Do Ucznia. Jak korzystać z zeszytu do przyrody 5. Dział III: WYBRANE KRAJOBRAZY ŚWIATA

Transkrypt

1 Zeszyt ucznia

2 Spis treści Do Ucznia. Jak korzystać z zeszytu do przyrody 5 Dział III: WYBRANE KRAJOBRAZY ŚWIATA Lekcja 38. Oceany i morza na Ziemi 7 Lekcja 39. Ukształtowanie dna oceanów 9 Lekcja 40. Życie w oceanach 11 Lekcja 41. Zależności między mieszkańcami oceanów 13 Lekcja 42. Rozmieszczenie lądów na Ziemi 15 Lekcja 43. Różnorodność krajobrazów nizinnych 17 Lekcja 44. W Holandii 20 Lekcja 45. Tybet najwyżej położona wyżyna świata 22 Lekcja 46. Różnorodność krajobrazów wyżynnych 25 Lekcja 47. Krajobraz Alp najwyższych gór Europy 28 Lekcja 48. Krajobraz najwyższych gór świata Himalajów 30 Lekcja 49. Różnorodność krajobrazów górskich 33 Lekcja 50. Góry pochodzenia wulkanicznego Hawaje 35 Lekcja 51. Strefy klimatyczne na kuli ziemskiej 38 Lekcja 52. Zróżnicowanie krajobrazów strefy klimatów równikowych 40 Lekcja 53. W klimacie podrównikowym występują sawanny 43 Lekcja 54. Różnorodność krajobrazów w strefach klimatów zwrotnikowych 45 Lekcja 55. Różnorodność krajobrazów w strefach klimatów podzwrotnikowych 48 Lekcja 56. Zróżnicowanie krajobrazów w strefach klimatów umiarkowanych 51 Lekcja 57. Zróżnicowanie krajobrazów w strefach klimatów okołobiegunowych 54 Lekcja 58. Zróżnicowanie krajobrazów na Ziemi 57 Powtórzenie działu: WYBRANE KRAJOBRAZY ŚWIATA 60 Dział IV: CZŁOWIEK POZNAJE I ZMIENIA ŚWIAT Lekcja 59. Od obserwacji do działania 64 Lekcja 60. Podróże dookoła świata 66 Lekcja 61. Odkrycia wielkich uczonych 68 Lekcja 62. Różnorodność organizmów znaczenie klasyfikacji 70 Lekcja 63. Polscy badacze i odkrywcy na szlakach świata 73 Lekcja 64. Rodzaje źródeł energii na Ziemi 76 Lekcja 65. Jak zmienić odpady drzewne na użyteczny gaz 78 3

3 Spis treści Lekcja 66. Wpływ transportu na krajobraz 80 Lekcja 67. Nowoczesne urządzenia stosowane przez człowieka 82 Lekcja 68. Moje związki z techniką kosmiczną 84 Lekcja 69. Człowiek poznaje, przekształca, wzbogaca, niszczy Powtórzenie działu: CZŁOWIEK POZNAJE I ZMIENIA ŚWIAT 88 PRACA W DOMU 90

4 Lekcja 42 Zadanie 1 Temat: ROZMIESZCZENIE LĄDÓW NA ZIEMI Rozpoznajemy i nazywamy powierzchnie lądowe. Dokończ poniższe stwierdzenia, wpisując w puste miejsca następujące nazwy: kontynent, wyspa, archipelag. Niewielki obszar lądu otoczony ze wszystkich stron wodą to Olbrzymi obszar lądu otoczony wodą to Grupa wysp leżących w niewielkiej odległości od siebie to Zadanie 2 Opisujemy rozmieszczenie lądów na kuli ziemskiej. a. Wypisz nazwy kontynentów, korzystając z mapy świata (Atlas. Przyroda, s ). b. Na mapie konturowej w Moich notatkach zakreskuj różnymi kolorami kontynenty. Opracuj legendę. c. Wyjaśnij, jak rozumiesz zdanie: Półkula północna jest półkulą lądową. d. Opisz w Moich notatkach położenie Europy na kuli ziemskiej względem równika, oceanów, Afryki, Azji i Ameryki Północnej (Atlas. Przyroda, s ). W opisie używaj nazw kierunków głównych i pośrednich oraz słów takich, jak: le y, op ywa, znajduje si. e. Na mapie konturowej w Moich notatkach zamaluj kolorem zielonym wyspy należące do Europy, Azji i Ameryki Północnej (podaj po jednym przykładzie dla każdego kontynentu). Nazwy zamalowanych przez siebie wysp wpisz na mapie konturowej. Skorzystaj z mapy hipsometrycznej świata w Atlasie. Przyroda na stronach

5 Lekcja 42 Moje notatki Lądy na kuli ziemskiej. Legenda: 1 mln km 2 Opis położenia Europy. 16

6 Lekcja 50 Zadanie 2 Budujemy wulkan. Doświadczenie a. Pracując w zespole, wykonajcie doświadczenie, ilustrujące wybuch wulkanu. Wykorzystajcie schemat doświadczenia przedstawiony na rysunku. b. Na podstawie obserwacji i wiadomości uzyskanych z innych źródeł napisz, jakie niebezpieczeństwo stwarza czynny wulkan. Zastanów się, czy można zatrzymać wybuch wulkanu. Ocet zabarwiony na czerwono Miska Piasek Soda oczyszczona Butelka Zadanie 3 Wyjaśniamy przyczyny dużej gęstości zaludnienia na obszarach położonych w pobliżu wulkanów. a. Odszukaj na mapie świata wyspy Sumatrę i Jawę (Atlas. Przyroda, s ). Na mapie w Moich notatkach odczytaj nazwę wulkanu leżącego między tymi wyspami. Zapisz tę nazwę oraz wysokość wulkanu. b. Na podstawie mapy w atlasie (s. 89) porównaj liczbę ludności na obu wyspach. c. Wyjaśnij, dlaczego obszary wulkaniczne są chętnie zamieszkiwane przez ludność. W razie trudności poszukaj informacji w podręczniku. Zadanie 4 Opisujemy wulkany w Europie. Poszukaj w różnych dostępnych ci źródłach informacji na temat wulkanów występujących w Europie. Wypisz ich nazwy i opisz jeden z nich w Moich notatkach w formie krótkiej notatki prasowej. 36

7 Lekcja 50 Moje notatki Wulkany na kuli ziemskiej. 1 mln km 2 Wulkany Europy. 37

8 Lekcja 53 Temat: W KLIMACIE PODRÓWNIKOWYM WYSTĘPUJĄ SAWANNY Zadanie 1 Określamy miejsce występowania klimatów podrównikowych na kuli ziemskiej. a. Korzystając z Atlasu. Przyroda napisz, na jakich kontynentach występuje klimat podrównikowy. b. Określ występowanie klimatu podrównikowego względem klimatu równikowego w odpowiedzi uwzględnij kierunki świata. Zadanie 2 Określamy cechy klimatu podrównikowego. a. Na podstawie wykresu z podręcznika, na stronie132, uzupełnij tabelę: Nazwa miasta Malakal Temperatura powietrza Ârednia roczna (w C ) w ciàgu roku suma opadów najwy sza najni sza amplituda Êrednia (w mm) b. Wymień dwie cechy klimatu w Malakal. c. Porównaj klimat równikowy i podrównikowy i zapisz jeden wniosek. Zadanie 3 Poznajemy różne sawanny. a. Napisz w Moich notatkach, co to jest sawanna i czym się charakteryzuje. b. Uzupełnij tabelkę wpisując nazwy zwierząt i roślin występujących na sawannach różnych kontynentów. Australia Kontynent Nazwy zwierzàt Nazwy roêlin Ameryka Południowa Afryka 43

9 Lekcja 53 Moje notatki Charakterystyka sawanny. 44

10 Lekcja 60 Temat: PODRÓŻE DOOKOŁA ŚWIATA Zadanie 1 Tworzymy listę przyczyn, które mobilizowały ludzi do wielkich podróży. a. Wypisz najważniejsze przyczyny, dla których dawniej ludzie wyruszali w świat. b. Napisz, co obecnie skłania ludzi do dalekich wypraw. c. Napisz, jakie znaczenie miały podróże dawniej, a jakie mają dzisiaj. Zadanie 2 Poznajemy trasy wypraw największych podróżników i odkrywców. Na podstawie mapy w atlasie (s ) i dostępnych ci źródeł informacji opisz w Moich notatkach przebieg wyprawy tego podróżnika, którego odkrycia szczególnie cię zainteresowały. Zaznacz na mapie konturowej świata w Moich notatkach trasę wyprawy. Dokończ legendę. 66

11 Lekcja 60 Moje notatki Opis przebiegu wyprawy. 1 mln km 2 Legenda: Trasa podróży 67

12 Lekcja 68 Temat: MOJE ZWIĄZKI Z TECHNIKĄ KOSMICZNĄ Zadanie 1 Poznajemy znaczenie satelitarnego przekazu informacji. Napisz, jakie znaczenie ma satelitarny przekaz informacji w: nauce przemyśle komunikacji rolnictwie i rybołówstwie Zadanie 2 Wskazujemy urządzenia, których konstrukcja była możliwa dzięki rozwojowi techniki kosmicznej. Przeczytaj uważnie fragment podręcznika o urządzeniach, których istnienie zawdzięczamy technice kosmicznej. Po przeczytaniu uzupełnij zdania: Urządzenie, którego użytkowanie według ciebie stało się niezbędne w życiu człowieka, to, ponieważ Urządzenie, które jest bardzo ważne w życiu człowieka, to, ponieważ Urządzenie, bez którego można się obyć, to, ponieważ Zadanie 3 Odczytujemy informacje z listu do innych cywilizacji. Przeczytaj w podręczniku fragment tekstu dotyczący tabliczki niesionej przez sondę kosmiczną Pioneer 10. Naszkicuj, w jaki sposób naukowcy mogli oznaczyć na tabliczce wiadomość, że sonda została wysłana z trzeciej planety krążącej wokół Słońca. 84

13 Praca w domu Imię i nazwisko klasa Data KARTA PRACY nr 1 Temat: BUDUJEMY TERMOS Doświadczenie Potrzebne materiały: duży słoik z nakrętką (np. typu twist), mały słoik z nakrętką (tak mały, aby całkowicie zmieścił się w dużym słoiku), folia aluminiowa, gorąca woda, duży (szeroki) korek lub kawałek styropianu, taśma samoprzylepna, szklanka. Duży słoik z nakrętką (typu twist) Mały słoik z nakrętką (typu twist) Folia aluminowa Duży korek lub kawałek styropianu Taśma samoprzylepna Gorąca woda Szklanka Sposób wykonania: a. Owiń oba słoiki 2 3 warstwami folii aluminiowej. Zwróć uwagę, aby błyszcząca strona była skierowana do wnętrza naczyń. Folię umocuj taśmą samoprzylepną. b. Na dnie dużego słoika umieść korek lub styropian. c. Do małego słoika wlej ciepłą wodę i zakręć go. Taką samą ilość ciepłej wody wlej do szklanki. d. Ustaw mały słoik na korku ułożonym na dnie dużego słoja i zakręć duży słój. Szklankę z wodą postaw obok dużego słoja. e. Po 30 minutach wyjmij mały słoik z dużego słoja. Zanurzając palec w wodzie, porównaj temperaturę w małym słoiku i w szklance. Wynik obserwacji: Wniosek: 90