Sieć Natura 2000 na polskich obszarach morskich

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Sieć Natura 2000 na polskich obszarach morskich"

Rafał Jastrzębski
8 lat temu
Przeglądów:

1 nt. projektu Szerokie wody Natury 2000 finansowanego ze środków NFOŚiGW. Sieć Natura 2000 na polskich obszarach morskich Andrzej Ginalski Departament Obszarów Natura 2000 Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska

2 Formy ochrony istniejące i planowane Prawne formy ochrony przyrody w polskiej części Bałtyku: - 2 parki narodowe: Woliński (1 Mm) i Słowiński (2 Mm), - 1 park krajobrazowy: Nadmorski, - ochrona gatunkowa, - obszary Natura W chwili obecnej żadna forma ochrony przyrody na morzu nie posiada obowiązującego planu ochrony.

3 Definicja morskich obszarów Natura 2000 Morskie obszary Natura 2000 to te, które leżą przynajmniej częściowo na wodach morskich w rozumieniu ustawy z o obszarach morskich RP i administracji morskiej: - na morskich wodach wewnętrznych - na morzu terytorialnym - w wyłącznej strefie ekonomicznej

4 Natura obszarów Natura 2000 na wodach morskich zarządzanie (Urzędy Morskie, Parki Narodowe, RDOŚ): kod obszaru nazwa obszaru sprawujący nadzór PLH Ujście Odry i Zalew Szczeciński RDOŚ Szczecin, UM Szczecin PLB Zalew Szczeciński RDOŚ Szczecin, UM Szczecin PLH Wolin i Uznam Woliński PN PLB Delta Świny Woliński PN PLB Zalew Kamieński i Dziwna RDOŚ Szczecin, UM Szczecin PLH Ostoja na Zatoce Pomorskiej UM Szczecin PLB Zatoka Pomorska UM Szczecin PLC Ławica Słupska UM Słupsk PLB Przybrzeżne Wody Bałtyku Słowiński PN PLH Ostoja Słowińska Słowiński PN PLB Zatoka Pucka RDOŚ Gdańsk, UM Gdynia PLH Zatoka Pucka i Półwysep Helski RDOŚ Gdańsk, UM Gdynia PLB Ujście Wisły RDOŚ Gdańsk, UM Gdynia PLH Ostoja w Ujściu Wisły RDOŚ Gdańsk, UM Gdynia PLB Zalew Wiślany RDOŚ Gdańsk, RDOŚ Olsztyn, UM Gdynia PLH Zalew Wiślany i Mierzeja Wiślana RDOŚ Gdańsk, RDOŚ Olsztyn, UM Gdynia

5 Seminarium biogeograficzne N2000 Wyniki seminarium biogeograficznego dla Bałtyku, Sopot, listopada 2009 r. - ocena kompletności sieci Konkluzje: - powiększenie PLH Zatoka Pucka i Półwysep Helski, - utworzenie ostoi w sąsiedztwie Kępy Redłowskiej, - powiększenie od zachodu PLH Ostoja Słowińska w celu ochrony głazowiska w okolicach Rowów, - przeprowadzenie badań w odniesieniu do wybranych gatunków.

6 Co Natura 2000 chroni na morzu? Wytyczne z 2007 r.: Siedliska: 1110 Piaszczyste ławice podmorskie trwale przykryte woda o niewielkiej głębokości 1130 Estuaria 1140 Muliste i piaszczyste płycizny odsłaniane w czasie odpływu 1150 * Laguny przybrzeżne 1160 Duże, płytkie zatoki 1170 Rafy Ptaki: kormorany, wydrzyki, mewy, rybitwy, alki, nury, perkozy, kaczki Gatunki: morświn, foka szara, foka pospolita foka obrączkowana (nerpa) minóg morski, minóg rzeczny aloza, parposz

7 Co Natura 2000 chroni na morzu? Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 podręcznik metodyczny. Siedliska morskie i przybrzeżne, nadmorskie i śródlądowe solniska i wydmy. M.in.: - opis i rozmieszczenie siedlisk - znaczenie ekologiczne i biologiczne - użytkowanie gospodarcze i potencjał produkcyjny - zalecane metody ochrony.

8 Planowanie ochrony Krajowy plan ochrony morświna Hel, 2007 Plan lokalnej współpracy na rzecz ochrony obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski Gdańsk, 2007 M.in.: - część opisowa - istniejące formy ochrony przyrody i kultury - zagrożenia i możliwości - cele ogólne i szczegółowe - priorytety i zadania, - komunikacja i monitoring.

9 Natura 2000 plany ochrony Wnioski do Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych o dofinansowanie sporządzenia planów ochrony dla morskich obszarów Natura wnioski złożyły i dostały dofinansowanie: * Urząd Morski w Szczecinie i Urząd Morski w Gdyni dla prawie wszystkich obszarów Natura 2000 w porozumieniu z właściwymi RDOŚ) * Słowiński PN dla parku i N2000 * Woliński PN tylko dla parku i N2000 wyłącznie w obrębie parku - nie złożono wniosków dla Ławicy Słupskiej (Urząd Morski w Słupsku), dla części PLH Wolin i Uznam ani PLB Delta Świny położonych poza granicami WPN (WPN). Termin zakończenia opracowywania planów: 2013/2014

10 Natura 2000 plany ochrony Art. 29 ust. 5. ustawy z dnia 16 października 2004 r. o ochronie przyrody: Sporządzający projekt planu ochrony, o którym mowa w ust. 1, umożliwi zainteresowanym osobom i podmiotom prowadzącym działalność w obrębie siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000, udział w pracach związanych ze sporządzaniem tego projektu. Projekt sporządzenia planów zadań ochronnych dla 406 obszarów Natura 2000 od 2010 r. udział społeczeństwa: - internetowa platforma komunikacyjna - bezpośredni udział interesariuszy w 3 spotkaniach w trakcie opracowywania planu zadań ochronnych Uczestnictwo społeczne również w trakcie opracowywania planów dla morskich obszarów Natura 2000 do pobrania: Biblioteka Publikacje

11 Wykorzystanie obszarów Natura 2000 Obszary Natura 2000 nie są rezerwatami przyrody. Mają one stanowić wzory wdrażania zrównoważonego rozwoju, czyli wykorzystywania przestrzeni do harmonijnego życia człowieka, przy jednoczesnym zachowaniu jej dziedzictwa przyrodniczego. Brak zakazów takich jakie obowiązują w parkach narodowych czy rezerwatach przyrody. Jeden ogólny zakaz: zakaz wywierania znaczącego negatywnego wpływu na przedmioty ochrony. Art. 36 ustawy o ochronie przyrody: Na obszarach Natura 2000 ( ) nie podlega ograniczeniu działalność związana z utrzymaniem urządzeń i obiektów służących bezpieczeństwu przeciwpowodziowemu oraz działalność gospodarcza, rolna, leśna, łowiecka i rybacka, a także amatorski połów ryb, jeżeli nie oddziałuje znacząco negatywnie na cele ochrony obszaru Natura 2000.

12 Wykorzystanie obszarów Natura 2000 Wykorzystanie morskich obszarów Natura 2000, m.in.: - wędkarstwo i rybołówstwo - turystyka i rekreacja (wypoczynek na plaży, surfing, kitesurfing, rejsy łodziami itp., birdwatching) - farmy wiatrowe - wydobywanie materiału z dna (piasek, głazy). Ewentualne ograniczenia będą zapisane w planach ochrony obszarów. Mogą być również zapisane w planach przestrzennego zagospodarowania obszarów morskich. Znaczna część inwestycji / przedsięwzięć nie może być realizowana nie ze względu na fakt potencjalnego znaczącego wpływu na obszar Natura 2000, ale ze względu na złe przygotowanie dokumentacji, w oparciu o którą ma zostać wydane zezwolenie: informacja niepełna, nieaktualna, brak analizy rozwiązań alternatywnych itp. wady sporządzanych raportów z przeprowadzanych ocen oddziaływania na obszar Natura 2000.

13 Wykorzystanie obszarów Natura 2000 Zmiana podejścia do rozwoju społeczno-gospodarczego i planowania przestrzennego Zamiast szybkich i widocznych, ale często krótkotrwałych zysków np. budowa wyciagu narciarskiego (natychmiastowy przychód z podatków, ale i degradacja walorów przyrodniczych): Rozwiązania przynoszące długofalowy wzrost poziomu życia ludności (np. sieć szlaków pieszych, birdwatching, usługi przewodnickie, produkty rolnictwa ekologicznego)

14 Natura 2000 a turystyka

15 Natura 2000 a rozwój gmin nadmorskich Konferencja Związku Miast i Gmin Morskich w Darłowie Głównym problemem jest brak zrozumienia dla programu Natura 2000 i jego istoty, dlatego pierwszoplanowym zadaniem jest edukacja nas samorządowców, ale jak się okazuje także przedstawicieli urzędów centralnych. Ten proces pozwoli się bowiem skupić na zaletach, a nie wadach, co wydaje się dzisiaj być najistotniejszą mentalną przeszkodą w akceptacji Natury Andrzej Bojanowski prezes Związku Miast i Gmin Morskich

16 Wykorzystanie funduszy Dostępne fundusze i możliwości: Program rolnośrodowiskowy Tworzenie Lokalnych Grup Działania i Lokalnych Grup Rybackich Fundusz LIFE+ Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych ) Dopłaty do stawów położonych w obszarach chronionych, w tym w obszarach Natura 2000 Istotnym jest aktywne współdziałanie samorządów, organizacji, instytucji

17 LIFE+ Zmiana obszarów priorytetowych w funduszu LIFE+ Nature and Biodiversity w Polsce od 2010 r.: Tworzenie planów ochrony dla obszarów Natura 2000 ze szczególnym uwzględnieniem m.in. strefy przybrzeżnej i morskiej Projekty w zakresie aktywnej ochrony siedlisk i gatunków wybrzeża i morza oraz ich odtwarzania w historycznych zasięgach Warto zajrzeć: LIFE and the marine environment (2006) documents/marine_lr.pdf

18 Bałtyckie Obszary Chronione HELCOM BSPA Konwencja Helsińska (Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego)

19 Planowanie przestrzenne na morzu Pilotażowy plan zagospodarowania przestrzennego zachodniej części Zatoki Gdańskiej gotowy. W trakcie opracowywania: plan dla Ławicy Środkowej i dla Zatoki Pomorskiej. Prace grupy HELCOM-VASAB dotyczące planowania przestrzennego obszarów morskich, m.in. wypracowania zasad takiego planowania w oparciu o podejście ekosystemowe. Planowanie przestrzenne będzie miało duży wpływ na zarządzanie obszarami Natura 2000: - winno gwarantować właściwą ochronę przyrody uwzględniając morskie obszary chronione - winno ułatwiać inwestowanie poprzez szybsze podejmowanie decyzji w oparciu o wytyczne co wolno, a czego nie wolno robić w poszczególnych fragmentach morza

20 Koordynacja prowadzonych działań Morskie planowanie przestrzenne Dyrektywa Ramowa w sprawie Strategii Morskiej Natura 2000 Strategia UE dla regionu Morza Bałtyckiego Konwencja Helsińska Dobry stan środowiska Morza Bałtyckiego Ramowa Dyrektywa Wodna Reforma Wspólnej Polityki Rybackiej Podejście ekosystemowe Zintegrowane Zarządzanie Obszarami Przybrzeżnymi (ICZM) Dziękuję za uwagę

Podobne dokumenty

Projekty planów ochrony dla obszarów Natura 2000 wyznaczonych na Zalewie Szczecińskim

Projekty planów ochrony dla obszarów Natura 2000 wyznaczonych na Zalewie Szczecińskim 25 maja 2012 r. Andrzej Zych Inspektorat Ochrony Wybrzeża Urząd Morski w Szczecinie Zgodnie z art. 27a ust. 2 ustawy