Diagnoza Priorytetowego Obszaru Rewitalizacji CENTRUM na potrzeby realizacji projektu Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej

Transkrypt

1 Diagnoza Priorytetowego Obszaru Rewitalizacji CENTRUM na potrzeby realizacji projektu Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej METODOLOGIA BADAWCZA Cieszyn Dąbrowa Górnicza 2017 r. Wykonawca Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna

2

3 Spis treści 1. Wstęp Zakres tematyczny badania Badanie otoczenia gospodarczego Badanie otoczenia społecznego Badanie w zakresie procesów rewitalizacji DEFUM Ramy definicyjne Rewitalizacja Definicja obszaru badawczego Priorytetowy Obszar Rewitalizacji Centrum Miasto Dąbrowa Górnicza Miasta Zagłębia Dąbrowskiego Definicja zawodów kreatywnych oraz rzemieślników Opis proponowanych metod i technik badawczych Analiza desk research Telefoniczne wywiady ankietowe (CATI), Badania sondażowe Indywidualne wywiady pogłębione (IDI) Zogniskowane wywiady grupowe badania focusowe (FGI) Charakterystyka badanych grup oraz koncepcja doboru próby badawczej Przedsiębiorcy Badanie przedsiębiorców z miasta Dąbrowa Górnicza Przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie POR Centrum Przedstawiciele rzemieślników i przedsiębiorców działających w tzw. sektorach kreatywnych Osoby fizyczne: Pełnoletni mieszkańcy miasta Dąbrowa Górnicza Pełnoletni mieszkańcy POR Centrum Uczniowie szkół średnich z miasta Dąbrowa Górnicza i miast Zagłębia Dąbrowskiego Studenci uczelni wyższych funkcjonujących na terenie Zagłębia Dąbrowskiego Mieszkańcy aktywnie włączający się w działania na rzecz rozwoju miasta Dąbrowa Górnicza Przedstawiciele podmiotów instytucjonalnych Zestawienie metod i grup objętych badaniem Pytania i problemy badawcze, proponowane metody Badanie otoczenia gospodarczego Badanie otoczenia społecznego Badanie w zakresie procesów rewitalizacji DEFUM Pytania i problemy badawcze, proponowane metody podział wg grup objętych badaniem Zakres badania Desk Research Realizacja badań telefonicznych (CATI) Przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie miasta Dąbrowa Górnicza S t r o n a

4 Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej Pełnoletni mieszkańcy miasta Dąbrowa Górnicza Realizacja badań sondażowych Przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie POR Centrum Badanie pełnoletnich mieszkańców POR Centrum Badanie uczniów szkół średnich miast Zagłębia Dąbrowskiego Badanie studentów uczelni miast Zagłębia Dąbrowskiego Realizacja pogłębionych wywiadów jakościowych (IDI) Wywiady z rzemieślnikami i przedsiębiorcami branż kreatywnych Przedstawiciele podmiotów instytucjonalnych Przedstawiciele placówek oświatowych i edukacyjnych Realizacja zogniskowanych wywiadów grupowych (FGI) Propozycja harmonogramu prac Spis tabel i rysunków S t r o n a

5 Metodologia badawcza 1. Wstęp Prezentowana koncepcja metodologii badawczej, ma na celu zaprezentowanie założeń logiki procesu badawczego prowadzonego na potrzeby realizacji pogłębionej diagnozy Priorytetowego Obszaru Rewitalizacji Centrum (POR Centrum). Proces ten stanowi element realizacji projektu Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Celem badania jest zgromadzenie informacji na temat danych społeczno-ekonomicznych uwarunkowań dotyczących badanego obszaru, a także wypracowanie szeregu wniosków i rekomendacji pozwalających w przyszłości na partycypacyjne wypracowanie funkcjonalnego programu rewitalizacji Priorytetowego Obszaru Rewitalizacji Centrum w Dąbrowie Górniczej. Ze względu na złożoność problematyki badawczej zaproponowanej przez Zamawiającego oraz konieczność spojrzenia na proces rewitalizacji w sposób całościowy, prowadzona praca badawcza skupiała się będzie na trzech elementach, umożliwiających zgromadzenie informacji na temat celu nadrzędnego tj.: 1. otoczeniu gospodarczym, 2. otoczeniu społecznym, 3. procesach rewitalizacji DEFUM. Zakres analizy każdego z wymienionych elementów oraz opis poszczególnych metod i technik badawczych służących gromadzeniu informacji na ich temat, znajduje się w kolejnych podrozdziałach przedmiotowego opracowania. Jednocześnie zakłada się, iż zaproponowane podejście metodologiczne pozwoli na uzyskanie efektu zaciągnięcia pogłębionej opinii interesariuszy o problemach społecznych, gospodarczych oraz wizji terenu objętego procesem rewitalizacyjnym, a także upowszechni wśród dąbrowianek i dąbrowian oraz otoczenia społeczno-gospodarczego wiedzę o rewitalizacji. Pośrednio umożliwi także zbudowanie szerokiej świadomości społecznej co do roli mieszkańców i pozostałych interesariuszy w procesie rewitalizacji. Ponadto szeroki zakres działań badawczych, ma zapewnić otwarcie na uczestnictwo każdej osoby, która z jakichkolwiek względów czuje się interesariuszem obszaru objętego rewitalizacją. Dzięki czemu Zamawiający uzyska zbiór wskazówek i rekomendacji związanych z kształtowaniem spójnej i przemyślanej koncepcji zagospodarowania nowego ścisłego 5 S t r o n a

6 Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej centrum miasta, w podziale na odbiorów chcących na terenie byłej fabryki DEFUM spędzać czas, prowadzić aktywność gospodarczą lub/i społeczną, bądź zamieszkujących jej najbliższe otoczenie. Uzyskane w ten sposób wskazówki mają pomóc stworzyć przestrzeń publiczną zgodną z oczekiwaniami mieszkańców oraz otoczenia społeczno-gospodarczego. Ze względu na złożoną problematykę badawczą i szeroki zakres badania, koncepcja badawcza obejmuje zastosowanie zróżnicowanych metod i technik badawczych oraz logiki doboru próby odnoszącej się do wskazanych przez Zamawiającego poziomów analizy (miast Zagłębia Dąbrowskiego, miasta Dąbrowa Górnicza oraz POR Centrum) omówionych w dalszej części koncepcji. Kolejne etapy badania zgodnie z przyjętą logiką obejmowały będą zatem wykorzystanie ilościowych i jakościowych metod badawczych, a sam proces gromadzenia danych rozpoczęty zostanie analizą danych zastanych - badań typu desk research, które stanowiły będą podstawę do opracowania niezbędnych narzędzi badawczych, wykorzystywanych w kolejnych etapach prac. 2. Zakres tematyczny badania Zgodnie z zaproponowaną przez Zamawiającego tematyką badania, zakres zagadnień badawczych podzielony został na zagadnienia gospodarcze, społeczne oraz związane z rewitalizacją POR Centrum. Zagadnienia te w formie tabelarycznej przedstawione zostały poniżej: 2.1 Badanie otoczenia gospodarczego Zagadnienie 1. inwentaryzacja przedsiębiorców działających na terenie Dąbrowy Górniczej (ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorców działających w POR CENTRUM) 2. inwentaryzacja rzemieślników oraz przedsiębiorców reprezentujących sektor kreatywny działających na terenie Dąbrowy Górniczej (ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorców działających w POR CENTRUM) oraz pozostałych miastach Zagłębia Dąbrowskiego 3. dokonanie charakterystyki i określenie potencjału przedsiębiorców działających na terenie Dąbrowy Górniczej (ze szczególnym uwzględnieniem POR CENTRUM) 4. określenie i ocena warunków rozwoju biznesu w Dąbrowie Górniczej (ze szczególnym uwzględnieniem POR CENTRUM) 5. określenie kierunków rozwoju przedsiębiorczości w Dąbrowie Górniczej (ze szczególnym uwzględnieniem POR CENTRUM) 6. ocena atrakcyjności terenu DEFUM pod względem prowadzenia działalności gospodarczej w porównaniu do innych lokalizacji w mieście 6 S t r o n a

7 Metodologia badawcza Zagadnienie 7. poznanie planów dąbrowskich przedsiębiorców (ze szczególnym uwzględnieniem POR CENTRUM) w kontekście rewitalizacji obszaru objętego projektem Fabryka Pełna Życia rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej 8. określenie warunków niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej przez rzemieślników oraz przedstawicieli sektora kreatywnego na terenie POR Centrum i byłej fabryki DEFUM 9. oraz dokonanie charakterystyki kształcenia zawodowego w Dąbrowie Górniczej i pozostałych miastach Zagłębia Dąbrowskiego (ze szczególnym uwzględnieniem sektora kreatywnego i rzemieślników) pod kątem możliwości prowadzenia działalności w DEFUM 2.2 Badanie otoczenia społecznego Zagadnienie 1. inwentaryzacja organizacji pozarządowych, instytucji kulturalnych, oświatowych, placówek zdrowia publicznego działających na terenie Dąbrowy Górniczej (ze szczególnym uwzględnieniem POR CENTRUM) 2. dokonanie charakterystyki i określenie potencjału wyżej wymienionych podmiotów działających na terenie Dąbrowy Górniczej (ze szczególnym uwzględnieniem POR CENTRUM) 3. diagnoza warunków życia mieszkańców POR CENTRUM w ujęciu: dochodów i sposobu gospodarowania dochodami, warunków mieszkaniowych, edukacji, kultury i wypoczynku 4. poznanie aktywności ekonomicznej mieszkańców Dąbrowy Górniczej (ze szczególnym uwzględnieniem POR CENTRUM) 5. poznanie preferencji mieszkańców Dąbrowy Górniczej (ze szczególnym uwzględnieniem POR CENTRUM) w zakresie zapotrzebowania na usługi, produkty, których brakuje w Śródmieściu Dąbrowy Górniczej 2.3 Badanie w zakresie procesów rewitalizacji DEFUM Zagadnienie 1. ocena potencjału terenu objętego projektem Fabryka Pełna Życia rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej 2. poznanie preferencji mieszkańców Dąbrowy Górniczej (ze szczególnym uwzględnieniem POR CENTRUM) w zakresie oczekiwanych funkcji wobec terenu objętego projektem; 3. poznanie oczekiwań i obaw związanych z rewitalizacją terenu byłej fabryki DEFUM W dalszej części opracowania znajduje się uszczegółowienie zakresu prac odnoszącego się do wyżej wymienionych zagadnień badawczych, wraz z dookreśleniem planowanych metod i technik badawczych służących zgromadzeniu wyszczególnionych informacji, a także grup respondentów wśród których badania będą prowadzone. 3. Ramy definicyjne W odniesieniu do wyszczególnionych zagadnień i problemów badawczych, konieczne jest przyjęcie kilku istotnych definicji, które umożliwią zarówno dookreślenie podstawowych pojęć 7 S t r o n a

8 Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej związanych z badaniem, grup respondentów do których będzie ono kierowane, jak i zakresu przestrzennego badania. Wobec powyższego wśród kluczowych definicji znajdują się pojęcia: 1. Rewitalizacji, 2. Obszaru badawczego, 3. Zawodów kreatywnych oraz rzemieślników. Pojęcia te omówione zostały dalszej części rozdziału. 3.1 Rewitalizacja W świetle zapisów Ustawy o rewitalizacji z 9 października 2015 r., przez rewitalizację rozumie się proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji. W pewnym stopniu uszczegółowieniem zapisów ustawy, jest definicja rewitalizacji zawarta w Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata , w których to rewitalizacja definiowana jest jako kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez działania całościowe (powiązane wzajemnie przedsięwzięcia obejmujące kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno-funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe), integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone w sposób zaplanowany oraz zintegrowany poprzez programy rewitalizacji. W dalszej części Wytycznych zwraca się także uwagę, iż rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów (w tym także kulturowych) i jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez interesariuszy (m.in. przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, właścicieli nieruchomości, organy władzy publicznej, etc.) tego procesu, w tym przede wszystkim we współpracy z lokalną społecznością. Jednocześnie Zamawiający w treści zamówienia zwracał uwagę, iż specyfika rewitalizacji w Dąbrowie Górniczej nawiązywać ma do kontekstu zamówienia, którym jest rewitalizacja przestrzeni poprzemysłowej (rewitalizacja jako kluczowy element rozwoju miasta, przeciwdziałający negatywnym zjawiskom oraz stymulujący rozwój społeczny i gospodarczy; rewitalizacja w tym ujęciu rozumiana jest nie tylko jako przebudowa czy adaptacja budynków, 8 S t r o n a

9 Metodologia badawcza ale przede wszystkim jako rozwiązywanie problemów społecznych, poprawa przestrzeni publicznej oraz zwiększenie atrakcyjności gospodarczej; w ramach działań rewitalizacyjnych konieczne jest wzmocnienie lokalnego potencjału, dzięki któremu mieszkańcy będą wykazywali inicjatywę w procesie rewitalizacji oraz okażą się świadomi dziedzictwa kulturowego) i przyczynić się do osiągnięcia jak największego efektu dla Zamawiającego w postaci zainteresowania rewitalizowaną przestrzenią oraz chęcią zaangażowania się w proces rewitalizacji realizowany w ramach projektu <<Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej>>. Podsumowując zatem, definicja rewitalizacji wykorzystywana w opracowaniu będzie odnosiła się do działań skoncentrowanych w/wokół zdegradowanych terenów pofabrycznych znajdujących się na terenie Priorytetowego Obszaru Rewitalizacji Centrum, których celem będzie włącznie szeroko rozumianej społeczności lokalnej (interesariuszy) w wieloetapowy i wieloletni proces rozwoju społecznego i gospodarczego miasta (w tym, w szczególności POR Centrum), z wykorzystaniem lokalnych zasobów, potencjałów i uwarunkowań, które zmierzały będą do rozwiązywania problemów społecznych, poprawy przestrzeni publicznej oraz zwiększenie atrakcyjności gospodarczej obszaru rewitalizacji. Zgodnie z powyższym działania badawcze będą nakierowane na diagnozę potrzeb i potencjałów tkwiących zarówno w obszarze rewitalizacji, jak i interesariuszach rewitalizacji, a także na gromadzeniu informacji, opinii oraz pomysłów na minimalizację zagrożeń występujących na terenie obszaru rewitalizacji oraz koncepcji jego przyszłego rozwoju i włączenia interesariuszy w całokształt procesu. Tak rozumiana definicja rewitalizacji jest zbieżna zarówno z definicją ustawową, definicją przyjętą w wytycznych ministerialnych, jak i przygotowanym przez Zamawiającego zakresem badania. 3.2 Definicja obszaru badawczego Kolejną niezbędna z punktu widzenia prac badawczych definicją, której konieczność dookreślenia obszaru badawczego, co wynika z wypracowanych przez Zamawiającego założeń. Wskazywany w zamówieniu obszar terytorialny analizy odnosi się do trzech zróżnicowanych poziomów: 9 S t r o n a

10 Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej Priorytetowy Obszar Rrewitalziacji Centrum Miasto Dąbrowa Górnicza Miasta Zagłębia Dąbrowskiego Przyjęcie tak zróżnicowanego i rozległego terytorialnie obszaru wymaga odniesienia definicyjnego, które w dalszych etapach prac uściślało będzie zarówno obszar w znaczeniu geograficznym, jak i pozwoli na dookreślenie grup respondentów objętych badaniem Priorytetowy Obszar Rewitalizacji Centrum Zgodnie z definicją zawartą w dokumencie pn. Program rewitalizacji: Dąbrowa Górnicza 2022 Priorytetowy Obszar Rewitalizacji Centrum wchodzi w skład obszaru zdegradowanego Śródmieście. Granica obszaru biegnie wzdłuż ulicy Limanowskiego do ul. Przybylaka, omijając tereny Centrum Handlowego Pogoria i dalej ulicą Kościuszki, Sobieskiego, Sienkiewicza do ulicy Dąbrowskiego, a stąd do ulicy 3 Maja i dalej Górniczą do Legionów Polskich, uwzględniając teren i obiekty Muzeum Miejskiego Sztygarka, Zespołu Szkół Zawodowych Sztygarka oraz Parafii p.w. Św. Barbary. Dalej granica obszaru biegnie wzdłuż ul. Legionów Polskich (poniżej linii zabudowy) do Al. Róż i dalej przechodząc przez Królowej Jadwigi do ulicy Kołłątaja, następnie Augustynika, Kopernika, Konopnickiej do skrzyżowania z ulicą Limanowskiego. Obszar obejmuje Park Hallera po obu stronach Alei Róż. Obszar obejmuje następujące ulice: 3 Maja, Aleja Róż, Augustynika, Cieplaka (częściowo), Dąbrowskiego (częściowo), Dojazdowa, Górnicza, Górników Redenu (częściowo), Kadena Bandrowskiego, Kolejowa, Kołłątaja, Konopnickiej (fragment), Kopernika (fragment), Kościuszki, Królowej Jadwigi (fragment), Limanowskiego, Nowa, Okrzei, Paryska, Plac Wolności, Przybylaka, Sienkiewicza, Skibińskiego, Sobieskiego, Spokojna, Stara, Wąska, Wierzbowa. Mapa poglądowa wskazanego obszaru zaprezentowana została poniżej. 10 S t r o n a

11 Metodologia badawcza Rysunek 1 Mapa poglądowa POR Centrum Źródło: Opracowanie własne Miasto Dąbrowa Górnicza W następnej kolejności niezbędne jest dookreślenie podziału miasta Dąbrowa Górnicza na jednostki terytorialne umożliwiające przeprowadzenie porównawczej analizy statystycznej. W tym celu proponuje się zastosowanie metody podziału miasta wykorzystywanej w trakcie prac nad Programem Rewitalizacji, w którym podział miasta odpowiadał podziałowi na obszary wyodrębnione w ramach Dąbrowskiego Budżetu Partycypacyjnego (26 jednostek urbanistycznych), 7 dzielnic oraz zespołów dzielnic połączonych ze względu pełnione przez nie funkcje (patrz tabela poniżej oraz s. 14 Programu). Zaproponowany podział ułatwia zarówno zgromadzenie informacji o liczbie mieszkańców poszczególnych dzielnic, jak i zarejestrowanych na ich terenie podmiotów gospodarczych czy instytucji publicznych. W ramach proponowanego podziału, osobno potraktowany zostanie 11 S t r o n a

12 Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej obszar POR Centrum, który terytorialnie wpisuje się w część dzielnicy Śródmieście oraz Reden. Szczegółowy zakres POR Centrum zaprezentowany został we wcześniejszym podrozdziale. Konieczność wyodrębnienia POR Centrum spośród ogółu badanych dzielnic Dąbrowy Górniczej, wynika z przyjętego zakresu badania jak i proponowanych metod i technik badawczych. Do mieszkańców i przedsiębiorców z tego obszaru skierowane zostaną oddzielne narzędzia badawcze, koncentrujące się na jego specyfice. Tabela 1 Podział miasta na obszary, dzielnice oraz zespoły dzielnic Dąbrowski Budżet Partycypacyjny Dzielnice Funkcje Śródmieście Stara Dąbrowa-Mydlice Śródmieście Południowe Mydlice Północne Reden-Adamiecki Reden Aleje Brodway Gołonóg Stary Gołonóg Gołonóg Kasprzaka Tworzeń Manhattan-Staszic-Podlesie Strzemieszyce Wielkie Strzemieszyce Strzemieszyce Małe Ząbkowice Ujejsce Ząbkowice Trzebiesławice Tucznawa-Bugaj-Sikorka Zielona-Korzeniec-Dziewiąty Marianki-Ratanice Zielone Pogorie Piekło-Antoniów Łęknice Łosień Łęka Okradzionów Zespół dzielnic wschodnich Kuźniczka Nowa Błędów Źródło: Program Rewitalizacji: Dąbrowa Górnicza 2022, s centrum miasta centra lokalne (dzielnicowe) miejskie tereny zielone tereny niezurbanizowane (zabudowa jednorodzinna wraz z terenami zielonymi) Miasta Zagłębia Dąbrowskiego Próba zdefiniowania obszaru Zagłębia Dąbrowskiego nie jest rzeczą oczywistą, ponieważ w dostępnej literaturze występują zróżnicowane definicje, wśród których w ujęciu szerokim jako Zagłębie Dąbrowskie wskazuje się obszar miejscowości do których zalicza się między innymi: tereny miast Sosnowca i Dąbrowy Górniczej, powiatów Będzińskiego, Zawierciańskiego, Myszkowskiego i Olkuskiego oraz gminy Ożarowice w powiecie Tarnogórskim. W węższym znaczeniu do Zagłębia Dąbrowskiego zalicza się głównie miasta Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, 12 S t r o n a

13 Metodologia badawcza Będzin, Czeladź oraz Wojkowice (por. "Przewodnik po Zagłębiu Dąbrowskim", Strona 9-10; Sosnowiec 1939). Jednakże ze względu na charakter badania, przyjęte zagadnienia badawcze oraz grupy docelowe, obszar miast Zagłębia Dąbrowskiego ograniczony został do miasta Dąbrowa Górnicza oraz miast bezpośrednio z nim graniczących tj. Sosnowca i Będzina. 3.3 Definicja zawodów kreatywnych oraz rzemieślników. Wśród grup respondentów, do których w szczególności kierowane mają być poszczególne elementy badania, wymienia się w rzemieślników oraz przedstawicieli sektora kreatywnego. Zgodnie z definicjami zawartymi w ustawie o rzemiośle: Rzemiosłem jest zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, z wykorzystaniem zawodowych kwalifikacji tej osoby i jej pracy własnej, w imieniu własnym i na rachunek tej osoby. Do rzemiosła nie zalicza się działalności handlowej, usług hotelarskich, działalności transportowej, usług świadczonych w wykonywaniu wolnych zawodów, usług leczniczych oraz działalności wytwórczej i usługowej artystów plastyków i fotografików. W przypadku definicji sektora kreatywnego, definicja nie jest w pełni klarowna, niemniej za sektor kreatywny (creative knowledge sector) w gospodarce narodowej uważa się ten, na który składają się działalności oparte na własności intelektualnej, mające korzenie w kulturze i nauce. W sektorze tym wyróżnia się dwie podstawowe grupy: działalności twórcze (creative industries) oraz tzw. działalności o dużym stopniu nasycenia wiedzą (knowledge intensive industries). Badacze sektora kreatywnego najczęściej powołują się na opracowania Departamentu Mediów, Kultury i Sportu (DCMS) w rządzie brytyjskim, zgodnie z którymi do działalności twórczych zalicza się te dziedziny, które oparte są na ludzkiej kreatywności, talencie i umiejętnościach, wytwarzają i wykorzystują własności intelektualne, jak również zawierają potencjał do tworzenia dobrobytu i przyczyniają się do powstawania nowych miejsc pracy. Według DCMS do działalności tych zalicza się: reklamę, działalność wydawniczą, fotografię, architekturę, rynek sztuki i antyków, radio i telewizję, film i wideo, działalność muzyczną, wzornictwo i projektowanie (graficzne, wnętrz, form przemysłowych, multimediów, mody), działalność artystyczną i rozrywkową, rzemiosło artystyczne, działalność związaną z oprogramowaniem oraz gry wideo i gry komputerowe. Zestaw tzw. działalności o dużym stopniu nasycenia wiedzą (knowledge intensive industries) jest stały. Tę część sektora kreatywnego tworzą: produkcja i usługi w zakresie technologii informacyjno komunikacyjnych (ICT) z wyjątkiem oprogramowania, usługi finansowe, usługi 13 S t r o n a

14 Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej prawne i inne usługi dla biznesu (np. konsulting, badania rynku), działalność badawczo rozwojowa oraz szkolnictwo wyższe. W kontekście badania oraz informacjami uzyskanymi w trakcie konsultacji z Zamawiającym, definicja przedstawicieli sektora kreatywnego w ramach badania ograniczona zostanie w szczególności do osób/firmy związanych z działalnościami twórczymi zdefiniowanymi powyżej. Definicja ta stanowi podstawę w zakresie gromadzenia informacji o przedstawicielach sektora kreatywnego oraz doboru respondentów w części badawczej. 4. Opis proponowanych metod i technik badawczych W przedmiotowej koncepcji zawarto założenia dotyczące realizacji badań, analiz i prac inwentaryzacyjnych, które pozwolą na zgromadzenie informacji określonych w zamówieniu obejmujących w szczególności otoczenie gospodarcze i społeczne poszczególnych poziomów analizy oraz dotyczące założeń procesu rewitalizacji POR Centrum. W celu uzyskania odpowiedzi na cel główny badania, zakłada się triangulację metod i technik badawczych, dzięki której możliwe będzie ujęcie szerokie, wieloaspektowe i partycypacyjne badanych zagadnień, a także pozyskanie i analizę wzajemnie uzupełniających się danych pochodzących z różnych źródeł. Badanie realizowane będzie z wykorzystaniem ilościowych i jakościowych metod badawczych, wśród których znajdą się: 1. Analiza danych zastanych (desk research) obejmująca analizę danych zawartych w dokumentach strategicznych, lokalnych planach i koncepcjach, a także ogólnodostępnych bazach danych (GUS, CEIDG, KRS itp.), 2. Realizacja badań telefonicznych (CATI) standaryzowanych wywiadów telefonicznych wykorzystujących elektroniczne narzędzia badawcze, 3. Realizacja badań sondażowych wywiadów bezpośrednich realizowanych przez ankieterów przy użyciu papierowej ankiety, 4. Realizacja pogłębionych wywiadów jakościowych (IDI) badanie pozwalające na zgłębienie badanych zagadnień w trakcie indywidualnego wywiadu z respondentem, 5. Realizacja zogniskowanych wywiadów grupowych (FGI badania focusowe) metoda oparta na swobodnej dyskusji w grupie dobranych respondentów. 14 S t r o n a

15 Metodologia badawcza 4.1 Analiza desk research Analiza desk research to technika polegająca na zgromadzeniu i przeanalizowaniu danych zawartych w tzw. istniejących źródłach zastanych. W obrębie badania analizie podane zostaną dane statystyczne zawarte w dokumentach kontekstowych wskazanych przez Zamawiającego, raportach, strategiach, ogólnodostępnych opracowaniach oraz danych gromadzonych mi.in. przez Główny Urząd Statystyczny. Celem analizy będzie zgromadzenie informacji na temat zagadnień związanych z głównym tematem badania oraz wskazanymi zagadnieniami szczegółowymi. W trakcie prowadzonej analizy desk research szczególna uwaga zostanie zwrócona na dokumenty kontekstowe takie jak: 1. Program Rewitalizacji: Dąbrowa Górnicza 2022, 2. Strategia Rozwoju Miasta: Dąbrowa Górnicza 2022, 3. Programu Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w Dąbrowie Górniczej na lata , 4. inne niezbędne dokumenty strategiczne i planistyczne. Zgromadzony w wymienionych źródłach materiał badawczy, selekcjonowany będzie pod kątem jakości, rzetelności oraz istotności w kontekście prowadzonej analizy. Proponowany zakres badania zaprezentowany został w kolejnych rozdziałach. 4.2 Telefoniczne wywiady ankietowe (CATI), Proponowane w koncepcji badania CATI ( Computer Assisted Telephone Interview ) to technika badawcza, za pomocą której wywiad z respondentem prowadzony jest telefonicznie przy wsparciu elektronicznych narzędzi badawczych. W trakcie badania ankieter odczytuje kolejne pytania kwestionariusza oraz wprowadza uzyskane w trakcie realizowanego wywiadu odpowiedzi, do elektronicznego kwestionariusza ankiety. Zaletą tej techniki jest możliwość pełnego zautomatyzowania narzędzia badawczego poprzez np. automatyczne filtrowanie zadawanych pytań oraz możliwość stałego monitorowania pracy ankieterów i odsłuchiwania wywiadów. Zaletą jest także możliwość przebadania dużej liczby osób, w stosunkowo krótkim czasie. 15 S t r o n a

16 Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej W ramach badania przewiduje się realizację wywiadów telefonicznych z przedsiębiorcami prowadzącymi działalność na terenie miasta Dąbrowa Górnicza oraz mieszkańcami Dąbrowy Górniczej. 4.3 Badania sondażowe Badania sondażowe realizowane będą dwoma technikami. Pierwsza z nich to badanie typu PAPI, w którym wywiady realizowane w sposób bezpośredni przez ankieterów przy użyciu papierowej ankiety. Jest to jedna z podstawowych technik badawczych, popularnie wykorzystywana w badaniach miejskich, diagnozach problemów i potrzeb społecznych, gromadzeniu opinii na zadany temat etc. Zaletą tego typu badań jest możliwość realizacji badania na dużej próbie osób, zgromadzenia informacji porównywalnych ze sobą, co wynika z zastosowania zestandaryzowanego formularza ankiety, a także możliwość wyjaśniania nieścisłości zawartych w ankiecie przez ankietera. Badanie to realizowane będzie w szczególności wśród populacji dorosłych mieszkańców POR Centrum oraz przedsiębiorców z tego obszaru. Drugą z technik zastosowanych badań sondażowych, będzie ankieta audytoryjna. Jest to technika polegająca na zebraniu w pomieszczeniu (klasie szkolnej, sali wykładowej, biurze itp.) określonej grupy respondentów, którym wręczany jest kwestionariusz ankiety. Ten typ ankiety stosuje się najczęściej w badaniach środowisk skoncentrowanych. Ankieta najczęściej wypełniana jest przez respondentów samodzielnie lub kolejne pytania ankiety odczytywane są na głos przez realizatora badania/osobę upoważnioną. Najczęściej jednak rola ankietera ogranicza się do objaśnienia celu badania oraz udzielania dodatkowych informacji o prawidłowym sposobie wypełniania kwestionariusza. W przeciwieństwie do pozostałych technik ankietowych, w przypadku ankiet audytoryjnych zyskuje się niemal stuprocentową zwrotność materiału. Ankietą audytoryjną objęci zostaną uczniowie i studenci placówek znajdujących się na terenie miast Zagłębia Dąbrowskiego. W szczególności będą to osoby kształcące się na kierunkach rzemieślniczych oraz kreatywnych. 4.4 Indywidualne wywiady pogłębione (IDI) Indywidualne wywiady pogłębione (IDI) to techniką umożliwiającą pozyskanie danych o charakterze jakościowym. Badanie IDI polega na prowadzeniu przez badacza rozmowy 16 S t r o n a

17 Metodologia badawcza z respondentem w oparciu o przygotowany scenariusz zawierający kluczowe zagadnienia związane z tematem badania. Zadawane pytania mają charakter otwarty, dzięki czemu umożliwiają respondentowi swobodną wypowiedź, a badaczowi możliwość pogłębienia interesujących go kwestii. Próba respondentów dobranych do badania będzie miała charakter celowy, dzięki czemu możliwe będzie objęcie badaniem osób posiadających szeroką wiedzę w zakresie badanej problematyki. Docelowo zakłada się realizację wywiadów z kilkoma zróżnicowanymi grupami respondentów, wśród których znajdą się przedstawiciele przedsiębiorców z branż kreatywnych i rzemieślników, przedstawiciele dąbrowskich podmiotów instytucjonalnych (instytucji publicznych, bibliotek, placówek medycznych, pomocy społecznej, organizacji społecznych itp.), a także przedstawiciele placówek oświatowych i edukacyjnych związanych z kształceniem na kierunkach rzemieślniczych i branż kreatywnych. 4.5 Zogniskowane wywiady grupowe badania focusowe (FGI) Zogniskowane wywiady grupowe (FGI) powszechnie znane jako badania focusowe to metoda oparta na swobodnej dyskusji grupy dobranych respondentów prowadzonej przez moderatora według założonego wcześniej scenariusza. Wywiad grupowy nie jest w pełni ustrukturyzowany, koncentruje się on sposób swobodny wokół tematyki badania. Pozwala on na zgromadzenie wielu informacji związanych z badanym tematem, z punktu widzenia przedstawicieli różnych grup społecznych, zawodów, grup wiekowych itp. Tego typu wywiady realizowane są najczęściej w niewielkich 6-8 osobowych grupach. Respondenci zaproszeni do udziału w badaniu dobierani są w sposób celowy, tj. taki który pozwala na dobranie uczestników według odpowiednich kryteriów wynikających z założeń badawczych. W grupie tej mogą zatem znaleźć się zarówno zwolennicy jaki przeciwnicy pewnych idei/koncepcji. Rolą moderatora jest natomiast umożliwienie wypowiedzi każdej ze zgromadzonych osób w celu uzyskania szerokiego oglądu omawianej sprawy, wieloaspektowości, zróżnicowania skojarzeń. W ramach badania planuje się realizację 5 wywiadów grupowych, do udziału w których zaproszeni zostaną przedstawiciele lokalnych przedsiębiorców, mieszkańcy oraz przedstawiciele podmiotów instytucjonalnych. 17 S t r o n a

18 Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej 5. Charakterystyka badanych grup oraz koncepcja doboru próby badawczej W odpowiedzi na zaproponowany przez Zamawiającego zakres badania, analizą objęte zostaną następujące grupy respondentów: 1. Przedsiębiorcy, w tym: 1. Przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie miasta Dąbrowa Górnicza, 2. Przedsiębiorcy prowadzących działalność na terenie POR Centrum, 3. Rzemieślnicy i przedsiębiorcy działający w tzw. sektorach kreatywnych z terenu miasta Dąbrowa Górnicza i miast Zagłębia Dąbrowskiego, 2. Osoby fizyczne: 1. Pełnoletni mieszkańcy miasta Dąbrowa Górnicza, 2. Pełnoletni mieszkańcy POR Centrum, 3. Uczniowie szkół średnich z miasta Dąbrowa Górnicza i miast Zagłębia Dąbrowskiego, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów kształcących się na kierunkach rzemieślniczych i związanych z sektorem kreatywnym, 4. Studenci uczelni wyższych funkcjonujących na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, ze szczególnym uwzględnieniem studentów kierunków profili sektora kreatywnego, 5. Mieszkańcy aktywnie włączający się w działania na rzecz rozwoju miasta Dąbrowa Górnicza, w tym osoby zgłaszające projekty w ramach DPB ze szczególnym uwzględnieniem dzielnic wchodzących w POR Centrum, 3. Przedstawiciele podmiotów instytucjonalnych, w tym: NGO, instytucji kulturalnych, oświatowych, placówek zdrowia publicznego, podmiotów otoczenia biznesu działających na terenie Dąbrowy Górniczej (ze szczególnym uwzględnieniem POR Centrum). 5.1 Przedsiębiorcy Dobór przedsiębiorców objętych badaniem będzie miał charakter celowo-kwotowy, tj. będzie skupiał się na zarówno na przedsiębiorcach działających w mieście Dąbrowa Górnicza, jak i w miastach Zagłębia Dąbrowskiego. W grupie przedsiębiorców znajdą się zarówno: 1. Przedstawiciele ogółu przedsiębiorców prowadzący działalność na terenie miasta Dąbrowa Górnicza, spośród których w sposób kwotowy (tj. po przeliczeniu statystycznym liczby przedsiębiorców z danego obszaru, w stosunku do ogółu 18 S t r o n a

19 Metodologia badawcza przedsiębiorców) dobrana zostanie grupa przedsiębiorców, z którymi podjęta zostanie próba przeprowadzenia badań telefonicznych (CATI) łącznie 450 przedsiębiorców z terenu miasta, 2. Przedsiębiorcy prowadzących działalność na terenie POR Centrum przedsiębiorców, z którymi przeprowadzone zostanie badanie PAPI, którego zakres i treść dopasowana zostanie do lokalnych uwarunkowań POR Centrum. Szczegółowy dobór próby możliwy będzie po przeprowadzeniu inwentaryzacji przedsiębiorców zarejestrowanych na terenie POR Centrum, 3. Przedstawiciele rzemieślników i przedsiębiorców działających w tzw. sektorach kreatywnych z terenu miasta Dąbrowa Górnicza i miast Zagłębia Dąbrowskiego. Dobór próby będzie miał charakter celowy w oparciu o kryteria, które dookreślone zostaną po przeprowadzeniu inwentaryzacji przedsiębiorców z branży rzemieślniczej oraz sektora kreatywnego. Przedstawiciele tych grup przedsiębiorców zaproszeni zostaną do udziału w badaniach jakościowych tj. wywiadach indywidualnych (15 wywiadów) i grupowych (1 wywiad z 6-8 przedsiębiorcami) Badanie przedsiębiorców z miasta Dąbrowa Górnicza Proponowany dobór próby badawczej z ogółu respondentów prowadzących działalność na terenie miasta Dąbrowa Górnicza, będzie miał charakter kwotowy. Spośród ogółu przedsiębiorców prowadzących działalność na terenie Dąbrowy Górniczej, dobrana zostanie próba 450 podmiotów, która zostanie dobrana proporcjonalnie do liczby podmiotów zarejestrowanych na terenie danej dzielnicy. Propozycja doboru próby zaprezentowana została w tabeli. 19 S t r o n a

20 Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej Tabela 2 Dobór respondentów do badania przedsiębiorców z miasta Dąbrowa Górnicza (CATI) Dzielnica Liczba firm Liczba mieszkańców liczba firm na 100 mieszk. % firm w mieście Liczba firm objętych badaniem Śródmieście ,2 28% 125 Reden ,2 14% 65 Gołonóg ,6 30% 137 Strzemieszyce ,8 7% 32 Ząbkowice ,3 12% 55 Zielone Pogorie ,6 5% 24 Zespół dzielnic wschodnich ,5 3% 11 Razem ,1 100% 450 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych zawartych Programie Rewitalizacji: Dąbrowa Górnicza 2022, s Przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie POR Centrum Spośród ogółu przedsiębiorców prowadzących działalność na terenie POR Centrum, wyłoniona zostanie próba 150 podmiotów, z którymi przeprowadzone zostanie badanie PAPI. Zakres badania będzie do pewnego stopnia odmienny od zakresu badania jakim objęci zostaną pozostali przedsiębiorcy, dzięki czemu uwzględniona zostanie specyfika uwarunkowań POR Centrum. Szczegółowy dobór próby możliwy będzie po przeprowadzeniu inwentaryzacji przedsiębiorców zarejestrowanych na terenie POR Centrum, przeprowadzonej na potrzeby badania desk research Przedstawiciele rzemieślników i przedsiębiorców działających w tzw. sektorach kreatywnych W przypadku objęcia badaniem rzemieślników oraz przedsiębiorców z branż kreatywnych, szczegółowa koncepcja doboru próby badawczej możliwa będzie po przeprowadzeniu inwentaryzacji podmiotów z tych branż, funkcjonujących na terenie miast Zagłębia Dąbrowskiego. Niemniej jednak zakłada się, iż do badania wywiadów swobodnych (IDI) oraz wywiadu grupowego (FGI) zaproszone zostaną osoby zgodne z intencją Zamawiającego, tj. kompetentni informatorzy, w tym: właściciele/współwłaściciele lub wyższa kadra instytucji: dyrektorzy/ prezesi lub ich zastępcy, członkowie zarządu lub pracownicy, którzy zostali wskazani przez dyrekcję/kadrę zarządzającą. Łącznie w badaniu IDI uczestniczyło będzie 15 przedstawicieli ww. grupy oraz 6-8 przedstawicieli w badaniu FGI. 20 S t r o n a

21 Metodologia badawcza 5.2 Osoby fizyczne: Dobór uczestników badania spośród osób fizycznych będzie miał charakter złożony, ze względu na zróżnicowanie grup objętych badaniem, zastosowanie odmiennych metod i narzędzi badawczych, a także objęcie badaniem 3 różnych obszarów POR Centrum, miasta Dąbrowa Górnicza oraz miast Zagłębia Dąbrowskiego. Szczegóły dotyczące doboru poszczególnych grup osób fizycznych objętych badaniem zaprezentowano w dalszej części opracowania Pełnoletni mieszkańcy miasta Dąbrowa Górnicza W przypadku badania pełnoletnich mieszkańców miasta Dąbrowa Górnicza, proponuje się kwotowy/proporcjonalny dobór próby badawczej, w oparciu o dane dotyczące liczby osób zamieszkujących poszczególne dzielnice miasta. W rzeczywistości pełnoletni mieszkańcy objęci zostaną dwoma odrębnymi badaniami (osobne badanie dla ogółu mieszkańców oraz dla mieszkańców POR Centrum), wobec czego dobór każdej z grup będzie miał odmienny charakter. W pierwszej grupie znajdzie się ogół mieszkańców miasta Dąbrowa Górnicza. Dla grupy tej proponuje się realizację 500 wywiadów telefonicznych CATI. Dobór respondentów odbywał się będzie w oparciu o liczność mieszkańców poszczególnych dzielnic miasta oraz płeć i wiek badanych. Tabela 3 Dobór kwotowy pełnoletnich mieszkańców miasta - badanie CATI Dzielnice 2016 % populacji miasta Liczba badanych Śródmieście ,4% 102 Reden ,8% 84 Gołonóg ,9% 159 Strzemieszyce ,2% 41 Ząbkowice ,3% 51 Zielone Pogorie ,2% 41 Zespół dzielnic wschodnich ,4% 22 Dąbrowa Górnicza ,00% 500 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez Zamawiającego Wśród mieszkańców Dąbrowy Górniczej, mężczyźni stanowią około 48% populacji, kobiety około 52%, dlatego też w grupie badanych mieszkańców znajdzie się około 260 kobiet i S t r o n a

22 Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej mężczyzn. Poniżej zaprezentowano kwotowy udział liczby dorosłych respondentów wg. grup wiekowych odpowiadających ogólnemu przekrojowi liczności osób w poszczególnych przedziałach wiekowych zamieszkujących miasto. Tabela 4 Przekrój wiekowy mieszkańców miasta oraz badanej populacji Przedział wiekowy Liczność % badanych Liczba badanych ,9% ,9% ,0% ,3% ,1% ,2% i więcej ,6% 93 Razem ,0% 500 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego Pełnoletni mieszkańcy POR Centrum W grupie respondentów zamieszkujących POR Centrum znajdzie się łącznie 150 osób. Podział wiekowy respondentów zbliżony będzie do ogólnego przekroju wiekowego mieszkańców Dąbrowy Górniczej zamieszczonego powyżej. Podobnie kształtował się będzie udział płci respondentów. Zgodnie z danymi zawartymi w Programie Rewitalizacji, obszar POR Centrum zamieszkuje około mieszkańców, którzy stanowią w przybliżeniu 10,5% ogółu mieszkańców miasta. W trakcie badania podjęta zostanie próba realizacji 150 wywiadów ankietowych PAPI, na grupie mieszkańców zamieszkujących POR Centrum według spisu ulic obszaru przytoczonego w definicji w rozdziale Uczniowie szkół średnich z miasta Dąbrowa Górnicza i miast Zagłębia Dąbrowskiego Grupą docelową uczniów szkół średnich z miast Zagłębia Dąbrowskiego oraz Dąbrowy Górniczej, będą w szczególności uczniowie kształcący się na kierunkach rzemieślniczych oraz związanych z sektorem kreatywnym. Łącznie zakłada się realizację 700 ankiet audytoryjnych, spośród których co najmniej 200 zrealizowanych zostanie wśród uczniów kształcących się/związanych z ww. kierunkami. Pozostałe ankiety w przypadku niewystarczającej liczby uczniów na kierunkach rzemieślniczych oraz branż kreatywnych, zrealizowane zostaną według klucza ustalonego z Zamawiającym. 22 S t r o n a

23 Metodologia badawcza Na terenie miasta Dąbrowa Górnicza zidentyfikowano następujące placówki szkolne: Tabela 5 Szkoły średnie zlokalizowane w mieście Dąbrowa Górnicza Nazwa szkoły Liczba uczniów ogółem/liczb a oddziałów Liczba uczniów I klasa / liczba oddziałów Liczba uczniów II klasa/ilość oddziałów Liczba uczniów III klasa/liczba oddziałów Liczba uczniów IV klasa/liczba oddziałów I Liceum Ogólnokształcące 418/13 133/4 159/5 126/4 - II Liceum Ogólnokształcące 494/16 190/6 156/5 148/5 - V Liceum Ogólnokształcące 399/14 106/4 151/5 142/5 - III Liceum Ogólnokształcące z ZSO nr 2 152/5 64/2 35/1 53/2 - Liceum Sportowe w ZSSportowych 137/6 54/2 44/2 39/2 - Zespół Szkół Technicznych Technikum nr 4 431/15 121/4 117/4 99/4 94/3 Zespół Szkół Technicznych ZSZ nr 4 52/2 26/1 26/1 - - Zespół Szkół Ekonomicznych Technikum nr 3 456/18 126/4 104/4 119/5 107/5 Zespół Szkół Ekonomicznych ZSZ nr 5 129/6 39/2 51/2 39/2 - Techniczne Zakłady Naukowe Technikum nr 2 455/18 150/5 99/4 106/4 100/5 Zespół Szkół Zawodowych Sztygarka - 59/3-17/1 26/1 16/1 Technikum nr 1 Zespół Szkół Zawodowych Sztygarka -ZSZ nr 3 106/5 37/2 35/1 34/2 - Zespół Szkół Plastycznych Liceum Plastyczne 78/3 22/1 30/1 26/3 - Źródło: opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez Zamawiającego Po przeprowadzeniu konsultacji z Zamawiającym, w pierwszej kolejności badaniami objęci zostaną uczniowie I i V LO, Liceum Plastycznego, Zespołu Szkół Ekonomicznych oraz Technicznych Zakładów Naukowych. Szczegółowy dobór klas i profili kształcenia ustalony zostanie po przeprowadzeniu analizy desk research. W przypadku niewystarczającej liczby uczniów z grup objętych badaniem na terenie Dąbrowy Górniczej, grupa respondentów uzupełniona zostanie o uczniów uczęszczających do szkół średnich w miastach Sosnowiec (miedzy innymi Technikum Nr7 Projektowania i Stylizacji Ubioru) oraz Będzin. Dobór szkół ustalony zostanie z Zamawiającym po przeprowadzeniu analizy desk research Studenci uczelni wyższych funkcjonujących na terenie Zagłębia Dąbrowskiego Na terenie miast Zagłębia Dąbrowskiego funkcjonuje co najmniej 7 uczelni wyższych (o 1 z 8 widniejących w spisie uczelni, nie udało się uzyskać informacji, gdyż prawdopodobnie 23 S t r o n a

24 Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej zawiesiła ona działalność). Spośród funkcjonujących uczelni, badaniem objętych zostanie łącznie 700 studentów, w tym w szczególności studenci, których profil kształcenia nawiązuje do kierunków branż kreatywnych. Poniżej wymieniono uczelnie znajdujące się na terenie miast Zagłębia Dąbrowskiego oraz dostępne w nich kierunki kształcenia. Dąbrowa Górnicza Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej Administracja Bezpieczeństwo narodowe Ekonomia Filologia angielska Fizjoterapia Informatyka Logistyka Pedagogika Socjologia Stosunki międzynarodowe Transport Zarządzanie Wyższa Szkoła Planowania Strategicznego w Dąbrowie Górniczej Fizjoterapia Pielęgniarstwo Ratownictwo medyczne Sosnowiec Wyższa Szkoła Humanitas Administracja Bezpieczeństwo i higiena pracy Bezpieczeństwo narodowe Elektroradiologia Filologia angielska Pedagogika Prawo Psychologia Zarządzanie Uniwersytet Śląski. Wydział Filologiczny Filologia angielska, germańska, słowiańska, romańska, włoska, 24 S t r o n a

25 Metodologia badawcza Języki: francuski, rosyjski, hiszpański Kulturoznawstwo, kultura mediów Uniwersytet Śląski. Wydział Nauk o Ziemi Geografia Geologia Geofizyka Inżynieria zagrożeń środowiskowych Geologia stosowana Turystyka Uniwersytet Śląski, Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach Informatyka Inżynieria materiałowa Inżynieria biomedyczna Mechatronika Wyższa Szkoła Medyczna w Sosnowcu Dietetyka Pielęgniarstwo Ratownictwo medyczne Wyższa Szkoła Inżynierii i Bezpieczeństwa Ekologii Brak informacji. Spośród wyszczególnionych uczelni i kierunków proponuje się objąć badaniem studentów uczelni: 1. Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej kierunki: Ekonomia, w tym Ekonomia menedżerska Zarządzanie, w tym: 25 S t r o n a

26 Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej Marketing i zarządzanie sprzedażą Zarządzanie projektem Zarządzanie przedsiębiorstwem Informatyka, w tym: Grafika komputerowa i projektowanie WWW 2. Wyższa Szkoła Humanitas Zarządzanie, w tym: Reklama i kreowanie wizerunku firmy 3. Uniwersytet Śląski. Wydział Filologiczny Filologia, w tym: komunikacja promocyjna i kryzysowa, specjalności: kulturoznawstwo, specjalność (przestrzenie kultury) międzynarodowe studia polskie, specjalności: kultura i komunikacja. Komunikacja promocyjna i kryzysowa Kultura mediów W razie braku wystarczającej liczby respondentów na wyszczególnionych kierunkach i specjalizacjach, liczba osób objętych badaniem uzupełniona zostanie o studentów innych specjalności, po przeprowadzeniu konsultacji z Zamawiającym Mieszkańcy aktywnie włączający się w działania na rzecz rozwoju miasta Dąbrowa Górnicza W grupie określanej jako mieszkańcy aktywnie włączający się w działania na rzecz rozwoju miasta Dąbrowa Górnicza, znajdą się przede wszystkim miejscy aktywiści, lokalni liderzy oraz osoby zaangażowane w działania na rzecz rozwoju miasta lub dzielnic Dąbrowy Górniczej. Osoby te zaproszone zostaną do udziału w badaniu fokusowym (FGI). Przy doborze respondentów do badania, zachowana zostanie zasada pierwszeństwa udziału osób zamieszkujących obszar POR Centrum oraz osób aktywnie działających/zgłaszających projekty w ramach Dąbrowskiego Budżetu Partycypacyjnego. Grupa respondentów wyniesie łącznie 6-8 osób, podobnie jak w przypadku pozostałych badań FGI. 26 S t r o n a

27 Metodologia badawcza 5.3 Przedstawiciele podmiotów instytucjonalnych Do grupy przedstawicieli podmiotów instytucjonalnych zaliczeni zostali przedstawiciele dąbrowskich organizacji pozarządowych, instytucji kulturalnych, oświatowych, placówek zdrowia publicznego podmiotów otoczenia biznesu działających na terenie Dąbrowy Górniczej. Szczegółowa lista respondentów opracowana zostanie po przeprowadzeniu analizy desk research. Jednocześnie zakłada się, iż pierwszeństwo udziału w badaniu będą miały osoby pracujące/działające w podmiotach instytucjonalnych funkcjonujących na terenie POR Centrum. Zgodnie z założeniem Zamawiającego wśród rekrutowanych osób znajdą się respondenci spełniający kryteria: właściciele/współwłaściciele lub wyższa kadra instytucji: dyrektorzy/ prezesi lub ich zastępcy, członkowie zarządu lub pracownicy, którzy zostali wskazani przez dyrekcję/kadrę zarządzającą. Spośród osób zaliczanych do tej grupy respondentów, badaniem objęci zostaną w szczególności: 1. Przedstawiciele podmiotów instytucjonalnych w tym NGO, instytucji kulturalnych oraz otoczenia biznesu łącznie 20 osób uczestniczących w pogłębionych wywiadach indywidualnych (IDI), 2. Przedstawiciele placówek oświatowych i edukacyjnych, w szczególności związanych z kształceniem na kierunkach rzemieślniczych oraz branż kreatywnych łącznie 10 wywiadów indywidualnych. Uzupełnienie wywiadów indywidualnych stanowić będą wywiady grupowe, w tym wywiad grupowy z przedstawicielami organizacji pozarządowych, instytucji kultury, instytucji publicznych oraz edukacyjnych (łącznie 3 wywiady FGI). 5.4 Zestawienie metod i grup objętych badaniem W celu podsumowania i zwiększenia przejrzystości charakterystyki grup objętych badaniami oraz proponowanych metod badawczych, sporządzono tabelę prezentującą w sposób zbiorczy proponowane metody badawcze oraz liczbę respondentów poszczególnych badań. 27 S t r o n a

28 Fabryka Pełna Życia-rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej Tabela 6 Zestawienie metod i grup objętych badaniem Zestawienie metod i grup objętych badaniem Metoda I. Analiza danych zastanych (desk research) II. Realizacja badań telefonicznych (CATI) (Łącznie 950 szt.) III. Realizacja badań sondażowych (Łącznie szt.) IV. Realizacja pogłębionych wywiadów jakościowych (IDI) (Łącznie 45 wywiadów) V. Realizacja zogniskowanych wywiadów grupowych (FGI) (Łącznie 5 FGI ok os) Źródło: opracowanie własne Grupa respondentów Analizą objęte zostaną dane pozwalające scharakteryzować problematykę społeczno-gospodarczą oraz związaną z rewitalizacją POR Centrum. Analiza w szczególności dotyczyła będzie danych zawartych w dokumentach strategicznych, lokalnych planach i koncepcjach, a także ogólnodostępnych bazach danych (GUS, CEIDG, KRS itp.) oraz informacjach, sprawozdaniach i raportach instytucji publicznych. 1. Badanie przedsiębiorców prowadzących działalność na terenie miasta DG próba 450 przedsiębiorców, dobór kwotowy uwzględniający liczbę przedsiębiorców w dzielnicy miasta Dąbrowa Górnicza 2. Pełnoletni mieszkańcy Dąbrowy Górniczej 500 mieszkańców miasta, dobór kwotowy uwzględniający płeć i wiek mieszkańców oraz dzielnicę miasta Dąbrowa Górnicza 1. Badanie przedsiębiorców prowadzących działalność na terenie POR Centrum badanie PAPI, na próbie 150 przedsiębiorców 2. Badanie pełnoletnich mieszkańców POR Centrum badanie PAPI, na próbie 200 osób 3. Badanie uczniów szkół średnich miasta Dąbrowa Górnicza badanie techniką ankiety audytoryjnej, próba 700 uczniów w tym 200 uczniów kierunków rzemieślniczych i kreatywnych 4. Badanie studentów uczelni miast Zagłębia Dąbrowskiego badanie techniką ankiety audytoryjnej, próba 700 studentów w tym 200 studentów z kierunków branż kreatywnych 1. Wywiady z rzemieślnikami i przedsiębiorcami branż kreatywnych 15 wywiadów (dobór celowy przedsiębiorcy z Dąbrowy Górniczej i miast Zagłębia Dąbrowskiego) 2. Przedstawiciele podmiotów instytucjonalnych: 20 wywiadów, dobór celowy, grupa zróżnicowana pod względem branży, w tym NGO, instytucje kultury, instytucje otoczenia biznesu etc. 3. Przedstawiciele placówek oświatowych i edukacyjnych związanych z kształceniem na kierunkach. rzemieślniczych i branż kreatywnych 10 wywiadów 5 wywiadów grupowych, z uwzględnieniem kategorii zastosowanych przez Zamawiającego w ramach konsultacji społecznych - podział respondentów na grupy: jestem sąsiadem, chcę tu działać, chcę tu prowadzić biznes oraz chcę tu spędzać wolny czas. Dobór celowy obejmował będzie przedstawicieli: lokalnych przedsiębiorców, osoby fizyczne oraz przedstawicieli podmiotów instytucjonalnych zapewniający partycypacyjny charakter badania. Liczba uczestników każdego z wywiadów wyniesie około 6-8 osób. 28 S t r o n a