Zielona infrastruktura w Polsce. Anna Liro Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zielona infrastruktura w Polsce. Anna Liro Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska"

Kazimierz Matuszewski
8 lat temu
Przeglądów:

1 Zielona infrastruktura w Polsce Anna Liro Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska

2 Zielona infrastruktura priorytet nowej strategii Realizacja Strategii UE ochrony różnorodności biologicznej na lata 2020 r i celu przewodniego: Powstrzymanie utraty różnorodności biologicznej i degradacji usług ekosystemowych w UE do 2020 r.. CEL 2: Utrzymanie i odbudowa ekosystemów i ich usług Do 2020 r. ekosystemy i ich usługi zostaną utrzymane i wzmocnione poprzez ustanowienie zielonej infrastruktury i odbudowę co najmniej 15% zdegradowanych ekosystemów. Upowszechnienie wiedzy i poprawa świadomości znaczenia problemu zachowania usług ekologicznych, w tym łączności ekologicznej, wśród planistów i decydentów Planowanie kolejnej perspektywy finansowej i ukierunkowanie wydatków na działania np. w zakresie zalesień, likwidacja barier Grupy robocze KE opracowały wytyczne dotyczące mapowania ekosystemów i ich usług, wyznaczania zielonej infrastruktury

ekosystemy i ich usługi zostaną utrzymane i wzmocnione poprzez ustanowienie zielonej infrastruktury i odbudowę co najmniej 15% zdegradowanych ekosystemów.

3 Korytarze ekologiczne element zielonej infrastruktury Fragmentacja: oceniana jest jako jedno z głównych czynników utraty różnorodności biologicznej, której wpływ ujawnia się przy utracie ~70% właściwych siedlisk prowadzi do utraty (zmiany) siedlisk i podziału siedliska na mniejsze izolowane płaty ogranicza lub wręcz przerywa łączność ekologiczną; osłabia możliwość adaptacji gatunków do zmian klimatycznych osłabia przeżywalność gatunków przy ograniczonej ich zdolność do przemieszczania się na nowe tereny.

i podziału siedliska na mniejsze izolowane płaty ogranicza lub wręcz przerywa łączność ekologiczną; osłabia możliwość adaptacji

4 Korytarze ekologiczne tworzywo zielonej infrastruktury Publikacje: Koncepcja krajowej sieci ekologicznej ECONET Polska 1995, IUCN Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejska sieć Natura 2000 w Polsce. Jędrzejewski at al r. Konferencje: Wdrażanie koncepcji korytarzy ekologicznych w Polsce, ZBS PAN - Białowieża, XI 2008 r. Planowanie przestrzenne a ochrona ciągłości ekologicznej w północno-wschodniej Polsce Białowieża r.

5 Sieć ECONET-PL (źródło: ) r.

6 Korytarze ekologiczne łączące obszary Natura 2000 w Polsce (wg. Jędrzejewski i in., 2005)

7 Stan ochrony łączności ekologicznej w świetle obowiązującego prawa Brak skutecznych instrumentów prawnych, przepisów wykonawczych, wytycznych umożliwiających skuteczną ochronę korytarzy ekologicznych. W ustawie o ochronie przyrody zdefiniowano pojęcie korytarza ekologicznego jako obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt lub grzybów. Obszar chronionego krajobrazu wyznaczany ze względu na pełnioną m.in. funkcje korytarza ekologicznego. Sieć obszarów Natura nie jest spójna przestrzennie. Plan ochrony obszaru Natura 2000 ma określić warunki zachowania spójności sieci obszarów Natura 2000, w tym odnoszące się do zagospodarowania przestrzennego (zabudowa, infrastruktura, zalesiania), zachowania drożności cieków wodnych dla ryb. Zakres działań ochronnych w planie ochrony obszaru Natura 2000, może obejmować utrzymanie korytarzy ekologicznych łączących obszary Natura 2000.

Obszar chronionego krajobrazu wyznaczany ze względu na pełnioną m.in. funkcje korytarza ekologicznego. Sieć obszarów Natura 2000 - nie jest spójna przestrzennie.

8 Stan ochrony łączności ekologicznej w świetle obowiązującego prawa Procedury ocen oddziaływania na środowisko i na obszary Natura 2000 w raportach OOŚ i w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach: lokalizacja przejść dla zwierząt i ich parametry minimalne ogrodzenia naprowadzające Materiały pomocnicze pt. Poradnik projektowania przejść dla zwierząt i działań ograniczających śmiertelność fauny na drogach R. Kurek, GDOŚ 2011

lokalizacja przejść dla zwierząt i ich parametry minimalne ogrodzenia naprowadzające Materiały pomocnicze

9 Korytarze ekologiczne w systemie planowania przestrzennego Korytarze ekologiczne są determinantą przyrodniczą: Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (KPZK) planów zagospodarowania przestrzennego województw (PZPW) oraz studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Brak obowiązku ujmowania łączności ekologicznej w planach miejscowych i na ogół korytarze ekologiczne nie są uwzględniane W KPZK i PZPW Jako podstawa merytoryczna są uwzględniane: koncepcja ECONET- PL, projekt korytarzy ekologicznych ZBS PAN, własne opracowania W efekcie: bark jednolitych, pogłębionych zasad wyznaczania Brak spójności przestrzennej sieci korytarzy Stopień wdrożenia korytarzy ekologicznych jest różny.

miejscowych i na ogół korytarze ekologiczne nie są uwzględniane W KPZK i PZPW Jako podstawa merytoryczna są uwzględniane: koncepcja ECONET- PL, projekt korytarzy ekologicznych

10 Korytarze ekologiczne w PZPW Miłosz-Cielma et al. W Ochrona łączności ekologicznej w Polsce, 2008 r.

11 PZPW aktualizacja 2008 r. Miłosz-Cielma et al. W Ochrona łączności ekologicznej w Polsce, 2008 r.

12 Sieć Natura 2000 połączona korytarzami ekologicznymi

13 Łączność ekologiczna - możliwości Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030 wskazuje, że polityka przestrzennego zagospodarowania kraju w większym stopniu niż obecnie musi zostać ukierunkowana na przeciwdziałanie fragmentacji siedlisk i tworzenie rozwiązań pozwalających na osiąganie jak najlepszych przestrzennych powiązań ekologicznych sprzyjających migracji i zapewnieniu potrzeb bytowych gatunków chronionych.

na przeciwdziałanie fragmentacji siedlisk i tworzenie rozwiązań pozwalających na osiąganie jak

14 KPZK działania Integracja działań w zakresie funkcjonowania spójnej sieci ekologicznej kraju jako podstawa ochrony najcenniejszych zasobów przyrodniczych i krajobrazowych Działania: wyznaczenie i ochronę spójnego systemu obszarów chronionych zintegrowanych w sieci KSOCh, Natura 2000 (obszary węzłowe) połączonych korytarzami ekologicznymi, integracja zarządzania obszarami należącymi do różnych sieci; przeciwdziałanie fragmentacji przestrzeni przyrodniczej;

obszarów chronionych zintegrowanych w sieci KSOCh, Natura 2000 (obszary węzłowe) połączonych korytarzami

15 KPZK 2030 Korytarze ekologiczne powinny być: wyznaczone w sposób hierarchiczny, uwarunkowane wymogami migracyjnymi, wyznaczone na podstawie jednolitych zasad i kryteriów, dla grup zwierząt o podobnych potrzebach, głównie ssaków, ptaków i ryb, uwzględniane na poziomie województwa i gminy

podstawie jednolitych zasad i kryteriów, dla grup zwierząt o podobnych

16 Kierunkowe działania wskazywane w PZPW Budowa przejść dla zwierząt, przepławek dla ryb Uwzględnianie biologicznej zabudowy dróg Kształtowanie obejść ekologicznych Kształtowanie liniowych struktur np. zadrzewień Wprowadzanie zakazów zabudowy, lokalizacji elektrowni wiatrowych, wodnych, infrastruktury w celu ograniczenia fragmentacji Zalesienia, tworzenie leśnych korytarzy Renaturyzacja dolin rzecznych, zaniechanie regulacji rzek Tworzenie obszarów chronionych PK, OCHK Wprowadzenie monitoringu korytarzy ekologicznych (woj. zachodniopomorskie)

zadrzewień Wprowadzanie zakazów zabudowy, lokalizacji elektrowni wiatrowych, wodnych, infrastruktury w celu ograniczenia fragmentacji

17 Działania na rzecz zielonej infrastruktury Realizacja projektu GDOŚ Ochrona różnorodności biologicznej poprzez wdrożenie sieci lądowych korytarzy ekologicznych na terenie Polski ( ) mającego na celu: Weryfikacja przebiegu korytarzy ekologicznych pod kątem konfliktów z infrastrukturą lądowych Wskazanie miejsc ograniczonej drożności korytarzy w celu podjęcia działań udrażniających korytarze ekologiczne wskazanie terenów pod zalesienia ze względu na ochronę korytarzy ekologicznych opracowane wytycznych i zasady wyznaczania regionalnych i lokalnych korytarzy ekologicznych

lądowych Wskazanie miejsc ograniczonej drożności korytarzy w celu podjęcia działań udrażniających korytarze ekologiczne wskazanie terenów pod

18 Działania na rzecz zielonej infrastruktury Ekspertyza mapowanie i ocena ekosystemów i ich usług w Polsce GRID Warszawa Wycena usług ekosystemowych dla obszaru Ramsar: Wigierski Park Narodowy GRID Warszawa

Podobne dokumenty

Planowanie przestrzenne a ochrona korytarzy ekologicznych

Planowanie przestrzenne a ochrona korytarzy ekologicznych Anita Bernatek-Jakiel, Michał Jakiel Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytet Jagielloński Status prawny Ustawa o ochronie przyrody