Ocena ryzyka środowiskowego w uprawach małoobszarowych. Katarzyna Klimczak

Transkrypt

1 Ocena ryzyka środowiskowego w uprawach małoobszarowych Katarzyna Klimczak Poznań 2011

2 gorszy przypadek

3 Ocena ryzyka środowiskowego los i zachowanie w środowisku właściwości substancji i środka ochrony roślin narażenie wpływ na gatunki niebędące celem działania toksyczność substancji i środka ochrony roślin narażenie

4 Czynniki uwzględniane w ocenie narażenia dawka uprawa termin stosowania (przy tej samej fazie rozwojowej roślin) faza rozwojowa roślin liczba zabiegów odstęp między zabiegami

5 Dawka dawka zarejestrowana dawka wnioskowana ocena pokrywa zastosowanie małoobszarowe dawka zarejestrowana < dawka wnioskowana konieczna pełna ocena

6 Uprawa wielkość znosu (zależna od wysokości roślin) stężenie substancji i środka w wodach powierzchniowych narażenie owadów i roślin lądowych poza polem zboża, okopowe, rzepak: 2,77 % sady: 15,73-29,20 % winorośl: 2,70 8,02 % chmiel: 19,33 %

7 Uprawa odległość od krańca pola do zbiornika wodnego stężenie substancji i środka w wodzie zboża: 3,5 m okopowe: 3,8 m sady: 6,0 m

8 Uprawa gatunki wskaźnikowe różny skład diety inne pozostałości różna masa ciała inna ilość substancji aktywnej przyjmowanej na kg masy ciała zboża, rośliny liściaste, truskawki: mały ptak wszystkożerny mały ssak roślinożerny sady: mały ptak owadożerny, mały ssak roślinożerny tereny zielone: duży ptak roślinożerny, mały ssak roślinożerny zastosowanie przedwschodowe: mały ptak i ssak ziarnożerny

9 Termin stosowania przy tej samej fazie rozwojowej założenia modelowe przy zastosowaniach wiosennych i jesiennych stężenie substancji i środka w wodzie stężenie substancji aktywnej w wodzie jest większe w przypadku zastosowań jesiennych

10 Faza rozwojowa roślin przechwyt przez rośliny (zależny od stopnia rozwoju części nadziemnych) stężenie substancji i środka w glebie stężenie substancji i środka w wodach powierzchniowych i podziemnych pozostałości substancji w elementach diety ptaków i ssaków narażenie owadów bytujących w polu Zboża: Faza BBCH 00-09: przechwyt 0 % Faza BBCH 10-19: przechwyt 25 % Faza BBCH 20-39: przechwyt 50 % Faza BBCH 40-89: przechwyt 70 %

11 Faza rozwojowa roślin gatunki wskaźnikowe zależne od fazy rozwojowej różny skład diety inne pozostałości różna masa ciała inna ilość substancji aktywnej przyjmowanej na kg masy ciała Zboża: Faza BBCH <10: pliszka, skowronek, mysz zaroślowa, królik Faza BBCH 10-29: gęś, skowronek, ryjówka Faza BBCH >40: skowronek, nornik, mysz zaroślowa Faza BBCH >70: trznadel, gajówka

12 Faza rozwojowa roślin skład diety gatunków wskaźnikowych ptaków i ssaków (istotny zwłaszcza przy uściślaniu oceny ryzyka) Zboża, skowronek: Faza BBCH <10: 100% bezkręgowców glebowych lub 50% nasion i 50% owadów glebowych Faza BBCH 10-19: 100% bezkręgowców glebowych lub 100% ziół Faza BBCH >20: 25% liści rośliny uprawnej, 25% nasion chwastów, 50% owadów glebowych

13 Liczba zabiegów stężenie substancji w glebie stężenie substancji w wodach podziemnych i powierzchniowych dawka ta sama lub większa gorszy przypadek dawka niższa w wodach powierzchniowych zależy od głównej drogi migracji substancji do zbiorników wodnych (spływ, drenaż, znos)

14 Liczba zabiegów pozostałości w diecie ptaków i ssaków narażenie owadów pożytecznych wartość MAF (Multiple Application Factor) w połączeniu z dawką, dla której przeprowadzono ocenę

15 Odstęp między zabiegami rozkład substancji aktywnej stężenie substancji w glebie stężenie substancji w wodach podziemnych i powierzchniowych pozostałości substancji w diecie ptaków i ssaków skrócenie czasu między zabiegami stanowi gorszy przypadek, gdyż mniej substancji ulegnie degradacji przed kolejnym zabiegiem, przez co stężenie substancji będzie wyższe

16 wyższa dawka wyższa uprawa wcześniejsza faza rozwojowa 3 zastosowania zamiast 2 odstęp między zastosowaniami 7 zamiast 14 dni gorszy przypadek

17 Podsumowanie nie należy automatycznie uznawać, że ocena dla uprawy wielkoobszarowej pokrywa ocenę dla uprawy małoobszarowej konieczna jest przynajmniej ocena wstępna zastosowanie małoobszarowe może stanowić gorszy przypadek i w takiej sytuacji konieczna jest pełna ocena ryzyka środowiskowego