PROWADZISZ LUB BĘDZIESZ PROWADZIĆ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ? PRZECZYTAJ!

Transkrypt

1 PROWADZISZ LUB BĘDZIESZ PROWADZIĆ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ? KAŻDY UBEZPIECZONY POSIADA INDYWIDUALNE KONTO W ZAKŁADZIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH. Szczegółowe informacje dotyczące ubezpieczeń Platforma Usług Elektronicznych: pue.zus.pl Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS: Skype: zus_centrum_obslugi_teltel cot@zus.pl

2 PROWADZISZ LUB BĘDZIESZ PROWADZIĆ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ? JESTEŚ OSOBĄ PROWADZĄCĄ POZAROLNICZĄ DZIAŁALNOŚĆ, JEŚLI: prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, uzyskałeś decyzję Komisji ds. Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców działającej przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego uznającą prowadzoną przez Ciebie działalność za twórczą lub artystyczną, prowadzisz działalność w zakresie wolnego zawodu: q w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, q albo uzyskujesz przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie jesteś jednocześnie osobą, o której mowa w punkcie pierwszym, jesteś wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub wspólnikiem spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, prowadzisz niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół na podstawie przepisów o systemie oświaty. JAKIM UBEZPIECZENIOM PODLEGASZ Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności podlegasz: obowiązkowo: q ubezpieczeniom społecznym emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, q ubezpieczeniu zdrowotnemu, dobrowolnie (na swój wniosek) ubezpieczeniu chorobowemu. PAMIĘTAJ Z tytułu prowadzonej działalności możesz nie podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom społecz- nym, np. gdy jednocześnie wykonujesz pracę na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy lub gdy masz w umowie o pracę zagwarantowane co najmniej minimalne wyna- grodzenie. 2

3 W JAKIM OKRESIE PODLEGASZ UBEZPIECZENIOM Podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, oprócz okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. KTO JEST TWOIM PŁATNIKIEM SKŁADEK Ty jesteś płatnikiem składek na swoje ubezpieczenia. TWOJE OBOWIĄZKI WOBEC ZUS Powinnaś/powinieneś zgłosić się do ubezpieczeń społecznych/ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZUA/ZUS ZZA w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń, czyli rozpoczęcia wykonywania działalności. Jeżeli zakończyłaś/zakończyłeś prowadzenie pozarolniczej działalności, pamiętaj, aby wyrejestrować się z ubezpieczeń na formularzu ZUS ZWUA w terminie 7 dni od daty ustania ubezpieczeń. Powinnaś/powinieneś rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Gdy działalność prowadzisz samodzielnie, należne za siebie składki wykazujesz w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA. Deklarację składasz w terminie do 10 dnia danego miesiąca za miesiąc poprzedni. Jesteś zwolniona/zwolniony z obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowej, jeżeli w ostatnio złożonej deklaracji składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wykazałaś/wykazałeś od minimalnych podstaw wymiaru, jakie Cię obowiązują, i nic nie uległo zmianie w stosunku do miesiąca poprzedniego. W JAKIEJ WYSOKOŚCI MUSISZ OPŁACAĆ SKŁADKI Wysokość składek wynosi: na ubezpieczenie emerytalne 19,52% podstawy wymiaru, czyli kwoty, od jakiej oblicza się składkę (więcej informacji poniżej), na ubezpieczenia rentowe 8%, na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe 2,45%, na ubezpieczenie wypadkowe wysokość składki jest zróżnicowana dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, które opłacają składki wyłącznie na własne ubezpieczenia, stopa procentowa tej składki wynosi 1,93% 1, na ubezpieczenie zdrowotne 9% podstawy jej wymiaru. 1 Stopa procentowa w wysokości 1,93%, obowiązująca od 1 kwietnia 2012 r. 1 kwietnia 2012 r. W okresie od 1 kwietnia 2009 r. do 31 marca 2012 r. stopa procentowa dla takich płatników wynosiła 1,67%. 3

4 JAKA JEST PODSTAWA WYMIARU SKŁADEK NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE Jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych oraz: przez ostatnie 60 miesięcy kalendarzowych nie prowadziłaś/prowadziłeś pozarolniczej działalności, w ramach prowadzonej działalności nie będziesz wykonywać usług na rzecz byłego pracodawcy, na którego rzecz przed rozpoczęciem działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywałaś/wykonywałeś w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej aktualnie działalności gospodarczej to przez okres 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej składki na ubezpieczenia społeczne będziesz mógł opłacać od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. W 2013 r. jest to kwota 480 zł. Składki na ubezpieczenia społeczne od tak ustalonej podstawy wynoszą: wraz z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym 153,12 zł 2, bez ubezpieczenia chorobowego 141,36 zł 2. Jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych i nie spełniasz podanych wyżej warunków, a także gdy prowadzisz inną pozarolniczą działalność (np. jako wspólnik spółki jawnej, komandytowej), to jesteś zobowiązana/zobowiązany opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia 3. W 2013 r. jest to kwota 2227,80 zł. Składki na ubezpieczenia społeczne od tak ustalonej podstawy wynoszą: wraz z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym 710,67 zł 2, bez ubezpieczenia chorobowego 656,09 zł 2. Z TYTUŁU PROWADZENIA POZAROLNICZEJ DZIAŁALNOŚCI PODLEGASZ: OBOWIĄZKOWO: q UBEZPIECZENIOM SPOŁECZNYM EMERYTALNEMU, RENTOWYM I WYPADKOWEMU, q UBEZPIECZENIU ZDROWOTNEMU DOBROWOLNIE (NA SWÓJ WNIOSEK) UBEZPIECZENIU CHOROBOWEMU. 2 Kwota składki na ubezpieczenie wypadkowe obliczona z zastosowaniem stopy procentowej w wysokości 1,93%, obowiązującej od 1 kwietnia 2012 r., właściwej dla płatników składek opłacających je wyłącznie na własne ubezpieczenia. 3 Przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy. 4

5 Minimalna podstawa wymiaru składek (zarówno kwota odpowiadająca 30% minimalnego wynagrodzenia, jak i kwota odpowiadająca 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia) ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu, jeżeli działalność rozpoczęłaś/rozpocząłeś lub zakończyłaś/zakończyłeś w trakcie miesiąca albo gdy przez część miesiąca byłaś/byłeś chory i spełniasz warunki do przyznania zasiłku z działalności. Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla danego ubezpieczonego w roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone. W 2013 r. kwota ograniczenia wynosi zł. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe i dobrowolne chorobowe jest taka sama jak podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Z tą różnicą, że nie stosuje się wobec niej ograniczenia do kwoty trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Podstawa wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekraczać miesięcznie 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. JAKA JEST PODSTAWA WYMIARU I KWOTA SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia 4. W 2013 r. jest to kwota 2908,13 zł, a kwota składki 261,73 zł. Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu, gdy działalność prowadziłeś tylko przez część miesiąca. Gdy choć jeden dzień wykonywałaś/wykonywałeś działalność, składkę na ubezpieczenie zdrowotne naliczasz i opłacasz od pełnej podstawy wymiaru. Podstawa ta nie ulega zmniejszeniu również za miesiąc, w którym działalność z powodu choroby nie była wykonywana. 4 W sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. 5

6 CZY MUSISZ OPŁACAĆ SKŁADKĘ NA FUNDUSZ PRACY Jeśli jesteś osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, która podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i opłaca składki na te ubezpieczenia przynajmniej od kwoty minimalnego wynagrodzenia, to masz obowiązek opłacać za siebie składkę na Fundusz Pracy (FP). Składka ta wynosi 2,45% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia podstawy do kwoty trzydziestokrotności. Gdy opłacasz składki od zadeklarowanej kwoty niższej od minimalnego wynagrodzenia (np. od 30% minimalnego wynagrodzenia) i jednocześnie nie masz innych tytułów do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, to składki na FP nie opłacasz. Składki na FP nie opłacasz także wówczas, gdy ukończyłaś 55 lat (kobieta)/ukończyłeś 60 lat (mężczyzna). PODSTAWA PRAWNA: q ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz z późn. zm.), q ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz z późn. zm.), q ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2013 r., poz. 674). Warszawa, sierpień 2013 r. Skład i druk: Poligrafia ZUS/W-wa; zam. nr 1933/13

7 Szczegółowe informacje dotyczące ubezpieczeń Platforma Usług Elektronicznych: pue.zus.pl Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS: Skype: zus_centrum_obslugi_teltel Szczegółowe informacje dotyczące ubezpieczeń Platforma Usług Elektronicznych: pue.zus.pl Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS: Skype: zus_centrum_obslugi_teltel Szczegółowe informacje dotyczące ubezpieczeń Platforma Usług Elektronicznych: pue.zus.pl Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS: Skype: zus_centrum_obslugi_teltel Szczegółowe informacje dotyczące ubezpieczenia Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS: zdrowotnego dostępne są w serwisach: WARTO WIEDZIEĆ WIĘCEJ TWOJE KONTO W ZUS. CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ JESTEŚ CZŁONKIEM OFE? JESTEŚ PRACOWNIKIEM? PROWADZISZ LUB BĘDZIESZ PROWADZIĆ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ? KAŻDY UBEZPIECZONY POSIADA INDYWIDUALNE KONTO W ZAKŁADZIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH. OBOWIĄZEK CZŁONKOSTWA W OTWARTYM FUNDUSZU EMERYTALNYM DOTYCZY UBEZPIECZONYCH URODZONYCH PO 31 GRUDNIA 1968 R. JAKO PRACOWNIK PODLEGASZ OBOWIĄZKOWO UBEZPIECZENIOM SPOŁECZNYM: EMERYTALNEMU, RENTOWYM, CHOROBOWEMU I WYPADKOWEMU ORAZ UBEZPIECZENIU ZDROWOTNEMU. KAŻDY UBEZPIECZONY POSIADA INDYWIDUALNE KONTO W ZAKŁADZIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH. JESTEŚ ZLECENIOBIORCĄ? JESTEŚ DELEGOWANY DO PRACY ZA GRANICĄ? PRACUJESZ ZA GRANICĄ? PROWADZISZ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ ZA GRANICĄ? JAKO ZLECENIOBIORCA PODLEGASZ OBOWIĄZKOWO UBEZPIECZENIOM SPOŁECZNYM: EMERYTALNEMU, RENTOWYM I WYPADKOWEMU, ORAZ UBEZPIECZENIU ZDROWOTNEMU. UBEZPIECZENIU CHOROBOWEMU PODLEGASZ DOBROWOLNIE, NA SWÓJ WNIOSEK. JEŚLI JESTEŚ AKTYWNY ZAWODOWO NA TERENIE PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, TO MOŻESZ W TYM SAMYM OKRESIE PODLEGAĆ ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNEMU WYŁĄCZNIE W JEDNYM PAŃSTWIE. JEŚLI JESTEŚ AKTYWNY ZAWODOWO NA TERENIE PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, TO MOŻESZ W TYM SAMYM OKRESIE PODLEGAĆ ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNEMU WYŁĄCZNIE W JEDNYM PAŃSTWIE. JEŚLI JESTEŚ AKTYWNY ZAWODOWO NA TERENIE PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, TO MOŻESZ W TYM SAMYM OKRESIE PODLEGAĆ ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNEMU WYŁĄCZNIE W JEDNYM PAŃSTWIE. JESTEŚ NIANIĄ? POBIERASZ LUB BĘDZIESZ POBIERAĆ ZASIŁEK MACIERZYŃSKI? JESTEŚ LUB BĘDZIESZ NA URLOPIE WYCHOWAWCZYM? ZGŁOSIŁEŚ RODZINĘ DO UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO? KAŻDY UBEZPIECZONY POSIADA INDYWIDUALNE KONTO W ZAKŁADZIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH. SKŁADKI SĄ W CAŁOŚCI FINANSOWANE PRZEZ BUDŻET PAŃSTWA, A ROLĄ PŁATNIKA JEST WYKAZANIE NALEŻNYCH SKŁADEK W DOKUMENTACH ROZLICZENIOWYCH. SKŁADKI SĄ W CAŁOŚCI FINANSOWANE PRZEZ BUDŻET PAŃSTWA, A ROLĄ PŁATNIKA JEST WYKAZANIE NALEŻNYCH SKŁADEK W DOKUMENTACH ROZLICZENIOWYCH. CZŁONKOWIE TWOJEJ RODZINY BĘDĄ MOGLI NIEODPŁATNIE KORZYSTAĆ ZE ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ, GDY ZGŁOSISZ ICH DO UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO.

8 ABC UBEZPIECZONEGO Sprawdź, czy pracodawca (zleceniodawca) zgłosił Cię do ubezpieczeń społecznych. Jeżeli tego nie zrobił, a zachorujesz lub będziesz miał wypadek w pracy, możesz mieć problem z otrzymaniem świadczeń z ZUS. Zadbaj o zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego Twoich najbliższych współmałżonka i dzieci jeżeli nie mają innego tytułu do ubezpieczenia. Jeżeli nabędą samodzielnie prawo do ubezpieczenia, pamiętaj, by ich wyrejestrować. Sprawdź, czy pracodawca odprowadza za Ciebie składki od właściwej podstawy, czy nie zaniża jej. Składki od niższego wynagrodzenia, niż faktycznie otrzymujesz, to niższe świadczenia dziś (zasiłek chorobowy czy macierzyński) oraz w przyszłości (emerytura lub renta). Bez wychodzenia z domu możesz zapoznać się z danymi zapisanymi na Twoim indywidualnym koncie w ZUS. Sprawdź to sam na Platformie Usług Elektronicznych pue.zus.pl. Jeśli pracujesz za granicą, sprawdź, w którym kraju powinieneś być ubezpieczony. Sprawdź, czy pracodawca zgłosił Cię do ubezpieczenia zdrowotnego. Jeżeli tego nie zrobił, nie będziesz mógł korzystać z publicznej opieki zdrowotnej, nie otrzymasz recepty na leki refundowane. Jeżeli Twoje dane identyfikacyjne, adresowe lub ewidencyjne uległy zmianie, poinformuj o tym swojego pracodawcę, a jeśli pracodawca już nie istnieje, możesz zgłosić zmianę za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych pue.zus.pl. Gdy otrzymasz informację o stanie konta ubezpieczonego w ZUS, zweryfikuj zawarte w niej dane w trosce o Twoją przyszłą emeryturę. Dzięki dostępowi do konta ubezpieczonego w portalu pue.zus.pl, możesz na podstawie zgromadzonych tam danych i prognozowanych przez siebie przyszłych dochodów wyliczyć wysokość hipotetycznej emerytury. Pamiętaj, że do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, jeśli przestaniesz pracować, możesz przystąpić dobrowolnie. Dzięki temu będziesz miał wyższe świadczenie. pue.zus.pl Zarejestruj się i sprawdzaj na bieżąco stan Twojego indywidualnego konta, w tym zwaloryzowany kapitał początkowy i zgromadzone składki, a także wiele innych informacji o Twoim ubezpieczeniu. Teraz możesz przez Internet składać wnioski i inne dokumenty, otrzymywać odpowiedzi lub zarezerwować wizytę w placówce ZUS. Centrum Obsługi Telefonicznej. Konsultanci ZUS czekają na ciebie: z telefonów stacjonarnych także z telefonów komórkowych Skype: zus_centrum_obslugi_tel cot@zus.pl