JESTEM PRZEDSZKOLAKIEM - PROGRAM DZIAŁAŃ ADAPTACYJNYCH

Transkrypt

1 JESTEM PRZEDSZKOLAKIEM - PROGRAM DZIAŁAŃ ADAPTACYJNYCH ROK SZKOLNY 2014/2015

2 WSTĘP Kiedy się nie zna drogi, to przede wszystkim trzeba mieć drogowskaz JANOSCH, Ach jak cudowna jest Panama Przedszkole stanowi pierwsze niezwykle istotne ogniwo procesu edukacji. Dziecko przekraczając po raz pierwszy progi placówki przedszkolnej rozpoczyna nowy etap swojego rozwoju. Moment ten należy do najbardziej trudnych i znaczących w jego życiu. Dla wielu dzieci oznacza on pierwsze kontakty z tak liczną grupą rówieśników, rozstanie z najbliższymi osobami, zaistnienie i funkcjonowanie w nowym środowisku. Przygotowanie dziecka do pobytu w przedszkolu to zadanie niezwykle ważne i trudne. Wymaga ono licznych, przemyślanych działań zarówno ze strony personelu jak i rodziców. Niniejszy program działań adaptacyjnych został zaprojektowany w celu stworzenia maksymalnych warunków przystosowania dziecka do przedszkola poprzez rozwijanie świadomości rodziców i ich pedagogizację oraz stopniowe oswajanie dziecka ze środowiskiem przedszkolnym. Stanowi on wachlarz działań pedagogicznych, które sprzyjają rozładowaniu negatywnych doznań dziecka oraz zapewniają mu komfort i bezpieczeństwo oraz prawidłowy rozwój we wszystkich sferach. Rodzice niejednokrotnie nie zdają sobie sprawy z oczekiwań, którym musi sprostać ich dziecko. Na odpowiednie przygotowanie dziecka do pobytu w przedszkolu należy przeznaczyć nawet kilka miesięcy systematycznego oddziaływania wychowawczego. Konieczne jest ukształtowanie tych dyspozycji, dzięki którym dziecko może w miarę dobrze funkcjonować w nowym dla niego środowisku i korzystać z organizowanej tam edukacji. Dorośli powinni mieć świadomość, iż dziecko musi: umieć porozumiewać się z nauczycielką w zakresie sygnalizowania swoich potrzeb, pozytywnie reagować na swoje imię i podchodzić do nauczycielki, gdy jest o to proszone; tolerować obecność innych dzieci nie może im dokuczać i krzyczeć histeryczne oraz złościć się przy byle okazji; wiedzieć, czego się od niego oczekuje w czasie przeznaczonym na zabawę, jedzenie, mycie rąk, korzystanie z toalety, itp. Niniejsze oczekiwania mieszczą się w możliwościach rozwojowych maluchów, jednakże zróżnicowana podatność na oddziaływania wychowawcze dzieci, powoduje konieczność podjęcia ich już wiele miesięcy wcześniej. Program zakłada współprace z rodzicami w tym zakresie, udzielenie niezbędnego wsparcia oraz porad. Czynne włączenie się w proces adaptacji najbliższych to znaczy rodziców, opiekunów dziecka w znacznym stopniu ułatwi dzieciom nawiązanie kontaktu z nauczycielem, rówieśnikami, personelem przedszkola w warunkach komfortu psychicznego. TREŚCI PROGRAMOWE Proponowany program działań adaptacyjnych powstał na bazie podstawy programowej wychowania przedszkolnego zatwierdzonej przez MEN (Dz.U. z dnia 19 czerwca 2001 Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001), mającej stanowić zgodnie z zaleceniami MEN dokument podstawowy przy opracowaniu innowacyjnych programów wychowania przedszkolnego. Proponowane treści znajdują szczególne odzwierciedlenie w niniejszych obszarach podstaw programowej:

3 1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych; 2. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywaniu ładu i porządku. ZAŁOŻENIA OGÓLNE PROGRAMU Główny cele programu: - Stworzenie warunków organizacyjnych, wychowawczych i edukacyjnych do właściwej adaptacji dziecka w przedszkolu. Cele szczegółowe: W odniesieniu do dziecka: Wspomaganie dziecka w procesie przystosowania się do życia w przedszkolu. Stworzenie bezpiecznych dla dziecka warunków do adaptacji. Zmniejszenie lęku dziecka przed rozstaniem z rodzicami. poznanie swojej wychowawczyni i innych pracowników przedszkola. poznanie sal i otoczenia przedszkola, rozwijanie umiejętności społecznych, wspomaganie dziecka w budowaniu pozytywnego obrazu siebie, nabywanie przez dziecko poczucia własnej wartości. W odniesieniu do rodziców: zmniejszenie lęku rodziców związanego z koniecznością oddania dzieci pod opiekę personelu przedszkola, ukazanie rodzicom mocnych stron, możliwości i sukcesów dziecka, uczulenie rodziców na sytuacje trudne, spotykane przez dziecko w przedszkolu, Integracja rodziców z przedszkolem w celu stworzenia warunków jak najlepszej współpracy. Pedagogizacja rodziców w zakresie zaspokajania potrzeb dziecka oraz zapewnienia optymalnych warunków dzieciom do łatwej adaptacji. Zapoznanie rodziców z bazą i z pracownikami przedszkola, jego organizacją pracy. WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU Realizatorzy programu adaptacyjnego Dyrektor placówki. Nauczyciele grupy dzieci 3-4 letnich rozpoczynających edukację przedszkolną. Termin realizacji programu kwiecień październik 2014r.

4 Dla osiągnięcia realizacji założonego głównego celu programu, czyli zapewnienie warunków szybkiej adaptacji dziecka w przedszkolu wskazane jest stosowanie kilku proponowanych metod: elementy metody Pedagogiki Zabawy, ułatwiające integrację grupy, elementy metody Ruch Rozwijającego W. Sherborne zabawy i ćwiczenia ruchowe opowieści ruchowe, wybrane metody aktywne: zabawy w kręgu, drama, improwizacja, burza mózgów, zabawy naśladowcze, tańce integracyjne (KLANZA) opowiadania, bajki, inscenizacje. Dziecko za pomocą tych metod, poprzez podstawową formę aktywności, jaką jest zabawa, zdobywa nowe umiejętności, uczy się współżycia w grupie rówieśników i współdziałanie z nimi, mając jednocześnie zapewnione poczucie bezpieczeństwa. Formy: Do realizacji założonych celów, zastosowane zostaną formy pracy: zbiorowej, grupowej oraz indywidualnej, odnoszące się zarówno do przedszkolaków oraz ich rodziców. Literatura: E. Gruszczyk-Kolczyńska, Dwulatki i trzylatki w przedszkolu i w domu, jak świadomie je wychowywać i uczyć, Kraków E. Szulska-Wyrwa, Długi proces adaptacji, Wychowanie w Przedszkolu, 2004 nr 6, s D. Gęzikiewicz, L. Szabelska, Witamy trzylatki, Wychowanie w Przedszkolu, 2004 nr 6, s R. Stec, Z daleka od mamy, Edukacja i Dialog, 2007 nr 2, s J. Górniak, Jak można zaradzić trudnościom adaptacyjnym dzieci do przedszkola?, CZĘSTOCHOWSKI BIULETYN OŚWIATOWY, 2003 nr 3, s

5 HARMONOGRAM DZIAŁAŃ L.p. Forma działań Termin Materiały 1. Ulotki informacyjne dla rodziców dzieci trzyletnich zawierające informacje i porady dotyczące przygotowania dziecka do przedszkola Kwiecień Umieszczenie na stronie internetowej przedszkola informacji dla rodziców na temat procesu adaptacji 3. Zebranie informacyjne dla rodziców dzieci 3-letnich i starszych nowoprzyjętych, przedstawienie harmonogramu zajęć adaptacyjnych, prezentacja bazy przedszkola 4. Dni otwarte - odwiedziny dziecka i rodzica w przedszkolu, udział w zabawach dowolnych 5. Umieszczenie na tablicy informacyjnej charakterystyki dziecka 3-4 letniego oraz porad dotyczących lepszej adaptacji dziecka w przedszkolu Kwiecień czerwca 2014 godz. 14:00 26 czerwca 2014 godz. 12:10-12:50 Sierpień-wrzesień Spotkania adaptacyjne 27 sierpnia sierpnia 2014r. Godz. 14:00-14:40 7. Zebranie organizacyjne dla rodziców, przeprowadzenie ankiety informacyjnej o dziecku 8. Wykorzystywanie w pracy wychowawczo- dydaktycznej zabaw integracyjnych ułatwiających adaptację dzieci. Pierwszy tydzień września Wrzesień październik 2014 Ulotki informacyjne (załącznik nr 1) Informacja na stronie internetowej przedszkola Lista osób chętnych (załącznik nr 4) informacje na gazetce Scenariusze spotkań Arkusz ankiety (załącznik nr 2) Zabawy i gry integracyjne 9. Organizacja uroczystości Pasowania na przedszkolaka Październik 2014 Scenariusz uroczystości 10. Ewaluacja programu Październik 2014 Ankieta ewaluacyjna dla rodziców (załącznik nr 3) Ewaluacja Program działań adaptacyjnych zakłada łagodne i stopniowe wdrażanie maluchów do środowiska przedszkolnego, zapewniając im jednocześnie poczucie bezpieczeństwa. Program zakłada również przygotowanie rodziców do udzielenia dziecku odpowiedniego wsparcia w tym trudnym dla niego okresie. Przewiduje on działania długofalowe sprzyjające rozwijaniu się u maluchów samodzielności w czynnościach samoobsługowych, a przez to kształtowaniu poczucia własnego ja. Wachlarz działań pedagogicznych ukierunkowany jest na

6 kształtowanie pewności siebie dziecka, która niewątpliwie umożliwi łatwiejsze funkcjonowanie w nowym środowisku. Celowość i efektywność proponowanych przez program działań należy monitorować przez cały okres procesu adopcyjnego. Proponowane sposoby monitoringu: 1. Listy obecności na zajęciach, 2. Ankieta informacyjna o dziecku, 3. Scenariusze zajęć integracyjnych, 4. Ankieta dla rodziców.

7 Załącznik nr 1 ULOTKA INFORMACYJNA DLA RODZICÓW Drogi Rodzicu, Od Ciebie zależy dobry start dziecka w przedszkolu, pomóż mu i odpowiednio przygotuj swojego malucha. Przygotowanie dziecka do przedszkola jest procesem wymagającym kilku miesięcy systematycznego oddziaływania wychowawczego. W okresie od marca do września należy dołożyć wszelkich starań, aby ułatwić dziecku dobry start w przedszkolu. Przygotuj swojego malucha do przedszkola: Stopniowo oswajaj dziecko do przebywania w nowym otoczeniu, pod opieką osoby trzeciej; Przyzwyczajaj do samodzielnego załatwiania potrzeb fizjologicznych, mycia rąk, ubierania się, korzystania z chusteczek higienicznych; Koniecznie odzwyczaj dziecko od pampersa, smoczka i butelki; Zachęcaj do samodzielnego jedzenia picia z kubka, używania łyżki podczas posiłków; Przyzwyczajaj do urozmaiconych potraw, należy skończyć z rozdrabnianiem pokarmu; Wspieraj w kształtowaniu umiejętności porozumiewania się z innymi; Wdrażaj swojego malucha do przebywania wśród innych dzieci; Wprowadź w domu stały rytm dnia. Opanowanie tych zadań przez dziecko pozwoli mu czuć się dobrze w nowym miejscu, jakim jest przedszkole. Dodatkowe informacje na temat procesu adaptacji będzie można odnaleźć na stronie przedszkola:

8 Załącznik nr 2 ANKIETA INFORMACYJNA O DZIECKU Imię i nazwisko dziecka... INFORMACJE O DZIECKU: SAMODZIELNOŚĆ Proszę postawić znak X obok określenia, które dobrze charakteryzują Państwa dziecko: Potrafi samo się ubrać. Ubiera się z niewielką pomocą osób dorosłych. Wymaga pomocy przy ubieraniu. Potrafi samo założyć papcie, buty. Potrafi samo zdjąć papcie, buty. Samo radzi sobie z jedzeniem. Wymaga niewielkiej pomocy przy jedzeniu. Trzeba je karmić. Wie jak trzymać poprawnie kanapkę. Potrafi jeść zupę łyżką. Potrafi jeść 2 danie widelcem. Wie i potrafi trzymać kubek z piciem. Pamięta o potrzebach fizjologicznych i radzi sobie samo. Trzeba je pilnować, bo zapomina o zgłaszaniu potrzeb fizjologicznych. W ubikacji potrafi samodzielnie ubrać się. Potrafi umyć ręce.

9 Potrafi myć zęby. Inne uwagi dotyczące samodzielności JEDZENIE Proszę postawić znak X obok określenia, które dobrze charakteryzują Państwa dziecko Praktycznie je wszystko nie ma specjalnych upodobań. Jest wiele potraw, których dziecko nie lubi i nie chce jeść, wśród nich:... Jest po prostu niejadkiem. Dziecko ma specjalne potrzeby związane z jedzeniem. Jakie? Jest alergikiem uczulonym na: STAN ZDROWIA Jaki jest stan zdrowia dziecka (czy dziecko ma jakieś problemy zdrowotne?) ZAINTERESOWANIA I UZDOLNIENIA Proszę zaznaczyć te określenia, które dobrze charakteryzują Państwa dziecko Wykazuje uzdolnienia w obszarze:

10 Bardzo interesuje się: Bardzo lubi (np. grać, śpiewać): INNE INFORMACJE O DZIECKU Czy dziecko łatwo nawiązuje kontakty z rówieśnikami?... Uprzejmie proszę o przekazanie tych informacji o dziecku, które uznacie Państwo za ważne: Jakie są Państwa oczekiwania w stosunku do Przedszkola? Serdecznie dziękuję za wypełnienie ankiety, Wychowawca grupy

11 Załącznik nr 3 Ankieta dla Rodziców dotycząca "Programu adaptacyjnego" Szanowni Państwo, Serdecznie proszę o wyrażenie swojej opinii na temat prowadzonego w naszym przedszkolu Programu adaptacyjnego dla nowoprzyjętych dzieci. Przekazane informacje stanowią niezwykle cenny materiał do sporządzenia ewaluacji. Proszę o udzielenie odpowiedzi poprzez podkreślenie wybranego wariantu. Dziękuję za wypełnienie ankiety, Autorka 1. Czy dziecko chętnie uczęszcza do przedszkola? Tak Raczej tak Nie Raczej nie 2. Czy dziecko uczęszczało na zajęcia adaptacyjne odbywające się w miesiącu sierpniu? Tak Nie 3. Czy dziecko chętnie przychodziło z Panią na zajęcia adaptacyjne? Tak Nie 4. Co podobało się dziecku i Państwu najbardziej podczas zajęć adaptacyjnych? Co mu się nie podobało, czego się obawiało idąc na zajęcia? Czy otrzymali Państwo wystarczającą ilość informacji na temat rozwoju dziecka i pomocy w przystosowaniu się do życia przedszkolnego? Tak Nie 7. Z jakich źródeł informacji czerpali Państwo informacje na temat adaptacji dziecka do przedszkola: ulotka informacyjna tablica informacyjna Strona internetowa Zajęcia adaptacyjne 8. Czy uważa Pani, że "Program Adaptacyjny" pomógł Pani dziecku przystosować się do nowych warunków w przedszkolu? Tak Nie 9. Czy pomysł zorganizowania " Programu Adaptacyjnego " jest według Pani warty kontynuowania? Tak Nie

12 Załącznik nr 4 DZIEŃ OTWARTY Data Godzina Lista osób chętnych: L.p. Imię i nazwisko dziecka Podpis rodzica