WSKAZÓWKI, JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO DRUGIEGO ETAPU ZMIAN W PŁATNIKU

Transkrypt

1 ZUS Serwis Płatnika O D P O W I E D Z I, K T Ó R Y C H Nr 10/2014 (90) Październik 2014 NIE ZNAJDZIESZ U INNYCH Raport specjalny PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI, JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO DRUGIEGO ETAPU ZMIAN W PŁATNIKU W najbliższych miesiącach ZUS udostępni największej grupie płatników dane z ich kont oraz z kont ich ubezpieczonych, których zgłosili do ubezpieczeń i za których rozliczają składki. Miedzy innymi na tym polegają zmiany wprowadzane w drugim etapie wdrażania nowych funkcji i funkcjonalności w programie Płatnik. Aby przygotować się do korzystania z nich, trzeba sprawdzić, co należy zrobić przed pobraniem danych z ZUS, w jaki sposób je pobrać oraz na co zwrócić uwagę, odczytując raporty odpowiedzi na pytania Czytelników Aktualności Składki ZUS od zobowiązań składkowych zleceniobiorcy opłaconych przez zleceniodawcę 3 AZU 90 Wynagrodzenie wypłacone z tytułu udzielonego poręczenia bankowego bez składek 5 Wskaźniki i stawki w III kwartale 6 KONTROLA ZUS W FIRMIE ZWROT KOSZTÓW PONIESIONYCH PRZEZ PŁATNIKA Inspektor ZUS jest uprawniony do żądania od płatnika składek tłumaczeń i kopii dokumentów związanych z zakresem kontroli. Płatnik zobowiązany jest zaś do dostarczenia ich bezpłatnie. Nie ma znaczenia fakt, że nie wykryto nieprawidłowości ani błędów. str. 8 WYPŁATA BEZPODSTAWNIE ZAWYŻONEGO ZASIŁKU CHOROBOWEGO Jeżeli zasiłek jest świadczeniem wypłaconym bezpodstawnie, a wykazano go w dokumentach rozliczeniowych i potrącono w ciężar należnych składek, to trzeba skorygować dokumenty rozliczeniowe i zwrócić to świadczenie poprzez dopłatę powstałej z tego tytułu różnicy składek wraz z odsetkami za zwłokę. str. 18 LICZBA DRUKÓW Z-15 W PRZYPADKU KILKU ZWOLNIEŃ Do każdego zwolnienia dołącza się wypełnione oświadczenie na druku ZUS Z-15, ponieważ można w nim wskazać tylko jedną osobę, z tytułu opieki nad którą ubezpieczonemu przysługuje zasiłek opiekuńczy. str. 23 DOKUMENTY DO ZUS ZA PRACOWNIKA, KTÓRY NA URLOPIE RODZICIELSKIM WYKONUJE ZLECENIE Za cały okres równoczesnego wykonywania umowy zlecenia i przebywania na urlopie rodzicielskim płatnik składek składa raporty: RCA z kodem xx, RZA (RCA) z kodem xx, RSA z kodem xx. str. 25 Zadaj pytanie ekspertom P R Z E Ś L I J J E N A A D R E S : S E R W I S _ Z U W I P. P L

2 Drodzy Czytelnicy! Już kolejnym grupom płatników składek Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia dane z ich kont oraz z kont ich ubezpieczonych, których zgłosili do ubezpieczeń i za których rozliczają lub rozliczali składki na te ubezpieczenia. Wszyscy, którzy już z tego korzystają, są objęci tzw. drugim etapem wdrażania nowych funkcji i funkcjonalności w programie Płatnik. Z kolei płatnicy, którzy dopiero przystąpią do niego, powinni odpowiednio się przygotować. Trzeba przede wszystkim dowiedzieć się: co należy zrobić jeszcze przed pobraniem danych z ZUS, czyli na czym polegają tzw. czynności wstępne, w jaki sposób wybrać grupy ubezpieczonych, dla których program ma pobrać dane, jak pobrać dane i na zwrócić szczególną uwagę podczas tego procesu, w jaki sposób pobrać szczegółowy raport z pobrania danych, o czym powinni wiedzieć płatnicy składek, którzy w programie Płatnik pracują na kilku bazach. Wszystko na ten temat można znaleźć w Raporcie specjalnym Praktyczne wskazówki, jak przygotować się do drugiego etapu zmian w Płatniku. Oprócz tego nie mogło zabraknąć odpowiedzi na pytania przesyłane przez Czytelników dotyczące zgłaszania do ubezpieczeń, opłacania składek, zasiłków oraz dokumentacji. W Aktualnościach można znaleźć wskaźniki obowiązujące w trzecim kwartale oraz najnowsze interpretacje wydane przez ZUS. Zachęcam do lektury październikowego numeru. Marta Strupińska redaktor prowadzący Redaktor prowadzący: Marta Strupińska Wydawca: Marlena Prószyńska Koordynator produkcji: Katarzyna Kopeć Korekta: Zespół Łamanie: Triograf Druk: MDruk w Warszawie ISSN: Nakład: egz. Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, Warszawa tel.: , faks: serwis_zus@wip.pl Numer KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: zł Serwis Płatnika ZUS chroniony jest prawem autorskim. Przedruk i sprzedaż materiałów bez zgody wydawcy są zabronione. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w Serwisie Płatnika ZUS wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków. Informujemy, że Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Łotewska 9a, w celu realizacji niniejszego zamówienia oraz do celów marketingowych przesyłania materiałów promocyjnych dotyczących innych produktów lub usług. Mają Państwo prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a także do wyrażania sprzeciwu wobec ich przetwarzania do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowolne. Zapewniamy, że Państwa dane nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom. Informacje o prenumeracie: tel.: , cok@wip.pl ZU

3 Spis treści AKTUALNOŚCI Składki ZUS od zobowiązań składkowych zleceniobiorcy opłaconych przez zleceniodawcę 3 Wynagrodzenie wypłacone z tytułu udzielonego poręczenia bankowego bez składek 5 Wskaźniki i stawki w III kwartale 6 SKŁADKI Ubezpieczenie wspólnika spółki komandytowej z prawem do renty rodzinnej 7 Kontrola ZUS w firmie zwrot kosztów poniesionych przez płatnika 8 Dofinansowanie studiów pracownika 9 Obniżenie składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na podatek 10 Obowiązki pracownika wykonującego pracę w Polsce zatrudnionego w firmie zagranicznej, która nie ma przedstawicielstwa siedziby w kraju 11 Wpływ daty przekazania wynagrodzenia na obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy 13 Dwie umowy zlecenia w tej samej firmie 14 Zwrot kosztów na zakup okularów, których konieczność stosowania okulista stwierdził poza badaniami okresowymi 16 ZASIŁKI Okres urlopu zdrowotnego nauczyciela w podstawie wymiaru zasiłku 17 Wypłata bezpodstawnie zawyżonego zasiłku chorobowego konsekwencje dla płatnika 18 Nagrody przysługujące bez względu na absencję pracownika podstawa wymiaru zasiłku 20 Choroba przed okresem wyczekiwania 20 Opieka nad dzieckiem okres zwolnienia chorobowego 21 Stanowisko ZUS w sprawie uwzględniania w podstawie wymiaru zasiłków składników wynagrodzenia 22 1 Zadaj pytanie: serwis_zus@wip.pl

4 Spis treści DOKUMENTACJA Liczba druków Z-15 w przypadku kilku zwolnień z tytułu opieki 23 Korekta dokumentów za zleceniobiorcę studenta na urlopie wychowawczym 24 Dokumenty przekazywane do ZUS za pracownika, który na urlopie rodzicielskim wykonuje umowę zlecenia 25 RAPORT SPECJALNY Praktyczne wskazówki, jak przygotować się do drugiego etapu zmian w Płatniku Co należy zrobić przed pobraniem danych z ZUS 27 Wskazanie grupy ubezpieczonych 28 Szczegółowy raport z pobrania danych 30 Co dodatkowo warto wiedzieć przed pobraniem danych 31 Pobieranie danych z ZUS 31 Co trzeba zrobić po pobraniu danych z ZUS 33 Komplety rozliczeniowe pobrane z ZUS 36 Dodatkowo dla Czytelników: Serwis owy Przegląd ZUS i Płace z nowościami w ubezpieczeniach społecznych Dostęp do serwisu z aktualnymi wskaźnikami i stawkami Możliwość zadania pytania ekspertowi odpowiedzi na łamach publikacji 2 Serwis Płatnika ZUS

5 Aktualności Składki ZUS od zobowiązań składkowych zleceniobiorcy opłaconych przez zleceniodawcę W związku z kontrolą przeprowadzoną przez ZUS zawarte przez wnioskodawcę z osobami fizycznymi w okresie od stycznia 2010 roku do kwietnia 2012 roku umowy cywilnoprawne nazwane przez strony umowami o dzieło zostały uznane za umowy zlecenia. W konsekwencji zleceniobiorcy wykonujący pracę od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywana do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy powinni podlegać ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu. Podczas kontroli ZUS zakwestionował także sposób wydatkowania świadczeń z ZFŚS. Chodziło w tym przypadku o karty prezentowe i dopłaty do wypoczynku. Płatnik składek po zapoznaniu się z protokołem kontroli skorygował dokumenty rozliczeniowe i opłacił składki wraz z odsetkami za zwłokę. Zarząd firmy podjął też decyzję o niedochodzeniu od ubezpieczonych zwrotu kwot odpowiadających części składek finansowanych z ich środków ze względu na trudności z ich wyegzekwowaniem. We wniosku o wydanie interpretacji wskazano, że w dacie zapłaty składek większość zleceniobiorców nie wykonywała już umowy zlecenia. Według wnioskodawcy składka na ubezpieczenia społeczne zapłacona w całości przez płatnika jest przychodem ze stosunku pracy, ale nie może po raz kolejny stanowić podstawy wymiaru składek, ponieważ nie ma przepisu nakazującego opłacanie składki od składek. Decyzja ZUS z 22 sierpnia 2014 r., znak WPI/200000/43/892/2014) ZUS w wydanej interpretacji nie zgodził się z płatnikiem składek. W przypadku pracowników oraz zleceniobiorców część składek na ubezpieczenia jest finansowana z ich środków. Ubezpieczony bezpośrednio żadnych składek do ZUS nie wpłaca, płatnik potrąca z jego wynagrodzenia część składek i razem ze składkami finansowanymi przez siebie wpłaca do ZUS. Jest to 13,71% podstawy wymiaru (wraz z ubezpieczeniem chorobowym) lub 11,26% (bez ubezpieczenia chorobowego w przypadku zleceniobiorców). Składa się na to połowa składki na ubezpieczenie emerytalne 9,76%, część składki na ubezpieczenia rentowe 1,5% oraz cała składka na ubezpieczenie chorobowe 2,45%. Składki na ubezpieczenia społeczne za pracowników naliczane są od przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jaki pracownik otrzymuje w związku ze świadczeniem pracy, z wyłączeniem przychodów wymienionych w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (dalej: rozporządzenie składkowe). Zapłacone za zleceniobiorców składki według ZUS powinny zostać uwzględnione w podstawie wymiaru składek. Na podstawie 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego składki na ubezpieczenia nie są opłacane od świadczeń finansowanych ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Oznacza to, że świadczenia, które pracownicy uzyskują z tego funduszu, są zwolnione od składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. 3 Zadaj pytanie: serwis_zus@wip.pl

6 Aktualności Muszą być one jednak przyznawanie zgodnie z przepisami ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych muszą być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z tego funduszu. Gdy przyznawanie świadczeń następuje z naruszeniem powyższych zasad, przychody nie są wyłączone od składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Przy rozstrzyganiu, czy w danym stanie faktycznym istnieje obowiązek opłacania składek, decydujące znaczenie ma kwalifikacja podatkowa danego przychodu. W interpretacji z 30 października 2013 r. (DD3/033/199/MCA/13/RD /13) minister finansów, zmieniając interpretację dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, uznał, że zapłacenie ze środków płatnika kwoty tytułem zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (dotyczące należności z ZFŚS) w części, w której powinny być pokryte z dochodu osoby fizycznej (ubezpieczonego), skutkuje powstaniem przychodu po stronie osoby fizycznej w momencie dokonania zapłaty przez płatnika składek. Pracownik ten uzyskał bowiem wymierną korzyść majątkową, ponieważ inny podmiot poniósł kosztem swojego majątku wydatek, który powinien być sfinansowany jego majątkiem. W przypadku gdy zapłata nastąpiła za osobę fizyczną, która w chwili dokonania zapłaty pozostaje ze świadczeniodawcą w stosunku pracy, otrzymane świadczenie stanowi przychód ze stosunku pracy. Z kolei dla osoby, która na moment dokonania zapłaty nie pozostaje ze świadczeniodawcą w stosunku pracy ani też w żadnej innej więzi (np. stosunku cywilnoprawnym), będzie to przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Inaczej więc należy potraktować sfinansowane składek za obecnych pracowników (albo zleceniobiorców), a inaczej za byłych. W przypadku tych drugich sfinansowane za nich składki nie są przychodem ze stosunku pracy (albo umowy zlecenia), tylko przychodem z innych źródeł. Oznacza to, że sfinansowanie składek za takie osoby nie powoduje obowiązku uwzględniania tego przychodu w podstawie wymiaru składek. Takie rozróżnienie nie pojawiło się w wydanej przez ZUS interpretacji ze względu na nieprecyzyjne stanowisko wnioskodawcy pytał on łącznie o wszystkich zleceniobiorców, czyli tych obecnych i tych byłych. WSKAZÓWKI DLA PŁATNIKA SKŁADEK Na rozstrzygnięcie dotyczące obowiązku opłacania składek, jakie nastąpiło w tej sprawie, wpłynęło przedstawione przez wnioskodawcę stanowisko, którym ZUS jest związany. Ponieważ sam wnioskodawca wskazał, że sfinansowane składki są przychodem odpowiednio z umowy o pracę (świadczenia z ZFŚS) i umowy zlecenia (składki należne od zleceniodawcy i zleceniobiorcy), to ZUS odpowiedział, że przychody te stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. 4 Serwis Płatnika ZUS

7 Wynagrodzenie wypłacone z tytułu udzielonego poręczenia bankowego bez składek Aktualności Wnioskodawca jest kredytobiorcą banku. Umowa kredytowa zawiera katalog zabezpieczeń kwoty zadłużenia, w którym występuje m.in. poręczenie według prawa cywilnego udzielone przez prezesa zarządu spółki powołanego na mocy uchwały zgromadzenia wspólników oraz członków zarządu spółki wykonujących działalność osobiście w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z zapisami umowy poręczenia zawartej przez kredytobiorcę z poręczycielami przysługuje im wynagrodzenie określone na warunkach umowy. Wnioskodawca ma wątpliwości, czy od wynagrodzenia wypłaconego z tytułu udzielonego poręczenia należy odprowadzić składki na ubezpieczenia społeczne. Jego zdaniem dochody uzyskane z umowy poręczenia kredytu nie podlegają ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, w związku z tym od tych należności nie powinny być opłacane składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Decyzja ZUS nr 300 z 24 sierpnia 2014 r., znak DI/100000/43/805/2014 ZUS w wydanej interpretacji podzielił stanowisko wnioskodawcy. Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne spoczywa na płatniku składek i dotyczy osób, które podlegają temu ubezpieczeniu ze względu na posiadanie tytułu do ubezpieczeń. Katalog tych osób został wymieniony w art. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Z tego przepisu wynika, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są m.in. pracownikami, osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usługi, do której zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące umowy zlecenia. Wśród tytułów wymienionych w art. 6 ustawy nie ma umowy poręczenia. Umowa poręczenia uregulowana w Kodeksie cywilnym to umowa zawierająca zobowiązanie poręczyciela wobec wierzyciela do wykonania zobowiązania dłużnika, w razie gdyby ten go nie wykonał. Celem poręczenia jest zabezpieczenie spłaty cudzego długu. Dzięki zawarciu umowy poręczenia wierzyciel zyskuje dodatkową osobę, która zapewnia, że wypełni zobowiązanie za dłużnika. Poręczyciel, jako drugi dłużnik, odpowiada wobec wierzyciela osobiście, a więc całym swoim majątkiem, zarówno teraźniejszym, jak i przyszłym. Poręczenie może chronić każdą wierzytelność. Jest ono umową odrębną od długu głównego. Może być odpłatne lub nieodpłatne, tzn. udzielając poręczenia, poręczyciel może żądać wynagrodzenia, ale może to zrobić bezpłatnie. W związku z brakiem możliwości połączenia wypłaconego wynagradzania z tytułu poręczenia umowy kredytu bankowego z jakimkolwiek tytułem do ubezpieczeń przyjąć należy, iż od kwoty tego wynagrodzenia nie powinny być naliczane składki na ubezpieczenia społeczne. Z uwagi na to, że taki tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego nie został również wymieniony w art. 66 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, od tej kwoty nie powinna być naliczana również składka na ubezpieczenie zdrowotne. 5 Zadaj pytanie: serwis_zus@wip.pl

8 Aktualności Wskaźniki i stawki od 1 września Składki pracowników młodocianych od 1 września do 30 listopada 2014 r. Podstawa wymiaru składki I rok nauki = 149,60 zł II rok nauki = 187,00 III rok nauki = 224,40 zł Rodzaj ubezpieczenia Opłacane kwoty płatnik ubezpieczony Emerytalne (9,76%) 14,60 zł 14,60 zł Rentowe (6,5% + 1,5%) 9,72 zł 2,24 zł Chorobowe (2,45%) 3,67 zł Wypadkowe* Emerytalne (9,76%) 18,25 zł 18,25 zł Rentowe (6,5% + 1,5%) 12,16 zł 2,80 zł Chorobowe (2,45%) 4,77 zł Wypadkowe* Emerytalne (9,76%) 21,90 zł 21,90 zł Rentowe (6,5% + 1,5%) 14,59 zł 3,37 zł Chorobowe (2,45%) 5,50 zł Wypadkowe* * Wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalana jest indywidualnie dla każdego pracodawcy. Wynosi ona od 0,67 do 3,86% podstawy. PODSTAWA PRAWNA Art. 18 ust. 1, art. 20 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz ze zm.). Rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz.U. nr 60, poz. 278 ze zm.). Kwoty przychodów dodatkowych a zmniejszenia emerytury lub renty Przychód Kwoty przychodów emerytów i rencistów wpływające na zawieszalność świadczeń: przychód niezmniejszający świadczenia (do równowartości 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2014 roku) przychód zmniejszający świadczenia (powyżej 70 do 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2014 roku) przychód zawieszający wypłatę świadczenia (powyżej 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2014 roku) Wrzesień listopad 2014 roku do zł powyżej zł do zł powyżej zł PODSTAWA PRAWNA Art ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz ze zm.). 6 Serwis Płatnika ZUS

9 Porady ekspertów Ubezpieczenie wspólnika spółki komandytowej z prawem do renty rodzinnej Składki Pytanie: Wspólnik spółki komandytowej otrzymał decyzję o przyznaniu przez ZUS od 10 lipca 2014 r. renty rodzinnej po zmarłej żonie. Decyzję otrzymał po terminie opłacania składek za lipiec. Czy jako wspólnik rencista ma obowiązek opłacania za siebie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne? Odpowiedź: Wspólnik spółki komandytowej mający ustalone prawo do renty rodzinnej nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalno-rentowym. Może do nich przystąpić jedynie dobrowolnie. Ubezpieczeniu zdrowotnemu z tego tytułu podlega natomiast obowiązkowo. Osoba, która jest wspólnikiem w spółce komandytowej, w zakresie ubezpieczeń społecznych jest traktowana jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą. Z tego tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu. Dobrowolne jest natomiast ubezpieczenie chorobowe. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy (w 2014 roku 2.247,60 zł). Wspólnik spółki komandytowej obowiązkowo podlega także ubezpieczeniu zdrowotnemu. Podstawę wymiaru składki stanowi 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale ubiegłego roku włącznie z wypłatami z zysku. Podstawa w 2014 roku wynosi 3.004,48 zł, a kwota składki 270,40 zł. Trzeba pamiętać, że każdy ze wspólników zgłasza się do ubezpieczeń samodzielnie jako płatnik składek składając druk ZUS ZFA oraz zgłasza siebie do ubezpieczeń składając druk ZUS ZUA. Spółka natomiast zgłasza się jako płatnik składek oraz zgłasza do ubezpieczeń zatrudnionych pracowników czy też zleceniobiorców. Osoba mająca ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, która prowadzi działalność, podlega z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Obowiązek ubezpieczeń dotyczy wyłącznie osoby, która ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy oraz prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej (w tym również wspólników spółki cywilnej). Inne osoby prowadzące pozarolniczą działalność, m.in. wspólnicy spółki komandytowej, z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności podlegają dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym i to zarówno gdy mają ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, jak i do renty rodzinnej. Wspólnik spółki komandytowej od dnia, od którego ma ustalone prawo do renty rodzinnej, z działalności podlega dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Obowiązkowe z tego tytułu jest dla niego tylko ubezpieczenie zdrowotne. Powinien złożyć więc najpierw formularz 7 Zadaj pytanie: serwis_zus@wip.pl

10 Składki ZUS ZWUA i z tym dniem wyrejestrować się z działalności z ubezpieczeń, do których był zgłoszony, a potem formularz ZUS ZZA i z działalności zgłosić się do ubezpieczenia zdrowotnego. Wspólnik może z działalności przystąpić również do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wtedy z działalności opłaca za siebie także składkę na ubezpieczenie wypadkowe. Nie może natomiast opłacać za siebie składki na ubezpieczenie chorobowe, ponieważ do tego ubezpieczenia ma prawo przystąpić wyłącznie osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która z tej działalności podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Wspólnik mający prawo do renty rodzinnej od 10 lipca, który za lipiec opłacił składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, a chciałby podlegać wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu, powinien złożyć korektę deklaracji ZUS DRA za ten miesiąc i składki na ubezpieczenia społeczne naliczyć od podstawy 872,27 zł (3.004,48 zł : 31 9). Po złożeniu korekty dokumentów będzie miał nadpłatę składek na ubezpieczenia społeczne. Może wystąpić o ich zwrot lub też rozliczyć kwotę nadpłaty na poczet przyszłych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Wspólnik spółki komandytowej, który ma ustalone prawo do renty rodzinnej, z tego tytułu obowiązkowo podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu. Michał Jarosik specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych PODSTAWA PRAWNA Art. 8 ust. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz ze zm.). Art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz ze zm.). Kontrola ZUS w firmie zwrot kosztów poniesionych przez płatnika Pytanie: Otrzymaliśmy z ZUS zawiadomienie o wszczęciu kontroli, której przedmiot obejmował zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych, prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek oraz innych wpłat, do których pobierania zobowiązany jest Zakład, oraz ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu. Inspektor zażądał przedstawienia tłumaczenia na język polski sporządzonej w języku obcym dokumentacji finansowej i osobowej, a także sporządzenia kopii tych dokumentów. Wiązało się to z poniesieniem przez nas określonych kosztów. Czy możemy domagać się ich zwrotu? Kontrola nie wykryła żadnych nieprawidłowości. Odpowiedź: Inspektor kontroli ZUS jest uprawniony do żądania od płatnika składek tłumaczeń i kopii dokumentów związanych z zakresem kontroli. Płatnik zobowiązany jest zaś do dostarczenia ich bezpłatnie. Nie ma znaczenia fakt, że kontrola nie wykryła żadnych nieprawidłowości ani uchybień. Przedsiębiorcy, prowadząc działalność gospodarczą, obarczani są ryzykiem ponoszenia związanych z tym dodatkowych kosztów, których wcześniej nie przewidywali. 8 Serwis Płatnika ZUS

11 Porady ekspertów Inspektor kontroli ma prawo badać wszelkie księgi, dokumenty finansowo-księgowe i osobowe oraz inne nośniki informacji związane z zakresem kontroli. Kontrolowany płatnik składek musi udostępnić wszelkie księgi, dokumenty i inne nośniki informacji związane z zakresem kontroli, które są przechowywane u płatnika oraz u osób trzecich w związku z powierzeniem tym osobom niektórych czynności na podstawie odrębnych umów. Ma obowiązek również sporządzić i wydać kopie dokumentów związanych z zakresem kontroli i określonych przez inspektora kontroli Zakładu oraz przedstawić tłumaczenie na język polski sporządzonej w języku obcym dokumentacji finansowo- -księgowej i osobowej przedłożonej przez płatnika składek. Wymienione wcześniej czynności muszą być wykonane przez płatnika nieodpłatnie. Łukasz Michalski specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych PODSTAWA PRAWNA Art. 88 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz ze zm.). Dofinansowanie studiów pracownika Pytanie: W związku z awansem jeden z naszych pracowników (administrator sieci informatycznej, który skończył technikum mechatroniczne) ma od października podjąć studia informatyczne na politechnice. Ponieważ jest bardzo sumienny i profesjonalnie wykonuje swoją pracę, zastanawiamy się nad sfinansowaniem jego edukacji. Czy od kwoty czesnego należałoby opłacić składki? Odpowiedź: Nie należy opłacać składek. Podstawy wymiaru składek nie stanowi wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami (tzn. aktami normatywnymi, z których wynika prawo pracownika do otrzymania od pracodawcy świadczeń w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego, np. Kodeks pracy) przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika. Ze zwolnienia tego nie korzystają wynagrodzenia otrzymywane za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujące pracownikom podejmującym naukę lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych. Podjęcie studiów, które częściowo są związane z aktualnie wykonywaną pracą, jest podnoszeniem kwalifikacji zawodowych w rozumieniu przepisu Kodeksu pracy, który stanowi, że kwalifikacje zawodowe pracowników wymagane do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku są ustalane w przepisach wewnątrzzakładowych lub w przepisach szczególnych. Przepisy te z kolei wskazują, jakie kwalifikacje powinien posiadać pracownik zatrudniony na określonym stanowisku. Zatem podnoszenie kwalifikacji zawodowych powinno dotyczyć pracy aktualnie wykonywanej przez pracownika, ale również może mieć zastosowanie w przypadku, gdy planowany jest awans pracownika lub też pracodawca zamierza zaproponować mu inne warunki pracy (np. prace na innym stanowisku). Wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę 9 Zadaj pytanie: serwis_zus@wip.pl