OŚ ŚRODOWISKOWA PROW I ROLNICTWO EKOLOGICZNE W POLSCE

Transkrypt

1 OŚ ŚRODOWISKOWA PROW I ROLNICTWO EKOLOGICZNE W POLSCE Ewa Szymborska Kołobrzeg, czerwca 2010 r. MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

2 PROGRAMY UE wspierające polskich rolników WNIOSKI SAPARD SPO PROW PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NOWE PERSPEKTYWY REALIZACJA

3 Jakie środki finansowe (EFRROW) przeznaczono na wsparcie polskiego rolnictwa w latach Łącznie w latach Razem = Euro EFRROW = E PL E Średnio na 1 rok ok Euro

4 Podział środków finansowych UE na poszczególne państwa członkowskie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich na lata Belgia Republika Czeska Dania Niemcy Estonia Grecja Hiszpania Francja Irlandia Włochy Cypr Łotwa Litwa Luksemburg Węgry Malta Niderlandy Austria Polska Portugalia Słowenia Słowacja Finlandia Szwecja Zjednoczone Królestwo Ogólem

5 Od strategii do poziomu Krajowy Plan Strategiczny dokument strategiczny wdrażany w krajach UE poprzez gospodarstwa Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW ) dokument programowy określa zasady udzielania pomocy oraz kryteria dla beneficjentów PROW zatwierdzony decyzją Komisji Europejskiej 7 września 2007 r. Ustawa o rozwoju obszarów wiejskich Rozporządzenia do każdego z działań i inne dokumenty (procedury, wytyczne, instrukcje itp.) REALIZACJA działania w gospodarstwie

6 Priorytetowe kierunki wsparcia obszarów wiejskich UE Oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego; Oś 2: Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich; Oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej; Oś 4: Leader.

7 BUDŻET PROW ,4 mld euro, w tym: UE 13,4 mld euro

8 Skąd właściwie pomysł na finansowanie ochrony przyrody na terenach rolniczych? Zagrożenia: - zubożenie gatunków roślin i zwierząt - degradacja siedlisk (nadmierna intensyfikacja użytkowania siedlisk lub ich marginalizacja) - erozja genetyczna stare odmiany roślin użytkowych zagrożone przez unowocześnianie gospodarki) - masowy zanik chwastów, na skutek masowego stosowania herbicydów Rolnik strażnikiem przyrody!

9 Działania osi 2 PROW Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich Płatności dla obszarów Natura 2000 i związane z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) [211, 212] Program rolnośrodowiskowy (Płatności rolnośrodowiskowe) [214] Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne [221,223] Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy i wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych [226] Finansowanie UE - 80 %

10 Podział środków finansowych w osi 2 PROW ONW PRŚ Zalesienia Potencjał Euro ONW % 2% PRŚ % Zalesienia Potencjał % Razem Natura mln euro Ramowa Dyrektywa Wodna 100 mln euro

11 Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) Główne cele - jak je osiągnąć Zapewnienie ciągłości rolniczego użytkowania ziemi i tym samym utrzymanie żywotności obszarów wiejskich-działalność rolnicza przez co najmniej 5 lat od otrzymania pierwszej płatności Zachowanie walorów krajobrazowych obszarów wiejskich- prowadzenie działalności rolniczej Utrzymanie zrównoważonego sposobu gospodarowania uwzględniającego aspekty ochrony środowiskaprzestrzeganie wymogów i norm

12 Typy ONW Obszary ONW górskie >500m n.p.m. 320 PLN/ha nizinne ze specyficznymi utrudnieniami 264 PLN/ha I WWRPP 52-72,5 pkt 179 PLN/ha II WWRPP < 52 pkt 264 PLN/ha

13 Zalesianie gruntów rolnych oraz innych niż rolne Schemat I zalesianie gruntów, na których do dnia złożenia wniosku o pomoc prowadzona była działalność rolnicza (użytkowanych jako grunty orne lub sady) Schemat II zalesianie gruntów innych niż rolne z sukcesją naturalną lub wymagających ochrony z uwagi na funkcje wodochronne lub glebochronne.

14 Zalesianie gruntów rolnych oraz innych niż rolne Znaczenie środowiskowe: Zapobieganie i łagodzenie zmian klimatycznych, Ochrona przed degradacją gruntów, Przeciwdziałanie powstawaniu powodzi, lawin i osuwisk ziemnych, Kształtowanie struktury krajobrazu obszarów wiejskich, Tworzenie ciągów migracyjnych zwierząt i korytarzy ekologicznych

15 Zalesianie gruntów rolnych oraz innych niż rolne liczba złożonych wniosków SI liczba złożonych wniosków SII

16 Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych Schemat I Wsparcie dla obszarów, na których nastąpiła katastrofa naturalna lub klęska żywiołowa Schemat II Wprowadzenie elementów zapobiegawczych na terenach zaliczonych do dwóch najwyższych kategorii zagrożenia pożarowego

17 Program rolnośrodowiskowy jako działanie PROW Jedno działanie 9 pakietów! 41 wariantów!!! Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie * Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie Pakiet 8. Ochrona gleb i wód Pakiet 9. Strefy buforowe

18 Cele i ukierunkowanie działań rolnośrodowiskowych Cele szczegółowe Utrzymywanie stanu siedlisk przyrodniczych użytkowanych rolniczo Utrzymywanie właściwego stanu siedlisk cennych przyrodniczych użytkowanych rolniczo Zachowanie rodzimych ras roślin Zachowanie rodzimych ras zwierząt Pakiet Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie

19 Cele i ukierunkowanie działań rolnośrodowiskowych Cele szczegółowe Promowanie zrównoważonego systemu gospodarowania Pakiet Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne Odpowiednie użytkowanie gleb i ochrona wód Pakiet 8. Ochrona gleb i wód Pakiet 9. Strefy buforowe

20 Zobowiązanie rolnośrodowiskowe co to oznacza dla rolnika? ZOBOWIĄZANIE składanie wniosków w terminie 15 marca 15 maja zobowiązanie do udziału w programie przez 5 lat przestrzeganie wymogów pakietów Konieczność posiadania i realizowania planu działalności rolnośrodowiskowej + rejestru działalności rolnośrodowiskowej lub ew. dokumentacji przyrodniczej! Wymóg zachowania na powierzchni gospodarstwa powierzchni TUZ i elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczo WYNAGRODZENIE: zwrot poniesionych kosztów i utraconego dochodu płatność w przeliczeniu na 1 ha (średnio ok. 800zł/ha) lub mb lub szt. zwierzęcia

21

22 Zainteresowanie wśród rolników PROW Pakiet K02; 70; 0% Pakiet G01; 285; 1% Pakiet S01; 932; 2% Pakiet S02; 5 046; 10% Pakiet P01; 9 492; 18% Pakiet K01; ; 68% Pakiet P02; 693; 1% wnioski rolnośrodowiskowe złożone w 2010 r. wg stanu na r.

23 Zainteresowanie wśród rolników PROW Pakiet 8; ; 28% Pakiet 9; 104; 0% Pakiet 1; 6 488; 12% Pakiet 2; 8 920; 16% Pakiet 7; 1 543; 3% Pakiet 6; 1 320; 2% Pakiet 5; 1 017; 2% Pakiet 4; 825; 1% Pakiet 3; ; 36% wniosków kontynuacyjnych wg stanu na r.

24 Zainteresowanie wśród rolników PROW

25 Uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodności) Uprawy rolnicze (w okresie przestawiania) Trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności) Trwałe użytki zielone (w okresie przestawiania) Uprawy warzywne (z certyfikatem zgodności) Uprawy warzywne (w okresie przestawiania) Uprawy zielarskie (z certyfikatem zgodności) Uprawy zielarskie (w okresie przestawiania) Uprawy sadownicze + jagodowe (z certyfikatem zgodności) Uprawy sadownicze + jagodowe (w okresie przestawiania) Pozostałe uprawy sadownicze + jagodowe (z certyfikatem Pozostałe uprawy sadownicze + jagodowe (w okresie Zainteresowanie rolników wariantami Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne w 2009 r. PROW wg stanu na r

26 Wsparcie rolnictwa ekologicznego w Polsce 1) Środki krajowe (badania w rolnictwie ekologicznym, dotacje do kosztów kontroli) 2) Środki krajowe oraz środki wspólnotowe (Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich , Program Rozwoju Obszarów Wiejskich , promocja 3/2008)

27 Rolnictwo ekologiczne w Polsce Zasady produkcji ekologicznej regulują przepisy rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 rozporządzenie Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli. i inne rozporządzenia Komisji

28 Rolnictwo ekologiczne w Polsce ustawa o rolnictwie ekologicznym z dnia 25 czerwca 2009 r. oraz akty wykonawcze do tej ustawy tj. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi: w sprawie wzoru formularza wykazu producentów, którzy spełnili wymagania dotyczące produkcji w rolnictwie ekologicznym, oraz sposobu jego przekazywania w sprawie jednostek organizacyjnych oceniających i potwierdzających zgodność środków do produkcji ekologicznej z wymaganiami określonymi w przepisach dotyczących rolnictwa ekologicznego oraz prowadzących wykaz tych środków w sprawie niektórych warunków produkcji ekologicznej w sprawie nabywania uprawnień inspektora rolnictwa ekologicznego

29 MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI PAŃSTWOWA INSPEKCJA OCHRONY ROŚLIN I NASIENNICTWA INSPEKCJA WETERYNARYJNA INSPEKCJA HANDLOWA INSPEKCJA JAKOŚCI HANDLOWEJ ARTYKUŁÓW ROLNO SPOZYWCZYCH PCA UOKIK MINISTER GOSPODARKI EKOGWARANCJA PTRE PL-EKO-1 AGRO BIO TEST PL-EKO-7 PNG PL-EKO-2 TÜV Rheinland Polska PL-EKO-8 COBICO PL-EKO-3 Centrum Jakości AgroEko PL-EKO-9 BIOEKSPERT PL-EKO-4 SGS Polska PL-EKO-10 BIOCERT MAŁOPOLSKA PL-EKO-5 Control Union Pollska PL-EKO-11 PCBC PL-EKO-6

30 Rolnictwo ekologiczne w Polsce Liczba gospodarstw

31 Rolnictwo ekologiczne w Polsce Powierzchnia użytków

32 Rolnictwo ekologiczne w Polsce Liczba przetwórców

33 Wspólna Polityka Rolna po 2013 roku Bezpieczeństwo żywnościowe; Zrównoważony rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich; Równe warunki konkurencji na jednolitym rynku rolnym; Silna pozycja konkurencyjna UE na globalnym rynku rolnym.

34 Dziękuję za uwagę Ewa Szymborska Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ewa.Szymborska@minrol.gov.pl tel