodze
Nazwa projektu projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia spraw rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych przez powiatowego lekarza
Bardziej szczegółowoZnakowania Wartością Odżywczą GDA
Ogólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA Państwowa Inspekcja Sanitarna Polska Federacja Producentów Żywności Warszawa, 19.09.2007 Znakowanie, a strategia walki z nadwagą i otyłością
Bardziej szczegółowoWprowadzanie do obrotu małych ilości produktów pochodzenia roślinnego
POLAGRA SMAKI REGIONÓW 2012 Wprowadzanie do obrotu małych ilości produktów pochodzenia roślinnego dr n. med. Andrzej Trybusz WIELKOPOLSKI PAŃSTWOWY WOJEWÓDZKI INSPEKTOR SANITARNY Poznań, 7 października
Bardziej szczegółowoZagrody edukacyjne szansąna innowacyjne zagospodarowanie potencjału wsi
Zagrody edukacyjne szansąna innowacyjne zagospodarowanie potencjału wsi Gdańsk, 22.10.2013 r. www.zagrodaedukacyjna.pl Gospodarstwa edukacyjne Cele: Koncepcja krajowej Sieci Zagród Edukacyjnych - podniesienie
Bardziej szczegółowoGospodarstwa ekologiczne przestały się opłacać?
https://www. Gospodarstwa ekologiczne przestały się opłacać? Autor: Maciej Wołodko Data: 18 marca 2019 Maleje liczba gospodarstw ekologicznych. 5 lat temu było ich w Polsce o 6 tysięcy więcej. Powierzchnia
Bardziej szczegółowoPROW 2014 2020 na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020
PROW 2014 2020 na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020 Dr inż. Dariusz Nieć Dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich Warszawa 28 stycznia 2015
Bardziej szczegółowoSystem nadawania certyfikatów dla wyrobów tradycyjnych, charakterystycznych dla danych regionów w aspekcie ochrony ich oryginalności i jakości
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 Minister Rolnictwa i
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 20 września 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 4 września 2017 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 20 września 2017 r. Poz. 1761 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 4 września 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów
Bardziej szczegółowoPrimary Farm Assurance Podstawowy Standard Zapewnienia Jakości. Marek Marzec PPH EWABIS Sp. z o.o. podmiot rejestrujący
Primary Farm Assurance Podstawowy Standard Zapewnienia Jakości Marek Marzec PPH EWABIS Sp. z o.o. podmiot rejestrujący O czym będę mówić: Kim jesteśmy podmiot rejestrujący Primary Farm Assurance Geneza
Bardziej szczegółowoWpływ wsparcia unijnego na rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce. Dr inŝ. Henryk Skórnicki
Wpływ wsparcia unijnego na rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce Dr inŝ. Henryk Skórnicki ROLNICTWO EKOLOGICZNE 1. Rolnictwo ekologiczne na świecie i w Polsce 2. Przepisy prawne oraz system kontroli
Bardziej szczegółowoPrzyszłość rolnictwa, gospodarki żywnościowej i obszarów wiejskich dr hab. Julian T. Krzyżanowski SGGW
Przyszłość rolnictwa, gospodarki żywnościowej i obszarów wiejskich dr hab. Julian T. Krzyżanowski SGGW Konferencja Rolnictwo, gospodarka żywnościowa, obszary wiejskie 10 lat w UE SGGW, 11.04.2014r. Znaczenie
Bardziej szczegółowoLubicz 25A, 31-503 Kraków ( WNIOSEK WYPEŁNIĆ CZYTELNIE DRUKOWANYMI LITERAMI, SZARE POLA WYPEŁNIA BIURO CERTYFIKACJI)
NR PRODUCENTA: DATA REJESTRACJI WNIOSKU: PODPIS: SZARE POLA WYPEŁNIA BIURO CERTYFIKACJI WNIOSEK O CERTYFIKACJĘ ZGODNOŚCI AKWAKULTURA I PRODUKCJA WODOROSTÓW MORSKICH BIOCERT MAŁOPOLSKA Sp. z o.o., ul. PROWADZONYCH
Bardziej szczegółowoRozwój obszarów wiejskich w nowej perspektywie finansowej
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rozwój obszarów wiejskich w nowej perspektywie finansowej dr inż. Zofia Szalczyk- Podsekretarz Stanu w MRiRW Lipiec 2013 Prace nad PROW 2014-2020 Opracowywany w Ministerstwie
Bardziej szczegółowoj Obszarów Wiejskich Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie
j Obszarów Wiejskich Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014*2020 Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie Zał. nr 10 do Wytycznej Numer
Bardziej szczegółowoSprzedaż produktów żywnościowych nieprzetworzonych i. przetworzonych - przez rolnika. Regulacje prawne
Sprzedaż produktów żywnościowych nieprzetworzonych i przetworzonych - przez rolnika. Regulacje prawne O czym musi wiedzieć producent - rolnik? Jednym ze sposobów zwiększenia dochodów, które cieszą się
Bardziej szczegółowoKrajowa Sieć 'j Obszarów Wiejskich. ,Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie
Krajowa Sieć 'j Obszarów Wiejskich,Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie Zał. nr 8 do Wytycznej Numer (nadany po wprowadzeniu do rejestru)
Bardziej szczegółowoOgłoszenie o zamiarze udzielenia zamówienia nr 146/2014
DATA OGŁOSZENIA: 22 grudnia 2014 Szwajcarsko-Polski Program Współpracy Projekt Produkt Lokalny Małopolska Ogłoszenie o zamiarze udzielenia zamówienia nr 146/2014 Tytuł ogłoszenia: Świadczenie usług Eksperta
Bardziej szczegółowoO CERTYFIKACJĘ ZGODNOŚCI - AKWAKULTURA I PRODUKCJA WODOROSTÓW MORSKICH PROWADZONA METODAMI EKOLOGICZNYMI
NR PRODUCENTA: DATA REJESTRACJI WNIOSKU: PODPIS: BIOCERT MAŁOPOLSKA Sp. z o.o., ul. Lubicz 25A, 31-503 Kraków WNIOSEK O CERTYFIKACJĘ ZGODNOŚCI - AKWAKULTURA I PRODUKCJA WODOROSTÓW MORSKICH PROWADZONA METODAMI
Bardziej szczegółowoFunkcjonowanie i zadania Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa
Funkcjonowanie i zadania Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa Powstanie Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa rozpoczął działalność 1 września 2017 r. Agencja Nieruchomości Rolnych (agencja wykonawcza) Krajowy
Bardziej szczegółowoInstytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale
Bardziej szczegółowoWrocław, 11. września 2017 r.
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie Materiał opracowany przez Stowarzyszenie Dolnośląska Sieć Partnerstw LGD, Instytucja Zarządzająca Programem
Bardziej szczegółowoPriorytet 5: Rozwój obszarów wiejskich. Analiza SWOT
72 Priorytet 5: Rozwój obszarów wiejskich Analiza SWOT MOCNE STRONY 1. Możliwość rozwoju produkcji żywności wysokiej jakości. 2. Korzystna struktura wielkości gospodarstw. 3. Korzystne warunki przyrodnicze
Bardziej szczegółowoEkologiczny smak sukcesu.
www.ecropolis.eu Ekologiczny smak sukcesu. Walory sensoryczne i ich znaczenie w działalności przedsiębiorstw funkcjonujących na rynku żywności ekologicznej. Dr inż. Mariusz Maciejczak Wydział Nauk Ekonomicznych
Bardziej szczegółowoOCENA SKUTKÓW REGULACJI
Nazwa projektu Projekt ustawy o zmianie ustawy o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw Ministerstwo
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 23 marca 2018 r. Poz. 599
Warszawa, dnia 23 marca 2018 r. Poz. 599 OBWIESZCZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 27 lutego 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Bardziej szczegółowoKRAKÓW. Stebnicka Huta
KRAKÓW Stebnicka Huta Prezentacja obszaru Lokalna Grupa Działania Dolina Raby leży w południowo wschodniej Polsce około 40 km od Krakowa. Obejmuje 5 gmin wiejskich i jedną gminę miejsko-wiejską. LGD leży
Bardziej szczegółowoINTER-NAW. Wojciech Lipiński. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.
Budowa efektywnego modelu interaktywnego systemu wspierania decyzji agrochemicznych w celu optymalizacji nawożenia i ochrony wód przed zanieczyszczeniami pochodzenia rolniczego INTER-NAW Wojciech Lipiński
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa ARiMR w liczbach i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013 Wykres 5.
www.arimr.gov.pl Lipiec 2012 O ARiMR Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa od 1994 r. wspiera działania służące rozwojowi rolnictwa i obszarów wiejskich. Agencja zajmuje się wdrażaniem instrumentów
Bardziej szczegółowoRynek Produktów Ekologicznych
SZKOŁA GŁÓWNA GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH Rynek Produktów Ekologicznych dr Mariusz Maciejczak www.maciejczak.pl UE - Rozporządzenie Rady 834/2007 PL Ustawa o Rolnictwie
Bardziej szczegółowoPomoc publiczna w rolnictwie i rybołówstwie
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Lelkowie Kategoria: Pomoc publiczna w rolnictwie i rybołówstwie Ogłoszono 2019-06-12 10:16:02 przez Anita Rejs Pomoc publiczna w rolnictwie i rybołówstwie
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 2014 r.
Projekt USTAWA z dnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych o swobodzie działalności gospodarczej oraz o bezpieczeństwie żywności i żywienia Art. 1. W ustawie z dnia 26 lipca
Bardziej szczegółowoKryteria oceny efektywności LGD oraz realizacji LSR:
Załącznik nr 1 Kryteria oceny efektywności LGD oraz realizacji LSR: 1) wysokość wnioskowanej pomocy finansowej w ramach działania, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 21 ustawy, określona na podstawie wniosków
Bardziej szczegółowoGRUPY PRODUCENTÓW ROLNYCH W OCHRONIE ŚRODOWISKA ROLNEGO
GRUPY PRODUCENTÓW ROLNYCH W OCHRONIE ŚRODOWISKA ROLNEGO GRUPA PRODUCENTÓW ROLNYCH forma gospodarowania, której celem jest poprawa efektywności i towarowości produkcji określonego produktu rolnego lub grupy
Bardziej szczegółowoOŚ ŚRODOWISKOWA PROW 2007-2013 I ROLNICTWO EKOLOGICZNE W POLSCE
OŚ ŚRODOWISKOWA PROW 2007-2013 I ROLNICTWO EKOLOGICZNE W POLSCE Ewa Szymborska Kołobrzeg, 22-23 czerwca 2010 r. MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH PROGRAMY UE wspierające
Bardziej szczegółowoPIW.DH Brzeg, dnia 27 stycznia 2016 r.
PIW.. 42..206 Brzeg, dnia 27 stycznia 206 r. PLAN KONTROLI POWIATOWEGO INSPEKTORATU WETERYNARII W BRZEGU NA 206 ROK Zespół ds. bezpieczeństwa żywności Lp. Rodzaj kontroli Podmiot kontrolowany Ilość kontroli
Bardziej szczegółowoZASADY REALIZACJI PROJEKTÓW W RAMACH KRAJOWEJ SIECI OBSZARÓW WIEJSKICH
ZASADY REALIZACJI PROJEKTÓW W RAMACH KRAJOWEJ SIECI OBSZARÓW WIEJSKICH Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich w PROW 2014-2020 Zadania KSOW realizowane są w Oparciu o Plan Działania KSOW na lata 2014-2020 oraz
Bardziej szczegółowoSPRZEDAŻ PRODUKTÓW EKOLOGICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM
SPRZEDAŻ PRODUKTÓW EKOLOGICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM Produkty ekologiczne z pewnością różnią się od tych konwencjonalnych, ponieważ charakteryzują się wysoką jakością, bardzo dobrymi walorami odżywczymi
Bardziej szczegółowoSzkolenia dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie
Priorytety PROW Szkolenia dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego, poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich, poprawa jakości życia
Bardziej szczegółowoZasady opodatkowania przychodów uzyskanych z działalności rolniczego handlu detalicznego. Obowiązki i zwolnienia w prowadzeniu działalności RHD
Zasady opodatkowania przychodów uzyskanych z działalności rolniczego handlu detalicznego. Obowiązki i zwolnienia w prowadzeniu działalności RHD Autor: Wojciech Kiedrowicz Minikowo, 12 września 2017 r.
Bardziej szczegółowoProdukt tradycyjny i regionalny. Europejska Sieć Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego
Produkt tradycyjny i regionalny Europejska Sieć Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego Jarnołtówek 13 listopada 2008 r. 1 Systemy identyfikacji i oznaczeń żywności wysokiej jakości SYSTEMY KRAJOWE: Lista
Bardziej szczegółowoKARTA OCENY PODMIOTÓW NA SZLAK ŚKS
KARTA OCENY PODMIOTÓW NA SZLAK ŚKS Załącznik nr 5 I. DANE PODMIOTU I ZAKRES DZIAŁALNOŚCI Nazwa podmiotu Adres podmiotu Restauracja / Gastronomia Agroturystyczne z ofertą żywieniową Zakres prowadzonej działalności
Bardziej szczegółowoSprzedaż produktów żywnościowych nieprzetworzonych i. przetworzonych - przez rolnika. Regulacje prawne
Sprzedaż produktów żywnościowych nieprzetworzonych i przetworzonych - przez rolnika. Regulacje prawne O czym musi wiedzieć producent - rolnik? Jednym ze sposobów zwiększenia dochodów, które cieszą się
Bardziej szczegółowoFUNKCJONOWANIE RYNKU OGRODNICZEGO
FUNKCJONOWANIE RYNKU OGRODNICZEGO Polska jest istotnym producentem owoców, warzyw i pieczarek w skali Unii Europejskiej, zaś w przypadku jabłek wręcz największym wytwórcą w Europie. Przy bogatej tradycji,
Bardziej szczegółowoOgłoszenie o zamiarze udzielenia zamówienia nr 155/2015
DATA OGŁOSZENIA: 6 sierpnia 2015 Szwajcarsko-Polski Program Współpracy Projekt Produkt Lokalny Małopolska Ogłoszenie o zamiarze udzielenia zamówienia nr 155/2015 Tytuł ogłoszenia: Świadczenie usług Eksperta
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 1454/2015 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 22 grudnia 2015r.
Uchwała Nr 1454/2015 Zarządu Wielkopolskiego z dnia 22 grudnia 2015r. w sprawie: zatwierdzenia operacji własnych zaplanowanych do realizacji przez jednostkę regionalną w ramach Planu Operacyjnego Krajowej
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia r. w sprawie wysokości krajowej rezerwy kwoty krajowej w roku kwotowym 2013/2014
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) PROJEKT z dnia... 2013 r. w sprawie wysokości krajowej rezerwy kwoty krajowej w roku kwotowym 2013/2014 Na podstawie art. 17 ustawy z dnia 20 kwietnia
Bardziej szczegółowoRolnictwo integrowane - zarys systemu. Produkcja zielarska. Integrowana produkcja ziół
Rolnictwo integrowane - zarys systemu. Produkcja zielarska. Integrowana produkcja ziół aspekt ekonomiczny i społeczny, wykorzystanie środków produkcji, ujęcie przyrodnicze Wnioski. Fot. 1. Rośliny arniki
Bardziej szczegółowoNazwa projektu Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie stawek opłat za usługi świadczone przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz
Bardziej szczegółowo